1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến “Phương pháp huấn
luyện đội tuyển bóng chuyền nữ ở trường TH - THCS”
2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Tác giả đồng thời là chủ đầu tư ra
sáng kiến
3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục ( môn Thể dục)
4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: 25/9/2020
5. Mô tả bản chất của sáng kiến :
5.1. Tính mới của sáng kiến:
Trong những năm gần đây, phong trào tập luyện môn bóng
chuyền đã không ngừng phát triển nhanh chóng cả về số lượng và chất
lượng ở mọi đối tượng trong cả nước. Để góp phần vào sự phát triển
của bộ môn bóng chuyền, cũng như việc đánh giá phong trào tập
luyện thể dục thể thao ở các trường THCS nói chung và nâng cao hiệu
quả công tác Giáo dục thể chất tại trường TH-THCS Thanh Lương nói
riêng, bản thân tôi là người giáo viên phải luôn tìm ra những phương
pháp giảng dạy và huấn luyện phù hợp với từng đối tượng học sinh
khác nhau.
Qua nhiều năm dẫn học sinh tham gia Hội khỏe Phù Đổng, tôi
nhận thấy đội bóng chuyền của trường TH-THCS Thanh Lương có
khả năng đạt giải. Vì thế, nên tôi mạnh dạn chọn đề tài: “ Phương
pháp huấn luyện đội bóng chuyền nữ ở trường TH-THCS Thanh
Lương” để nhằm nâng cao thành tích đội bóng chuyền của trường tại
Hội khỏe Phù Đổng và Đại hội TDTT cấp thị xã.
5.2. Nội dung sáng kiến
5.2.1.Thực trạng việc huấn luyện đội tuyển bóng chuyền tại
trường THCS
2
Như chúng ta đã biết hoạt động Giáo dục Thể chất là một hoạt
động mang tính chất bắt buộc ở các trường học. Trong giáo dục thể
chất, bóng chuyền là môn thể thao đối kháng hết sức đa dạng phong
phú về kĩ chiến thuật, vì vậy luôn được nhiều người mến mộ, ham
thích tập luyện. Tập luyện và thi đấu bóng chuyền ngoài việc nâng cao
sức khỏe, làm cho cơ thể cường tráng, phát triển cân đối toàn diện còn
giáo dục ý chí, tinh thần tập thể xây dựng nếp sống văn minh, lành
mạnh.
Trong nhưng năm qua Ban giám hiệu trường luôn tạo điều kiện
thuận lợi cho đội bóng chuyền tham dự Hội khỏe Phù Đổng cấp thị.
Nhưng đội bóng chuyền trường TH-THCS Thanh Lương nhiều lần
đều bị loại trực tiếp. Xuất phát từ việc này, bản thân tôi là người giáo
viên vừa là huấn luyện viên cho đội tuyển cần tìm ra những nguyên
nhân gây thất bại, từ đó đề ra biện pháp khắc phục có hiệu quả.
Qua quá trình quan sát các em thi đấu bóng chuyền ở Hội khỏe
Phù Đổng vòng trường và vòng thị tôi thấy khả năng đỡ bóng bước 1
của các em chưa ổn định, khả năng phối hợp chắn bóng còn nhiều hạn
chế. Vì thế tôi chọn bài tập như sau để đánh giá hiệu quả trước khi
huấn luyện các động tác cho các em trong năm học 2019-2020:
- Đỡ bóng bước 1: Phát bóng đến vị trí số 6 cho các em học sinh
(vận động viên) thực hiện động tác đỡ bóng bước 1 vào ô hình vuông
đặt tại vị trí số 3 có kích thước 1,2m, độ cao cách mặt đất 2,5m.
- Chắn bóng: Các em thực hiện động tác di chuyển nhảy chắn
bóng treo chính giữa mép trên của lưới, cách mép trên của lưới 0,2m ở
ba vị trí số 2, số 3 và số 4 trên hai bên sân bóng chuyền.
Mỗi em thực hiện 10 lần đỡ bóng bước 1 và 10 lần chắn bong.
3
- Đỡ bóng bước 1:10 lần/động tác:
+ Đạt: Vào ô 5 lần trở lên.
+Không đạt: Vào ô dưới 5 lần
- Chắn bóng: 10lần/động tác
+ Đạt: Chạm bóng mà không chạm lưới 5 lần trở lên.
+ Không Đạt: Dưới 5 lần đạt, hay không chạm bóng mà chạm
lưới, chạm bóng mà chạm lưới, hoặc không chạm bóng mà không
chạm lưới.
Và thu được kết quả khảo sát
Tổng
số vận
động
của đội tuyển như sau:
Đỡ bóng bước 1
Đạt
Không đạt
SL
%
SL
%
Chắn bóng
Đạt
Không đạt
SL
%
SL
%
viên
12
5
41,7%
7
58,3%
4
33,3%
8
66,7%
Nhìn vào bảng số liệu khảo sát ta thấy: Số học sinh (vận động
viên) thực hiện chính xác kĩ thuật các nội dung bài tập đỡ bóng bước 1
và chắn bóng là rất ít. Vì vậy, để rèn tốt kĩ năng, bài tập luyện tập
bóng chuyền, khắc phục những điểm hạn chế trên đòi hỏi giáo viên
phải sắp xếp thời gian để hướng dẫn, rèn kĩ năng cho học trò; tranh
thủ thời gian của các giờ tự chọn, các giờ ôn luyện; lên phương án
khoa học để cùng với học sinh khám phá, giải quyết các chiến thuật cơ
bản một cách bài bản và đúng hướng.
5.2.2.Giải pháp thực hiện
Từ những cơ sở lý luận và thực tiễn giảng dạy và huấn luyện đội
tuyển bóng chuyền tại trường TH-THCS Thanh Lương, tôi tập trung
giải quyết hai vấn đề chính là: Tập đỡ bóng bước 1 và tập chắn bóng.
5.2.2.1. Các bài tập đỡ bóng bước 1:
4
Học sinh THCS là đối tượng mới tập chơi bóng chuyền thì cách
đỡ bóng bước 1 chính là một động tác cơ bản giúp người chơi có thể
kiểm soát được trái bóng và chuyền cho đồng đội một cách chính xác
nhất. Để các em tập luyện những kĩ năng đỡ bóng bước 1 thuần thục,
tôi đã sử dụng các bài tập đỡ bóng bước 1 bằng cao tay ( chuyền bóng
cao tay bằng 2 tay trước mặt) và đỡ bóng bước 1 bằng thấp tay (đệm
bóng) như sau:
- Mô phỏng động tác đệm, chuyền không có bóng theo tín hiệu
còi để sửa tư thế đệm và hình tay khi chuyền bóng cao tay, cũng như
độ hoãn sung khi
thực hiện động tác (3- 5 lần)
- Cá nhân thực hiện di chuyển đệm, chuyền trên đường thẳng (2
lần x18m)
- Cá nhân thực hiện đệm, chuyền vào tường (30- 50 lần/buổi/động
tác).
- Nhóm 2 người cách nhau 3-5m thực hiện đệm, chuyền qua lại
cho nhau khi không có lưới và có lưới (3- 5 phút)
- Nhóm 2 người vừa đệm, chuyền, vừa chạm 2 tay xuống đất và
tiếp tục đệm, chuyền. Cố gắng điều chỉnh độ cao khoảng 2,5m so với
mặt đất cũng như có điểm rơi đúng và khoảng cách hợp lý (20-30 lần/
buổi/động tác).
- Di chuyển luân phiên sang bên trái và bên phải cách nhau 2-3
bước thực hiện động tác đệm, chuyền đến vị trí người tung (2- 3
phút/buổi).
- HLV tung bóng vào các vị trí số 1, số 5 và số 6 để để từng người
thực hiện động tác đệm, chuyền bóng vào ô hình vuông 1,2m, độ cao
so với mặt đất 2,5m đặt tại vị trí chuyền 2 (15- 25 lần/buổi/động tác).
5
- Phát bóng vào vị trí số 6 để từng người thực hiện động tác đệm,
chuyền vào ô hình vuông 1,2m, độ cao so với mặt đất 2,5m, được đặt
tại vị trí chuyền 2 (10-15 lần).
- VĐV ở vị trí số 6 đỡ quả bóng bỏ nhỏ phía trước, sau đó di
chuyển sang vị trí số 5 và vị trí số 1 thực hiện động tác đệm, chuyền
đến vị trí chuyền 2 do nhóm phục vụ tung bóng (10-15 lần)
- Phát bóng vào nhóm 3 người ở ba vị trí số 1, số 5 và số 6 trên
sân tập đỡ bóng bước 1 (12 lần/ vị trí/ buổi tập) vào ô hình vuông có
kích thước 1,2m, độ cao so với mặt đất là 2,5m, sau đó xoay vòng các
vị trí.
- HLV đứng ở vị trí số 4 gõ bóng đến vị trí số 1 cho các VĐV
thực hiện động tác đỡ bóng bước 1 đến vị trí chuyền 2.
- HLV đứng ở vị trí số 2 gõ bóng đến vị trí số 5 cho các VĐV
thực hiện động tác đỡ bóng bước 1 đến vị trí chuyền 2.
- VĐV ở vị trí số 6 đỡ bóng bỏ nhỏ phía trước, sau đó lùi về vị trí
số 1 hoặc số 5 ổn định tư thế đỡ quả đập bóng của HLV đến vị trí
chuyền 2.
- HLV đứng trên bàn bên kia lưới luân phiên ở các vị trí số 2, số 3
và số 4 gõ bóng cho các VĐV đỡ bóng bước 1 đến vị trí chuyền 2.
5.2.2.2. Các bài tập chắn bóng:
a. Bài tập phát triển thể lực bổ trợ cho chắn bóng:
- Bật cao tại chổ không có bục và có bục (độ cao bục khoảng 2030cm) nhảy đổi chân (2 lần x 40 nhịp)
- Một số trò chơi: Lò cò tiếp sức, bật cốc, nhảy gù, cõng nhau,…
6
- Một số bài tập phát triển sức mạnh của tay: Nằm sắp chống đẩy
ở tư thế chân thấp rồi đến đặt chân trên ghế đá, hai em đẩy tay với
nhau, đẩy xe cút kít, co tay xà đơn,…
- Một số bài tập phát triển sức mạnh của chân: Gánh tạ đứng lên,
ngồi xuống trọng lượng tạ phù hợp với sức khỏe, bật cao tại chỗ có
đeo chì,…
b. Bài tập bổ trợ kỹ- chiến thuật và tâm lý chắn bóng:
* Bài tập mô phỏng không bóng:
- Tại chỗ bật nhảy chắn bóng để sửa hình tay (3- 5 lần)
- Từng người di chuyển bật nhảy chắn bóng tại 3 vị trí số 2, số 3
và số 4 sau đó di chuyển ngược lại (12-15 lần).
- Nhóm 2 người có sức bật tương đương nhau, đứng ở 2 bên lưới
di chuyển ở 3 vị trí số 2, số 3 và số 4 bật nhảy chạm tay vào nhau, sau
đó di chuyển ngược lại.
- Nhóm 2 người ở cùng bên lưới di chuyển bật nhảy chắn bóng ở
3 vị trí số 2, số 3 và số 4, sau đó di chuyển ngược lại.
- Nhóm 3 người trên 3 vị trí số 2, số 3 và số 4, trong đó số 3 di
chuyển sang số 2 và số 4 bù chắn (5-7 lần), sau đó xoay vòng tròn 3
người cho nhau.
* Bài tập có bóng:
- Từng người tập bật nhảy chắn bóng treo chính giữa, mép trên
của lưới cách mép trên của lưới 0,2m ở 3 vị trí số 2, số 3 và số 4.
- Từng người tập bật nhảy chắn quả đập bóng đối kháng của
nhóm phục vụ ở 3 vị trí số 2, số 3 và số 4. Chú ý sửa chữa hướng
chắn,
7
- Nhóm 2 người di chuyển từ vị trí số 2, số 3 và số 4 bật nhảy
chắn quả đập bóng của nhóm phục vụ.
- Nhóm 3 người tập bật nhảy chắn quả đập bóng của nhóm phục
vụ ở 3 vị trí số 2, số 3 và số 4, trong số 3 bù chắn 2 bên và giao nhiệm
vụ số 2 hoặc số 4 bù chắn phụ số 3.
- HLV đứng trên bàn bên kia lưới luân phiên ở các vị trí số 2, số
3 và số 4 gõ bóng cho các VĐV chắn bóng.
5.2.2.3. Bài tập kết hợp giữa đỡ bóng bước 1 và chắn bóng:
- Nhóm 6 người tập đỡ phát bóng đến vị trí chuyền 2, chuyền 2
bắt bóng lại, rồi 3 người ở vị trí hàng trên tích cực bám chắn quả đập
bóng của nhóm phục vụ ở 3 vị trí số 2, số 3, số 4.
- Tập nhóm 6 VĐV; trong đó 3 VĐV kết hợp thực hiện nhảy
chắn ở 3 vị trí số 2, số 3 và số 4 mỗi vị trí lúc nào cũng có 2 VĐV
chắn bóng, 3 VĐV còn lại đỡ đập bóng hoặc lót bóng bỏ nhỏ, do HLV
hay nhóm phục vụ thực hiện đập bóng, bỏ nhỏ.
5.3. Khả năng áp dụng của sáng kiến:
Đề tài này áp dụng có hiệu quả ở đội bóng chuyền trường THTHCS Thanh Lương và có thể được áp dụng ở các trường THCS khác.
6. Những thông tin cần được bảo mật: Không có
7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
Để các giải pháp đạt hiệu quả tốt hơn cần các điều kiện như:
- Vật chất: Có sân bóng chuyền, bóng, lưới, ghế, vôi kẻ sân,
còi,..đảm bảo đầy đủ phục vụ tốt khi huấn luyện..
- Về việc tiến hành sử dụng giải pháp cần:
8
+ Đối với giáo viên: Có điều kiện nghiên cứu sâu thêm kiến thức
chuyên môn bóng chuyền, góp phần vào việc giảng dạy và huấn luyện
tốt hơn
+ Học sinh cần có tính tích cực, tự giác, chủ động sắp xếp thời
gian luyện tập phù hợp.
8. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp
dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả:
Đề tài này được bản thân tôi bắt đầu áp dụng từ đầu năm học
2019-2020. Qua việc thực hiện đề tài này bản thân tôi nhận thấy rằng:
- Phù hợp với chủ trương của ngành giáo dục về nâng cao hiệu
quả công tác giáo dục thể chất ở các trường học nói chung và nâng cao
thành tích của đội bóng chuyền trường TH-THCS Thanh Lương nói
riêng.
- Thể hiện được sự linh động của người giáo viên và sự tích cực
tập luyện của các em học sinh.
- Góp phần vào sự phát triển của bộ môn bóng chuyền ở địa
phương.
- Đánh giá được hiệu quả áp dụng các bài tập đỡ bóng bước 1 và
các bài tập chắn bóng.
- Trong quá trình thực hiện đề tài này giúp cho bản thân tôi học
được rất nhiều kiến thức chuyên môn trong việc chọn bài tập huấn
luyện phù hợp với từng đối tượng học sinh khác nhau. Đồng thời đánh
giá được hiệu quả công tác giáo dục thể chất, cũng như nâng cao
thành tích đội bóng chuyền trường TH-THCS Thanh Lương.
Qua thời gian theo dõi tập luyện tôi đã thu được kết quả cụ thể
như sau:
9
Tổng
số vận
động
Đỡ bóng bước 1
Đạt
Không đạt
SL
%
SL
%
Chắn bóng
Đạt
Không đạt
SL
%
SL
%
viên
12
11 91,7%
1
8,3%
10 83,3%
2
16,7%
Kết quả thi đấu HKPĐ năm học 2019-2020: hạng nhất
Từ kết quả trên giúp ta xác định qua quá trình huấn luyện các em
có sự tăng tiến về khả năng đỡ bóng bước 1 và chắn bóng rất rõ rệt.
Đặc biệt là tăng số lượng vận động viên thực hiện đúng kĩ thuật, giảm
số lượng không đạt ở mức thấp nhất:
+ Đỡ bóng bước 1: Từ chỗ 7 em không đạt (58,3%), 5 em đạt
( 41,7%) nay chỉ còn 1 em không đạt chiếm (8,3%); còn đạt thì 11 em
(91,7%).
+ Chắn bóng: từ 8 em không đạt (66,7%), 4 em đạt (33,3%) nay
chỉ có 2 em không đạt (16,7%); còn đạt thì 10 em (83,3%).
Thành tích thi đấu của đội tuyển bóng chuyền của trường THTHCS Thanh Lương thật đáng ghi nhận. Từ những năm học trước,
trong các Hội khỏe Phù Đổng, Đại hội Thể dục thể thao cấp thị xã, thì
đội bóng chuyền của trường hầu như năm nào cũng bị loại ngay từ
vòng đầu nhưng khi được tập luyện bằng các giải pháp trên, các em đã
có tiến bộ vượt bậc, đã đạt huy chương vàng cấp thị, 5 em được chọn
vào đội tuyển của Thị xã để thi cấp Tỉnh và đạt được huy chương vàng
Đại hội TDTT cấp tỉnh năm học 2019-2020.
10
- Xem thêm -