Tài liệu Skkn một số giải pháp quản lý, chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng chuyên môn

Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn PHẦN LÝ LỊCH Họ và tên tác giả: Đỗ Ngọc Hùng Chức vụ: Phó Hiệu trưởng. Đơn vị công tác: Trường THCS Lê Quý Đôn – Kim Động Hưng Yên. Tên đề tài SKKN: Một số biện pháp quản lý, chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng dạy học. §ç Ngäc Hïng 1 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn PHẦN I: MỞ ĐẦU I. ĐẶT VẤN ĐỀ Trường Trung học cơ sở Lê Quý Đôn có 2 tổ chuyên môn. Để đánh giá thực trạng hoạt động tổ chuyên môn ở trường, tôi đã xây dựng các phiếu điều tra khảo sát nhận thức của 27 giáo viên trong trường về vai trò, tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng chuyên môn trong và những nhận định thực tế hoạt động chuyên môn trong nhà trường. Kết quả khảo sát điều tra như sau: Bảng 1: Bảng đánh giá vai trò, tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng chuyên môn. Khách thể Giáo viên Số lượng % TT Nội dung 1 Quan trọng 13 48 2 Bình thường 14 52 3 Không quan trọng 0 0 Kết hợp khảo sát điều tra và tiếp xúc trực tiếp với giáo viên để trao đổi, qua hệ thống sổ sách, hồ sơ chuyên môn của giáo viên: Sổ kế hoạch giảng dạy, sổ sinh hoạt chuyên môn ( Sổ Nghị quyết); sổ dự giờ, sổ bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ…có thể đánh giá nhận thức cơ bản của đội ngũ giáo viên về vai trò, tầm quan trọng của nâng cao chất lượng chuyên môn trong nhà trường không đồng nhất. Nhiều ý kiến cho rằng hoạt động tổ chuyên môn trong nhà trường nặng về vấn đề sinh hoạt chuyên môn định kỳ thống nhất nội dung chương trình bài dạy, nhận xét đánh giá các hoạt động dạy - học và các hoạt động giáo dục khác của tổ. Như vậy có nghĩa là nhiều giáo viên nhận thức chưa đầy đủ về yếu tố hạt nhân của mọi hoạt động giáo dục trong nhà trường. Bảng 2: Đánh giá thực tế việc nâng cao chất lượng chuyên môn ở trường Trung học cơ sở Lê Quý Đôn. TT Khách thể khảo sát Nội dung §ç Ngäc Hïng 2 Giáo viên Số lượng % 6 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn Xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ theo tuần, tháng, năm học. Giáo viên xây dựng kế hoạch giảng dạy Thực hiện chương trình dạy học các môn học Thực hiện bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên trong nhà trường Kiểm tra đánh giá hiệu quả giảng dạy, giáo dục của các thành viên trong tổ chuyên môn theo kế hoạch của nhà trường Thực hiện phân tích, đánh giá kết quả học tập và các hoạt 7 động giáo dục của học sinh. Thực hiện quản lý sử dụng sách, trang thiết bị, cơ sở vật 19 70 8 chất của các thành viên trong tổ Tổ chuyên môn sinh hoạt định kỳ 2 lần/tuần. 27 100 1 2 3 4 5 20 74 21 27 25 78 100 93 19 70 22 81 Kết quả khảo sát điều tra cho thấy có một số lượng không nhỏ giáo viên cho rằng có những nội dung hoạt động không thuộc phạm vi hoạt động của tổ chuyên môn. Nhiều giáo viên cho rằng: Nội dung 1 là của tổ trưởng chuyên môn, nội dung 4, 5 là của Ban giám hiệu nhà trường, nội dung 7 là của cán bộ phụ trách Thư viện - đồ dùng. Đó là những cách hiểu chưa đúng về hoạt động tổ chuyên môn ở nhà trường, tổ chuyên môn chưa phát huy được vai trò, chưa tạo được nền nếp, chưa thực sự hiệu quả, còn mang tính hình thức, chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn chưa cao, chưa khai thác được tiềm năng nội lực của mỗi giáo viên cho hoạt động của tổ. Trong khi đó, xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ theo tuần, tháng, năm học phải có sự hợp tác, nhất trí của các thành viên trong tổ. Công tác bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên trong tổ là hoạt động được duy trì thường xuyên ở mỗi tổ chuyên môn. Thực tế cho thấy nội dung và hình thức hoạt động của tổ chuyên môn được quan tâm đúng mức sẽ góp phần đảm bảo kỷ cương nền nếp và nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường. Thực trạng biện pháp quản lý bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên Khảo sát 27 giáo viên của trường Trung học cơ sở Lê Quý Đôn về thực trạng §ç Ngäc Hïng 3 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn biện pháp quản lý của BGH đối với công tác chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên. Kết quả thu được như sau: Bảng 3: Bảng đánh giá về mức độ cần thiết của biện pháp quản lý bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên TT 1 Nội dung biện pháp Duy trì sinh hoạt chuyên 2 3 môn định kỳ hiệu quả Tổ chức các chuyên đề Duy trì phong trào viết 4 sáng kiến kinh nghiệm Tham gia bồi dưỡng Phù hợp Ít phù hợp Không phù hợp 14 7 6 13 7 6 15 5 7 18 7 2 15 10 2 thường xuyên, tự học, tự bồi dưỡng 5 Dự giờ đồng nghiệp Qua khảo sát tôi nhận thấy: Công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên là hoạt động cần duy trì thường xuyên, là điều kiện để nâng cao năng lực chuyên môn, trình độ tay nghề cho giáo viên. Điều đó khẳng định qua việc nội dung biện pháp 4 được đánh giá là phù hợp cao. Nội dung biện pháp 3 và 5 chỉ đạt phù hợp ở mức trung bình trên và nội dung biện pháp 1 và 2 đạt ở mức trung bình giữa là do qua trao đổi với giáo viên, qua kiểm nghiệm thực tế , tôi nhận thấy việc duy trì phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm được thực hiện một cách có nền nếp, quy củ. Vì nó góp phần nâng cao trình độ chuyên môn của mỗi giáo viên và là một tiêu chí để đánh giá, xếp loại thi đua cá nhân hàng năm, tuy nhiên việc phổ biến nhân rộng và áp dụng còn hạn chế. Việc tổ chức các chuyên đề nâng cao chất lượng giảng dạy được tiến hành thường xuyên trong từng năm học nhưng tính hiệu quả của các chuyên đề chưa cao, đôi khi chỉ mang tính hình thức hoặc chỉ tập trung ở một số giáo viên §ç Ngäc Hïng 4 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn trực tiếp nghiên cứu viết, dạy thực nghiệm, chưa phát huy được hết năng lực, trí tụê của tập thể các thành viên trong tổ khi thực hiện chuyên đề. Việc dự giờ đồng nghiệp là một trong những nội dung học tập bồi dưỡng chuyên môn rất thiết thực, hiệu quả, là cơ hội để các đồng nghiệp cùng trao đổi, thống nhất phương pháp giảng dạy, góp phần nâng cao trình độ tay nghề. Tuy nhiên, một số cá nhân do những điều kiện nhất định mà họ ít đi dự giờ, một số cá nhân thì không thể áp dụng được những kinh nghiệm, phương pháp, phong cách giảng dạy của đồng nghiệp vào các giờ dạy của mình. Công tác bồi dưỡng qua thực hiện sinh hoạt tổ chuyên môn định kỳ được đánh giá ở mức phù hợp thấp. Qua tìm hiểu , tôi nhận thấy nguyên nhân là do thời gian sinh hoạt tổ chuyên môn còn hạn chế. Do nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn chưa có những định hướng trọng tâm, các thành viên chưa tích cực đưa ra các ý kiến chủ quan của mình để trao đổi, thảo luận trong tổ nhằm đưa buổi sinh hoạt tổ thực sự có hiệu quả cao. Phạm vi nghiên cứu của đề tài: Hoạt động chuyên môn tại trường THCS Lê Quý Đôn, Kim Động, Hưng Yên. II. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH 1. Cơ sở lí luận Cuộc cách mạng khoa học – công nghệ đang phát triển với những bước nhảy vọt trong thế kỉ XXI, đưa thế giới chuyển từ nền kinh tế công nghiệp sang nền kinh tế tri thức, đồng thời tác động tới tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Kho tàng tri thức của nhân loại ngày càng đa dạng và phong phú. Bởi vậy vai trò của giáo dục trong xã hội ngày càng cao. Giáo dục là nền tảng cho sự phát triển khoa học – công nghệ; phát triển nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu của xã hội hiện đại. Tại hội nghị lần thứ II, Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII đã khẳng định: “Giáo dục là quốc sách hàng đầu” và “ Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, hình thành đội ngũ lao động §ç Ngäc Hïng 5 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn trí thức có tay nghề, có năng lực thực hành, tự chủ, năng động, sáng tạo, có đạo đức cách mạng, tinh thần yêu nước, yêuchủ nghĩa xã hội, nhà trường đào tạo thế hệ trẻ theo hướng toàn diện và có năng lực chuyên môn sâu, có ý thức và khả năng tự tạo việc làm trong nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần.” Để thực hiện nhiệm vụ, mục tiêu trên và cũng là để đáp ứng sự đòi hỏi phát triển giáo dục thời kì công nghiệp hóa - hiện đại hóa, mỗi nhà trường đều phải lấy việc:“ Nâng cao chất lượng giáo dục” làm nhiệm vụ trung tâm xuyên suốt của mình. Như chúng ta đã biết: Dạy học là công tác đặc trưng của nhà trường mà trong đó giáo viên là người đóng vai trò chủ chốt “Trong giáo dục Trung học, người giáo viên là nhân tố hàng đầu quyết định chất lượng giáo dục” (Vũ Quốc Chung - 1998 - Vấn đề chiến lược phát triển giáo dục trong thời kì CNH- HĐH, NXBGDHN) Giáo viên chính là người hướng dẫn, là cầu nối dắt học sinh đi đến lĩnh hội tri thức của loài người. Bất cứ một người giáo viên nào cũng ảnh hưởng trực tiếp rộng rãi đến một tập thể học sinh và ngược lại. Bất cứ một học sinh nào cũng nhận được một sự giáo dục của một tập thể giáo viên. Vì thế trong nhà trường, đội ngũ giáo viên là lực lượng chính, quan trọng quyết định chất lượng giáo dục của nhà trường. Như vậy, trong sự nghiệp giáo dục, bất kì giai đoạn cách mạng nào, ở bất kì trường học nào thì việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên và nâng cao chất lượng cho học sinh luôn là nhiệm vụ cực kì quan trọng. 2. Cơ sở thực tiễn Thực tế trong những năm gần đây, đội ngũ giáo viên ở các nhà trường nói chung và ở trường Trung học cơ sở Lê Quý Đôn nói riêng đã có nhiều chuyển biến và tiến bộ đáng kể. Nhìn chung các thầy cô giáo vẫn giữ và phát huy được truyền thống tốt đẹp của nhà giáo, xứng đáng với niềm tin yêu của học sinh và sự mong mỏi của xã hội. Một số giáo viên cao tuổi trình độ đào tạo thấp đã nghỉ hưu, số giáo viên có kinh §ç Ngäc Hïng 6 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn nghiệm ngày càng nhiều song vẫn còn một số giáo viên chưa tâm huyết với nghề nghiệp, tay nghề còn yếu dẫn tới chất lượng chuyên môn kém làm cho chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường bị ảnh hưởng theo. Để khắc phục tình trạng này và đặc biệt là để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục và đào tạo, theo tinh thần nghị quyết Trung ương II của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII, trường Trung học cơ sở Lê Quý Đôn chúng tôi đã coi việc bồi dưỡng nâng cao chất lượng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên là nhiệm vụ then chốt nhằm nâng cao chất lượng mũi nhọn và chất lượng toàn diện trong nhà trường. Thực tiễn nhiều năm giảng dạy và tham gia công tác lãnh đạo ở nhà trường. Tôi thấy việc nâng cao chất lượng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên là một yêu cầu cần giải quyết. Bởi vậy tôi đã dành thời gian nghiên cứu hoạt động công tác quản lý nhằm phát huy hơn nữa những thế mạnh, hạn chế những nhược điểm của giáo viên trong trường và đề ra những biện pháp quản lý chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên. Sau một thời gian tìm tòi, nghiên cứu và áp dụng vào thực tế, tôi đã đúc rút được một số kinh nghiệm về: “ Một số biện pháp quản lý, chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường THCS Lê Quý Đôn, huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên ” 3. Các biện pháp tiến hành, thời gian: a. Phương pháp nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu các tài liệu liên quan đến Quản lý giáo dục và quản lý tổ chuyên môn ( Điều lệ trường Trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học, Luật giáo dục 2005, văn bản pháp quy, quy chế về các lĩnh vực giáo dục Trung học cơ sở, các giáo trình quản lý giáo dục.). b. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra viết, tổng kết kinh nghiệm, phương pháp chuyên gia, trao đổi với cán bộ giáo viên, học sinh để thu thập thông tin. c. Phương pháp thống kê toán học. §ç Ngäc Hïng 7 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn d. Thời gian: năm học: 2013 - 2014, 2014 - 2015, 2015 - 2016. PHẦN II: NỘI DUNG I. MỤC TIÊU Xuất phát từ thực trạng chất lượng hoạt động chuyên môn trong nhà trường còn có những hạn chế nhất định, chưa đạt kết quả như mong muốn của các nhà quản lí. Trước những yêu cầu đổi mới công tác quản lý giáo dục, để khắc phục những hạn chế trên, công tác quản lý, chỉ đạo cần giải quyết tốt một số vấn đề sau: 1. Nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn. 2. Quản lý chất lượng dạy học của giáo viên 3. Xây dựng nhà trường thành tập thể sư phạm đoàn kết, có tinh thần hợp tác, giúp đỡ nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ. 4. Tổ chức chuyên đề, hội giảng. 5. Chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên. 6. Kiểm tra, đánh giá thực hiện kế hoạch hoạt động chuyên môn của giáo viên. II. CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ, CHỈ ĐẠO NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN. 1. Biện pháp 1: Nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn. 1.1. Mục tiêu. - Giúp tổ chuyên môn thực hiện nội dung sinh hoạt có chủ đề trọng tâm, đảm bảo thời gian, có tác dụng thiết thực trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy đại trà và chất lượng mũi nhọn. Đẩy mạnh các phong trào thi đua trong dạy và học, nâng cao trình dộ nhận thức, chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên trong tổ. - Giúp tổ trưởng chuyên môn và các thành viên nắm rõ vai trò, quyền hạn và trách nhiệm của mỗi người trong việc xây dựng kế hoạch, nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn , đảm bảo chất lượng, hiệu quả. - Xây dựng nền nếp sinh hoạt tổ chuyên môn định kì, hiệu quả. - Nâng cao nhận thức của đội ngũ giáo viên trong tổ về vai trò, tầm quan trọng và trách nhiệm của mỗi người trong việc xây dựng kế hoạch,nội dung sinh hoạt tổ §ç Ngäc Hïng 8 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn chuyên môn, đảm bảo chất lượng hiệu quả. 1.2. Nội dung và cách thức thực hiện * Tổ chức học tập các chỉ thị, nghị quyết, văn bản hướng dẫn của ngành về nhiệm vụ năm học, học tập quy chế chuyên môn, nhiệm vụ tổ chuyên môn - Ngay từ đầu năm học, tôi phải tổ chức quán triệt tới toàn thể các thành viên trong trường các văn bản, chỉ thị, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của ngành và các cấp có thẩm quyền để mọi thành viên trong trường đều nắm được trách nhiệm của mình và có nhận thức đầy đủ trong việc xác định trách nhiệm của từng cá nhân để đạt mục tiêu giáo dục của Nhà trường. - Tổ chức cho giáo viên học tập Điều lệ trường Trung học trong đó đi sâu vào nội dung cơ bản về nhiệm vụ của tổ chuyên môn, nhiệm vụ của giáo viên. Học tập các quy chế chuyên môn ( quy định về thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học, việc soạn bài, lên lớp, kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh, hồ sơ chuyên môn, các quy định khác). Tất cả các quy định này là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của các thành viên trong nhà trường trong suốt năm học . * Chỉ đạo xây dựng kế hoạch tổ và kế hoạch cá nhân. Chỉ đạo tổ chuyên môn tổ chức xây dựng kế hoạch của các tổ chuyên môn và cá nhân đảm bảo được các yêu cầu sau: + Kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn phải bám sát kế hoạch nhiệm vụ của nhà trường và phù hợp tình hình thực tế, đặc thù riêng của từng tổ. + Các hoạt động chuyên môn của tổ phải đảm bảo mục tiêu nhiệm vụ chất lượng dạy và học, chất lượng giáo dục của tổ chuyên môn theo mục tiêu của nhà trường. + Kế hoạch chuyên môn phải thể hiện rõ nội dung công việc, nhiệm vụ chuyên môn trọng tâm của tổ, mục tiêu phấn đấu ( cần đạt), thời gian tiến hành, biện pháp thực hiện, lực lượng tham gia, người phụ trách, những kiến nghị, đề xuất với nhà trường. Tất cả các nội dung này phải có sự bàn bạc, nhất trí cao của tập thể các thành viên trong tổ và có sự phân chia trách nhiệm rõ ràng. §ç Ngäc Hïng 9 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn + Kế hoạch cá nhân phải thể hiện đầy đủ các nhiệm vụ hoạt động chuyên môn và các hoạt động giáo dục khác nhằm thực hiện mục tiêu của cá nhân đó. Tập trung vào các công việc cơ bản ( chất lượng giảng dạy, tỷ lệ học sinh giỏi, khá, trung bình,, tham gia các cuộc thi của giáo viên và học sinh các cấp, danh hiệu thi đua). + Duyệt kế hoạch hoạt động của tổ chuyên môn để có biện pháp chỉ đạo phù hợp, hướng dẫn, điều chỉnh, bổ sung ( nếu có). Tập trung vào những vấn đề cơ bản trong kế hoạch: chỉ tiêu, tiến trình thực hiện. * Chỉ đạo tổ chuyên môn hoạch định nội dung sinh hoạt tổ. Bước 1: Họp với tổ trưởng chuyên môn duyệt nội dung sinh hoạt trứơc khi tiến hành họp tổ ( trước họp tổ ít nhất 2 ngày) - Với nội dung sinh hoạt theo thời gian: Đảm bảo tính thời điểm, tính mục đích, tính kế hoạch, tính khả thi, tính hiệu quả. Ví dụ: Tháng 9: Tập trung ổn định nền nếp dạy học; nghiên cứu chương trình thời khóa biểu, xây dựng kế hoạch giảng dạy, quy định nền nếp soạn bài và lên lớp, khảo sát chất lượng đầu năm, thảo luận các chỉ tiêu phấn đấu... Tháng 11: Thống nhất việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, thi đua dạy tốt - học tốt kỉ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11. Thực hiện kế hoạch tổ chức chuyên đề, tổ chức hội giảng đợt 20/11. - Với nội dung sinh hoạt theo chủ đề chủ điểm: Nội dung sinh hoạt trong tong tuần phải được sắp xếp theo tính chất công việc của từng thời điểm cụ thể, sắp xếp theo thứ tự việc nào cần làm trước, việc nào làm sau để khi đưa ra triển khai các thành viên xác định rõ nhiệm vụ một cách nhanh nhất, tránh ôm đồm công việc mà không xác định được yêu cầu tính chất của nó, trong đó tập trung vào các nội dung chuyên đề sau: + Thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học đảm bảo chất lượng học sinh đại trà. Đánh giá, xếp loại học sinh…. + Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. + Dự giờ, hội giảng, tổ chức chuyên đề….. §ç Ngäc Hïng 10 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn + Viết và áp dụng SKKN trong giảng dạy….Sử dụng và quản lý trang thiết bị, đồ dùng dạy học. + Tham gia các hội thi cấp trường, huyện, tỉnh của giáo viên, học sinh. - Với nội dung sinh hoạt định kì, cần đảm bảo: + Nhận xét, đánh giá công tác chuyên môn ( tuần trước) + Thống nhất công tác chuyên môn tuần tiếp theo. + Thực hiện chương trình kế hoạch dạy học. + Thảo luận những bài, phần khó dạy ( trọng tâm) ( Lưu ý: Yêu cầu các thành viên trong tổ nghiên cứu trước chương trình, nội dung kiến thức của từng bài, từng môn để có thể đưa ra ý kiến trước tổ). + Thống nhất công việc giảng dạy trọng tâm trong tuần của khối lớp, các bộ môn của tổ. + Các ý kién đề xuất về thực hiện kế hoạch của tổ. Bước 2: Bổ sung, điều chỉnh định kì (nếu cần thiết) và phê duyệt nội dung sinh hoạt của tổ. *Chỉ đạo xây dựng quy trình, cách thức tổ chức sinh hoạt tổ. - Tổ trưởng ( hoặc tổ phó) là người chủ trì điều hành cuộc họp, triển khai nội dung sinh hoạt tới các thành viên trong tổ. Cử thư kí ghi biên bản cuộc họp. - Các thành viên thảo luận, đóng góp, đề xuất ý kiến. - Tổ trưởng tổng hợp, giải đáp những kiến nghị, thắc mắc của tổ viên ( trong phạm vi chức trách, nhiệm vụ của mình) - Thư kí thông qua nội dung cuộc họp. Biên bản phải đầy đủ chữ kí của chủ toạ, thư kí và được lưu giữ trong hồ sơ của tổ. - Kết thúc cuộc họp, tổ trưởng báo cáo với Hiệu trưởng những vấn đề cơ bản của tổ cần được BGH chỉ đạo, giải quyết. * Tăng cường kiểm tra nền nếp sinh hoạt tổ chuyên môn. - Dự sinh hoạt chuyên môn theo hình thức báo trước và không báo trước để kiểm tra chất lượng cuộc họp cũng như việc phát huy vai trò của các thành viên trong §ç Ngäc Hïng 11 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn tổ thông qua việc thảo luận, đóng góp ý kiến và rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện. - Kiểm tra sổ ghi chép ( sổ Nghị quyết) của các thành viên trong tổ sau buổi sinh hoạt chuyên môn. Nhận xét, đánh giá, tuyên dương kịp thời những tổ thực hiện tốt. Rút kinh nghiệm khi chưa đạt yêu cầu. 1.3. Điều kiện thực hiện - BGH phải nắm vững mục tiêu, nhiệm vụ năm học, phải kế hoạch hoá được toàn bộ công việc của nhà trường ngay từ khi chuẩn bị bước vào năm học mới. Xây dựng kế hoạch năm học của nhà trường sát thực tế, rõ mục tiêu làm cơ sở xây dựng kế hoạch chuyên môn của tổ. - BGH phải quan tâm bồi dưỡng năng lực chuyên môn, năng lực tổ chức điều hành cho tổ trưởng. Xây dựng đội ngũ tổ trưởng thực sự là những người tận tâm, có trách nhiệm cao trong công việc, uy tín, gương mẫu trước các thành viên trong tổ. . Tổ trưởng chuyên môn phải nắm chắc tình hình thực tế của tổ, những thuận lợi, khó khăn , mục tiêu cần đạt của kế hoạch, kế hoạch phải được tất cả các thành viên quán triệt và thừa nhận. 2. Biện pháp 2: Quản lý chất lượng dạy học của giáo viên. 2.1. Mục tiêu Chất lượng giáo dục thể hiện qua kết quả học tập, rèn luyện của học sinh là căn cứ, thước đo để đánh giá toàn bộ quá trình dạy và học trong nhà trường. Chất lượng giảng dạy là cái đích cao nhất để mỗi giáo viên vươn tới và cần đạt. Luật Giáo dục đã quy định rõ: Kiểm định chất lượng giáo dục là biện pháp chủ yếu nhằm xác định mục tiêu, chương trình giáo dục của nhà trường. Vì vậy, quản lý chất lượng dạy học của giáo viên là một trong những biện pháp quan trọng nhằm mục tiêu giúp giáo viên thực hiện tốt chương trình kế hoạch dạy học, xây dựng nền nếp dạy học, giải quyết tốt những yêu cầu đề ra trong thực tế giảng dạy. - Kiểm tra kết quả học tập của học sinh để đánh giá chất lượng giảng dạy của giáo viên. §ç Ngäc Hïng 12 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn - Nâng cao ý thức trách nhiệm, lòng tự trọng nghề nghiệp của giáo viên đồng thời giúp tôi điều chỉnh kịp thời các biện pháp quản lý tổ chức, điều hành các hoạt động giáo dục để đạt được mục tiêu đề ra. 2.2. Nội dung cách thức thực hiện * Quản lý thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học Ngay từ đầu năm học, BGH chỉ đạo các tổ chuyên môn tổ chức cho giáo viên nghiên cứu chương trình, xây dựng kế hoạch dạy học. - Chia nhóm giáo viên theo khối lớp để hỗ trợ lẫn nhau về chuyên môn, tài liệu và phương pháp giảng dạy. - Chỉ đạo tổ trưởng chuyên môn chỉ đạo giáo viên thực hiện chương trình dạy học các môn học theo quy định, đảm bảo chất lượng và đúng tiến độ, thời gian. Duyệt kế hoạch giảng dạy hàng tuần của từng giáo viên. * Xây dựng nền nếp dạy học của giáo viên. - Tổ chức cho giáo viên học tập, nghiên cứu các văn bản pháp quy, quy chế của Nhà nước và ngành giáo dục về nền nếp dạy học. - Tổ chức xây dựng và thực hiện quy chế làm việc của nhà trường tập trung vào nội dung về thực hiện các nội quy của nhà trường về nền nếp dạy học. - Quản lý tốt việc thực hiện quy chế chuyên môn. + Giảng bài: Quán triệt giáo viên thực hiện nghiêm túc chương trình, kế hoạch dạy học các môn học, nền nếp ra vào lớp của thầy và trò như : Dạy đúng thời khoá biểu, đúng thứ tự môn học, đảm bảo thời gian của từng tiết dạy, đảm bảo mục tiêu từng bài học, phải chuẩn bị đồ dùng cho bài giảng. + Hồ sơ sổ sách: Có đủ các loại hồ sơ, sổ sách theo quy định của Sở giáo dục và đào tạo . Giáo án: Đảm bảo soạn bài trước 1 tuần, giáo án phải được thông qua tổ trưởng trước khi lên lớp. * Quán triệt giáo viên thực hiện nghiêm túc việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh. §ç Ngäc Hïng 13 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn + Tổ chức giáo viên học tập quyết định của Bộ giáo dục về đánh giá xếp loại học sinh Trung học cơ sở theo TT 58/2011 ( Đối với HS lớp 7, 8, 9 ).và công văn 4669/2015 ( Đối với HS lớp 6 theo mô hình trường học mới ) + Chấm bài, cho điểm học sinh theo đúng kết quả, lực học của học sinh, đảm bảo khách quan, công bằng, chính xác. Phản ánh đúng học lực và sự phấn đấu của học sinh. * Tổ chức dự giờ thăm lớp các thành viên trong nhà trường. - BGH tiến hành việc dự giờ giáo viên thường xuyên, đột xuất để đánh giá việc thực hiện chương trình dạy học và thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy của giáo viên, nền nếp học tập của học sinh trong lớp theo quy định. + Giáo viên dự giờ đồng nghiệp ít nhất 1 tiết/ tuần. + Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng, tổ trưởng dự giờ giáo viên ít nhất 1 tiết/tuần. Tất cả giáo viên phải được dự giờ ít nhất 1 lần/năm - Sau dự giờ phải tổ chức nhận xét, rút kinh nghiệm giờ dạy để mọi thành viên tham gia dự tiết dạy đó có thể học tập được những kinh nghiệm tốt nhất cho mình đồng thời cùng thống nhất được phương pháp giảng dạy phù hợp, hiệu quả nhất đối với học sinh, góp phần nâng cao trình độ tay nghề cho giáo viên. * Khảo sát chất lượng, đánh giá kết quả học tập của học sinh trong từng giai đoạn - Căn cứ vào kế hoạch chỉ đạo của Phòng giáo dục, kế hoạch quản lý chuyên môn của nhà trường, BGH tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả của học sinh trong tổ qua từng giai đoạn như sau: + Khảo sát chất lượng đầu năm để giao chỉ tiêu chất lượng cho giáo viên. + Khảo sát chất lượng kỳ I, kỳ II. - Căn cứ vào kết quả học tập của học sinh trong từng giai đoạn, tôi chỉ đạo tổ chuyên môn, giáo viên điều chỉnh nội dung, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học cho phù hợp với từng đối tượng học sinh. Đặc biệt quan tâm đến kết quả bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu. §ç Ngäc Hïng 14 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn - Trong từng thời điểm, BGH đã chỉ đạo thành lập ngân hàng đề kiểm tra của nhà trường. Đáp ứng đầy đủ yêu cầu của các đợt kiểm tra định kỳ khảo sát trong năm học. - Tổ chức coi, chấm đảm bảo đúng nguyên tắc, khách quan, công bằng, chính xác, tạo tâm lý nhẹ nhàng đối với học sinh khi các em được tiến hành kiểm tra. - Tổ chức họp gồm BGH, tổ trưởng, tổ phó chuyên môn để rút kinh nghiệm sau từng thời điểm giai đoạn của năm học ( sau từng kỳ kiểm tra, khảo sát), phân tích kết quả, tìm nguyên nhân của những thành công, hạn chế và tập trung xây dựng biện pháp nâng cao chất lượng dạy học tro g tổ, khối lớp trong thời gian tiếp theo., - Phân công trách nhiệm cho từng thành viên, giao thời gian thực hiện để đạt mục tiêu. - Khen thưởng, động viên bằng những hình thức khác nhau tạo phong trào thi đua giữa các khối, lớp, giữa giáo viên với giáo viên. 2.3. Điều kiện thực hiện - BGH phải xây dựng kế hoạch quản lý chất lượng dạy học của giáo viên, Tổ chức triển khai tới các thành viên để tất cả cùng nắm được mục đích, nội dung, ý nghĩa của biện pháp này. Quán triệt giáo viên nhận thức sâu sắc được: kết quả học tập thực chất của học sinh là thước đo thành quả lao động của người thầy. - BGH thành lập Ban ra đề theo từng thời điểm. Ban này gồm Phó hiệu trưởng, tổ trưởng, những giáo viên có năng lực, có kiến thức chuyên sâu về từng môn học . - Tổ chức phân công, giao trách nhiệm cho lực lượng kiểm tra đảm bảo độ tin cậy, chính xác cao. 3. Biện pháp 3: Xây dựng nhà trường thành tập thể sư phạm đoàn kết ,có tinh thần hợp tác giúp đỡ nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ. 3.1. Mục tiêu Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “ Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết Thành công, thành công, đại thành công” §ç Ngäc Hïng 15 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn Một tập thể mạnh là một tập thể mà mọi thành viên thực sự gắn kết với nhau, tôn trọng lẫn nhau và cùng có trách nhiệm, có tinh thần xây dựng tổ chức, đơn vị, nhà trường thành một tập thể vững mạnh vì sự tiến bộ và phát triển bền vững. Nhà trường là một khối đoàn kết, có tinh thần hợp tác tương trợ lẫn nhau thì nhà trường sẽ là một khối thống nhất và mới thực sự phát triển được theo yêu cầu của xã hội. Mục tiêu của biện pháp này là: - Xây dựng tổ thành một tập thể sư phạm đoàn kết, thống nhất, vững mạnh. - Xây dựng bầu không khí tâm lý lành mạnh, phát huy trí tụê, năng lực, nội lực của các thành viên trong tổ trong quá trình tham gia các hoạt động giáo dục và thực hiện nhiệm vụ. - Khẳng định vai trò của từng thành viên trong việc xây dựng tập thể tổ chuyên môn, nhà trường vững mạnh, phát triển toàn diện. 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện * Nâng cao nhận thức về tư tưởng chính trị và vai trò của các thành viên trong nhà trường. Người thầy giáo có vai trò, vị trí quan trọng, là động lực, là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục. Nhiệm vụ của người thầy là giảng dạy, giáo dục học sinh trở thành những con người phát triển toàn diện “đức và tài”. Vì vậy, người giáo viên phải là người có nhận thức cơ bản về chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, nắm vững quan điểm đường lối lãnh đạo của Đảng, luôn nêu cao tinh thần tự giác, tu dưỡng rèn luyện phẩm chất đạo đức của người giáo viên XHCN, người chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng văn hoá, làm việc bằng chính lương tâm của mình, yêu nghề, hết lòng vì học sinh, trung thành với sự nghiệp giáo dục, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Vì vậy, Ban giám hiệu phải tiến hành các công việc như sau: - Tổ chức cho giáo viên học tập đầy đủ các chỉ thị, Nghị quyết, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các văn bản chỉ đạo của ngành về nhiệm vụ §ç Ngäc Hïng 16 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn năm học của từng cấp học, bậc học, về vị trí, vai trò, nhiệm vụ của người giáo viên trong sự nghiệp giáo dục. - Thông qua Hội thảo xây dựng nhiệm vụ năm học của nhà trường, xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn để phân tích những thuận lợi, khó khăn của nhà trường, của tổ chuyên môn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ năm học, khơi dậy tiềm năng, ý thức trách nhiệm, lòng tự trọng nghề nghiệp của mỗi giáo viên để cùng nhau đoàn kết, hợp tác, khắc phục khó khăn hoàn thành nhiệm vụ đề ra. - Quan tâm bồi dưỡng, phát triển đội ngũ Đảng viên trẻ, phát hiện những nhân tố điển hình tích cực trong các hoạt động của nhà trường để giới thiệu bồi dưỡng nhận thức về Đảng. Đầu tư kinh phí cho các hoạt động chuyên môn của giáo viên hợp lý tạo động lực thúc đẩy phong trào thi đua giữa các thành viên và giữa các tổ chuyên môn. * Phân công chuyên môn, giao trách nhiệm hợp lý tới mọi thành viên trong nhà trường, trong tổ chuyên môn. - Phân công chuyên môn hợp lý tức là sử dụng tốt nguồn lao động trong nhà trường, trong tổ chuyên môn, tạo bầu không khí tâm lý lành mạnh, phấn khởi, tự tin trong công việc của từng thành viên. Chính vì vậy, BGH phải là những người chỉ đạo thực hiện tốt công việc quan trọng này trước khi bước vào năm học mới. BGH tổ chức họp thống nhất kế hoạch phân công chuyên môn cho tập thể giáo viên nhà trường, đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau: Phân công chuyên môn căn cứ vào năng lực của giáo viên, thực tế học sinh từng lớp; căn cứ mục tiêu chất lượng, kết quả công tác của giáo viên trong năm học trước; điều kiện cá nhân ( sức khoẻ, gia đình, nguyện vọng). Đảm bảo tính công bằng về lao động với tất cả giáo viên trong từng tổ. * Quan tâm đến đời sống vật chất tinh thần cho các thành viên nhà trường. - Đối với tổ trưởng: BGH phải có những việc làm thiết thực quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần, thường xuyên chia sẻ, động viên các tổ trưởng về công việc trường lớp, công việc gia đình, thông cảm với những khó khăn của họ. Ngoài chế độ §ç Ngäc Hïng 17 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn quy định của Nhà nước về phụ cấp của tổ trưởng chuyên môn, chế độ trừ giờ, tôi có thể căn cứ tình hình thực tế, điều kiện nhà trường để động viên về vật chất hợp lý, mang tính chất tôn trọng cao, trang bị đầy đủ phương tiện làm việc cho tổ trưởng trong điều kiện có thể ( Ví dụ như :sổ sách, các đồ dùng khác) tạo động lực giúp họ tự giác phấn đấu, hoàn thiện mình để đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ. - Đối với các thành viên trong tổ: Gắn quyền lợi của tổ chuyên môn với lợi ích cá nhân, gắn kết quả công tác của tổ với danh hiệu thi đua của các thành viên, có chính sách động viên, khen thưởng, hỗ trợ kinh phí hoạt động chuyên môn cho những tổ hoàn thành tốt nhiệm vụ; Đảm bảo đầy đủ các chế độ, chính sách, lợi ích chính đáng cho các thành viên trong tổ, chỉ đạo tổ trưởng làm tốt công tác thăm hỏi, động viên, chia sẻ vui buồn khi tổ viên có việc hiếu, hỉ, ốm đau. 3.3. Điều kiện thực hiện - BGH phải là người công tâm, khách quan, gương mẫu trong thực hiện mọi nhiệm vụ, vì lợi ích của nhà trường. - Tổ chức phân công, phân quyền, giao trách nhiệm tới từng thành viên trong nhà trường, trong tổ chuyên môn một cách khoa học, hợp lý. Động viên khen thưởng kịp thời các nhân tố điển hình. - BGH nhà trường phải biết phát huy vai trò của tập thể tổ chuyên môn, của các thành viên trong tổ. - Quan tâm bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên. Coi đây là một biện pháp chủ đạo. 4. Biện pháp 4: Chỉ đạo thực hiện chuyên đề, hội giảng. 4.1. Mục tiêu Việc tổ chức chuyên đề trong nhà trường là một trong những giải pháp bồi dưỡng giáo viên có hiệu quả giúp giáo viên có thể vận dụng,áp dụng ngay cho bản thân những phương pháp, mô hình giảng dạy đã được tổng kết, đúc rút kinh nghiệm. §ç Ngäc Hïng 18 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn 4.2. Nội dung và cách thức thực hiện - Ngay từ đầu mỗi năm học, BGH thường tổ chức cho giáo viên trong tổ chuyên môn thảo luận để lựa chọn chuyên đề. Những chuyên đề được lựa chọn phải tập trung vào những vấn đề mới, khó, cần thiết, quan trọng. Chẳng hạn như các vấn đề về: Phương pháp tổ chức lớp học theo mô hình trường học mới, dạy kỹ năng đọc hiểu cho học sinh; dạy tập làm văn; xây dựng các đoạn văn miêu tả ở lớp 6; dạy các yếu tố hình học lớp 7- 8, dạy các tiết tăng buổi như thế nào? Và sau đó tổ chức cho giáo viên, tổ chuyên môn thảo luận để xác định thời gian tổ chức sao cho phù hợp với nội dung, chương trình giảng dạy. - Phân công giáo viên cốt cán hoặc giáo viên có năng lực viết và trình bày chuyên đề. Những đồng chí giáo viên này cần lựa chọn là những giáo viên có năng lực, có trình độ, có kinh nghiệm. Có như vậy chuyên đề mới thực sự có chất lượng, thiết thực. Mặt khác việc tổ chức các chuyên đề phải đúng quy trình, kế hoạch. Thường quy trình tổ chức các chuyên đề được tiến hành theo các bước như sau: Bước 1: Viết báo cáo chuyên đề (tập trung vào nội dung: Mục đích chuyên đề, nội dung, phương pháp, những khó khăn, vướng mắc trong quá trình giảng dạy, đề ra các giải pháp) Sau đó Ban giám hiệu hoặc tổ trưởng chuyên môn duyệt báo cáo. Bước 2: Dạy minh họa chuyên đề. Bước 3: Thảo luận, thống nhất chuyên đề. Bước 4: Dạy áp dụng chuyên đề. Bước 5: Tổng kết, rút kinh nghiệm chuyên đề. - Tổ chức Hội giảng - Hội học theo các đợt thi đua trong năm học nhằm gắn chặt với các chuyên đề. Hơn nữa tổ chức chuyên đề cần gắn với hội giảng - hội học sẽ thu hút được nhiều giáo viên tham gia, tạo hứng thú cho giáo viên trong khi thực hiện chuyên đề và sẽ tăng tính hiệu quả của chuyên đề. - Tổ chức tổng kết đánh giá công tác thực hiện chuyên đề- hội giảng: Một năm thường tổ chức hội giảng 2 lần và tổ chức vài đợt chuyên đề theo kỳ. Sau mỗi đợt hội giảng, chuyên đề nhất thiết phải tổng kết đánh giá rút kinh nghiệm từ khâu tổ chức, §ç Ngäc Hïng 19 Sáng kiến kinh nghiệm – Trường THCS Lê Quý Đôn quy trình thực hiện, kết quả hội giảng, lựa chọn bình xét cá nhân tiêu biểu để đề nghị nhà trường khen thưởng động viên kịp thời. 4.3. Điều kiện thực hiện - Việc lên kế hoạch tổ chức các chuyên đề, hội giảng trong trường cần thực hiện theo chương trình môn học, phải được đưa ra trao đổi, thống nhất trong Ban lãnh đạo nhà trường. - Để chuyên đề có thể áp dụng được, việc tổ chức thực hiện càn tiến hành trước so với chương trình dạy. - Tổ chức chuyên đề, hội giảng không chỉ nhằm mục đích sau đó áp dụng như thế nào? Mà mục đích chính là bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên: Xác định trọng tâm kiến thức, kĩ năng , quan tâm đến các đối tượng, áp dụng thực tế nội dung bài, giáo dục thái độ cho học sinh theo yêu cầu, lựa chọn phương pháp thích hợp, phù hợp với nội dung yêu cầu, đối tượng học sinh, mức độ vận dụng phương pháp, sử dụng, khai thác đồ dùng dạy học. 5. Biện pháp 5: Chỉ đạo bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên. 5.1. Mục tiêu. - Nâng cao ý thức của mỗi giáo viên về công tác tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao về chuyên môn nghiệp vụ. - Tạo điều kiện cho giáo viên tham dự các lớp học hệ Tại chức, chuyên tu, giáo dục từ xa để đạt chuẩn và trên chuẩn. - Giúp giáo viên trao đổi, tích luỹ sáng kiến kinh nghiệm vận dụng trong giảng dạy. 5.2.Nội dung và cách thức thực hiện. - Để quản lý tốt công tác tự học, tự bồi dưỡng, căn cứ kế hoạch của Phòng GD&ĐT và tình hình thực tế nhà trường, của tổ chuyên môn, ngay từ cuối năm học tôi đã cùng với các đồng chí trong Ban giám hiệu nhà trường thống nhất chỉ đạo các tổ trưởng chuyên môn phải dự thảo kế hoạch tự học, tự bồi dưỡng cho giáo viên trong hè và cả năm học tới. §ç Ngäc Hïng 20