SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SÁNG KIẾN CẢI TIẾN VIỆC DẠY HỌC DIỆN
TÍCH CÁC HÌNH TRONG CHƯƠNG TRÌNH
TOÁN 5 NHẰM PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC
SÁNG TẠO TRONG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
A/ Đặt vấn đề:
lí do chọn đề tài:
Dạy - học là hai hoạt động có quan hệ hữu cơ với nhau, đó là
hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của học sinh. Cả hai
hoạt động này được tiến hành nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục.
Dạy học là một quá trình, dưới tác động chủ đạo của giáo
viên, người học tự giác học, tích cực, độc lập nắm vững những tri
thức và những kĩ năng, kĩ xảo tương ứng, phát triển năng lức hoạt
động trí tuệ, đặc biệt là năng lực tư duy, đồng thời hình thành được
những phẩm chất hoạt động trí tuệ, trên cơ sở đó hình thành và
phát triển thế giới quan khoa học, những phẩm chất đạo đức của
người công dân, người lao động.
Thông qua hoạt động dạy và học, với các vai trò của giáo
viên và học sinh trong quá trình dạy học, giáo viên và học sinh là
các nhân tố trung tâm. Trong đó giáo viên là người giữ vai trò chủ
đạo, người tổ chức , điều khiển quá trình dạy học, còn học sinh là
người chủ động trong quá trình lĩnh hội những tri thức mới. Giáo
viên đóng vai trò là chủ thể tác động của quá trình dạy học, học
sinh vừa là khách thể vừa là chủ của quá trình dạy học. Là khách
thể nhận thức,
học sinh chịu sự tác động của giáo viên trong quá trình tiếp thu,
lĩnh hội tri thức; là chủ thể của quá trình nhận thức, học sinh tiếp
thu, lĩnh hội tri thức một cách linh hoạt, chủ động, sáng tạo.
Hoạt động học của học sinh chính là hoạt động nhận thức.
Hoạt động này chỉ có hiệu quả khi học sinh tích cực hoạt động học
tập, chủ động, tự giác với một động cơ nhận thức đúng đắn.
Kết quả học tập của học sinh là thước đo kết quả hoạt động
dạy
của giáo viên và hoạt động học của học sinh. Trong quá trình dạy
học, điểm tập trung là bản thân người học chứ không phải là người
dạy, tức là hoạt động dạy học cần dựa trên nhu cầu, hứng thú, thói
quen và năng lực của người học ở các lứa tuổi khác nhau.
Trong dạy học nói chung và dạy học môn Toán 5 nói riêng,
cần thực sự coi trọng quá trình học của học sinh, tức là coi trọng
việc hình thành, phát triển kĩ năng tự học, chủ động tìm ra kiến
thức, đáp ứng yêu cầu của thời đại bùng nổ thông tin, tiếp cận kho
tàng tri thức ngày càng phong phú của nhân loại.
Để đạt được mục đích trên, giáo viên dạy lớp 5 phải nắm
được một số đặc điểm của nội dung dạy học Toán lớp 5 đó là: Môn
Toán lớp 5 là môn học thống nhất tích hợp các nội dung giáo dục
toán học và các nội dung giáo dục khác, với hình học là nội dung
trọng tâm, là hạt nhận của môn Toán lớp 5.
Nói hình học là nội dung trọng tâm của môn toán lớp 5 vì :
+ Hình học góp phần chủ yếu vào việc hình thành và phát
triển kĩ năng tính toán, một trong những kĩ năng cơ bản của người
lao động trong giai đoạn hội nhập hiện nay.
+ Thời lượng dạy học hình học 30/175 tiết, chiếm 17,1% tổng
thời lượng dạy học toán lớp 5.
Phát huy các kết quả của đổi mới phương pháp dạy học Toán
5 cần tiếp tục đẩy mạnh đổi mới phương pháp theo định hướng
chung là dạy học Toán trên cơ sở giáo viên tổ chức và hướng dẫn,
học sinh tham gia vào các hoạt động học tập một cách tích cực, chủ
động, sáng tạo, khuyến khích học sinh tự phát hiện và giải quyết
vấn đề của bài học để vận dụng rồi chiếm lĩnh kiến thức mới góp
phần tạo lập hứng thú và tự tin trong học tập toán của các đối
tượng học sinh.
B/ nội dung:
I/ cơ sở lí luận:
1. Vị trí môn Toán ở Tiểu học:
Mục tiêu của dạy học Toán ở bậc Tiểu học nhằm giúp học
sinh có những kiến thức cơ bản ban đầu về số học, các số tự nhiên,
phân số, số thập phân, các đại lượng thông dụng, một số yếu tố
hình học và thống kê đơn giản. Hình thành các kĩ năng tính, đo
lường, giải bài toán có nhiều ứng dụng kiến thức trong đời sống.
Góp phần bước đầu phát triển năng lực tư duy, khả năng suy luận
hợp lý và diễn đạt đúng (nói và viết), cách phát hiện và cách giải
quyết các vấv đề đơn giản, gần gũi trong cuộc sống, kích thích trí
tưởng tượng, gây hứng thú học tập, góp phần bước đầu hình thành
phương pháp tự học và làm việc có kế hoạch, khoa học, chủ động,
linh hoạt, sáng tạo.
2. Tính tích cực trong học tập:
Tính tích cực là một phẩm chất vốn có của con người trong
đời sống xã hội. Con người không chỉ hưởng thụ những gì sẵn có
trong thiên nhiên mà còn chủ động sản xuất ra những của cải vật
chất cần thiết cho sự sống, sự tồn tại và phát triển của xã hội loài
người. Từ đây, con người bộc lộ năng lực sáng tạo, khả năng khám
phá, tạo ra các nền văn minh ở mỗi thời đại, chủ động cải tiến môi
trường tự nhiên cũng như môi trường xã hội.
Tính tích cực được biểu hiện trong hoạt động của mỗi người
2. Mục đích của đổi mới phương pháp dạy học:
Mục đích của đổi mới phương pháp là làm thế nào để học
sinh phải thực sự tích cực, chủ động tự giác, luôn trăn trở, tìm tòi,
sáng tạo trong quá trình lĩnh hội tri thức và lĩnh hội cả cách thức để
có tri thức ấy nhằm phát triển và hoàn thiện nhân cách của mình.
Dạy học về diện tích các hình trong chương trình Toán 5 cũng cần
đạt được mục đích trên.
Khi đổi mới mục tiêu và nội dung dạy học, những phương
pháp đã và đang sử dụng sẽ không đáp ứng với yêu cầu đào tạo nếu
không có sự đổi mới về cách thức tiến hành phương pháp.
Đổi mới phương pháp không phải là thay thế các phương
pháp dạy học cũ bằng một loạt phương pháp dạy học mới. Đổi mới
phương pháp là cách thức tiến hành các phương pháp, đổi mới các
phương tiện và hình thức triển khai phương pháp trên cơ sở khai
thác triệt để ưu điểm các phương pháp cũ và vận dụng linh hoạt
một số phương pháp mới nhằm phát huy tối đa tính tích cực chủ
động sáng tạo của người học.
3. Nội dung về dạy học diện tích các hình ở lớp 5:
- Hình tam giác - Diện tích hình tam giác.
- Hình thang - Diện tích hình thang.
- Hình tròn, đường tròn - Chu vi, diện tích hình tròn.
- Hình hộp chữ nhật- Hình lập phương.
- Diện tích xung quanh và diện tích toàn phần của hình hộp
chữ nhật và hình lập phương.
- Tính diện tích của một số hình bằng cách chia hình đã cho
thành các hình đã biết cách tính diện tích.
II/ Cơ sở thực tiễn:
Trong nội dung chương trình môn Toán ở bậc Trung học, học
sinh được làm quen với nhiều loại Toán, với nhiều kĩ thuật tính và
giải khác nhau, trong đó mạch nội dung về diện tích là kiến thức
khó và rất quan trọng.
Cái khó của bài học này là hình thành quy tắc tính và rèn
luyện kĩ năng thực hành tính. Do đó trong quá trình dạy học, học
sinh còn lúng túng trong việc áp dụng từ quy tắc tính vào bài toán
cụ thể với các dạng khác nhau.
Dạy học sinh về diện tích trong chương trình toán lớp 5 có
những đặc điểm khó vì nó đòi hỏi năng lực tổ chức tiếp cận tri thức
và rèn luyện kĩ năng một cách linh hoạt, sáng tạo của học sinh trên
lớp sao cho phát huy được tính tích cực trong học tập của học sinh.
Thực tiễn qua dự giờ, khi dạy học về diện tích, hiện tượng
giáo viên áp đặt kiến thức, bắt học sinh ghi nhớ máy móc về kĩ
thuật tính, ghi nhớ quy tắc. Kĩ năng vận dụng, kĩ năng tính toán của
học sinh phần nào vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu.
III/ Thực trạng và tình hình:
1. Thực trạng:
- Thực trạng dạy học nội dung về diện tích các hình trong
chương trình Toán 5 năm học qua và năm học 2009 - 2010 ở
trường TH số 2 Kiến Giang:
+ Giáo viên đẫ chú ý giáo dục tính tích cực tự giác và tạo
điều kiện cho học sinh cố gắng vươn tới nhưng vẫn chưa đồng đều,
chỉ tập trung ở một số đối tượng.
+ Giáo viên đã kết hợp một cách nhuần nhuyễn và sáng tạo
các PPDH khác nhau, nhưng khi dạy học phần này vẫn chưa kết
hợp được hoặc kết hợp chưa nhuần nhuyễn dẫn đến hiệu quả chưa
cao.
+ Phần nào đã biến yêu cầu của dạy học thành nhu cầu nhận
thức của người học, song các tình huống nhận thức mà giáo viên
đưa ra đôi lúc chưa thật hợp lí và thiếu tính sáng tạo.
+ Về phát triển khả năng tự học của học sinh, khi dạy nội
dung trên, giáo viên đã chú ý song vẫn chưa đưa ra được biện pháp
hợp lí để giúp học sinh xây dựng biện pháp tự học, tăng cường các
hoạt động tự tìm kiếm tri thức hay ứng dụng tri thức vào cuộc
sống.
+ Dạy học về diện tích các hình trong chương trình Toán lớp
5 hầu hết giáo viên đã chú ý kết hợp hoạt động cá nhân với hoạt
động nhóm và phát huy khả năng của cá nhân, tuy vậy vẫn còn
mang tính hình thức, hiệu quả các hoạt động chưa cao.
+ Các tiết dạy đã chú trọng kĩ năng thực hành, song biện pháp
tổ chức thực hành thiếu linh hoạt, nhiều khi lúng túng hoặc rập
khuôn máy móc.
+ Sử dụng thiết bị dạy học trong thiết kế bài dạy và lập kế
hoạch bài học còn nhiều vấn đề cần phải điều chỉnh và định hướng
cụ thể hơn vì giáo viên sử dụng thiết bị dạy học, học sinh sử dụng
dụng cụ học toán còn lúng túng.
+ Trong kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh đã
được chú trong nhưng việc tổ chức đánh giá và tự đánh giá vẫn còn
lúng túng.
2. Kết quả đánh giá thông qua dự giờ và sử dụng phiếu
điều tra giáo viên trực tiếp dạy lớp 5:
* Về nhận thức:
+ Tìm hiểu về nội dung diện tích các hình trong chương trình
SGK Toán 5 và nội dung chương trình trong phạm vi Toán 5:
Số người được lấy ý kiến: 2
Số người có nhận thức tốt: 1 đ/c - đạt 50%
+ Điều tra nhận thức về những định hướng về đổi mới
phương pháp dạy học về diện tích các hình nói chung và vận dụng
vào việc đổi mới phương pháp dạy học phần kiến thức trong
chương trình toán lớp 5:
Số người được lấy ý kiến: 2
Số người có nhận thức tốt: 1
Số còn lại nhận thức chưa đầy đủ.
+ Điều tra qua dự giờ giáo viên dạy nội dung về diện tích các
hình ở lớp 5 năm học 2009-2010:
Số tiết đã dự giờ: 9 tiết/2 giáo viên
Xếp loại tốt: 3 tiết đạt 33,3%
Xếp loại khá: 4 tiết đạt 44,4%
Xếp loại trung bình: 2 tiết đạt 22.2%
Chưa đạt yêu cầu: 1 tiết đạt 11,1%
+ Điều tra học sinh lớp 5 qua khảo sát chất lượng học nội
dung về diện tích các hình:
Số học sinh dự khảo sát: 67 học sinh
Đạt điểm 9-10: 13 em chiếm 19,4 %
Đạt điểm 7-8: 32 em chiếm 47,7%
Đạt điểm 5-6 : 18 em chiếm 26,9 %
Đạt điểm dưới 5: 4 em chiếm 6%
Các số liệu điều tra trên cho thấy cần có những giải pháp tích
cực trong việc đổi mới cách dạy và đổi mới cách học nhằm nâng
cao chất lượng dạy học về diện tích các hình trong chương trình
Toán lớp 5 góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn toán.
IV/ Các giải pháp cụ thể:
1. Tập trung chuẩn bị tốt bài dạy:
- Tìm hiểu sách giáo khảo Toán 5, sách tham khảo và một số
tài liệu có liên quan để xác định mục tiêu dạy cho từng bài học, tiết
học.
- Xác định nội dung trọng tâm và mức độ dạy học nội dung
trọng tâm của tiết học theo chuẩn kiến thức và kĩ năng của Toán 5.
- Các hoạt động học tập chủ yếu của học sinh và các phương
pháp, phương tiện tổ chức dạy để giúp học sinh đạt được mục tiêu
của bài học theo năng lực từng đối tượng học sinh.
- Tự lập được kế hoạch môn Toán nói chung và kế hoạch dạy
học phần diện tích nói riêng. Cái cốt lõi là kế hoạch từng bài phải
ngắn gọn, cụ thể và trọng tâm định rõ việc làm của thầy và trò.
- Xác định rõ đồ dùng dạy học và hình thức, thời điểm, thời
gian sử dụng của giáo viên và học sinh.
- Đặc biệt chú ý hoạt động của thầy và trò trong tiết học đó.
Chọn và sử dụng các hình thức tổ chức dạy học như thế nào để vừa
nhẹ nhàng, vừa mang lại hiệu quả.
- Thiết kế bài dạy phải định rõ những kiến thức, những hoạt
động và đồng thời định được thời gian của những công việc để
hoàn thành mục tiêu.
- Trong quá trình thiết kế bài dạy giáo viên cần lưu ý đúng
mức đến hệ thống câu hỏi. Câu hỏi phải có nội dung rõ ràng, dễ
hiểu, phù hợp với trình độ học sinh, Câu hỏi phải liên quan đến nội
dung bài học, tránh những câu hỏi không ăn nhập với nội dung và
tiến trình bài học. Cần có những câu hỏi ở những mức độ nhận thức
khác nhau. Câu hỏi yêu cầu học sinh hệ thống hóa, khái quát hóa
kiến thức. Câu hỏi yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức đã học.
Các câu hỏi trên yêu cầu phải sắp xếp từ dễ đến khó.
Ví dụ: Thiết kế bài dạy diện tích hình thang
I, Mục tiêu:
- Hình thành công thức tính diện tích hình thang.
- Nhớ và vận dụng công thức tính diện tích hình thang để giải các
bài tập có liên quan.
- Giáo dục học sinh tính cẩn thận, tìm tòi, sáng tạo trong học hình
học.
II, Đồ dùng dạy học:
- Bộ đồ dùng Toán 5 (giáo viên và học sinh).
- Bìa ghi sẵn BT1 của tiết trước.
- Phiếu học tập khổ to ghi sẵn BT2 (4 phiếu- 4 nhóm)
- Máy chiếu đa năng.
III, Các hoạt động dạy họcchủ yếu:
Kiến thức
Thời gian
Hoạt động của giáo viên
1. Bài cũ:
- GV đính bài tập 1 ghi sẵn ở phiếu
(3’- 4’)
lên bảng.Gọi 1 H thực hiện bài tập, cả
lớp theo dõi.
Hoạt động
của học sinh
- H thực hiện.
Gọi H nhận xét bài làm của bạn.
GV nhận xét chung, ghi điểm.
Gọi 1 H nêu quy tắc tính diện tích - 1 H nêu, lớp
2. Bài mới:
a/Hình thành
hình tam giác.
nhận xét.
* Giới thiệu bài- Ghi đề bài
- Lấy hộp đồ
dùng.
công
thức * Y/c H chọn hình thang trong hộp đồ -
tính diện tích dùng.
Thực
hiện
theo y/c.
hình
- Theo dõi.
thang:(15’-
- GV thực hiện chọn hình thang, đính
16’)
lên bảng lớp, viết kí hiệu (hình thang
- Lắng nghe,
nguyên).
GV: Cô chia đôi cạnh BC, M là trung theo dõi.
điểm của cạnh BC. Nối AM, cắt rời
hình tam giác ABM. Ta có hình tứ
giác
AMCD.
A
B
M
D
H
C
- GV đính hình tứ giácAMCD và đính
tiếp hình tam giác ABM lên bảng. Y/c - Theo dõi.
H chọn hai hình (tứ giác và tam
giác)ghép thành hình thang như giáo
viên vừa thao tác.
GVy/c H từ hình thang này hãy ghép - Ghép hình tam
thành hình tam giác
giác.
A
M
D
H
C
(B)
K
(A)
- GV theo dõi, nhận xét.
- GV thực hiện trên bảng lớp, ghi kí
hiệu-gọi tên hình tam giác vừa tạo
thành.
GV: Em có nhận xét gì về diện tích
hình thang ABCD và diện tích hình
tam giác ADK?
(Diện tích bằng nhau)
GV: Em hãy so sánh chiều cao của
- 1-2 H trả lời
hai hình?
(chiều cao bằng nhau)
GV: Em hãy nêu cách tính diện tích
hình tam giác ADK?
( Diện tích hình tam giác ADK =
DK AH
2
)
- HS suy nghĩ,
trả lời.
-1-2 HS trả lời
GV: Mà DK là tổng của hai đoạn
thẳng nào?
(DK là tổng của DC và CK)
GV trình chiếu: diện tích hình tam
giác
ADK là:
DK AH
2
Mà
- HS trả lời.
DK AH ( DC CK ) AH ( DC AB) AH
2
2
2
- GV : CK cũng là đoạn thẳng nào?
( GV trình chiếu tiếp)
- Trả lời.
- GV: DK là gì của hình thang?
(DK là đáy lớn)
- Học sinh nêu
- GV: Còn AB? (AB là đáy bé)
- Vậy ai có thể nêu được cách tính
diện tích hình thang ABCD?
- GV trình chiếu: Vậy diện tích hình
thang ABCD =
( DC AB) AH
2
- GV: Dựa vào công thức vừa lập em
- 1-2 học sinh
nêu
nào có thể nêu được cách tính diện
tích hình thang
- Học sinh lấy
- GV nhận xét
- Yêu cầu học sinh lấy SGK – Cho vài
học sinh đọc quy tắc, đồng thời GV vẽ
hình lên bảng
SGK
b
h
a
- GV trình chiếu: Nếu gọi S là diện
tích hình thang; a, b là độ dài các - Học sinh:
cạnh đáy; h là chiều cao; em hãy nêu
S
(a b ) h
2
- Một số học
b/ Thực hành công thức tính diện tích hình thang
Bài 1: ( 6’)
sinh nhắc lại
công thức
- GV trình chiếu: S (a b) h
2
( S là diện tích; a, b là độ dài các cạch
đáy; h là chiều cao)
- Gọi 1 học sinh đọc yêu cầu bài tập GV trình chiếu yêu cầu và phần a)
- GV: Em vận dụng trực tiếp công
thức tính diện tích hình thang để làm - Học sinh; a là
12 cm, b là 8
bài tập 1
Bài 2 ( 5--6’)
- GV trình chiếu: a)
S
(a b ) h
2
- GV: Độ dài hai đáy lần lượt là bao
nhiêu?
(chỉ vào hình), chiều cao là bao
nhiêu?
- GV trình chiếu các số liệu lên hình
cm, h là 5 cm
- Thực hiện
theo y/c.
thang
- Học sinh làm
- GV: Em thay số liệu vào công thức
trên giấy nháp
- GV ghi bài tập học sinh vừa nêu
- 1 học sinh làm
* Yêu cầu học sinh lên làm bài tiếp ở bảng lớp
bài tập 2 trên giấy nháp
- Nhóm 6
- Đối chiếu, chữa bài
-HS: Có 1 cạnh
- Học sinh hoạt động nhóm
bên vuông góc
+ Lưu ý học sinh: phần b) là hình với 2 đáy
thang vuông
-
Chiều
cao
- GV: hình thang vuông có đặc điểm chính là cạnh
gì?
bên vuông góc
với 2 đáy
- GV: Em nào có nhận xét gì về chiều
cao của hình vuông?
- Học sinh nhận
- GV: Khi hoạt động nhóm, nhóm nhiệm vụ
trưởng cần lưu ý cho các bạn nêu - Học sinh làm
được, chỉ được độ dài cạnh đáy và bài
chiều cao
- GV giao nhiệm vụ cho hai nhóm
- GV chốt thời gian
Bài 3 (8-10’)
- GV đính 2 bài đại diện lên bảng
- Gọi học sinh nhận xét (chữa bài a - Đáy lớn =
trước)
110m,
đáy bé = 90,2m,
cao
=
- GV chốt
chiều
* Gọi học sinh đọc yêu cầu bài tập
TBC của đáy
- GV: Bài toán cho biết gì?
lớn và đáy bé.
- Tính diện tích
thửa ruộng
- Đáy lớn, đáy
bé, chiều cao
- GV: Bài toán yêu gì?
- GV: Muốn tính được diện tích thửa - Lấy đáy lớn
ruộng hình thang này ta phải biết cộng
những yếu tố nào?
đáy bé
chia 2
- GV: Chiều cao của hình thang này - Học sinh làm
là bao nhiêu?
vở
- GV: Làm thế nào để tính được chiều - 1 học sinh làm
cao? ( Ghi tóm tắt)
- Yêu cầu học sinh làm vở
- 1 Học sinh làm bảng phụ
- Đối chiếu, chữa bài tập
bảng phụ
Bài giải
Chiều cao của hình thang là:
(110 + 90,2 ) : 2 = 100,1 (m)
3. Củng cố,
Diện tích thửa ruộng hình thang là:
- Học sinh trả
(110 +90,2) X 100,1 : 2 = 10020,01
lời
(m2)
dặn dò
- Học sinh nêu
Đáp số: 10020,01 m2
- Học sinh trả
- GV: Chúng ta vừa học xong bài gì?
lời
- GV: Ai có thể nêu lại công thức tính
diện tích hình thang
- GV: Muốn tính diện tích hình thang - Học sinh lắng
ta làm thế nào?
nghe
- (GV đọc bài thơ tính diện tích hình
thang)
2. Nâng cao hiệu quả sử dụng đồ dùng và phương tiện dạy
học trong dạy diện tích các hình:
Thật vậy, các phương tiện dạy học hỗ trợ không nhỏ đến hiệu
quả khi sử dụng phương pháp dạy học tiểu học. Điều này phụ thuộc
nhiều vào cơ sở vật chất và các đồ dùng dạy học ở mỗi nhà trường.
Giáo viên cần chú ý sử dụng tối đa các phương tiện dạy học hiện
có để giờ học đạt hiệu quả cao về chất lượng. Đồ dùng trực quan
luôn
gắn liền với phương pháp dạy học ở tiểu học. Để nâng cao hiệu quả
sử dụng đồ dùng và phương tiện dạy học trong dạy diện tích các
hình trrong chương trình Toán 5, GV cần lưu ý những vấn đề sau;
- Giáo viên cần khai thác triệt để bộ đồ dùng dạy học dùng
cho toán 5. Nghiên cứu và sử dụng tối đa hiệu quả bộ đồ dùng dành
cho giáo viên và học sinh. Qua các tiết thao giảng, sinh hoạt
chuyên môn, giáo viên cùng nhau trao đổi, vận dụng các hình thức
tổ chức dạy học phù hợp với hoạt động sử dụng đồ dùng Toán 5.
- Vận dụng công nghệ thông tin vào soạn giảng một cách
nhạy bén, linh động, song không quá lạm dụng trong các tiết lên
lớp; qua sử dụng đồ dùng, hình thành cho học sinh kĩ năng tự học,
phát huy tính sáng tạo, tìm tòi qua việc sử dụng đồ dùng.
3. Nâng cao hiệu quả, chất lượng các hình thức hoạt động
học tập trên lớp:
Chọn và tổ chức các hình thức học tập trên lớp phù hợp với
điều kiện và phương tiện dạy học là một trong những giải pháp
thực hiện nhằm phát huy tính tích cực sáng tạo của học sinh trong
học tập; ngoài ra, khi các hình thức tổ chức dạy học thay đổi sẽ kéo
theo
sự thay đổi của các phương pháp dạy học . Nếu như hình thức tổ
chức dạy học chủ yếu hiện nay là hình thức lớp-bài, gắn liền với
hình thức này giáo viên thường sử dụng các phương pháp dạy học
khác nhau trong giờ lên lớp như thuyết trình, trực quan, vấn đáp,
thực hành, nêu vấn đề, kiểm tra.....thì khi hình thức dạy học thay
đổi, như thảo luận nhóm, tự học cá nhân lúc đó phương pháp dạy
học phù hợp là luyện tập, làm việc độc lập với sách.
Hình thức tổ chức thường được sử dụng khi dạy về diện tích
các hình trong chương trình Toán 5 là hình thức tổ chức dạy học
theo nhóm:
* Hình thức tổ chức dạy học theo nhóm:
- Dạy học theo nhóm là hình thức dạy học đặt học sinh vào
môi trường học tập tích cực, trong đó học sinh được khuyến khích
thảo luận và hướng dẫn làm việc hợp tác với nhau.
- Hoạt động nhóm là hoạt động tích cực đem lại cho học sinh
cơ hội được sử dụng các kiến thức và kĩ năng mà các em được lĩnh
hội và rèn luyện, hoạt động nhóm giúp các em luyện và phát triển
năng lực làm việc.
- Dạy học theo nhóm giáo viên sẽ có dịp tập trung các kinh
nghiệm và sự sáng tạo của học sinh trong học tập.
Để tổ chức có hiệu quả hoạt động nhóm trong dạy học về diện tích
các hình ở chương trình Toán lớp 5, giáo viên cần căn cứ vào nội
dung kiến thức của bài để chọn số lượng học sinh trong một nhóm.
Ví dụ: Khi dạy bài Diện tích hình tam giác
+ Giáo viên cho học sinh hoạt động theo nhóm 4 để thực
hiện thao tác cắt ghép hình tam giác thành hình chữ nhật.
+ Học sinh dựa theo cách tính diện tích hình chữ nhật để
hình thành cách tính diện tích hình tam giác.
Sau khi hoạt động nhóm, giáo viên gọi đại diện nhóm trình
bày kết quả, lớp nhận xét bổ sung để rút ra cách tính diện tích hình
tam giác.
- Xem thêm -