Tài liệu Tiểu luận vấn đề quan hệ biện chứng giữa phát triển tri thức và phát triển

phÇn më ®Çu HiÖn nay nh©n lo¹i ®ang bø¬c vµo thÕ kû 21, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ®·, ®ang vµ sÏ lµm nªn nhiÒu kú tÝch vµ t¹o nªn nhiÒu bíc nh¶y vät trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc trong ®êi sèng x· héi. Thùc tiÕn sinh ®éng cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß trung t©m cña con ngêi trong hÖ thèng c¸c nguån lùc. Sù t¸c ®éng cña nh©n tè con ngêi cã ý nghÜa t¸c ®éng tíi toµn bé qu¸ tr×nh phÊt triÓn cña lÞch sö. Con ngêi lµ nh©n vËt chÝnh trong lÞch sö cña chÝnh m×nh. Víi t c¸ch lµ nguån nh©n lùc cã tÇm quan träng ®Æc biÖt, nh©n tè con ngêi lµ nguån ®éng lùc s¸ng t¹o ra mäi cña c¶i vËt chÊt, s¸ng t¹o vµ hoµn thiÖn ngay chÝnh b¶n th©n m×nh, võa lµ chñ nh©n sö duông cã hiÖu qu¶ nguån tµi s¶n v« gi¸ Êy.Nhng nÕu con ngêi ®îc coi lµ nguån lùc chñ chèt, th× nguån lùc trÝ tuÖ lµ bé phËn tiªu biÓu nhÊt, trung t©m lµm nªn chÊt lîng vµ søc m¹nh cña con ngêi vµ t¹o nªn tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cña mét d©n téc. V× vËy, ®Çu t ph¸t triÓn tri thøc lµ sù ®Çu t ®óng ®¾n cã chiÒu s©u c¬ b¶n nhÊt cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng l©u dµi. Do ®ã bµi tiÓu luËn cña em ®îc viÕt díi ®Ò tµi: “VÊn ®Ò quan hÖ biÖn chøng gi÷a ph¸t triÓn tri thøc vµ ph¸t triÓn LLSX ë ViÖt Nam” 1 PhÇn néi dung I. C¬ së lÝ luËn 1. Tri thøc lµ g×? thÕ nµo lµ nÒn kinh tÕ tri thøc Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c níc giµu nghÌo chÝnh lµ kho¶ng c¸ch vÒ tri thøc. §uæi kÞp c¸c níc chñ lµ b»ng c¸ch rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ ttri thøc.§iÒu ®ã ®· kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng cña kinh tÕ tri thøc, nÒn kinh tÕ tri thøc. a) VËy tri thøc lµ g×? thÕ nµo lµ nÒn kinh tÕ tri thøc? Sù xuÊt hiÖn vµ hiÖn thùc hãa nÒn kinh tÕ tri thøc ®· t¸c ®éng to lín ®Õn nhiÒu mÆt cña ®êi sèng kÞnh tÕ nh©n lo¹i.Tríc hÕt chóng ta t×m hiÓu tri thøc lµ g×? Khoa häc lµ mét hÖ thèng tri thøc mang tÝnh logic chÆt chÏ, ®îc kiÓm nghiÖm qua thùc tiÔn. Nh vËy, tri thøc chÝnh lµ khoa häc, thuéc vÒ khoa häc.Ngµy nay, tri thøc ngµy cµng trë thµnh nh©n tè trùc tiÕp cña chøc n¨ng s¶n xuÊt. §Çu t vµo tri thøc trë thµnh yÕu tè then chèt cho sù t¨ng trëng kinh tÕ dµi h¹n ®Æc biÖt vµo nh÷ng n¨m gÇn ®©y,cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ra ®êi, ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ hiÖn nay lµ giai ®o¹n bïng næ th«ng tin tri thøc. Kh¸i niÖm nÒn kinh tÕ tri thøc ®· ra ®êi. §èi víi nh÷ng ngêi theo c¸ch tiÕp cËn hÑp th× tri thøc ®ång nghÜa víi khoa häc vµ th«ng tin, hoÆc hÑp hoÆc n÷a lµ ®ång nghÜa víi cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.Cuéc m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i bao gåm bèn c«ng nghÖ trô cét: c«ng nghÖ th«ng tion, c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ kh«ng gian vò trô,vµ c«ng nghÖ vËt liÖu míi. C¸ch tiÕp cËn nµy cã thÓ ®¹i diÖn bëi thuËt ng÷: “ nÒn kinh tÕ c«ng nghÖ cao ”. Cßn theo c¸ch tiÕp cËn réng – tri thøc lµ mäi hiÓu biÕt cña con ngêi ®èi víi b¶n th©n vµ thÕ giíi: OECD ®· ph©n ra bèn lo¹i tri thøc quan träng: biÕt c¸i g×, biÕt t¹i sao, biÕt nh thÕ nµo vµ biÕt ai. Kinh tÕ tri thøc kh«ng chØ cã nguyªn nh©n tõ sù tiÕn bé vît bËc cña c«ng nghÖ míi, mµ lµ kÕt qu¶ cña mét tËp hîp ba nhãm nguyªn nh©n trùc tiÕp t¸c ®éng t¬ng t¸c vµ tù t¨ng cêng lÉn nhau bao gåm tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ, kü thuËt, nÒn kinh tÕ toµn cÇu hãa c¹nh tranh quyÕt liÖt. C¸ch tiÕp cËn nµy còng cã hai nh¸nh tiÕp cËn t¬ng tù nhau: - Tõ khÝa c¹nh LLSX kinh tÕ tri thøc lµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cao cña LLSX. 2 - Tõ khÝa c¹nh ®ãng gãp cña tri thøc vµo ph¸t triÓn kinh tÕ. Tøc lµ tri thøc hay cô thÓ h¬n lµ nh÷ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt, truyÒn b¸ vµ sö dông tri thøc ®· vît qu¸ vèn vµ lao ®éng dÓ trë thµnh nguån lùc chi phèi mäi ho¹t ®éng t¹o ra cña c¶i trong nÒn kinh tÕ tri thøc. C¸ch tiÕp cËn bao trïm: kinh tÕ tri thøc thùc chÊt lµ mét lo¹i m«I ttrêng kinh tÕ – v¨n hãa x· héi cã nh÷ng ®Æc tÝnh phï hîp vµ ®îc t¹o thuËn lîi nhÊt cho viÖc häc hái ®æi míi vµ s¸ng t¹o. Trong m«i trêng ®ã, tri thøc tÊt yÕu sÏ trë thµnh nh©n tè s¶n xuÊt quan träng nhÊt ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Do v©y cèt lâi cña viÖc ph¸t triÓn mét nÌn kinh tÕ tri thøc kh«ng ph¶i ®¬n thuÇn lµ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ, mµ lµ ph¸t triÓn mét nÒn v¨n hãa ®æi míi s¸ng t¹o ®Ó thuËn nhÊt cho viÖc s¶n xuÊt, khai th¸c sö dông mäi hiÓu biÕt nh©n lo¹i. Kinh tÕ tri thøc cã thÓ ®îc hiÓu nh lµ mét giai ®o¹n ph¸t triÓn míi cña toµn bé nÒn kinh tÕ, ®iÒu nµy sÏ dÉn tíi mét thêi k× míi cña x· héi loµi ngêi nãi chung. b) Sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu vµ vai trß c¸c nguån lùc trong kinh tÕ tri thøc Khi chuyÓn theo thêi ®¹i kinh tÕ tri thøc, ngoµi c¸c nguån lùc vèn cã cña thêi ®¹i kinh tÕ c«ng nghiÖp, giê ®©y kinh tÕ tri thøc th«ng tin trë thµnh mét nguån lùc cùc kú quan träng ë chç: - Nã cÊu thµnh bé phËn quan träng nhÊt. §ã lµ bé phËn vi sö lý cña hÖ thèng m¸y mãc vµ thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. - Nã lµ yªu cÇu, lµ ®iÒu kiÖn quan träng nhÊt cña søc lao ®éng hiÖn ®¹i.Nã lµ tiÒn ®Ò quan träng nhÊt cña qu¶n lý s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. ChÝnh v× vËy tri thøc trë thµnh nguån lùc hµng ®Çu t¹o ra sù t¨ng trëng quan träng h¬n lao ®éng, tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ vèn. Trong nÒn kinh tÕ tri thøc, hµm lîng tri thøc chiÕm tû träng ngµy cµng cao trong kÕt cÊu gi¸ trÞ s¶n phÈm hµng hãa, dÞch vô. Ngêi ta hoµn toµn cã lý khi cho r»ng nÒn kinh tÕ trÝ thøc lµ nÒn kinh tÕ dùa trªn sù d dËt, chø kh«ng ph¶I khan hiÐm c¸c nguån lùc. §iÒu ®ã b¾t nguån tõ ®Æc ®iÎm c¸c nguån lùc tri thøc khoi ®îc truyÒn b¸ vµ sö dông kh«ng mÊt ®i nh c¸c nguån lùc kh¸c mµ tr¸i l¹i cßn t¨ng thªm. 2. Nguån nh©n lùc Tríc hÕt ta t×m hiÓu LLSX lµ g×? LLSX lµ mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi giíi tù nhiªn thÓ hiÖn kh¶ n¨ng chinh phôc cña con ngêi víi giíi tù nhiªn ë nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn lÞch sö nhÊt ®Þnh. 3 LLSX bao gåm t liÖu s¶n xuÊt vµ ngêi lao ®éng. Trong ®ã t liÖu s¶n xuÊt ®îc cÊu thµnh tõ hai bé phËn lµ ®èi tîng lao ®éng vµ t liÖu lao ®éng. Theo Mac “ t liÖu lao ®éng lµ mét vËt hay toµn bé nh÷ng vËt mµ con ngêi ®Æt gi÷a hä vµ ®èi tîng lao ®éng vµ ®îc hä dîc dïng lµm vËt truyÒn dÉn ho¹t ®éng cña hä vµo ®èi tîng Êy ”. Bé phËn cã nhiÖm vô dÉn truyÒn t¸c ®éng cña con ngêi ®Õn ®èi tîng lao ®éng ®îc gäi lµ c«ng cô s¶n xuÊt – nh©n tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh nhÊt, lµ yÕu tè n¨ng ®éng nhÊt cña LLSX, bé phËn cßn l¹i ®îc gäi lµ ph¬ng tiÖn lao ®éng. Nh÷ng trang thiÕt bÞ vµ ph¬ng tiÖn ®îc con ngêi sö dông phôc trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. C¸c t liÖu lao ®éng kh«ng nh÷ng lµ thíc ®o sù ph¸t triÓn søc lao ®éng cña con ngêi, mµ cßn lµ mét chØ tiªu cña quan hÖ s¶n xuÊt. Trong ®ã lao ®éng ®îc tiÕn hµnh chÝnh lao ®éng sèng vµ nh÷ng kü n¨ng, kinh nghiÖm thµnh th¹o trong qu¸ tr×nh sö dông c«ng cô lao ®éng vµ ph¬ng tiÖn lao ®éng cña con ngêi ®· tham gia quyÕt ®inh lîng hãa c¸c nh©n tè Êy thµnh ®éng lùc vËt chÊt. T liÖu lao ®éng víi t c¸ch lµ vËt trung gian gi÷a con ngêi víi giíi tù nhiªn ngµy cµng c¶i tiÖn vµ bæ sung hoµn thiÖn. Bëi mçi thÕ hÖ ngêi lao ®éng lµ s¶n phÈm cña LLSX do c¸c thÕ hÖ tríc t¹o ra nhng ®ång thêi hä l¹i lµ chñ nh©n ®ãng vai trß t¸c ®éng trùc tiÕp, mµ nÕu thiÕu nã th× c«ng cô vµ ph¬ng tiÖn lao ®éng sÏ trë thµnh v« nghÜa. Trong LLSX yÕu tè quan träng nhÊt lµ con ngêi lao ®éng v× nã cã kh¶ n¨ng t¹o ra cña c¶i vËt chÊt, nÒn khoa häc vµ c«ng cô lao ®éng. Quan ®iÓm cña Cac-mac, Lªnin, Hå ChÝ Minh §Òu kh¼ng ®Þnh vai trß quyÕt ®inh cña nh©n tè con ngêi trong LLSX, trong cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ. Con ngêi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt víi t c¸ch lµ mét yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Khi nãi nh©n tè con ngêi trong LLSX lµ ta ph¶i xem nh©n tè nµy trong tÊt c¶ c¸c yÕu tè cÊu thµnh cña LLSX. Do ®ã cÊu tróc nh©n tè con ngêi trong LLSX cã phÇn n»m ë b¶n th©n con ngêi, cã phÇn n»m ë phÇn vËt, cã c¶ ë lao ®éng sèng - lao ®éng qu¸ khø. Hay nãi c¸ch kh¸c, néi hµm cña ph¹m trï nh©n tè con ngêi trong LLSX ®Çy ®ñ vµ s©u s¾c h¬n ph¹m trï con ngêi trong LLSX. V× vËy, nã cÇn ®îc nghiªn cøu trong tÊt c¶ c¸c yÕu tè cÊu thµnh cña LLSX, trong sù t¸c ®éng kinh tÕ hîp cña c¸c yÕu tè ®ã. 4 Con ngêi lµ mét bé phËn cña tù nhiªn trong qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn, con ngêi kh«ng ngõng t¸c ®éng vµo tù nhiªn, lµm biÕn ®æi tù nhiªn, qua ®ã lµm biÕn ®æi chÝnh b¶n th©n con ngêi. Qu¸ tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt d¹ng ho¹t ®éng c¬ b¶n nhÊt chÝnh lµ qu¸ tr×nh con ngêi t¸c ®éng vµo c¸c ®èi tîng thuéc giíi tù nhiªn lµm biÕn ®æi h×mh th¸i vËt chÊt ®Ó t¹o ra cña c¶i vËt chÊt. C¸c ®èi tîng ®ã chÝnh lµ ®èi tîng lao ®éng, ®èi tîng ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña con ngêi, t¹o nªn yÕu tè vËt chÊt cña s¶n phÈm ®èi tîng lao ®éng cã thÓ thuéc lo¹i cã s½n trong tù nhiªn hoÆc lµ lo¹i cã nguån gèc tõ tù nhiªnnhng ph¶i qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu tæng hîp. Ngµy nay c¸c ®èi tîng lao ®éng cã nguån gèc tõ tù nhiªn ngµy cµng trë nªn khan hiÕm th× viÖc t×m kiÕm nh÷ng nguyªn nhiªn – vËt liÖu míi cµng trë nªn bøc thiÕt, nã ®ßi hái con ngêi cã sù nç lùc vµ tËp trung cao vÒ trÝ tuÖ. §Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu nay chØ cã con ngêi víi trÝ tuÖ phÈm chÊt cña con ngêi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh. C«ng cô lao ®éng ngµy cµng tinh vi chøng tá con ngêi ngµy cµng hiÖn ®¹i, cµng t¸ch xa giíi tù nhiªn. Con ngêi kh«ng chØ quyÕt ®Þnh sù ra ®êi cña c«ng cô lao ®éng mµ cßn quyÕt ®Þnh c¶ qu¸ tr×nh vËn hµnh chóng, ®ång thêi con ngêi cßn quyÕt ®Þnh c¶ môc ®Ých sö dông cña c«ng cô lao ®éng vµ ph¬ng tiÖn lao ®éng. Con ngêi dïng søc lùc vµ trÝ tuÖ ®Ó chÕ t¹o, ®Ó vËn hµnh, ®Ó quy ®Þnh môc ®Ých, tøc lµ nh©n tè con ngêi cã mÆt ë tÊt c¶ c¸c qu¸ tr×nh chÕ t¹o vµ sö dông c«ng cô lao ®éng ë qu¸ tr×nh lao ®éng. Nhê cã trÝ tuÖ lao ®éng cña con ngêi lµ lao ®éng s¸ng t¹o mét ®Æc trng c¬ b¶n nhÊt cña con ngêi mµ thÕ giíi ®éng vËt kh«ng thÓ cã ®îc. Râ rµng thÕ giíi kh«ng tháa m·n con ngêi nªn con ngêi quyÕt ®Þnh c¶i t¹o thÕ giíi b»ng LLSX nhng yªu tè quan träng nhÊt cña LLSX ®Ó c¶i t¹o thÕ giíi lµ nguån nh©n lùc hay yÕu tè con ngêi. 3. Quan hÖ biÖn chøng gi÷a ph¸t triÓn tri thøc vµ ph¸t triÓn nh©n lùc trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ë ViÖt Nam hiÖn nay a) TÇm quan träng cña con ngêi vµ nguån lùc con ngêi Con ngêi lµ chñ thÓ cña c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa, bëi con ngêi lµ mét chñ thÓ cña mäi s¸ng t¹o, mäi cña c¶i vËt chÊt vµ v¨n hãa vµ ®Æc biÖt lµ nÒn v¨n minh cña mçi quèc gia. Con ngêi võa lµ ®iÎm khëi ®Çu, võa lµ ®iÓm kÕt thóc ®ång thêi l¹i lµ trung t©m cña mäi sù biÕn ®æi lÞch sö. Nãi c¸ch kh¸c con ngêi lµ chñ thÓ ch©n chÝnh cña c¸c qu¸ tr×nh x· héi. HiÖn thùc kh¸ch quan kh«ng ngõng biÕn ®æi, ph¸t triÓn do ®ã con ngêi lu«n ®iÒu chØnh nhËn thøch vµ hµnh ®éng cña m×nh cho phï hîp. Nªn con ng- 5 êi cã sù s¸ng t¹o ®Ó thÝch øng. Sù s¸ng t¹o cña con ngêi rÊt quan träng, nã sÏ thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa – hiÖn ®¹i hãa. b) Con ngêi ®ãng vai trß lµ mét nguån lùc cña c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa. Nguån lùc con ngêi quan träng h¬n bÊt cø nguån lùc kh¸c mµ ta cã. Nguån lùc vèn, tµi nguyªn thiªn nhiªn chØ tån t¹i díi d¹ng tiÒm n¨ng, chóng chØ ph¸t huy t¸c dông cao nhÊt khi kÕt hîp víi nguån lùc con ngêi. C¸c nguån lùc kh¸c råi mét ngµy nµo ®ã sÏ c¹n kiÖt trong khi nguån lùc con ngêi mµ cèt lâi lµ trÝ tuÖ th× rÊt v« tËn nÕu chóng ta biÕt c¸ch khai th¸c.Sù thµnh c«ng cña mäi con ®êng ph¸t triÓn kinh tÕ ®Òu phô thuéc vµo n¨ng lùc, trÝ tuÖ cña con ngêi. V× thÕ con ngêi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh, lµ ®éng lùc thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ diÔn ra nhanh h¬n. c) Tri thøc khoa häc vµ c«ng nghÖ Ngµy nay trong tÊt c¸c c«ng ®o¹n, c¸c yÕu tè cña s¶n xuÊt ®Òu kh«ng thÓ thiÕu sù tham gia vµ cã tÝnh quyÕt ®Þnh cña khoa häc. Tri thøc khoa häc ®îc vËt hãa, ®îc kÕt tinh vµo mäi nh©n tè cña LLSX. Kho¶ng c¸ch gi÷a ph¸t minh khoa häc vµ øng dông vµo s¶n xuÊt ®· ®îc rót ng¾n mét c¸ch ®¸ng kÓ, khoa häc ®· thùc trë thµnh mét lîc tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §èi víi ngêi lao ®éng, tri thøc khoa häc ®· ®îc bao hµm trong ho¹t ®éng trùc tiÕp cña hä.Khoa häc cã nguån gèc b¶n chÊt, chøc n¨ng, nhiÖm vô tõ ®êi sèng thùc tiÔn cña x· héi, con ngêi. Nã kh«ng ph¶i lµ b¶n th©n c«ng cô lao ®éng vµ søc lao ®éng, nhng kh«ng n»m ngoµi hai thµnh tè quan nhÊt cña LLSX. Khoa häc kh«ng thay thÕ, nhng cã thÓ lµm thay ®æi m¹nh mÏ, nhanh chãng tÝnh n¨ng, hiÖu lùc cña c«ng cô lao ®éng vµ søc lao ®éng, do ®ã lµm thay ®æi c¶ ph¬ng thøc con ngêi t¸c ®éng ®Õn giíi tù nhiªn theo chiÒu híng ngµy cµng t¨ng cêng søc m¹nh vai trß vµ tù do cña con ngêi tríc tù nhiªn. MÆt kh¸c, khoa häc kh«ng chØ lµ kÕt qu¶, mµ cßn ®ãng vai trß nh lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n, ®éng lùc bªn trong trùc tiÕp thóc ®Èy m¹nh nhÊt sù ph¸t triÓn cña LLSX. Vai trß cña khoa häc víi viÖc thóc ®Èy sù t¨ng trëng cña LLSX bÞ chÕ íc bëi mét quan hÖ s¶n xuÊt vµ kiÕn ttróc thîng tÇng x· héi nhÊt ®Þnh. TiÒm n¨ng thóc ®Èy LLSX ph¸t triÓn cña khoa häc lµ v« tËn, nhng møc ®é giíi h¹n hiÖn thùc hãa tiÒm n¨ng nµy l¹i phô thuéc vµo khu«n khæ cña quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ. Ngµy nay, c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ®ang diÔn ra nh vò b·o, trë thµnh ®iÓm xuÊt ph¸t cho nh÷ng biÔn ®æi to lín trong s¶n xuÊt vµ t¹o ra hµng lo¹t nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt míi. Th«ng tin vµ tri thøc trë thµnh yÕu tè ®Çu vµo cña hÖ thèng s¶n xuÊt, qu¶n lý, lµ c«ng cô ®Ó s¸ng t¹o cña c¶i vËt chÊt, lµ ch×a 6 khãa cña sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt nhng nã kh¸c c¸c yÕu tè vèn, lao ®éng ë chç ngêi cã kiÕn thøc nÕu trao ®æi kiÕn thøc cho ngêi kh¸c th× kh¶ n¨ng sö dông nã ®Ó t¹o ra cña c¶i,lîi Ých cµng nhiÒu mµ chi phÝ ®Ó phæ biÕn kiÕn thøc gÇn nh b»ng kh«ng.Khoa häc tríc hÕt lµ mét h×nh th¸i ý thøc x· héi, cßn tri thøc lµ mét yÕu tè cña s¶n xuÊt Tãm l¹i triÕt häc mac kh«ng chØ nhËn thøc ®óng ®¾n vÊn ®Ò con ngêi mµ cßn chØ ra nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn toµn diÖn con ngêi, còng nh kh¼ng ®Þnh vai trß cña lùc lîng lao ®éng trong sù ph¸t triÓn cña lÞch sö. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña lÞch sö vai trß ngµy cµng t¨ng cña nh©n tè con ngêi lµ mét xu thÕ tÊt. Nh©n tè con ngêi trong LLSX chÝnh lµ sù thÓ hiÖn xu híng ngµy cµng t¨ng cña nh©n tè chñ quan trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn x· héi. II. Thùc tr¹ng vÒ con ngêi vµ nguån lùc con ngêi ë níc ta hiÖn nay ViÖt Nam ë mét ®iÓm xuÊt ph¸t rÊt thÊp trªn con ®êng híng tíi nÒn kinh tÕ dùa trªn trÝ thøc.Kh«ng chØ cã vËy,chóng ta cßn ®¬ng ®Çu víi vÊn n¹n: - VÊn ®Ò ®Çu vµo cña tri thøc HiÖn c¸c nguån lùc dïng ®Ó t¹o ra tri thøc ®ang bÞ ®¸nh gi¸ qu¸ thÊp vµ cßn nhiÒu ho¹t ®éng tri thøc bÞ bá quªn. Trong hÖ thèng tµi kho¶n quèc gia SNA kh«ng cã tµi kho¶n nµo ®o lêng ®îc sù t¨ng lªn hµng n¨m cña khèi lîng tri thøc trong x· héi. - VÊn ®Ò c¶i tiÕn chÊt lîng Tri thøc dÞch vô hµng hãa cã chÊt lîng cao h¬n nhng cã nhiÒu khã kh¨n ®Ó ®o lêng chÊt lîng ®ã. Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y cã nhiÒu gi¸o viªn cã phÇn ®· cò, khã hiÓu ®èi víi nhiÒu sinh viªn, häc sinh, trang thiÕt bÞ ®· qu¸ l¹c hËu, nh÷ng th«ng tin míi kh«ng cËp nhËp hµng ngµy. - VÊn ®Ò lçi thêi NÕu c¸c ®o lêng GNP tiªu chuÈn thªm vµo tµi kho¶n s¶n xuÊt vµ ®Çu t tri thøc th× nã còng ph¶i thªm vµo tµi kho¶n gi¶m trõ vµ khÊu hao tri thøc. - VÊn ®Ò ®Çu ra cña tri thøc Cã rÊt nhiÒu sinh viªn ra trêng kh«ng cã viÖc lµm kiÕn thøc ®îc häc dÇn mai mét trong thêi gian chê viÖc, kh«ng chØ cã vËy nh÷ng ngêi cã tr×nh ®é giái ®i ra lµm viÖc ë níc ngoµi lµm xuÊt hiÖn hiÖn tîng ch¶y m¸u chÊt x¸m. Nguån nh©n lùcsö dông mét c¸ch l·ng phÝ, sù ph©n bè lao ®éng kh«ng hîp lý 7 gi÷a c¸c ngµnh, c¸c vïng. Tuy nhiªn nguån lùc ®éc ®¸o vÒ sè lîng h¬n n÷a hä rÊt chÞu khã th«ng minh, s¸ng t¹o. Hä cã thÓ thÝch øng nhanh víi ®iÒu kiÖn thuËn lîi còng nh khã kh¨n ®Ó v¬n lªn. III. Gi¶i ph¸p Tõng bíc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ tri thøc ë níc ta sÏ cã mét sè gi¶i ph¸p lín sau: Mét lµ:ph¶i ph¸t triÓn, ®i t¾t ®ãn ®Çu mét sè ngµnh cã hµm lîng tri thøc, ®Æc biÖt lµ tri thøc khoa häc vµ c«ng nghÖ cao ®Ó cã c¬ héi t¨ng nhanh tæng s¶n phÈm trong níc. Hai lµ: t¨ng cêng yÕu tè tri thøc chung ®Æc biÖt lµ tri thøc khoa häc c«ng nghÖ trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt kh¸c. Ba lµ: ph¸t triÓn c¸c khu c«ng nghiÖp cao, chó träng ph¸t triÓn c¸c trung t©m kinh tÕ lín. Bèn lµ: chó träng ph¸t triÓn c¸c yÕu tè khoa häc c«ng nghÖ trong LLSX. N©ng cao hiÖu qu¶ chñ ®éng héi nhËp quèc tÕ: kinh tÕ tri thøc ®ßi hái më réng cã hiÖu qu¶ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, gi÷ v÷ng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. N¨m lµ: ®æi míi néi dung ph¬ng thøc ®µo t¹o ttrong nhµ trêng, cÇn ph¶i ®a mét sè c¸n bé ®i häc tËp, c«ng t¸c ë níc ngoµi. Ch¨m lo, kiÕm t×m nguån nh©n lùc, n©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n tµi. S¸u lµ: chóng ta ph¶i biÕt kÕt hîp n©ng cao phÈm chÊt, ®¹o ®øc cho nguån nh©n lùc, nh b¸c hå ®· tõng nãi: “ cã tµi mµ kh«ng cã ®øc th× trë thµnh kÎ v« dông, nhng cã ®øc mµ kh«ng cã tµi th× ch¼ng lµm g× ®îc cho x· héi ”. §Ó cã ®îc nh÷ng thµnh qu¶ to lín trong c«ng cuéc tiÕn tíi nÒn kinh tÕ tri thøc lµ qu¶ mét qu¸ tr×nh l©u dµi, nhng chóng ta tin tëng ®Êt níc ta sÏ ®¹t ®îc nh÷ng thµnh c«ng vÜ ®¹i ®ã. 8 phÇn kÕt luËn NÒn kinh tÕ tri thøc thÕ giíi ®ang, ®· vµ sÏ ph¸t triÓn theo xu thÕ toµn cÇu hãa cña mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng dùa chñ yÕu trªn nh÷ng nguån lùc rÊt n¨ng ®éng vµ dÔ biÕn ®éng, nh÷ng nguån lùc gÇn nh kh«ng chØ tu©n theo nh÷ng quy kinh ®iÓn mµ cßn chÞu nhiÒu t¸c ®éng cña nh÷ng quy luËt míi, nh÷ng yÕu tè bÊt ®Þnh khã tiªn ®o¸n ngµy cµng nhiÒu. Nhng chóng ta tin tëng vµo t¬ng lai cña mét nÒn kinh tÕ tri thøc, mét x· héi tri thøc sÏ ®îc ph¸t triÓn trªn ®Êt níc ta. Sù nghiÖp ®ã, ®·, ®ang vµ sÏ ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò míi ®ßi hái vµ thóc giôc khoa häc v¬n lªn ®Ó gãp søc vµo tiÕn bé chung cña nh©n lo¹i. Cuèi cïng em xin cam ®oan ®©y chÝnh lµ tiÓu luËn do chÝnh em lµm dùa trªn tµi liÖu tham kh¶o vµ sù hiÓu biÕt cña m×nh. 9 Tµi liÖu tham kh¶o 1. T¹p chÝ: Nghiªn Cøu vµ Trao §æi 2. T¹p chÝ: Trao §æi – ý KiÕn 3. DiÔn §µn Gi¸o Dôc 4. Gi¸o tr×nh triÕt häc cña trêng §¹i häc Qu¶n Lý vµ Kinh Doanh Hµ Néi 10