CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Më ®Çu
ViÖt Nam ®ang cã nh÷ng bíc chuyÓn m×nh sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Sù
nghiÖp x©y dùng nÒn kinh tÕ theo xu thÕ cña thêi ®¹i ®îc Nhµ níc ®Æc biÖt qua
t©m.Vai trß qu¶n lý cña Nhµ níc ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Bé m¸y Nhµ níc cã chØ
®¹o ®óng ®¾n th× nÒn kinh tÕ míi ®i theo ®óng môc tiªu. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ
ViÖt Nam vÉn cßn thÓ hiÖn nhiÒu ®iÓm thiÕu xãt mÊt c©n ®èi, nhiÒu h¹n chÕ trong
c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ trong c¶ tÇm vi m« vµ vÜ m«, tríc t×nh tr¹ng ®ã ®ßi hái
Nhµ níc cÇn ph¶i ®øng ra lµm c¸n c©n ®iÒu khiÓn l¹i nÒn kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn
thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng hãa ph¸t triÓn. ThÊy râ ®îc vai trß ®Æc biÖt quan träng cña
sù qu¶n lý cña Nhµ níc ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n b¶n th©n em ®· lÊy ®Ò tµi
“Vai trß cña níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa” lµm
®Ò tµi cho tiÓu luËn triÕt cña m×nh. §©y lµ mét ®Ò tµi mang tÝnh tÝch cùc vµ gi¸o
dôc gióp b¶n th©n mçi sinh viªn hiÓu râ thªm vÒ vai trß cña Nhµ níc trong thêi ®¹i
míi- thêi ®¹i c«ng nghiÖp hãa- hiÖn ®¹i hãa.
Bè côc bµi tiÓu luËn gåm hai phÇn:
- PhÇn 1: Lý luËn triÕt häc vÒ vai trß cña Nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
- PhÇn 2: Liªn hÖ, øng dông vµo thùc tiÔn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam
Trong bµi viÕt em còng ®· nªu ra mét sè ý kiÕn chñ quan. Em hy väng r»ng
bµi viÕt sÏ ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña bé m«n.
I. lý luËn triÕt häc vÒ vai trß cña nhµ níc trong
nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ
nghÜa.
1. B¶n chÊt, chøc n¨ng cña nhµ níc nãi chung.
1.1. Kh¸i niÖm Nhµ níc
1
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Trong lÞch sö loµi ngêi kh«ng ph¶i x· héi nµo còng cã nhµ níc. Nhµ níc chØ
tån t¹i trong x· héi cã sù ph©n hãa giai cÊp, lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ cã m©u
thuÉn ®èi kh¸ng.
LÞch sö loµi ngêi ®· tr¶i qua ba kiÓu Nhµ níc: Nhµ níc chiÕm h÷u n« lÖ,
Nhµ níc phong kiÕn, Nhµ níc t s¶n. Mçi kiÓu Nhµ níc ®îc tæ chøc theo nh÷ng
h×nh thøc nhÊt ®Þnh.
VËy Nhµ níc lµ mét kiÓu hay mét h×nh thøc tæ chøc x· héi víi nh÷ng ®Æc
trng riªng vèn cã so víi c¸c kiÓu h×nh thøc tæ chøc kh¸c.
1.2. B¶n chÊt cña Nhµ níc.
Mçi kiÓu Nhµ níc ®îc tæ chøc theo nh÷ng h×nh thøc nhÊt ®Þnh nhng b¶n
chÊt chØ lµ mét. ChØ giai cÊp cã thÕ lùc nhÊt- giai cÊp thèng trÞ vÒ kinh tÕ míi ®ñ
®iÒu kiÖn lËp ra vµ sö dông bé m¸y Nhµ níc. Nhê cã Nhµ níc mµ giai cÊp nµy
còng trë thµnh giai cÊp thèng trÞ vÒ chÝnh trÞ, vµ do ®ã cã thªm nh÷ng ph¬ng tiÖn
kh¸c ®Ó ®µn ¸p bãc lét giai cÊp kh¸c vÝ dô nh: ph¸p luËt, chÝnh s¸ch thuÕ, tßa ¸n,
nhµ tï, qu©n ®éi…XÐt vÒ danh nghÜa Nhµ níc lµ quyÒn lùc chung cña x· héi, ra
®êi lµm cho x· héi tån t¹i trong vßng trËt tù nhÊt ®Þnh nhng vÒ thùc chÊt nã lµ ®¹i
diÖn cho quyÒn lùc cña gai cÊp thèng trÞ trong x· héi, b¶o vÖ lîi Ých vµ quyÒn
thèng trÞ cña giai cÊp n¾m t liÖu s¶n xuÊt, ¸p bøc giai cÊp v« s¶n lµm thuª vµ quÇn
chóng lao ®éng.
Do ®ã Nhµ níc lµ bé m¸y quan träng nhÊt cña kiÕn tróc thîng tÇng trong x·
héi cã giai cÊp, tÊt c¶ nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh trÞ, v¨n hãa, x· héi… do Nhµ níc
tiÕn hµnh xÐt cho cïng ®Òu xuÊt ph¸t tõ lîi Ých cña giai cÊp thèng trÞ
1.3. Chøc n¨ng cña Nhµ níc.
Tïy theo gãc ®é kh¸c nhau chøc n¨ng cña Nhµ níc ®îc ph©n chia kh¸c
nhau. Díi gãc ®é tÝnh chÊt cña quyÒn lùc chÝnh trÞ Nhµ níc cã chøc n¨ng thèng trÞ
cña giai cÊp vµ chøc n¨ng x· héi. Díi gãc ®é ph¹m vi t¸c ®éng cña quyÒn lùc Nhµ
níc cã chøc n¨ng ®èi néi vµ chøc n¨ng ®èi ngo¹i.
1.3.1. Chøc n¨ng thèng trÞ chÝnh trÞ cña giai cÊp vµ chøc n¨ng x· héi.
Chøc n¨ng chÝnh trÞ lµ chøc n¨ng b¶o vÖ ý trÝ , lîi Ých cña giai cÊp thèng trÞ
x· héi. Nhµ níc ra ®êi ®¹i diÖn cho ý trÝ cña giai cÊp thèng trÞ do ®ã mµ nã lµ
c«ng cô chuyªn chÝnh b¶o vÖ sù thèng trÞ cña giai cÊp cÇm quyÒn ®èi víi toµn thÓ
x· héi. §©y lµ chøc n¨ng quan träng c¬ b¶n nhÊt.
Chøc n¨ng x· héi cña nhµ níc lµ b¶o vÖ lîi Ých chung cña toµn x· héi trong
ph¹m vi l·nh thæ cña mét quèc gia, trong lîi Ých chung ®ã nã kh«ng lo¹i trõ lîi
Ých vµ ý trÝ giai cÊp thèng trÞ.
2
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Chøc n¨ng x· héi phô thuéc, phôc vô chøc n¨ng chÝnh trÞ , nã còng lµ chøc
n¨ng chÝnh trÞ ®îc më réng .
1.3.2. Chøc n¨ng ®èi néi , ®èi ngo¹i.
Chøc n¨ng ®èi néi lµ chøc n¨ng cai trÞ d©n c, qu¶n lý d©n c, qu¶n lý c¸c
ho¹t ®éng kinh tÕ, v¨n hãa, chÝnh trÞ , x· héi trong ph¹m vi l·nh thæ quèc gia theo
ý trÝ vµ lîi Ých cña giai cÊp thèng trÞ ®· ®îc ®Ò lªn thµnh ph¸p luËt. §©y lµ chøc
n¨ng quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh chøc n¨ng ®èi ngo¹i.
Chøc n¨ng ®èi ngo¹i lµ chøc n¨ng thùc hiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¸c nhµ níc
tøc lµ thùc hiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¸c giai cÊp thèng trÞ ë c¸c quèc gia kh¸c nhau.
Chøc n¨ng ®èi ngo¹i thùc ra lµ tiÕp tôc cña chøc n¨ng ®èi néi më réng
ra.
2. §Æc trng cña Nhµ níc vµ vai trß cña Nhµ níc
2.1. §Æc trng cña Nhµ níc.
- Nhµ níc chØ tån t¹i trong x· héi cã ®èi kh¸ng giai cÊp. Së dÜ nh thÕ lµ do
ta thÊy trong thùc tiÔn lÞch sö: x· héi nguyªn thñy kh«ng cã nhµ níc mµ ë ®ã d©n
c ®îc tæ chøc díi h×nh thøc bé téc, thÞ téc, bµo téc, bé l¹c lµ v× trong thÞ téc, bé l¹c
cha cã ®èi kh¸ng vÒ lîi Ých, nhng tõ khi x· héi chiÕm h÷u n« lÖ tøc lµ tõ khi x·
héi ph©n hãa thµnh ®èi kh¸ng giai cÊp th× b¾t ®Çu cã bé m¸y Nhµ níc. Tõ x· héi
®ã ®Õn nay lu«n tån t¹i vµ ph¸t triÓn Nhµ níc.
- Nhµ níc cã bé m¸y quyÒn lùc chuyªn nghiÖp mang tÝnh cìng chÕ ®èi víi
mäi thµnh viªn trong x· héi. Nã cã thÓ nh©n danh cho quyÒn lùc chung cña toµn
thÓ l·nh thæ, ®ång thêi nã lµ quyÒn lùc mang tÝnh b¾t buéc. Bé m¸y quyÒn lùc ®ã
bao gåm c¸c ®éi vò trang ®Æc biÖt: qu©n ®éi, c¶nh s¸t, nhµ tï…vµ bé m¸y qu¶n lý
hµnh chÝnh. Nhµ níc thùc hiÖn quyÒn lùc cña m×nh trªn c¬ së søc m¹nh cuìng bøc
cña ph¸p luËt vµ dïng c¸c thiÕt chÕ b¹o lùc ®Ó ph¸p luËt cña m×nh ®¬c thùc thi
trong thùc tÕ.
- D©n c trong x· héi ®îc qu¶n lý, theo l·nh thæ quèc gia vµ trong l·nh thæ
Êy l¹i ®îc ph©n chia thµnh c¸c khu vùc hµnh chÝnh: tØnh, huyÖn, x·..
- §Ó cai trÞ hay qu¶n lý d©n c còng nh mäi ho¹t ®éng trong x· héi th× ph¶i
sö dông ®Õn ph¸p luËt. Nhµ níc dïng ph¸p luËt ®Ó uèn n¾n c¸c ho¹t ®éng vµo
khu«n khæ, ®iÒu chØnh sao cho phï hîp. §Ó ®¶m b¶o tÝnh thùc thi cña ph¸p luËt
cÇn ph¶i cã mét hÖ thèng c¸c tæ chøc thuÇn tóy b¹o lùc: qu©n ®éi, c¶nh s¸t, nhµ
tï…
- §Ó duy tr× bé m¸y tæ chøc nhµ níc th× cÇn ph¶i cã mét chÕ ®é thuÕ khãa
®Ó tån t¹i, ph¸t triÓn, më réng bé m¸y Nhµ níc. Nhµ níc kh«ng thÓ tån t¹i nÕu
3
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
kh«ng dùa vµo thuÕ khãa, quèc tr¸i vµ c¸c h×nh thøc bãc lét kh¸c. §ã lµ nh÷ng
chÕ ®é ®ãng gãp cã tÝnh chÊt cìng bøc ®Ó nu«i sèng bé m¸y cai trÞ.
2.2. Néi dung, vai trß cña Nhµ níc.
Nhµ níc lµ yÕu tè quan träng nhÊt cña kiÕn tróc thîng tÇng, bÊt cø mét tæ
chøc nµo còng cã t¸c ®éng ®Õn c¬ së kinh tÕ. ThÝ dô nh: Nhµ níc b¶o vÖ quyÒn së
h÷u, chÕ ®Þnh ra c¸c luËt, Nhµ níc cã thÓ thµnh lËp ra c¸c tæ chøc kinh tÕ: doanh
nghiÖp Nhµ níc . HoÆc Nhµ níc cã thÓ th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ngo¹i giao ®Ó më
®êng cho ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i.
Nhµ níc ta can thiÖp ®iÒu tiÕt, ®iÒu khiÓn hay qu¶n lý nÒn kinh tÕ, nh×n tõ
gãc ®é kh¸c nhau mµ ta cã thÓ hiÓu sù t¸c ®éng cña nhµ níc lµ can thiÖp, ®iÒu tiÕt,
®iÒu khiÓn hay qu¶n lý nÕn kinh tÕ . Bèn kh¸i niÖm nµy kh«ng cã sù kh¸c nhau lµ
tuyÖt ®èi. Tuy nhiªn ta cã thÓ hiÓu nh sau:
- Qu¶n lý nÒn kinh tÕ lµ sù ®iÒu khiÓn nÒn kinh tÕ sao cho nã tù vËn ®éng
®Õn c¸c môc tiªu mong muèn, trong ®ã ®iÒu khiÓn bao hµm c¶ ý nghÜa gi÷ g×n vµ
b¶o vÖ.
- Can thiÖp, ®iÒu tiÕt lµ thao t¸c cña chñ qu¶n lý ®Ó ®iÒu khiÓn nÒn kinh tÕ
tù vËn ®éng ®Õn c¸c môc tiªu mong muèn.
Nhµ níc ta ®ãng vai trß qu¶n lý nÒn kinh tÕ thÞ trêng lµ ®ãng vai trß ®iÒu
khiÓn nÒn kinh tÕ sao cho nã tù vËn ®éng ®Õn c¸c môc tiªu mong muèn b»ng
c¸ch sö dông c¸c c«ng cô ®iÒu tiÕt vµ can thiÖp mçi khi cÇn thiÕt.
- Nhµ níc qu¶n lý kinh tÕ hay lµm kinh tÕ ?MÆc dï kh«ng cã nhµ níc nµo
®øng trªn nÒn kinh tÕ hay n»m ngoµi nÒn kinh tÕ nhng cÇn ph¶i nhÊn m¹nh r»ng:
Nhµ níc theo nguyªn nghÜa cña tõ nµy kh«ng lµm kinh tÕ mµ còng kh«ng qu¶n lý
kinh tÕ . Ngêi ta chØ gäi “lµm kinh tÕ” hay “qu¶n lý kinh tÕ” khi chñ thÓ cña
ho¹t ®éng nµy nhËn thøc ®îc r»ng: Tµi nguyªn lµ khan hiÕm mét c¸ch t¬ng ®èi
cho dï ®Êt níc ë bÊt cø tr×nh ®é nµo trªn thang bËc cña nÒn v¨n minh nh©n lo¹i.
ChÝnh v× vËy chÝnh phñ lu«n ph¶i lùa chän c¸c ph¬ng ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ sao cho
víi mét nguån lùc hiÖn nh ®ang cã cña nÒn kinh tÕ cã kh¶ n¨ng tháa m·n mét
c¸ch tèt nhÊt nhu cÇu cña d©n c vÒ hµng hãa, vµ dÞch vô, c¸c doanh nghiÖp ph¶i
lùa chän c¸c ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh sao cho ®¹t ®îc lîi nhuËn tèi ®a. Tuy
nhiªn, sù kh¸c nhau gi÷a nhµ níc vµ c¸c doanh nghiÖp lµ ë chç:
+C¸c doanh nghiÖp lµm kinh tÕ th× tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ b»ng thíc ®o lîi
nhuËn.
+ Nhµ níc kh«ng “lµm kinh tÕ” nh doanh nghiÖp ®ang lµm. Nhµ níc qu¶n
lý vÜ m« nÒn kinh tÕ, tøc lµ: lùa chän ph¬ng ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi, can thiÖp
4
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
, ®iÒu khiÓn mçi khi kinh tÕ ®i chÖch ngoµi ph¬ng ¸n bëi c¸c chÊn ®éng kinh tÕchÝnh trÞ- x· héi bªn trong vµ bªn ngoµi.
+ Ngµy nay trong hÇu hÕt c¸c quèc gia ®Òu cã phÇn së h÷u Nhµ níc mµ
doanh nghiÖp nhµ níc lµ ngêi trùc tiÕp sö dông c¸c nguån lùc hiÖn cã ë ®©y.
II. Liªn hÖ øng dông vµo thùc tiÔn nÒn kinh tÕ
ViÖt Nam.
1. Nh÷ng thµnh tùu c¬ b¶n cña sù qu¶n lý cña Nhµ níc
trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt Nam.
§êng lèi ®æi míi ®îc ®Ò ra t¹i §¹i héi lÇn thø VI cña §¶ng ®· t¹o ra bíc
ngoÆt trong sù nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt níc. Trong ®êng lèi ®æi míi Êy
§¶ng ®· thõa nhËn sù tån t¹i cña nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh
theo c¬ chÕ thÞ trêng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
§Õn ®¹i héi gi÷a nhiÖm kú khãa VII, l¹i kh¼ng ®Þnh chñ tr¬ng “ tiÕp tôc x©y dùng
thÓ chÕ kinh tÕ míi, kiªn tr× qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ thÞ trêng ®i ®«i víi
t¨ng cêng hiÖu lùc qu¶n lý cña Nhµ níc ” [V¨n kiÖn héi nghÞ ®¹i biÓu toµn quèc
gi÷a nhiÖm kú khãa VII].
Thùc hiÖn chñ tr¬ng ®ã Nhµ níc ®· ban hµnh hµng lo¹t c¸c chÝnh s¸ch, c¸c
v¨n b¶n ph¸p luËt ®Ó dÇn dÇn hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý nÒn kinh tÕ theo m« h×nh
tæng qu¸t c¶ thêi kú qu¸ ®é lµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng x· héi chñ nghÜa. Trªn c¬ së
hiÕn ph¸p n¨m 1992, Nhµ níc ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch vµ thÓ chÕ hãa b»ng hµng
lo¹t bé luËt, luËt, ph¸p lÖnh vµ c¸c v¨n b¶n díi luËt kh¸c híng vµo viÖc ®¶m b¶o
quyÒn tµi s¶n, ®¶m b¶o quyÒn tù chñ cña c¸c chñ thÓ kinh doanh; ®¶m b¶o cho gi¸
c¶ chñ yÕu do thÞ trêng ®Þnh ®o¹t; ®¶m b¶o lÊy c¸c tÝn hiÖu thÞ trêng lµm c¨n cø
quan träng ®Ó ph©n bæ c¸c nguån lùc cho s¶n xuÊt– kinh doanh; khuyÕn khÝch
c¹nh tranh, h¹n chÕ ®éc quyÒn; ®¶m b¶o khuyÕn khÝch c¸c nhµ kinh doanh kiÕm
lîi nhuËn hîp ph¸p…
Nhê sù hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ nªn ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu
chñ yÕu sau:
- Gi¶i phãng m¹nh mÏ lùc lîng s¶n xuÊt x· héi k×m nÐn bÊy l©u nay, næi bËt
lµ sù ph¸t triÓn ®a d¹ng hãa c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp. Nhê ®ã, ®a níc ta tõ mét
níc nhËp khÈu l¬ng thùc trë thµnh níc xuÊt khÈu lín cña thÕ giíi vÒ l¬ng thùc, cµ
phª, h¹t tiªu. Tõ chç ®Çu t ®Ó ph¸t triÓn ®Êt níc chñ yÕu lµ tõ nguån ng©n s¸ch
Nhµ níc ®Õn chç thu hót ®îc nhiÒu chñ ®Çu t ngoµi khu vùc Nhµ níc, lµm cho
5
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
tæng ®Çu t toµn x· héi t¨ng nhanh. §ång thêi ®¶m b¶o cho c¶ thêi kú ®æi míi,
kinh tÕ níc ta cã tèc ®é t¨ng trëng vµo lo¹i cao so víi c¸c níc trong khu vùc vµ
thÕ giíi…
- Tõng bíc t¹o ®iÒu kiÖn h×nh thµnh vµ thóc ®Èy c¸c yÕu tè thÞ trêng bé
phËn ®Ó ph¸t triÓn hÖ thèng thÞ trêng c¬ b¶n, nh: thÞ trêng hµng hãa, dÞch vô; thÞ
trêng tµi chÝnh; thÞ trêng bÊt ®éng s¶n; thÞ trêng lao ®éng; thÞ trêng khoa häc vµ
c«ng nghÖ. Do c¸c lo¹i thÞ trêng c¬ b¶n ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, lµm cho nÒn
kinh tÕ ho¹t ®éng ngµy cµng cã hiÖu qu¶ h¬n, séi ®éng h¬n.
2. Thùc tr¹ng qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc.
2.1. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ .
Tõ khi ®æi míi nÒn kinh tÕ níc ta ®· cã nh÷ng thay ®æi c¨n b¶n. Nhng nÒn
kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta míi chØ ë møc ®é s¬ khai h×nh thµnh, cha ®Çy ®ñ. §iÒu
®ã thÓ hiÖn râ ë c¸c ®iÓm sau:
- Søc c¹nh tranh cña hµng hãa trªn thÞ trêng kÐm. Hµng hãa s¶n xuÊt ra chñ
yÕu lµ trong lÜnh vùc tiÓu thñ c«ng nghiÖp, tr×nh ®é thÊp, c«ng nghÖ l¹c hËu, hµng
hãa s¶n xuÊt ra kh«ng phong phó cho nªn thÞ trêng tiªu thô cßn hÕt søc h¹n chÕ.
C¹nh tranh lµ ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng hãa ph¸t triÓn mét khi c¹nh tranh
yÕu th× hµng hãa trªn thÞ trêng còng Ýt ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, ta còng kh«ng thÓ
phñ nhËn ®îc nh÷ng tiÕn bé trong viÖc ®a d¹ng hãa c¸c mÆt hµng, t¨ng søc c¹nh
tranh trªn thÞ trêng. ViÖt Nam còng ®ang phÊn ®Èu trë thµnh mét trong nh÷ng níc
ph¸t triÓn ë Ch©u ¸, gia nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
- Trong c¬ cÊu ngµnh c«ng – n«ng- dÞch vô th× n«ng nghiÖp vÉn chiÕm tû
träng lín, chiÕm nhiÒu lao ®éng trong x· héi. ChØ cã mét sè n¬i s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp ®îc nhµ níc quan t©m ®Çu t c¬ së h¹ tÇng t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn, cßn
phÇn lín vÉn trong t×nh tr¹ng s¶n xuÊt tù cung tù cÊp l¹c hËu kÐm ph¸t triÓn. HiÖn
nay nhµ níc ®ang chñ tr¬ng x©y dùng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo híng trang tr¹i,
®a m¸y mãc kü thuËt vµo n«ng nghiÖp gióp t¨ng n¨ng suÊt, ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt
trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo thu nhËp quèc
d©n.
- ChÊt lîng cña hµng hhãa vµ dÞch vô nh×n chung cßn thÊp do xuÊt ph¸t
®iÓm cña níc ta lµ mét níc n«ng nghiÖp nghÌo, l¹c hËu, ®Ó theo kÞp c¸c níc ph¸t
triÓn trªn thÕ giíi th× ®ßi hái ph¶i cã mét thêi gian rÊt dµi, ph¶i cã qu¸ tr×nh phÊn
®Êu cña c¸ nh©n vµ tËp thÓ. Hµng hãa vµ dÞch vô thÊp lµ mét trong nh÷ng h¹n chÕ
lín trong ph¸t triÓn kinh tÕ cña níc ta hiÖn nay, ®ßi hái ph¶i cã kü thuËt vµ c«ng
nghÖ cao t¬ng øng ®¸p øng ®îc nhu cÇu vµ thÞ hiÕu kh«ng chØ cña ngêi d©n trong
níc mµ cña c¶ ngêi níc ngoµi.
6
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Qua viÖc ph©n tÝch thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ níc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay
th× vai trß qu¶n lý l·nh ®¹o cña Nhµ níc ®îc ®Æt nªn hµng ®Çu vµ nã rÊt quan
träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n.
2.2. Sù qu¶n lý cña Nhµ níc vµ h¹n chÕ trong tæ chøc bé m¸y Nhµ
níc.
Nhµ níc lµ yÕu tè quan träng nhÊt cña kiÕn tróc thîng tÇng, bÊt cø mét
tæ chøc Nhµ níc nµo còng cã t¸c ®éng ®Õn c¬ së kinh tÕ x· héi.BÊt cø mét chÝnh
s¸ch, chØ ®¹o nµo cña Nhµ níc ban ra ®Òu cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn nÒn kinh tÕ
quèc d©n. ChÝnh s¸ch Nhµ níc cã ®óng ®¾n th× nÒn kinh tÕ míi ph¸t triÓn ®îc vµ
ngîc l¹i, ®ång nghÜa víi viÖc Nhµ níc ph¶i t¹o m«i trêng ph¸p lý thuËn lîi ®Ó ph¸t
triÓn kinh tÕ. B»ng chñ tr¬ng xãa bá ng¨n s«ng cÊm chî, xãa bá chÕ ®é nhiÒu gi¸,
chóng ta ®· khuyÕn khÝch sù ra ®êi nhanh cña thÞ trêng hµng hãa, thÞ trêng vËt t
kü thuËt th«ng suèt vµ thèng nhÊt trong c¶ níc- ®©y lµ ®iÒu tèt- song nh÷ng thÞ trêng kh¸c rÊt cÇn thiÕt ®èi víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng hãa
nh thÞ trêng søc lao ®éng, thÞ trêng ®Êt ®ai, thÞ trêng tiÒn tÖ, thÞ trêng chÊt x¸m…
th× Nhµ níc vÉn cha cã gi¶i ph¸p râ rµng, døt kho¸t vµ cã hiÖu lùc ®Ó h×nh thµnh
nã. §©y còng chÝnh lµ mét trong nh÷ng trë ng¹i ®èi víi s¶n xuÊt hµng hãa ë níc
ta hiÖn nay.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c«ng cô chñ yÕu Nhµ níc sö dông ®Ó qu¶n lý
kinh tÕ lµ hÖ thèng ph¸p luËt. HÖ thèng ph¸p luËt cµng ®Çy ®ñ bao nhiªu viÖc qu¶n
lý cña Nhµ níc cµng chÆt chÏ, ®ång bé bÊy nhiªu. MÊy n¨m qua Nhµ níc ta còng
cè g¾ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, x©y dùng hoµn chØnh hÖ thèng ph¸p luËt, th¾t chÆt
luËt ph¸p, bæ sung nh÷ng ®iÒu quan träng vµo bé luËt, h¹n chÕ nh÷ng kÏ hë ®Ó
tr¸nh cã nh÷ng kÎ lîi dông lµm ®iÒu bÊt chÝnh. Song viÖc x©y dùng cñng cè ®ã
vÉn cha ®¸ng kÓ, nÒn kinh tÕ ®ang cã nh÷ng bíc chuyÓn m×nh sang nÒn kinh tÕ
hµng hãa ph¸t triÓn trong khi hÖ thèng ph¸p luËt vÉn cha hoµn chØnh ®Ó ®¸p øng
kÞp thêi víi sù thay ®æi ®ã, mét sè luËt c¬ b¶n vÉn cha cã v× thÕ viÖc qu¶n lý cña
Nhµ níc nhiÒu lóc cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ lóng tóng c¶ trong tÇm vi m« vµ vÜ
m«, nghiªm träng h¬n cã mét sè c¬ quan Nhµ níc bu«ng láng qu¶n lý ®Ó mÆc cho
c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh phi ph¸p diÔn ra lµm thiÖt h¹i lín cho nÒn kinh
tÕ quèc d©n. B»ng c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ Nhµ níc can thiÖp ®iÒu tiÕt c¸c qu¸ tr×nh
kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh kinh tÕ diÔn ra mét c¸ch nhanh
chãng vµ cã hiÖu qu¶ vÝ dô: chÝnh s¸ch thuÕ u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi
®Çu t vèn t¹i Viªt Nam, chÝnh s¸ch ®Çu t vèn cho c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu
qu¶, t¹o m«i tr¬ng c¹nh tranh lµnh m¹nh cho c¸c doanh nghiÖp thóc ®Èy s¶n xuÊt
ph¸t triÓn t¨ng n¨ng suÊt vµ chÊt lîng s¶n phÈm... tÊt c¶ ®Òu nh»m ®¹t môc ®Ých
t¨ng trëng kinh tÕ. §ång thêi nhµ níc cßn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc gi¶i
quyÕt nguån lao ®éng. ViÖt Nam lµ mét níc ®«ng d©n, trong khi ®ã lao ®éng cã
7
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
tr×nh ®é kh«ng ph¶i lµ nhiÒu, ®Ó gi¶i quyÕt hÕt nguån lao ®éng cßn tån ®äng lµ
mét vÊn ®Ò nhøc nhèi, mçi n¨m níc ta bæ sung thªm míi h¬n 1 triÖu lao ®éng, tuy
nhiªn khèi lîng c«ng viÖc x· héi kh«ng ®¸p øng ®îc hÕt ®· lµm cho t×nh tr¹ng
thÊt nghiÖp t¹i ViÖt Nam trë nªn nhiÒu h¬n. Tríc t×nh h×nh ®ã, Nhµ níc ®· x©y
dùng mét chiÕn lîc gióp th¸o gì vÊn ®Ò nµy: t¨ng cêng xuÊt khÈu lao ®éng, võa
gi¶i quyÕt ®îc nguån lao ®éng tån ®äng võa gióp ngêi lao ®éng cã thu nhËp cao;
tuy nhiªn ®ã míi chØ lµ gi¶i ph¸p tríc m¾t chiÕn lîc l©u dµi vÉn lµ gi¶i quyÕt
nguån lao ®éng t¹i chç, kh«i phôc l¹i c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng, x©y míi c¸c
xëng tiÓu thñ c«ng nghiÖp nhng øng dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt ®Ó t¨ng
n¨ng suÊt vµ chÊt lîng s¶n phÈm, nh thÕ lao ®éng t¹i ®Þa ph¬ng sÏ ®îc g¶i quyÕt
ngay kh«ng bÞ ø ®äng. Nguån lao ®éng tr×nh ®é thÊp vÉn lµ phæ biÕn, cÇn ph¶i ®îc
®µo t¹o l¹i. HiÖn nay níc ta ®· cã ®Çy ®ñ hÖ thèng gi¸o dôc tõ mÇm non cho tíi
c¸c trêng ®¹i häc chuyªn nghiÖp, ®µo t¹o c¸c c¸n bé, kÜ s, cö nh©n kinh tÕ phôc vô
cho sù nghiÖp x©y dùng ®Êt nùíc. Ngêi lao ®éng ®îc s¾p xÕp lµm nh÷ng c«ng viÖc
phï hîp víi kh¶ n¨ng chuyªn m«n, gi¶m t¶i tèi thiÓu lao ®éng ch©n tay thay vµo
®ã lµ lao ®«ng sö dông m¸y mãc tiªn tiÕn. Ngêi lao ®éng hiÖn nay ®· ®îc quan
t©m u ®·i h¬n so víi tríc rÊt nhiÒu, quyÒn lîi cña hä ®îc ®¶m b¶o,chÊt lîng cuéc
sèng cña nh©n d©n n©ng cao h¬n so víi tríc rÊt nhiÒu.
Mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ®ßi hái ph¶i cã bé m¸y Nhµ níc ®îc tæ chøc mét
c¸ch gän nhÑ nhng chÊt lîng ph¶i tèt, hiÖu lùc chØ ®¹o m¹nh, nhÊt lµ bé m¸y c«ng
an, thuÕ vô, h¶i quan, tßa ¸n- nh÷ng c«ng cô thi hµnh luËt chñ yÕu cña nhµ níc.
ViÖc c¶i tæ c¬ b¶n bé m¸y Nhµ níc th¸ng 5/1992 ®· t¹o ®iÒu kiÖn vµ ®Æt ra nh÷ng
yªu cÇu míi cho viÖc n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc. Tuy nhiªn
trong thùc tiÔn c«ng viÖc nµy tiÕn hµnh chËm cßn nhiÒu lóng tóng vµ nh÷ng víng
m¾c cô thÓ lµ:
- Bé m¸y Nhµ níc vÉn cha hîp lý, nhiÒu c¬ quan cha râ chøc n¨ng nhiÖm
vô, cã ngêi míi ®Î ra viÖc, nhiÒu ngêi ®øng ®Çu c¸c c¬ quan Nhµ níc vÉn cha ph¶i
lµ tiªu biÓu ®¹i diÖn cho tri tôÖ cña c¬ quan ngµnh ®ã
- Chøc n¨ng nhiªm vô vµ c¸ch tæ chøc bé m¸y chÝnh quyÒn ë c¸c cÊp vÉn
cha ®îc ph©n ®Þnh râ rµng, cßn g©y nhiÒu nçi b¨n khoan trong c¸n bé vµ nh©n
d©n.
- LuËt viªn chøc Nhµ níc vÉn cha cã, c¸c chøc danh trong bé m¸y qu¶n lý
cha râ, chÝnh v× vËy viÖc bè trÝ ngêi cßn rÊt tïy tiÖn, ngêi ®îc ®µo t¹o ngêi cã tµi
n¨ng kh«ng ®îc träng dông, trong khi ®ã ngêi kh«ng cã kh¶ n¨ng l¹i ®îc ®a lªn
nh÷ng vÞ trÝ quan träng. NhiÒu ngêi lîi dông cã chøc cã quyÒn ®a con em cña
m×nh vµo c¬ quan lµm viÖc trong khi kh«ng cã tr×nh ®é, chÝnh ®iÒu ®ã ®· lµm ¶nh
hëng nghiªm träng tíi nÒn kinh tÕ. §©y ®ang lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc,
tiªu cùc trong x· héi , Nhµ níc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu kh¾c phôc t×nh
tr¹ng nµy.
8
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
- ViÖc ®·i ngé cho ®éi ngò viªn chøc cha xøng ®¸ng, l¬ng nhµ níc cßn rÊt
thÊp kh«ng ®ñ nu«i sèng cho b¶n th©n vµ gia ®×nh hä cho nªn míi dÉn ®Õn t×nh
tr¹ng tham «, tham nhòng, hèi lé trµn lan vµ ®· trë thµnh quèc n¹n. Nhµ níc trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y rÊt chó träng quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy, ®· thùc hiÖn rÊt nhiÒu
chÝnh s¸ch nh»m n©ng cao møc sèng cña ngêi lao ®éng: t¨ng l¬ng, gi¶m giê lµm,
cã chÝnh hç trî vèn, ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i h×nh vui ch¬i gi¶i trÝ mÆc dï thu nhËp
t¨ng nhng chi phÝ tiªu dïng còng t¨ng nªn ®êi sèng nh©n d©n c¶i thiÖn chËm, ®iÒu
nµy thÊy râ rÖt ë c¸c vïng n«ng th«n kÐm ph¸t triÓn, nhiÒu n¬i cha cã ®iÖn kÐo vÒ
th«n xãm, nhiÒu lo¹i h×nh gi¶i trÝ cßn cha cã. Qua ®ã ®ßi hái Nhµ níc ph¶i cã
chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ
®Æc biÖt lµ vïng n«ng th«n.
Nh÷ng thiÕu sãt trªn ®· lµm cho c«ng viÖc qu¶n lý cña Nhµ níc ®èi víi nÒn
kinh tÕ kÐm hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ thÊp.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng viÖc qu¶n lý cña Nhµ níc ®îc tiÕn hµnh th«ng
qua c¸c chÝnh s¸ch nh chÝnh s¸ch thuÕ, gi¸ c¶, tiÒn tÖ vµ tÝn dông, l·i suÊt, tØ gi¸
hèi ®o¸i…Víi c¬ng vÞ lµ nh©n tè quan träng nhÊt cña kiÕn tróc thîng tÇng th× mäi
ho¹t ®éng cña Nhµ níc ®Òu cã ¶nh hëng ®Õn c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ. VËy ®ßi hái
Nhµ níc ph¶i cã nh÷ng bíc ®i ®óng ®¾n t¸c ®éng mét c¸ch m¹nh mÏ ®Õn nÒn kinh
tÕ thÞ trêng. Trong nh÷ng n¨m qua Nhµ níc ta còng ®· ®Ò ra ®îc nhiÒu chÝnh s¸ch
khuyÕn khÝch s¶n xuÊt hµng hãa ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, chóng ta cßn thiÕu mét lé
tr×nh tæng qu¸t ®Ó chØ ®¹o qu¸ tr×nh ®æi míi bé m¸y Nhµ níc, ®æi míi ph¬ng thøc
sö dông c¸c c«ng cô qu¶n lý cho phï hîp víi c¬ chÕ míi. ChÝnh v× vËy ®Ó thóc
®Èy nhanh viÖc c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ theo m« h×nh kinh tÕ thÞ trêng Nhµ níc cÇn
ph¶i x¸c ®inh l¹i vai trß cña m×nh, ®æi míi vµ hoµn thiÖn hÖ thèng c«ng cô qu¶n lý
kinh tÕ .§ã chØ lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n ®¶m b¶o cho sù thµnh c«ng
cña ®æi míi.
3. Nh÷ng viÖc cÇn lµm ®Ó Nhµ níc t¨ng cêng qu¶n lý nÒn
kinh tÕ vÜ m«.
Qu¶n lý nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ sö dông hµng lo¹t c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch
kinh tÕ, ph¸p chÕ kinh tÕ , nh»m can thiÖp, ®iÒu tiÕt c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu æn ®Þnh vµ t¨ng trëng kinh tÕ. Trªn c¬ së nh÷ng kinh nghiÖm ®· ®îc
tæng kÕt trong níc vµ quèc tÕ, Nhµ níc ta ®· x¸c ®Þnh nh÷ng viÖc cÇn lµm ®Ó t¨ng
cêng qu¶n lý kinh tÕ vÜ m«. Cô thÓ lµ:
- Nhµ níc ph¶i x©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn phï hîp víi
®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi níc ta theo c¸c môc tiªu mong muèn. Trong nÒn kinh tÕ
cña chóng ta hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp cã quyÒn tù do lùa chän ph¬ng ¸n s¶n
xuÊt kinh doanh, Nhµ níc kh«ng can thiÖp vµo quyÕt ®Þnh cña hä vÒ s¶n xuÊt c¸i
g×? b»ng c¸ch nµo? tiªu thô ë ®©u? Trong khi lùa chän c¸c ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh
9
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
doanh, doanh nghiÖp lÊy lîi nhuËn cña m×nh lµm thíc ®o hiÖu qu¶, ®ång thêi lµm
môc tiªu ®Þnh híng cho hµnh vi cña hä. Trong nÒn kinh tÕ cña ta hiÖn nay cã rÊt
nhiÒu doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau vµ c¹nh tranh cã thÕ
dÉn ®Õn sù triÖt tiªu c¸c nguån lùc kinh tÕ lµm cho m«i trêng kinh doanh bÞ ph¸
hñy vµ nÒn kinh tÕ kh«ng thÓ ph¸t triÓn. Kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp vai trß qu¶n
lý kinh tÕ cña Nhµ níc lµ ë chç, Nhµ níc theo ®uæi môc tiªu chung cña d©n téc lµ
lµm cho d©n giµu níc m¹nh, nÒn kinh tÕ t¨ng trëng mét c¸ch æn ®Þnh, v÷ng ch¾c
®¶m b¶o hiÖu qu¶ vµ c«ng b»ng x· héi. B»ng viÖc ®Þnh híng sù ph¸t triÓn cña nÒn
kinh tÕ, Nhµ níc qu¶n lý vµ can thiÖp vµo c¸c doanh nghiÖp víi môc tiªu lµm
giµu cho ®Êt níc. Nhµ níc cÇn ph¶i cã:
+ ChiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi dµi h¹n. Vai trß ®Þnh híng nÒn kinh tÕ
cña Nhµ níc thÓ hiÖn ë chç chÝnh Nhµ níc lµ ngêi ho¹t ®Þnh c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t
triÓn kinh tÕ x· héi mµ mçi ch¬ng tr×nh lµ mçi c¬ héi ®Çu t më réng ph¸t triÓn s¶n
xuÊt cho c¸c doanh nghiÖp. Nh vËy b¨ng viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh
tÕ Nhµ níc dÉn d¾t c¸c doanh nghiÖp chØ cho hä thÊy chç nµo lµ cã thÓ vµ cÇn
ph¶i ®Çu t vµo n¬i nµo lµ cã lîi cho m×nh, cho ®Êt níc. B»ng viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn
lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi Nhµ níc cã thÓ thùc hiÖn ®îc ý ®å chuyÓn dÞch c¬ cÊu
kinh tÕ theo ngµnh, theo vïng l·nh thæ khai th¸c sö dông cã hiÖu qu¶ tµi nguyªn,
®a thÞ trêng trong níc hßa nhËp vµo thÞ trêng thÕ giíi lµm cho kinh tÕ t¨ng trëng
æn ®Þnh v÷ng ch¾c.
+ KÕ ho¹ch hãa ®Þnh híng. KÕ ho¹ch, ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
do Nhµ níc ®Ò ra. Tuy nhiªn néi dung kÕ ho¹ch vµ ph¬ng thøc kÕ ho¹ch hãa cña
Nhµ níc trong m« h×nh kinh tÕ míi ph¶i ®æi míi theo phíng híng sau: kÕ ho¹ch
hãa mang tÝnh ®Þnh híng; kÕ ho¹ch hãa kh«ng ph¶i lµ chØ lµ giao chØ tiªu thùc
hiÖn mµ cßn lµ ®iÒu phèi sù thùc hiÖn theo dù ¸n.
+ T¹o m«i trêng thuËn lîi cho nÒn s¶n xuÊt hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn ph¸t
triÓn. LÞch sö cho thÊy qu¸ tr×nh h×nh thµnh nÒn kinh tÕ thÞ trêng cña c¸c níc ph¸t
triÓn lµ rÊt l©u dµi. Ngµy nay khi kinh nghiÖm lÞch sö cña c¸c níc ®· trë thµnh lý
luËn c¸c níc ®i sau cã thÓ rót ng¾n chÆng ®êng ph¸t triÓn cña m×nh chØ b»ng c¸ch:
Nhµ níc chñ ®éng sö dông kiÕn tróc thîng tÇng- quyÒn lùc Nhµ níc ®Ó t¹o ra m«i
trêng kinh doanh thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp yªn t©m ®Çu t më réng ph¸t triÓn
s¶n xuÊt. §Ó hoµn thµnh vai trß ®ã ë níc ta, nhµ níc cÇn ph¶i:
+ T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh tù do hãa gi¸ c¶, th¬ng m¹i hãa nÒn
kinh tÕ.
+ Quy ®Þnh vµ b¶o ®¶m c¸c quyÒn cña ngêi chñ së h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt.
+ §a d¹ng hãa chÕ ®é së h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt.
+ X©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
+ æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ vµ x· héi.
10
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
- Ph©n phèi thu nhËp quèc d©n mét c¸ch c«ng b»ng, hiÖu qu¶ t¹o ra ®éng
lùc s¶n xuÊt.Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, thÞ trêng cµng ®îc më réng sù ho¹t ®éng
cña c¸c quy luËt cµng dÉn sù ph©n hãa thu nhËp gi÷a c¸c tÇng líp d©n c, chia lÎ
d©n c thµnh c¸c tÇng líp kh¸c nhau trong quan hÖ cña hä ®èi víi quyÒn lùc kinh tÕ
vµ quyÒn lùc chÝnh trÞ. T×nh tr¹ng bÊt b×nh ®¼ng khi vît qu¸ khu«n khæ cho phÐp
sÏ dÉn ®Õn dù ph¶n øng cña d©n c trong lÜnh vùc chÝnh trÞ x· héi, m©u thuÉn gay
g¾t vÒ lîi Ých gi÷a c¸c giai cÊp cã thÓ dÉn ®Õn sù ®e däa æn ®Þnh vÒ mÆt chÝnh trÞ,
t¹o m«i trêng x· héi lµnh m¹nh cho c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n. Nhµ níc ph¶i hoµn
thµnh chøc n¨ng ph©n phèi l¹i thu nhËp cña c¸c tÇng líp d©n c sao cho tháa m·n
yªu cÇu c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶. §Ó gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng bÊt b×nh ®¼ng trong thu
nhËp cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng l¹i hÖ thèng thuÕ ®Ó ®iÒu tiÕt mét phÇn thu nhËp cña
líp ngêi giµu cã. §ång thêi cÇn gióp ®ì n÷ng ngêi nghÌo cã c¬ héi trë thµnh ngêi
giµu cã. Nhµ níc cÇn gióp ®ì hä t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, båi dìng n©ng cao tr×nh ®é
häc vÊn, tr×nh ®é nghiÖp vô, cho vay vèn ban ®Çu víi chÕ ®é u ®·i thÝch ®¸ng.
§ång thêi cÇn ph¶i h×nh thµnh c¸c quÜ trî cÊp b¶o hiÓm tõ nguån vèn ng©n s¸ch
vµ tõ nguån vèn huy ®éng cña d©n ®Ó gióp ®ì cho nh÷ng ngêi t¹m thêi thÊt
nghiÖp, nh÷ng ngêi giµ yÕu…
- Can thiÖp vµo qu¸ tr×nh kinh tÕ khi cÇn thiÕt. §Þnh híng, t¹o m«i trêng,
ph©n phèi l¹i thu nhËp lµ nh÷ng c«ng viÖc cÇn thiÕt thÓ hiÖn vai trß cña Nhµ níc
trong mét chiÕn lîc dµi h¹n. trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc ®ã, díi ¶nh hëng cña c¬ chÕ cung cÇu gi¸ c¶ trong thÞ trêng néi ®Þa, ®ång thêi ¶nh hëng cña
quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ, chÝnh v× vËy trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn môc tiªu ®Þnh híng
cña ch¬ng tr×nh dµi h¹n cã nh÷ng có sèc lµm môc tiªu chÖch híng lµ ®iÒu kh«ng
tr¸nh khái. Trong trêng hîp ®ã Nhµ níc cÇn ph¶i sö dông nh÷ng c«ng cô nh: l·i
suÊt, thuÕ, khèi lîng tiÒn tÖ lu th«ng, vµ chi tiªu ng©n s¸ch ®Ó lµm gi¶m nh÷ng
chÊn ®éng do có sèc g©y ra ®a nÒn kinh tÕ ®i theo ®Þnh híng.
- Qu¶n lý tµi s¶n quèc gia, ph©n bæ c¸c nguån lùc mét c¸ch hîp lý. Ngoµi
chøc n¨ng ®iÒu khiÓn kinh tÕ Nhµ níc cßn ®ãng vai trß ngêi qu¶n lý tµi s¶n quèc
gia, ph©n bè c¸c nguån lùc cña s¶n xuÊt mét c¸ch hîp lý. Nhµ níc ta lµ ngêi thay
mÆt nh©n d©n qu¶n lý c¸c ®Æc quyÒn ®Æc lîi vÒ kinh tÕ trong c¬ng vùc quèc
gia.VÒ mÆt ®èi ngo¹i Nhµ níc cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ c¸c nguån lùc ng¨n chÆn
mäi ©m mu tõ bªn ngoµi ®Õn c¸c vïng ®Æc quyÒn, ®Æc lîi trong lßng ®Êt, vïng trêi
vµ vïng biÓn. VÒ mÆt ®èi néi Nhµ níc lµ ngêi chñ së h÷u c¸c nguån lùc nµy ph©n
bè sö dông gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ sao cho hîp lý.
11
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
KÕt luËn
Nãi tãm l¹i, nÒn kinh tÕ muèn t¨ng trëng mét c¸ch æn ®Þnh v÷ng ch¾c th×
kh«ng thÓ thiÕu ®îc sù qu¶n ký cña Nhµ níc. Qua viÖc ph©n tÝch vai trß cña Nhµ
níc víi c¬ng vÞ lµ nh©n tè quan träng nhÊt cña kiÕn tróc thîng tÇng chóng ta cµng
thÊy râ ®îc ¶nh hëng cña nã tíi nÒn kinh tÕ quèc d©n nh thÕ nµo. ViÖt Nam ®îc
®¸nh gi¸ lµ níc cã nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, thÞ trêng ViÖt Nam lµ
mét trong nh÷ng thÞ trêng ®Çu t an toµn ®èi víi tÊt c¶ c¸c nhµ kinh doanh trong vµ
ngoµi níc, chÝnh v× thÕ Nhµ níc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p m¹nh mÏ ®Ó kh¾c phôc
nh÷ng khã kh¨n tríc m¾t, ph¸t huy nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc. Kinh tÕ ViÖt Nam
®ang cã nh÷ng bíc tiÕn v÷ng ch¾c gia nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
12
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Do thêi gian cã h¹n vµ tr×nh ®é nghiªn cøu cha s©u bµi viÕt cßn nhiÒu h¹n
chÕ vµ thiÕu xãt kÝnh mong quý thÇy c« gãp ý cho em ®Ó n©ng cao sù hiÓu biÕt
trong thùc tÕ.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy c«.
Danh môc s¸ch tham kh¶o
1. Gi¸o tr×nh triÕt häc Mac- Lªnin.
2. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng lÇn thø IX.
3. V¨n kiÖn héi nghÞ ®¹i biÓu toµn quèc gi÷a nhiÖm kú khãa VII.
4. Mét sè bµi viÕt trªn t¹p trÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn cña §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n,
t¹p trÝ nghiªn cøu kinh tÕ, t¹p trÝ céng s¶n.
13
- Xem thêm -
.DOC 
13 
53 
129 
