CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Môc lôc
A-§Æt vÊn ®Ò
B-Néi dung
I. C¬ së lý luËn vÒ nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®inh híng x· héi chñ nghÜa ë níc
ta
1. Kinh tÕ thÞ trêng vµ sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i x©y dùng vµ ph¸t
triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®inh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta
1.1- Kh¸i niÖm kinh tÕ thÞ trêng, kinh tÕ thÞ trêng ®inh híng x· héi
chñ nghÜa
1.2- Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ
thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta
2. Quan niÖm cña §¶ng ta vÒ m« h×nh kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x·
héi chñ nghÜa
2.1- B¶n chÊt cña kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa
2.2- Nh÷ng ®Æc trng cña kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa
II. Thùc tr¹ng qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo
®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta thêi gian qua
1. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ níc ta hiÖn nay
2. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn c¸c lo¹i thÞ trêng c¬ b¶n ë níc ta
3. T×nh h×nh qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc ®èi víi kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x·
héi chñ nghÜa
III. Nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n tiÕp tôc x©y dùng, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng
®Þnh híng x· héi chñ nghÜa
1. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ quan hÖ s¶n xuÊt
1.1- TiÕp tôc thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh
phÇn vµ t¨ng cêng vai trß chñ ®¹o cña nÒn kinh tÕ nhµ níc
1.2- H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ trêng
2. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, x©y dùng c¬ së vËt
chÊt ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña c¬ chÕ thÞ trêng
2.1- §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, øng dông nhanh tiÕn bé
khoa häc c«ng nghÖ trªn c¬ së ®ã ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng
x· héi.
2.2- T¨ng cêng ®Çu t c¬ së h¹ tÇng kü thuËt cho c¸c lo¹i thÞ trêng theo
híng héi nhËp
1
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
3.
Nhãm gi¶i ph¸p vÒ m«i trêng thÓ chÕ vÜ m« cña nhµ níc
3.1- Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt
3.2- TriÖt ®Ó xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung, quan liªu bao cÊp; hoµn thiÖn c¬
chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc x· héi chñ nghÜa
4. Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i
4.1- VÒ ngo¹i th¬ng, c¶i c¸ch ngo¹i th¬ng ®îc thùc hiÖn theo híng
tõng bíc më cöa vµ héi nhËp
4.2- T¨ng cêng thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi
C. KÕt luËn
D. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
A.§Æt vÊn ®Ò
Tríc ®©y, ë níc ta ®· tån t¹i m« h×nh kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, quan
liªu bao cÊp. ViÖc duy tr× qu¸ l©u m« h×nh kinh tÕ nµy ®· k×m h·m sù ph¸t triÓn
cña lùc lîng s¶n xuÊt, lµm cho nÒn kinh tÕ níc ta ngµy cµng tr× trÖ, l¹c hËu, råi
r¬i vµo khñng ho¶ng,®êi sèng nh©n d©n thÊp.
Tríc t×nh h×nh ®ã, §¶ng ta ®· quyÕt t©m ®æi míi chuyÓn dÇn viÖc qu¶n lý
nÒn kinh tÕ theo m« h×nh kinh tÕ tËp trung quan liªu sang m« h×nh kinh tÕ hµng
ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc.
Tr¶i qua nh÷ng bíc th¨ng trÇm dß dÉm, ®Õn nay §¶ng ta kh¼ng ®Þnh m« h×nh
kinh tÕ thÞ trêng(KTTT) ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa(XHCN) lµ phï hîp víi quy
luËt tõ s¶n xuÊt nhá lªn s¶n xuÊt lín, kh«ng qua chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa ë mét níc kinh tÕ l¹c hËu tiÕn th¼ng lªn chñ nghÜa x· héi do §¶ng céng s¶n ViÖt Nam
l·nh ®¹o.
Qua gÇn 20 n¨m ®æi míi ®Õn nay, nÒn kinh tÕ níc ta ®· cã nh÷ng bíc chuyÓn
biÕn râ rÖt, ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng tù hµo ®ã lµ: nÒn kinh tÕ ®· tho¸t khái
2
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
t×nh tr¹ng khñng ho¶ng, khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¸t triÓn ®¹t ®îc thµnh tùu to
lín, ®êi sèng nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn. Song so víi yªu cÇu, nh÷ng th¾ng lîi ®ã
míi lµ bíc ®Çu vµ hiÖn ®ang cßn nhiÒu bÊt cËp, cÇn ®îc tiÕp tôc nghiªn cøu vµ
lµm s¸ng tá h¬n n÷a trªn c¶ hai mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn ë níc ta.
ViÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ theo m« h×nh KTTT ®Þnh híng XHCN cã sù ®iÒu
tiÕt cña nhµ níc lµ hoµn toµn ®óng, phï hîp víi quy luËt kh¸ch quan, phï hîp
víi xu híng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc. Tuy nhiªn m« h×nh KTTT ®Þnh
híng XHCN ë níc ta hiÒn nay vÉn cßn nhiÒu khuyÕt tËt: c¸c yÕu tè thÞ trêng vÉn
®ang trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh, hÖ thèng thÞ trêng cßn nhiÒu khiÕm khuyÕt vµ
ph¸t triÓn cha ®ång bé…
V× vËy, §¶ng vµ Nhµ níc ta cÇn nh÷ng nhËn xÐt ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c t×nh h×nh
kinh tÕ ®Êt níc ®Ó tõ ®ã ®a ra nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p ®óng ®¾n ®Ó kh¾c
phôc, hoµn thiÖn vµ x©y dùng thµnh c«ng m« h×nh KTTT ®Þnh híng XHCN cã sù
qu¶n lý cña Nhµ níc. §Æc biÖt, hiÖn nay trong xu thÕ héi nhËp vµ ViÖt Nam
chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn cña tæ chøc Th¬ng m¹i thÕ giíi WTO th× viÖc ®æi
míi, ph¸t triÓn bÒn v÷ng nÒn kinh tÕ theo ®Þnh híng XHCN l¹i cµng trë lªn cÊp
b¸ch vµ cÇn thiÕt.
Trªn c¬ së nhËn thøc thùc tiÔn vµ nh÷ng ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ trªn, t«i ®· quyÕt
®Þnh chän ®Ò tµi: “Quan ®iÓm toµn diÖn víi viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn
kinh tÕ thÞ trêng XHCN ë níc ta hiÖn nay” dÓ nghiªn cøu lµm tiÓu luËn cho
m«n triÕt häc.
3
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
B.Néi dung
I.C¬ së lý luËn vÒ nÒn KTTT ®Þnh híng XHCN ë níc ta
1.KTTT vµ sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn KTTT
®Þnh híng XHCN ë níc ta
1.1-Kh¸i niÖm KTTT,KTTT ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa
Kinh tÕ hµng ho¸(KTHH): lµ h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ trong ®ã s¶n phÈm
s¶n xuÊt ra nh»m môc ®Ých trao ®æi mua b¸n trªn thÞ trêng.
Kinh tÕ thÞ trêng(KTTT): lµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cao cña kinh tÕ hµng ho¸
trong ®ã toµn bé c¸c yÕu tè “®Çu vµo” vµ “®Çu ra” cña s¶n xuÊt ®Òu th«ng qua thÞ
trêng.
Kinh tÕ thÞ trêng tù do c¹nh tranh: lµ nÒn kinh tÕ chÞu sù ®iÒu tiÕt tù ph¸t
cña c¸c quy luËt kinh tÕ cña s¶n xuÊt hµng ho¸. Trong nÒn kinh tÕ nµy Nhµ níc
kh«ng trùc tiÕp tham gia vµo ph¸t triÓn kinh tÕ mµ chØ t¹o m«i trêng thuËn lîi
cho sù tù do c¹nh tranh lµnh m¹nh, nhÊt lµ m«i trêng ph¸p lÝ.
Kinh tÕ thÞ trêng hçn hîp: lµ nÒn kinh tÕ cã sù kÕt hîp gi÷a KTTT tù do
c¹nh tranh víi sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ níc.
Kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN ë níc ta: lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu
thµnh phÇn, vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc, ®Þnh híng
XHCN.
1.2-Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¶i x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn KTTT ®Þnh
híng XHCN ë níc ta.
§Ó x¸c lËp c¬ së kinh tÕ cña chÕ ®é míi, Nhµ níc ta x©y dùng vµ ph¸t triÓn
c¸c thµnh phÇn kinh tÕ míi. §èi víi t h÷u lín, kinh tÕ t b¶n t nh©n chØ cã ph¬ng
ph¸p duy nhÊt lµ quèc h÷u ho¸. Lý luËn vÒ quèc h÷u ho¸ cña chñ nghÜa MacLªnin kh¼ng ®Þnh kh«ng nªn quèc h÷u ho¸ ngay mét lóc mµ ph¶i tiÕn hµnh tõ tõ
theo tõng giai ®o¹n vµ b»ng h×nh thøc, ph¬ng ph¸p nµo lµ tuú ®iÒu kiÖn cô thÓ
cho doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa cßn tån t¹i nh lµ mét
tÊt yÕu kinh tÕ ®ång thêi híng chñ nghÜa t b¶n vµo con ®êng Nhµ níc h×nh thµnh
thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n Nhµ níc.
§èi víi t h÷u nhá th× chØ cã th«ng qua con ®êng hîp t¸c theo c¸c nguyªn t¾c
mµ LªNin ®· v¹ch ra lµ tù nguyÖn d©n chñ, cïng cã lîi ®ång thêi tu©n theo c¸c
quy luËt kh¸ch quan. Do ®ã trong thêi kú qu¸ ®é cßn tån t¹i thµnh phÇn kinh tÕ
c¸ thÓ, tiÓu chñ.
4
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
H¬n n÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cò cßn cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cßn cã vai trß
®èi víi s¶n xuÊt vµ ®êi sèng bëi vËy kh«ng thÓ bçng chèc xo¸ bá ngay ®îc.
Trong xu thÕ quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ cÇn ph¶i thu hót c¸c nguån lùc tõ bªn
ngoµi. Nhµ níc XHCN cã thÎ liªn doanh hîp t¸c víi t b¶n t nh©n trong níc vµ níc ngoµi lµm h×nh thµnh kinh tÕ t b¶n Nhµ níc.
MÆt kh¸c sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë mçi quèc gia do ®Æc ®iÓm lÞch sö, ®iÒu kiÖn
kh¸ch quan, chñ quan nªn tÊt yÕu cã sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu vÒ lùc lîng
s¶n xuÊt, c¸c doanh nghiÖp. ChÝnh sù ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu ®ã quyÕt ®Þnh
quan hÖ s¶n xuÊt, tríc hÕt h×nh thøc, quy m« vµ quan hÖ së h÷u ph¶i phï hîp víi
nã, nghÜa lµ tån t¹i nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt kh«ng gièng nhau. §ã lµ c¬ së h×nh
thµnh c¸c c¬ së kinh tÕ kh¸c nhau. Sù tån t¹i c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ë níc ta cã ý
nghÜa lý luËn vµ thùc tÕ to lín.
Trªn ®©y lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn nÒn KTTT ë ViÖt
Nam. C¬ së kh¸ch quan cña sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn nÒn KTTT ®Þnh híng XHCN
ë níc ta lµ do:
Sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi: ph©n c«ng lao ®éng x· héi víi
tÝnh c¸ch lµ c¬ së chung cña s¶n xuÊt hµng ho¸ ch¼ng nh÷ng kh«ng mÊt ®i mµ
tr¸i l¹i cßn ®îc ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. Ph©n c«ng lao ®éng
trong tõng khu vùc, tõng ®Þa ph¬ng còng ngµy cµng ph¸t triÓn.
NÒn KTTT níc ta tån t¹i nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau vÒ t liÖu s¶n xuÊt
víi nhiÒu h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt, kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp tån t¹i, ho¹t
®éng víi t c¸ch lµ c¸c chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, sù trao ®æi s¶n
phÈm gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ víi nhau trªn thÞ trêng díi h×nh thøc hµng ho¸-tiÒn
tÖ lµ mét tÊt yÕu.
Thùc tiÔn lÞch sö c¸c níc XHCN trong ®ã cã ViÖt Nam, cho thÊy mét thêi ®·
¸p dông m« h×nh kinh tÕ chØ huy tËp trung, quan liªu, bao cÊp dÉn ®Õn khñng
ho¶ng kinh tÕ kÐo dµi mµ nguyªn nh©n lµ phñ nhËn quan hÖ hµng ho¸-tiÒn tÖ,
phñ nhËn KTTT. Lèi ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ-x· héi ë níc ta chØ cã thÓ
th«ng qua ®æi míi ®Ó chuyÓn sang ph¸t triÓn KTTT. KÕt qu¶ gÇn 20 n¨m ®æi
míi, ®Êt níc ta ®· ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ-x· héi vµ ®a l¹i nh÷ng th¾ng lîi
to lín. §iÒu ®ã cµng kh¼ng ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn KTTT lµ kh¸ch quan vµ
cÇn thiÕt cho sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc.
2.Quan ®iÓm cña §¶ng ta vÒ m« h×nh kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi
chñ nghÜa.
5
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
2.1 B¶n chÊt cña KTTT ®Þnh híng XHCN
Kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN lµ kiÓu tæ chøc kinh tÕ-x· héi ph¶n ¸nh sù
kÕt hîp gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt víi kiÕn tróc thîng tÇng
XHCN; gi÷a KTTT víi t c¸ch lµ c¸i chung(g¾n víi c¸c ®Æc trng cña KTTT) vµ
®Þnh híng XHCN víi t c¸ch lµ c¸i ®Æc thï(g¾n víi sù dÉn d¾t, chi phèi bëi môc
tiªu vµ nguyªn t¾c cña XHCN).
Trong sù kÕt hîp nµy, quan hÖ s¶n xuÊt, tÝnh chÊt Nhµ níc vµ ®Þnh híng
XHCN lµ b¶n chÊt vµ gi÷ vai trß chñ ®¹o.
2.2 Nh÷ng ®Æc trng cña kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN.
NÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN võa mang tÝnh chÊt chung võa mang
tÝnh chÊt ®Æc thï, dùa trªn nguyªn t¾c vµ b¶n chÊt cña XHCN. S¾c th¸i ®Æc thï
Êy thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm sau:
Môc tiªu chiÕn lîc cña viÖc ph¸t triÓn KTTT:
Trong nhiÒu ®Æc tÝnh cã thÓ dïng lµm tiªu thøc ®Ó ph©n biÖt nÒn KTTT nµy
víi nÒn KTTT kh¸c, ph¶i nãi ®Õn môc ®Ých chÝnh trÞ, môc tiªu kinh tÕ-x· héi mµ
Nhµ níc vµ nh©n d©n ®· lùa chän lµm ®Þnh híng chi phèi sù vËn ®éng ph¸t triÓn
cña nÒn kinh tÕ.
Môc tiªu hµng ®Çu cña ph¸t triÓn KTTT ë níc ta lµ gi¶i phãng søc s¶n xuÊt,
®éng viªn mäi nguån lùc trong níc vµ ngoµi níc ®Ó thôc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®¹i ho¸, x©y dùng c¬ së vËt chÊt-kü thuËt cña XHCN, n©ng cao hiÖu qu¶
kinh tÕ-x· héi, c¶i thiÖn tõng bíc ®êi sèng nh©n d©n. Cã nh÷ng níc ®Æt vÊn ®Ò
t¨ng trëng kinh tÕ tríc c«ng b»ng x· héi sau. Cã nh÷ng níc muèn dùa vµo viÖn
trî vµ vay vèn níc ngoµi ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n råi sÏ thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ. ë níc ta thùc hiÖn t tëng Hå ChÝ Minh: “níc d©ng thuyÒn lªn”, s¶n
xuÊt víi ®êi sèng nh©n d©n nh níc víi thuyÒn, thu nhËp kinh tÕ ®i ®«i víi tiÕn bé
vµ c«ng b»ng x· héi, khuyÕn khÝch lµm giµu hîp ph¸p, g¾n víi xo¸ ®ãi gi¶m
nghÌo.
Ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn víi sù ®a d¹ng cña c¸c h×nh thøc së h÷u:
CÇn nhÊn m¹nh ®Õn vai trß nÒn t¶ng víi së h÷u toµn d©n vµ së h÷u tËp thÓ.
Kinh tÕ Nhµ níc ph¶i v¬n lªn gi÷ vai trß chñ ®¹o, cïng víi kinh tÕ tËp thÓ ngµy
cµng trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Nhµ níc qu¶n lý nÒn KTTT ë níc ta lµ Nhµ níc cña d©n, do d©n, v× d©n,
®Æt díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam. Bëi vËy ph¶i ra søc chØnh ®èn
§¶ng xøng ®¸ng lµ ®éi tiªn phong cña giai cÊp c«ng nh©n, c¶i c¸ch bé m¸y Nhµ
níc trong s¹ch, v÷ng m¹nh ®Ó ®iÒu tiÕt nÒn KTTT theo ®Þnh híng XHCN.
Trong nÒn KTTT ®Þnh híng XHCN thùc hiÖn ph©n phèi chñ yÕu theo kÕt
qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ, ®ång thêi ph©n phèi theo møc ®ãng gãp vèn vµ
6
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
trÝ tuÖ vµo s¶n xuÊt-kinh doanh vµ th«ng qua phóc lîi x· héi, t¨ng trëng kinh tÕ
g¾n liÒn víi b¶o ®¶m tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi trong tõng bíc ph¸t triÓn.
II.Thùc tr¹ng qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn inh
tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta
trong thêi gian qua.
1.Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ níc ta hiÖn nay:
B¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i §¹i héi lÇn thø X cña §¶ng chØ râ, trªn c¬ së ba chÕ ®é
së h÷u(toµn d©n, tËp thÓ, t nh©n) h×nh thµnh nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ: kinh tÕ
nhµ níc, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ t nh©n(c¸ thÓ, tiÓu chñ, t b¶n t nh©n), kinh tÕ t
b¶n nhµ níc, kinh tÕ cã vèn ®µu t níc ngoµi. c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy cã c¸c
quan hÖ lîi Ých riªng vµ t¹o nªn nh÷ng hÖ thèng lîi Ých kh¸c nhau. Do ®ã, ®¬ng
nhiªn cã nh÷ng ®éng lùc riªng thóc ®Èy vµ l«i kÐo ®êi sèng kinh tÕ-x· héi níc ta
vËn ®éng vµ ph¸t triÓn theo nh÷ng xu híng kh¸c nhau, cã khi hç trî nhau nhng
còng cã khi ®èi lËp, lÊn ¸t nhau. Trªn thùc tÕ c¸c lùc lîng x· héi nhÊt ®Þnh. Nh
thÕ cïng víi kinh tÕ, trong thêi ®iÓm hiÖn nay, x· héi ta còng ®ang tiÒm tµng kh¶
n¨ng vËn ®éng theo nh÷ng xu híng kh¸c nhau.
§Ó gãp phÇn tÝch cùc, chñ ®éng ®iÒu chØnh vµ ®Þnh híng cho sù ph¸t triÓn
chung cña toµn x· héi, chóng ta cÇn xem xÐt c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®ang ho¹t
®éng trong nÒn KTTT theo ®Þnh híng XHCN ë níc ta hiÖn nay trren c¬ së ®ã
nhËn biÕt nh÷ng xu híng vËn ®éng còng nh vÞ trÝ, vai trß vµ t¸c dông cña chóng
®Õn sù ph¸t triÓn chung cña ®êi sèng kinh tÕ-x· héi ®Êt níc.
§Ó gãp phÇn tÝch cùc, chñ ®éng vµ ®Þnh híng cho sù ph¸t triÓn chung cña
toµn x· héi, chóng ta cÇn xem xÐt c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®ang ho¹t ®éng trong
nÒn KTTT ®Þnh híng XHCN ë níc ta hiÖn nay trªn c¬ së ®ã, nhËn biÕt nh÷ng xu
híng vËn ®éng vµ vai trß vµ t¸c dông cña chóng ®Õn sù ph¸t triÓn chung cña ®êi
sèng kinh tÕ x· héi ®Êt níc.
Kinh tÕ nhµ níc: lµ thµnh phÇn kinh tÕ ®É tån t¹i vµ ph¸t triÓn mÊy chc n¨m
qua, hiÖn t¹i chiÕm tû träng lín trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Thµnh phÇn kinh tÕ
nµy ®· ®ang ph¸t huy trong nÒn kinh tÕ, la lùc lîng vËt chÊt quan träng, lµ c«ng
cô ®Ó nhµ níc ®Þnh híng vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« toµn bé nÒn kinh tÕ. MÆc dï, hiÖn t¹i,
nã cßn gÆp mét sè khã kh¨n trong bíc chuyÓn ®æi nhng víi quy m« lín vµ lîi
Ých nhiÒu mÆt ch¾c ch¾n sÏ sím thiÕt lËp ®îc vai trß chñ ®¹o cña m×nh. §©y lµ
thµnh phÇn kinh tÕ ®Æt díi sù ®iÒu hµnh trùc tiÕp cña nhµ níc v× thÕ sÏ ph¸t triÓn
theo xu híng mµ ta mong muèn nghÜa lµ theo ®óng ®Þnh híng XHCN.
Kinh tÕ tËp thÓ : ®îc x©y dùng vµ h×nh thµnh trªn c¬ së gi¶i thÓ cÊu tróc hîp
t¸c x· kiÓu cò ®Ó “ ph¸t triÓn m¹nh h¬n c¸c lo¹i h×nh kinh tÕ tËp thÓ ®a d¹ng vÒ
7
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
h×nh thøc së h÷u vµ h×nh thøc tæ chøc kinh doanh tríc hÕt lµ c¸c hîp t¸c x· kiÓu
míi, c¸c hîp t¸c x· mµ thµnh viªn tham gia gåm c¶ thÓ nh©n vµ ph¸p nh©n”.
HiÖn t¹i sù ph¸t triÓn cña nã võa chÞu t¸c ®éng m¹nh cña c¸c quy luËt kinh tÕ thÞ
trêng võa ®îc sù hç trî tÝch cùc, hiÖu qu¶ cña nhµ níc. V× thÕ, xu híng vËn ®éng
cña nã rÊt ®a d¹ng. §Ó chi phèi vµ ®iÒu chØnh xu híng vËn ®éng cña chóng nhµ
níc cÇn cã chÝnh s¸ch vËn ®éng khuyÕn khÝch b¶o trî vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho thµnh
phÇn kinh tÕ nµy ph¸t triÓn tèt nhÊt. Tõ ®ã, nhµ níc sÏ t¸c ®éng vµ ®iÒu tiÕt ë
tÇm vÜ m« ®Ó tõng bíc thiÕt lËp sù ®Þnh híng cña m×nh ®èi vêi thµnh phÇn kinh
tÕ nµy. Nh vËy kinh tÕ tËp thÓ cïng víi kinh tÕ nhµ níc ngµy cµng trë thµnh nÒn
t¶ng v÷ng ch¾c cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Kinh tÕ t nh©n : ( c¸ thÓ, tiÓu chñ, t b¶n t nh©n) lµ thµnh phÇn kinh tÕ kh«ng
thuÇn nhÊt, kh¸c nhau vÒ b¶n chÊt h×nh thøc quy m« vµ tr×nh ®é. MÆc dï míi
xuÊt hiÖn cïng víi qu¸ tr×nh ®æi míi nhng víi tÝnh n¨ng nh¹y bÐn vµ dÔ thÝch
øng trong ®iÒu kiÖn KTTT kinh tÕ t nh©n ®· trë thµnh mét lùc lîng ®«ng ®¶o,
m¹nh mÏ vµ gãp phÇn quan träng t¹o nªn søc sèng s«i ®éng cña nÒn kinh tÕ níc
ta trong thêi gian qua. Do ®Æc trng riªng, kinh tÕ t nh©n mét khi kh«ng cã sù
®iÒu tiÕt cña nhµ níc th× xu híng ph¸t triÓn tù nhiªn, tÊt yÕu cña nã sÏ v¬n tíi
ph¸t triÓn t b¶n chñ nghÜa. V.I.Lªnin ®· tõng chØ râ nÒn tiÓu s¶n xuÊt, tiÓu t h÷u
chÝnh lµ thÕ lùc tù ph¸t triÓn t b¶n chñ nghÜa. Râ rµng kinh tÕ t nh©n vÒ xu híng
tù nhiªn th× CNTB lµ t¬ng lai cña nã.
Kinh tÕ t b¶n nhµ níc, kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi : lµ nh÷ng thµnh phÇn
kinh tÕ míi xuÊt hiÖn cïng c«ng cuéc ®æi míi vµ héi nhËp quèc tÕ. Nhµ níc chñ
tr¬ng khuyÕn khÝch u tiªn t¹o ®iÒu kiÖn vµ m«i trêng thuËn lîi ®Ó chóng ph¸t
triÓn m¹nh mÏ ë níc ta. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy vËn hµnh theo quy luËt
KTTT vµ b¶n th©n chóng lµ nh÷ng nh©n tè TBCN trong lßng nÒn kinh tÕ cña
chóng ta. Xu híng vËn ®éng tù nhiªu cña chóng ta lµ ph¸t triÓn TBCN, dï cho
nhµ níc cã ®iÒu tiÕt vµ kiÓm so¸t nh thÕ nµo, tuy nhiªn, do ho¹t ®éng trong m«i
trêng KTTT ®Þnh híng XHCN. H¬n n÷a sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ thµnh c«ng
cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy cßn ®em l¹i cho chóng ta nh÷ng kinh nghiÖm,
nh÷ng bµi häc quan träng ®Ó qu¶n lý vµ l·nh ®¹o qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc
tÕ. ChÝnh v× vËy, nhµ níc võa khuyÕn khÝch, u ®·i, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c thµnh
phÇn kinh tÕ nµy ph¸t triÓn m¹nh mÏ, võa ®iÒu chØnh, t¹o c¬ héi ®Ó chóng ®îc
thùc sù gãp phÇn x©y dùng nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cña chóng ta ph¸t triÓn
bÒn v÷ng.
8
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Nh vËy, cïng víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nhiÒu h×nh thøc së h÷u, nhiÒu
thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau, ®êi sèng kinh tÕ-x· héi níc ta còng ®ang ph¸t
triÓn theo nh÷ng xu híng kh¸c nhau.
V× thÕ,cã thÓ nãi, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®ang tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn
kinh tÕ cña níc ta ®Òu cã vÞ trÝ vµ vai trß quan träng nhÊt ®Þnh. VÒ xu híng ph¸t
triÓn, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc vµ kinh tÕ tËp thÓ sÏ tõng bíc hîp lùc t¹o
nªn xu thÕ ph¸t triÓn ®óng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa; cßn kinh tÕ t nh©n,
kinh tÕ t b¶n nhµ níc vµ kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi vÒ xu híng tù nhiªn, lµ
ph¸t triÓn theo con ®êng t b¶n chñ nghÜa . Nh vËy ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng ®Þnh
híng x· héi chñ nghÜa ®èi víi nÒn KTTT cña chóng ta hiÖn nay, kh«ng cßn con
®êng nµo kh¸c lµ ph¶i chñ ®éng vµ tÝch cùc ph¸t triÓn m¹nh kinh tÕ nhµ níc vµ
kinh tÕ tËp thÓ. §Æc biÖt, chóng ta ph¶i sím cã chiÕn lîc ph¸t triÓn vÒ c¸c gi¶i
ph¸p triÖt ®Ó, nh÷ng bíc ®i thÝch hîp nh»m x©y dùng kinh tÕ nhµ níc trë thµnh
®éng lùc c¬ b¶n vµ thùc sù ®ãng vai trß chñ ®¹o, chi phèi nÒn kinh tÕ quèc d©n.
2. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn c¸c lo¹i thÞ trêng c¬ b¶n ë níc ta
X©y dùng nÒn KTTT ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa thùc chÊt lµ x©y dùng nÒn
KTTT hiÖn ®¹i phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ViÖt Nam. NÒn KTTT ®Þnh híng x·
héi chñ nghÜa ë níc ta tÊt yÕu ph¶i héi tô ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè cña nÒn KTTT hiÖn
®¹i, trong ®ã hÖ thèng thÞ trêng chÝnh lµ cèt lâi, lµ “phÇn mÒm” ®Ó vËn hµnh nÒn
KTTT. H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c lo¹i thÞ trêng còng nh c¸c yÕu tè trong tõng
lo¹i thÞ trêng ë níc ta hiÖn nay lµ mét yªu cÇu cÊp b¸ch. §©y lµ mét trong nh÷ng
néi dung vµ lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó x©y dùng vµ hoµn thiÖn ®ång bé thÓ chÕ
KTTT ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, gi¶i phãng m¹nh mÏ søc s¶n xuÊt vµ t¹o ®éng
lùc míi cho sù ph¸t triÓn, ®Èy nhanh tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸.
ThÞ trêng hµng ho¸ vµ dÞch vô : thÞ trêng hµng ho¸ vµ dÞch vô ®· h×nh thµnh,
ph¸t triÓn vµ ®ang më réng tõ khi ®æi míi. NhiÒu lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô ®· cã
kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi. ThÞ trêng hµng ho¸ vµ
dÞch vô ®ang tõng bíc ®¸p øng yªu cÇu tiªu dïng vµ dÞch vô trong níc. Tuy
nhiªn thÞ trêng nµy míi h×nh thµnh, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cßn thÊp. Tæ chøc thÞ trêng cßn thiÕu chÆt chÏ. NhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô c«ng trong c¬ chÕ thÞ trêng cha
®îc x¸c lËp. TÝnh c¹nh tranh vµ héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ trong lÜnh vùc dÞch
vô cßn thÊp.
ThÞ trêng lao ®éng : ë níc ta míi h×nh thµnh vµ mang nÆng tÝnh tù ph¸t. ThÞ
trêng ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu vµ bÞ chia c¾t gi÷a c¸c vïng, c¸c khu vùc kinh
tÕ. Quan hÖ cung cÇu vÒ thÞ trêng lao ®éng cßn bÞ chia c¾t khÐp kÝn, thiÕu th«ng
tin vµ ®ang bÞ c¸c hµng rµo thuÕ quan, lùc c¶n kh¸c chi phèi.
9
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Quy m« thÞ trêng nhá hÑp vµ cha vËn hµnh theo nguyªn t¾c thÞ trêng. §iÒu
®¸ng quan t©m ®èi víi thÞ trêng lao ®éng ë níc ta lµ sè lîng lao ®éng lín, nhng
c¬ cÊu lao ®éng vµ chÊt lîng lao ®éng cßn nhiÒu bÊt cËp so víi yªu cÇu ph¸t triÓn
cña lùc lîng s¶n xuÊt. Ngµnh nghÒ Ýt, chÊt lîng tay nghÒ thÊp lµ rµo c¶n vÒ sù
c¹nh tranh víi thÞ trêng lao ®éng khu vùc vµ quèc tÕ.
ThÞ trêng bÊt ®éng s¶n : thÞ trêng bÊt ®éng s¶n tuy míi h×nh thµnh nhng ®ang
ph¸t triÓn ®a d¹ng. §©y lµ mét thÞ trêng nh¹y c¶m, liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u t
nh©n vÒ c¸c t liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu. ThÞ trêng bÊt ®éng s¶n ®ang bÞ mÐo mã vµ
ho¹t ®éng kh«ng lµnh m¹nh thiÕu minh b¹ch. ThÞ trêng bÊt ®éng s¶n ®ang rÊt
thiÕu mét m«i trêng ph¸p lý nhÊt qu¸n, râ rµng minh b¹ch nhÊt lµ ®Êt ®ai, nhµ ë.
§Ó thóc ®Èy thÞ trêng bÊt ®éng s¶n cßn ®ang s¬ khai ë níc ta cÇn ph¶i thiÕt lËp
quyÒn së h÷u t nh©n ®èi víi bÊt ®éng s¶n.
ThÞ trêng tµi chÝnh : thÞ trêng tµi chÝnh ®ang trong giai ®o¹n bíc ®Çu h×nh
thµnh, mang nÆng tÝnh qu¸ ®é tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp trung sang KTTT. ThÞ
trêng tµi chÝnh ®ang tiÒm Èn nhiÒu khiÕm khuyÕt, cha ®ång bé, thiÕu minh b¹ch.
Sµn giao dÞch thÞ trêng tµi chÝnh cha ®¸ng kÓ, vèn ø ®äng trong d©n cßn lín,
®ång tiÒn ho¹t ®éng cha hiÖu qu¶. Sù ph¸t triÓn chËm ch¹p, thiÕu ®ång bé cña
c¸c yÕu tè thÞ trêng tµi chÝnh lµ mét trong nh÷ng nh©n tè chñ yÕu lµm chËm tiÕn
tr×nh ®æi míi, g©y nhiÒu c¶n trë ®èi víi sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng cña nÒn
kinh tÕ níc ta
ThÞ trêng khoa häc vµ c«ng nghÖ : mÆc dï ®· xuÊt hiÖn mét sè h×nh thøc giao
dÞch vµ th¬ng m¹i ho¸ ho¹t ®éng khoa häc vµ c«ng nghÖ nhng cho ®Õn nay ë níc ta vÉn cha cã thÞ trêng khoa häc vµ c«ng nghÖ. Khoa häc c«ng nghÖ cha thùc
sù trë thµnh hµng ho¸. ThÞ trêng khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ lo¹i thÞ trêng tr×nh ®é
cao g¾n liÒn víi KTTT hiÖn ®¹i cã c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. NÒn kinh tÕ níc ta
míi chuyÓn sang ho¹t ®éng theo nÒn kinh tÕ thÞ trêng, muèn ®i nhanh tiÕn kÞp
c¸c níc c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i rÊt cÇn ph¸t triÓn nhanh thÞ trêng khoa häc c«ng
nghÖ ®Ó tiÕp cËn víi nÒn kinh tÕ tri thøc vµ c«ng nghÖ cao.
Trong ®iÒu kiÖn ë níc ta hiÖn nay vµ trong nh÷ng n¨m tíi thÞ trêng hµng ho¸
vµ dÞch vô, thÞ trêng tµi chÝnh vµ thÞ trêng lao ®éng lµ néi dung c¬ b¶n nhÊt chi
phèi toµn bé hÖ thèng thÞ trêng ë níc ta. V× vËy tríc hÕt cÇn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó
thóc ®Èy sù ph¸t triÓn lµnh m¹nh cã hiÖu qu¶ thÞ trêng hµng ho¸ vµ dÞch vô, thÞ
trêng tµi chÝnh vµ thÞ trêng lao ®éng g¾n víi thÞ trêng bÊt ®éng s¶n vµ thÞ trêng
khoa häc c«ng nghÖ.
3. T×nh h×nh qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc ®èi víi KTTT ®Þnh híng XHCN.
10
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Nhµ níc ta lµ nhµ níc x· héi chñ nghÜa, qu¶n lý nÒn kinh tÕ b»ng ph¸p luËt,
chiÕn lîc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch, sö dông c¬ chÕ thÞ trêng, ¸p dông
c¸c h×nh thøc kinh tÕ vµ ph¬ng ph¸p qu¶n lý KTTT ®Ó kÝch thÝch s¶n xuÊt, gi¶i
phãng søc s¶n xuÊt, ph¸t huy mÆt tÝch cùc, h¹n chÕ vµ kh¾c phôc mÆt tiªu cùc
cña c¬ chÕ thÞ trêng, b¶o vÖ lîi Ých cña nh©n d©n lao ®éng , cña toµn thÓ nh©n
d©n.
Tuy nhiªn, viÖc qu¶n lý nhµ níc vÒ nÒn kinh tÕ- x· héi cßn yÕu. V¨n kiÖn ®¹i
héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII cña §¶ng ta nhËn ®Þnh vÒ vÊn ®Ò nµy nh sau :
“hÖ thèng ph¸p luËt, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cha ®ång bé vµ nhÊt qu¸n, thùc hiÖn cha
nghiªm c«ng t¸c tµi chÝnh, ng©n hµng, gi¸ c¶, kÕ ho¹ch ho¸, quy ho¹ch x©y
dùng, qu¶n lý ®Êt ®ai cßn nhiÒu yÕu kÐm : thñ tôc… chËm ®æi míi. Th¬ng nghiÖp
nhµ níc bá trèng mét sè trËn ®Þa quan träng, cha ph¸t huy tèt vai trß chñ ®¹o
trªn thÞ trêng. Qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu cã nhiÒu s¬ hë, tiªu cùc, mét sè trêng hîp
g©y t¸c ®éng xÊu ®èi víi s¶n xuÊt. ChÕ ®é ph©n phèi thu nhËp cßn nhiÒu bÊt hîp
lý. Béi chi ng©n s¸ch vµ nhËp siªu cßn lín. L¹m ph¸t tuy ®îc h¹n chÕ nhng cha
v÷ng ch¾c” (2-tr66)
IV. Nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n tiÕp tôc x©y dùng, ph¸t
triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
1. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ quan hÖ s¶n xuÊt
1.1 TiÕp tôc thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh
phÇn vµ t¨ng cêng vai trß chñ ®¹o cña nÒn kinh tÕ nhµ níc
Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. C¸c
thµnh phÇn kinh tÕ kinh doanh theo ph¸p luËt ®Òu lµ bé phËn cÊu thµnh quan
träng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, cïng ph¸t triÓn l©u
dµi, hîp t¸c vµ c¹nh tranh lµnh m¹nh; trong ®ã kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ
®¹o, kinh tÕ nhµ níc cïng víi kinh tÕ tËp thÓ ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng
ch¾c cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
T¹i v¨n kiÖn ®¹i héi VIII cña §¶ng vai trß chñ ®¹o cña nÒn kinh tÕ nhµ níc
®îc x¸c ®Þnh nh sau : “tiÕp tôc ®æi míi vµ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ kinh tÕ nhµ níc
®Ó lµm tèt vai trß chñ ®¹o : lµm ®ßn bÈy ®Èy nhanh t¨ng trëng kinh tÕ vµ gi¶i
quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò x· héi; më ®êng híng dÉn hç trî c¸c thµnh phÇn kinh tÕ
kh¸c cïng ph¸t triÓn; lµm lùc lîng vËt chÊt cña nhµ níc thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu
tiÕt vµ qu¶n lý vÜ m«, t¹o nÒn t¶ng cho chÕ ®é x· héi míi” (2-tr.93)
Cã thÓ nãi r»ng ®©y lµ nh÷ng kh¼ng ®Þnh râ rµng nhÊt vÒ vai trß chñ ®¹o cña
kinh tÕ nhµ níc.Chñ ®¹o cã nghÜa lµ lµm ®ßn bÈy t¨ng trëng, thùc hiÖn vai trß më
11
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
®êng, dÉn d¾t, hç trî, c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi.
§¹i héi VIII, ®· ®a ra c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ
nhµ níc nh sau : “tËp trung nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ nhµ níc trong nh÷ng
ngµnh, nh÷ng lÜnh vùc träng yÕu nh kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ, x· héi, hÖ thèng tµi
chÝnh tiÒn tÖ, ng©n hµng, b¶o hiÓm, nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt vµ th¬ng m¹i, dÞch vô
quan träng, mét sè doanh nghiÖp thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô cã liªn quan ®Õn
quèc phßng an ninh- doanh nghiÖp nhµ níc nãi chung cã quy m« võa vµ lín,
c«ng nghÖ tiÕn bé, kinh doanh cã hiÖu qu¶, t¹o nguån thu lín cho ng©n s¸ch” (1tr93,94). C¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch nµy nh»m ph¸t triÓn khu vùc doanh nghiÖp
nhµ níc, bé phËn quan träng cña nÒn kinh tÕ nhµ níc.
Kinh tÕ tËp thÓ ph¸t triÓn víi nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng, trong ®ã hîp t¸c x· lµ
nßng cèt. Ph¸t triÓn hîp t¸c x· kinh doanh tæng hîp ®a ngµnh hoÆc chuyªn
ngµnh. Nhµ níc hîp t¸c x· ®µo t¹o c¸n bé, øng dông khoa häc c«ng nghÖ n¾m
b¾t th«ng tin, më réng thÞ trêng, x©y dùng c¸c quü hç trî ph¸t triÓn hîp t¸c x·
gi¶i quyÕt nî tån ®äng. KhuyÕn khÝch viÖc tÝch luü ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ vèn tËp
thÓ trong hîp t¸c x·. Tæng kÕt viÖc chuyÓn ®æi vµ ph¸t triÓn hîp t¸c x· theo luËt
hîp t¸c x·.
Kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ c¶ ë n«ng th«n vµ thµnh thÞ cã vÞ trÝ quan träng l©u
dµi. nhµ níc t¹o ®iÒu kiÖn vµ gióp ®ì ph¸t triÓn, khuyÕn khÝch c¸c h×nh thøc tæ
chøc hîp t¸c x· tù nguyÖn, lµm vÖ tinh cho doanh nghiÖp hoÆc ph¸t triÓn lín
h¬n.
KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh tÕ t b¶n t nh©n réng r·i trong nh÷ng ngµnh
nghÒ s¶n xuÊt, kinh doanh mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm. T¹o m«i trêng kinh doanh
thuËn lîi vÒ chÝnh s¸ch vµ ph¸p lý ®Ó kinh tÕ t b¶n t nh©n ph¸t triÓn trªn nh÷ng
®Þnh híng u tiªn cña nhµ níc, kÓ c¶ ®Çu t ra níc ngoµi. X©y dùng quan hÖ tèt
gi÷a doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng.
Ph¸t triÓn ®a d¹ng kinh tÕ t b¶n nhµ níc díi c¸c h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt
gi÷a kinh tÕ t b¶n nhµ níc víi kinh tÕ t b¶n t nh©n trong vµ ngoµi níc.
T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó kinh tÕ ®Çu t cã vèn ®Çu t níc ngoµi ph¸t triÓn thuËn lîi. C¶i
thiÖn m«i trêng kinh tÕ vµ ph¸p lý ®Ó thu hót m¹nh vèn ®Çu t níc ngoµi.
1.2 H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ trêng
Thóc ®Èy sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ tõng bíc hoµn thiÖn c¸c lo¹i thÞ trêng
theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
Ph¸t triÓn thÞ trêng hµng ho¸ vµ dÞch vô theo híng tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ
®Çu t phï hîp víi cam kÕt song ph¬ng, ®a ph¬ng cña níc ta theo th«ng lÖ quèc
tÕ; t¹o bíc ph¸t triÓn míi, nhanh vµ toµn diÖn thÞ trêng dÞch vô. Thùc hiÖn qu¶n
12
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
lý nhµ níc vÒ gi¸ ®èi víi mét sè hµng ho¸, dÞch vô ®éc quyÒn phï hîp víi c¬ chÕ
thÞ trêng vµ nguyªn t¾c cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Ph¸t triÓn thÞ trêng tµi
chÝnh ®ång bé vµ cã c¬ cÊu hoµn chØnh, t¨ng nhanh quy m« vµ më réng ph¹m vi
ho¹t ®éng, vËn hµnh an toµn, ®îc qu¶n lý, gi¸m s¸t cã hiÖu qu¶. KhuyÕn khÝch
më réng c¸c dÞch vô hç trî ph¸t triÓn thÞ trêng tµi chÝnh.
Ph¸t triÓn m¹nh thÞ trêng vèn theo híng ph¸t triÓn v÷ng m¹nh hÖ thèng ng©n
hµng th¬ng m¹i, ph¸t huy vai trß cña c¸c ng©n hµng trong viÖc huy ®éng vµ cho
vay vèn ®Çu t; ®ång thêi thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®ång bé ph¸t triÓn nhanh thÞ trêng chøng kho¸n thµnh mét kªnh huy ®éng vèn dµi h¹n trong nÒn kinh tÕ.
Ph¸t triÓn thÞ trêng tiÒn tÖ, hiÖn ®¹i ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ho¹t
®éng, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt t¨ng cêng liªn kÕt gi÷a thÞ trêng tiÒn tÖ vµ
thÞ trêng vèn.
Ph¸t triÓn thÞ trêng bÊt ®éng s¶n trªn c¬ së thùc hiÖn luËt ®Êt ®ai, luËt x©y
dùng, luËt nhµ ë vµ luËt vÒ kinh doanh bÊt ®éng s¶n…
Hoµn chØnh hÖ thèng ph¸p luËt t¹o m«i trêng th«ng suèt ®Ó ph¸t triÓn thÞ trêng lao ®éng, g¾n kÕt cung – cÇu lao ®éng , thùc hiÖn réng r·i chÕ ®é hîp ®ång
lao ®éng b¶o ®¶m quyÒn lîi hîp ph¸p cña c¶ ngêi lao ®éng vµ ngêi sö dông lao
®éng, thùc hiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm vµ trî cÊp thÊt nghiÖp.
Ph¸t triÓn thÞ trêng khoa häc, c«ng nghÖ, thùc hiÖn tèt luËt së h÷u trÝ tuÖ vµ
luËt chuyÓn giao c«ng nghÖ. §æi míi qu¶n lý nhµ níc ®èi víi thÞ trêng khoa häc,
c«ng nghÖ, khuyÕn khÝch hç trî c¸c ho¹t ®éng khoa häc vµ c«ng nghÖ theo c¬
chÕ thÞ trêng quyÒn së h÷u trÝ tuÖ ®èi víi c¸c c«ng tr×nh khoa häc vµ ho¹t ®éng
s¸ng t¹o. T¹o m«i trêng mua b¸n thuËn lîi cho c¸c s¶n phÈm khoa häc vµ c«ng
nghÖ. Cã chÝnh s¸ch nhËp khÈu lao ®éng cã chÊt lîng cao trong lÜnh vùc c«ng
nghÖ vµ qu¶n lý.
2. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, x©y dùng c¬ së vËt chÊt ®
n©ng cao søc c¹nh tranh cña c¬ chÕ thÞ trêng.
2.1 §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, øng dông nhanh tiÕn bé khoa
häc c«ng nghÖ, trªn c¬ së ®ã ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi
Ph©n c«ng lao ®éng x· héi lµ c¬ së chung cña s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸.
V× vËy, ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, ph¶i ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi.
Nhng sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi do tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc
lîng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh, cho nªn muèn më réng ph©n c«ng lao ®éng x· héi cÇn
®Èy nhanh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc kü thuËt cña nÒn s¶n xuÊt lín
hiÖn ®¹i.
13
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
Con ®êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña níc ta cÇn vµ cã thÓ rót ng¾n
thêi gian, võa cã nh÷ng bíc tuÇn tù, võa cã nh÷ng bíc nh¶y vät. Ph¸t huy nh÷ng
lîi thÕ cña ®Êt níc, tËn dông mäi kh¶ n¨ng ®Ó ®¹t tr×nh ®é c«ng nghÖ tiªn tiÕn,
®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin vµ c«ng nghÖ sinh häc. Tranh thñ øng dông ngµy
cµng nhiÒu h¬n, ë møc cao h¬n vµ phæ biÕn h¬n nh÷ng thµnh tùu vÒ khoa häc,
c«ng nghÖ, tõng bíc ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc. Ph¸t huy nguån lùc trÝ tôª vµ søc
m¹nh tinh thÇn cña ngêi ViÖt Nam; coi ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, khoa häc
c«ng nghÖ lµ nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cña sù c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.
2.2 T¨ng cêng ®Çu t c¬ së h¹ tÇng kü thuËt cho c¸c lo¹i thÞ trêng theo híng héi nhËp.
Mét lµ, t¨ng cêng x©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin thÞ trêng. C¸c
lo¹i thÞ trêng ë níc ta hiÖn nay ®ang ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn thiÕu hôt hÖ
thèng cung cÊp vµ lu gi÷ th«ng tin thÞ trêng. T¨ng cêng hÖ thèng th«ng tin thÞ trêng cho c¸c doanh nghiÖp vµ tæ chøc trong ho¹t ®éng kinh doanh lµ mét yªu cÇu
rÊt bøc xóc. Nhµ níc cÇn tËp trung ®Çu t vµ chØ ®¹o x©y dùng hÖ thèng th«ng tin
thÞ trêng phï hîp víi c¸c chuÈn mùc quèc tÕ tríc hÕt cÇn x©y dùng mét c¬ chÕ
cung cÊp thu nhËp vµ xö lý th«ng tin.
Hai lµ, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt t¹o ®iÒu kiÖn h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn
c¸c lo¹i thÞ trêng. HÖ thèng c¬ së thÞ trêng cã t¸c ®éng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp ®Õn
sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c lo¹i thÞ trêng, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn níc ta hiÖn
nay, nhiÒu lo¹i thÞ trêng ®ang bÞ chia c¾t, chi phÝ giao dÞch cao, søc c¹nh tranh vµ
dÞch vô thÊp. C¬ së h¹ tÇng cho sù ph¸t triÓn c¸c lo¹i thÞ trêng ë níc ta bao gåm :
hÖ thèng giao th«ng, th«ng tin liªn l¹c, c¬ së vËt chÊt phôc vô kinh doanh, giao
dÞch, hÖ thèng bÕn b·i kho tµng vµ c¸c dÞch vô kh¸c nh cung cÊp ®iÖn, níc, trêng
häc, y tÕ…
Ba lµ, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn dÞch vô hç trî thÞ trêng.
3. Nhãm gi¶i ph¸p vÒ m«i trêng thÓ chÕ vÜ m« cña nhµ níc.
3.1 Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt.
Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ bao giê còng lµ nh©n tè quan träng ®Çu tiªn ®Ó ph¸t triÓn
kinh tÕ. Muèn gi÷ v÷ng sù æn ®inh chÝnh trÞ ë níc ta hiÖn nay ph¶i gi÷ v÷ng vµ
t¨ng cêng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, n©ng cao hiÖu lùc qu¶n
lý cña nhµ níc, ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n.
HÖ thèng ph¸p luËt ®ång bé lµ c«ng cô quan träng ®Ó nhµ níc qu¶n lý nÒn
kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. TriÓn khai thùc hiÖn nghÞ quyÕt ®¹i héi VII, §¶ng vµ
14
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
nhµ níc ®· ban hµnh c¸c nghÞ quyÕt, bé luËt, vµ v¨n b¶n ph¸p quy nh»m ®Þnh híng vµ t¹o m«i trêng qu¶n lý cho sù ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ.
Trong hÖ thèng ph¸p luËt hiÖn nay cßn nhiÒu kÏ hë vµ m©u thuÉn ®· t¹o ®iÒu
kiÖn ®Ó kÎ xÊu lîi dông mu cÇu lîi Ých c¸ nh©n. V× vËy, cÇn hoµn thiÖn tæ chøc
cña c¸c c¬ quan ph¸p luËt ®Ó kh«ng cßn hiÖn tîng chång chÐo lÉn nhau. Chøc
n¨ng, nhiÖm vô c¸c c¬ quan lËp ph¸p, hµnh ph¸p, t ph¸p ph¶i râ rµng cÇn ®¶m
b¶o tÝnh chÊt c«ng b»ng , hîp lý cña luËt ph¸p ngay trong b¶n th©n c¸c ®iÒu luËt
ban hµnh. CÇn phæ cËp gi¸o dôc ph¸p luËt trong toµn d©n, n©ng cao ý thøc tù
gi¸c chÊp hµnh ph¸p luËt cho mäi ngêi. §ång thêi ph¶i ®¶m b¶o vµ gi÷ v÷ng
quyÒn l·nh ®¹o toµn diÖn vµ tuyÖt ®èi cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®èi víi toµn
bé tiÕn tr×nh C¸ch m¹ng ë níc ta.
3.2 TriÖt ®Ó xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, hoµn thiÖn c¬ chÕ
thÞ trêng cã sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc x· héi chñ nghÜa.
ViÖc xo¸ bá triÖt ®Ó c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp h×nh thµnh ®ång bé
vµ vËn hµnh cã hiÖu qu¶ c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc cã ý nghÜa
hÕt søc quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn hµng ho¸ ë níc ta.
N¾m v÷ng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng níc ta lµ :
Thùc hiÖn môc tiªu “d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n
minh” ; gi¶i phãng m¹nh mÏ vµ kh«ng ngõng søc s¶n xuÊt vµ n©ng cao ®êi sèng
nh©n d©n; ®Èy m¹nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, khuyÕn khÝch mäi ngêi v¬n lªn lµm
giµu chÝnh ®¸ng, gióp ngêi kh¸c tho¸t nghÌo vµ tõng bíc kh¸ gi¶ h¬n.
Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu h×nh thøc së h÷u, nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, trong
®ã kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o, kinh tÕ nhµ níc cïng víi kinh tÕ tËp thÓ
ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi trong tõng bíc vµ tõng chÝnh s¸ch
ph¸t triÓn; t¨ng trëng kinh tÕ ®i ®«i víi ph¸t triÓn v¨n ho¸, y tÕ, gi¸o dôc… gi¶i
quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò x· héi v× môc tiªu ph¸t triÓn con ngêi. Thùc hiÖn tèt chÕ ®é
ph©n phèi chñ yÕu theo kÕt qu¶ lao ®éng, hiÖu qña kinh tÕ, ®ång thêi theo møc
®ãng gãp vèn cïng c¸c nguån lùc kh¸c th«ng qua phóc lîi x· héi.
Ph¸t huy quyÒn lµm chñ x· héi cña d©n, b¶o ®¶m vai trß qu¶n lý ®iÒu tiÕt nÒn
kinh tÕ cña nhµ níc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng.
N©ng cao vai trß vµ hiÖu lùc qu¶n lý cña nhµ níc. Nhµ níc cÇn tËp trung lµm
tèt c¸c chøc n¨ng sau :
§Þnh híng sù ph¸t triÓn b»ng c¸c chiÕn lîc quy ho¹ch, kÕ ho¹ch vµ c¬ chÕ
chÝnh s¸ch trªn c¬ së t«n träng c¸c nguyªn t¾c cña thÞ trêng. §æi míi c¨n b¶n
c«ng t¸c quy ho¹ch, kÕ ho¹ch phï hîp víi yªu cÇu x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ph¸t huy mäi lîi thÕ
15
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
so s¸nh cña quèc gia, vïng vµ ®Þa ph¬ng, thu hót mäi nguån lùc tham gia ph¸t
triÓn kinh tÕ x· héi.
T¹o m«i trêng ph¸p lý vµ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch thuËn lîi ®Ó ph¸t huy c¸c nguån
lùc cña x· héi cho ph¸t triÓn, c¸c chñ thÓ ho¹t ®éng kinh doanh b×nh ®¼ng, c¹nh
tranh lµnh m¹nh, c«ng khai, minh b¹ch, cã trËt tù, kû c¬ng.
Hç trî ph¸t triÓn, x©y dùng hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi quan
träng, hÖ thèng an sinh x· héi/
B¶o ®¶m tÝnh bÒn v÷ng vµ tÝch cùc cña c¸c c©n ®èi kinh tÕ vÜ m«, h¹n chÕ c¸c
rñi ro vµ t¸c ®éng tiªu cùc cña c¬ chÕ thÞ trêng.
T¸c ®éng ®Õn thÞ trêng chñ yÕu th«ng qua c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ c¸c c«ng cô
kinh tÕ, ®ång thêi sö dông kÞp thêi cã hiÖu qu¶ mét sè biÖn ph¸p cÇn thiÕt khi thÞ
trêng trong níc ho¹t ®éng kh«ng hiÖu qu¶ hoÆc thÞ trêng thÕ giíi cã nhiÒu biÕn
®éng.
Thùc hiÖn qu¶n lý nhµ níc b»ng hÖ thèng ph¸p luËt, gi¶m tèi ®a sù can thiÖp
hµnh chÝnh vµo ho¹t ®éng cña thÞ trêng vµ doanh nghiÖp. TiÕp tôc ®æi míi chÝnh
s¸ch tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ, b¶o ®¶m tÝnh æn ®Þnh vµ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña nÒn
tµi chÝnh quèc gia.
4. Më réng vµ n©ng cao hiÖu qña kinh tÕ ®èi ngo¹i
§¹i héi VI ®· chØ râ : “cïng víi viÖc më réng xuÊt nhËp khÈu, tranh thñ vèn
viÖn trî vµ vay dµi h¹n cÇn vËn dông nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng ®Ó ph¸t triÓn kinh
tÕ ®èi ngo¹i” (1-tr30). Thùc hiÖn chñ tr¬ng ®ã nhµ níc ®· ban hµnh chÝnh s¸ch
“më cöa” ®Ó thu hót vèn vµ kü thuËt níc ngoµi; ®a d¹ng ho¸ vµ ®a ph¬ng ho¸
quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i tõng bíc g¾n nÒn kinh tÕ quèc gia víi nÒn kinh tÕ thÕ
giíi, thÞ trêng trong níc víi thÞ trêng quèc tÕ trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng cïng cã
lîi, ®¶m b¶o ®éc lËp chñ quyÒn d©n téc, an ninh quèc gia.
4.1 VÒ ngo¹i th¬ng, c¶i c¸ch ngo¹i th¬ng ®îc thùc hiÖn theo híng tõng bíc më cöa vµ héi nhËp quèc tÕ.
Chñ tr¬ng cña §¶ng vµ nhµ níc lµ : ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu
nhËp khÈu, coi xuÊt khÈu lµ mét trong ba ch¬ng tr×nh träng ®iÓm cña chÆng ®êng
®Çu tiªn, lµ híng u tiªn cña kinh tÕ ®èi ngo¹i trong suèt thêi kú ®æi míi. C¸c gi¶i
ph¸p cô thÓ lµ :
Nhµ níc xo¸ bá bao cÊp vµ bï lç trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®èi víi
c¸c doanh nghiÖp nhµ níc tõ cuèi n¨m 1987. C¸c doanh nghiÖp nµy ph¶i thùc
hiÖn ho¹ch to¸n kinh doanh sao cho cã hiÖu qu¶.
Nhµ níc tõ bá nguyªn t¾c ®éc quyÒn ngo¹i th¬ng (tõ n¨m 1990). Khi luËt
doanh nghiÖp t nh©n ®îc ban hµnh, c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã quyÒn xuÊt nhËp
16
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
khÈu. C¸c quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh
xuÊt nhËp khÈu ®îc c¶i tiÕn vµ quy ®Þnh theo ph¸p luËt nh : luËt thuÕ xuÊt nhËp
khÈu ( n¨m 1987), luËt th¬ng m¹i (1998)…
Nhµ níc cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch m¹nh mÏ ®èi víi mäi thµnh phÇn kinh
tÕ tham gia s¶n xuÊt, kinh doanh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô. N©ng cao
n¨ng lùc c¹nh tranh, ph¸t triÓn m¹nh nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô cã
kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ. §Èy m¹nh c¸c lÜnh vùc dÞch vô thu
ngo¹i tÖ : du lÞch, xuÊt khÈu lao ®éng, vËn t¶i bu chÝnh – viÔn th«ng, tµi chÝnh
– tiÒn tÖ, dÞch vô kü thuËt, t vÊn, thu hót kiÒu hèi… khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc c¸
nh©n trong vµ ngoµi níc tham gia c¸c ho¹t ®éng m«i giíi khai th¸c thÞ trêng
quèc tÕ.
4.2 T¨ng cêng thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi
TiÕp tôc c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t, hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc ®Çu t, n©ng cao
kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong viÖc thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp vèn ®Çu t cña níc
ngoµi. Gi¶m m¹nh, tiÕn tíi xo¸ bá sù ph©n biÖt vÒ chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt gi÷a
®Çu t trong níc vµ ®Çu t níc ngoµi. C¶i thiÖn nhanh chãng c¸c thñ tôc hµnh chÝnh
®Ó ®¬n gi¶n ho¸ viÖc cÊp phÐp ®Çu t, thùc hiÖn tõng bíc c¬ chÕ ®¨ng ký ®Çu t.
Chó träng thu hót vèn ®Çu t cña c¸c c«ng ty n¾m c«ng nghÖ nguån vµ cã thÞ phÇn
lín trªn thÞ trêng thÕ giíi.
N©ng cao hiÖu lùc vµ qu¶n lý cña nhµ níc ®èi víi c¸c khu c«ng nghiÖp, khu
chÕ xuÊt vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi vµ thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ nh÷ng
doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn. TriÓn khai tõng bíc c¸c h×nh thøc ®Çu t gi¸n tiÕp cña
níc ngoµi ë níc ta.
KhuyÕn khÝch ngêi ViÖt Nam ®Þnh c ë níc ngoµi vÒ níc ®Çu t kinh doanh,
doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Çu t ra níc ngoµi vµ cã chÝnh s¸ch hç trî c«ng d©n ViÖt
Nam kinh doanh hîp ph¸p ë níc ngoµi.
TiÕp tôc tranh thñ nguån tµi trî cña c¸c chÝnh phñ vµ tæ chøc tµi chÝnh quèc
tÕ, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ. §Èy nhanh tèc ®é gi¶i ng©n, n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông vèn, g¾n chÆt viÖc sö dông vèn vay víi tr¸ch nhiÖm tr¶ nî.
17
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
C. KÕt luËn
T¹i ®¹i héi VI n¨m 1986 ®¸nh dÊu bíc ngoÆt quan träng trong nÒn kinh tÕ níc ta chuyÓn tõ m« h×nh kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp trung quan liªu bao cÊp sang m«
h×nh kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù
qu¶n lý cña nhµ níc.
Sù lùa chän m« h×nh ph¸t triÓn Kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN ®îc kh¼ng
®Þnh t¹i ®¹i héi IX cña §¶ng : “ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ
nghÜa, cäi ®ã lµ ®êng lèi chiÕn lîc nhÊt qu¸n trong su«t thêi kú qu¸ ®é lªn chñ
nghÜa chuyÓn ë ViÖt Nam ®· thÓ hiÖn quyÕt t©m kh¾c phôc triÖt ®Ó (®o¹n tuyÖt)
hÖ thèng kÕ ho¹ch tËp trung quan liªu bao cÊp ®Ó x©y dùng hÖ thèng kinh tÕ thÞ
trêng hiÖn ®¹i. kinh tÕ thÞ trêng ®îc nh×n nhËn nh mét ph¬ng thøc s¶n xuÊt cã
tÝnh lÞch sö, lµ thµnh qu¶ cña v¨n minh nh©n lo¹i, nã ®îc sö dông phôc vô cho sù
ph¸t triÓn vµ thÞnh vîng cña mäi d©n téc mµ kh«ng ph¶i lµ tµi s¶n riªng cña chñ
nghÜa t b¶n. ViÖt Nam l¹ chän con ®êng ph¸t triÓn kinh tÕ theo m« h×nh kinh tÕ
thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa lµ quyÕt ®Þnh võa phï hîp víi quy luËt
kh¸ch quan víi xu híng ph¸t triÓn kÕt qu¶ cña thêi ®¹i, võa lµ sù tiÕp thu c¸c gi¸
trÞ truyÒn thèng cña ®Êt níc vµ nh÷ng yÕu tè tÝch cùc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.
Qua tæng kÕt thùc tiÔn 20 n¨m ®æi míi, nÒn kinh tÕ níc ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng
thµnh tùu to lín : tõ mét níc nghÌo nµn, ®ãi kÐm, c¬ së vËt chÊt – kü thuËt l¹c
hËu ®Õn nay ®· trë thµnh mét níc cã nÒn kinh tÕ t¨ng trëng nhanh, ®êi sèng nh©n
18
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
d©n ®îc c¶i thiÖn, khoa häc kü thuËt ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu rùc rì, ®Æc biÖt
lµ ®Õn nay ViÖt Nam chóng ta ®· trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña tæ chøc th¬ng m¹i lín nhÊt hµnh tinh WTO. Chóng ta ®· tham gia vµo s©n ch¬i lín trªn thÕ
giíi, cho nªn c¹nh tranh vÒ kinh tÕ thÞ trêng cµng lín. V× vËy cÇn ph¶i x©y dùng
v÷ng ch¾c vÒ kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã sù qu¶n lý cña nhµ
níc. CÇn cã sù nh×n nhËn ®¸nh gi¸ trªn quan ®iÓm toµn diÖn ®Ó cã nh÷ng biÖn
ph¸p cô thÓ ph¸t triÓn x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
Thùc hiÖn quan ®iÓm chØ ®¹o mang tÝnh chiÕn lîc mµ tríc hÕt, chóng ta cÇn n¾m
v÷ng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa trong suèt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng
®ång bé vµ qu¶n lý cã hiÖu qu¶ sù vËn hµnh c¸c thÞ trêng c¬ b¶n theo c¬ chÕ
c¹nh tranh lµnh m¹nh, ph¸t triÓn m¹nh c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c lo¹i h×nh tæ
chøc s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o cïng víi
kinh tÕ tËp thÓ, trë thµnh nÒn t¶ng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Ngoµi ra, níc ta lµ mét ®Êt níc cã d©n sè ®«ng cã nguån lao ®éng dåi dµo v×
vËy cÇn ph¶i chó träng ®Õn sù ph¸t triÓn nguån lùc con ngêi vµ cÇn chÝnh s¸ch
ph¸t triÓn con ngêi ®Ó nguån lao ®éng níc ta cã chÊt lîng, thùc sù trë thµnh mét
lùc lîng cho sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc. §a níc ta trë thµnh mét níc c«ng
nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ s¸nh vai cïng c¸c trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi.
D. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
19
CH sè 11 - B1 - §H KTQD Chuyªn Photocopy - §¸nh m¸y - In LuËn v¨n, TiÓu luËn : 6.280.688
1. B¸o c¸o chÝnh trÞ ®¹i héi VI
2. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam : v¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII,
nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ qu«c gia Hµ Néi – 1996
3. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam : v¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX, nhµ
xuÊt b¶n chÝnh trÞ qu«c gia Hµ Néi – 2003
4. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam : v¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø X, nhµ
xuÊt b¶n chÝnh trÞ qu«c gia Hµ Néi – 2006
5. Gi¸o tr×nh triÕt häc M¸c – Lªnin, nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia n¨m 2003
ch¬ng X h×nh th¸i kinh tÕ x· héi
6. Mét sè vÊn ®Ò lý luËn kinh tÕ chÝnh trÞ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam nhµ xuÊt
b¶n : chÝnh trÞ quèc gia Hå ChÝ Minh 1995
7. Nghiªn cøu kinh tÕ sè 334 th¸ng 3/2006.
Bµi : “x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng thÞ trêng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë
ViÖt Nam” – Hoµng V¨n Hoa, PGS.TS trêng §H KTQD
8. ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù
qu¶n lý cña nhµ níc – PTS Phan Träng Phøc
9. T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn sè 84 – th¸ng 6/2004
Bµi : “vÒ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ vai trß cña kinh tÕ nhµ níc trong nÒn Kinh
tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN ë níc ta” GS.TS NguyÔn V¨n Thêng – PGS.TS
Hoµng V¨n Hoa §H KTQD
10. T¹p chÝ triÕt häc, sè 5 (180) th¸ng 5/2006
Bµi : “xu híng ph¸t triÓn cña níc ta hiÖn nay díi ¸nh s¸ng t tëng ph¸t triÓn x·
héi cña ¡ngghen” TS triÕt häc, phã trëng ban chÝnh trÞ- triÕt häc t¹p chÝ céng s¶n
– NguyÔn Linh HiÕu
20
- Xem thêm -
.DOC 
20 
30 
57 
