Tài liệu Tiểu luận tính kế thừa của phủ định biện chứng và vận dụng xem xét công cuộc đổi mới kinh tế ở vn

môc lôc Më ®Çu PhÇn 1: TÝnh kÕ thõa cña phñ ®Þnh biÖn chøng 1. Kh¸i niÖm phñ ®Þnh biÖn chøng 2.TÝnh kÕ thõa cña phñ ®Þnh biÖn chøng PhÇn 2: TÝnh kÕ thõa cña phñ ®Þnh biÖn chøng trong c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ë ViÖt Nam 1. Nh÷ng tån t¹i vµ bÊt cËp cña nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp tù cung tù cÊp ë ViÖt Nam 2. TÝnh kÕ thõa khi chuyÓn nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc 2.1. Sù ra ®êi cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc 2.2. TÝnh kÕ thõa khi chuyÓn nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o 0 më ®Çu Trong suèt 45 n¨m (tõ khi thµnh lËp 1930 ®Õn khi gi¶i phãng hoµn toµn ®Êt níc 1975) §¶ng ta do chñ tÞch Hå ChÝ Minh s¸ng lËp vµ rÌn luyÖn ®· l·nh ®¹o nh©n d©n ta tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng l©u dµi, gian khã vµ giµnh ®îc nh÷ng th¾ng lîi vÜ ®¹i: lµm cuéc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng, lËp nªn níc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ ®a d©n téc ta tiÕn vµo kØ nguyªn ®éc lËp tù do, ®¸nh th¾ng hai ®Õ quèc hïng m¹nh lµ ®Õ quèc Ph¸p vµ ®Õ quèc MÜ. Ngµy nay trong c«ng cuéc x©y dùng kinh tÕ ®Êt níc , §¶ng l¹i l·nh ®¹o nh©n d©n ®i hÕt tõ thµnh c«ng nµy ®Õn thµnh c«ng kh¸c, mang l¹i sù ®æi thay tõng ngµy tõng giê cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam còng nh mang l¹i søc sèng míi cho nh©n d©n c¶ níc . Tríc nh÷ng biÕn ®éng vµ nh÷ng thay ®æi k× diÖu trong ®êi sèng nh©n lo¹i, ngêi ViÖt Nam nh×n ra níc ngoµi cµng suy ngÉm vÒ con ®êng ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc, vÒ sù t¨ng trëng bÒn v÷ng vµ kh¶ n¨ng thu hÑp kho¶ng c¸ch cña níc ta víi nhiÒu nøoc ph¸t triÓn, vÒ héi nhËp quèc tÕ...Tuy r»ng tríc ®©y chóng ta ®· duy tr× nÒn kinh tÕ bao cÊp, viÖc ®ã lµm tr× trÖ nÒn kinh tÕ, thÕ nhng §¶ng ta ®· nhanh chãng n¾m bÊt t×nh thÕ vµ ®· vËn dông s¸ng t¹o chñ nghÜa M¸c-Lªnin vµo t×nh h×nh míi, thêi ®¹i míi, §¶ng ta ®· chñ tr¬ng chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc vµo n¨m 1986, c«ng cuéc ®æi míi ®· ®ua níc ta tho¸t khái khñng hoang trÇm träng sang ph¸t triÓn nhanh. Kh«ng chØ trong lÜnh vùc th¬ng m¹i mµ trong nh÷ng ngµnh khoa häc c¬ b¶n còng dÇn dÇn ®îc ®Çu t thÝch ®¸ng h¬n, b»ng chøng lµ ng©n s¸ch nhµ níc cho nh÷ng ngµnh nµy ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ so víi nh÷ng n¨m ®Çu thËp kØ 90. Trong qu¸ tr×nh l·nh ®¹o ®Êt níc ®Ó thùc hiÖn môc tiªu “D©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh” tiÕn lªn CNXH §¶ng ta ®· kiªn ®Þnh ®êng lèi l·nh ®¹o, kÕ thõa vµ ph¸t huy chñ nghÜa M¸c – Lªnin vµ ¸p dông thùc tiÔn ph¸p biÖn chøng cña Mac mét c¸ch linh ho¹t trong nh÷ng ®êng lèi, ®Þnh híng, chÝnh s¸ch ho¹h ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong níc. PhÐp phñ ®Þnh biÖn chøng víi ®Æc tÝnh kÕ thõa ®· ®îc thÓ hiÖn râ trong qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ ë ViÖt Nam. §ã lµ sù ra ®êi cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc phñ ®Þnh l¹i nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp ®· kh«ng cßn phï hîp trong thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH nhng vÉn kÕ thõa ®îc nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®ùoc trong thêi k× tríc ®ã. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng Mac-Lªnin ®Æc biÖt lµ tÝnh kÕ thõa cña phñ ®Þnh biÖn chøng vµo c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ë ViÖt Nam, bé m«n triÕt häc Mac-Lªnin ®· n©ng lªn thµnh mét ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cho sinh viªn, do ®ã em chän ®Ò tµi “tÝnh kÕ thõa cña phñ ®Þnh biÖn chøng vµ vËn dông vµo c«ng cuéc ®æi mãi kinh tÕ cña ViÖt Nam” ®Ó nghiªn cøu. Tuy nhiªn do thêi gian cã h¹n kiÕn thøc còng nh kinh nghiÖm cña em cha ®îc ®Çy ®ñ cho nªn bµi tiÓu luËn nµy cßn nhiÒu thiÕu sãt. RÊt mong ®îc sù gióp ®ì cña thÇy c« ®Ó em cã thÓ bæ sung vµ söa ch÷a ë nh÷ng ®Ò tµi nghiªn cøu sau. 1 2 phÇn I : tÝnh kÕ thõa cña phñ ®Þnh biÖn chøng 1. tÝnh kÕ thõa cña phñ ®Þnh biÖn chøng: 1.1.§Þnh nghÜa phñ ®Þnh biÖn chøng. ThÕ giíi vËt chÊt vËn ®éng vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng. BÊt cø sù vËt hiÖn tîng nµo trong thÕ giíi ®Òu tr¶i qua qu¸ tr×nh sinh ra tån t¹i, ph¸t triÓn vµ diÖt vong. Sù vËt cò mÊt ®i vµ ®îc thay thÕ b»ng sù vËt míi.Sù thay thÕ ®ã lµ tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña sù vËt. Kh«ng nh vËy sù vËt kh«ng ph¸t triÓn ®îc. Sù thay thÕ ®ã ®îc triÕt häc Mac-Lªnin gäi lµ sù phñ ®Þnh. Phñ ®Þnh bao gåm phñ ®Þnh siªu h×nh vµ phñ ®Þnh biÖn chøng. Theo quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng, sù chuyÓn ho¸ tõ nh÷ng thay ®æi vÒ lîng dÉn ®Õn nh÷ng thay ®æi vÒ chÊt, sù ®Êu tranh thêng xuyªn cña c¸c mÆt ®èi lËp lµm cho m©u thuÉn ®îc gi¶i quyÕt, tõ ®ã dÉn ®Õn sù vËt cò mÊt ®i, sù vËt míi ra dêi thay thÕ. Sù thay thÕ diÔn ra liªn tôc t¹o nªn sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña sù vËt. Sù vËt míi ra ®êi lµ kÕt qu¶ cña sù phñ ®Þnh sù vËt cò. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ sù phñ ®Þnh lµ tiÒn ®Ò, ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn liªn tôc, cho sù ra ®êi cña c¸i míi thay thÕ c¸i cò. §ã lµ phñ ®Þnh biÖn chøng. Nh vËy, phñ ®Þnh biÖn chøng lµ ph¹m trï triÕt häc dïng ®Ó chØ sù phñ ®Þnh tù th©n, sù phÊt triÓn tù th©n, lµ m¾t kh©u trong qu¸ tr×nh dÉn tíi sù ra ®êi sù vËt míi, tiÕn bé h¬n sù vËt cò. Phñ ®Þnh biÖn chøng cã c¸c ®Æc trng sau: tÝnh kh¸ch quan vµ tÝnh kÕ thõa. Nh÷ng ngêi theo quan ®iÓm siªu h×nh coi phñ ®Þnh lµ do nh÷ng nguyªn nh©n bªn ngoµi ®a l¹i, xem sù vËt vµ hiÖn tîng lµ nh÷ng c¸i c« lËp, t¸ch rêi nhau. Ph¬ng ph¸p biÖn chøng kh¼ng ®Þnh c¸i míi ra ®êi thay thÕ c¸i cò n»m trong ngay b¶n th©n sù vËt, nã lµ kÕt qu¶ cña nh÷ng m©u thuÉn ®îc gi¶i quyÕt trong b¶n th©n mçi sù vËt . 1.2.TÝnh kÕ thõa cña phñ ®Þnh biÖn chøng: KÕ thõa lµ viÖc c¸i míi ra ®êi tõ c¸i gi÷ l¹i trong ®ã nh÷ng yÕu tè tÝch cùc tiÔn bé tõ c¸i cò c¶i t¹o ®i cho phï hîp. Phñ ®Þnh biÖn chøng lµ kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn tù th©n cña sù vËt, nªn nã kh«ng thÓ lµ sù thñ tiªu, sù ph¸ huû hoµn toµn c¸i cò. C¸i míi chØ cã thÓ ra ®íi trªn nÒn t¶ng cña c¸i cò, chóng kh«ng thÓ tõ h v«. C¸i míi ra ®êi lµ ph¸t triÓn tiÕp tôc cña c¸i cò trªn c¬ së g¹t bá nh÷ng mÆt tiªu cùc, lçi thêi, l¹c hËu cña c¸i cò vµ chän läc, gi÷ l¹i, c¶i t¹o nh÷ng mÆt cßn thÝch hîp, nh÷ng mÆt tÝch cùc, bæ sung nh÷ng mÆt míi phï hîp víi hiÖn thùc. Sù ph¸t triÓn ch¼ng qua chØ lµ sù biÕn ®æi trong ®ã giai do¹n sau b¶o tån tÊt c¶ nh÷ng mÆt tÝch cùc ®îc t¹o ra ë giai ®o¹n tríc vµ bæ sung thªm nh÷ng mÆt míi phï hîp víi hiÖn thùc. Do vËy phñ ®Þnh biÖn chøng mang tÝnh kÕ thõa. Trong qu¸ tr×nh phñ ®Þnh biÖn chøng, sù vËt kh¼ng ®Þnh l¹i nh÷ng mÆt tèt, mÆt tÝch cùc vµ chØ phñ ®Þnh nh÷ng c¸i l¹c hËu, c¸i tiªu cùc. Do ®ã, phñ ®Þnh ®ång thêi còng lµ kh¼ng ®Þnh, diÔn ®¹t t tëng ®ã, Lªnin viÕt: “ Kh«ng ph¶i sù phñ ®Þnh hoµi nghi, kh«ng ph¶i sù do dù, còng kh«ng ph¶i sù nghi ngê lµ c¸i ®Æc trng vµ c¸i b¶n chÊt trong phÐp biÖn chøng... 3 mµ l¹i sù phñ ®Þnh coi nh lµ vßng kh©u cña liªn hÖ, vßng kh©u cña sù ph¸t triÓn, víi sù duy tr× c¸i kh¼ng ®Þnh”. Gi¸ trÞ cña sù kÕ thõa biÖn chøng ®îc quy ®Þnh bëi vai trß cña nã trong sù ra ®êi c¸i míi. Kh«ng cã c¸i míi nµo ra ®êi tõ c¸i h v«, nhê viÖc gi÷ l¹i nh©n tè tÝch cùc cña c¸i phñ ®Þnh mµ c¸i míi cã tiÒn ®Ò cho sù xuÊt hiÖn cña m×nh. Qóa khø kh«ng bao giê l¹i biÕn mÊt hoµn toµn. Trong dßng ch¶y v« tËn cña thêi gian, nh÷ng nh©n tè cña qu¸ khø sÏ ®Ó l¹i dÊu Ên nhÊt ®Þnh ë hiÖn t¹i. Nh÷ng nh©n tè cña qu¸ khø sÏ tham gia vµo viÖc t¹o lËp c¸i hiÖn t¹i, t¹o nªn sîi d©y liªn hÖ sinh ®éng gi÷a qu¸ khø vµ hiÖn t¹i. Mét trong nh÷ng h×nh thøc quan träng cña c¸i ®îc kÕ thõa trong ®êi sèng x· héi lµ truyÒn thèng. TruyÒn thèng lµ c¸i chøa ®ùng trong b¶n th©n m×nh nh÷ng n¨ng lùc to lín ®Ó t¹o ra c¸i míi. Ch¼ng h¹n, truyÒn thèng yªu níc cña d©n téc ta ®îc c¸c thÕ hÖ ViÖt Nam kÕ thõa liªn tôc tõ chç yªu níc lµ “trung víi vua” ®Õn “trung víi §¶ng, hiÕu víi d©n”. Thùc chÊt cña sù ph¸t triÓn lµ sù biÕn ®æi, mµ giai ®o¹n sau cßn b¶o tån tÊt c¶ nh÷ng g× ®· ®îc t¹o ra ë giai ®o¹n tríc, ch¼ng h¹n trong khi phñ ®Þnh Chñ nghÜa t b¶n víi t c¸ch lµ mét chÕ ®é lçi thêi chñ nghÜa x· héi còng kÕ thõa toµn bé nh÷ng thµnh qu¶ cña sù ph¸t triÓn tiÕn bé x· héi ®· ®¹t ®îc trong chñ nghÜa t b¶n, song nh÷ng yÕu tè ®îc gi÷ l¹i ®ã còng ph¶i ®îc c¶i t¹o, ®îc biÕn ®æi trªn c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c cña chñ nghÜa x· héi ®Ó trë thµnh nh÷ng yÕu tè néi t¹i cña CNXH. Trong qu¸ tr×nh ®æi míi hiÖn nay, chóng ta ph¶i biªt kÕ thõa nh÷ng di s¶n tÝch cùc cña d©n téc còng nh cña thÕ giíi. Nhng cã lóc, cã n¬i ®· coi nhÑ viÖc khai th¸c vèn quý b¸u cña d©n téc, cã quan ®iÓm phñ ®Þnh sach tr¬n. Ngîc l¹i cã lóc cã n¬i l¹i phôc håi l¹i nh÷ng phong tôc tËp qu¸n ®· lçi thêi, khong biÕt ®øng trªn yªu cÇu míi cña c¸ch m¹ng mµ c¶i biÕn vµ sö dông nh÷ng vèn cò ®ã cho phï hîp . §èi lËp víi quan ®iÓm biÖn chøng, nh÷ng ngêi theo quan ®iÓm siªu h×nh coi phñ ®Þnh lµ sù xo¸ bá hoµn toµn c¸i cò lµ chÊm døt sù liªn hÖ, sù vËn ®éng, sù ph¸t triÓn cña b¶n th©n sù vËt. Do ®ã quan ®iÓm siªu h×nh kh«ng thÊy ®îc tiÒn ®Ò cña sù n¶y sinh ra c¸i míi. MÆt kh¸c, khi nãi ®Õn kÕ thõa th× hä hiÓu kÕ thõa mét c¸ch nguyªn xi kh«ng phª ph¸n, kh«ng c¶i tiÕn c¶i t¹o chóng hoÆc l¾p ghÐp c¸c yÕu tè cña c¸i cò vµo c¸i míi mét c¸ch ®¬n gi¶n m¸y mãc. Nh÷ng ngêi thuéc “ph¸i v¨n ho¸ v« s¶n” ë Nga ®Çu nh÷ng n¨m c¸ch m¹ng cã th¸i ®é phñ ®Þnh s¹ch tr¬n nÒn v¨n ho¸ qu¸ khø. Theo hä nÒn v¨n ho¸ v« s¶n kh«ng cã liªn quan g× víi nÒn v¨n ho¸ tríc, hä chñ tr¬ng x©y dùng l¹i tõ ®Çu nÒn v¨n ho¸ míi cña giai cÊp v« s¶n. §©y lµ quan ®iÓm siªu hßnh xem ph¸t triÓn chØ lµ sù ph¸t triÓn t¨ng lªn hay gi¶m ®i thuÇn tuý vÒ lîng kh«ng cã sù thay ®æi vÒ chÊt. Sù ph¸t triÓn chØ lµ thay ®æi sè luîng cña tõng lo¹i ®ang cã, kh«ng cã sù n¶y sinh nh÷ng lo¹i míi víi nh÷ng tÝnh quy ®Þnh vÒ ch©t, cã thay ®æi vÒ chÊt ch¨ng n÷a th× ®ã còng chØ diÔn ra theo mét vßng khÐp kÝn. 4 ViÖc thõa nhËn hay kh«ng thõa nhËn sù ph¸t triÓn vÉn kh«ng ®ñ c¨n cø ®Ó ph©n biÖt mét quan ®iÓm biÖn chøng víi quan ®iÓm siªu h×nh. §iÒu chñ yÕu ®Ó ph©n biÖt hai quan ®iÓm ®ã lµ ph¶i lµm râ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn diÔn ra nh thÕ nµo. Trong quan ®iÓm biÖn chøng duy vËt, ph¸t triÓn lµ mét ph¹m trï triÕt häc dïng ®Ó kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh vËn ®éng tiÕn lªn tõ thÊp ®Õn cao, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p, tõ kÐm hoµn thiÖn ®Õn ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. Trong quan ®iÓm biÖn chøng, sù ph¸t triÓn lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh thay ®æi vÒ lîng dÉn ®Õn nh÷ng thay ®æi vÒ chÊt, sù ph¸t triÓn diÔn ra theo vßng xo¸y tr«n èc, nghÜa lµ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn dêng nh cã sù quay trë l¹i diÓm xuÊt ph¸t nhng trªn c¬ së cao h¬n. Nh vËy, phñ ®Þnh biÖn chøng kh«ng chØ lµ nh©n tè kh¾c phôc c¸i cò mµ cßn g¾n liÒn c¸i cò víi c¸i míi dùa trªn c¬ së cña c¸i cò ®Ó t¹o nªn sù ph¸t triÓn. NÒn kinh tÕ nµo còng cã nh÷ng khuyÕt ®iÓm nh÷ng m©u thuÉn tån t¹i trong nã vµ mét x· héi mµ lu«n gi÷ mét kiÓu tæ chøc s¶n xuÊt, ph¬ng thøc s¶n xuÊt th× ch¾c ch¾n sÏ kh«ng thÓ tiÕn lªn ®îc. V× vËy nÒn s¶n xuÊt ph¶i lu«n ®îc ®æi míi phï hîp víi phÐp phñ ®Þnh biÖn chøng. NÒn s¶n xuÊt lçi thêi kh«ng cßn n¨ng ®éng n÷a sÏ ®îc thay thÕ bëi nÒn s¶n xuÊt tiÕn bé, n¨ng ®éng vµ ph¸t triÓn phï hîp víi thêi ®¹i. C«ng cô s¶n xuÊt b»ngc¬ khÝ ra ®êi thay thÕ c«ng cô s¶n xuÊt b»ng lao ®éng thñ c«ng. §Õn lît nã s¶n xuÊt tù ®éng ho¸ ra ®êi thay thÕ c«ng cô b»ng c¬ khÝ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nguyªn nh©n cña qu¸ tr×nh thay thÕ nµy lµ do nh÷ng ®éng lùc tù th©n cña nÒn s¶n xuÊt x· héi quy ®Þnh, do nh÷ng nhu cÇu kh«ng ngõng biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn cña con ngêi. Nhng sù thay thÕ ®ã kh«ng ph¶i lµ vøt bá, phñ ®Þnh s¹ch tr¬n ph¬ng thøc s¶n xuÊt cò mµ chóng vÉn ®îc gi÷ l¹i, tån t¹i song song víi ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi vµ trë thµnh c¸c nghµnh, c¸c ph¬ng thøc s¶n xuÊt truyÒn thèng ®«i khi chóng rÊt cÇn ®èi víi nÒn kinh tÕ cña mét sè níc . 5 phÇn 2 : tÝnh kÕ thõa cña phñ ®Þnh biÖn chøng vµo c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ë viÖt nam 1.Nh÷ng tån t¹i bÊt cËp cña nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp tù cung tù cÊp ë ViÖt Nam: Sau khi miÒn B¾c giµnh ®éc lËp, ®îc sù gióp ®ì cña c¸c níc XHCN vµ dùa vµo kinh nghiÖm cña c¸c níc ®ã, ®Êt níc ta b¾t ®Çu x©y dùng m« h×nh kÞnh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung dùa trªn h×nh thøc së h÷u c«ng céng vÒ t liÖu s¶n xuÊt. Víi sù nç lùc cña nh©n d©n ta vµ sù gióp ®ì tËn t×nh cña nh©n d©n c¸c níc XHCN kh¸c, m« h×nh kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ ®· ph¸t huy ®îc tÝnh u viÖt cña nã, tõ mét nÒn kinh tÕ l¹c hËu vµ ph©n t¸n, b»ng c«ng cô kÕ ho¹ch ho¸ Nhµ níc ®· tËp trung vµo tay m×nh mét lùc lîng vËt chÊt quan träng vÒ ®Êt ®ai tµi s¶n vµ tiÒn b¹c ®Ó æn ®Þnh ®Êt níc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. NÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung trong thêi k× ®Çu ë níc ta ®· tá ra phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ®Êt níc, nã ®· t¹o ra mét bíc chuyÓn biÕn quan träng vÒ mÆt kinh tÕ x· héi. §ång thêi nã còng thÝch øng víi nÒn kinh tÕ thêi chiÕn vµ ®ãng vai trß quan träng trong viÖc t¹o ra chiÕn th¾ng vÜ ®¹i cña d©n téc. Nã ®· cho phÐp §¶ng vµ Nhµ níc huy ®éng ë møc cao nhÊt søc ngêi vµ søc cña cho tiÒn tuyÕn. Nhng sau khi gi¶i phãng miÒn Nam, bøc tranh toµn c¶nh vÒ hiÖn tr¹ng kinh tÕ ®· cã nhiÒu thay ®æi to lín. Trong mét nÒn kinh tÕ cïng mét lóc tån t¹i c¶ ba lo¹i h×nh: kinh tÕ tù cung tù cÊp, nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung vµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸. §ã lµ thùc tÕ kh¸ch quan tån t¹i sau n¨m 1975 nhng chóng ta vÉn tiÕp tôc chñ tr¬ng x©y dùng kinh tÕ chØ huy nh ë miÒn B¾c tríc ®©y. Do c¸c quan hÖ kinh tÕ ®· thay ®æi lµm xuÊt hiÖn hµng lo¹t c¸c hiÖn tîng tiªu cùc. Trong nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp cã sù ph©n phèi mét c¸ch m¹nh mÏ mäi s¶n phÈm lao ®éng, gi¸ c¶ th× Ên ®Þnh tríc theo nh÷ng chØ tiªu cña Nhµ níc. §iÒu nµy dÉn ®Õn viÖc nh÷ng quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan nh quy luËt gi¸ c¶, quy luËt cung cÇu, quy luËt gi¸ trÞ bÞ vi ph¹m nghiªm träng, lµm cho t×nh h×nh lu th«ng tiÒn tÖ, gi¸ c¶ kh«ng kiÓm so¸t ®îc, ®Æc biÖt lµ trong nh÷ng n¨m 80, l¹m ph¸t níc ta ®· lªn ®Õn 3 con sè lµm cho ®êi sèng nh©n d©n v« cïng khã kh¨n vµ t×nh h×nh kinh tÕ níc ta 6 l©m vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng. NÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn ®îc sù b¶o trî cña Nhµ níc l¹i cµng trë nªn tr× trÖ. Bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp kh«ng hiÖu qu¶, cång kÒnh, cã nhiÒu cÊp trung gian vµ kh«ng n¨ng ®éng, phong c¸ch th× cöa quyÒn díi chÝnh s¸ch dï lç cña Nhµ níc ngµy cµng kh«ng ®em ®Õn bÊt cø mét hiÖu qu¶ kinh tÕ nµo. §ång thêi do chñ quan cøng nh¾c kh«ng c©n nh¾c tíi sù phï hîp cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, chóng ta ®· kh«ng qu¶n lý cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi nguyªn s¶n xuÊt cña ®Êt níc, tr¸i l¹i ®· dÉn tíi viÖc sö dông l·ng phÝ mét c¸ch nghiªm träng c¸c nguån tµi nguyªn ®ã. Tµi nguyªn thiªn nhiªn bÞ ph¸ ho¹i, m«i truêng bÞ « nhiÔm, s¶n xuÊt kÐm hiÖu qu¶, Nhµ níc thùc hiÖn bao cÊp trµn lan. Nh÷ng viÖc ®ã ®· g©y ra rÊt nhiÒu hËu qu¶ xÊu cho nÒn kinh tÕ, sù t¨ng trëng kinh tÕ gÆp nhiÒu khã kh¨n, s¶n phÈm trë nªn khan hiÕm , ng©n s¸ch bÞ th©m hôt nÆng nÒ, thu nhËp tõ nÒn kinh tÕ kh«ng ®ñ tiªu dïng, tÝch luü hµng n¨m hÇu nh kh«ng cã, vèn ®Çu t chñ yÕu vµo vay vµ viÖn trî cña níc ngoµi. §Õn cuèi nh÷ng n¨m 80, gi¸ c¶ leo thang, khñng ho¶ng kinh tÕ ®i liÒn víi l¹m ph¸t cao ®· lµm cho ®êi sèng nh©n d©n bÞ gi¶m sót thËm chÝ mét sè ®Þa ph¬ng x¶y ra n¹n ®ãi triÒn miªn. Nguyªn nh©n s©u xa vÒ sù suy tho¸i nÒn kinh tÕ cña níc talµ do ®· ¸p dông dËp khu«n mét m« h×nh kinh tÕ cha thÝch hîp vµ kÐm hiÖu qu¶. Tríc sù suy tho¸i kinh tÕ nghiªm träng nh trªn, thªm vµo ®ã viÖn trî níc ngoµi gi¶m sót ®· ®Æt nÒn kinh tÕ níc ta tríc sù bøc b¸ch ®ßi hái ph¶i ®æi míi. §æi míi ®Ó tho¸t khái khñng ho¶ng vµ ®i lªn. 2.TÝnh kÕ thõa cña phñ ®Þnh biÖn chøng khi chuyÓn nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc ë ViÖt Nam: 2.1.Sù ra ®êi cña kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc: Trong t×nh h×nh ®Êt níc ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n, cã nh÷ng tån t¹i vµ bÊt cËp trong nÒn kinh tÕ chØ huy, t¹i §¹i héi §¶ng VI(1986) ®· chñ tr¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vµ thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh doanh XHCN . §Õn §¹i h«i §¶ng VII §¶ng ta x¸c ®Þnh râ viÖc ®æi míi c¬ chÕ kinh tÕ ë níc talµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan, tøc lµ chuyÓn nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN. §©y lµ mét sù thay ®æi vÒ nhËn thøc cã ý nghÜa hÕt søc quan träng trong lÝ luËn còng nh trong thùc tÕ l·nh ®¹o cña §¶ng trªn mÆt trËn lµm kinh tÕ. XÐt díi gãc ®é triÕt häc, viÖc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng lµ ®óng ®¾n vµ phï hîp víi quy luËt phñ ®Þnh cña phñ ®Þnh vµ xu thÕ cña thêi ®¹i. Thø nhÊt, nÕu kh«ng thay ®æi c¬ chÕ kinh tÕ vÉn gi÷ c¬ chÕ kinh tÕ cò th× kh«ng thÓ nµo cã ®ñ s¶n phÈm ®Ó tiªu dïng chø ®õng nãi ®Õn tÝch luü vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt. Thùc tÕ nh÷ng n¨m cuèi cña thËp kØ 80 ®· chØ 7 râ ®îc thùc tÕ cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cò cho dï chóng ta liªn tôc ®æi míi hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ nhng hiÖu qu¶ ®¹t ®îc cña nÒn s¶n xuÊt x· héi rÊt thÊp, s¶n xuÊt kh«ng ®¸p øng dîc nhu cÇu cña tiªu dïng x· héi , tÝch luü hÇu nh kh«ng cã ®«i khi cßn lÊn chiÕm c¶ vèn cña níc ngoµi. Thø hai, do ®Æc trng cña nÒn kinh tÕ tËp trung lµ rÊt cøng nh¾c nªn nã chØ cã t¸c dông thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ trong giai ®o¹n ng¾n vµ chØ cã t¸c dông ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ theo chiÒu réng. NÒn kinh tÕ chØ huy cña níc ta tån t¹i qu¸ dµi do ®ã nã kh«ng nh÷ng cã t¸c dông ®¸ng kÓ trong viÖc thóc ®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt mµ nã cßn s¶n sinh ra nhiÒu hiÖn tîng tiªu cùc lµm gi¶m n¨ng suÊt chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. Thø ba, xÐt vÒ nh÷ng nh©n tè cña c¬ chÕ thÞ trêng. VÒ vÊn ®Ò nµy cã rÊt nhiÒu ý kiÕn ®¸nh gi¸ kh¸c nhau. NhiÒu ý kiÕn cho r»ng thÞ trêng níc ta lµ mét thÞ trêng míi h×nh thµnh cßn non yÕu vµ lµ thÞ trêng s¬ khai. Thùc tÕ thÞ trêng ®· h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®îc nh÷ng møc ph¸t triÓn kh¸c nhau ë hÇu hÕt c¸c ®« thÞ vµ c¸c vïng ®ång b»ng ven biÓn. ThÞ trêng trong níc ®· ®îc th«ng suèt vµ v¬ng tíi nh÷ng vïng hÎo l¸nh xa x«i vµ ®ang ®îc më réng víi thÞ trêng quèc tÕ. Nhng thÞ trêng ë níc ta ph¸t triÓn cha ®ång bé, cßn thiÕu h¼n thÞ trêng c¸c yÕu tè s¶n xuÊt nh thÞ trêng lao ®éng, thÞ trêng vèn vµ thÞ trêng ®Êt ®ai vµ vÒ c¬ b¶n vÉn lµ thÞ trêng tù do, møc can thiÖp cña Nhµ níc cßn rÊt thÊp, cha cã sù qu¶n lý chÆt chÏ mét c¸ch hÖ thèng vµ liªn kÕt c¸c thÞ trêng mét c¸ch ®éng bé theo ph¸p luËt. Thø t, xÐt vÒ mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ta thÊy nÒn minh tÕ níc ta ®ang hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng thÕ giíi, sù giao lu vÒ hµng ho¸, dÞch vô vµ ®Çu t trùc tiÕp cña níc ngoµi lµm cho sù vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ níc ta gÇn gòi h¬n vèi nÒn kinh tÕ thÞ trêng thÕ giíi, t¬ng quan gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i hµng ho¸ quèc tÕ. Thø n¨m, xu híng chung ph¸t triÓn kinh tÕ thÕ giíi lµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ mçi níc kh«ng thÓ t¸ch rêi víi sù ph¸t triÓn hoµ nhËp quèc tÕ, sù c¹nh tranh gi÷a c¸c quèc gia ®· lµm thay ®æi h¼n vÒ chÊt, kh«ng cßn lµ d©n sè ®«ng, vò khÝ nhiÒu, qu©n ®éi m¹nh mµ lµ tiÒm lùc kinh tÕ. Môc ®Ých cña c¸c quèc gia lµ t¹o ra ®îc nhiÒu cña c¶i vËt chÊt lµm cho quèc gia cña m×nh ®¹t tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cao, ®êi sèng nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn, thÊt nghiÖp thÊp. TiÒm lùc kinh tÕ ®· trë thµnh thø¬c ®o chñ yÕu vai trß vµ søc m¹nh cña mçi d©n téc, lµ c«ng cô chñ yÕu ®Ó b¶o vÖ uy tÝn vµ duy tr× søc m¹nh cña c¸c §¶ng cÇm quyÒn. V× vËy, chóng cÇn ph¶i ®æi míi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ còng nh nh÷ng mÆt x· héi kh¸c ®Ó kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña §¶ng cña d©n téc m×nh trªn trêng quèc tÕ. Thø s¸u, sù vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ theo c¬ chÕ thÞ trêng kh«ng thÓ nµo gi¶i quyÕt ®îc nh÷ng vÊn ®Òdo chÝnh c¬ cÊu vµ b¶n th©n ®êi sèng kinh tÕ x· héi ®Æt ra. §ã lµ t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp, l¹m ph¸t, khñng ho¶ng, « nhiÔm m«i trêng, sù bïng næ d©n sè còng nh c¸c hiÖm tîng x· héi kh¸c. Nh÷ng t×nh tr¹ng vµ hiÖn tîng trªn ë møc ®é kh¸c nhau trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Òu cã t¸c dông ngîc trë l¹i lµm c¶n trë sù ph¸t triÓn b×nh thêng cña x· héi nãi chung vµ cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nãi 8 riªng, v× vËy sù t¸c ®énh cña Nhµ níc mét chñ thÓ cã kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ vËn dông c¸c quy luËt kh¸ch quan vµo nÒn kinh tÕ lµ mét tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ x· héi. Nh vËy, nh×n l¹i ta thÊy, ViÖt Nam trong thêi k× dµi tiÕn hµnh x©y dùng nÒn kinh tÕ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, phñ ®Þnh “bµn tay v« h×nh”cña thÞ trêng, c¬ chÕ nµy ®· cã vai trß lÞch strong nh÷ng n¨m19501979 vµ ®· cã t¸c dông ®¸ng kÓ trong viÖc tËp trung c¸c nguån lùc phôc vô cho sù nghiÖp x©y dùng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho chñ nghÜa x· héi vµ ®¸p øng nhu cÇu cña cuéc kh¸ng chiÕn gi¶i phãng d©n téc, thèng nhÊt ®Êt níc. Song c¬ chÕ nµy ®· ®îc duy tr× kh¸ l©u, lµm cho tõ tËp trung ë møc cÇn thiÕt chuyÓn sang tËp trung cao ®é, ph¸t sinh quan liªu bao cÊp k×m h·m vµ c¶n trë sù ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi b×nh. §øng tríc yªu cÇu vµ nhiÖm vô míi, trong §¹i héi lÇn thø IV cña §¶ng(1986), §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· m¹nh d¹n ®a ra ®êng lèi ®æi míi, ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, c«ng nhËn sù tån t¹i cña thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n vµ cã nh÷ng chÝnh s¸ch më réng hîp t¸c quèc tÕ nh»m ®a nÒn kinh tÕ níc ta dÇn dÇn héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Theo híng c¨n b¶n cña sù ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý ®· ®ù¬c ®¹i héi VI cña §¶ng x¸c ®Þnh vµ tiÕp tôc ®îc ®¹i héi VII cña §¶ng kh¼ng ®Þnh: “TiÕp tôc xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, h×nh thµnh ®ång bé vµ vËn hµnh cã hiÖu qu¶ c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc”. 2.2. TÝnh kÕ thõa khi chuyÓn nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc: Tríc ®©y do chñ quan nãng véi muèn x©y dùng mét nÒn kinh tÕ thuÇn khiÕt XHCN, Nhµ níc ta ®· x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung cao ®é víi thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh vµ tËp thÓ lµ chñ yÕu mµ kh«ng chó ý ®Õn yÕu tè thÞ trêng, hµng ho¸ s¶n xuÊt ra ®îc ®Þnh gi¸ s½n vµ kh«ng tu©n theo nh÷ng quy luËt cña thÞ trêng. Trªn thùc tÕ , c¬ chÕ kinh tÕ ®ã ®· lµ vËt c¶n ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Do ®ã nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ra ®êi lµ tÊt yÕu, cã lµ kÕt qu¶ cña gi¶i quyÕt m©u thuÉn tù cã cña nÒn kinh tÕ tù cung tù cÊp. Tuy nhiªn, khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn kh«ng cã nghÜa lµ phñ ®Þnh s¹ch tr¬n tÊt c¶ nh÷ng g× cña nÒn kinh tÕ cò mµ lµ sù chuyÓn ®æi cã tÝnh kÕ thõa, trªn c¬ së kh¾c phôc, söa ®æi nhøng tån t¹i, sai lÇm vèn cã vµ ph¸t huy nh÷ng mÆt tèt, mÆt tÝch cùc cña nã, ®iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn nh sau: Tríc hÕt ®ã lµ viÖc c«ng nhËn sù tån t¹i cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c bªn c¹nh hai thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh vµ tËp thÓ. X©y dùng nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn hiÖn nay ë ViÖt Nam gåm c¸c thµnh phÇn kinh tÕ: thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh vµ kinh tÕ tËp thÓ, thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ, kinh tÕ t b¶n t nh©n ... Nh vËy mÆc dï ®· phñ ®Þnh lo¹i bá nh÷ng mÆt yÕu kÐm cña nÒn kinh tÕ cò nhng nÒn kinh tÕ míi 9 ®· biÕt kÕ thõa nh÷ng yÕu tè tÝch cùc cña nÒn kinh tÕ cò vµ ph¸t triÓn nã mét c¸ch toµn diÖn tÝch cùc h¬n. Hai thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh vµ thµnh phÇn kinh tÕ tËp thÓ vÉn gi÷ vai trß chñ ®¹o trong ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh÷ng bíc ®æi míi quan träng cña §¶ng vµ Nhµ níc lµ sù thõa nhËn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nh thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n t nh©n. Víi sù chuyÓn ®æi ®ã, ph©n c«ng lao ®éng x· héi víi t c¸ch lµ c¬ së kinh tÕ cña s¶n xuÊt hµng ho¸ ch¼ng nhng kh«ng mÊt ®i, tr¸i l¹i ngµy cµng ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. §æi míi kinh tÕ x· héi khong nªn hiÓu chØ lµ sù thay ®æi c¬ chÕ qu¶n lý mµ thùc chÊt lµ sù gi¶i thÓ cã kÕ thõa cÊu tróc g¾n víi m« h×nh cò, x©y dùng cÊu tróc míi bao gåm nhiÒu mÆt: c¬ cÊu së h÷u –thµnh phÇn kinh tÕ; c¬ cÊu ngµnh s¶n xuÊt, kinh doanh; c¬ cÊu vïng l·nh thæ; c¬ cÊu kÜ thuËt c«ng nghÖ; c¬ cÊu lao ®éng, c¬ cÊu ®Çu t... §¶ng ta chñ tr¬ng trªn c¬ së æn ®Þnh chÝnh trÞ ®Ó ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi: cÇn chó ý s©u s¾c r»ng ®æi m¬Ý lµ qu¸ tr×nh g¾n víi c¸c thêi k× ®æi míi kh¸c nhau cã liªn quan ®Õn nhau, vËn dông nh÷ng u ®iÓm cña thêi k× tríc vµ kh¾c phôc nh÷ng mÆt yÕu kÐm. Nh÷ng thêi k× ®ã lµ: Thêi k× xuÊt hiÖn mÇm mèng ®æi míi ®îc ®¸nh dÊu tõ NghÞ quyÕt Trung ¬ng lÇn thø 6 khãa IV (th¸ng9 n¨m 1979). Qua c¸c sù kiÖn nh : “kho¸n chui”, “lµm chui” trong n«ng nghiÖp; thùc hiÖn kÕ ho¹ch 3 phÇn (phÇn chØ tiªu ph¸p lÖnh, phÇn mét nöa chØ tiªu ph¸p lÖnh mét nöa tù lo cña xÝ nghiÖp vµ phÇn tù do theo thÞ trêng hoµn toµn), trong c¸c nghµnh c«ng th¬ng nghiÖp. Thêi k× khëi xíng ®æi míi. Tõ kinh nghiÖm tiªn tiÕn ®îc tæng kÕt, §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI (th¸ng 12/1986), ®¸nh dÊu chÝnh thøc khëi xíng c«ng cuéc ®æi míi, t¹o bíc ngoÆt míi, c¬ b¶n trong sù nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë níc ta. Tríc ®©y ®· cã thêi kú ngêi ta cho r»ng, v¨n ho¸ n»m ngoµi sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ t×m nÒn t¶ng ph¸t triÓn kinh tÕ tõ chÝnh c¸c nh©n tè thuÇn tuý kinh tÕ. Nhng, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ngêi ta ®· cã quan niÖm ®óng ®¾n h¬n vÒ c¸c vÊn ®Ò nµy vµ coi v¨n ho¸ lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc cña nÒn kinh tÕ n¨ng ®éng; ®ång thêi , nã còng cã t¸c ®éng k×m h·m víi sù t¨ng trëng kinh tÕ. Tõ c¸ch tiÕp cËn trªn, cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, kinh tÕ- víi t c¸ch lµ mét ho¹t ®éng cña con ngêi – g¾n bã chÆt chÏ víi v¨n ho¸; v¨n ho¸ kh«ng ®øng ngoµi kihn tÕ mµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Sau gÇn 20 n¨m c¶i c¸ch vµ më cöa nÒn v¨n ho¸ cña ta cµng ®îc th¨ng hoa nhanh h¬n khi nã xo¸ bá nhiÒu khu«n phÐp cò, x¬ cøng cña v¨n ho¸ truyÒn thèng phong kiÕn, h×nh thµnh tõng bíc nh÷ng quan niÖm vÒ gi¸ trÞ, ®¹o døc con ngêi vµ g¾n kÕt hai c¸i ®ã l¹i víi nhau, t¹o nªn khu«n mÆt míi, néi dung c¬ b¶n cña v¨n ho¸ míi. NÕu tríc ®©y , ai ®ã cã nãi ®Õn c¸i “t«i” , ®Õn kiÕm tiÒn, ®Õn thô hëng vËt chÊt c¸ nh©n, ®Õn lµm giµu th× ®Òu bÞ quy lµ c¸ nh©n chñ nghÜa, phi ®¹o ®øc, lµ ¶nh hëng lèi sèng t s¶n. Nay, th× Ýt ai lªn ¸n chóng n÷a, thËm chÝ cßn ®íc coi lµ chuyÖn 10 thêng ngµy, miÔn sao kiÕm tiÒn vµ lµm giµu hîp ph¸p lµ ®îc. C¸i gi¸o lý xa, lçi thêi cña ®¹o ®øc truyÒn thèng “träng nghÜa khinh tµi” còng theo ®ã ®îc uèn n¾n l¹i theo híng tr¶ l¹i ý nghÜa ®óng ®¾n cña nguyªn t¾c lîi Ých vËt chÊt, cña sù ®a d¹ng trong phong c¸ch sèng, kiÕm tiÒn... Tõ nh÷ng thay ®æi quan niÖm vÒ ®¹o ®øc vµ gi¸ trÞ, ngêi ta ®· rñ nhau lËp ra c¸c héi bu«n, xÝ nghiÖp t nh©n, hïn h¹p nhau ®Ó më trêng tËu líp, kh«i phôc ph¸t triÓn nghµnh nghÒ...Râ rµng, c¶i c¸ch vµ më cöa ®· lµm bËt dËy nhiÒu quan niÖm míi vÒ gi¸ trÞ, ®¹o ®øc, nhÊt lµ lµm cho chóng ¨n nhËp vµo hµnh vi con ngêi nh lµ mét néi dung c¬ b¶n cña v¨n ho¸ míi. C¸i tiªu cùc cña v¨n ho¸ truyÒn th«ng ViÖt Nam chñ yÕu lµ chuyªn chÕ vµ khÐp kÝn víi bªn ngoµi. Nã ®Ò cao tuyÖt ®èi lu©n lý, ®¹o ®øc trung hiÕu, trung qu©n...lµm c¸ tÝnh cña con ngêi bÞ bãp nghÑt, tÝnh s¸ng to¹ cña hä còng bÞ tª liÖt, coi mäi c¸i sinh lîi ®Òu bÊt chÝnh, mäi mu toan t×m c¸ch kiÕm lêi ®Òu ti tiÖn bÊt nghÜa...Tuy nhiªn , v¨n ho¸ truyÒn thèng phong kiÕn còng cã nh÷ng c¸i ®îc kh¬i trong ®Ó sö dông nh quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi...Trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN ë níc ta, v¨n ho¸ ®¹o ®øc ®îc coi lµ nguånlùc quan träng cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Vai trß to lín cña nã ®îc thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng ®Þnh híng cho viÖc khai th¸c nh÷ng nh©n tè tÝch cùc vµ h¹n chÕ nh÷ng nh©n tè tiªu cùc cho viÖc gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ víi c«ng b»ng x· héi. Thùc tÕ cho thÊy, v¨n ho¸ ®· gãp phÇn ®Þnh híng vµ lµm cho viÖc lùa chän vµ x¸c ®Þnh nh÷ng quèc s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ ®óng ®¾n, phï hîp. Ch¼ng h¹n, trong qu¸ tr×nh më cöa, chóng ta chÊp nhËn chia sÎ ®Ó häc hái nh÷ng kinh nghiÖm cña b¹n bÌ quèc tÕ...nh»m ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. ë níc ta ngµy cµng nhiÒu nghµnh nghÒ míi ra ®êi vµ ph¸t triÓn. Bªn c¹nh nh÷ng nghµnh nghÒ míi ra ®êi vµ ph¸t triÓn ®ã, nh÷ng nghµnh nghÒ cæ truyÒn cã tiÕng kh«ng chØ trong níc mµ c¶ thÕ giíi, cã tiÒm n¨ng lín mµ tríc ®©y bÞ c¬ chÕ kinh tÕ cò lµm mai mét nay ®îc phôc håi vµ ph¸t triÓn. Trong néi bé tõng khu vùc, tõng ngµnh, tõng ®Þa ph¬ng, ph©n c«ng lao ®éng ngµy cµng chi tiÕt h¬n. §iÒu ®ã ®îc ph¶n ¸nh ë tÝnh phong phó, ®a d¹ng vµ chÊt lîng cao h¬n cña s¶n phÈm lao ®éng ®a ra trªn thÞ trêng. Sù chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c ho¸ lao ®éng ®· vît khái ph¹m vi quèc gia trë thµnh quèc tÕ. Cïng víi viÖc c«ng nhËn sù tån t¹i cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c lµ sù ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm lao ®éng nh së h÷u toµn d©n, së h÷u tËp thÓ, së h÷u c¸ thÓ cña nh÷ng ngêi s¶n xuÊt nhá, së h÷u t nh©n t b¶n chñ nghÜa, së h÷u hçn hîp kh¸c: t b¶n Nhµ níc, c«ng ty cæ phÇn. §©y còng lµ bíc ngoÆt quan träng ®Ó gi¶i phãng søc lao ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn cho quan hÖ s¶n xuÊt ph¸t triÓn phï hîp víi tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt vµ phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn cña thêi ®¹i. Ngoµi viÖc chuyÓn ®æi t tëng m¹nh mÏ vÒ sù ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, tÝnh kÕ thõa trong c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ë níc ta cßn ®îc thÓ hiÖn trong viÖc tiÕp tôc duy tr× vµ ph¸t huy 11 c«ng cô kÕ ho¹ch ho¸ mét c¸ch linh ho¹t b»ng viÖc kÕt hîp “bµn tay v« h×nh” víi “bµn tay h÷u h×nh”. NÒn kinh tÕ níc ta, tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung phô thuéc hoµn toµn vµo sù qu¶n lý cña Nhµ níc ®· chuyÓn sang nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn, t«n träng nh÷ng quy luËt kh¸ch quan cña thÞ trêng nh quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt c¹nh tranh... nhng kh«ng ph¶i ®Ó cho nh÷ng quy luËt nµy tù do chi phèi ®iÒu tiÕt thÞ trêng mµ ë ®©y cã sù can thiÖp cña Nhµ níc xuÊt hiÖn võa víi t c¸ch lµ mét chñ thÓ kinh tÕ ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ trêng, võa víi t c¸ch lµ mét chñ thÓ qu¶n lý, b»ng nh÷ng chÝnh s¸ch linh ho¹t cña m×nh ®Ó ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng cña thÞ trêng. Nhµ níc kh«ng cßn ®a ra kÕ ho¹ch s¶n xuÊt c¸i g×, s¶n xuÊt bao nhiªu mµ vÊn ®Ò vÉn ®îc thùc hiÖn bëi thÞ trêng. Nhµ níc can thiÖp víi t c¸ch ®Þnh híng, ®iÒu tiÕt trªn c¬ së ®a ra c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n. Nh vËy nÒn kinh tÕ míi kh«ng thæi phång, tuyÖt ®èi ho¸ vai trß kinh tÕ cña Nhµ níc tíi møc phñ nhËn thñ tiªu vai trß cña chñ thÓ kinh tÕ cña c¸c c«ng ty, xÝ nghiÖp, c¸c tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh ®éc lËp. Thùc hiÖn qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ næctng c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung quan liªu bao cÊp lµ sai lÇm. Tr¸i l¹i vÞn vµo viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn vËn ®éng cña c¸c quy luËt kh¸ch quan l¹i bá vai trß qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n íc lµ kh«ng ®óng. ë ViÖt Nam hiÖn nay ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn víi sù qu¶n lý cña Nhµ níctheo ®Þnh híng XHCN tøc lµ mét mÆt ph¶i tiÕp tôc cñng cè l¹i nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi sù qu¶n lý cña Nhµ níc, mÆt kh¸c ph¶i kh«ng ngõng ph¸t huy vai trß cña Nhµ níc, cña §¶ng, lu«n b¶o ®¶m niÒm tin cña ngêi lao ®éng. §· cã nhµ b¸o níc ngoµi pháng vÊn ®ång chÝ Lª Kh¶ Phiªu (trong thêi k× «ng cßn lµm Tæng bÝ th) r»ng “víi mét ngêi cã b»ng cÊp vÒ qu©n sù nhng kh«ng cã b»ng cÊp vÒ kinh tÕ «ng cã thÓ ®a níc ViÖt Nam tiÕn lªn kh«ng?”, tr¶ lêi pháng vÊn «ng kh¼ng ®Þnh r»ng ViÖt Nam kh¸c víi c¸c níc ë chç chóng t«i ®µo t¹o mét ngêi lÝnh th× ngêi lÝnh Êy ph¶i ph¶i cã kh¶ n¨ng cÇm sóng vµ lµm kinh tÕ giái, vµ «ng cßn kh¼ng ®Þnh lµ kh«ng chÊp nhËn ViÖt Nam theo con ®êng chñ quan cña r b¶n, nhng kh«ng ph¶i triÖt tiªu t b¶n trªn ®Êt níc ViÖt Nam vµ vÉn quan hÖ víi chñ nghÜa t b¶n trªn c¬ së cã lîi cho ®«i bªn vµ nh vËy ph¶i biÕt vËn dông nhng mÆt tÝch cùc cña nÒn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Quan ®iÓm tõ ®¹i héi VI còng ®· kh¼ng ®Þnh kh«ng nh÷ng kh«i phôc thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n t nh©n vµ kinh tÕ c¸ thÓ mµ ph¶i ph¸t triÓn chóng réng r·i theo chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc Më réng h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt gi÷a Nhµ níc víi kinh tÕ t nh©n trong níc. ë níc ta trong thêi k× c¶i to¹ ®èi víi c«ng ht¬ng nghiÖp – t doanh ë miÒn B¾c tríc ®©y, h×nh thøc nãi trªn thêng tån t¹i díi h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ “c«ng t hîp doanh”. Sau ngµy miÒn Nam hoµn toµn gi¶i phãng, viÖc c¶i t¹o c«ng th¬ng nghiÖp t b¶n t doanh lµm xuÊt hiÖn mét sè “c«ng t hîp doanh” th¬ng nghiÖp. Nh×n chung c¸c h×nh thøc c«ng t hîp doanh xuÊt hiÖn ë c¶ hai miÒn Nam B¾c tr¶i qua hai thêi k× kh¸c nhau, song ®Òu n»m trong khu«n khæ cña m« h×nh “kinh tÕ tËp trung chØ 12 huy”, nªn vÒ thùc chÊt ®· biÕn tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña “c«ng t hîp doanh” thµnh tæ chøc quèc doanh. Tõ ngµy ®æi míi nÒn kinh tÕ víi chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vµ “më cöa”, h×nh thøc liªn doanh nµy thêng híng vµo lùc lîng kinh tÕ t nh©n vµ tæ chøc kinh tÕ níc ngoµi th«ng qua ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp, nªn viÖc ph¸t triÓn h×nh thøc nµy ®èi víi lùc lîng kinh tÕ t nh©n trong níc cã phÇn l·ng quªn hay cha ®îc chó ý ®óng møc. Qua gÇn 10 n¨m ®æi míi , cho ®Õn nay, lùc lîng kinh tÕ t nh©n ë níc ta, nhê sù ho¹t ®éng cua rquy luËt tÝch tô vµ tËp trung vèn, b»ng nhiÒu con ®êng vµ nguån gèc kh¸c nhau , tiÒm n¨ng cña lùc lîng kinh tÕ nµy ®· cã bíc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ. H¬n n÷a, c¬ chÕ thÞ trêng víi sù qu¶n lý cña Nhµ níctheo ®Þnh híng XHCN ®ang trë thµnh c¬ chÕ vËn hµnh cña nÒn kinh tÕ níc ta. ViÖc bæ sung ph¸p luËt, tiÕp tôc ®æi míi c¬ chÕ vµ ng©n s¸ch vÒ kÕ ho¹ch ho¸, vÒ gi¸, tØ gi¸, tµi chÝnh, Ng©n hµng, lao ®éng, tiÒn c«ng, ®Êt ®ai... ®ang to¹ m«i trêng thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng tù chñ tù chÞu tr¸ch nhiÖm trong s¶n xuÊt kinh doanh. Víi sù chuyÓn ®æi s©u s¾c nh vËy ®Æc biÖt lµ vËn dông tÝnh kÕ thõa vµo c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ chóng ta ®· gi¶i quyÕt ®îc hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ c¬ b¶n: Thóc ®Èy qu¸ tr×nh x· héi ho¸ s¶n xuÊt nhanh chãng, lµm cho sù ph©n c«ng lao ®éng, chuyªn m«n s¶n xuÊt còng s©u s¾c, h×nh thµnh c¸c mèi liªn hÖ kinh tÕ vµ phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c doanh nghiÖp vµ ngêi s¶n xuÊt, t¹o tiÒn ®Ò cho sù hîp t¸c lao ®éng ngµy cµng chÆt chÏ. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh tÝch tô, tËp trung s¶n xuÊt, më réng giao lu trong níc, quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®îc më réng theo híng ®a d¹ng ho¸ vµ ®a ph¬ng ho¸.§· kh¾c phôc ®îc sù hôt hÉng do thÞ trêng truyÒn thèng bÞ giÈm sót ®ét ngét më réng giao lu víi nhiÒu ®èi t¸cvµ b¹n hµng míi. Thùc tÕ cho thÊy, nÒn kinh tÕ níc ta sau c«ng cuéc ®æi m¬Ý kh«ng nh÷ng v÷ng mµ cßn ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu næi bËt, kh¾c phôc ®îc nhiÒu mÆt ®×nh ®èn, suy tho¸i, tèc ®é t¨ng trëng kh¸ vµ liªn tôc, ®iÓn h×nh lµ: l¹m ph¸t ®îc ®Èy lïi tõ 67% n¨m 1991 xuèng 17,5% n¨m1992 vµ cßn 5,2% n¨m1993. §Õn nay l¹m ph¸t cña níc ta chØ cßn 0,1%. tæng s¶n phÈm trong níc t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m7,2%. S¶n xuÊt k¬ng thùc ph¸t triÓn t¬ng ®èi toµn diÖn, theo sè liÖu cña Tæng côc thèng kª tÝnh ®Õn cuèi n¨m 1994 co cÊu gi¸ trÞ tæng s¶n lîng n«ng nghiÖp lµ: l¬ng thùc chiÕm tØ träng 49,4%; trång trät lµ 24,8% vµ ch¨n nu«i lµ 25,8%. vÊn ®Ò l¬ng thùc vÒ c¬ b¶n ®· ®îc gi¶i quyÕt tèt. Th¾ng lîi trªn mÆt trËn n«ng nghiÖp, nhÊt lµ l¬ng thùc cã ý nghÜa rÊt quan träng. Sau nhiÒu n¨m níc ta thiÕu vµ ®ãi, ®Õn nay ®· gi¶i quyÕt c¬ b¶n vÒ l¬ng thùc, mét cöa ¶i mµ tríc ®©y trong thêi k× bao cÊp kh«ng thÓ vît qua ®îc. TÊt c¶ nh÷ng thµnh tùu trªn ®Òu lµ do chóng ta ®· biÕt kÕ thõa vµ ph¸t huy ®îc nh÷ng mÆt tÝch cùc, h¹n chÕ ®îc nh÷ng mÆt tiªu cùc cña nÒn kinh tÕ cò,nh÷ng truyÒn thèng ®¹o ®øc v¨n ho¸ tèt 13 kÕt luËn Mçi ngêi ®Òu sèng vµ lµm viÖc theo guång quay cña thêi gian vµ cña x· héi. Trong sù ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i, tõ nÒn v¨n minh n«ng nghiÖp ®Õn v¨n minh c«ng nghiÖp vµ v¬n tíi nÒn v¨n minh trÝ tuÖ, lÞch sö ®· cho thÊy bao biÕn ®éng diÔn ra trong sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi. Nhng khi xem xÐt sù ph¸t triÓn cã mét vÊn ®Ò ®Æt ra lµ sù ph¸t triÓn diÔn ra theo chiÒu híng nµo? Theo quan ®iÓm biÖn chøng, triÕt häc M¸c ®· mang l¹i c©u tr¶ lêi cho vÊn ®Ò trªn ë chç: Tõ nh÷ng thay ®æi vÒ lîng thµnh nh÷ng thay ®æi vÒ chÊt, sù ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp dÉn tíi m©u thuÉn ®îc gi¶i quyÕt, sù vËt cò mÊt ®i sù vËt míi ®îc h×nh thµnh. Sù ra ®êi ®ã lµ mét m¾t xÝch trong d©y xÝch ph¸t triÓn vµ lµ kÕt qu¶ cña sù phñ ®Þnh c¸i cò, c¸i lçi thêi trªn c¬ së kÕ thõa, lÆp l¹i nhng kh«ng quay trë l¹i mµ cã tÝnh chÊt tiÕn lªn cña sù ph¸t triÓn. Tõ thËp kØ 80 trë l¹i ®©y, ®¸nh dÊu mét thêi k× mµ hÇu hÕt c¸c níc x· héi chñ nghÜa, trong ®ã cã níc ta, sù nghiÖp ®æi míi nÒn kinh tÕ trë nªn mét tÊt yÕu cã ý nghÜa sèng cßn cña thÓ chÕ. T¹i ®¹i héi lÇn thø VIII cña §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh râ “X©y dùng nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng, ®èi víi t¨ng cêng vai trß qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN”. NÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta cã ®Æc ®iÓm mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt, nÒn kinh tÕ Êy lÊy c¸c thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn së h÷u x· héi vµ së h÷u tËp thÓ lµm nÒn t¶ng, lÊy kinh tÕ Nhµ níc lµm chñ ®¹o, lÊy viÖc thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh , x· héi c«ng b»ng v¨n minh lµm môc tiªu. Thùc hiÖn chñ tr¬ng cña §¶ng ®Ò ra “Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn”. Khi chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ sang nÒn kinh tÕ c¬ chÕ thÞ trêng víi sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN, ®Ó ®¹t ®îc mét nÒn kinh tÕ v÷ng m¹nh th× tríc ph¶i t×m ra con ®êng nhanh nhÊt ®Ó thùc hiÖn ®ång bé c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN. §Èy m¹nh c¸ch m¹ng khoa häc – c«ng nghÖ nh»m ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh muèn ph¸t triÓn kinh tÕ th× ph¶i ®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc 14 – c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt lu th«ng, ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng. Nhµ níc cÇn chØ ®¹o x©y dùng ®óng ®¾n quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕx· héi cña c¸c vïng, c¸c tØnh trë thµnh vïng tØnh kh¸ giµu cã, u tiªn ®µu t ng©n s¸ch Nhµ níc ®Ó ph¸t triÓn nhanh kinh tÕ x· héi cña c¸c tØnh khã kh¨n theo quy ho¹ch ph¸t triÓn ®· ®îc duyÖt. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ c«ng nghÖ, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng cho n©ng cÊp m¹ng líi giao th«ng vµ th«ng tin. Më réng ph©n c«ng lao ®éng, ph©n bè l¹i lao ®éng vµ d©n c trong ph¹m vi c¶ níc còng nh tõng ®Þa ph¬ng, tõng vïng theo híng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, ph©n c«ng lai lao ®éng gi÷a c¸c ngµnh theo híng chuyªn m«n ho¸, hîp t¸c ho¸, lao ®éng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô t¨ng tuyÖt ®èi vµ t¬ng ®èi. Më cöa ph¸t triÓn toµn diÖn quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i tõ ngo¹i th¬ng , hîp t¸c ®Çu t, tÝn dông, du lÞch ®Õn xuÊt nhËp khÈu lao ®éng ®Ó tranh thñ vèn kÜ thuËt, c«ng nghÖ thÞ trêng. ph¶i ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc, ®a ph¬ng ho¸ ®èi t¸c ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¸c ®«i bªn cïng cã lîi. Ph¶i triÖt ®Ó khai th¸c lîi thÕ cña ®Êt níc trong quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ nh»m khai th¸c tiÒm n¨ng lao ®éng, tµi nguyªn thiªn nhiªn cña ®Êt níc, thu hót vèn ®Çu t, kÜ thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i , kinh nghiÖm qu¶n lý cña c¸c níc kh¸c. TiÕp tôc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ theo híng triÖt ®Ó xo¸ bá bao cÊp chuyÓn sang h¹ch to¸n kinh doanh §æi míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý cña Nhµ níc ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ níc. Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn coi ®©y lµ ®iÒu kiÖn c¬ së, ®Ó thóc ®Èy c¬ chÕ thÞ trêng ph¸t triÓn nhê ®ã mµ sö dông cã hiÖu qña søc m¹nh tæng hîp cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ huy ®éng nh÷ng tiÒm n¨ng to lín cßn bÞ ph©n t¸n cña x· héi vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ hoµn thiÖn vÒ hÖ thèng ph¸p luËt ®æi míi c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ, gi¸ c¶. Qóa tr×nh vËn ®éng cña lÞch sö nh©n lo¹i chØ thÊy mÆt lÝ luËn mÆt t tëng khoa häc hoÆc ®êng lèi hay m·i chØ lµ lý thuyÕt tån t¹i trªn giÊy tê nÕu chóng kh«ng ®îc thÓ chÕ ho¸ thµnh hiÕn ph¸p, ph¸p luËt, thµnh c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña Nhµ níc chØ cã søc m¹nh cña hiÕn ph¸p, ph¸p luËt chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, ®Þnh híng XHCN míi cã thÓ ®i vµo cuéc sèng nhê ®ã c¸c n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã trong x· héi ta míi ®îc gi¶i phãng, ®îc cëi bá nh÷ng xiÒng xÝch cña chÕ ®é cò, nh÷ng tËp qu¸n, lÒ lèi lµm ¨n l¹c hËu. Nhê ®ã chóng ta míi lËp ®îc nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®ång bé, míi cã kh¶ n¨ng khai th¸c ®îc nh÷ng lîi thÕ c¹nh tranh thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi nhÞp ®é nhanh m¹nh vµ v÷ng ch¾c. 15 tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh triÕt häc M¸c-Lªnin, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, tËp 2 2. Niªn gi¸m thèng kª 1994, NXB Thèng kª n¨m 1995 3. T¹p chÝ Céng s¶n sè 3, n¨m 1996 4. T¹p chÝ Ph¸t triÓn kinh tÕ. TP HCM. sè 2 n¨m1996 5. T¹p chÝ Tµi chÝnh sè1, n¨m 1996 6. T¹p chÝ TriÕt häc sè 1, th¸ng 2 n¨m 1998 7. T¹p chÝ TriÕt häc sè 4, th¸ng 8 n¨m 2000 8. T¹p chÝ TriÕt häc sè 6, th¸ng 6 n¨m 2004 9. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI 10.V¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VII 11. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VIII 16