Tài liệu Tiểu luận quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất và sự nhận thức vận dụng quy luật này ở vn

Lêi nãi ®Çu TriÕt häc ra ®êi tõ ®êi sèng x· héi, nh÷ng vÊn ®Ò ®îc triÕt häc ®Æt ra vµ t×m lêi gi¶i ®¸p lµ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ thÕ giíi quan vµ ph¬ng ph¸p luËn, triÕt häc nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò chung nhÊt cña giíi tù nhiªn, cña x· héi vµ con ngêi, mèi quan hÖ cña con ngêi nãi chung, cña t duy con ngêi nãi riªng víi thÕ giíi xung quanh. Trong qu¸ tr×nh ra ®êi vµ ph¸t triÓn, triÕt häc ®· ®¹t ®Õn ®Ønh cao b»ng sù ra ®êi cña triÕt häc M¸c – Lªnin. §ã chÝnh lµ bíc ph¸t triÓn t¹o nªn sù biÕn ®æi cã ý nghÜa c¸ch m¹ng trong lÞch sö ph¸t triÓn triÕt häc cña nh©n lo¹i. TriÕt häc M¸c – Lªnin lµ mét m«n häc hÕt søc quan träng ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ta quan t©m chØ ®¹o, kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng tõ kh©u biªn so¹n gi¸o tr×nh, gi¶ng d¹y, häc tËp, nghiªn cøu trong hÖ thèng gi¸o dôc cña c¶ níc. Nã ®· vµ ®ang ®îc tuæi trÎ häc ®êng, c¸n bé ®¶ng viªn vµ toµn d©n ta tiÕp ®ãn nhiÖt t×nhvµ say mª häc tËp nghiªn cøu nghiªm tóc. ChÝnh v× thÕ nghÞ quyÕt §¹i héi VIII cña §¶ng nªu râ: “ §¶ng lµm giµu trÝ tuÖ cña m×nh b»ng c¸ch kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é lÝ luËn, n¾m v÷ng vµ vËn dông s¸ng t¹o nh÷ng luËn ®iÓm c¬ b¶n vµ ph¬ng ph¸p luËn cña chñ nghÜa M¸c – Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minh, ®ång thêi ph¶i kh«ng ngõng tæng kÕt kinh nghiÖm thùc tiÔn sinh ®éng tõ phong trµo c¸ch m¹ng quÇn chóng”. NhËn thøc vµ vËn dông s¸ng t¹o triÕt häc M¸c – Lªnin ®· gãp phÇn mang l¹i nh÷ng thµnh tùu to lín trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt níc ta ®Æc biÖt trong lµ giai ®o¹n hiÖn nay. Nh÷ng quy luËt, nh÷ng ph¹m trï triÕt häc M¸c – Lªnin nghiªn cøu hÇu hÕt ®Òu ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ta vËn dông linh ho¹t trong ®êng lèi l·nh ®¹o, chØ ®¹o ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, an ninh .v… v…cña ®Êt níc. §Æc biÖt ph¶i kÓ ®Õn quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt – mét ¶nh hëng kh«ng nhá trong xu híng ph¸t triÓn kinh tÕ – chÝnh trÞ níc ta hiÖn nay. A.Kh¸i qu¸t 1. Lý do chän ®Ò tµi Quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ quy luËt phæ biÕn t¸c ®éng trong toµn bé tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö 1 nh©n lo¹i. Sù thay thÕ, ph¸t triÓn ®i lªn cña lÞch sö x· héi loµi ngêi tõ chÕ ®é céng s¶n nguyªn thuû, chÕ ®é chiÕm h÷u n« lÖ, chÕ ®é phong kiÕn, chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa vµ ®Õn x· héi céng s¶n t¬ng lai lµ do sù t¸c ®éng cña hÖ thèng c¸c quy luËt x· héi, trong ®ã quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ quy luËt c¬ b¶n nhÊt. ë ViÖt Nam, qu¸ tr×nh x©y dùng Chñ nghÜa x· héi bá qua giai ®o¹n t b¶n chñ nghÜa lµ mét minh chøng cho sù ®óng ®¾n cña quy luËt nµy. Chóng ta ®· cã nh÷ng kÕt qu¶ kh«ng nh mong ®îi tõ sù vËn dông kh«ng triÖt ®Ó quy luËt trªn. Khi bíc vµo x©y dùng chñ nghÜa x· héi, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam víi lùc lîng s¶n xuÊt cßn l¹c hËu, kÐm ph¸t triÓn trong khi quan hÖ s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa lµ ®Ønh cao cña quan hÖ x· héi. Sù kh«ng phï hîp cña lùc lîng s¶n xuÊt so víi quan hÖ s¶n xuÊt nh vËy kh«ng nh÷ng kh«ng thóc ®Èy ®îc nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ph¸t triÓn mµ cßn k×m h·m sù ph¸t triÓn cña x· héi. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña nh©n lo¹i nãi chung vµ cña ViÖt Nam nãi riªng nªn t«i chän ®Ò tµi nµy lµm ®Ò tµi nghiªn cøu cña m×nh. 2. ý nghÜa cña ®Ò tµi. ViÖc nghiªn cøu ®Ò tµi “Quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt vµ sù nhËn thøc vËn dông quy luËt nµy ë ViÖt Nam hiÖn nay” cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®Æc biÖt lµ trong t×nh h×nh thùc tÕ cña níc ta hiÖn nay. HiÖn nay níc ta ®ang tõng bíc ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt th«ng qua c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, c¶i thiÖn chÊt lîng lao ®éng trong níc ®Ó tõng bíc phï hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa, h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng t¸c dông ngîc l¹i cña sù kh«ng phï hîp gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi lùc lîng s¶n xuÊt nh ®· nãi ë trªn. Lµm cho mçi chóng ta hiÓu râ néi dung quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt vµ sù ¶nh hëng trùc tiÕp vµ ®Æc biÖt quan träng cña nã ®èi víi nÒn kinh tÕ níc ta lµ mét ®iÒu cã ý nghÜa hÕt søc to lín. 3. Kh¸i qu¸t néi dung cÇm gi¶i quyÕt trong ®Ò tµi §Ò tµi sÏ tËp trung vµo gi¶i quyÕt nh÷ng néi dung chñ yÕu sau: - Kh¸i niÖm ph¬ng thøc s¶n xuÊt, lùc lîng s¶n xuÊt, quan hÖ s¶n xuÊt 2 - Néi dung quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. - Sù nhËn thøc vËn dông quy luËt nµy ë ViÖt Nam hiÖn nay 4. Kh¸i qu¸t kÕt cÊu ®Ò c¬ng §Ò c¬ng bao gåm ba phÇn chÝnh: - PhÇn A: PhÇn kh¸i qu¸t – tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò lý luËnc¬ b¶n tríc khi ®i vµo nghiªn cøu néi dung chÝnh cña ®Ò tµi. - PhÇn B: PhÇn néi dung – tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng néi dung chñ yÕu mµ ®Ò tµi ®· nªu ra. - PhÇn C: PhÇn kÕt luËn – tãm t¾t néi dung vµ ý nghÜa, vËn dông cña ®Ò tµi B.néi dung I. kh¸i niÖm ph¬ng thøc s¶n xuÊt, lùc lîng s¶n xuÊt, quan hÖ s¶n xuÊt. 1. Ph¬ng thøc s¶n xuÊt. Víi tÝnh c¸ch lµ ph¹m trï cña chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, ph¬ng thøc s¶n xuÊt biÓu thÞ c¸ch thøc con ngêi thùc hiÖn th«ng qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vËt chÊt ë nh÷ng giai ®o¹n lÞch sö nhÊt ®Þnh cña x· héi loµi ngêi. Víi mét c¸ch thøc nhÊt ®Þnh cña sù s¶n xuÊt x· héi, trong ®êi sån x· héi sÏ xuÊt hiÖn nh÷ng tÝnh chÊt, kÕt cÊu vµ ®Æc ®iÓm t¬ng øng vÒ mÆt x· héi. §èi víi sù vËn ®éng cña lÞch sö loµi ngêi, còng nh sù vËn ®éng cña mçi x· héi cô thÓ, sù thay ®æi vÒ ph¬ng thøc s¶n xuÊt bao giê còng lµ sù thay ®æi mang tÝnh chÊt c¸ch m¹ng. Trong sù thay ®æi ®ã, c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ, x· héi … ®îc chuyÓn sang mét chÊt míi. Ph¬ng thøc s¶n xuÊt lµ c¸i mµ nhê nã ngêi ta cã thÓ ph©n biÖt ®îc sù kh¸c nhau cña nh÷ng thêi ®¹i kinh tÕ kh¸c nhau. Dùa vµo ph¬ng thøc s¶n xuÊt ®Æc trng mçi cña mçi thêi ®¹i lÞch sö ngêi ta hiÓu thêi ®¹i lÞch sö ®ã thuéc vÒ h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nµo. C.M¸c viÕt: “Nh÷ng thêi ®¹i kinh tÕ kh¸c nhau kh«ng ph¶i ë chç chóng s¶n xuÊt b»ng c¸ch nµo, víi nh÷ng t liÖu lao ®éng nµo”. (C.M¸c vµ Ph.¡ngghen toµn tËp, NXB ChÝnh trÞ quçsc gia, Hµ Néi, 1993, Tr.23, Tr.269). 3 Ph¬ng thøc s¶n xuÊt, c¸ch thøc mµ con ngêi ta tiÕn hµnh s¶n xuÊt chÝnh lµ sù thèng nhÊt gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt ë mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh vµ quan hÖ s¶n xuÊt t¬ng øng. 2. Lùc lîng s¶n xuÊt Trong hÖ thèng c¸c kh¸i niÖm cña chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, løc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt lµ nh÷ng kh¸i niÖm dïng ®Ó chØ quan hÖ mµ C.M¸c gäi lµ “quan hÖ song trïng” cña b¶n th©n sù s¶n xuÊt x· héi: quan hÖ cña con ngêi víi tù nhiªn vµ quan hÖ cña con ngêi víi nhau. Lùc lîng s¶n xuÊt biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi tù nhiªn. NghÜa lµ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn sù s¶n xuÊt x· héi, con ngêi chinh phôc giíi tù nhiªn b»ng tæng hîp c¸c søc m¹nh hiÖn thùc cña m×nh, søc m¹nh ®ã ®îc chñ nghÜa duy vËt lÞch sö kh¸i qu¸t trong kh¸i niÖm lùc lîng s¶n xuÊt. Lùc lîng s¶n xuÊt nãi lªn n¨ng lùc thùc tÕ cña con ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra cña c¶i x· héi. Lùc lîng s¶n xuÊt bao gåm ngêi lao ®éng víi kÜ n¨ng lao ®éng cña hä vµ t liÖu s¶n xuÊt, tríc hÕt lµ c«ng cô lao ®éng. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lao ®éng cña con ngêi vµ t liÖu s¶n xuÊt, tríc hÕt lµ c«ng cô lao ®éng kÕt hîp víi nhau t¹o thµnh lùc lîng s¶n xuÊt, trong ®ã, “ lùc lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu cña toµn thÓ nh©n lo¹i lµ c«ng d©n, lµ ngêi lao ®éng”. Do ®Æc trng sinh häc - x· héi riªng cã cña m×nh, con ngêi, trong nÒn s¶n xuÊt x· héi cã søc m¹nh vµ kÜ n¨ng lao ®éng thÇn kinh – c¬ b¾p. Trong lao ®éng, søc m¹nh vµ kÜ n¨ng Êy ®· ®îc nh©n lªn gÊp nhiÒu lÇn. H¬n n÷a, lao ®éng cña con ngêi ngµy cµng trë thµnh lao ®éng cã trÝ tuÖ vµ lao ®éng trÝ tuÖ. TrÝ tuÖ cña con ngêi kh«ng ph¶i lµ c¸i g× siªu tù nhiªn, mµ lµ phÈm cña tù nhiªn vµ cña lao ®éng. Nhng trong qu¸ tr×nh lÞch sö l©u dµi cña x· héi loµi ngêi,trÝ tuÖ h×nh thµnh ph¸t triÓn cïng víi lao ®éng lµm cho lao ®éng ngµy cµng cã hµm lîng trÝ tuÖ cao h¬n. Hµm lîng trÝ tuÖ trong lao ®éng, ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn c¶u khoa häc c«ng nghÖ hiÖn nay, ®· lµm cho con ngêi trë thµnh nguån lùc ®Æc biÖt c¶u s¶n xuÊt, lµ nguån lùc c¬ b¶n, nguån lùc v« tËn. Cïng víi con ngêi – ngêi lao ®éng, c«ng cô lao ®éng còng lµ mét thµnh tè c¬ b¶n cña lùc lîng s¶n xuÊt. C«ng cô lao ®éng, theo Ph.¡ngghen lµ: “KhÝ quan cña bé ãc con ngêi “lµ” søc m¹nh cña tri thøc ®· ®îc “ vËt thÓ ho¸” cã t¸c dông “ nèi dµi bµn tay” vµ nh©n lªn søc m¹nh trÝ tuÖ c¶u con ngêi”. Bëi vËy, khi c«ng cô lao ®éng ®· ®¹t ®Õn tr×nh ®é tin häc ho¸, ®îc tù ®éng ho¸ … th× vai trß “khÝ quan vËt chÊt” c¶u nã trë nªn hÕt søc k× diÖu.Trong mäi thêi ®¹i, c«ng cô s¶n xuÊt lu«n lµ yÕu tè ®éng nhÊt cña lùc lîng s¶n xuÊt, biÓu hiÖn n¨ng lùc thùc tiÔn 4 cña con ngêi ngµy mét t¨ng thªm. ChÝnh sù chuyÓn ®æi, c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn kh«ng ngõng cña nã ®· g©y ra nh÷ng biÕn ®æi s©u s¾c trong toµn bé t liÖu s¶n xuÊt. XÐt cho cïng chÝnh ®ã lµ nguyªn nh©n s©u xa cña mä biÕn c¶i x· héi. Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña c«ng cô lao ®énglµ thíc ®o tr×nh ®é chinh phôc tù nhiªn cña con ngêi. Trong t¸c phÈm: “Sù khèn cïng cña triÕt häc”, C.M¸c ®· nªu mét t tëng quan träng vÒ vai trß cña lùc lîng s¶n xuÊt ®èi víi viªc thay ®æi c¸c quan hÖ x· héi. C.M¸c viÕt: “Nh÷ng quan hÖ x· héi ®Òu g¾n liÒn mËt thiÕt víi nh÷ng lùc lîng s¶n xuÊt. Do cã ®îc nh÷ng lùc lîng s¶n xuÊt míi, loµi ngêi thay ®æi ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi cña m×nh, vµ do thay ®æi ph¬ng thøc s¶n xuÊt, c¸ch kiÕm sèng cña m×nh, loµi ngêi thay ®æi tÊt c¶ nh÷ng quan hÖ x· héi cña m×nh. C¸i cèi xay quay b»ng tay ®a l¹i x· héi cã l·nh chóa, c¸i cèi xay ch¹y b»ng h¬i níc ®a l¹i x· héi cã nhµ t b¶n c«ng nghiÖp”. Tr¶i qua c¸c cuéc c¸ch m¹ng khoa häc, cïng víi sù tiÕn triÓn cña s¶n xuÊt, khoa häc ngµy nay cµng cã vai trß quan träng trong s¶n xuÊt. Khoa häc ®· ph¸t triÓn ®Õn møc trë thµnh nguyªn nh©n trùc tiÕp cña nhiÒu biÕn ®æi to lín trong s¶n xuÊt vµ trong ®êi sèng. Ngµy nay, c¸ch thøc mµ nhµ khoa häc x©m nhËp vµ thÓ hiÖn trong hiÖn thøc kh¸c nhiÒu so víi vµi thËp kØ tríc ®©y. C.M¸c dù kiÕn r»ng khoa häc trë thµnh “lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp”, trë thµnh “lùc lîng s¶n xuÊt ®éc lËp”. T tëng Êy cña M¸c cã ý nghÜa ®Þnh híng tÝch cùc ®èi víi c¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt lÉn ho¹t ®éng khoa häc. Khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i chÝnh lµ thêi ®iÓm hiÖn t¹i cña s¶n xuÊt vµ do vËy, nã hoµn toµn cã thÓ ®îc coi lµ c¸i ®Æc trng cho lùc lîng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. §¹i héi lÇn thø VIII cña §¶ng ta ®· v¹ch ra môc tiªu ®èi víi sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt nãi chung, cña nÒn khoa häc nãi riªng nh sau: “Tõ nay ®Õn n¨m 2020, ra søc phÊn ®Êu ®a níc ta c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp”. Lùc lîng s¶n xuÊt ®Õn lóc ®ã sÏ ®¹t tr×nh ®é t¬ng ®èi hiÖn ®¹i, phÇn lín lao ®éng thñ c«ng ®îc thay thÕ b»ng lao ®éng sö dông m¸y mãc, ®iÖn khÝ ho¸ c¬ b¶n ®îc thùc hiªn trong c¶ níc, n¨ng suÊt lao ®éng x· héi vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cao h¬n nhiÒu so víi hiÖn nay. Khoa hoc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t vµ vËn dông ®îc nhiÒu thµnh tùu míi nhÊt cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ. Khoa häc xÉ héi vµ nh©n v¨n cã kh¶ n¨ng lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng h×nh th¸i ý nghÜa x· héi míi. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ ®ñ søc cung cÊp luËn cø cho viªc ho¹ch ®Þnh nh÷ng chÝnh s¸ch chiÕn lîc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn. 5 3. Quan hÖ s¶n xuÊt Trong hÖ thèng nh÷ng kh¸i niÖm cña chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, kh¸i niÖm lùc lîng s¶n xuÊtbiÓu hiÖn mÆt thø nhÊt cña mèi “quan hÖ song trïng” cña b¶n th©n sù s¶n xuÊt x· héi – quan hÖ cña con ngêi víi tù nhiªn; cßn kh¸i niÖm quan hÖ s¶n xuÊt biÓu thÞ mÆt thø hai cña mèi quan hÖ ®ã – quan hÖ cña con ngêi víi con ngêi trong s¶n xuÊt. Së dÜ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi cã thÓ diÔn ra mét c¸ch b×nh thêng chÝnh lµ v× trong sù s¶n xuÊt ®ã, mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi con ngêi tån t¹i thèng nhÊt víi mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi giíi tù nhiªn. Trong s¶n xuÊt, mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi giíi tù nhiªn thÓ hiÖn thµnh nh÷ng tr×nh ®é kh¸c nhau cña lùc lîng s¶n xuÊt. Tuy nhiªn, mèi quan hÖ ®ã ®îc x©y dùng trong vµ th«ng qua nh÷ng quan hÖ kh¸c nhau gi÷a ngêi vµ ngêi, tøc lµ nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt. Trong t¸c phÈm “Lao ®éng lµm thuª vµ t b¶n”, C.M¸c viÕt: “Trong s¶n xuÊt, ngêi ta kh«ng chØ quan hÖ víi giíi tù nhiªn. Ngêi ta kh«ng thÓ s¶n xuÊt ®îc nÕu kh«ng kÕt hîp víi nhau theo mét c¸ch nµo ®ã ®Ó ho¹t ®«ng chung vµ ®Ó trao ®æi ho¹t ®éng víi nhau. Muèn s¶n xuÊt ®îc, ngêi ta ph¶i cã mèi liªn hÖ vµquan hÖ nhÊt ®Þnh víi nhau; vµ quan hÖ cña hä víi giíi tù nhiªn, tøc lµ viÖc s¶n xuÊt”. Nh vËy, trong sù s¶n xuÊt ra ®êi sèng x· héi cña m×nh, con ngêi ta, dï muèn hay kh«ng còng buéc ph¶i duy tr× vµ thùc hiÖn nh÷ng quan hÖ nhÊt ®Þnh víi nhau. Nh÷ng quan hÖ nµy mang tÝnh tÊt yÕu vµ kh«ng phô thuéc vµo mong muèn cña ai c¶. §ã chÝnh lµ nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt. Cè nhiªn, quan hÖ s¶n xuÊt lµ do con ngêi t¹o ra, song nã tu©n theo nh÷ng quy luËt tÊt yÕu, kh¸ch quan cña sù vËn ®éng ®êi sèng x· héi. Quan hÖ s¶n xuÊt lµ quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt x· héi), bao gåm: - C¸c quan hÖ së h÷u ®èi víi t liÖu s¶n xuÊt - C¸c quan hÖ trong tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n xuÊt - C¸c quan hÖ trong ph©n phèi s¶n phÈm lao ®éng Víi tÝnh c¸ch lµ nh÷ng quan hÖ kinh tÕ kh¸ch quan, kh«ng phô thuéc vµo ý muèn cña con ngêi, quan hÖ s¶n xuÊt lµ quan hÖ mang tÝnh vËt chÊt thuéc vµo ®êi sèng x· héi. Quan hÖ s¶n xuÊt lµ h×nh thøc x· héi cña lùc lîng s¶n xuÊt vµ lµ c¬ së s©u xa c¶u ®êi sèng tinh thÇn x· héi. Ba mÆt quan hÖ ®ã trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lu«n g¾n bã víi nhau t¹o thµnh mét hÖ thèng mang tÝnh æn ®Þnh t¬ng ®èi so víi sù vËn ®éng kh«ng ngõng cña lùc lîng s¶n xuÊt. C¸c quan hÖ s¶n xuÊt cña 6 mét ph¬ng thøc s¶n xuÊt lµ mét hÖ thèng bao gåm nhiÒu mèi quan hÖ phong phó vµ ®a d¹ngbiÓu hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc. Mçi mÆt quan hÖ cña hÖ thèng quan hÖ s¶n xuÊt cã vai trß vµ ý nghÜa riªng biÖt, x¸c ®Þnh, khi nã t¸c ®éng ®Õn nÒn s¶n xuÊt x· héi nãi riªng vµ tíi toµn bé tiÕn tr×nh lÞch sö nãi chung. TÝnh chÊt cña quan hÖ s¶n xuÊt tríc hÕt ®îc quy ®Þnh bëi quan hÖ së h÷u ®èi víi t liÖu s¶n xuÊt – biÓu hiÖn thµnh chÕ ®é së h÷u – lµ ®Æc trng c¬ b¶n cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt. Trong hÖ thèng c¸c quan hÖ s¶n xuÊtcña mçi nÒn kinh tÕ – x· héi nhÊt ®Þnh, quan hÖ së h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊtlu«n cã vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi tÊt c¶ c¸c quan hÖ x· héi kh¸c. Quan hÖ së h÷u lµ quan hÖ xuÊt ph¸t, quan hÖ c¬ b¶n, quan hÖ trung t©m cña c¸c quan hÖ s¶n xuÊt. ChÝnh quan hÖ së h÷u – quan hÖ gi÷a c¸c tËp ®oµn ngêi trong viÖc chiÕm h÷u c¸c t liÖu s¶n xuÊt ®· quy ®Þnh ®Þa vÞ cña tõng tËp ®oµn trong hÖ thèng s¶n xuÊt x· héi. §Õn lît m×nh, ®Þa vÞ cña tõng tËp ®oµn ngêi trong hÖ thèng s¶n xuÊt l¹i quy ®Þnh c¸ch thøc mµ c¸c tËp ®oµn trao ®æi ho¹t ®éng cho nhau, quy ®Þnh c¸ch thøcmµ c¸c tËp ®oµn tæ chøc qu¶n lý qua tr×nh s¶n xuÊt. Cuèi cïng, chÝnh quan hÖ së h÷u lµ c¸i quyÕt ®Þnh ph¬ng thøc ph©n phèi s¶n phÈm cho c¸c tËp ®oµn ngêi theo ®Þa vÞ cña hä ®èi víi s¶n xuÊt x· héi. “§Þnh nghÜa quyÒn së h÷u t s¶n kh«ng ph¶i lµ g× kh¸c mµ lµ tr×nh bµy tÊt c¶ nh÷ng quan hÖ x· héi cña s¶n xuÊt t s¶n”. Trong c¸c h×nh th¸i kinh tÕ – x· héi mµ loµi ngêi ®· ph¶i tr¶i qua, lÞch sö ®· ®îc chøng kiÕn sù tån t¹i cña hai lo¹i h×nh thøc së h÷u t liÖu s¶n xuÊt: së h÷u t nh©n vµ së h÷u c«ng céng. Së h÷u c«ng céng lµ lo¹i h×nh mµ trong ®ã t liªu s¶n xuÊt thuéc vÒ mäi thµnh viªn cña mçi céng ®ång. Nhê c¬ së ®ã nªn vÒ mÆt nguyªn t¾c, c¸c thµnh viªn cña mçi céng ®ång b×nh ®¼ng víi nhau trong tæ chøc lao ®éng vµ trong ph©n phèi s¶n phÈm. Do t liÖu s¶n xuÊt lµ t liÖu chung cña c¶ céng ®ång nªn c¸c quan hÖ x· héi trong s¶n xuÊt vËt chÊt vµ trong ®êi sèng x· héi nãi chung, trë thµnh quan hÖ hîp t¸c, t¬ng trî gióp ®ì lÉn nhau. Ngîc l¹i, trong c¸c chÕ ®é t h÷u, do tù liÖu chØ n»m trong tay mét sè Ýt ngêi nªn cña c¶i x· héi kh«ng thuéc vÒ sè ®«ng mµ thuéc vÒ sè Ýt ngêi ®ã. C¸c quan hÖ x· héi, do vËy, trë thµnh bÊt b×nh ®¼ng, quan hÖ thèng trÞ vµ bÞ trÞ. §èi kh¸c x· héi trong c¸c x· héi tån t¹i chÕ ®é tån t¹i t h÷u tiÒm tµng kh¶ n¨ng trë thµnh ®èi kh¸ng gay g¾t. C¸c nhµ kinh ®iÓn cña chñ nghÜa M¸c – Lªnin ®· chØ râ trong c¸c chÕ ®é së h÷u t nh©ncña c¸c x· héi ®iÓn h×nh trong lÞch sö (së h÷u t nh©n cña x· héi chiÕm h÷u n« lÖ, së h÷u t nh©n trong x· héi phong kiÕn vµ së h÷u t nh©n trong chñ nghÜa t b¶n) th× chÕ ®é së h÷u t nh©n t b¶n chñ nghÜa lµ ®Ønh cao cña lo¹i së h÷u nµy. C.M¸c vµ Ph.¡ngghen ®· chøng minh r»ng chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa kh«ng ph¶i lµ h×nh thøc cuèi cïng trong lÞch sö l¹i ngêi. Chñ nghÜa x· héi dùa trªn chÕ 7 ®é t h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt, dï sím hay muén còng ®ãng vai trß phñ ®Þnh ®èi víi chÕ ®é t h÷u. Trong hÖ thèng c¸c quan hÖ s¶n xuÊt, c¸c quan hÖ vÒ mÆt tæ chøc, qu¶n ký s¶n xuÊt lµ c¸c quan hÖ cã kh¶ n¨ng quyÕt ®Þnh mét c¸ch trùc tiÕp quy m«, tèc ®é, hiÖu qu¶ vµ xu híng cña mçi nÒn s¶n xuÊt cô thÓ. B»ng c¸ch n¾m b¾t c¸c nh©n tè x¸c ®Þnh cña mçi nÒn s¶n xuÊt cô thÓ. Do vËy viÖc sö dông hîp lý c¸c quan hÖ tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n xuÊt sÏ cho phÐp toµn bé hÖ thèng quan hÖ s¶n xuÊt cã kh¶ n¨ng v¬n tíi tèi u. Trong trêng hîp ngîc l¹i, c¸c quan hÖ qu¶n lý vµ tæ chøc cã thÓ lµm biÕn d¹ng quan hÖ së h÷u, ¶nh hëng tiªu cùc tíi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ – x· héi. HiÖn nay, nhê øng dông ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín cña khoa häc qu¶n lý hiªn ®¹i nªn vai trß cña c¸c quan hÖ tæ chøc vµ qu¶n lý ®èi víi s¶n xuÊt, ®Æc biÖt lµ ®èi víi viÖc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt ë tÇm vÜ m«, trªn thøc tÕ ®· t¨ng lªn gÊp béi so víi vµi thËp kØ tríc ®©y. §©y lµ ®iÒu rÊt ®¸ng lu ý trong viÖc ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ vai trß cña c¸c quan hÖ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. Bªn c¹nh c¸c quan hÖ vÒ mÆt tæ chøc – qu¶n lý, trong hÖ thèng quan hÖ s¶n xuÊt, c¸c quan hÖ vÒ mÆt ph©n phèi s¶n phÈm lao ®éng còng nh lµ nh÷ng nh©n tè cã ý nghÜa hÕt søc to lín ®èi víi sù vËn ®éng cña toµn bé nÒn kinh tÕ – x· héi. MÆc dï bÞ phô thuéc vµo c¸c quan hÖ së h÷u vµ vµo tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt, song do cã kh¶ n¨ng kÝch thÝch trùc tiÕp vµo lîi Ých cña con ngêi, nªn c¸c quan hÖ ph©n phèi lµ “chÊt xóc t¸c” cña c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ – x· héi. Quan hÖ ph©n phèi co thÓ thóc ®Èy tèc ®é vµ nhÞp ®iÖu cña sù s¶n xuÊt, lµm n¨ng ®éng toµn bé ®êi sèng kinh tÕ x· héi, hoÆc trong trêng hîp ngîc l¹i, nã cã kh¶ n¨ng k×m h·m s¶n xuÊt, k×m h·m sù ph¸t triÓn cña x· héi II. néi dung quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. 1. Kh¸i niÖm chung vÒ quy luËt. Tõ hµng ngµn n¨m vÒ tríc, con ngêi ®· phÇn nµo ®o¸n nh©n ®îc tÝnh trËt tù vµ tÝnh lÆp l¹i cña c¸c hiÖn tîng. C¸i ®ã ®· in vµo t duy con ngêi vÒ sù tån t¹i cã tÝnh quy luËt nµo ®ã cña thÕ giíi kh¸ch quan. Kh¸i niÖm quy luËt lµ s¶n phÈm cña t duy khoa häc ph¶n ¸nh sù liªn hÖ cña c¸c sù vËt, vÒ tÝnh chØnh thÓ cña chóng. Víi t c¸ch lµ c¸i tån t¹i ngay träng hiÖn thùc, quy luËt lµ mèi liªn hÖ b¶n chÊt, tÊt nhiªn, phæ biÕn vµ lÆp l¹i gi÷a c¸c sù vËt, hiªn tîng, gi÷a c¸c ®èi tîng, gi÷a 8 c¸c nh©n tè t¹o thµnh ®èi tîng, gi÷a c¸c thuéc tÝnh cña c¸c sù vËt còng nh gi÷a c¸c thuéc tÝnh cña cïng mét sù vËt, hiªn tîng. 2. Quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Sù t¸c ®éng lÉn nhau gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi lùc lîng s¶n xuÊt biÓu hiÖn mèi quan hÖ mang tÝnh chÊt biÖn chøng. Quan hÖ nµy biÓu hiÖn thµnh quy luËt c¬ b¶n nhÊt cña sù vËn ®éng cña ®êi sèng x· héi – quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Khuynh híng cña s¶n xuÊt x· héi lµ kh«ng ngõng biÕn ®æi theo chiÒu tiÕn bé. Sù biÕn ®æi ®ã, xÐt cho cïng bao giê còng lµ sù biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, tríc hÕt lµ c«ng cô lao ®éng. Do vËy, lùc lîng s¶n xuÊt lµ yÕu tè cã t¸c dông quyÕt ®Þnh ®èi víi sù biÕn ®æi cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt trong tõng giai ®o¹n cña lÞch sö loµi ngêi thÓ hiÖn tr×nh ®é chinh phôc tù nhiªn cña con ngêi trong giai ®o¹n lÞch sö ®ã. Kh¸i niÖm tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt nãi lªn kh¶ n¨ng cña con ngêi th«ng qua viÖc sö dông c«ng cô lao ®éng thùc hiÖn qu¸ tr×nh c¶i biÕn giíi tù nhiªn nh»m ®¶m b¶o cho sù sinh tån vµ ph¸t triÓn cña m×nh. Tr×nh ®é lùc lîng s¶n xuÊt thÓ hiÖn ë: - Tr×nh ®é cña c«ng cô lao ®éng - Tr×nh ®é tæ chøc lao ®éng x· héi - Tr×nh ®é øng dông khoa häc vµo s¶n xuÊt - Kinh nghiÖm vµ kÜ n¨ng lao ®én cña con ngêi - Tr×nh ®é ph©n c«ng lao ®éng Bªn c¹nh kh¸i niÖm tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt, cßn cã kh¸i niÖm tÝnh chÊt cña lùc lîng s¶n xuÊt. ChÝnh Ph.¡ngghen ®· sö dông kh¸i niÖm nµy ®Ó ph©n tÝch lùc lîng s¶n xuÊt trong c¸c ph¬ng thøc s¶n xuÊt kh¸c nhau. Khi nÒn s¶n xuÊt ®îc thùc hiÖn ë tr×nh ®é thñ c«ng, lùc lîng s¶n xuÊt mang tÝnh c¸ nh©n. Khi s¶n xuÊt ®¹t tíi tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸, lùc lîng s¶n xuÊt ®ßi hái ph¶i ®îc vËn ®éng trong sù hîp t¸c x· héi réng r·i trªn c¬ së chuyªn m«n ho¸. TÝnh chÊt tù cÊp tù tóc, c« lËp cña nÒn s¶n xuÊt nhá lóc ®ã ph¶i ®îc thay thÕ bëi tÝnh chÊt x· héi ho¸. Ph.¡ngghen nhËn ®Þnh giai cÊp t s¶n “Kh«ng thÓ biÕn nh÷ng t liÖu s¶n xuÊt cã h¹n Êy thµnh lùc lîng s¶n xuÊt hïng m¹nh mµ l¹i kh«ng biÕn chóng tõ chç lµ nh÷ng t liÖu s¶n xuÊt do c¸ nh©n sö dông thµnh nh÷ng t liÖu s¶n xuÊt x· héi, chØ 9 cã thÓ ®îc sö dông chung bëi mét sè ®«ng ngêi”. Trªn thùc tÕ, tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt kh«ng t¸ch biÖt víi nhau. Sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ mét tr¹ng th¸i mµ trong ®ã quan hÖ s¶n xuÊt lµ “h×nh thøc ph¸t triÓn” tÊt yÕu cña lùc lîng s¶n xuÊt. NghÜa lµ tr¹ng th¸i mµ ë ®ã c¸c yÕu tè cÊu thµnh quan hÖ s¶n xuÊt “t¹o ®Þa bµn ®Çy ®ñ” cho lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Nh vËy, trong tr¹ng th¸i phï hîp, c¶ ba mÆt cña quan hÖ s¶n xuÊt ®¹t tíi thÝch øng víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, t¹o ®iÒu kiÖn tèi u cho viÖc sö dông vµ kÕt hîp gi÷a lao ®éng vµ t liÖu s¶n xuÊt. Víi tr¹ng th¸i phï hîp nh vËy, lùc lîng s¶n xuÊt sÏ cã c¬ së ®Ó ph¸t triÓn hÕt kh¶ n¨ng cña nã. Tr¹ng th¸i m©u thuÉn gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt sÏ xuÊt hiÖn, thay thÕ cho tr¹ng th¸i phï hîp, khi tíi mét giai ®o¹n nµo ®ã, lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn chuyÓn sang mét tr×nh ®é míi víi tÝnh chÊt x· héi ho¸ ë møc cao h¬n, lóc ®ã t×nh tr¹ng phï hîp sÏ bÞ ph¸ vì. M©u thuÉn sÏ ngµy cµng gay g¾t vµ ®Õn mét lóc nµo ®ã quan hÖ s¶n xuÊt “trë thµnh xiÒng xÝch cña lùc lîng s¶n xuÊt”. Sù ph¸t triÓn kh¸ch quan cña lùc lîng s¶n xuÊt tÊt yÕu dÉn ®Õn viÖc xÉ héi ph¶i xo¸ bá b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c quan hÖ s¶n xuÊt cò vµ thay thÕ nã b»ng mét quan hÖ s¶n xuÊt míi, phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt ®· thay ®æi, më ®êng cho lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. ViÖc xo¸ bá quan hÖ s¶n xuÊt cò, thay thÕ nã b»ng quan hÖ s¶n xuÊt míi còng cã nghÜa lµ sù diÖt vong cña c¶ mét ph¬ng thøc s¶n xuÊt lçi thêi vµ sù ra ®êi cña mét ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi. M¸c ®· nhËn ®Þnh: “Tíi mét giai ®o¹n ph¸t triÓn nµo ®ã cña chóng, c¸c lùc lîng s¶n xuÊt vËt chÊt cña x· héi m©u thuÉn víi nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt hiÖn cã … trong ®ã tõ tríc ®Õn nay lùc lîng s¶n xuÊt vÉn ph¸t triÓn. Tõ chç lµ nh÷ng h×nh thøc ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, nh÷ng quan hÖ Êy trë thµnh nh÷ng xiÒng xÝch cña c¸c lùc lîng s¶n xuÊt. Khi ®ã b¾t ®Çu thêi ®¹i mét cuéc c¸ch m¹ng x· héi”. §ã lµ néi dung quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh cña lùc lîng s¶n xuÊt. Chñ nghÜa duy vËt lÞch sö chøng minh vai trß quyÕt ®Þnh cña lùc lîng s¶n xuÊt ®èi víi quan hÖ s¶n xuÊt song còng chØ râ r»ng quan hÖ s¶n xuÊt bao giê còng thÓ hiÖn t¬ng ®èi víi lùc lîng s¶n xuÊt. Quan hÖ s¶n xuÊt t¸c ®éng trë l¹i lùc lîng s¶n xuÊt, quy ®Þnh môc ®Ých x· héi cña s¶n xuÊt, t¸c ®éng ®Õn khuynh híng ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ tõ ®ã h×nh thµnh mét hÖ thèng nh÷ng yÕu tè hoÆc thóc ®Èy hoÆc k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Thùc tiÔn cho chóng ta thÊy r»ng lùc lîng s¶n xuÊt chØ cã thÓ ph¸t triÓn khi cã mét quan hÖ s¶n xuÊt hîp lý, ®ång bé, phï hîp víi nã. Quan hÖ s¶n xuÊt l¹c hËu 10 h¬n hoÆc “tiªn tiÕn” h¬n mét c¸ch gi¶ t¹o còng sÏ k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Khi m©u thuÉn gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt ®· béc lé gay g¾t, ®ßi hái ph¶i gi¶i quyÕt nhng con ngêi kh«ng ph¸t hiÖn ®îc; còng nh khi m©u thuÉn ®· ®îc ph¸t hiÖn mµ kh«ng ®îc gi¶i quyÕt hoÆc gi¶i quyÕt mét c¸ch sai lÇm chñ quan, v…v… th× t¸c dông k×m h·m cña quan hÖ s¶n xuÊt sÏ trë thµnh nh©n tè ph¸ ho¹i ®èi víi lùc lîng s¶n xuÊt. Quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ quy luËt phæ biÕn t¸c ®éng trong toµn bé tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña lÞch sö nh©n lo¹i. Sù thay thÕ, ph¸t triÓn ®i lªn cña lÞch sö x· héi loµi ngêi tõ chÕ ®é céng s¶n nguyªn thuû, chÕ ®é chiÕm h÷u n« lÖ, chÕ ®é phong kiÕn, chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa vµ ®Õn x· héi céng s¶n t¬ng lai lµ do sù t¸c ®éng cña hÖ thèng c¸c quy luËt x· héi , trong ®ã quy luËt quan hÖ s¶n xuÊtphï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ quy luËt c¬ b¶n nhÊt. III. sù nhËn thøc vËn dông quy luËt trªn cña ®¶ng ta ë viÖt nam hiÖn nay NhËn râ ®îc vai trß to lín cña quy luËtquan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, §¶ng ta ®· cã nh÷ng nhËn thøc ®óng ®¾n, vµ rót ra ý nghÜa ph¬ng ph¸p luËn trong ho¹t ®éng thùc tiÔn: - HiÓu râ sù vËn ®éng ph¸t triÓn cña x· héi mét c¸ch khoa häc, quy luËt nµy chØ ra nguån gèc ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn, chØ râ nguyªn nh©n néi t¹i cña sù vËn ®éng trong ph¬ng thøc s¶n xuÊt tõ thÊp ®Õn cao. - Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng thùc tiÔn ph¶i lu«n lu«n t¹o nªn sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. ChØ khi ®ã quan hÖ s¶n xuÊt quan hÖ s¶n xuÊt míi míi thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt ®a x· héiph¸t triÓn tiÕn lªn. Quan hÖ s¶n xuÊt ®i tríc hoÆc ®i sau lùc lîng s¶n xuÊt ®Òu k×m h·m sù ph¸t triÓn ®i lªn cña x· héi. - Trong ho¹t ®éng thùc tiÔn ph¶i kiªn quyÕt gi¶i quyÕt m©u thuÉn gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra quan hÖ s¶n xuÊt míi phu hîp, chèng t tëng chÇn chõ, thñ tiªu m©u thuÉn k×m h·m sù ph¸t triÓn ®i lªn cña x· héi. B»ng nh÷ng ph¬ng ph¸p luËn ®óng ®¾n vµ dùa vµo t×nh h×nh cô thÓ cña níc ta mµ §¶ng ta ®· cã nh÷ng vËn dông ®óng ®¾n vµo ViÖt Nam trong c«ng cuéc x©y dùng vµ ®æi míi ®Êt níc: 11 - TËp trung ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt lµ träng t©m hµng ®Çu nh»m gi¶i phãng tiÒm n¨ng cña lùc lîng s¶n xuÊt dùa trªn c¬ së nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, - Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ së h÷u ®Ó t¹o nªn sù phï hîp víi tr×nh ®é cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. - §æi míi vµ hoµn thiªn tõng bíc c¬ chÕ qu¶n lý thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph©n phèi c«ng b»ng ®Ó kÝch thÝch tÝnh tÝch cùc cña ngêi lao ®éng thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. C.kÕt luËn Qua trªn, chóng ta ®· phÇn nµo hiÓu ®îc thÕ nµo lµ quan hÖ s¶n xuÊt, lùc lîng s¶n xuÊt, ph¬ng thøc s¶n xuÊt còng nh vÒ néi dung quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Quy luËt nµy lµ biÓu hiÖncña sù t¸c ®éng lÉn nhau mang tÝnh chÊt biÖn chøng gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi lùc lîng s¶n xuÊt. ë ®ã lùc lîng s¶n xuÊt ph¶i ph¸t triÓn phï hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt, mÆt kh¸c sù ph¸t triÓn kh¸ch quan cña lùc lîng s¶n xuÊt tÊt yÕu dÉn ®Õn viÖc x· héi ph¶i xo¸ bá b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c quan hÖ s¶n xuÊt cò vµ thay thÕ nã b»ng mét kiÓu quan hÖ s¶n xuÊt míi phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt ®· thay ®æi, më ®êng cho lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. NÕu ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi nµy vµ vËn dông thµnh c«ng nã sÏ cã t¸c dông to lín, quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc, gãp phÇn ®a níc ta v÷ng bíc ®i lªn trªn con ®êng x©y dùng chñ nghÜa x· héi mµ §¶ng vµ nh©n d©n ta ®· chän. M ô c l ô c Trang Lêi nãi ®Çu 2 A. KH¸i qu¸t 12 3 1. Lý do chän ®Ò tµi 2. ý nghÜa cña ®Ò tµi 3. Kh¸i qu¸t néi dung cÇn gi¶i quyÕt trong ®Ò tµi 4. Kh¸i qu¸t kÕt cÊu ®Ò c¬ng B. néi dung i. kh¸i niÖm ptsx, qhsx, llsx 1. Ph¬ng thøc s¶n xuÊt 2. Lùc lîng s¶n xuÊt 3. Quan hÖ s¶n xuÊt 3 3 4 4 4 4 5 5 8 ii. néi dung quy luËt vÒ sù phï hîp qhsx víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña llsx 11 1. Kh¸i niÖm chung vÒ quy luËt 2. Quy luËt vÒ sù phï hîp QHSX víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña LLSX 11 11 13 iii. sù nhËn thøc vËn dông quy luËt vÒ sù phï hîp qhsx víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña llsx 14 C. kÕt luËn 15 14