Môc lôc
A. PhÇn Më ®Çu.........................................................................................................2
B.Ch¬ng 1:LÝ luËn vÒ ®Þa t« cña C. M¸c.............................3
1.1.So s¸nh ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa víi ®Þa t« phong kiÕn:.............................................3
1.1.1: Sù gièng nhau....................................................................................................3
1.1.2:Sù kh¸c nhau:.....................................................................................................3
a.VÒ mÆt lîng..........................................................................................................3
b.VÒ mÆt chÊt..........................................................................................................4
1.2.C¸c h×nh thøc ®Þa t« T B¶n......................................................................................4
1.2.1.§Þa t« chªnh lÖch...............................................................................................4
a.§Þa t« chªnh lÖch 1..............................................................................................6
b.§Þa t« chªnh lÖch 2.............................................................................................7
1.2.2.§Þa t« tuyÖt ®èi..................................................................................................8
1.2.3.C¸c lo¹i h×nh thøc ®Þa t« kh¸c.........................................................................10
a.§Þa t« vÒ c©y ®Æc s¶n.........................................................................................10
b.§Þa t« vÒ hÇm má..............................................................................................10
c.§Þa t« vÒ ®Êt x©y dùng.......................................................................................10
d. §Þa t« ®éc quyÒn..............................................................................................10
C.Ch¬ng 2: VËn dông lÝ luËn vÒ ®Þa t« cña M¸c trong luËt
®Êt ®ai thuÕ n«ng nghiÖp vµ viÖc thuª ®Êt ë ViÖt Nam
2.1.VËn dông trong luËt ®Êt ®ai...................................................................................12
2.2 C¸c ®IÒu kho¶n vÒ luËt ®Êt ®ai..............................................................................13
2.3.VËn dông trong thuÕ nhµ níc................................................................................19
2.4.VËn dông trong viÖc cho thuª ®Êt.........................................................................27
2.4.1.VÒ gi¸ thuª ®Êt ë ®« thÞ....................................................................................28
a.HÖ sè vÞ trÝ........................................................................................................29
b.HÖ sè kÕt cÊu h¹ tÇng.......................................................................................29
c.HÖ sè ngµnh nghÒ.............................................................................................30
D. KÕt luËn................................................................................................................34
E.TµI liÖu tham kh¶o:.........................................................................................35
LỜI MỞ ĐẦU
1.Lý do chän ®Ò tµi:
§Êt níc ta ®· tr¶i qua hµng ngh×n n¨m dùng níc vµ gi÷ níc tr¶i qua
nhiÒu giai ®o¹n ,nhiÒu thêi k× ,mçi thêi k× tån t¹i nh÷ng h×nh thøc t h÷u
kh¸c nhau .Vµ cho ®Õn ngµy nay, khi ®Êt níc ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn ®Ó
trë thµnh con rång cña ch©u ¸, th× nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt ®· dÇn ®îc
hoµn thiÖn. Nhng ®Ó cã nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt vµ nÒn kinh tÕ nh ngµy
1
nay lµ do §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· kÕ thõa , ph¸t huy nh÷ng g× ®· cã mµ
chÝnh t tëng cña M¸c ®· lµm kim chØ nam dÉn ®êng cho nh÷ng bíc ph¸t
triÓn . Lµ nh÷ng sinh viªn kinh tÕ , nh÷ng ngêi sÏ gãp phÇn x©y dùng kinh
tÕ trong t¬ng lai,chóng ta thêng quan t©m ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò cña kinh tÕ
ph¸t triÓn nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp,nh kinh tÕ thÞ trêng ... mµ mÊy ai
quan t©m ®Õn vÊn ®Ò thuÕ ®Êt. Míi chØ nghe vÒ ®Êt th× ta tëng chõng nh
®©y lµ vÊn ®Ò cña n«ng nghiÖp nhng thùc tÕ hoµn toµn kh¸c ®©y lµ mét
trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng trong dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ sau nµy,thuª
®Êt ë ®©u ®Ó kinh doanh, tiÒn thuª ®Êt nh thÕ nµo, hay khi kinh doanh
n«ng nghiÖp th× tiÒn thuª ®Êt lµ bao nhiªu , nghÜa vô nh thÕ nµo ? chóng
ta ph¶i t×m hiÓu. §Ó hiÓu râ vÊn ®Ò nµy chóng ta ph¶i ph©n tÝch nh÷ng lÝ
luËn vÒ ®Þa t« cña MAC , tõ ®ã t×m hiÓu xem Nhµ níc ta ®· vËn dông ra
sao vµ ®Ò ra nh÷ng qui ®Þnh , h¹n møc g× ? ChÝnh v× vËy mµ em chän ®Ò
tµi :"Lý luËn vÒ ®Þa t« cña C¸cMac vµ sù vËn dông vµo chÝnh s¸ch ®Êt
®ai ë ViÖt Nam hiÖn nay"
2. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu :
Sö dông ph¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng , kÕt hîp ph©n tÝch , tæng
hîp , so s¸nh ®Ó lµm râ nh÷ng néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi . §Ò tµi sö
dông cã chän läc thµnh qu¶ nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶ kh¸c vÒ chÝnh
s¸ch ruéng ®Êt hiÖn nay.
Ch¬ng 1
LÝ luËn vÒ ®Þa t« cña C.MARX
N«ng nghiÖp còng lµ mét lÜnh vùc s¶n xuÊt cña x· héi .Nhµ t b¶n
n«ng nghiÖp tiÕn hµnh kinh doanh n«ng nghiÖp còng chiÕm ®o¹t mét sè
gi¸ trÞ thÆng d do c«ng nh©n n«ng nghiÖp mµ hä thuª mín t¹o ra.TÊt
nhiªn hä kh«ng thÓ chiÕm ®o¹t toµn bé gi¸ trÞ thÆng d ®ã mµ ph¶i c¾t
mét phÇn ®Ó nép t« cho ®Þa chñ .Lµ nhµ t b¶n kinh doanh tríc hÕt hä
ph¶i ®¶m b¶o thu ®îc lîi nhuËn b×nh qu©n cho t b¶n cña hä bá ra.Vµ do
®ã ®Ó nép t« cho ®Þa chñ, hä cßn ph¶i b¶o ®¶m thu ®îc mét sè gi¸ trÞ
thÆng d vît ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n ®ã, mét lîi nhuËn siªu
ng¹ch,kho¶n lîi nhuËn siªu ng¹ch nµy ph¶i ®îc b¶o ®¶m thêng xuyªn vµ
t¬ng ®èi æn ®Þnh .Vµ bé phËn siªu ng¹ch nµy lµ do c«ng nh©n n«ng
ngiÖp t¹o ra,nép cho ®Þa chñ víi t c¸ch lµ kÎ së h÷u ruéng ®Êt .Cã khi
®Þa chñ kh«ng cho thuª ruéng ®Êt mµ tù m×nh thuª c«ng nh©n ®Ó khai
th¸c ruéng ®Êt cña m×nh.Trong trêng hîp nµy ®Þa chñ hëng c¶ ®Þa t« lÉn
lîi nhuËn.
2
§Ó lµm râ ®îc b¶n chÊt cña ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa h¬n ,M¸c ®· so
s¸nh gi÷a ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa víi ®Þa t« phong kiÕn .
1.1.So s¸nh ®Þa T« t b¶n chñ nghÜa víi ®Þa t« phong kiÕn
1.1.1.Sù gièng nhau:
Tríc hÕt lµ quyÒn së h÷u ruéng ®Êt ®îc thùc hiÖn vÒ mÆt kinh tÕ
®ång thêi c¶ hai lo¹i ®Þa t« nµy ®Òu lµ kÕt qu¶ cña sù bãc lét ®èi víi
nh÷ng ngêi lao ®éng .
1.1.2.Sù kh¸c nhau:
Hai lo¹i ®Þa t« nµy còng kh¸c nhau vÒ mÆt lîng vµ chÊt .
a.VÒ mÆt lîng :
§Þa t« phong kiÕn gåm toµn bé s¶n phÈm thÆng d do n«ng d©n t¹o
ra,cã khi cßn lan sang c¶ s¶n phÈm cÇn thiÕt.
Cßn ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa chØ lµ mét phÇn gi¸ trÞ thÆng d ngoµi lîi
nhuËn b×nh qu©n cña nhµ t b¶n kinh doanh ruéng ®Êt .
b. VÒ mÆt chÊt:
- §Þa t« phong kiÕn ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a hai giai cÊp :
+§Þa chñ
+ N«ng d©n
Trong ®ã giai cÊp ®Þa chñ trùc tiÕp bãc lét n«ng d©n.
- Cßn ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a 3 giai cÊp
+Giai cÊp ®Þa chñ
+Giai cÊp t b¶n kinh doanh ruéng ®Êt
+ C«ng nh©n n«ng nghiÖp lµm thuª
Trong ®ã ®Þa chñ gi¸n tiÕp bãc lét c«ng nh©n th«ng qua t b¶n ho¹t ®éng.
Nhng cuèi cïng Mac còng kÕt luËn r»ng :”Dï h×nh th¸i ®Æc thï cña
®Þa t« nh thÕ nµo th× tÊt c¶ nh÷ng lo¹i h×nh cña nã ®Òu cã mét ®iÓm
chung lµ sù chiÕm h÷u ®Þa t« lµ h×nh th¸i kinh tÕ díi ®ã quyÒn së h÷u
ruéng ®Êt ®îc thùc hiÖn”
Víi kÕt luËn nµy Mac ®· kh¼ng ®Þnh ®Þa t« chÝnh lµ ph¬ng tiÖn, lµ
c«ng cô ®Ó bän ®Þa chñ bãc lét n«ng d©n, ai cã ruéng , ai cã ®Êt th× ®îc
quyÒn thu ®Þa t« tøc lµ cã quyÒn bãc lét søc lao ®éng cña ngêi lµm thuª.
NÕu nh×n vµo bÒ ngoµi ,ta kh«ng thÓ thÊy ®îc sù bãc lét cña ®Þa chñ
®èi víi n«ng d©n ,thùc chÊt lµ gióp chóng gi¸n tiÕp bãc lét th«ng qua
nh÷ng nhµ t b¶n kinh doanh ruéng ®Êt, thuª ®Êt cña ®Þa chñ ®Ó cho n«ng
d©n lµm. VÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ t¹i sao nhµ t b¶n l¹i cã thÓ thu ®îc phÇn
3
gi¸ trÞ thÆng d d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n ®Ó tr¶ cho chñ ruéng
®Êt .ViÖc nghiªn cøu ®Þa t« chªnh lÖch vµ ®Þa t« tuyÖt ®èi sÏ gi¶i thÝch
®iÒu ®ã.
1.2.C¸c h×nh thøc ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa .
1.2.1.§Þa t« chªnh lÖch.
Trong n«ng nghiÖp còng nh trong c«ng nghiÖp còng ®Òu ph¶i cã lîi
nhuËn siªu ng¹ch .Nhng trong c«ng nghiÖp lîi nhuËn siªu ng¹ch chØ lµ
mét hiÖn tîng t¹m thêi ®èi víi nhµ t b¶n nµo cã ®îc ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt tèt
h¬n. Cßn trong n«ng nghiÖp th× Ýt nhiÒu cã kh¸c ,lîi nhuËn siªu ng¹ch
h×nh thµnh vµ tån t¹i mét c¸ch t¬ng ®èi l©u dµi. V× mét mÆt kh«ng thÓ tù
t¹o thªm ruéng ®Êt tèt h¬n ,gÇn n¬i tiªu thô nhng cã thÓ x©y dùng ®îc
thªm nhiÒu nhµ m¸y tèi t©n h¬n trong c«ng nghiÖp , mÆt kh¸c diÖn tÝch
ruéng ®Êt cã h¹n vµ toµn bé ®Êt ®ai trång trät ®îc ®· bÞ t nh©n chiÕm ®o¹t
hÕt, vµ còng cã nghÜa lµ ®· cã ®éc quyÒn kinh doanh nh÷ng thöa ruéng
mµu mì,cã vÞ trÝ thuËn lîi th× thu ®îc lîi nhuËn siªu ng¹ch mét c¸ch l©u
dµi.
Nhng cã ph¶i chØ cã ruéng ®Êt tèt hay Ýt nhÊt lµ ruéng ®Êt trªn møc
trung b×nh míi thu ®îc lîi nhuËn siªu ng¹ch kh«ng?
VÒ mÆt nµy n«ng nghiÖp còng kh¸c c«ng nghiÖp . Trong c«ng nghiÖp
gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ s¶n xuÊt h¸ng ho¸ lµ do nh÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trung
b×nh quyÕt ®Þnh . Cßn trong n«ng nhiÖp ,gi¸ c¶ hay gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña
n«ng phÈm l¹i do nh÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt xÊu nhÊt quyÕt ®Þnh .§ã lµ v×
nÕu chØ canh t¸c nh÷ng ruéng ®Êt tèt vµ trung b×nh,th× kh«ng ®ñ n«ng
phÈm ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu cña x· héi nªn ph¶i canh t¸c c¶ nh÷ng ruéng
®Êt xÊu,vµ do ®ã còng ph¶i b¶o ®¶m cho nh÷ng nhµ t b¶n ®Êu t trªn nh÷ng
ruéng ®Êt nµy cã ®îc lîi nhuËn b×nh qu©n .
Nh vËy gi¸ c¶ s¶n xuÊt cña n«ng phÈm trªn nh÷ng ruéng ®Êt cã ®iÒu
kiÖn s¶n xuÊt xÊu lµ gi¸ c¶ s¶n xuÊt chung cña x· héi nªn nhµ t b¶n kinh
doanh trªn nh÷ng ruéng ®Êt trung m×nh còng thu ®îc lîi nhuËn siªu
ng¹ch ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n .Thc chÊt th× ®Þa t« chªnh lÖch còng
chÝnh lµ lîi nhuËn siªu ng¹ch , hay gi¸ trÞ thÆng d siªu ng¹ch .
VËy ®Þa t« chªnh lÖch lµ phÇn lîi nhuËn d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh
qu©n ,thu ®îc trªn nh÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt thuËn lîi h¬n . Nã lµ sè
chªnh lÖch gi÷a gi¸ c¶ chung cña n«ng phÈm ®îc quyÕt ®Þnh bái ®iÒu
kiÖn s¶n xuÊt trªn ruéng ®Êt xÊu nhÊt vµ gi¸ c¶ s¶n xuÊt c¸ biÖt trªn ruéng
®Êt trung b×nh vµ tèt. Nã sinh ra lµ do cã ®éc quyÒn kinh doanh ruéng ®Êt
nhng bªn c¹nh ®ã l¹i cã ®éc quyÒn chiÕm h÷u ruéng ®Êt ,nªn cuèi cïng
nã vÉn lät vµo tay chñ ruéng ®Êt.
Còng cÇn chó ý r»ng kh«ng ph¶i ®Þa t« chªnh lÖch lµ s¶n phÈm do ®é
mµu mì ruéng ®Êt sinh ra .§Þa t« chªnh lÖch còng nh toµn bé gi¸ trÞ thÆng
d trong n«ng nghiÖp lµ do lao ®éng thÆng d do c«ng nh©n n«ng nghiÖp t¹o
4
ra. Mµu mì ruéng ®Êt chØ lµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn hay c¬ së tù nhiªn lµm cho
lao ®éng cña n«ng d©n cã n¨ng suÊt cao h¬n , vµ lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ
thiÕu ®îc ®Ó cho lîi nhuËn siªu ng¹ch h×nh thµnh ,còng nh ®Þa t« nãi
chung, kh«ng ph¶i lµ do ruéng ®Êt mµ ra , nã lµ do lao ®éng ®· bá vµo
ruéng ®Êt vµ do gi¸ c¶ cña s¶n phÈm lao ®éng cña n«ng phÈm ,chø kh«ng
ph¶i do b¶n th©n ruéng ®Êt.
Mac nãi:” Lùc lîng tù nhiªn Êy kh«ng ph¶i lµ nguån gèc sinh ra lîi
nhuËn siªu ng¹ch , mµ chØ lµ c¬ së tù nhiªn khiÕn cã thÓ ®Æc biÖt n©ng cao
n¨ng suÊt lao ®éng lªn”.
Së dÜ Mac nãi nh vËy lµ v× nÕu kh«ng cã bµn tay con ngêi ,kh«ng cã
søc lao ®éng th× víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn tèt còng kh«ng thÓ t¹o ra ®îc
nhiÒu lîi nhuËn nhng víi søc lao ®éng cã h¹n cña con ngêi ,nÕu ®iÒu kiÖn
tù nhiªn tèt sÏ thóc ®Èy s¶n xuÊt n©ng cao lîi nhuËn siªu ng¹ch.
ChÝnh lao ®éng víi n¨ng suÊt cao ®· lµm cho n«ng phÈm thu ®îc trªn
mét diÖn tÝch canh t¸c t¨ng lªn ,vµ gi¸ c¶ s¶n xuÊt chung cña mét ®¬n vÞ
n«ng phÈm h¹ xuèng so víi gi¸ c¶ s¶n xuÊt chung cña n«ng phÈm,do ®ã
mµ cã lîi nhuËn siªu ng¹ch .Sù h×nh thµnh cña lîi nhuËn siªu ng¹ch mµ tõ
®ã cña ®Þa t« chªnh lÖch , ®îc minh ho¹ b»ng vÝ dô sau ®©y:
§Þa t« chªnh lÖch cã hai lo¹i ®Þa t«:
+§Þa t« chªnh lÖch I
+ §Þa t« chªnh lÖch II.
a,§Þa t« chªnh lÖch I:
§Þa t« chªnh lÖch I lµ ®Þa t« thu ®îc trªn c¬ së ruéng ®Êt mµu mì .
Ngoµi ra, ruéng ®Êt cã vÞ trÝ thuËn lîi nh ë gÇn n¬i tiªu thô hay ®êng giao
th«ng thuËn tiÖn còng ®em l¹i ®Þa t« chªnh lÖch I , bëi v× ë gÇn n¬i tiªu
thô nh thµnh phè ,khu c«ng nghiÖp hay ®êng giao th«ng vËn t¶i thuËn
tiÖn,sÏ tiÕt kiÖm ®îc mét phÇn lín chi phÝ lu th«ng khi b¸n cïng mét
gi¸;nh÷ng ngêi ph¶i chi phÝ vËn t¶i Ýt h¬n ®¬ng nhiªn ®îc hëng mét
kho¶n lîi nhuËn siªu ng¹ch so víi nh÷ng ngêi ph¶i chi phÝ vËn t¶i nhiÒu
h¬n,do ®ã mµ cã ®Þa t« chªnh lÖch.
VÝ dô:
5
VÞ trÝ
ruéng
®Êt
Chi S¶n l- Lîi Chi phÝ Tæng Gi¸
Gi¸ c¶ s¶n
§Þa
phÝ
îng nhuËn
vËn
gi¸ c¶
c¶
xuÊt chung
t«
Cña
1
Cña
t b¶n (t¹)
b×nh chuyÓn s¶n
s¶n
chªnh
t¹
TSL
(usd)
qu©n
(usd)
xuÊt xuÊt
lÖch I
(usd)
(usd)
c¸
c¸
biÖt biÖt 1
(usd)
t¹
(usd)
GÇn thÞ 100
5
40
0
140
28
31
155
15
trêng
Xa thÞ 100
5
40
15
155
31
31
155
0
trêng
b, §Þa t« chªnh lÖch II:
Lµ do th©m canh mµ cã . Muèn vËy ph¶i ®Çu t thªm t liÖu s¶n xuÊt
vµ lao ®éng trªn cïng mét kho¶ng ruéng ®Êt ,ph¶i c¶i tiÕn kÜ thuËt ,
n©ng cao chÊt lîng canh t¸c ®Ó t¨ng n¨ng suÊt ruéng ®Êt vµ n¨ng suÊt
lao ®éng lªn.
VÝ dô:
LÇn ®Çu t T b¶n
®Çu t
(usd)
LÇn thø 1
LÇn thø 2
100
100
Sè lîng
(t¹)
4
5
Gi¸ c¶
s¶n xuÊt
c¸ biÖt
(usd)
25
20
Gi¸ c¶ s¶n xuÊt
chung
Cña 1
Cña TSL
t¹(usd)
(usd)
25
100
25
125
®Þa t«
chªnh
lÖc II
0
25
Chõng nµo thêi h¹n thuª ®Êt vÉn cßn th× nhµ t b¶n bá tói sè lîi nhuËn
siªu ng¹ch trªn.Nhng khi hÕt h¹n hîp ®ång th× chñ ruéng ®Êt sÏ t×m c¸ch
n©ng møc ®Þa t« lªn ®Ó giµnh lÊy lîi nhuËn siªu ng¹ch ®ã, biÕn nã thµnh
®Þa t« chªnh lÖch .
V× lÏ ®ã ,chñ ruéng ®Êt chØ muèn cho thuª ruéng ®Êt ng¾n h¹n cßn
nhµ t b¶n l¹i muèn thuª dµi h¹n.
Còng v× lÏ ®ã nhµ t b¶n kinh doanh trong n«ng nghiÖp kh«ng muèn
bá ra sè vèn lín h¬n ®Ó c¶i tiÕn kÜ thuËt ,c¶i t¹o ®Êt ®ai ,v× lµm nh vËy
ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian míi thu håi ®îc vèn vÒ . Vµ rèt cuéc chñ ®Êt sÏ
lµ kÎ hëng hÕt lîi Ých cña nh÷ng c¶i tiÕn ®ã . Vµ nhµ t b¶n thuª ruéng ®Êt
v× vËy chØ nghÜ lµm sao tËn dông hÕt mµu mì cña ®Êt ®ai trong thêi gian
thuª ruéng ®Êt. Môc ®Ých th©m canh cña hä lµ nh»m thu ®îc thËt nhiÒu lîi
nhuËn trong thêi gian kÝ kÕt hîp ®ång,nªn hä ra søc bßn rót hÕt mµu mì
®Êt ®ai . Mac nãi :”Mçi bíc tiÕn cña c«ng nghiÖp t b¶n chñ nghÜa lµ mét
6
bíc tiÕn kh«ng nh÷ng trong nghÖ thuËt bãc lét ngêi lao ®éng ,mµ cßn lµ
bíc tiÕn trong nghÖ thuËt lµm cho ®Êt ®ai ngµy cµng kiÖt quÖ; mçi bíc
tiÕn trong nghÖ thuËt lµm t¨ng mµu mì cho ®Êt ®ai trong mét thêi gian lµ
mét bíc tiÕn trong viÖc tµn ph¸ nh÷ng nguån mµu mì l©u dµi cña ®Êt
®ai.” Mét vÝ dô ®iÓn h×nh lµ ë Mü tríc ®©y ,chÕ ®é canh t¸c bÊt hîp lÝ ®·
lµm cho 16 triÖu ha ruéng ®Êt vèn mµu mì ®· trë thµnh b¹c mµu hoµn
toµn.
1.2.2. §Þa t« tuyÖt ®èi.
Ngoµi ®Þa t« chªnh lªch ®Þa chñ cßn thu ®îc ®Þa t« tuyÖt ®èi trong khi
cho thuª ruéng ®Êt.
PhÇn trªn, khi nghiªn cøu ®Þa t« chªnh lÖch chóng ta ®· gi¶ ®Þnh lµ
ngêi thuª ®Êt xÊu chØ thu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt céng víi lîi nhuËn b×nh qu©n
, vµ kh«ng tÝnh ®Õn viÖc ph¶i nép ®Þa t«.Thùc ra kh«ng ph¶i nh vËy, ngêi
thuª ruéng ®Êt dï lµ ®Êt tèt hay xÊu ®Òu ph¶i nép ®Þa t« cho chñ ®Êt. §Þa
t« mµ c¸c nhµ t b¶n thuª ruéng ®Êt nhÊt thiÕt ph¶i nép _”tuyÖt ®èi” ph¶i
nép dï ruéng ®Êt tèt ,xÊu nh thÕ nµo , lµ ®Þa t« tuyÖt ®èi .VËy c¸c nhµ t
b¶n kinh doanh trªn ruéng ®Êt lÊy ®©u mµ nép?
Díi chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa , n«ng nghiÖp l¹c hËu h¬n c«ng nghiÖp ,
c¶ vÒ kinh tÕ lÉn kÜ thuËt . CÊu t¹o h÷u c¬ cña t b¶n trong n«ng nghiÖp v×
vËy thÊp h¬n trong c«ng nghiÖp . Cho nªn nÕu tØ suÊt gi¸ trÞ thÆng d tøc lµ
tr×nh ®é bãc lét ngang nhau tõ mét t b¶n ngang nhau sÏ sinh ra trong c«ng
nghiÖp nhiÒu gi¸ trÞ thÆng d h¬n trong n«ng nghiÖp .
VÝ dô : cã hai t b¶n n«ng nghiÖp vµ t b¶n c«ng nghiÖp ngang
nhau,®Òu lµ 100 ch¼ng h¹n; cÊu t¹o h÷u c¬ trong t b¶n c«ng nghiÖp lµ 80c
+ 20v (4/1) cña t b¶n n«ng nghiÖp lµ 60c + 40v (3/2) nÕu tØ suÊt gi¸ trÞ
thÆng d ®Òu lµ 100% th× s¶n phÈm vµ gi¸ trÞ thÆng d s¶n xuÊt ra sÏ lµ.
Trong c«ng nghiÖp : 80c + 20v + 20m = 120
Trong n«ng nghiÖp : 60c + 40v + 40m = 140
Gi¸ trÞ thÆng d d«i ra trong n«ng nghiÖp so víi c«ng nghiÖp lµ
20m.
NÕu lµ trong c«ng nghiÖp th× sè gi¸ trÞ thÆng d nµy sÏ ®îc ®em chia
chung cho c¸c nhµ c«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh b×nh qu©n ho¸ tØ suÊt lîi
nhuËn . Nhng trong n«ng nghiÖp ®iÒu ®ã kh«ng thÓ diÔn ra ®îc ,®ã lµ chÕ
®é ®éc quyÒn t h÷u ruéng ®Êt kh«ng cho phÐp t b¶n tù do di chuyÓn vµo
trong n«ng nghiÖp , do ®ã ng¨n c¶n viÖc h×nh thµnh lîi nhuËn b×nh qu©n
chung gi÷a n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp. Vµ nh vËy ,phÇn gi¸ trÞ thÆng d
d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n ( Nhê cÊu t¹o h÷u c¬ cña t b¶n trong
n«ng nghiÖp thÊp ,bãc lét ®îc cña c«ng nh©n n«ng nghiÖp nhiÒu h¬n) ®îc
gi÷ l¹i vµ dïng ®Ó nép ®Þa t« tuyÖt ®èi cho ®Þa chñ.
VËy ®Þa t« chªnh lÖch tuyÖt ®èi còng lµ mét lo¹i lîi nhuËn siªu
ng¹ch d«i ra ngoµi lîi nhuËn b×nh qu©n, h×nh thµnh nªn do cÊu t¹o h÷u c¬
7
cña t b¶n trong n«ng nghiÖp thÊp h¬n trong c«ng nghiÖp mµ bÊt cø nhµ t
b¶n thuª ruéng ®Êt nµo còng ph¶i nép cho ®Þa chñ .Nã lµ sè chªnh lÖch
gi÷a gi¸ trÞ n«ng phÈm vµ gi¸ c¶ thùc tÕ h×nh thµnh nªn do c¹nh tranh trªn
thÞ trêng .
§Þa t« tuyÖt ®èi g¾n liÒn víi ®éc quyÒn t h÷u ruéng ®Êt .ChÝnh ®éc
quyÒn t h÷u ruéng ®Êt lµm cho lîi nhuËn siªu ng¹ch h×nh thµnh trong
n«ng nghiÖp kh«ng bÞ ®em chia ®i vµ lµm cho lîi nhuËn siªu ng¹ch ®ã
ph¶i chuyÓn ho¸ thµnh ®Þa t«.
VÒ ®Þa t« tuyÖt ®èi ,Mac nãi :”...b¶n chÊt cña ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ
:Nh÷ng t b¶n ngang nhau cña chóng sinh s¶n nh÷ng khèi lîng gi¸ trÞ
thÆng d kh¸c nhau “.
§Ó minh ho¹ cho nh÷ng ®iÒu nãi trªn chóng ta cã thÓ lÊy vÝ dô sau
®©y:
Do ®éc quyÒn vÒ ruéng ®Êt lµ nguyªn nh©n sinh ra ®Þa t« tuyÖt ®èi ,
cho nªn nÕu kh«ng cã chÕ ®é t h÷u vÒ ruéng ®Êt , kh«ng cã giai cÊp ®Þa
chñ , th× ®Þa t« tuyÖt ®èi sÏ bÞ xo¸ bá , gi¸ c¶ n«ng phÈm sÏ gi¶m xuèng
cã lîi cho x· héi .
Tãm l¹i , nªó ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cã lîi (®iÒu kiÖn tù nhiªn hoÆc ®iÒu
kiÖn kinh tÕ do th©m canh ®a l¹i ) lµ ®iÒu kiÖn h×nh thµnh ®Þa t« chªnh
lÖch vµ ®éc quyÒn kinh doanh ruéng ®Êt lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp ®Ó t¹o ra
®Þa t« chªnh lÖch Êy , th× ®iÒu kiÖn ®Ó h×nh thµnh ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ cÊu
t¹o h÷u c¬ cña t b¶n trong n«ng nghiÖp thÊp h¬n trong c«ng nghiÖp , vµ
nguyªn nh©n trùc tiÕp ®Î ra ®Þa t« tuyÖt ®èi lµ ®éc quyÒn t h÷u vÒ ruéng
®Êt .
Song dï lµ ®Þa t« chªnh lÖch hay ®Þa t« tuyÖt ®èi , nguån gèc vµ b¶n
chÊt cña ®Þa t« còng chØ lµ mét bé phËn cña gi¸ trÞ thÆng d , do lao ®éng
kh«ng c«ng cña c«ng nh©n lµm thuª trong n«ng nghiÖp t¹o ra . Nãi c¸ch
kh¸c ,®Þa t« chØ lµ mét h×nh th¸i ®Æc thï cña gi¸ trÞ thÆng d mµ th«i .
§Þa t« cïng víi lîi nhuËn cña nhµ t b¶n n«ng nghiÖp chÝnh lµ c¸i x¸c
®Þnh tÝnh qui ®Þnh vÒ mÆt x· héi cña t b¶n kinh doanh trong n«ng nghiÖp ,
nãi lªn t b¶n n«ng nghiÖp lµ mèi quan hÖ bãc lét , g¾n liÒn víi mét quan
hÖ bãc lét kh¸c cña ®Þa chñ do quyÒn t h÷u vÒ ruéng ®Êt sinh ra .
1.2.3.C¸c lo¹i ®Þa t« kh¸c:
Ngoµi nh÷ng lo¹i ®Þa t« trªn cßn cã c¸c lo¹i ®Þa t« kh¸c nh ®Þa t«
vÒ c©y ®Æc s¶n , ®Þa t« vÒ hÇm má , ®Þa t« vÒ c¸c b·i c¸ , ®Þa t« vÒ ®Êt
rõng , thiªn nhiªn …
a.§Þa t« vÒ c©y ®Æc s¶n:
Lµ ®Þa t« thu ®îc trªn nh÷ng ®¸m ®Êt trång nh÷ng c©y quÝ mµ
s¶n phÈm cã thÓ b¸n víi gi¸ ®éc quyÒn , tøc lµ gi¸ cao h¬n gi¸ trÞ.
Ngêi tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm trªn ph¶i tr¶ ®Þa t« nµy .
8
b.§Þa t« hÇm má
§Êt hÇm má_®Êt cã nh÷ng kho¸ng s¶n ®îc khai th¸c còng ®em l¹i
®Þa t« chªnh lÖch vµ ®Þa t« tuyÖt ®èi cho ngêi së h÷u ®Êt ®ai Êy.§Þa t«
hÇm má còng h×nh thµnh vµ ®îc quyÕt ®Þnh nh ®Þa t« ®Êt n«ng nghiÖp.
c.§Þa t« ®Êt x©y dùng:
§Þa t« ®Êt x©y dùng vÒ c¬ b¶n ®îc h×nh thµnh nh ®Þa t« ®Êt n«ng
nghiÖp.Nhng nã còng cã nh÷ng ®Æc trng riªng:
+Thø nhÊt,trong viÖc h×nh thµnh ®Þa t« x©y dùng ,vÞ trÝ cña ®Êt ®ai
lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh,cßn ®é mµu mì vµ tr¹ng th¸I cña ®Êt ®ai kh«ng ¶nh
hëng lín.
+Thø hai,®Þa t« ®Êt x©y dùng t¨ng lªn nhanh chãng do sù ph¸t
triÓn cña d©n sè,do nhu cÇu vÒ nhµ ë t¨ng lªn vµ do nh÷ng t b¶n cè
®Þnh s¸t nhËp vµo ruéng ®Êt ngµy cµng t¨ng lªn.
d.§Þa t« ®éc quyÒn:
§Þa t« lu«n lu«n g¾n liÒn víi ®éc quyÒn së h÷u ruéng ®Êt,®éc
chiÕm c¸c ®IÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi,c¶n trë sù c¹nh tranh cña t
b¶n,t¹o nªn gi¸ c¶ ®éc quyÒn cña n«ng s¶n.Tuy nhiªn,cã nh÷ng lo¹i ®Êt
cã thÓ trång nh÷ng lo¹i c©y cho nh÷ng s¶n phÈm quý hiÕm,cã gi¸ trÞ
cao(nh nh÷ng vên nho cã thÓ cho nh÷ng thø rîu ®Æc biÖt)hay cã nh÷ng
kho¸ng s¶n ®Æc biÖt cã gi¸ trÞ,th× ®Þa t« cña nh÷ng ®Êt ®ai ®ã sÏ rÊt
cao,cã thÓ xem ®ã lµ ®Þa t« ®éc quyÒn .Nguån gèc cña ®Þa t« ®éc quyÒn
nµy còng lµ lîi nhuËn siªu ng¹ch do gi¸ c¶ ®éc quyÒn cao cña s¶n phÈm
thu ®îc trªn ®Êt ®ai Êy mµ nhµ t b¶n ph¶I nép cho ®Þa chñ_ ngêi së h÷u
nh÷ng ®Êt ®ai ®ã.
C¸c ®Þa t« nh ®Þa t« vÒ ®Êt x©y dùng , ®Þa t« ®Þa t« vÒ hÇm má , ®Þa
t« vÒ c¸c b·i c¸ , ®Þa t« vÒ ®Êt rõng thiªn nhiªn ... tuy lµ ®Þa t« thu ®îc
trªn nh÷ng ®¸m ®Êt phi n«ng nghiÖp nhng ®Òu dùa trªn c¬ së cña ®Þa t«
n«ng nghiÖp theo ®óng nghÜa cña tõ nµy.Chóng bao gåm c¶ hai lo¹i ®Þa
t«: ®Þa t« tuyÖt ®èi vµ ®Þa t« chªnh lÖch . Mac nãi :” BÊt k× ë ®©u cã nh÷ng
søc tù cho nhµ c«ng nghiÖp lîi dông nh÷ng søc tù nhiªn Êy , ch¼ng kÓ ®ã
lµ th¸c níc ,lµ hÇm má giµu kho¸ng s¶n , lµ nh÷ng n¬i nhiÒu c¸ hay lµ ®Êt
®Ó x©y dùng cã vÞ trÝ tèt ,th× sè lîi nhuËn siªu ng¹ch ®ã cña nhµ t b¶n ho¹t
®éng còng ®Òu bÞ kÎ cã c¸i giÊy chøng nhËn vÒ quyÒn së h÷u nh÷ng cña
c¶i tù nhiªn Êy chiÕm ®o¹t díi h×nh th¸i ®Þa t«".
9
Ch¬ng 2
VËn dông lÝ luËn vÒ ®Þa t« cña Mac trong
luËt ®Êt ®ai thuÕ n«ng nghiÖp vµ viÖc thuª
®Êt ë ViÖT NAm
Th«ng qua nh÷ng lÝ luËn vÒ ®Þa t« ®· nghiªn cøu ë trªn , ta thÊy ®Þa t« t
b¶n chñ nghÜa lµ sù bãc lét cña chñ ruéng ®Êt ®èi víi c«ng nh©n n«ng
nghiÖp lµm thuª . Nã tån t¹i ë nhiÒu h×nh thøc : §Þa t« chªnh lÖch , ®Þa t«
tuyÖt ®èi , ®Þa t« c©y ®Æc s¶n , ®Þa t« vÒ ®Êt x©y dùng , ®Þa t« vÒ hÇm má,
®Þa t« vÒ b·i c¸....
Ngµy nay, khi ®Êt níc ta ®ang trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x·
héi , nh÷ng lÝ luËn ®Þa t« ®ã ®îc §¶ng vµ nhµ níc ta vËn dông mét c¸ch
s¸ng t¹o trong thùc tiÔn dÓ x©y dùng ®Êt níc giµu m¹nh. LÝ luËn ®Þa t«
cña Mac ®· trë thµnh c¬ së khoa häc ®Ó x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch thuÕ ®èi
víi n«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh cã liªn quan nh»m kÝch thÝch ph¸t triÓn
n«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ .
2.1 .VËn dông trong luËt ®Êt ®ai:
§Êt ®ai lµ mét tµi nguyªn v« cïng quÝ gi¸ , lµ t liÖu s¶n xuÊt ®Æc biÖt,
lµ thµnh phÇn quan träng hµng ®Çu cña m«i trêng sèng lµ ®Þa bµn ph©n bè
c¸c khu d©n c , x©y dùng c¸c c¬ së kinh tÕ ,v¨n ho¸ , x· héi , an ninh vµ
quèc phßng.
Tr¶i qua nhiÒu thÕ hÖ nh©n d©n ta ®· tèn bao c«ng søc x¬ng m¸u míi
t¹o lËp , b¶o vÖ ®îc vèn ®Êt nh ngµy nay. ë mçi chÕ ®é ®Êt ®ai l¹i thuéc
vÒ mçi giai cÊp kh¸c nhau , vÝ nh së h÷u cña thùc d©n Ph¸p ,cña bän quan
l¹i quÝ téc Phong kiÕn , cña ®Þa chñ.... vµ dï ë chÕ ®é nµo cuèi cïng Mac
còng kÕt luËn :” Mçi bíc tiÕn cña n«ng nghiÖp t b¶n chñ nghÜa lµ mét bíc
tiÕn kh«ng nh÷ng trong nghÖ thuËt bãc lét ngêi lao ®éng mµ cßn lµ bíc
tiÕn vÒ mÆt lµm cho ®Êt ®ai bÞ kiÖt quÖ mµ sù bãc lét ®ã ®îc thùc hiÖn díi
nhiÒu h×nh thøc trong ®ã cã ®Þa t«.”
Ngµy nay, ®Êt ®ai thuéc quyÒn së h÷u cña toµn d©n do nhµ níc thèng
nhÊt qu¶n lÝ ( Nhµ níc cña d©n... ). Nhµ níc giao ®Êt , rõng cho c¸c tæ
chøc kinh tÕ , ®¬n vÞ vò trang .. ®Ó sö dông. ë ®©y thùc hiÖn sù t¸ch rêi
gi÷a quyÒn së h÷u víi quyÒn sö dông ruéng ®Êt nh»m sö dông tµi nguyªn
cña ®Êt níc mét c¸ch hiÖu qu¶. §Ó bæ sung cho nguån nh©n s¸ch vµ th«ng
qua ng©n s¸ch thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp nh÷ng
ngêi thuª ®Êt ph¶i ®ãng thuÕ cho nhµ níc . ThuÕ nµy kh¸c xa víi ®Þa t«
phong kiÕn vµ ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa v× thuÕ nµy tËp chung vµo ng©n s¸ch
mang l¹i lîi Ých cho toµn d©n, nã kh«ng mang b¶n chÊt bãc lét cña ®Þa t«
phong kiÕn vµ ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa.....
2.2.C¸c ®IÒu kho¶n:
10
Víi viÖc vËn dông mét c¸ch s¸ng t¹o lÝ luËn vÒ ®Þa t« cña Mac ,nhµ níc ta ®· ban hµnh luËt ®Êt ®ai ®Ó quy ®Þnh mét c¸ch râ rµng quyÒn vµ
nghÜa vô cña ngêi d©n theo nh÷ng ®iÒu kho¶n sau :
§iÒu 1 : ®Êt ®ai thuéc quyÒn së h÷u toµn d©n , do nhµ níc thèng nhÊt
qu¶n lÝ.
Nhµ níc giao ®Êt cho c¸c tæ chøc kinh tÕ ,®¬n vÞ vò trang , nh©n d©n,
c¬ quan nhµ níc, tæ chøc chÝnh trÞ x· héi , hé gia ®×nh , c¸ nh©n , sö dông
æn ®Þnh l©u dµi . Nhµ níc cßn cho tæ chøc , hé gia ®×nh ,c¸ nh©n thuª
®Êt.Tæ chøc, hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n ®ùoc nhµ níc cho thuª ®Êt , giao ®Êt
trong luËt nµy gäi chung lµ ngêi sö dông ®Êt .
§iÒu 4: Ngêi sö dông ®Êt ®ai cã tr¸ch nhiÖm b¶o vÖ , c¶i t¹o vµ sö
dông ®Êt hîp lÝ , cã hiÖu qu¶ , ph¶i lµm ®Çy ®ñ thñ tôc ®Þa chÝnh , nép
thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt vµ c¸c kho¶n thu kh¸c theo qui ®Þnh cña
ph¸p luËt .
§iÒu 5: Nhµ níc khuyÕn khÝch ngêi sö dông ®Êt ®Çu t lao ®éng, vËt t,
tiÒn vèn vµ ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kÜ thuËt vµo c¸c viÖc sau ®©y:
_ Lµm t¨ng gi¸ trÞ sö dông ®Êt .
_ Th©m canh t¨ng vô ,n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ®Êt.
_ Khai hoang , vì ho¸ , lÊn biÓn ®Ó më réng diÖn tÝch ®Êt , s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp , l©m nghiÖp , nu«i trång thuû s¶n vµ lµm muèi.
_ B¶o vÖ ( tiÕt kiÖm ) c¶i t¹o lµm t¨ng ®é mµu mì cña ®Êt .
_ Sö dông tiÕt kiÖm ®Êt .
§iÒu 12: Nhµ níc x¸c ®Þnh gi¸ c¸c lo¹i ®Êt ®Ó tÝnh thuÕ chuyÓn
quyÒn sö dông ®Êt , thu tiÒn khi giao ®Êt , båi thêng thiÖt h¹i vÒ ®Êt khi
thu håi ®Êt . ChÝnh phñ qui ®Þnh khung gi¸ c¸c lo¹i ®Êt ®èi víi tõng
vïng vµ theo tõng thêi gian.
§iÒu 22: Tæ chøc ,hé gia ®×nh ,c¸ nh©n ®îc nhµ níc giao ®Êt ®Ó sö dông
vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng nghiÖp , l©m nghiÖp , nu«i trång thuû s¶n vµ
lµm muèi kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn sö dông ®Êt , nÕu ®îc nhµ níc giao ®Êt dÓ sö
dông vµ môc ®Ých kh¸c th× ph¶i tr¶ tiÒn sö dông ®Êt , trõ c¸c trêng hîp ®îc miÔn gi¶m theo qui ®Þnh cña chÝnh phñ.
§iÒu 79: Ngêi sö dông ®Êt cã nh÷ng nghÜa vô sau ®©y:
1. Sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých , ®óng ranh giíi vµ c¸c yªu cÇu kh¸c ®·
®îc qui ®Þnh khi giao ®Êt .
2. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Î b¶o vÖ vµ lµm t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi
cña ®Êt.
3. Tu©n theo nh÷ng qui ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i trêng , kh«ng lµm tæn h¹i
®Õn lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ngêi sö dung ®Êt xung quanh.
4. Nép thuÕ sö dông ®Êt , thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt , lÖ phÝ ®Þa
chÝnh theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt .
5. Nép tiÒn sö dông ®Êt khi ®îc giao ®Êt theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt
11
6. §Òn bï cho ngêi cã ®Êt bÞ thu håi ®Ó giao cho m×nh .
7. Giao l¹i ®Êt khi nhµ níc cã quyÕt ®Þnh thu håi trong nh÷ng qui ®Þnh
trªn ®©y cña luËt ®Êt ®ai , ngêi d©n sö dông ®Êt ph¶i cã tr¸ch nhiÖm båi
bæ c¶i t¹o ®Êt ...hay viÖc ®ãng thuÕ , tiÒn thuª ®Êt... ®Òu lµ mét h×nh thøc
cña ®Þa t« .
HiÖn nay nhµ níc ta ®ang cã nh÷ng v¨n b¶n thu thuÕ sö dông ®Êt , ®èi
víi nh÷ng nhµ ë mÆt ®êng th× møc thuÕ nhµ ®Êt lµ 15000®/1m2/n¨m.Cßn
víi nh÷ng nhµ trong khu d©n c th× thuÕ nhµ ®Êt lµ 10 000/1m2/n¨m.Tuy
nhiªn cho ®Õn ngµy 2/12/1998 Quèc héi níc CHXHCN VIET NAM kho¸
X k× häp thø t ®· th«ng qua luËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña luËt ®Êt
®ai, tõ ®ã ta cµng thÊy lÝ luËn ®Þa t« ®îc vËn dông trong luËt ®Êt ®ai mét
c¸ch linh ®éng nh thÕ nµo.
§iÒu 22: §îc söa ®æi bæ sung nh sau:
“Nhµ níc giao ®Êt kh«ng thu tiÒn sö dông ®Êt trong trêng hîp sau ®©y:
1.1 Hé gia ®×nh , c¸ nh©n trùc tiÕp lao ®éng lµm n«ng nghiÖp , l©m
nghiÖp , nu«i trång thuû s¶n , lµm muèi mµ nguån sèng chñ yÕu lµ thu
nhËp cã tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®ã ®îc uû ban nh©n d©n x· , phêng , thÞ
trÊn x¸c nhËn sö dông ®Êt vµo môc ®Ých s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ,l©m
nghiÖp nu«i trång thuû s¶n , lµm muèi trong h¹n møc ®Êt ®îc nhµ níc
giao .
Hé gia ®×nh ®ang sö dông ®Êt n«ng nghiÖp vît qu¸ h¹n møc tríc
ngµy luËt nµy cã hiÖu lùc th× ®íc tiÕp tôc sö dông diÖn tÝch ®Êt vît møc
theo thêi gian b»ng 1/2 thêi gian giao ®Êt vµ ph¶i nép thuÕ bæ sung ®èi
víi diÖn tÝch ®ã theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt ; sau thêi h¹n nµy th× ph¶i
chuyÓn sang thuÕ ®Êt . ®èi víi diÖn tÝch ®Êt vît h¹n mùc cã sau ngµy luËt
nµy cã hiÖu lùc th× ngêi sö dông ®Êt ®ã phaØ nép thuÕ ®Êt .
1.2 Tæ chøc sö dông ®Êt ®Ó trång vµ b¶o vÖ rõng phßng hé , rõng ®Æc
dông .
1.3 C¬ quan nhµ níc ,tæ chøc chÝnh trÞ , tæ chøc chÝnh trÞ x· héi , §¬n
vÞ vò trang nh©n d©n sö dông ®Êt ®Ó x©y dùng trô së lµm viÖc , sö dông
®Êt vµo môc ®Ých quèc phßng an ninh.
1.4 C¬ quan nhµ níc , tæ chøc chÝnh trÞ , tæ chøc chÝnh x· héi , ®¬n vÞ
vò trang nh©n d©n sö dông ®Êt ®Ó x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuéc c¸c
ngµnh vµ lÜnh vùc sù nghiÖp kinh tÕ, v¨n ho¸ ,x· héi , khoa häc kÜ thuËt,
ngo¹i giao.
1.5 Tæ chøc sö dông ®Êt vµo môc ®Ých c«ng céng ®Ó x©y dùng ®êng
giao th«ng , cÇu , cèng vØa hÌ, hÖ thèng cÊp tho¸t níc , s«ng , hå , ®e
®Ëp ,trêng häc , bÖnh viÖn ,c«ng viªn ,vên hoa, khu vui ch¬i trÎ em,
qu¶ng trêng , s©n vËn ®éng , s©n bay , bÕn c¶ng vµ c¸c c«ng tr×nh c«ng
céng kh¸c theo qui ®Þnh cña chÝnh phñ .
Bæ sung ®iÒu 22a nh sau :
12
2.1 Nhµ níc giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt trong c¸c trêng hîp sau
®©y :
a. Hé gia ®×nh , c¸ nh©n cã nhu cÇu sö dông ®Êt lµm nhµ ë .
b. Tæ chøc kinh tÕ ®Çu t x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng ®Ó chuyÓn nhîng
hoÆc cho thuª quyÒn sö dông ®Êt g¾n liÒn víi kÕt cÊu h¹ tÇng ®ã.
c. Tæ chøc kinh tÕ ®Çu t x©y dùng nhµ ë ®Ó b¸n hoÆc cho thuª .
d. Giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt ®èi víi mét sè trêng hîp ®Ó t¹o
vèn x©y dùng c¬ së h¹ tÇng theo dù ¸n do chÝnh phñ quyÕt ®Þnh .
2.2 ViÖc giao ®Êt cã thu tiÒn sö dông ®Êt ®îc qui ®Þnh t¹i ®iÓm d kho¶n
1 ®iÒu nµy ph¶i b¶o ®¶m c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y:
a. Ngêi sö dông ®Êt ph¶i cã dù ¸n kh¶ thi ®· ®îc c¬ quan nhµ níc cã
thÈm quyÒn phª duyÖt .
b. Sö dông ®Êt ph¶i theo ®óng kÕ ho¹ch.
c. Ngêi sö dông ®Êt ph¶i cã ®iÒu kiÖn vÒ vèn vµ kÜ thuËt .
TiÒn thu ®îc tõ viÖc giao ®Êt , tiÒn x©y dùng c«ng tr×nh t¬ng øng víi
gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®îc giao ph¶i ®îc h¹ch to¸n ®aµy ®ñ vµo ng©n
s¸ch nhµ níc theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt.
3. Bæ sung ®iÒu 22 C nh sau :
3.1 Tæ chøc hé gia ®×nh , c¸ nh©n , ®îc nhµ níc giao ®Êt cã thu tiÒn sö
dông ®Êt , cho thuª ®Êt ®îc miÔn gi¶m tiÒn sö dông ®Êt hoÆc tiÒn thuª ®Êt
trong c¸c trêng hîp sau ®©y :
a. Thùc hiÖn c¸c dù ¸n thuéc lÜnh vùc u ®·i ®Çu t .
b. Thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t t¹i c¸c ®Þa bµn cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi
khã kh¨n , ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi ®Æc biÖt khã kh¨n .
c. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch nhµ ë , ®Êt ë .
d. C¸c tr¬ng hîp kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt .
3.2 ChÝnh phñ quy ®Þnh cô thÓ viÖc miÔn gi¶m tiÒn sö dông ®Êt , tiÒn
thuª ®Êt
4 Bæ sung ®iÒu 78a nh sau :
4.1 Hé gia ®×nh c¸ nh©n ®îc nhµ níc cho thuª ®Êt mµ tr¶ tiÒn thuª ®Êt
hµng n¨m cã quyÒn :
a . ThÕ chÊp gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt thuª vµ tµi s¶n thuéc quyÒn së
h÷u cña m×nh g¾n liÒn víi ®Êt thuª trong thêi h¹n thuª t¹i tæ chøc tÝn
dông VN ®Ó vay vèn s¶n xuÊt , kinh doanh theo quy ®Þnh Ph¸p luËt .
b . ChuyÒn nhîng quyÒn sö dông ®Êt thuª cïng víi tµi s¶n thuéc së h÷u
cña m×nh g¾n liÒn víi ®Êt thuª ®Ó thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt thuª trong
thêi h¹n thuª theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt .
Ngêi nhËn chuyÓn nhîng , ngêi ®îc thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt thuª
c¸c quyÒn quy ®Þnh t¹i kho¶n nµy .
4.3 Hé gia ®×nh c¸ nh©n ®îc nhµ níc cho thuª ®Êt ®· tr¶ tiÒn thuª ®Êt
cho nhiÒu n¨m , nÕu thêi h¹n thuª ®· ®îc tr¶ tiÒn cßn l¹i Ýt nhÊt lµ 5 n¨m
th× cã c¸c quyÒn quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 ®iÒu nµy .
13
Bªn c¹nh nh÷ng quy ®Þnh cña luËt ®Êt ®ai vÒ nghÜa vô nép tiÒn hay
nh÷ng lîi Ých cña ngêi nép tiÒn thuª ®Êt , ta thÊy ®Þa t« ®îc §¶ng vµ Nhµ
níc øng dông mét c¸ch s¸ng t¹o , ®em l¹i lîi Ých cho nh©n d©n , ®ång thêi
lµm cho quü NS cña nhµ níc t¨ng lªn , nã kh«ng hÒ mang tÝnh chÊt bãc
lét nh trong XH phong kiÕn hay XH TBCH .
Ngoµi ra , trong ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai cña NN ta hiÖn nay còng ban hµnh
nh÷ng quy ®Þnh ®Ó ngêi d©n ph¶i tr¶ tiÒn thuª ®Êt ( mét h×nh thøc cña ®Þa
t« ) khi sö dông ®Êt mét c¸ch tù nguyÖn .
ViÖc giao ®Êt ®èi víi c¸c lo¹i ®Êt cã thÓ kh¸i qu¸t theo b¶ng sau ®©y
Lo¹i ®Êt
1.§Êt n«ng nghiÖp
Khi giao
- Giao æn ®Þnh l©u
dµi ho hé gia ®×nh,
c¸ nh©n tõ 20-50m
-Kh«ng nép tiÒn sö
dông ®Êt
2.§Êt ë
( khu d©n c)
-Giao sö dông æn
®Þnh l©u dµi.
-Ph¶i nép tiÒn sö
dông ®Êt.
3.Chuyªn dïng
1.Giao sö dông vµo
quèc phßng an
ninh, lîi Ých quèc
gia, lîi Ých c«ng
céng:
+) Kh«ng ph¶i nép
tiÒn sö dông ®Êt (®îc miÔn).
+) Nép lÖ phÝ ®Þa
chÝnh.
2.Giao sö dông vµo
môc ®Ých kinh
doanh.
+) ph¶i nép tiÒn sö
dông ®Êt.
+) cho thuª ®Êt.
TÊt c¶ mäi trêng hîp ®Òu ph¶i nép lÖ phÝ
®Þa chÝnh( nÕu ®¬c phôc vô vÒ ®Þa chÝnh).
Tuú trêng hîp ph¶i nép lÖ phÝ tríc b¹
4.§Êt cha sö dông
Khi sö dông
-Nép thuÕ sö dông
Thu håi ®Òn bï
®Êt hµng n¨m.
thiÖt h¹i hoÆc trî
-Nép thuÕ chuyÓn cÊp theo quy ®Þnh
quyÒn sö dông ®Êt cña NN
khi chuyÓn nhîng
quyÒn sö dông ®Êt
-nép thuÕ ®Êt hµng
n¨m.
-Nép thuÕ chuyÓn
quyÒn sö dông ®Êt,
khi chuyÓn quyÒn
sö dông ®Êt.
-Kh«ng nép thuÕ sö
dông ®Êt.
-Nép thuÕ ®Êt.
-Nép thuÕ chuyÓn
quyÒn sö dông ®Êt,
khi chuyÓn quyÒn
sö dông ®Êt.
-Tr¶ tiÒn thuª ®Êt
trùc tiÕp ho¹ch nhËn
nî ng©n s¸ch nhµ níc nÕu gãp vèn liªn
doanh
Sè tiÒn sö dông ®Êt ®îc miÔn vµ gi¶m nép , ®îc x¸c ®Þnh nh sau :
14
Sè
tiÒn sö
dông ®Êt
®îc
miÔn
hoÆc
gi¶m
=
DiÖn tÝch ®Êt ®îc giao hoÆc ®îc
phÐp chuyÓn môc
®Ých sö dông ( m2
)
*
Gi¸ ®Êt
mçi mÐt
vu«ng
( ®/m2 )
*
Tû lÖ
®îc
miÔn
hoÆc
gi¶m
ViÖc thhu tiÒn sö dông ®Êt khi xÐt cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u
nhµ ë , quyÒn sö dông ®Êt ®îc thùc hiÖn nh sau :
- Trêng hîp ®Êt mua ®îc sö dông lµm ®Êt ë æn ®Þnh tríc ngµy
18/12/1980 ( ngµy ban hµnh hiÕn ph¸p n¨m 1980 ) kh«ng cã ®ö giÊy tê
hîp lÖ , nay xÐt phï hîp quy ho¹ch kh«ng cã tranh chÊp vµ ®îc UBND
ph¬ng chøng nhËn th× ®îc xÐt cÊp chøng nhËn quyÒn së h÷u nhµ ë ,
quyÒn xö dông ®Êt ë vµ kh«ng ph¶i nép tiÒn sö dông ®Êt .
- Trêng hîp ®Êt ®· ®îc sö dông lµm ®Êt ë æn ®Þnh trong thêi gian tõ
18/12/1980 ®Õn ngµy 15/10/1993 ( ngµy LuËt ®Êt ®ai cã hiÖu lùc ) nhng
kh«ng cã ®ñ giÊy hîp lÖ nµy xÐt phï hîp víi quy ho¹ch kh«ng cã tranh
chÊp th× ®îc cÊp chøng nhËn quyÒn së h÷u nhµ ë , quyÒn sö dông ®Êt ë vµ
ph¶i nép 20% tiÒn sö dông ®Êt .
- Trêng hîp sö dông lµm ®Êt ë sau ngµy 15/10/1993 , kh«ng cã ®ñ giÊy
tê hîp lÖ nµy xÐt phï hîp víi quy ho¹ch , kh«ng cã tranh chÊp th× ®îc xÐt
cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn së h÷u nhµ ë vµ quyÒn sö dông ®Êt ë ph¶i nép
100% tiÒn sö dông ®Êt . Víi nh÷ng quy ®Þnh trong LuËt ®Êt ®ai , nguån
®Êt cña Quèc gia sÏ kh«ng bÞ sö dông bõa b·i , sÏ ®îc c¶i t¹o båi bæ vµ
mçi ngêi d©n khi sö dông ®Êt ®Òu ph¶i nép thuÕ ®Êt , chÊp hµnh theo mäi
quy ®Þnh cña nhµ níc , ®ã còng lµ mét h×nh thøc ®Ó Nhµ níc thu ®Þa t« .
Nhê viÖc ph©n tÝch vÒ b¶n chÊt ®Þa t« cña M¸c , §¶ng vµ Nhµ níc ta
®· nh×n râ ®îc nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc thu ®Þa t« TBCN , tõ ®ã ®Ò ra
nh÷ng quy ®Þnh ®óng ®¾n ,võa t¨ng thªm ®îc NS NN , võa khuyÕn khÝch
ngêi d©n tù nguyÖn thùc hiÖn .
Víi thêi ®¹i ngµy nay , trong chÕ ®é XHCN , ®Þa t« kh«ng cßn cã ®Þnh
nghÜa : “ §Þa t« lµ h×nh thøc biÕn tíng cña mét phÇn gi¸ trÞ thÆng d do ngêi c«ng nh©n n«ng nghiÖp t¹o ra , mµ nhµ TB kinh doanh NN ph¶i tr¶ cho
®Þa chñ “
Mµ hiÖn nay , ®Êt ®îc cÊp cho d©n , d©n cã quyÒn sö dông ®Êt vµo
môc ®Ých cña m×nh . NÕu ®èi víi ®Êt ë th× ngêi d©n chØ ph¶i nép mét
kho¶n tiÒn thuª ®Êt rÊt nhá so víi thu nhËp cña hä . Cßn ®èi víi ®Êt ®Ó
lµm N«ng nghiÖp th× ngêi d©n ph¶i nép thuÕ , nhng bï l¹i , hä cã thÓ tù do
kinh doanh trªn m¶nh ®Êt cña m×nh sao cho thu ®îc nhiÒu lîi nhuËn cao
nhÊt .
15
VÝ dô: cã vïng trång lóa, cã vïng trång ®ay, cã vïng trång cµ phª...
2.3.VËn dông trong thuÕ n«ng nghiÖp:
§Þa t« kh«ng chØ ®îc vËn dông trong luËt ®Êt ®ai mµ cßn ®îc vËn
dông rÊt nhiÒu trong thuÕ n«ng nghiÖp ë ViÖt Nam hiÖn nay. ThuÕ n«ng
nghiÖp ë ®©y kh«ng hÒ thÓ hiÖn sù bãc lét ®èi víi ngêi n«ng d©n mµ ®ã lµ
quyÒn vµ nghÜa vô cña mçi ngêi n«ng d©n.
§Ó khuyÕn khÝch sö dông ®Êt n«ng nghiÖp cã hiÖu qu¶, thùc hiÖn c«ng
b»ng, hîp lý sù ®ãng gãp cña tæ chøc, c¸ nh©n sö dông ®Êt n«ng nghiÖp
vµo ng©n s¸ch nhµ níc.
C¨n cø vµo ®iÒu 84 cña hiÕn ph¸p níc céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt
Nam n¨m 1992, §¶ng vµ nhµ níc ta ®· ®a ra luËt quy ®Þnh sö dông ®Êt
n«ng nghiÖp.
§iÒu 1: tæ chøc, c¸ nh©n sö dông ®Êt vµo s¶n xuÊt mµ kh«ng sö dông
vÉn ph¶i nép thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp.
Hä vÉn ®îc giao quyÒn sö dông ®Êt n«ng nghiÖp mµ kh«ng sö dông vÉn
ph¶i nép thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp.
§iÒu 2: §Êt chÞu thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp lµ ®Êt dïng vµo s¶n
xuÊt n«ng nghiÖp bao gåm:
- §Êt trång trät.
- §Êt cã mÆt níc nu«i trång thñy s¶n.
- §Êt trång rõng.
§iÒu 3: §Êt kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp mµ
chÞu c¸c lo¹i thuÕ kh¸c hoÆc kh«ng ph¶i chÞu thuÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt bao gåm:
- §Êt cã rõng tù nhiªn.
- §Êt ®ång cá tù nhiªn.
- §Êt ë.
- §Êt chuyªn dïng.
§iÒu 4: Tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi ®Çu t vµo ViÖt Nam sö dông ®Êt
n«ng nghiÖp ph¶i nép tiÒn thuª ®Êt theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 29 cña luËt ®Çu
t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, kh«ng ph¶i nép thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp
theo quy ®Þnh cña luËt nµy.
§iÒu 5: C¨n cø thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp:
- DiÖn tÝch.
- H¹ng ®Êt.
- §Þnh suÊt thuÕ tÝnh b»ng kilogam thãc trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch cña
tõng h¹ng ®Êt
16
§iÒu 6: DiÖn tÝch tÝnh thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp lµ diÖn tÝch giao
cho hé sö dông ®Êt phï hîp víi sæ ®Þa chÝnh nhµ níc.
Trêng hîp cha nép sæ ®Þa chÝnh th× diÖn tÝch tÝnh thuÕ lµ diÖn tÝch ghi
trªn tê khai cña hé sö dông ®Êt.
§iÒu 7:
1. §Êt trång c©y hµng n¨m vµ ®Êt cã mÆt níc nu«i trång thñy s¶n ®îc
chia lµm 6 h¹ng, ®Êt trång c©y l©u n¨m ®îc chia lµm 5 h¹ng.
C¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh h¹ng ®Êt gåm c¸c yÕu tè:
- ChÊt ®Êt.
- VÝ trÞ.
- §Þa h×nh.
- §iÒu kiÖn khÝ hËu, thêi tiÕt.
- §iÒu kiÖn tíi tiªu.
2. ChÝnh phñ quy ®Þnh tiªu chuÈn h¹ng ®Êt tÝnh thuÕ theo c¸c yÕu tè
nãi t¹i ®iÒu nµy vµ cã tham kh¶o n¨ng suÊt b×nh qu©n ®¹t ®îc trong ®iÒu
kiÖn canh t¸c b×nh thêng cña 5 n¨m (1986-1990).
3. H¹ng ®Êt tÝnh thuÕ ®îc æn ®Þnh 10 n¨m. Trong thêi h¹n æn ®Þnh
h¹ng ®Êt, ®èi víi vïng mµ nhµ níc ®Çu t lín, ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao,
chÝnh phñ ®iÒu chØnh l¹i h¹ng ®Êt tÝnh thuÕ.
§iÒu 8: C¨n cø vµo tiªu chuÈn cña tõng h¹ng ®Êt vµ híng dÉn cña ñy
ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng, sù chØ ®¹o cña ñy ban
nh©n d©n huyÖn, quËn, thÞ x·, thµnh phè thuéc tØnh. ñy ban nh©n d©n x·,
phêng, thÞ trÊn x¸c ®Þnh h¹ng ®Êt tÝnh thuÕ cho tõng hé nép thuÕ tr×nh c¬
quan xÐt duyÖt.
§iÒu 9: §Þnh suÊt thuÕ mét n¨m tÝnh b»ng kilogram thãc trªn 1 hecta
cña tõng h¹ng ®Êt sau:
1. §èi víi ®Êt trång c©y hµng n¨m vµ ®Êt cã mÆt níc nu«i trång thñy
s¶n.
H¹ng ®Êt
§Þnh suÊt thuÕ
1
550
2
460
3
370
4
280
5
180
6
50
2. §èi víi ®Êt trång c©y l©u n¨m.
17
H¹n
g ®Êt
1
2
3
4
5
§Þnh suÊt thuÕ
650
550
400
200
80
3. §èi víi c©y ¨n qu¶ l©u n¨m trång trªn ®Êt trång c©y hµng n¨m chÞu
møc
thuÕ nh sau:
- B»ng 1,3 lÇn thuÕ ®Êt trång c©y hµng n¨m cïng h¹ng ®Êt 1, h¹ng 2
vµ
h¹ng 3.
- B»ng thuÕ ®Êt trång c©y hµng n¨m cïng h¹ng, nÕu thuéc ®Êt h¹ng 4,
h¹ng 5 vµ h¹ng 6.
4. §èi víi c©y lÊy gç µ c¸c lo¹i c©y l©u n¨m thu ho¹ch mét lÇn chÞu
møc
thuÕ b»ng 4% gi¸ trÞ s¶n lîng khai th¸c.
§iÒu 10: Hé sö dông®Êt n«ng nghiÖp vît qu¸ h¹n møc diÖn tÝch theo quy
®Þnh cña luËt ®Êt ®ai, th× ngoµi viÖc ph¶i nép thuÕ theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 9
cña luËt nµy, cßn ph¶i nép thÕ bæ sung do uû ban thêng vô quèc héi quy
®Þnh ®èi víi phÇn diÖn tÝch trªn h¹n møc.
§èi víi mét sè trêng hîp v½n ®îc nhµ níc u ®·i, gi¶m thuÕ vµ miÔn
thuÕ. §©y chÝnh lµ sù linh ®éng cña nhµ níc trong viÖc vËn dông lÝ luËn
®i¹ t« cña M¸c ®Ó t¨ng ng©n s¸ch quèc gia.
§iÒu 19:
1. MiÔn thuÕ cho ®Êt ®åi nói träc dïng vµo s¶n xuÊt n«ng, l©m nghiÖp,
®Êt trång rõng, phßng hé vµ rõng ®¹c dông.
2. MiÔn thuÕ cho ®Êt khai hoang kh«ng thuéc quyÒn quy ®Þnh t¹i
kho¶n 1
®iÒu 9 dïng vµo s¶n xuÊt.
Trång c©y hµng n¨m 5 n¨m. Riªng ®èi víi ®Êt khai hoang ë miÒn nói,
®Çm lÇy vµ lÊn biÓn lµ 7 n¨m.
§èi víi c©y lÊy gç vµ c¸c lo¹i c©y l©u n¨m thu ho¹ch 1 lÇn chØ nép thuÕ
khi kh¸c th¸c theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 4, ®iÒu nµy cña luËt nµy.
3. MiÔn thuÕ cho ®Êt trång c©y l©u n¨m chuyÓn sang trång lo¹i míi vµ
®Êt
trång c©y hµng n¨m chuyÓn sang trång c©y l©u n¨m c©y ¨n qu¶. Trong
thêi gian x©y dùng c¬ b¶n vµ céng thªm 3 n¨m tõ khi cã thu ho¹ch.
18
4. ChÝnh phñ quy ®Þnh viÖc gi¶m thuÕ, miÔn thuÕ ®èi víi ®Êt khai
hoang
®îc ®Çy t b»ng nguån vèn ng©n s¸ch nhµ níc.
§iÒu 26: Hé di chuyÓn ®Õn vïng kinh tÕ míi khai hoang ®Ó s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp ®îc miÔn thuÕ trong thêi h¹n theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 19 cña
luËt nµy vµ céng thªm 2 n¨m.
NÕu ®Êt ®îc giao lµ ®Êt ®ang s¶n xuÊt n«ng nghiÖp th× ®îc miÔn thuÕ
trong thêi h¹n 3 n¨m kÓ tõ ngµy nhËn ®Êt.
§iÒu 21: Trong trêng hîp thiªn tai, dÞch häa lµm thiÖt h¹i mïa mµng,
thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp ®îc gi¶m hoÆc miÔn cho tõng hé nép thuÕ
tõng vô s¶n xuÊt nh sau:
1. ThiÖt h¹i tõ 10% ®Õn díi 20%, gi¶m thuÕ t¬ng øng theo møc thiÖt
h¹i.
2. ThiÖt h¹i tõ 20% ®Õn díi 30%, gi¶m thuÕ 60%.
3. ThiÖt h¹i tõ 30% ®Õn díi 40%, gi¶m thuÕ 80%.
4. ThiÖt h¹i tõ 40% trë lªn gi¶m thuÕ 100%.
§iÒu 22:
1. MiÔn thuÕ hoÆc gi¶m thuÕ cho c¸c hé n«ng d©n s¶n xuÊt ë vïng
cao,
miÒn nói, biªn giíi, h¶i ®¶o mµ s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cßn nhiÒu khã kh¨n.
2. MiÔn thuÕ hoÆc gi¶m thuÕ cho c¸c hé n«ng d©n lµ d©n téc thiÓu sè
mµ
s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cßn ngiÒu khã kh¨n.
3. MiÔn thuÕ cho c¸c hé n«ng d©n lµ nh÷ng ngêi tµn tËt, giµ yÕu
kh«ng
n¬i n¬ng tùa.
§iÒu 23:
1. MiÔn thuÕ cho hé nép thuÕ cã th¬ng binh hang 1/4 vµ 2/4, bÖnh
binh
hang 1/3 vµ 2/3.
2. MiÔn thuÕ hoÆc gi¶m thuÕ cho hé nép thuÕ lµ gia ®×nh liÖt sÜ.
3. Gi¶m thuÕ cho hé nép thuÕ cã th¬ng binh, bÖnh binh kh«ng thuéc
diÖn miÔn thuÕ theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 ®iÒu nµy mµ ®êi sèng cã nhiÒu
khã kh¨n.
§iÒu 24: ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt viÖc gi¶m thuÕ, miÔn thuÕ sö
dông ®Êt n«ng nghiÖp.
19
ViÖc gi¶m, miÔn thuÕ cho nh÷ng ngêi d©n cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt lµ
mét ®iÒu kh¸c xa víi viÖc thu ®Þa t« t b¶n chñ nghÜa, ®iÒu nµy cho thÊy
sù s¸ng t¹o cña §¶ng ta trong viÖc øng dông lÝ luËn ®Þa t« cña M¸c khi ®Ò
ra chÝnh s¸ch thuÕ n«ng nghiÖp ®éng viªn thóc ®Èy ngêi d©n s¶n xuÊt lµm
cho d©n giµu níc m¹nh.
HiÖn nay, tæng côc thuÕ ®· ban hµnh quy tr×nh miÔn gi¶m thuÕ sö
dông ®Êt n«ng nghiÖp sè 137 TCT/ QD / NV7 ngµy 21/8/2001 cho c¸c
®èi tîng chÝnh s¸ch x· héi nh sau:
C¨n cø vµo ®¬n ®Ò nghÞ miÔn gi¶m thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp cña
c¸c hé nép thuÕ thuéc ®èi tîng chÝnh s¸ch x· héi. §éi thuÕ x· héi phèi
hîp víi hé ®ång t vÊn thuÕ x· héi danh s¸ch c¸c hé nép thuÕ thuéc diÖn
®îc miÔn gi¶m thuÕ theo tõng lo¹i ®èi tîng chÝnh s¸ch x· héi nh: hé gia
®×nh cã c«ng víi c¸ch m¹ng, hé ®êi sèng cã bÖnh binh, hé gia ®×nh liÖt sÜ,
th¬ng binh, hé gia ®×nh cã nhiÒu khã kh¨n vµ ®Çu n¨m gi¶m thuÕ cho c¸c
hé nµy
( b¸o Ph¸p luËt sè 159 ra ngµy 29/8/2001)
§èi víi c¸c trêng hîp bÞ thiªn tai, dÞch häa lµm mïa mµng thiªt h¹i
,tæng côc thuÕ còng quy ®Þnh:
Tr¬c hªt lµ ph¶i x¸c ®Þnh møc ®é thiÖt h¹i mïa mµng ®Ó xÐt miÔn
gi¶m thuÕ. Ngay sau thêi ®iÓm x¶y ra thiªn tai lµm thiÖt h¹i mïa mµng.
§Õn vô thu ho¹ch, chi côc thuÕ tØnh chØ ®¹o c¸c chi côc thuÕ huyÖn n¬i cã
thiªn tai phèi hîp víi c¸c ngµnh cã liªn quan ë huyÖnh nh : thèng kª, nhµ
níc ... híng dÉn kiÓm tra c¸c x·, x¸c ®Þnh n¨ng suÊt s¶n lîng thu ho¹ch
thùc tÕ cña diÖn tÝch bÞ thiÖt h¹i theo tõng c¸nh ®ång, xö ®ång khu vùc vµ
lËp biªn b¶n th¨m ®ång. Sau ®ã tuú theo thiÖt h¹i mµ xÐt gi¶m thuÕ ( b¸o
Ph¸p luËt sè 158 ngµy 27/8/2001)
Trªn b¸o TiÒn phong sè ra ngµy 27/8/2001 còng cho biÕt §¶ng vµ Nhµ
Níc ta ®· quyÕt ®Þnh xo¸ bá thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp trong h¹n ®iÒn
®Ó gi¶m bít khã kh¨n cho ngêi n«ng d©n. Cuèi n¨m 2001 vµ sang 2002,
bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n cã v¨n b¶n tr×nh thñ tíng chÝnh
phñ vÒ viÖc gi¶m thuÕ sö dông ®Êt cho n«ng nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh thùc
hiÖn chÝnh s¸ch, nhµ níc ®· thêng xuyªn thùc hiÖn chñ tr¬ng “kho¸n søc
d©n, tõng bíc gi¶m møc ®éng viªn kho¶ng 20% trªn s¶n lîng quy thãc
hµng n¨m ®· gi¶m xuèng 10-12%. Tuy chÝnh s¸ch gi¶m thuÕ ®· cã t¸c
®éng tÝch cùc víi ®êi sèng x· héi khu vùc n«ng th«n nhng vÉn ph¸t sinh
mét sè vÊn ®Ò cha hîp lý: viÖc gi¶m 50% thuÕ n«ng nghiÖp chØ ¸p dông
®èi víi diÖn tÝch trång lóa vµ cµ phª, cßn ®èi víi nhiÒu lo¹i hµng n«ng s¶n
kh¸c nh chÌ, h¹t tiªu, còng bÞ thiÖt h¹i, tuy ®· ®îc xÐt miÔn gi¶m nhng cha
kÞp thêi vµ ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng miÒn...
Ngµy 1/3/2002, trao ®æi víi phãng viªn b¸o TiÒn phong, «ng NguyÔn
§øc TriÒu – ñy viªn trung ¬ng §¶ng, chñ tÞch héi nh©n d©n ViÖt Nam
cho biªt. T¹i héi nghÞ ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng lÇn thø 5 (kho¸ IX).
20
- Xem thêm -
.DOC 
29 
83 
113 
