CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Môc lôc
A. PhÇn më ®Çu.........................................................................................2
B. PhÇn néi dung
.....................................................................................4
Ch¬ng I : C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ vµ tÝnh tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh c«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta.........................................................4
1.1. C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸.................................................................4
1.1.1. C«ng nghiÖp ho¸....................................................................................4
1.1.2. HiÖn ®¹i ho¸...........................................................................................4
1.2. TÝnh tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸....................4
1.2.1. C«ng nghiÖp ho¸ lµ xu híng mang tÝnh quy luËt cña c¸c níc ®i tõ nÒn
s¶n xuÊt nhá lªn mét nÒn s¶n xuÊt lín......................................................4
1.2.2. Nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp C«ng nghiÖp hãa HiÖn ®¹i hãa ë níc ta.....................................................................................6
Ch¬ng II: Lý luËn vµ thùc tiÔn trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸...............7
2.1. Lý luËn.....................................................................................................7
2.1.1. Kh¸i qu¸t, tæng kÕt hãa cña qóa tr×nh c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i
hãa...................................................................................................................8
2.1.2. Quan ®iÓm chØ ®¹o.................................................................................9
2. 2. Thùc tiÔn................................................................................................10
2.2.1. Kinh nghiÖm cña c¸c níc ®i tríc ....................................................10
2.2.2. Ph¬ng híng, néi dung, môc ®Ých cña c«ng nghiÖp hãa....................11
2.2.3. Yªu cÇu n¶y sinh khi thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa...........13
C. KÕt luËn...............................................................................................14
Tµi kiÖu tham kh¶o.............................................................................15
1
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
A. PhÇn më ®Çu
HiÖn nay trªn thÕ giíi tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ rÊt nhanh vµ s«i ®éng, c¸c
níc nhanh chãng thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ nh»m ®a kinh tÕ ph¸t triÓn.
Muèn vËy c¸c níc kh«ng cßn con ®êng nµo kh¸c lµ ph¶i thùc hiÖn c«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. Do vËy vÊn ®Ò c«ng nghiÖp ho¸ lµ vÊn ®Ò chung
mang tÝnh toµn cÇu khiÕn mäi ngêi ®Òu ph¶i quan t©m ®Õn nã.
ViÖt Nam xuÊt ph¸t tõ mét nÒn n«ng nghiÖp l¹c hËu, tù cung tù cÊp l¹i do
¶nh hëng nÆng nÒ cña cuéc chiÕn tranh gi¶i phãng d©n téc ¸c liÖt vµ l©u dµi,
do ®ã chóng ta gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong ph¸t triÓn kinh tÕ. C«ng cuéc
®æi míi cña níc ta tiÕn hµnh tõ n¨m 1986 ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu to lín
trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò c¬ b¶n
cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Tõ ®ã ®Õn nay §¶ng ta
lu«n x¸c ®Þnh c«ng nghiÖp ho¸ lµ nhiÖm vô trung t©m cña thêi k× qu¸ ®é.
Thùc tÕ ®· chøng minh r»ng ph¸t triÓn kinh tÕ lµ quy luËt kh¸ch quan cña
tån t¹i vµ ph¸t triÓn x· héi loµi ngêi vµ bÊt cø ë giai ®o¹n nµo, ë bÊt k× ®Êt níc nµo, kh«ng lo¹i trõ c¸c níc giµu m¹nh vÒ kinh tÕ, suy ®Õn cïng ®Òu ®îc
b¾t ®Çu vµ quyÕt ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ nghÜa lµ ph¶i b¾t ®Çu tõ ph¬ng thøc
s¶n xuÊt. VÊn ®Ò kh¸c nhau gi÷a c¸c níc th× ë môc tiªu, néi dung vµ c¸ch
thøc ph¸t triÓn, cã sù kh¸c nhau vÒ tèc ®é, hiÖu qu¶.
Nh ta ®· biÕt mçi ph¬ng thøc s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh ®Òu cã c¬ së vËt chÊt t¬ng øng. C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt nhÊt ®Þnh thêng ®îc hiÓu lµ toµn bé cña lùc
lîng s¶n xuÊt cïng víi kÕt cÊu cña x· héi ®· ®¹t ®îc tr×nh ®é x· héi t¬ng
øng. C¬ së vËt chÊ cña mét x· héi tån t¹i trong ph¹m vi c¸c quan hÖ s¶n xuÊt
nhÊt ®Þnh nªn nã mang dÊu Ên vµ chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c quan hÖ s¶n xuÊt
trong viÖc tæ chøc qu¸ tr×nh c«ng nghÖ.
HiÖn nay ®Êt níc ta cßn nghÌo (thuéc nhãm thø 3) th× viÖc c«ng nghiÖp
ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ con ®êng tÊt yÕu. Tõ §¹i héi §¶ng lÇn VI cña §¶ng x¸c
®Þnh ®©y lµ thêi k× ph¸t triÓn míi - thêi k× "§Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn
®¹i ho¸ ®Êt níc" ®Þnh híng ph¸t triÓn nh»m môc tiªu “X©y dùng níc ta thµnh
mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ h¬p lÝ,
quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n
xuÊt, ®êi sèng tinh thÇn cao, quèc phßng an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu níc
m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh”.
2
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
VÊn ®Ò c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét vÊn ®Ò rÊt réng bao hµm
nhiÒu mÆt néi dung. Trong khu«n khæ bµi tiÓu luËn nµy em xin tr×nh bµy vÊn
®Ò “Sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta vµ viÖc vËn dông
nguyªn lý thèng nhÊt gi÷a lÝ luËn vµ thùc tiÔn”.
3
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
B. néi dung
Ch¬ng I: C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ vµ tÝnh tÊt
yÕu ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë
níc ta
1.1. C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸.
1.1.1. C«ng nghiÖp ho¸.
C«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ b¶n,toµn diÖn ph¬ng thøc s¶n
suÊt vµ dÞch vô tõ sö dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông réng r·i
søc lao ®äng g¾n liÒn víi c«ng nghÖ,ph¬ng tiÖn vµ ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn ®Ó
t¹o nÒm t¶ng cho sù t¨ng trëng nhang hiÖu qu¶ cao vµ bÒn l©u.
1.1.2. HiÖn ®¹i ho¸.
HiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh c¶i biÕn mét x· héi cæ truyÒn thµnh mét x· héi
hiÖn ®¹i cã tr×nh ®é v¨n minh cao h¬n, cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn víi nhÞp ®é
t¨ng trëng nhanh, tÝnh theo b×nh qu©n ®Çu ngêi ngµy cµng cao.
C«ng nghiÖp ho¸ nhÊt thiÕt ph¶i g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸ ®Ó h×nh thµnh
mét x· héi v¨n minh c«ng nghiÖp bao gåm c¶ chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸.
1.2. TÝnh tÊt yÕu ph¶i tiÕn hµnh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸.
1.2.1. C«ng nghiÖp ho¸ lµ xu híng mang tÝnh quy luËt cña c¸c níc ®i tõ
nÒn s¶n xuÊt nhá lªn mét nÒn s¶n xuÊt lín.
§Ó cã mét x· héi nh ngµy nay kh«ng ph¶i do tù nhiªn mµ cã, nã do qu¸
tr×nh tÝch luü vÒ lîng ngay tõ khi nã loµi ngêi xuÊt hiÖn th× s¶n xuÊt th« s¬,
®êi sèng kh«ng æn ®Þnh, c¬ së vËt chÊt hÇu nh kh«ng cã g× nhng tr¶i qua sù
nç lùc cña con ngêi t¸c ®éng vµo giíi tù nhiªn, c¶i biÕn nã th«ng qua lao
®éng, tr¶i qua nhiÒu th¨ng trÇm cña lÞch sö giê ®©y con ngêi ®· t¹o ra ®îc
nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ. Thµnh tùu ®¹t ®îc lµ do quy luËt ph¸t triÓn do tù
th©n vËn ®éng cña con ngêi trong toµn bé x· héi. Ngµy nay c«ng cuéc, c¸c níc ®· cè g¾ng rÊt nhiÒu trong cuéc c¹nh tranh ch¹y ®ua vÒ kinh tÕ. ThÓ hiÖn
lµ c¸c chÝnh s¸ch, ®êng lèi vµ ph¸t triÓn ngµy mét toµn diÖn h¬n, vÒ c¸c mÆt
quan hÖ s¶n xuÊt, lùc lîng s¶n xuÊt, nÒn v¨n ho¸ vµ con ngêi cña x· héi ®ã.
C«ng nghiÖp ho¸ chÝnh lµ con ®êng vµ bíc ®i tÊt yÕu ®Ó t¹o ra c¬ së vËt chÊt
cho nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i.
4
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
X©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn s¶n xuÊt lín hiÖn ®¹i còng lµ
mét quy luËt chung, phæ biÕn víi tÊt c¶ c¸c níc. Tuy nhiªn tuú tõng níc kh¸c
nhau, do ®iÓm xuÊt ph¸t tݪn lªn kh¸c nhau, môc tiªu ph¸t triÓn kh«ng gièng
nhau nªn c¸ch tiÕn hµnh c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho nÒn s¶n xuÊt lín, hiÖn
®¹i kh«ng gièng nhau. §èi víi nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn nh níc ta hiÖn nay, c«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh mang tÝnh quy luËt, tÊt yÕu ®Ó
tån t¹ivµ ph¸t triÓn nh»m t¹o ra c¬ së vËt chÊt cho nÒn s¶n xuÊt lín hiÖn ®¹i.
Cã tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ chóng ta míi:
X©y dùng ®îc c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho chñ nghÜa x· héi ë níc ta.
Míi tiÕn hµnh t¸i s¶n xuÊt më réng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh
thÇn cña nh©n d©n, míi tÝch luü vÒ lîng míi ®Ó x©y dùng thµnh c«ng nÒn s¶n
xuÊt lín CNXH.
Míi t¨ng cêng ph¸t triÓn lùc lîng giai cÊp c«ng nh©n.
Míi cñng cè quèc phßng gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x·
héi.
Míi gãp phÇn x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ d©n téc, x©y dùng
con ngêi míi ë VN.
ViÖt Nam lµ mét níc cã nÒn kinh tÕ nhá, l¹c hËu vÒ khoa häc kÜ thuËt, lùc
lîng s¶n xuÊt cßn non kÐm cha phï hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt cña XHCN. §Ó
cã c¬ së kü thuËt cña nÒn kinh tÕ lín h¬n kh«ng cßn con ®êng nµo kh¸c lµ
c«ng nghiÖp ho¸, c¬ khÝ ho¸ c©n ®èi vµ hiÖn ®¹i trªn tr×nh ®é khoa häc kÜ
thuËt ph¸t triÓn cao.
Muèn vËy c«ng nghiÖp ho¸ lµ ph¸t triÓn tuÇn tù vµ ph¸t triÓn nh¶y vät,
cïng mét lóc thùc hiÖn hai cuéc c¸ch m¹ng ®ã lµ chuyÓn lao ®éng th« s¬
sang lao ®éng b»ng m¸y mãc vµ chuyÓn lao ®éng b»ng m¸y mãc sang lao
®éng tù ®éng ho¸ cã sù chØ ®¹o cña nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN.
1.2.2. Nh÷ng tiÒn ®Ò ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp C«ng nghiÖp hãa
- HiÖn ®¹i hãa ë níc ta.
Sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ sù qu¶n lÝ cña Nhµ níc. §©y lµ tiÒn ®Ò quyÕt
®Þnh th¾ng lîi cña sù nghiÖp CNH - H§H ë níc ta.
Ph¸t triÓn nguån lùc: §Ó triÓn khai nh÷ng ý tëng vÒ c«ng nghiÖp ho¸ -
hiÖn ®¹i ho¸ tríc m¾t còng nh l©u dµi ph¶i tÝnh ®Õn yÕu tè hµng ®Çu cña
nguån nh©n lùc. ë ®©y vÊn ®Ò lµ gi¸o dôc lµ c¸i nÒn cña nguån nh©n lùc,
5
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
kh«ng ph¶i nh©n lùc chung chung mµ ë ®©y nh©n lùc cña mét nÒn s¶n xuÊt
lín XHCN.
Ngoµi viÖc båi dìng, ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n lùc cßn ®ái ph¶i chó ý
ch¨m sãc søc khoÎ cho céng ®ång.
Ph¸t huy søc m¹nh cña n¨m thµnh phÇn kinh tÕ.
Muèn vËy ph¶i kiÓm so¸t gi¶m nh÷ng yÕu tè tù ph¸t trong c¬ chÕ míi vµ
®¶m b¶o nã ph¸t triÓn theo ®Þnh hîng XHCN.
VÒ thÞ trêng vèn: ThÞ trêng còng lµ mét nh©n tè quan träng, lµ n¬i c«ng
nghiÖp hãa cã thÓ thµnh c«ng, lµ m«i trêng c¹nh tranh t¹o sù ph¸t triÓn vÒ
kinh tÕ nãlµ n¬i gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn tån t¹i bªn trong nÒn kinh tÕ. Do
vËy chóng ta cÇn ph¶i chó ý ®Õn c¶ thi trêng trong níc vµ ngoµi níc, ®Ó t¹o ra
®éng lùc cho sù ph¸t triÓn.
Bªn c¸c nh©n tè lµm nªn c«ng nghiÖp hãa cßn rÊt nhiÒu c¸c nh©n tè liªn
quan ®Õn chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, tµi nguyªn, m«i trêng tù nhiªn…
6
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Ch¬ng II: Lý luËn vµ thùc tiÔn trong qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸
2.1. Lý luËn
Mçi ph¬ng thøc s¶n xuÊt ®Æc trng cho mét h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi nhÊt
®Þnh, vµ lÞch sö loµi ngêi lµ sù ph¸t triÓn kÕ tiÕp nhau cña c¸c ph¬ng thøc s¶n
xuÊt, ph¬ng thøc s¶n xuÊt cò l¹c hËu tÊt yÕu ®îc thay thÕ b»ng ph¬ng thøc
s¶n xuÊt míi tiÕn bé h¬n. Trong mçi ph¬ng thøc s¶n xuÊt th× lùc lîng s¶n
xuÊt ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. Lùc lîng s¶n xuÊt ch¼ng nh÷ng lµ thíc ®o thùc
tiÔn cña con ngêi trong viÖc c¶i t¹o tù nhiªn nh»m ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t
triÓn cña x· héi loµi ngõ¬i mµ cßn lµm thay ®æi quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi
trong s¶n xuÊt, trong x· héi. Tuy nhiªn nÕu lùc lîng s¶n xuÊt lµ c¸i cÊu thµnh
nÒn t¶ng vËt chÊt cña toµn bé lÞch sö nh©n lo¹i, th× quan hÖ s¶n xuÊt lµ c¸i
cÊu thµnh c¬ së kinh tÕ x· héi, lµ c¬ së thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt tinh thÇn
cña con ngêi cña toµn bé nh÷ng quan hÖ t tëng, tinh thÇn vµ nh÷ng thiÕt chÕ
t¬ng øng trong x· héi.
C.M¸c ®· ®a ra kÕt luËn r»ng: x· héi loµi ngêi ph¸t triÓn tr¶i qua nhiÒu
giai ®o¹n cña sù ph¸t triÓn ®ã lµ sù vËn ®éng theo híng tiÕn lªn cña c¸c h×nh
th¸i kinh tÕ x· héi, lµ sù thay thÕ h×nh th¸i kinh tÕ nµy b»ng h×nh th¸i kinh tÕ
- x· héi kh¸c cao h¬n mµ gèc rÔ s©u xa cña nã lµ sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng
cña lùc lîng s¶n xuÊt. R»ng sù vËt vµ sù ph¸t triÓn cña c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi lµ do t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kh¸ch quan.
Nh÷ng t tëng c¬ b¶n ®ã trong häc thuyÕt M¸c vÒ h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi
chÝnh lµ c¬ së lý luËn cho phÐp chóng ta kh¼ng ®Þnh sù nghiÖp c«ng nghiÖp
ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh híng XHCN ë níc ta hiÖn nay lµ phï hîp víi quy
luËt kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña d©n téc ta, cña thêi ®¹i.
Ngµy nay trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi, c«ng nghiªp ho¸ vÉn ®îc coi lµ ph¬ng híng chñ ®¹o, ph¶i tr¶i qua cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. §èi víi níc ta
khi c¸c t tëng c¬ b¶n trong häc thuyÕt M¸c vÒ h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi ®îc
nhËn thøc l¹i mét c¸ch khoa häc vµ s©u s¾c víi t c¸ch lµ c¬ së lý lô©n cña
c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc th× mét mÆt, chóng ta ph¶i ®Èy m¹nh
sù nghiÖp nµy trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi ®Ó nhanh chãng
t¹o ra lùc lîng s¶n xuÊt, hiÖn ®¹i cho chÕ ®é míi. Ë ®©y "c«ng nghiÖp ho¸
thùc chÊt lµ x©y dùng c¬ së vËt chÊt - kÜ thuËt cña CNXH". §ã kh«ng chØ ®¬n
gi¶n lµ t¨ng thªm tèc ®é vµ tØ träng cña s¶n xuÊt c«ng nghiÖp trong nÒn kinh
tÕ, mµ lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu g¾n víi c¨n b¶n c«ng nghiÖp, t¹o nÒn
7
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
t¶ng cho sù ph¸t triÓn nhanh, hiÖu qu¶ cao vµ l©u bÒn cña toµn bé nÒn kinh tÕ
quèc d©n. C«ng nghiÖp hãa ph¶i ®i ®«i víi hiÖn ®¹i ho¸, kÕt hîp nh÷ng bíc
tiÕn tuÇn tù vÒ c«ng nghÖ víi viÖc tranh thñ nh÷ng c¬ héi ®i t¾t, ®ãn ®Çu, h×nh
thµnh nh÷ng mòi nhän ph¸t triÓn theo tr×nh ®é tiªn tiÕn cña khoa häc c«ng
nghÖ thÕ giíi.
MÆt kh¸c chóng ta ph¶i chó träng x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸
nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng vµ theo ®Þnh híng XHCN.
§©y lµ hai nhiÖm vô ®îc thùc hiÖn ®ång thêi, chóng lu«n t¸c ®éng, thóc ®Èy
hç trî cïng ph¸t triÓn. Bëi lÏ "nÕu c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa t¹o nªn lùc
lîng s¶n xuÊt cÇn thiÕt cho chÕ ®é x· héi míi, th× viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ
nhiÒu thµnh phÇn chÝnh lµ x©y dùng hÖ thèng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp".
2.1.1. Kh¸i qu¸t, tæng kÕt hãa cña qóa tr×nh c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i
hãa
Nh ta ®· biÕt tõ khi CNXH khoa häc ®îc x©y dùng ë tÊt c¶ c¸c níc XHCN
®Òu thùc hiÖn nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung. C¬ chÕ nµy ®· tån t¹i kh¸
l©u vµ ®îc xem lµ ®Æc trng riªng biÖt cña CNXH. ThËy sù th× kh«ng ph¶i nh
vËy, nÒn kinh tÕ tËp trung kh«ng ph¶i lµ ®Æc trng cña CNXH, còng nh nÒn
kinh tÕ thÞ trêng kh«ng ph¶i lµ duy nhÊt ®îc thiÕt lËp trong CNTB. NÒn kinh
tÕ tËp trung ®· ®îc thiÕt lËp trong CNTB ®îc c¸c níc t b¶n ¸p dông tríc khi
nhiÒu níc x¸c lËp XHCN nhng hä ®· xãa bá nã ®Ó chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng . Nhng c«ng b»ng mµ nãi còng cha ph¶i lµ c¸i duy nhÊt ®¶m b¶o sù t¨ng
trëng vµ ph¸t triÓn x· héi theo quan ®iÓm Mac - Lªnin th× x· héi céng s¶n lµ
mét x· héi tiªn tiÕn, con ngêi cã thÓ "lµm theo n¨ng lùc hëng theo nhu cÇu"
nhng thùc tÕ trong CNXH cña c¶i x· héi cha ®¹t ®Õn møc hÕt søc phong phó,
d thõa vµ trong c¶ giai ®o¹n tiÕp theo, do vËy trong thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH
th× tån t¹i nÒn s¶n xuÊt hµng hãa, nÒn kinh tÕ thÞ trêng bíc ph¸t triÓn cao nhÊt
cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ lÏ ®¬ng nhiªn.
Nh÷ng n¨m võa qua víi viÖc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng VN ®· lµm
thÕ giíi ngì ngµng, ca ngîi. Tõ chç chóng ta cßn xa l¹, nay ®· héi nhËp ®îc
víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. TÊt c¶ nh÷ng thµnh tùu mµ chóng ta ®· ®Æt ®îc ®·
nãi nªn c«ng cuéc ®æi míi ë níc ta lµ cuéc c¸ch m¹ng thùc sù.
Chñ nghÜa M¸c - Lªnin lµ khoa häc vµ lµ mét trong nh÷ng ®Ønh cao cña
chÕ ®é loµi ngêi, do vËy §¶ng ®· tuyªn bè lÊy chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t tëng
Hå CHÝ Minh lµm kim chØ nam cho mäi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng. §æi míi ë níc ta kh«ng chØ giíi h¹n vÒ lÜnh vùc kinh tÕ mµ t¹o ®iÒu kiÖn cho chóng ta
8
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
nhËn thøc míi chÝnh x¸c h¬n vÒ vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ chñ nghÜa M¸c
- Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minh vÒ thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH, tríc ®©y ta nhËn
thøc cha ®óng, h¬n thÕ ta cßn nhËn thøc sai lÇm nhgiªm träng ®Çy aá tëng
duy ý chÝ vÒ m×nh. Chóng ta ®· nhËn thøc l¹i vµ ®¸nh gi¸ ®óng sù thËt. Nhê
®æi míi t duy nhiÒu vÊn ®Ò c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®îc nhËn thøc l¹i.
C¸c níc TBCN ®· thùc hiÖn thµnh cêng quèc vÒ kinh tÕ, nhng hä l¹i bÊt
lùc tríc viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò quan hÖ x· héi hä mang t tëng b¶o thñ lÊy
hiÖn tîng che lÊp b¶n chÊt, c«ng cuéc ®æi míi môc ®Ých lµ kinh tÕ chø kh«ng
ph¶i v× con ngêi. Mét x· héi vÉn cßn tån t¹i së h÷u t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt
lµ chÝnh th× con ngêi chØ lµ kÎ lµm thuª lu«n bÞ bãc lét søc lao ®éng cña m×nh
kh«ng hëng quyÒn cña con ngêi. HiÖn nay §¶ng ta ®· ®éi víi c«ng nghiÖp
hãa ®Êt níc ph¶i thùc hiÖn môc tiªu "æn ®Þnh chÝnh trÞ, x©y dùng nhµ níc
ph¸p quyÒn cña d©n, do d©n vµ v× d©n". Mét môc tiªu cùc k× quan träng thÓ
hiÖn râ tÝnh c¸ch m¹ng cña c«ng nghiÖp hãa VN ®ã lµ phÊn ®Êu x©y dùng níc ta thµnh quèc gia c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa "d©n giµu, níc m¹nh, x·
héi c«ng b»ng v¨n minh".
2.1.2. Quan ®iÓm chØ ®¹o
Tõ thùc tiÔn tiÕn hµnh c«ng nghiÖp hãa tríc ®©y vµ c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm
t×nh h×nh hiÖn nay còng nh yªu cÇu c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa trong thêi
k× míi, trong toµn bé c«ng cuéc c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc ta ®îc
tiÕn hµnh theo nh÷ng quan ®iÓm sau ®©y:
Gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ ®i ®«i víi më réng hîp t¸c quèc tÕ, ®a ph¬ng
hãa, ®a d¹ng hãa quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Dùa vµo nguån lùc trong níc lµ
chÝnh ®i ®«i víi tranh thñ tèi ®a nguån lùc tõ bªn ngoµi trªn c¬ së mét nÒn
kinh tÕ më, héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi, híng m¹nh vÒ xuÊt khÈu, ®ång
thêi thay thÕ nhËp khÈu b»ng nh÷ng s¶n phÈm trong níc s¶n xuÊt cã hiÖu
qu¶.
C«ng nghiÖp hãa , hiÖn ®¹i hãa lµ sù nghiÖp cña toµn d©n, cña mçi
thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã kinh tÕ nhµ níc lµ chñ ®¹o.
Lêi viÖc ph¸t huy nguån lùc con ngêi lµm yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t
triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng. §éng viªn toµn d©n tÝch cùc cÇn kiÖm x©y dùng ®Êt
níc, kh«ng ngõng t¨ng tÝch luü cho ®Çu t vµ ph¸t triÓn. T¨ng cêng kinh tÕ g¾n
víi c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, ph¸t triÓn v¨n ho¸ giro dôc, thùc hiÖn tiÕn bé
vµ c«ng b»ng x· héi, b¶o vÖ m«i trêng.
9
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ ®éng lùc cña c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa.
KÕt hîp c«ng nghÖ truyÒn thèng víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tranh thñ ®i nhanh
vµo hiÖn ®¹i ë nh÷ng kh©u quyÕt ®Þnh.
LÊy hiÖu qu¶ kinh tª - x· héi lµm tiªu chuÈn c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh ph¬ng
¸n ph¸t triÓn, lùa chän dù ¸n ®Çu t vµ c«ng nghÖ. §Çu t chiÒu s©u ®Ó khai th¸c
tèi ®a n¨ng lùc s¶n xuÊt hiÖn cã. Trong ph¸t triÓn míi u tiªn qui m« võa vµ
nhá, c«ng nghÖ tiªn tiÕn, t¹o nhiÒu viÖc lµm, thu håi vèn nhanh, ®ång thêi,
x©y dùng mét sè c«ng tr×nh qui m« thËt lín, cã hiÖu qu¶, cã chÝnh s¸ch hç
trî nh÷ng vïng khã kh¨n, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c vïng ph¸t triÓn.
KÕt hîp chÆt chÏ vµ toµn diÖn ph¸t triÓn kinh tÕ víi t¨ng cêng cñng cè
nÒn quèc phßng - an ninh cña ®Êt níc.
2.2. Thùc tiÔn
2.2.1. Kinh nghiÖm cña c¸c níc ®i tríc
Kinh nghiÖm cña c¸c níc ®i tríc cho thÊy mét qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa
thµnh c«ng cho ®Õn nay ®Òu ®ái ph¶i cã ®iÒu kiÖn sau ®©y
Thø nhÊt lµ thÞ trêng. LÞch sö nh©n lo¹i cha cã mét quèc gia nµo khi c«ng
nghiÖp hãa mµ kh«ng cÇn ®Õn thÞ trêng, vèn, c«ng nghÖ, lao ®éng, tµi
nguyªn. C¸c chÝnh s¸ch tù do hãa th¬ng m¹i, gi¸ c¶, tÝn dông… lµ cùc k× quan
träng trong viÖc më réng thÞ trêng trong níc, thÞ trêng thÕ giíi rÊt kh¾c
nghiÖt. §èi víi VN thÞ trêng cã ý nghÜa rÊt quan träng, ®ång thêi VN lµ thÞ
trêng hÊp dÉn cho ®Çu t níc ngoµi.
Nguån nh©n lùc: §©y lµ mét trong nh÷ng h¹t nh©n cña lùc lîng s¶n xuÊt.
Thùc tÕ ë c¸c níc ®· ph¸t triÓn c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa cho thÊy lµ
viÖc x¸c lËp mét c¬ cÊu nguån nh©n lùc thÝch hîp, ®Çu t tµi chÝnh ®ñ cho giro
dôc vµ y tÕ, thùc hiÖn c¬ chÕ thÞ trêng trong viÖc sö dông nh©n lùc kÕt hîp
víi chÝnh s¸ch u ®·i.
Thø ba lµ c«ng nghÖ vµ vèn: §Ó ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt phï hîp víi
quan hÖ s¶n xuÊt cña CNXH th× kh«ng thÓ kh«ng cÇn ®Õn c«ng nghÖ vµ vèn.
Thùc tÕ cho thÊy c¸c níc ®i tríc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa
®Òu dùa chñ yÕu vµo ph¸t triÓn c«ng nghÖ vµ vèn. §èi víi VN th× thu hót vèn
vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña níc ngoµi lµ cÇn thiÕt ®ång thêi cã chÝnh s¸ch thu
hót vèn trong níc vµ ph¸t triÓn víi c«ng nghÖ víi 3 ®Æc trng chñ yÕu trªn m«
h×nh c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ë VN ph¶i tËn dông tèi ®a lîi thÕ cña nÒn
10
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
kinh tÕ ph¸t triÓn cao h¬n, cã chÝnh s¸ch cô thÓ ®óng ®¾n ®Ó ®iÒu chØnh sù
®óng ®¾n cña c¸c nh©n tè trªn phôc vô ®¾c lùc vµo thùc tiÔn.
2.2.2. Ph¬ng híng, néi dung, môc ®Ých cña c«ng nghiÖp hãa
Ph¬ng híng:
Ph¬ng híng hiÖn nay lµ c«ng nghiÖp hãa theo híng hiÖn ®¹i hãa vµ c«ng
nghiÖp hãa ph¸t triÓn theo m« h×nh c«ng nghiÖp hãa cña c¸c níc trªn thÕ giíi
®ång thêi tÝnh ®Õn ®Æc ®iÓm cô thÓ thiªn nhiªn con ngêi VN.
Néi dung :
Ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc lîng s¶n xuÊt tríc hÕt b»ng viÖc c¬ khÝ hãa nÒn
s¶n xuÊt x· héi trªn c¬ së ¸p dông nh÷ng thµnh tùu c¸ch m¹ng khoa häc vµ
c«ng nghÖ.
C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®ßi hái ph¶i chó träng x©y dùng vµ ph¸t
triÓn c«ng nghiÖp vµ s¶n xuÊt t liÖu s¶n xuÊt nh»m b¶o ®¶m c¶i t¹o toµn bé
nÒn kinh tÕ quèc d©n trªn c¬ së kü thuËt tiªn tiÕn.
Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa còng lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi
c¬ cÊu kinh tÕ theo híng hiÖn ®¹i, hîp lý vµ hiÖu qu¶ h¬n.
Cñng cè vµ t¨ng cêng vÞ trÝ chñ ®¹o cña quan hÖ s¶n xuÊt XHCN, tiÕn
tíi x¸c lËp ®Þa vÞ thèng trÞ cña quan hÖ s¶n xuÊt XHCN trong toµn bé nÒn
kinh tÕ quèc d©n.
Môc tiªu :
Môc tiªu dµi h¹n cña c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa lµ x©y dùng c¬ së
vËt chÊt kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi, dùa trªn mét nÒn t¶ng khoa häc vµ
c«ng nghÖ tiªn tiÕn, t¹o ra lîng s¶n xuÊt míi víi quan hÖ s¶n xuÊt ngµy cµng
tiÕn bé, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, c¶i thiÖn ®êi
sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña nh©n d©n, cñng cè quèc phßng an ninh, n©ng cao
kh¶ n¨ng hîp t¸c ph¸t triÓn víi bªn ngoµi, thùc hiÖn d©n giµu, níc m¹nh, x· h
éi c«ng b»ng, v¨n minh.
Môc tiªu trung h¹n lµ ®Ó tõng bíc thùc hiÖn thµnh c«ng môc tiªu l©u
dµi trªn ®©y. C¨n cø vµo yªu cÇu ph¸t triÓn ®Êt níc vµ kh¶ n¨ng thùc tÕ cña
®Êt níc, môc tiªu c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa cña níc ta ®Õn n¨m 2020 lµ
ra søc phÊn ®Êu ®a níc ta c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp.
11
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Môc tiªu x©y dùng níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp, c¬ së vËt chÊt kü
thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé phï hîp víi lùc
lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng, an ninh v÷ng
ch¾c, d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh.
Môc tiªu nµy cho thÊy sù nghiÖp ®ã lµ mét cuéc c¸ch m¹ng toµn diÖn s©u
s¾c trong tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi. §ã tríc hÕt lµ v× con ngêi
do con ngêi.
2.2.3. Yªu cÇu n¶y sinh khi thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa.
Trong bèi c¶nh hiÖn nay c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ®îc coi lµ xu híng
ph¸t triÓn chung tÊt c¶ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. §èi víi níc ta cha tho¸t khái
t×nh tr¹ng nghÌo nµn l¹c hËu th× c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa lµ "nhiÖm vô
trung t©m xuyªn suèt tõ thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi" lµ con ®êng tÊt
yÕu ®Ó ®a níc ta tho¸t khái nghÌo nµn l¹c hËu th× tríc tiªn ph¶i ch¨m lo ph¸t
triÓn kinh tÕ, song sÏ lµ sai lÇm nÕu kh«ng quan t©m gi¶i quyÕt tíi nh÷ng vÊn
®Ò x· héi.
12
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
c. kÕt luËn
Sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa ë VN lµ mét tÊt yÕu lÞch sö. Nã
nh»m tíi nh÷ng môc tiªu rÊt cô thÓ vµ mang tÝnh c¸ch m¹ng. Nã thay ®æi
míi hµng lo¹t vÊn ®Ò c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn, c¶ vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ - x·
héi. Nãb¶o vÖ vµ ph¸t triÓn chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t tëng Hå ChÝ Minh trong
hoµn c¶nh ®iÒu kiÖn míi.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa lµ nh»m môc tiªu biÕn ®æi níc
ta thµnh níc c«ng nghiÖp, c¬ së vËt chÊt kü thô©t hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp
lÝ, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt. Nguån
lùc con ngêi ®îc ph¸t huy, møc sèng vËt chÊt tinh thÇn ®îc n©ng cao, quèc
phßng vµ an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n
minh.
Nh vËy c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa lµ qu¸ tr×nh l©u dµi ®Ó t¹o ra sù
chuyÓn ®æi c¬ b¶n toµn bé bé mÆt níc ta vÒ kinh tÕ - chÝnh trÞ - quèc phßng an ninh. Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa hiÖn nay míi chØ lµ bíc ®Çu nh÷ng thµnh
tùu khiªm tèn mµ nÒn kinh tÕ VN ®¹t ®îc lµ rÊt ®¸ng khÝch lÖ.
ViÖc §¶ng vµ Nhµ níc chän con ®êng tiÕn hµnh c«ng nghiÖp hãa - hiÖn
®¹i hãa lµ hÕt søc ®óng ®¾n. B»ng sù th«ng minh, s¸ng t¹o, cÇn cï cña con
ngêi VN chóng ta hoµn toµn tin tëng r»ng trong mét t¬ng lai kh«ng xa, VN
sÏ trë thµnh con Rång Ch©u ¸ vµ chóng ta hoµn thµnh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn
®¹i hãa, ®a ®Êt níc VN s¸nh vai víi c¸c níc b¹n bÌ trong céng ®ång quèc tÕ
trªn con ®êng ph¸t triÓn.
C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i hãa lµ mét ®Ò tµi hÕt søc réng lín, v× vËy trong
bµi viÕt nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ. Em rÊt mong ®îc sù gãp ý cña thÇy c« vµ c¸c b¹n.
tµi liÖu tham kh¶o
1. Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o - TriÕt häc M¸c - Lªnin – tËp 1- NXB Gi¸o Dôc
- 1999.
2. Thùc tr¹ng CNH - H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n VN - NXB Thèng kª Hµ
Néi – 1998.
13
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
3. CNH - H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn
- NXB ChÝnh trÞ Quèc gia.
4. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam – V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø
IX – NXB ChÝnh trÞ Quèc gia Hµ néi - 2001
14
- Xem thêm -
.DOC 
14 
42 
99 
