CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ tri thøc vµ nh÷ng t¸c ®éng
cña nã ®èi víi sù ph¸t triÒn kt-xh ë viÖt nam
Lêi më ®Çu
Chóng ta ®ang sèng , lµm viÖc vµ häc tËp díi mét x· héi ph¸t triÓn ,
v¨n minh vµ tiÕn bé . tõ thËp kû 80 ®Õn nay do t¸c ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng
khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i , ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin , c«ng nghÖ
sinh häc , c«ng nghÖ n¨ng lîng vµ c«ng nghÖ vÊt liÖu míi .... nÒn kinh tÕ thÕ
giíi ®ang biÕn ®æi s©u s¾c , m¹nh mÏ vÒ c¬ cÊu , chøc n¨ng vµ ph¬ng thøc
ho¹t ®éng .§©y kh«ng ph¶i lµ sù biÕn ®æi b×nh thêng mµ lµ mét bíc ngoÆt cña
lÞch sö cã ý nghÜa träng ®¹i : nÒn kinh tÕ chuyÓn tö c«ng nghiÖp sang kinh tÕ
tri thøc , nÒn v¨n minh loµi ngêi chuyÓn tõ nÒn v¨n minh c«ng nghiÖp sang
nÒn v¨n minh tri tuÖ .
Ngêi ta thêng nãi ®Õn nÒn kinh tÕ tri thøc khi hµm lîng tri thøc trong
hµng ho¸ vµ dÞch vô t¨ng cao , khi tri thøc khoa häc trë thµnh c«ng nghÖ hiÖn
®¹i , khi c«ng nghÖ th«ng tin vµ viÔn th«ng lµ ph¬ng tiÖn cã ý nghÜa quyÕt
®Þnh cho nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt kinh doanh ...thÕ giíi ®ang nãi nhiÒu ®Õn
nÒn kinh tÕ tri thøc , ®Õn vÊn ®Ò héi nhËp vµ toµn cÇu ho¸ . nhiÒu quèc gia ®·
x©y dùng nh÷ng chiÕn lîc ph¸t triÓn nh»m t¹o tiÒn ®Ò quan träng ®Ó tËn dông
thêi c¬ ®a ®Êt níc ®i vµo nÒn kinh tÕ tri thøc vµ s½n sµng tham gia vµo qu¸
tr×nh héi nhËp .
Kinh tÕ tri thøc lµ mét kh¸i niÖm kh¸ míi mÎ . viÖc lµm râ nh÷ng
c¬ së khoa häc vµ c¬ së thùc tiÔn vÒ kinh tÕ tri thøc nh mét xu híng toµn cÇu
, ®Æc biÖt lµ x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ thêi c¬ vµ th¸ch thøc ®èi víi níc ta lµ mét viÖc
hÕt søc cÇn thiÕt . hiÖn nay viÖt nam cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ bÊt
cËp trªn con ®êng x©y dùng nÒn kinh tÕ tri thøc . cho ®Õn nay vÉn cha ®ñ
thùc tiÔn ®Ó cã mét hÖ thèng lý thuyÕt trän vÑn , ®Çu ®ñ , nªu râ ®îc quy luËt
cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh , vËn ®éng còng nh c¬ chÕ tèi u cña nÒn kinh tÕ tri
thøc. v× vËy ®ßi hái chóng ta cÇn ph¶i nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy ®Ó hiÓu vµ vËn
dông nã . ®©y lµ thµnh tùu quan träng cña loµi ngêi mµ CNXH cÇn ph¶i n¾m
lÊy vµ tiÕp thu .
Néi dung chÝnh
I . c¬ sá cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu :
1.c¬ së lÝ luËn :
dùa vµo mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a vÊt chÊt vµ ý thøc lµm c¬ së lý
luËn cho qu¸ tr×nh nghªin cøu . chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng kh¼ng ®Þnh trong
mèi quan hÖ gi÷a vÊt chÊt vµ ý thøc th×: vÊt chÊt cã tríc , ý thøc cã sau , vÊt chÊt
lµ nguån gèc cña ý thøc , quyÕt ®Þnh ý thøc , song ý thøc cã thÓ t¸c ®éng trë l¹i
vËt chÊt th«ng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ngêi v× vËy con ngêi ph¶i t«n
träng kh¸ch quan , ®ång thêi ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng chñ quan cña m×nh .
1
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
V.I.L£NIN ®· ®Þnh nghÜa : vËt chÊt lµ mét ph¹m trï cña triÕt häc dïng
®Ó thùc t¹i kh¸ch quan ®îc ®em l¹i cho con ngêi trong c¶m gi¸c , ®îc c¶m gi¸c
cña chóng ta chÐp l¹i , chôp l¹i , ph¶n ¸nh vµ tån t¹i kh«ng lÖ thuéc vµo c¶m
gi¸c . cßn ý thøc la sù ph¶n ¸nh hiÖn thùc kh¸ch quan vµo trong bé ãc con ng êi
mét c¸ch n¨ng ®éng , s¸ng t¹o ; ý thøc lµ h×nh ¶nh chñ quan cña thÕ giíi kh¸ch
quan .
V× vËy mµ vËt chÊt quyÕt ®Þnh sù ra ®êi cña ý thøc , ý thøc chØ lµ sù
ph¶n ¸nh vËt chÊt . vËt chÊt thay ®æi th× ý thøc còng thay ®æi , ý thøc lµ sù ph¶n
¸nh thÕ giíi vËt chÊt vµo n·o ngêi , lµ h×nh ¶nh cña thÕ giíi kh¸ch quan . nhng ý
thøc kh«ng phô thuéc hoµn toµn vµo vËt chÊt mµ ý thøc cã tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi
víi vËt chÊt . do tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o nªn ý thøc cã thÓ t¸c ®éng trë l¹i vËt
chÊt , gãp phÇn c¶i biÕn thÕ giíi kh¸ch quan th«ng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn cña
con ngêi .
T«n träng kh¸ch quan lµ t«n träng kh¸ch quan cña vËt chÊt , cña c¸c
quy luËt tù nhiªn vµ x· héi . ®iÒu nµy ®ßi hái trong ho¹t ®éng thùc tiÔn con ngêi
ph¶i xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ kh¸ch quan lµm c¨n cø cho mäi häat ®éng cña m×nh .
V.I.L£NIN ®· nhiÒu lÇn nhÊn m¹nh kh«ng ®îc lÊy ý
muèn chñ quan cña m×nh lµm chÝnh s¸ch , kh«ng ®îc lÊy t×nh c¶m lµm ®iÓm
xuÊt ph¸t cho chiÕn lîc vµ s¸ch lîc c¸ch m¹ng . nÕu chØ xuÊt ph¸t tõ ý muèn chñ
quan , nÕu lÊy ý chÝ ¸p ®Æt cho thùc tÕ , lÊy ¶o tëng thay cho hiÖn thùc th× sÏ m¾c
ph¶i bÖnh chñ quan duy ý chÝ .
Ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng chñ quan tøc lµ ph¸t huy vai trß tÝch cùc cña
ý thøc , vai trß tÝch cùc cña nh©n tè con ngêi . ý thøc muèn t¸c ®«ng t¸c ®éng
trë l¹i ®êi sèng hiÖn thùc ph¶i b»ng lùc lîng vËt chÊt , nghÜa lµ ph¶i ®îc con ngêi
thùc hiÖn th«ng qua thùc tiÔn . sù t¸c ®éng cña ý thøc ph¶i th«ng qua ho¹t ®éng
cña con ngêi ®îc b¾t ®Çu tõ kh©u nhËn thøc cho ®îc quy luËt kh¸ch quan , biÕt
vËn dông ®óng ®¾n quy luËt kh¸ch quan , ph¶i cã ý chÝ , ph¬ng ph¸p ®Ó tæ chøc
ho¹t ®éng
Vai trß cña ý thøc lµ ë chç trang bÞ cho con ngêi nh÷ng tri thøc vÒ b¶n
chÊt quy luËt kh¸ch quan cña ®èi tîng , trªn c¬ së Êy , con ngêi x¸c ®Þnh ®óng
®¾n môc tiªu vµ ®Ò ra ph¬ng híng ho¹t ®éng phï hîp . sau ®ã con ngêi víi ý
thøc cña m×nh x¸c ®Þnh c¸c biÖn ph¸p ®Ó thùc hiÖn tæ chøc c¸c ho¹t ®éng thùc
tiÔn . cuèi cïng b»ng sù nç lùc vµ ý chÝ m¹nh mÏ cña m×nh con ngêi cã thÓ thùc
hiÖn ®îc môc tiªu ®Ò ra . ý thøc vµ t tëng cã thÓ quyÕt ®Þnh lµm cho con ngêi
ho¹t ®éng ®óng vµ thµnh c«ng khi ph¶n ¸nh ®óng ®¾n , s©u s¾c thÕ giíi kh¸ch
quqan , v× ®ã lµ c¬ së quan träng cho viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu , ph¬ng híng vµ
biÖn ph¸p chÝnh x¸c . ngîc l¹i , ý thøc vµ t tëng cã thÓ lµm cho con ngêi ho¹t
®éng sai lÇm vµ thÊt b¹i khi con ngêi ph¶n ¸nh sai quy luËt kh¸ch quan . v× vËy ,
ph¶i ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña ý thøc , ph¸t huy vai trß nh©n tè con
ngêi ®Ó t¸c ®éng c¶i t¹o thÕ giíi kh¸ch quan ; ®ång thíi ph¶i kh¾c phôc bÖnh b¶o
thñ tr× trÖ , th¸i ®é tiªu cùc , thô ®éng ,û l¹i .
Tõ lý luËn cña chñ nghÜa m¸c- lªnin vµ tõ kinh nghiÖm thµnh c«ng
vµ thÊt b¹i trong qu¸ tr×nh l·nh ®¹o c¸ch m¹ng , ®¶ng Céng S¶n viÖt nam ®·
rót ra bµi häc quan träng lµ : “ mäi ®êng lèi , chñ tr¬ng cña ®¶ng ph¶i xuÊt
ph¸t tõ thùc tÕ , t«n träng quy luËt kh¸ch quan”
2
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
2.c¬ së thùc tÕ :
kinh tÕ tri thøc xuÊt hiÖn trong mäi lÜnh vùc , trong toµn bé c¬ cÊu nÒn
kinh tÕ quèc d©n ë b¾c mÜ , ë mét sè níc t©y ©u nÒn kinh tÕ
tri thøc ®· b¾t ®Çu h×nh thµnh . hiÖn nay riªng ë nh÷ng níc nµy kinh tÕ th«ng tin
( nh÷ng ngµnh kinh tÕ dùa chñ yÕu vµo c«ng nghÖ th«ng tin ),
trong ®ã kinh tÕ tri thøc lµ chñ yÕu , ®· chiÕm kho¶ng 45%-50% GDP . trong
c¸c níc OECD (tæ chøc hîp t¸c vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ) kinh tÕ tri thøc ®· chiÕm
h¬n 50%GDP, c«ng nh©n tri thøc chiÕm trªn 60% lùc lîng lao ®éng .
vÒ nguyªn lý chung sù suÊt hiÖn cña kinh tÕ tri thøc kh«ng vît ra khái
s¬ ®å cña m¸c vÒ sù tiÕn ho¸ cña lÞch sö th«ng qua ba h×nh th¸i kinh tÕ . díi
®©y lµ lîc ®å ba h×nh th¸i kinh tÕ cña m¸c :
®Þnh vÞ trong
s¬ ®å
h×nh th¸i thø I
h×nh th¸i thø II
kinh tÕ tù nhiªn
t¬ng d¬ng víi
nÒn kinh tÕ n«ng
nghiÖp vÇ x· héi
n«ng d©n cæ
chuyÒn
h×nh th¸i thÞ trêng t¬ng ®¬ng
víi nÒn kinh tÕ
thÞ trêng cña thêi
®¹i c«ng nghiÖp
c¬ khÝ vµ x· héi
c«ng nghiÖp
h×nh th¸i thø III
H×nh th¸i céng
s¶n chñ nghÜa t¬ng ®¬ng víi nÒn
kinh tÕ cã tr×nh ®é
ph¸t triÓn cao (kinh
tÕ tri thøc cã thÓ lµ
mét c¸ch diÔn ®¹t )
x· héi tù do ch©n
chÝnh
ph¬ng thøc
tù cÊp tù tóc ,
ph©n c«ng vµ
ph©n c«ng vµ trao
tån t¹i
khÐp kÝn trong
trao ®æi bÞ giíi
®æi phæ biÕn th«ng
mét céng ®ång
h¹n bëi c¸c biªn qua m¹ng liªn kÕt
nhá c¸ch biÖt
giíi vµ c¸c quèc toµn cÇu kh«ng cã
gia
biªn giíi
lîi thÕ ph¸t
tµi nguyªn thiªn c«ng cô kü thuËt tri thøc cña con
triÓn chñ yÕu
nhiªn
n»ng suÊt lao
ngêi ( khoa häc vµ
®éng vËt ho¸
c«ng nghÖ ), kü
n¨ng lao ®éng
c¬ sá quyÒn lùc sù lÖ thuéc c¸
sù lÖ thuéc vµo
tù do c¸ nh©n dùa
nh©n trùc tiÕp
vËt th«ng qua t
vµo sù ph¸t triÓn
dùa vµo së h÷u
b¶n (lao ®éng vËt toµn diÖn vµ kh«ng
ruéng ®Êt
ho¸ )
h¹n chÕ cña hä
Nguån : C.M¸C. c¸c b¶n th¶o kinh tÕ 1875-1861. trong C. m¸c -engel .
toµn tËp . tËp 46. phÇn I . nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia . hµ néi 1998
C¸c níc ph¸t triÓn lµ nh÷ng níc ®i ®Çu vµ dÉn d¾t sù ph¸t triÓn cña nÒn
kinh tÕ tri thøc nhËn thøc ®îc tÇm quan träng vµ ý nghÜa cña nã trong viÖc n©ng
cao hiÖu qu¶ cña sù c¹nh tranh vµ hiÖu suÊt cña nÒn kinh tÕ c¸c níc ph¸t triÓn
®Òu ®· chó trong rÊt sím ®Òn chuyÓn sang nÒn kinh tÕ
c«ng nghiÖp sang nÒn kinh tÕ tri thøc . ë c¸c níc ph¸t triÓn th× c«ng nghÖ th«ng
tin ®ang chuyÓn sang mét giai ®o¹n cao h¬n . VD: ë mÜ ®ang h×nh thµnh thÕ hÖ
INTERNET 2 , ë CH¢U ¢U ®ang thùc hiÖn chuyÓn ®æi sang
3
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
m¹ng m¸y tÝnh d÷ liÖu tèc ®é cao vµ còng ¸p dông thÕ hÖ m¸y tÝnh tiÕp theo cña
INTERNET . XuÊt ph¸t tõ lËp luËn : yÕu tè cèt lâi cña nÒn kinh tÕ tri thøc lµ tri
thøc vµ tri thøc chØ cã ®îc ë con ngêi .
sau ®©y lµ t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc ë c¸c níc ph¸t triÓn (mü ,
c¸c nÒn kinh tÕ EU , nhËt b¶n ).
T×nh h×nh ë Mü : vµo 2/1997 trong th«ng ®iÖp vÒ t×nh h×nh ®Êt níc tæng
thèng bill clint¬n ®· chÝnh thøc sö dông tªn gäi kinh tÕ tri thøc theo ®Þnh
nghÜa cña tæ chøc OECD . trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nÒn kinh tÕ mü ®· b¾t ®Çu
lé ra khu«n mÆt cña thêi ®¹i kinh tÕ tri thøc nh chØ tiªu cho ph¸t triÓn nh©n tµi
kiÓu tri thøc chiÕm h¬n 7% GDP , ®Çu t cho nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn (R&§)
chiÕm kho¶ng 2,8%GDP híng vµo viÖc s¸ng t¹o c¸i míi , th¬ng m¹i ho¸ sè lîng
lín c¸c thµnh qu¶ cña kü thuþ©t cao ®Ó thóc ®Èy t¨ng trëng trong ®ã ngµnh s¶n
xuÊt phÇn mÒm cã hµm lîng tri thøc cao ®îc lÊy lµm ®¹i diÖn chÝnh cho c¸c
nguån t¨ng trëng . VD: trong 3n¨m gÇn ®©y tØ lÖ ®ãng gãp ngµnh s¶n xuÊt ®iÖn
tö - tin häc vµo t¨ng trëng kinh tÕ mü ®· lªn 45% ,. Hµng lo¹t c¸c dÞch vô míi
nh : tµi chÝnh , b¶o hiÓm , th«ng tin th¬ng m¹i ®iÖn tö ....®· xuÊt hiÖn vµ h×nh
thµnh nhanh chãng trªn thÞ trêng , trªn c¬ së m¸y tÝnh ho¸ c¸c c«ng nghÖ th«ng
tin vµ ph¬ng tiÖn giao tiÕp míi ... ë mü søc m¹nh th¬ng m¹i ®iÑn tö hoµn toµn
co¸ thÓ chÆn ®îc , b¾t ®Çu më cöa tõ n¨m 1991 th¬ng m¹i ®iÖn tö mü ®îc dù
b¸o ®Õn n¨m 2002 th«ng qua INTERNET sÏ ®¹t tíi 327 USD t¬ng ®¬ng
2,3%GDP vµ sÏ nhÈy vät 6%GDP vµo n¨m 2005 . kÕt cÊu viÖc lµm thay ®æi
kh«ng ngõng khai th¸c vµ ph¸t triÓn nh÷ng lÜnh vùc viÖc lµm míi díi t¸c ®éng
cña nÒn kinh tÕ tri thøc .nhê nh÷ng biÕn ®æi trªn . trong gÇn 10 n¨m qua nÒn
kinh tÕ mü cã tèc ®é t¨ng trëng 3%,
l¹m ph¸t díi 2% , thÊt nghiÖp 4,5% , l¬ng thùc tÕ ngµy cµng t¨ng ®Æc biÖt lµ lîi
nhuËn thùc tÕ cña c¸c c«ng ty mü t¨ng 70% so víi n¨m 1990 .
NÒn kinh tÕ EU : còng ®ang tõng bíc t¹o cho CH¢U ¢U mét diÖn m¹o
c«ng nghÖ cao vµ theo c¸c nhµ khoa häc eu ®©y lµ c¸ch t¹o ra nÒn kinh tÕ tri
thøc . CH¢U ¢U ®ang ®i tiªn phong trong viÖc ¸p dung thÕ hÒ tiÕp theo cña
INTERNET mÆt kh¸c ph¸t huy u thÕ cña liªn minh kinh tÕ tiÒn tÖ , EU ®· t¹o ra
mét thÞ trêng thèng nhÊt trªn toµn bé l·nh thæ CH¢U ¢U trong viÖc ph¸t triÓn
®iªn tho¹i di ®éng . do ®ã tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ t¨ng 2,7% nhng chØ tiªu cho
dÞch vô viÔn th«ng t¨ng 9% ,
®Çu t vµo c«ng nghÖ th«ng tin t¨ng 11% t¬ng ®¬ng 196tØ USD . tû träng cña c¸c
ngµnh c«ng nghÖ cao trong tæng gi¸ trÞ c«ng nghiÖp chÕ biÕn ë CH¢U ¢U ®·
t¨ng nhanh ( trong thêi kú 1970-1994: ë ®øc t¨ng 15,3% lªn 20,1 % , ë Ph¸p
12,7% lªn 18,7% . møc t¨ng trëgn xuÊt khÈu trong c¸c ngµnh c«ng nghÖ cao
còng kh¸ nhanh : ¬ ANH tõ 17,1 % lªn 36,2%, ë ph¸p tõ 14% lªn 24,2% )
ë NhÊt b¶n : ngêi ta ®· nhËn thøc s©u s¾c vai trß cña phÇn mÒm , c¸c
m¹ng líi m¸y tÝnh tèc ®é cao vµ c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn m¹ng NET ®èi víi
nÒn kinh tÕ nhËt b¶n t¬ng lai . tuy nhiªn tríc søc Ðp vÒ sù t¨ng trëng cao cña nÒn
kinh tÕ mü , nhËt ®· chó ý ®Õn vai trß cña c«ng nghÖ cao vµ c«ng nghÖ th«ng
tin : khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty ®Çu t m¹o hiÓm vµo c¸c nhµnh c«ng nghÖ míi vµ
nhµ níc thùc hiÖn söa ®æi thuÕ cho c¸c c«ng ty tr¸nh ®îc nh÷ng dñi do vµ thiÖt
h¹i tõ c¸c vô ®Çu t nµy . ®èi víi gi¸o dôc , nhËt c¶i c¸ch cÊp I ®Ó gi¶m bít
thãi quen häc thuéc lßng vµ t¨ng tÝnh s¸ng t¹o cho häc sinh còng nh t¨ng cêng
viÖc sö dông m¸y tÝnh trong nhµ trêng .®Çu t vµo c«ng nghÖ th«ng tin míi chØ ®¹t
2% GDP xo¸ thÕu ®¸nh vµo c¸c s¶n phÈm m¸y tÝnh vµ phÇn mÒm , ®îc c¸c c«ng
4
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
ty sö dông ®Ó thóc ®Èy giao dÞch mua vµ b¸n víi kh¸ch hµng vµ c¸c dÞch vô míi
nh»m t¨ng møc tiªu thô m¸y tÝnh vµ sö dông INTERNET.
Quan ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc ë c¸c níc ph¸t triÓn :
ë mü ngêi ta gäi nÒn kinh tÕ tri thøc lµ “ nÒn kinh tÕ míi “hay lµ “ nÒn kinh tÕ
thÕ kû 21”. Mµ vÒ thùc chÊt ®ã lµ nÒn kinh tÕ ®îc dÉn d¾t bëi tiÕn
bé kü thuËt bëi sù tiÕn bé cña cuéc c¸ch m¹ng th«ng tin ®ang ngµy cµng t¨ng tèc
vµ c«ng nghÖ sinh häc ®ang tiÕn s¸t ®Õn ngìng cöa cña c¸c t¸c ®éng lín vÒ kinh
tÕ . do ®ã níc mü ®ang kÝch thÝch lµn sãng ph¸t triÓn s¸ng chÕ tõ INTERNET
®Õn c«ng nghÖ sinh häc cho tíi nh÷nh c«ng nghÖ ph¸t triÓn nhÊt mµ hiÖn nay
gÇn nh ®îc th¬ng m¹i ho¸ toµn bé ®Ó ®a níc mü tiÕn vµo thÕ kû 21 . n¾m b¾t ®îc xu híng toµn cÇu ho¸ vµ sù
chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ tri thøc , giíi cÇm quyÒn ë mü ®· chñ ®éng v¹ch ra
nh÷ng ý tëng cho chiÕn lîc ®Ó phæ biÕn vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ tri thøc . mü
cho r»ng m¹ng INTERNET sÏ trë thµnh ph¬ng tiÖn bu«n b¸n sèng ®éng cña mü
trong vßng 10 n¨m tõ nay trë vÒ sau vµ sau ®ã . kh¼ng ®Þnh lËp trêng ph¶i chñ
®éng n¨m b¾t c¬ héi vµ tÝch cøc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ tri thøc , c¸c níc ph¸t triÓn
kh¸c noi g¬ng mü , ®· tÝch cùc c¸c biÖn ph¸p ®ãn chê c¬ héi vµ th¸ch thøc cña
qu¸ trinh bíc sang thêi ®¹i kinh tÕ tri thøc . n¨m 1994 : chÝnh phñ CANADA ®·
®a ra b¸o c¸o “ chÝnh s¸ch ,con ngêi vµ hÕ ho¹ch “ víi tiªu ®Ò phô lµ chuÈn bÞ
qu¸ ®é sang nÒn kinh tÕ trÞ thøc , ®Ò cËp tíi vai trß cña khoa häc c«ng nghÖ trong
qu¸ tr×nh chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ dùa vµo tµi nguyªn , lao ®éng vµ t b¶n sang nÒn
kinh tÕ dùa vµo tri thøc . th¸ng 6/1994 khi bµn vÒ chÝnh s¸ch c¹nh tranh cña EU
“ EU ®· ®Ò ra kÕ ho¹ch tiÕp tôc ph¸t triÓn kü thuËt sinh häc , tµi nguyªn n¨ng lîng , m«i trêng ....gióp EU bíc vµo mét thêi kú míi .
5
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
II. thùc tr¹ng cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu kinh
Kinh tÕ tri thøc ë viÖt nam :
1.thµnh c«ng vµ u ®iÓm :
1.1. x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ ë viÖt nam trong qu¸ tr×nh
héi nhËp :
mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ trong m« h×nh kinh tÕ híng néi cã
®Æc trng lµ ®¶m b¶o c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu trong níc ®Ó kh«ng lÖ thuéc vµo bªn
ngoµi tõ ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc chÝnh s¸ch ®Õn c¸c hµng ho¸ dÞch vô , cung kh«ng
bÞ t¸c ®éng tõ bªn ngoµi bëi c¸c chÊn ®éng vÒ chÝnh tri , an ninh , kinh tÕ .
thùc tÕ cho th©y kh«ng cã mét quèc gia nµo ®i theo
m« h×nh kinh tÕ nµy ®¹t ®îc thµnh c«ng v÷ng ch¾c , mµ hÇu hÕt ®Òu ®· hoÆc thÊt
b¹i , hoÆc lµ ph¶i tr¶ mét c¸i gi¸ rÊt ®¾t , hoÆc l©m vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng ,
tr× trÖ kÐo dµi ... v× vËy mµ ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ tù chñ trong ®iÒu kiÖn héi
nhËp kinh tÕ quèc tÕ . vµi chôc n¨m gÇn ®©y cã nh÷ng xu híng sau :
xu híng ho¸ b×nh , hîp t¸c vµ ph¸t triÓn ®· vµ ®ang trë thµnh xu
thÕ chÝnh : ®©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó cho c¸c quèc gia cã thÓ më cöa ®Êt níc tham gia vµo héi nh©p kinh tÕ quèc tÕ . mét nÒn kinh tÕ ®îc x©y dùng trong
®iÒu kiÖn ph¶i lu«n øng phã víi c¸c cuéc chiÕn tranh
thi hµnh chÝnh s¸ch hîp t¸c , héi nhËp cuèc tÕ s©u réng lÊy viÖc t¨ng hiÖu qu¶
kinh tÕ , t¨ng søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ lµ quèc s¸ch hµng ®Çu
xu thÕ ph¸t triÓn c«ng nghÖ chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ tri thøc
, víi nh÷ng ®Æc trng : c¸c ngµnh c«ng nghiÖp truyÒn thèng , ngµnh c«ng nghiÖp
nÆng ngµy cµng kÐm hiÖu qu¶ mÊt dÇn vai trß ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ , c¸c
ngµnh kinh tÕ tri thøc ph¸t triÓn víi tèc ®é cao vµ cã hiÖu qu¶ . trong ®iÒu kiÖn
hiÖn nay , c¸c ®iÒu kiÖn vÒ tµi nguyªn vÒ vèn vµ lao ®éng gi¶m dÇn vµ lîi thÕ vÒ
tri thøc vÒ kü n¨ng t¨ng lªn ( lîi nhuËn cña c¸c h·ng INTEL Vµ MICROSOFT
®· ®¹t tíi 24% doanh thu kÐo dµi trong nhiÒu n¨m , khi ®ã c¸c h·ng thuéc
ngµnh truyÒn th«ng chØ lµ 10%n¨m
xu híng toµn cÇu ho¸ , héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ph¸t triÓn
nhanh chãng dÉn ®Õn hÖ qu¶ lµ biªn giíi kinh tÕ cña c¸c quèc gia sÏ ngµy cµng
gi¶m do hµng dµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan sÏ bÞ b·i bá dÇn .
1.2.ph©n c«ng lao ®éng x· héi trë nªn s©u s¾c vµ r«ng kh¾p toµn cÇu :
cïng víi qu¸ tr×nh chuyÓn tõ x· héi c«ng nghiÖp sang x· héi tri
thøc , tri thøc mµ tríc hÕt lµ khoa häc c«ng nghÖ sÏ ph¸t triÓn nhanh chãng lµm
cho ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu r«ng lÉn chiÒu s©u . bëi v×
trong nÒn kinh tÕ tri thøc thay v× ®Êt ®ai , tµi nguyªn vµ vèn tríc ®©y , tri thøc
ngµy cµng lµm nªn gi¸ trÞ ¸p ®¶o trong mçi s¶n phÈm . c¸c níc cã thÕ m¹nh vÒ
khoc häc c«ng nghÖ sÏ ra søc ®Çu t vµo
nh÷ng ngµnh kinh tÕ dùa vµo tri thøc . cßn ®èi víi nh÷ng níc kÐm ph¸t triÓn , do
tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ thÊp , c«ng nh©n tri thøc rÊt Ýt ... nÒn søc canh
tranh trªn thÞ trêng rÊt h¹n chÕ .nÕu cã tiÕp cËn víi nh÷ng ngµnh c«ng nghÖ cao
th× còng kh«ng cã ®îc nh÷ng bÝ mËt cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt cña c¸c quèc gia
bªn c¹nh xu thÕ trªn cña ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ víi sù ph¸t
triÓn cña tri thøc , khoa häc vµ c«ng nghÖ , sù ph©n c«ng chuyªn s©u trong hîp
t¸c quèc tÕ còng ®îc t¨ng cêng theo híng ngµy cµng cã nhiÒu c«ng ty chØ ®i vµo
s¶n xuÊt mét lo¹i mÆt hµng , mét chi tiÕt nµo ®ã cña s¶n phÈm hoÆc lµ chØ cung
6
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
cÊp mét dÞch vô chuyªn m«n nhÊt ®Þnh . v× vËy khi kinh tÕ tri thøc ph¸t triÓn th×
lµm cho ph©n c«ng lao ®éng x· héi trë nªn s©u s¾c vµ réng kh¾p quèc tÕ .
1.3.thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ thÕ giíi vµ cÊu tróc cña quan hÖ quèc tÕ :
víi sù xuÊt hiÖn cña kinh tÕ tri thøc , kinh tÕ thÕ giíi ®ang ®øng tríc nh÷ng thay ®æi s©u s¾c vµ bÊt ngê nhÊt kÓ tõ khi x· héi chuyÓn tõ x· héi n«ng
nghiÖp sang x· héi c«ng nghiÖp vµo thÕ kû XVIII-XIX .
trong nh÷ng n¨m 60 , ngµnh n«ng -l©m- ng nghiÖp chiÕm 10,4% c¬ cÊu s¶n
phÈm thÕ giíi , ngµnh c«ng nghiÖp chiÕm 28,4% , dÞch sô chiÕm 50,4%; ®Õn
nh÷ng n¨m 90 víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc vµ c«ng nghÖ , c¬ cÊu tríc ®©y cã
sù thay ®æi m¹nh mÏ theo tØ lÖ t¬ng øng : 4,4% , 21% , 62,5% trong c¸c níc
ph¸t triÓn c¸c ngµnh dÞch vô ®Æc biÖt ph¸t triÓn vµ ngµy cµng ®ãng vai trß quan
träng trong tæng s¶n phÈm x· héi ( n¨m 1997 tØ lÖ tham gia vµo khu vùc dÞch vô
vµo GDP vµ t¹o ra c«ng ¨n viÖc lµm ë mü theo thø tù lµ :76% ,73% ; CANADA
lµ 79,7% , 80% ).
Sù thay thÕ c¬ cÊu kinh tÕ c¸c níc vµ kinh tÕ thÕ giíi kÐo theo sù thay
®æi trong cÊu tróc cña quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ , thÓ hiÖn trªn nh÷ng khÝa c¹nh
sau :
Mét lµ : nh÷ng hµng ho¸ , dÞch vô cã hµm lîng trÝ tuÖ cao ngµy cµng
chiÕm vÞ trÝ then chèt trong th¬ng m¹i quèc tÕ . nh : c«ng nghÖ sinh häc , c«ng
nghÖ th«ng tin , c«ng nghÖ vËt liÖu , c«ng nghÖ n¨ng lîng
Hai lµ : th¬ng m¹i ®iÖn tö lµ lÜnh vùc ph¸t triÓn lµ vai trß hµng ®Çu trong
th¬ng m¹i quèc tÕ
Ba lµ : qu¸ tr×nh chuyÓn tõ kinh tÕ c«ng nghiÖp sang kinh tÕ tri thøc lµ
mét tÊt yÕu . v× nã t¹o tiÒn ®Ò thuËn lîi cho c¸c níc cã quan hÖ s¶n xuÊt tiªn tiÕn
XHCN , n¾m b¾t ®îc thêi c¬ nh»m t¹o ra mét nöa ®êi sèng kinh tÕ mµ chóng ta
cßn thiÕu ®ã lµ LLSX tiªn tiÕn .
1.4.khuynh híng ph¸t triÓn së h÷u trÝ tuÖ :
môc tiªu cña ho¹t ®éng hÖ thèng së h÷u trÝ tuÖ lµ : khuyÕn khÝch
ho¹t ®éng s¸ng t¹o , cæ vò ®Çu t t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt -mü thuËt øng
dông , c¸c t¸c phÈm còng nh c¸c s¸ng chÕ kinh doanh míi thóc ®Èy c¹nh tranh
lµnh m¹nh ®ång thêi sö dông mét c¸ch tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc trÝ
tuÖ cña x· héi . ta cã khuynh híng trÝ tuÖ trong nh÷ng n¨m s¾p tíi :
khuynh híng thø nhÊt : së h÷u trÝ tuÖ ngµy cµng ®ãng vai trß
quan träng trong c¬ cÊu chÝnh s¸ch kinh tÕ - th¬ng m¹i cña c¸c quèc gia , chÕ ®é
b¶o hé së h÷u trÝ tuÖ ph¸t triÓn ngîc víi chÕ ®é mËu dÞch .
khuynh híng thø hai : së h÷u trÝ tuÖ sÏ nhanh chãng më réng
ph¹m vi vµ néi dung sang c¸c ®èi tîng míi vµ cã thÓ ph¸t sinh c¸c nguyªn t¾c
b¶o hé cho c¸c ®èi tîng kh«ng truyÒn thèng
khuynh híng thø ba : c¸c thao t¸c hµnh chÝnh liªn quan ®Õn viÖc
x¸c lËp quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp sÏ ngµy cµng ®¬n gi¶n , nhanh chãng , c¸c
thµnh tùu c«ng nghÖ míi - nhÊt lµ c«ng nghÖ th«ng tin -sÏ ®îc øng dông vµ lµm
thay ®æi c¨n b¶n ho¹t ®éng cuat c¸c c¬ quan së h÷u c«ng nghiÖp .
khuynh híng thø t : c¸c ho¹t ®éng së h÷u trÝ tuÖ diÔn ra theo híng toµn cÇu ho¸ r«ng lín vµ triÖt ®Ó . viÖc toµn cÇu ho¸ kinh tÕ vµ th¬ng m¹i lµ
nh©n tè hµng ®Çu cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®èi víi viÖc thøc ®Èy sù toµn cÇu ho¸
ho¹t ®éng së h÷u trÝ tuÖ
“ph¸t triÓn kinh tÕ cã kiªn quan nhiÒu ®Õn së h÷u trÝ tuÖ , s¸ng
t¹o vµ sö dông th«ng tin , ®Æc biÖt trong c¸c ngµnh s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm
cã hµm lîng cao vÒ tri thøc trªn c¬ së ®Çu t manh mÏ vµo con ngêi “
( HUMAN CAPITAL )
7
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
trong nÒn kinh tÕ tri thøc s¶n phÈm th«ng tin - tri thøc ®ãng vai trß
quan träng nhÊt , chóng lµ së h÷u cña rÊt nhiÒu ngêi vµ nhu cÇu cña mçi c¸ nh©n
lµ v« h¹n . ë ®©y cã mét nghÞch lÝ quan träng : cµng nhiÒu ngêi dïng th× gi¸ trÞ
cña c¶i vËt chÊt cµng thÊp trong khi ®ã gi¸ trÞ cña th«ng tin - tri thøc sÏ ngµy
cµnh cao khi cã nhiÒu ngêi sö dông
1.5. ®iÓm m¹nh cña ®éi ngò c¸n bé khoa häc ë níc ta:
®îc ®µo t¹o chÝnh quy trong c¸c trêng ®¹i häc lín ë c¸c níc .tËp
hîp ®îc nhiÒu ngêi vµo lo¹i giái nhÊt cña ®Êt níc th«ng qua c¸c líp chuyªn vµ
c¸c líp thi tuyÓn . cã t duy trõu tîng tèt , sím n¾m
b¾t ®îc c¸c híng nghiªn cøu hiÖn ®¹i cña thÕ giíi . ®· ®¹t ®îc mét sè thµnh tùu
nghiªn cøu ë tr×nh ®é cao trªn mét sè lÜnh vùc lý thuyÕt c¬ b¶n : to¸n lý thuyÕt ,
vËt lý lý thuyÕt , c¬ häc lý thyÕt .
®îc rÌn luyÖn trëng thµnh trong thùc tiÔn viÖt nam , cã tinh
thÇn chÞu ®ùng gian khæ cao , cã tinh thÇn cÇn cï lao ®éng vµ quyÕt t©m cao
trong sù nghiÖp khoa häc .
2.thÊt b¹i vµ nhîc ®iÓm cña kinh tÕ tri thøc :
sù th¸ch thøc ®èi víi nÒn v¨n ho¸ : trong nÒn kinh tÕ ri thøc - x· héi
th«ng tin , v¨n ho¸ cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nhanh vµ v¨n ho¸ lµ ®éng lùc thóc ®Èy
sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi . do th«ng tin tri thøc bïng næ , tr×nh ®é nÒn v¨n ho¸
n¨ng cao , néi dung vµ h×nh thøc c¸c ho¹t ®éng phong phó ®a d¹ng , nhu cÇu thëng thøc v¨n ho¸ ®îc n©ng cao . nhê cã c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng tøc thêi ,
nhÊt lµ INTERNET mµ giao lu v¨n ho¸ hÕt søc thuËn lîi , t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c
nÒn v¨n ho¸ cã thÓ tiÕp thu nh÷ng tinh hoa cña nh©n lo¹i ®Ó ph¸t triÓn nÒn v¨n
ho¸ cña m×nh . nhng mÆt kh¸c , c¸c nÒn v¨n ho¸ ®øng tríc nh÷ng rñi ro lín : bÞ
pha t¹p , mÊt b¶n s¾c d©n téc , dÔ bÞ c¸c s¶n phÈm v¨n ho¸ ®éc h¹i tÊn c«ng ph¸
ho¹i mµ rÊt khã ng¨n chÆn . nÒn v¨n ho¸ bÞ pha t¹p lai c¨ng kh«ng cßn chÝnh
m×nh n÷a th× sÏ bÞ suy tho¸i vµ rÔ bÞ tiªu tan .
sù thay ®æi , ®¶o lén trong x· héi diÔn ra nhanh chãng :
nguån nh©n lùc trong x· héi nhanh chãng bÞ tri thøc ho¸
ph©n ho¸ giÇu -nghÌo ngµy cµng t¨ng .
mÊt viÖc lµm ë mét sè ngµnh truyÒn thèng , n¹n thÊt nghiÖp vµ t×nh tr¹ng
thiÕu viÖc lµm ë níc ta ®ang trë nªn gay g¾t .thêng xuyªn kho¶ng 30% lao ®éng
thiÕu viÖc lµm ë n«ng th«n , con sè nµy cßn cao h¬n khi øng dông c¸c thµnh tùu
cña cuéc c¸ch mang khoa häc c«ng nghÖ vµo n«ng
nghiÖp .thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ cã xu híng t¨ng ( n¨m 1996: 5,88% 1997:
6,01% , 1998: 6,85% , 1999:7,4%) ; ®Æc biÖt tØ lÖ thÊt
nghiÖp trong thanh niªn ( løa tuæi 15-24) ®· ë møc b¸o ®éng , n¨m 1999lªn tíi
15,2% .
ngµnh
n«ng-l©m-thuû s¶n
c«ng nghiÖp chÕ biÕn
x©y dùng&c¸c ngµnh
c«ng nghiÖp kh¸c
dÞch vô
tæng sè
s¶n l¬ng
25,21
19,8
13,3
lao ®éng
68,81
8,9
3,6
41,7
100,0
17,8
100,0
8
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Trªn ®©y lµ b¶ng s¶n lîng vµ lao ®éng theo ngµnh (n¨m 1997):
(®¬n vÞ tÝnh %)
®iÓm yÕu cña c¸n bé khoa häc ë níc ta :
do c¬ së vËt chÊt kü thuËt thiÕu , nªn hä yÕu thùc nghiÖm vµ
ho¹t ®éng chñ yÕu trong lý thuyÕt .
thiÕu sù g¾n bã mËt thiÕt khoa häc vµ ®µo t¹o , khoa häc víi s¶n
xuÊt . thiÕu nh÷ng ngêi tµi giái lµm ®îc nhiÖm vô ch¾p nèi khoa häc c¬ b¶n víi
thùc tiÔn
®éi ngò c¸n bé khoa häc c¬ b¶n ë níc ta cã tuæi thä trung b×nh
cao , cha ®¹t tíi ngìng tèi thiÓu vÒ chÊt lîng , sè lîng th«ng tin ,®iÒu kiÖn ho¹t
®éng vµ m«i trêng ®Ó thùc sù ®ãng vai trß ®éng lùc trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ
x· héi . n¹n thÊt tho¸t chÊt x¸m ®ang diÔn ra kh¸ phæ biÕn , díi nhiÒu d¹ng kh¸c
nhau
nh÷ng yÕu kÐm bÊt lîi néi t¹i ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña viÖt
nam : nÒn kinh tÕ l¹c hËu , di s¶n cña c¬ chÕ kÕ ho¹ch tËp trung bao cÊp vÉn
tån t¹i kh¸ nÆng tiÒm lùc c«ng nghÖ vµ khoa häc yÕu kÐm
tri thøc vµ ph¸t triÓn ®èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn : so víi nh÷ng níc
c«ng nghiÖp , kh¶ n¨ng t¹o ra tri thøc ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn lµ rÊt h¹n chÕ .
do chªnh lÖch vÒ c¬ së h¹ tÇng th«ng tin nªn kh¶ n¨ng tiÕp cËn luång th«ng tin ë
c¸c níc ®ang ph¸t triÓn rÊt h¹n chÕ . hiÖn nay nh÷ng níc thu nhËp thÊp ( chiÕm
kho¶ng 55% d©n sè thÕ giíi ) nhng chØ chiÕm Ýt h¬n 5% sè ®iªn tho¹i trªn thÕ
giíi . c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cã rÊt Ýt c¸c thÓ chÕ ®¶m b¶o cho sù an toµn ®é tin
cËy cña c¸c th«ng tin nh
x¸c minh vÒ chÊt lîng vµ cìng chÕ thi hµnh c¸c cam kÕt . hiÖu qu¶ thÓ chÕ thÊp
lµm c¶n trë kh«ng nhá ®Õn quan hÖ giao dich kinh tÕ
3.nguyªn nh©n :
nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vµ trong nhiÒu v¨n b¶n
chiÕn lîc ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia ngêi ta ®· dïng nhiÒu tªn gäi kh¸c nhau
cho giai ®o¹n míi ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nh : kinh tÕ th«ng tin
-INFORMATION ECONOMY , kinh tÕ m¹ng - NETWORK ECONOMY ,kinh tÕ
sè - DIGITAL ECONOMY (nãi lªn vai trß cña c«ng nghÖ th«ng tin ®èi víi sù
ph¸t triÓn kinh tÕ ) ; kinh tÕ häc hái-LEARNING ECONOMY (nãi lªn ®éng lùc
chñ yÕu cña nÒn kinh tÕ lµ sù häc tËp suèt ®êi cña mäi ngêi ) ; kinh tÕ dùa vµo tri
thøc - KNOWLEDGE BASED ECONOMY . Trong ®ã kinh tÕ tri thøc lµ tªn thêng gäi cña tæ chøc OECD , chÝnh thøc sö dông n¨m 1995 . kh¸i niÖm vÒ kinh
tÕ tri thøc lµ nÒn kinh tÕ trong ®ã sù s¶n sinh ra , phæ cËp vµ sö dông tri thøc gi÷
vai trß quyÕt ®Þnh nhÊt ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ , t¹o ra cña c¶i ,n©ng cao chÊt
lîng cu«c sèng .
®Æc ®iÓm cña tri thøc vµ xu híng ph¸t triÓn dùa trªn tri thøc :
9
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
tri thøc lµ sù hiÓu biÕt cña con ngêi vÒ thÕ giíi vËt chÊt xung quanh .
cã rÊt nhiÒu lo¹i tri thøc kh¸c nhau , ch¼ng h¹n g¾n víi møc ®é phæ biÕn tri
thøc ngêi ta ph©n ra tri thøc tiÒm Èn ,tri thøc ®îc hÖ thèng ho¸ , g¾n víi qu¸
tr×nh s¶n xuÊt lµ tri thøc c«ng nghÖ . ®Æc biÖt næi bËt cña tri thøc trong thêi ®¹i
ngµy nay lµ :tèc ®é gia t¨ng nhanh chãng , ®æi míi diÔn ra liªn tôc , kh¶ n¨ng lan
truyÒn vµ phæ biÕn réng r·i , g¾n trùc tiÕp víi ho¹t ®éng vµ ®êi sèng x· héi .
khèi lîng kiÕn thøc cña loµi ngêi ngµy cµng ra t¨ng , ®æi míi vµ thay thÕ gi÷a
nh÷ng thÕ hÖ tri thøc diÔn ra thêng xuyªn vµ nhanh chãng . ®Æc biÖt næi bËt cña
sù ra ®êi tri thøc míi , hiÖn nay lµ liªn kÕt tÝch hîp gi÷a c¸c dßng tri thøc vèn
kh¸c nhau . møc ®é lan truyÒn cña tri thøc ®îc më réng vµ ®Èy m¹nh nhê kh¶
n¨ng hÖ thèng ho¸
cña chóng .kh¶ n¨ng øng dông cña tri thøc ®· t¹o nªn sù kh¸c nhau râ nhÊt gi÷a
chóng ta vµ tæ tiªn chóng ta
®Æc trng cña nÒn kinh tÕ tri thøc :
cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®ang t¹o nªn
bé mÆt míi cña nÒn kinh tÕ , t¹o tiÒn ®Ò h×nh thµnh nÒn kinh tÕ tri thøc vµ x·
héi ho¸ th«ng tin víi nh÷ng nÐt ®Æc trng næi bËt sau:
vai trß quan träng cña c«ng nghÖ cao , ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng
tin : nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp dùa chñ yÕu vµo m¸y mãc , tµi nguyªn nÒn kinh tÕ
tri thøc th× c¸c yÕu tè th«ng tin vµ tri thøc cã vai trß hµng ®Çu
ph¸t triÓn kinh tÕ cã liªn quan nhiÒu ®Õn së h÷u trÝ tuÖ , s¸ng t¹o vµ sö dông
th«ng tin
khoa häc trë thµnh lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp : thêi gian tõ kÕt
qu¶ nghiªn cøu khoa häc ®Õn c«ng nghÖ vµ ®a ra s¶n phÈm ®îc rót ng¾n ( thÕ kû
19: 60-70 n¨m ; thÕ kû 20:20-30 n¨m , riªng thËp niªn 1990: 3n¨m ), thÞ trêng
c«ng nghÖ míi , s¶n phÈm míi gia t¨ng nhanh chãng : ®Ó ®¹t tíi møc 500 triÖu
ngêi sö dung telephon ph¶i mÊt 74 n¨m , radio 38 n¨m , tivi 13 n¨m , nhng
internet mÊt 3n¨m . phßng thÝ nghiÖm vµ c¬ quan khoa häc ngoµi nghiªn cøu
cßn mang chøc n¨ng s¶n xuÊt vµ kinh doanh , qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng nghÖ diÕn
ra nhanh h¬n c¶ kh¶ n¨ng thÝch nghi cña con ngêi .ph¸t minh khoa häc ngµy
cµng nhiÒu vµ më ra kh¶ n¨ng khoa häc cã thÓ gi¶i quyÕt hÇu hÕt nh÷ng g× con
ngêi cÇn ®Ó phôc vô cuéc sèng cho m×nh . LLSX tinh thÇn ®ang chiÕm u thÕ vµ
cã ý nghÜa h¬n nhiÒu so víi LLSX vËt chÊt ; tri thøc trë thµnh s¶n phÈm cã gi¸ trÞ
cao h¬n nhiÒu so víi vËt chÊt kh¸c
thêi gian tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ ®îc rót ng¾n : nhê cã cuéc
c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ míi , c¸c níc nghÌo cã thÓ t×m c¬ héi ph¸t triÓn ,
nÕu t¹o ra ®îc nguån nh©n lùc chÊt lîng cao , tiÕp c©n tr×nh ®é khoa häc c«ng
nghÖ hiÖn ®¹i ( thÕ kû 18 , mét níc muèn CNH ph¶i mÊt 100n¨m , cuèi thÕ kû
19 vµ ®Çu thÕ kû 20 mÊt kho¶ng 50-60 n¨m ,
trong nh÷ng thËp kû 70-80 mÊt 20-30 n¨m , ®Õn cuèi thÕ kû 20 th× kho¶ng thêi
gian nµy cßn ng¾n h¬n .
nguån nh©n lùc trong x· héi nhanh chãng bÞ tri thøc ho¸ : con ngêi
ph¶i lµm viÖc b»ng n¨ng lùc trÝ tuÖ lµ chÝnh , c¬ cÊu lao ®éng x· héi thay ®æi c¨n
b¶n ( nh©n lùc trong c¸c ngµnh dÞch vô vµ ®Æc biÖt lµ dÞch vô th«ng tin t¨ng lªn )
c¬ cÊu kinh tÕ , h×nh thøc tæ chøc x· héi thay ®æi c¬ b¶n :mét sè c¬
cÊu theo kiÓu kim tù th¸p biÕn thµnh c¬ cÊu m¹ng . mäi ho¹t ®«ng
chØ ®¹o ®iÒu hµnh cña hÖ thèng hµnh chÝnh cña c¸c c¬ quan xÝ nghiÖp ®Òu ph¶i
th«ng qua m¹ng .
C.M¸C còng ®· dù ®o¸n : “ theo ®µ ph¸t triÓn cña ®¹i c«ng nghiÖp viÖc
t¹o ra cña c¶i thùc sù trë nªn Ýt phô thuéc vµo thêi gian lao ®éng vµ sè lîng lao
®éng hao phÝ h¬n ...mµ nãi ®óng h¬n chóng phô thuéc vµo tr×nh ®é chung cña
10
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
khoa häc vµ vµo bíc tiÕn bé cña kü thuËt , hay lµ phô thuéc vµo viÖc vËn dông
khoa häc Êy vµo trong s¶n xuÊt .”
Bèn trô cét cña nÒn kinh tÕ tri thøc lµ c«ng nghÖ sinh häc , céng nghÖ
th«ng tin , c«ng nghÖ n¨ng lîng , c«ng nghÖ vËt liÖu. Trong ®ã c«ng nghÖ th«ng
tin cã vai trß rÊt quan träng : lµ nguyªn nh©n h×nh thµnh nÒn kinh tÕ tri thøc ,nÒn
t¶ng quan träng trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ toµn cÇu
ho¸ , khu vùc kinh tÕ tri thøc kµ khu vùc n¨ng ®éng nhÊt , c«ng nghÖ th«ng tin
®· trë thµnh ngµnh kinh tÕ chñ ®¹o
Nguyªn nh©n cña nh÷ng thÊt b¹i :
Cha nhËn thøc râ vai trß quan träng cña CN th«ng tin
Cha kÕt hîp chÆt chÏ tin häc ho¸ víi c¶i c¸ch hµnh chÝnh
®Çu t ph¸t triÓn CN nghÖ th«ng tin kh«ng ®ång ®Òu
®a d¹ng ho¸ , x· héi ho¸ nguån lùc h¹n chÕ
thiÕu mét tæ chøc m¹nh cã tÇm quan träng
vai trß cña tri thøc ®åi víi ph¸t triÓn :
tri thøc , th«ng tin vµ c«ng nghÖ lu«n lu«n ®ãng vai trß thóc
®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt , vai trß Êy t¨ng dÇn cïng qu¸ tr×nh ph¸t triÓn . trong nÒn
kinh tÕ n«ng nghÖp vèn tri thøc con ngêi cßn rÊt Ýt , hÇu nh kh«ng ®æi míi t¸c
dông cña tri thøc vµ c«ng nghÖ chøa râ rÖt . nh÷ng thµnh tùu khoa häc thÕ kû 17
dÉn tíi cuéc c¸ch m¹ng khoa häc lÇn thø nhÊt thóc ®Èy sù chuyÓn biÕn tõ nÒn
kinh tÕ n«ng nghiÖp sang kinh tÕ c«ng nghiÖp . kinh tÕ c«ng nghiÖp ®· ph¸t
triÓn trong h¬n 200 n¨m qua , t¹o ra nhiÒu cña c¶i vËt chÊt , khoa häc c«ng nghÖ
ngµy cµng ®ãng gãp vµo sù tiÕn bé cña kinh tÕ x· héi vµ ngµy cµng cã ®iÒu kiÖn
ph¸t triÓn nhanh h¬n . nh÷ng thµnh tùu næi bËt cña khoa häc vµo ®Çu thÕ kû 20
víi vai trß dÉn ®Çu cña thuyÕt t¬ng ®èi vµ thuyÕt lîng tö lµ tiÒn ®Ò cho cuéc c¸ch
m¹ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ra ®êi vµ ph¸t triÓn vµo gi÷a thÕ kû 20 vµ trong mét
phÇn t cuèi cïng cña thÕ kû bíc sang mét giai ®o¹n míi- bïng næ th«ng tin tri
thøc vµ c«ng nghÖ , ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin ( nhÊt lµ siªu xa lé th«ng tin ,
internet , thùc tÕ ¶o...) , c«ng nghÖ sinh häc (®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ gen ,c«ng
nghÖ tÕ bµo ), c«ng nghÖ vËt liÖu míi , c«ng nghÖ n¨ng
lîng ...lµm t¨ng nhÞp ®é t¨ng trëng kinh tÕ , dÞch chuyÓn m¹nh c¬ cÊu kinh tÕ ,
t¹o sù nh¶y vät trong LLSX ; LLSX bíc sang mét giai ®o¹n míi ph¸t triÓn vÒ
chÊt , trong ®ã tri thøc vµ th«ng tin trë thµnh yÕu tè hµng ®Çu
cña s¶n xuÊt ,khoa häc vµ c«ng nghÖ trë thµnh LLSX trùc tiÕp . ®©y kh«ng chØ lµ
cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ , trong sù ph¸t triÓn LLSX mµ cßn lµ c¸ch
m¹ng trong quan niÖm c¸c c¸ch tiÕp cËn . ROMER ®· coi tri thøc vµ c«ng nghÖ
lµ yÕu tè thø ba cña s¶n xuÊt bªn c¹nh vèn vµ lao ®éng .
cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i , nhÊt lµ c¸ch m¹ng
c«ng nghÖ th«ng tin thóc ®Èy sù ra ®êi cña kinh tÕ tri thøc : so víi sù chuyÓn
biÕn tõ kinh tÕ n«ng nghiÖp sang kinh tÕ c«ng nghiÖp th× sù chuyÓn biÕn tõ kinh
tÕ c«ng nghÖp sang kinh tÕ tri thøc cã nhiÒu ý nghÜa vµ träng ®¹i h¬n :
tríc hÕt ®ã lµ sù chuyÓn ®æi tõ mét nÒn s¶n xuÊt dùa vµo tµi nguyªn
lao ®«ng lµ chÝnh sang nÒn s¶n xuÊt dùa vµo trÝ tuÖ con ngêi lµ chÝnh , còng cã
nghÜa lµ tõ LLSX vËt chÊt lµ chÝnh sang LLSX tinh thÇn lµ chñ yÕu .
thø hai lµ sù thay ®æi trong mäi lÜnh vùc . mµ tríc hÕt lµ c«ng nghÖ
vµ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra hÕt søc hÕt søc nhanh chãng vµ dån
11
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
dËp , thËp kû sau nhanh h¬n thËp kû tríc n¨m sau nhanh h¬n n¨m tríc . cha cã
thêi kú nµo trong lÞch sö mµ sù thay ®æi ®¶o lén trong x· héi diÔn ra nhanh
chong , to lín , s©u s¾c vµ toµn diÖn nh hiªn nay . nhiÒu kh¸i niÖm , còng nh ph¬ng thøc , quy t¾c ho¹t ®éng , øng sö ,bÞ ®¶o lén buéc ngêi ta ph¶i thay ®æi t duy
ph¶i ho¹t ®«ng nhanh chãng “ lµm viÖc theo tèc ®é t duy“ - BILL GATES ngµy nay m¸y tÝnh vµ m¹ng m¸y tÝnh cã chøc n¨ng kú diÖu lµ cã thÓ thay
thÕ mét phÇn lao ®éng trÝ ãc cña con ngêi , n©ng cao tri thøc , gióp con ngêi
n©ng cao kh¶ n¨ng t duy kh¶ n¨ng s¸ng t¹o ; tõ ®ã ®Èy nhanh ®Èy m¹nh sù ®æi
míi c«ng nghÖ , ®æi míi tæ chøc qu¶n lý , c¶i thiªn ®iÒu kiÖn lao ®éng , rót ng¾n
kho¶ng c¸ch ,t¹o thuËn lîi cho quèc tÕ ho¸ s¶n xuÊt th¬ng m¹i lu th«ng tiÒn
tÖ ....
III. gi¶i ph¸p t¨ng cêng :
Nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc , chóng ta sÏ tÊy vËt
chÊt vµ ý thøc cã quan hÖ biÖn chøng víi nhau . biÕt ®îc vÊt chÊt quyÕt ®Þnh ý
thøc , t¹i §¹i Héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI §¶ng ta ®· rót ra bµi häc lµ
ph¶i xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ kh¸ch quan , t«n träng vµ hµnh ®éng tu©n theo quy luËt
kh¸ch quan . v× vËy , NghÞ QuyÕt T¦ 2(kho¸ 8) nªu “chiÕn l îc ph¸t triÓn ®Êt níc ta lµ chiÕn lîc dùa vµo tri thøc vµ th«ng tin , chiÕn lù¬c ®i t¾t ®ãn ®Çu víi
mòi nhän lµ c«ng nghÖ th«ng tin“ c«ng nghÖ th«ng tin ngµnh ®ang lµ ®éng
lùc chñ yÕu thóc ®Èy nÒn kinh tÕ tri thøc . ngµnh cã gi¸ trÞ gia t¨ng cao nhÊt ,
ngµnh trô cét trong x· héi t¬ng lai . v× vËy viÖt nam cÇn ph¶i tËp trung ph¸t
triÓn c«ng nghÖ th«ng tin ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn vµ H§H c¸c ngµnh vµ c¸c
lÜnh vùc s¶n xuÊt dich vô , n¨ng cao hiÖu qu¶ tæ chøc lµ qu¶n lÝ .díi ®©y lµ
bèn gi¶i ph¸p t¨ng cêng c¬ b¶n mµ chóng ta cÇn ph¶i tiÕn hµnh :
1.®æi míi c¬ chÕ qu¶n lÝ vµ ph¸t huy mäi kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña mäi ngêi
d©n :
t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi d©n , mäi thµnh phÇn kinh tÕ kh¸t huy hÕt kh¶
n¨ng cña m×nh ®ãng gãp vµo s¶n xuÊt . nhµ níc qu¶n lý biÖn ph¸p luËt , b»ng
c¬ chÕ chÝnh s¸ch , t¹o méi trêng thu©n lîi cho sù c¹nh tranh lµnh m¹nh , ch¨m
la phóc lîi x· héi , gi¸o dôc ,khoa häc ...mµ kh«ng nªn can thiÖp vµo s¶n xuÊt
kinh doanh . ®Ó mçi doanh nghiÖp mçi ngêi d©n ph¸t huy hÕt quyÒn chñ ®éng
s¸ng t¹o cña m×nh .
ph¶i thùc sù gi¶i phãng LLSX , ph¸t huy mäi thµnh phÇn kinh tÕ nh c¸c
NghÞ QuyÕt cña §¶ng ®· nªu .(hiªn nay cßn nhiÒu víng m¾c, lóng tóng trong
chÝnh s¸ch , mµ chñ yÕu lµ do nhËn thøc vÒ mèi quan hÖ gi÷a c¬ chÕ thÞ trêng vµ
sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN chc ®îc s¸ng tá ) . vËy nhiÖm vô
trung t©m lµ ph¶i ph¸t triÓn LLSX , ph¶i x©y dùng vµ ph¸t triÓn QHSX sao cho
thóc ®Èy ph¸t triÓn LLSX.
2.ch¨m lo ph¸t triÓn nguån nh©n lùc , n¨ng cao d©n trÝ , ®µo t¹o nh©n
tµi :
ph¶i tiÕn hµnh c¶i c¸ch trong gi¸o dôc , ®©y lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh thóc
®Èy ®Êt níc ®i nhanh vµo nÒn kinh tÕ tri thøc . v× kho¶ng c¸ch gi÷a níc ta víi
c¸c níc ph¸t triÓn chñ yÕu lµ tri thøc . ta cã thÓ rót ng¾n
kho¶ng c¸ch b»ng x©y dùng vµ ph¸t triÓn m¹nh nÒn gi¸o dôc tiªn tiÕn phï hîp
víi xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i . víi nh÷ng biÖn ph¸p sau :
trong 5 n¨m : ph¶i phæ cËp gi¸o dôc THCS trong toµn quèc
THPT trong c¸c thµnh thÞ , khu c«ng nghiÖp , vïng ®ång b»ng ®«ng d©n .
më réng quan hÖ quèc tÕ hîp t¸c GD-§T víi níc ngoµi .
C¶i thiÖn ®êi sèng vµ båi dìng n¨ng lùc chuyªn m«n thêng
xuyªn cho thÇy c« gi¸o ®Ó hä toµn t©m toµn ý cho viÖc d¹y häc vµ tham gia vµo
c«ng viÖc GD-§T
12
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
C¶i c¸ch chÕ ®é thi cö , tuyÓn chän , tuyÓn dông ...®Ò kh¾c phôc
t×nh tr¹ng häc chØ ®Ó thi , häc v× b»ng cÊp , n¹n b»ng gi¶ ....
Tæ chøc chu ®¸o viÖc nghiªn cøu c¶i c¸ch ch¬ng tr×nh vµ néi
dung d¹y häc , biªn so¹n SGK , tµi liÖu gi¶ng d¹y cã chÊt lîng cao mét c¸ch
thÝch hîp trong mäi cÊp häc .
tÝch cùc øng dông c«ng ghÖ th«ng tin vµ sö dông internet trong
GD-§T trong viÖc d¹y vµ häc , ph¸t triÓn dÇn c¸c h×nh thøc tù häc
huy ®éng mäi nguån ®Çu t trong x· héi cho GD-§T
3.t¨ng cêng n¨ng lùc khoa häc - c«ng nghÖ quèc gia :
ph¸t huy , båi dìng , träng dông nh©n tµi
ph¸t huy søc s¸ng t¹o trong khoa häc : cã chÝnh s¸ch ®·i ngé , t¹o ®iÒu kiÖn cho
c¸n bé nghiªn cøu , øng dông khoa häc -c«ng nghÖ më réng d©n chñ trong khoc
häc .
t¨ng nhanh ®µo t¹o ®éi ngò , c¸n bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng nh©n
lµnh nghÒ , ®éi ngò qu¶n lý c¸c doanh gia .
tuyÓn chän vµ ®a ®i ®Ço t¹o ë níc tiªn tiÕn sè lîng lín c¸n bé khoa häc
kü thuËt thuéc c¸c lÜnh vùc u tiªn chiÕn lîc .
t¨ng ®Çu t cho khoa häc vµ ph¸t triÓn khu c«ng nghÖp
ALAN.S.BLINDER ®· viÕt “c«ng nghiÖp kh«ng ph¶i lµ thø tõ trªn trêi r¬i
xuèng . nÕu b¹n thùc sù qua nt©m ®Õn viÖc thóc ®Èy t¨ng trëng th× ®ß bÈy quan
träng chÝnh lµ viÖc h×nh thµnh nguån vèn nh©n lùc vµ c«ng t¸c nghiªn cøu øng
dông”.
4.c¶i c¸ch hµnh chÝnh , t¹o mét khhu«n khæ ph¸p lý míi cã kh¶ n¨ng thóc
®Èy mäi kh¶ n¨ng s¸ng t¹o phï hîp víi xu thÕ toµn cÇu ho¸ mµ níc ta ®ang trong
qu¸ tr×nh héi nhËp . ®iÒu nµy ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së x¸c
®Þnh ®óng ®¾n vai trß qu¶n lý cña nhµ níc ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN .
chñ tr¬ng CNH,H§H , theo NghÞ QuyÕt héi nghÞ T¦ - kho¸ 7 ®· nªu
: “CNH,H§H lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®åi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n
xuÊ kinh doanh , dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ x· héi tõ sö dông lao ®éng thñ
c«ng lµ chÝnh sang sö dông mét c¸ch phæ biÕn søc lao ®éng víi c«ng nghª ph¬ng tiÖn vµ ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i , dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng
nghiÖp vµ tiÕn bé khoa häc-c«ng nghÖ , t¹o ra nhiÒu søc lao ®éng x· héi
cao“
KÕt luËn
Nh vËy , kinh tÕ tri thøc ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn . ®ã còng chÝnh lµ
c¸c môc tiªu mµ c¸c quèc gia cÇn v¬n lÒn ®Ó ph¸t triÓn ®Êt níc . §©y lµ xu thÕ tÊt
yÕu trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn søc s¶n xuÊt , lµ thµnh tùu quan träng cña loµi ngêi
mµ chñ nghÜa x· héi cÇn n¾m lÊy vµ vËn dông ®Ó ph¸t triÓn LLSX , x©y dùng c¬
së vËt chÊt kü thuËt cho CNXH.
Cïng víi xu híng toµn cÇu ho¸ , qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc
ph¶n ¸nh nh÷ng sù thay ®æi s©u réng vÒ kinh tÕ tö b¶n th©n c¸c yÕu tè s¶n xuÊt
®Õn c¸c ph¬ng thøc s¶n xuÊt vµ c¸c s¶n phÈm lµm ra . mÆt kh¸c kinh tÕ tri thøc
cã t¸c ®éng hªt søc to lín tíi cÊu tróc kinh tÕ , ph¬ng thøc ho¹t ®éng vµ tæ chøc
qu¶n lý kinh tÕ vµ x· héi trong méi mét quèc gia. ngµy nay , c¸c níc ph¸t triÓn
trªn thÕ giíi ®ang bíc sang mét giai ®o¹n ph¸t triÓn míi vÒ chÊt , chuyÓn tõ nÒn
kinh tÕ dùa chñ yÕu vµo nguån lùc vËt chÊt sang nÒn kinh tÕ dùa chñ yÕu vµo tri
13
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
thøc , víi ®Æc trng c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ míi lµ tri thøc lµ nh©n tè quan träng
quyÕt ®Þnh møc sèng
Mét nhµ khoa häc ®· nhËn ®Þnh r»ng : “ tri thøc cña loµi ngêi ë thÕ kû
thø XIX cø kho¶ng 50 n¨m th× t¨ng gÊp ®«i ; sang ®Çu thÕ kû XX c kho¶ng 30
n¨m th× t¨ng gÊp ®«i ; vµo gi÷a thÕ kû XX , có kho¶ng 10 n¨m t¨ng gÊp ®«i ; ®Õn
thËp kû 70 cø 5 n¨m th× t¨ng gÊp ®«i ; tíi thËp kû 80 cø kho¶ng 3 n¨m th× t¨ng
gÊp ®«i “
Nhê cã sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ tri thøc mµ ®êi sèng ®îc n©ng cao c¶
vÒ mÆt vËt chÊt lÉn tinh thÇn . nhÊt lµ ®èi víi VIÖT NAM th× kinh tÕ tri thøc
cµng quan träng , chóng ta ®ang trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH v× vËy mµ héi
nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®ã lµ mét tÊt yÕu . qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi nay mµ
gióp ta nhËn thøc sau s¾c h¬n vÒ nÒn kinh tÕ tri thøc
(®Æc trng , t¸c ®éng ®èi
víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña viÖt nam nãi chung vµ cña c¶ thÕ giíi nãi chung ) .
tõ ®ã cã thÓ ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p t¨ng cêng nh÷ng mÆt tÝch cùc cßn h¹n chÕ ®îc nh÷ng mÆt tiªu cùc cña kinh tÕ tri thøc . ®iÒu nµy phô thuéc rÊt nhiÒu vµo thÕ
hÖ trÎ - nh÷ng con ngêi ë mét thêi ®¹i míi , tiÕp cËn víi nhiÒu nÒn kinh tÕ tri
thøc cña c¸c níc trªn thÕ giíi .bªn c¹nh ®ã kinh tÕ ri thøc kh«ng bao giß chÞu
®øng yªn t¹i mét chç kh«ng ph¸t triÓn g× c¶ , mµ rt¸i l¹i kinh tÕ tri thøc lu«n lu«n
ph¸t triÓn . v×
“ xÐt ®Õn tËn gèc rÔ th× mäi nhu cÇu ph¸t triÓn con ngêi ®Òu xuÊt ph¸t tõ
ba thø cho kh«ng lµ ¸nh s¸ng mÆt trêi , níc ma vµ kh«ng khÝ thÕ th× sao con
ngêi cha h¹nh phóc“
14
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Môc lôc
Néi dung
trang
PhÇn m«t : Lêi giíi thiÖu...........................................................1
PhÇn hai : néi dung chÝnh
I.. C¬ së cña qu¸ tr×nh nghiªn cøu
1. c¬ së lý luËn ........................................................................2
2. c¬ së thùc tÕ .................................................................... ..3
II. thùc tr¹ng cña qu¸ r×nh nghiªn cøu KTTT ë ViÖt nam
1 thµnh c«ng vµ u ®iÓm ........................................................7
.
2.thÊt b¹i vµ nhîc ®iÓm.........................................................10
3.nguyªn nh©n .......................................................................12
III. gi¶i ph¸p t¨ng cêng ..............................................................15
PhÇn ba : kÕt luËn ....................................................................19
Tµi liÖu tham kh¶o
1. gi¸o tr×nh triÕt häc m¸c - lªnin . nhµ xuÊt b¶n ChÝnh TrÞ quèc gia .
hµ néi - 2006
2. C.MAC & ¡NGGHEN .Toµn tËp . Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh TrÞ quèc gia
3. nÒn kinh tÕ thÕ kû XXI . BUSINEES WEEK
4. CNSH. Nhµ xuÊt b¶n ®¹i häc quèc gia
5. t¹p trÝ x· héi häc n¨m 1998-1999
6. x· héi ho¸ gi¸o dôc . NXB. Gi¸o dôc .n¨m 1995
7. gS ®Æng hùu : kinh tÕ tri thøc
15
- Xem thêm -
.DOC 
15 
36 
140 
