I. TÊN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “ MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIÚP TRẺ
3-4 TUỒI PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG LÀM
QUEN VĂN HỌC”
1. Lí do chọn đề tài
Phát triển ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp cơ bản của con người nó là một
nhân tố quan trọng trong sự phát triển nhân cách, không có ngôn ngữ con người
không thể giao tiếp được, thậm chí không thể tồn tại được, nhất là trẻ em. Ngôn ngữ
được tích hợp trong tất cả các hoạt động từ làm quen môi trường xung quanh, đến
giáo dục âm nhạc, hình thành biểu tượng toán sơ đẳng, hoạt động tạo hình... nhưng
nổi bật hơn cả chính là cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. Vì vâ ̣y việc phát triển
ngôn ngữ thông qua làm quen văn học cho trẻ trong trường mầm non là một nhiê ̣m vụ
quan trọng.
Thông qua hoạt động văn học giúp trẻ phát triển ngôn ngữ có tầm quan trọng rất
lớn và được các trường mẫu giáo chú ý cùng với sự phát triển ngôn ngữ cho trẻ mới
chỉ là giai đoạn đầu nên vẫn còn nhiều vấn đề cần được quan tâm. Việc phát triển
ngôn ngữ cho trẻ 3 tuổi sẽ giúp trẻ đễ dàng tiếp cận với các với các môn học khác,
đặc biệt là thông qua bộ môn văn học, giúp trẻ khả năng phát triển tư duy và ngôn
ngữ, cảm thụ cái hay, cái đẹp xung quanh trẻ, phát triển ngôn ngữ là một trong những
nhiệm vụ hàng đầu phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ mầm non.
Vì vậy, tôi đã mạnh dạng chọn đề tài “Một số giải pháp giúp trẻ 3 – 4 tuổi
phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt động làm quen Văn học tại lớp Mầm 2,
trường Mầm Non 3” nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi qua việc tổ
chức cho trẻ chơi , qua tranh ảnh...giúp trẻ diễn đạt lưu loát rõ ràng, đúng câu, đủ câu,
góp phần phát triển nhân cách trẻ.
2. Mô tả nội dung
Do trẻ mới rời gia đình đến lớp với cô với bạn, lúc này môi trường vui chơi, học
tập và sinh hoạt của trẻ rộng hơn, mọi sự vật hiện tượng xung quanh trẻ còn rất nhiều
bỡ ngỡ và mới lạ. Ngôn ngữ của trẻ tiến bộ nhanh hay chậm tùy thuộc vào điều kiện
sống, quan hệ giao tiếp với những người xung quanh đây là giai đoạn trẻ đang học bắt
chước người lớn, chính thời điểm này uốn nắn trẻ cách phát âm rõ ràng thông qua
môn làm quen văn học (loại truyện kể) ở trường mầm chủ yếu được thực hiện qua giờ
hoạt động chung theo trình tự: trò chuyện dẫn dắt vào câu chuyện; giáo viên kể diễn
cảm; cùng trẻ đàm thoại về nội dung, tính cách của nhân vật; thảo luận nhóm, đặt tên
câu chuyện. Đây là thể loại mà giáo viên thường xuyên lựa chọn nhất Tuy nhiên, như
thế sẽ không phát huy hết khả năng phát triển ngôn ngữ cho trẻ mà môn làm quen văn
học mang lại. Bởi vì, ngoài hoạt động nêu trên, còn một số thể loại khác nhưng ít
được chú ý hơn như: làm quen văn học qua việc cho trẻ kể chuyện sáng tạo, làm quen
văn học qua góc thư viện, làm quen văn học qua hình thức đóng kịch… đây cũng là
những hình thức góp phần phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Từ đó làm xuất hiện khả năng tìm lời giải đáp hoặc trẻ sẽ tự ti không muốn tham
gia vào các hoạt động của lớp. Đó là động lực giúp tôi nghiên cứu, tổ chức thực hiện
các giải pháp giúp trẻ 3- 4 tuổi tham gia tốt hoạt động làm quen văn học tại lớp mình
phụ trách.
2.1 Khảo sát
Việc rèn và hướng dẫn giúp trẻ 3 - 4 tuổi phát triển ngôn ngữ thông qua làm
quen Văn Học là rất quan trọng. Những ngày đầu trẻ đến trường, đến lớp còn rụt rè,
một số trẻ nói, phát âm sai do ảnh hưởng ngôn ngữ của người lớn. Một phần do phụ
huynh vì bận việc hoặc vì một lý do khách quan nào đó ít có thời gian trò chuyện
hoặc nghe trẻ nói. Một số khác lại được cha mẹ đáp ứng quá đầy đủ các nhu cầu mà
trẻ không cần phải dùng lời để yêu cầu hoặc xin phép...Tôi đã theo dõi, khảo sát và
ghi nhận thực tế trên trẻ như sau:
STT
1
2
Nội dung khảo sát
Trẻ phát âm đúng, to, rõ ràng, mạch lạc
Trẻ sử dụng từ ngữ linh hoạt, phong phú
trong giao tiếp.
Số trẻ
Tỉ lệ
25/30
83.3%
15/30
50%
Trẻ biết thể hiện
3
ngôn ngữ, giọng điệu
trong kể chuyện sáng tạo và kể chuyện theo
10/30
33.3%
trí nhớ.
4
Trẻ biết đọc thơ diễn cảm.
15/30
50%
5
Trẻ mạnh dạn trả lời câu hỏi của giáo viên.
15/30
16.6%
2.2 Nguyên nhân thực trạng
Nắm được đặc điểm tình hình của trường, của lớp tôi đang giảng dạy cũng như
đặc điểm cá nhân của từng trẻ. Bản thân tôi nhận thấy được những thuận lợi và khó
khăn như sau:
Thuận lợi:
- Luôn được sự quan tâm, hướng dẫn và chỉ đạo sâu sát về chuyên môn của các
cấp Lãnh đạo cùng BGH nhà trường.
- Cơ sở vật chất trường lớp khang trang; thiết bị đồ dùng, đồ chơi được bổ sung
thường xuyên và tương đối đầy đủ.
- Được sự tín nhiệm, quan tâm ủng hộ, phối hợp và hỗ trợ nhiệt tình của quý phụ
huynh về nguyên vật liệu mở để giáo viên làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ.
- Đa số thích tham gia vào các hoạt động nghe cô kể vả thích được mô phỏng
tính các của nhân vật.
- Trẻ được tham dự nhiều hoạt động vui chơi, lễ hội của lớp, của trường,…từ đó
trẻ hứng thú trả lời, tự tin hơn khi tham gia vào các hoạt động.
Khó khăn:
- Qua quá trình giảng dạy ở lớp 3 - 4 tuổi tôi nhận thấy rằng ngôn ngữ của trẻ
chưa đồng đều. Khi giao tiếp, trẻ chưa thể hiện được đúng ngữ điệu, cử chỉ của lời
nói, phát âm còn ngọng, dùng từ chưa chính xác, diễn đạt chưa lôgic, câu từ chưa lưu
loát, trẻ hay nói lắp.
- Ở gia đình, bố mẹ đôi khi còn bận nhiều công việc, vẫn chưa chú trọng đến
việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ, trẻ còn hay nói trống không, nói câu cụt, chưa thể
hiện rõ ý hiểu của mình.
- Đa số trẻ chưa qua lớp nhà trẻ, mới đến lớp lần đầu nên khả năng trả lời tròn
câu trẻ chưa đồng đều.
- Phụ huynh chưa dành nhiều thời gian để phối hợp với giáo viên rèn kỹ năng
diễn đạt cho trẻ cũng bị hạn chế.
2.3 Đề ra giải pháp
Trước những thuận lợi và khó khăn trên tôi đề ra một số giải pháp để thực hiện
việc tổ chức các nội dung, phương pháp giúp trẻ phát triển như sau:
- Bồi dưỡng nâng cao nhận thức, cung cấp cho trẻ những kiến thức, trí thức về
thế giới xung quanh trẻ.
- Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí của trẻ. Mở rộng hiểu biết và tích lũy vốn kinh
nghiệm cá nhân.
- Tạo môi trường cho trẻ làm quen với văn học.
- Tuyên truyền và kết hợp với phụ huynh trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
2.4 Những nội dung cần đạt
- Trẻ phát âm đúng, to, rõ ràng mạch lạc đạt 100% .
- Trẻ sử dụng từ ngữ linh hoạt, phong phú trong giao tiếp đạt 83%.
- Trẻ biết thể hiện ngôn ngữ, giọng điệu trong kể chuyện sáng tạo và kể chuyện
theo trí nhớ đạt 86%.
- Trẻ biết đọc thơ diễn cảm đạt 66.6%.
- Trẻ mạnh dạn trả lời câu hỏi của giáo viên đạt 66.6%.
III. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN “SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM”
1. Bồi dưỡng nâng cao nhận thức, cung cấp cho trẻ những kiến thức, trí
thức về thế giới xung quanh trẻ.
Bản thân tôi là giáo viên mầm non phải không ngừng học tập, trao dồi nâng cao
trình độ, để tìm gia những phương pháp dạy học tích cực nhất, thu hút trẻ tập trung
vào bài học, và mang lại kết quả nhận thức cao nhất cho trẻ.
Tôi thường xuyên tham gia chơi cùng trẻ trong lớp. Đây là cơ hội cho tôi và trẻ
được trò chuyện với nhau phát triển khả năng giao tiếp của trẻ, suy nghĩ cảm giác
thành lời khi chơi với đồ vật.
Cụ thể: Tôi cho trẻ chơi ru em, mỗi nhóm ngồi 3 - 5 trẻ, mỗi trẻ ôm một con búp
bê, tôi nói trẻ: Ru em à ơi và lắc lư người, từ đó cũng làm cho trẻ gia tăng trí tưởng
tượng và nâng cao khả năng giao tiếp với mọi người xung quanh.
Dùng thủ thuật câu đố, thủ thuật để gợi mở cho trẻ, để trẻ hướng vào bài sắp học.
Cụ thể: Trong câu truyện: Ba chú lợn con tôi cho trẻ chơi trè chơi: ‘Kéo cưa lừa
xẻ’ để gây hứng thú cho trẻ.
Đối với những trẻ ngọng: Tôi cho trẻ nhắc lại những từ khó phát âm.
Cụ thể: Trẻ thường phát âm ngọng chữ “l” và “n” tụi phát âm trước cho trẻ phát
âm sau và yêu cầu trẻ phát âm lại cho chuẩn. Ngoài các hoạt động học tôi rèn cho trẻ
phát âm đúng ở mọi lúc mọi nơi.
Không chỉ bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho cô, mà cũng cần cho trẻ được làm
quen, tiếp cận với những đồ dùng đồ chơi cô đã chuẩn bị, điều đó cũng giúp cho giáo
viên nắm bắt được sâu hơn tâm lý và sở thích của trẻ.
2. Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí của trẻ. Mở rộng hiểu biết và tích luỹ vốn
kinh nghiệm cá nhân.
Tôi tiến hành tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lí của trẻ 3-4 tuổi để so sánh với trẻ 4-5
tuổi, từ đó có biện pháp bồi dưỡng giáo dục trẻ 3-4 tuổi.
+ Đặc điểm phát âm:
- Ở độ tuổi này trẻ phát âm còn sai và đớt đôi khi bị lấp từ nghe không rõ,
chính vì thế mà giáo viên cần phát hiện những bé để thường xuyên trò chuyện hay tạo
những câu chuyện để trẻ phát âm được rõ,
+ Đặc điểm vốn từ:
- Vốn từ của trẻ tăng nhanh khoảng 1300 – 2000 từ. Nhưng trẻ sử dụng từ chưa
được chính xác, chưa phù với ngữ cảnh.
+ Đặc điểm ngữ pháp:
- Trẻ sử dụng câu đầy đủ hơn. Tuy nhiên trong một số trường hợp trẻ sử dụng
từ vẫn chưa thật chính xác. Chủ yếu trẻ vẫn sử dụng câu đơn mở rộng.
- Trẻ có khả năng kể lại chuyện và kể chuyện có trình tự logic.
3. Tạo môi trường cho trẻ làm quen với văn học.
3.1 .Hoạt động học
Trẻ chưa biết đọc nên việc tiếp thu trẻ còn hạn chế. Đòi hỏi giáo viên phải biết
sử dụng mọi sắc thái của ngữ điệu giọng và các phương pháp biểu cảm để đưa tác
phẩm văn học đến với trẻ một cách gần gũi nhất ,đơn giản nhất và dễ hiểu nhất khả
năng diễn đạt của từng trẻ để vào tiết dạy thơ, truyện tôi cần quan tâm nhiều đến cháu
còn chậm vốn từ còn nghèo còn ấp úng chưa diễn đạt được thành câu bằng cách gọi
thường xuyên, gọi nhiều lần, trong tiết học kể truyện, đọc thơ khuyến khích động
viên trẻ theo nhiều hình thức: đọc thơ diễn đạt lưu loát được thưởng trò chơi.
Bản thân tôi luôn tìm tòi, sưu tầm sách truyện, các họa báo, tạp chí cũ, tìm tòi
cách làm rối từ các nguyên liệu bỏ đi như vỏ chai, lõi cuộn chỉ, các mảnh vải vụn
làm rối tay để làm các nhân vật trong truyện phục vụ cho tiết học.
Để tạo hứng thú cho trẻ khi tham học động văn học thì việc tạo môi trường với
các nhân vật ngộ nghĩnh cho trẻ được làm quen là rất cần thiết. Tôi đã sử dụng
những chiếc môi nhựa trắng để làm khuôn mặt của cô gái, dùng những sợi len tết
thành những bím tóc .....
Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua việc cho trẻ kể lại chuyện và tập
đóng kịch
Cụ thể: Qua tiết kể chuyện cho trẻ nghe ngoài trên tiết học, trẻ được biết thêm
nhiều từ ngữ mới, qua biểu cảm sắc thái của tác phẩm văn học, giáo viên sử dụng để
giải thích từ khó hoặc dẫn dắt trẻ cùng đàm thoại về nội dung câu chuyện. Tránh sử
dụng quá nhiều từ khó vừa không cần thiết vừa phân tán sự chú ý của trẻ.
+ Chẳng hạn chuyện Cóc kiện trời – Chủ điểm Thời tiết và nước cô giải thích
từ “hạn hán”: do nắng nóng kéo dài, trời không mưa làm cho đất đai khô, nứt nẻ…
Có nhiều cách để dẫn dắt trẻ vào câu chuyện, một trong số đó là đàm thoại giới
thiệu tác phẩm. Thông thường, giáo viên chọn một tình tiết trong tác phẩm để giới
thiệu vào bài. Ngoài ra tôi còn làm đoạn phim về các con vật kết hợp với nhạc đệm
rất hứng thú làm cho trẻ nhớ lời thoại của các nhân vật trong truyện.
+ Chuyện Chú vịt xám – Chủ điểm động vật – cô nói: “Có một vịt không nhớ
lời mẹ dăn” Giáo viên ngưng giọng chút ít rồi hỏi trẻ: “Các con đoán xem chuyện gì
sẽ xảy ra? Sau khi cho trẻ tự do phỏng đoán trong giây lát cô nói tiếp: “ Để biết điều
gì xẩy ra, các con nghe cô kể câu chuyện Chú vịt sám nhé!”. Trẻ sẽ háo hức mong
chờ được nghe cô kể để biết được điều gì sẽ xảy ra.
Qua cách làm quen như vậy, trẻ biết nhận xét, đánh giá về đặc điểm tính cách
của các nhân vật thông qua ngôn ngữ nói của mình. Bên cạnh việc kể chuyện cho trẻ
nghe và cho trẻ xem băng truyện, tôi còn chú ý đến việc giúp trẻ ghi nhớ cốt truyện
với nội dung và các tình tiết chính, các nhân vật chính của câu chuyện thông qua hệ
thống câu hỏi, nhắc trẻ logic của câu chuyện, mối quan hệ và tác động của các nhân
vật.
Qua việc sử dụng chiếc điện thoại để quay phim và ghi âm giọng kể của trẻ tôi
thấy được hiệu quả rõ ràng trẻ hào hứng tham gia được tập kể chuyện và đóng kịch
hơn, trẻ biết chau chuốt lời nói của nhân vật và nhập vai tốt hơn. Sau khi trẻ xem các
vở kịch mà trẻ đóng tôi cho trẻ nhận xét đánh giá giọng kể của các bạn trong lớp.
Phát triển ngôn ngữ thông qua việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm
Nhiệm vụ phát triển ngôn ngữ là một nhiệm vụ có tầm quan trọng hàng đầu ở
các lứa tuổi, nó đặc biệt quan trọng trong quá trình tổ chức hoạt động dạy trẻ đọc thơ
diễn cảm cho trẻ em ở lứa tuổi mầm non. Đó là một trong những phương pháp rèn
luyện phát triển ngôn ngữ nói cho trẻ. Khi đọc thuộc lòng thơ trẻ sẽ làm cho ngôn
ngữ của mình thêm sinh động, uyển chuyển, biểu cảm giúp trẻ thể hiện tình cảm, suy
nghĩ của tác giả.
Nhận thấy rõ được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ thông qua việc
dạy trẻ đọc thơ diễn cảm tôi luôn tìm tòi những phương pháp biện pháp tốt nhất để trẻ
phát âm và diễn đạt được mạch lạc.
Với lứa tuổi này tôi chọn các bài thơ có sắc thái khác nhau: êm dịu, nhẹ nhàng,
vui vẻ hóm hỉnh...nhằm giúp trẻ cảm nhận cái hay, cái đẹp trong ngôn ngữ tiếng việt
và trong cuộc sống, giúp trẻ phát triển đời sống tình cảm.
Để trẻ cảm thụ tốt bài thơ, nên trò chuyện với trẻ về nội dung bài thơ, giải thích
nghĩa của môt số từ, ý của các câu thơ, vẻ đẹp của các câu thơ mô tả, kết hợp với
tranh minh họa hoặc làm các động tác minh họa. Tôi đọc cho trẻ nghe nhiều lần, đọc
thơ theo cá nhân, theo nhóm, luyện tập cách đọc diễn cảm.
Cụ thể: Để thu hút lôi cuốn trẻ vào giờ học tôi lựa chọn các hình thức tổ chức
phù hợp, hấp dẫn như qua tổ chức hội thi “ Bé yêu thơ”, câu đố, tham quan và đặc
biệt là chọn những hình ảnh đẹp và nhân vật ngộ nghĩnh sáng tạo đưa vào công nghệ
thông tin để trẻ hòa nhập và hóa thân vào từng nhân vật.
Khi dạy trẻ đọc thơ giọng của cô phải chuẩn xác, diễn đạt trôi chảy phù hợp với
từng bài, cô phát âm không ngọng.
Cụ thể: Khi dạy trẻ đọc thơ tôi chú ý nghe trẻ đọc và phát hiện ra trẻ nói
ngọng, đọc sai để sửa cho trẻ như tôi đọc lại để cho trẻ đọc theo nhiều lần và động
viên trẻ
“Con đọc gần giỏi rồi” thi đua giữa các tổ với nhau để phát hiện tổ nào
đọc tốt hơn để nhiều trẻ đọc tốt
Dạy trẻ nói đủ câu, tôi nói trước trẻ nhắc lại nhiều lần hoặc cho trẻ khác giúp đỡ
các bạn.
Trong giờ học tôi luôn chú ý bao quát chung để tìm hiểu đặc điểm của từng trẻ
để gần gũi động viên trẻ giúp đỡ những trẻ còn yếu kém, đưa trẻ vào hoạt động với
các bạn có nề nếp hơn, hứng thú hơn.
3.2 Hoạt động chơi
Hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ vận dùng vào các hoạt động
chơi khác mọi lúc mọi nơi để trẻ được trãi nghiệm phát triển tư duy ngôn ngữ.
Hoạt động đón trẻ, sau khi đón trẻ xong cho trẻ ăn lúc đợi đến giờ thể dục sáng
cô trò chuyện để trả lời các câu hỏi hằng ngày nhằm tiếp cận các bé ít nói hay còn nói
ngọng.
Hoạt động ngoài trời: trẻ được trao đổi buôn bán tiếp xúc trò chuyện với cô và
bạn qua giao tiếp giúp trẻ phát triển kĩ năng giao tiếp.
Hoạt động góc: góc thư viện được bày trí các loại truyện tranh mà trẻ yêu thích
và cách xa các góc khác để tạo không gian yên tĩnh cần thiết cho trẻ đọc sách. Giáo
viên có thể hướng dẫn trẻ theo từng nhóm nhỏ: trước khi đọc, cô giới thiệu với trẻ tên
câu chuyện trên bìa sách, hướng dẫn trẻ cách cầm sách, cách mở và lật sách từ trang
đầu đến trang cuối …, cho trẻ tìm hiểu và miêu tả các hình ảnh trong truyện tranh,
giáo viên có thể dùng câu hỏi gợi ý để hướng sự chú ý của trẻ vào những hình ảnh
chủ yếu của bức tranh, rồi đọc đoạn truyện dưới tranh. Sau đó đàm thoại với trẻ về
nội dung câu chuyện và giúp trẻ hiểu rõ hơn về câu chuyện. Hình thức này giúp trẻ
rất thoải mái khi làm quen với các tác phẩm văn học, trẻ hứng thú với sách truyện của
trẻ ngày càng tăng, kích thích tư duy và ngôn ngữ của trẻ phát triển nhằm hình thành
những kỹ năng giúp trẻ học đọc, học viết sau này.
Tóm lại: Trong từng hoạt động, nếu giáo viên chịu khó gần gũi nói chuyện hỏi
trẻ có thể giúp trẻ kỹ năng ngôn ngữ của mình: biết đặt ra câu hỏi để hỏi cô.
5. Thực hiện công tác tuyên truyền, phối hợp với phụ huynh
Giới thiệu cho phụ huynh xem những đồ dùng, đồ chơi cần thiết để phục vụ hoạt
động này. Từ đó phụ huynh sẽ thấy được vị trí quan trọng của từng hoạt động đặc
biệt là hoạt động phát triển ngôn ngữ. Cần có những đồ dùng đồ chơi phục vụ việc
dạy học cho trẻ để cho việc phát triển ngôn ngữ của trẻ được tốt hơn.
Tôi trao đổi với phụ huynh về những câu chuyện bài thơ trẻ được học ở trường,
yêu cầu phụ huynh về nhà cùng đọc với trẻ và cho trẻ kể lại câu chuyện đó hoặc kích
thích trẻ kể lại câu chuyện. Như vậy ngôn ngữ của trẻ phát triển một cách phong phú
và đa dạng.
Trong gia đình, các bậc phụ huynh cần thường xuyên dành thời gian để tâm sự
với trẻ và lắng nghe trẻ nói, nhất là những trẻ có khó khăn về ngôn ngữ như tật nói
ngọng, đớt, chậm nói…. Khi trò chuyện với trẻ phải phát âm đúng, (tránh dùng từ địa
phương), nói rõ ràng, mạch lạc để trẻ bắt chước theo. Khi trẻ phát âm sai cần khuyến
khích, động viên trẻ nhắc lại cho đúng, không chê bai sẽ làm trẻ tự ti không muốn sửa
các tật phát âm của mình. Khuyến khích trẻ bày tỏ mong muốn, nguyện vọng của
mình bằng ngôn ngữ và diễn đạt lời nói một cách mạch lạc.
Bằng cách đó tôi và phụ huynh luôn có được thông tin hai chiều của trẻ ở nhà
cũng như ở trường, trẻ lớp tôi được học và việc phát triển ngông ngữ của trẻ cũng
được củng cố và mở rộng hơn.
IV. KẾT QUẢ THU ĐƯỢC TỪ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
Đã có những chuyển biến tốt trong phương pháp dạy bộ môn Làm quen văn
học. tôi đã đạt được những kết quả như sau:
- Về phía trẻ:
+ Vốn từ của trẻ phát triển rõ rệt. Trẻ nói rõ ràng, mạch lạc hơn, nói nhiều câu
có nghĩa đầy đủ. Trẻ đã phân biệt được ý nghĩa một số từ.
+ Kinh nghiệm sống của trẻ đã phong phú hẳn lên, trẻ hứng thú tham gia học
thơ, phát biểu, kể chuyện và đóng kịch.
+ Trẻ mới, nhận thức chậm đã mạnh dạn tham gia vào các hoạt động: đóng
kịch, kể chuyện.
+ Trẻ phân biết được sự đúng, sai, thiện, ác, chăm chỉ, lười biếng và có tình
cảm , thái độ phù hợp qua câu truyện mình học .
+ Trẻ phát âm rõ ràng, nói năng mạch lạc,có khả năng giao tiếp có văn hóa.
- Tỷ lệ của trẻ thì có sự tiến bộ cụ thể như:
S
Đầu năm
Cuối năm
Tăng so
T
Nội dung
Số trẻ
Tỉ lệ
T
1
2
Số
Tỉ lệ
trẻ
Trẻ phát âm đúng, to, rõ ràng,
mạch lạc.
Trẻ sử dụng từ ngữ linh hoạt,
phong phú trong giao tiếp.
với đầu
năm
30/30 100%
16.7%
25/30
83.3%
15/30
50%
25/30
83%
10/30
33.3%
20/30
86%
15/30
50%
20/30 66.6%
16.6%
15/30
50%
20/30 66.66%
16.6%
33%
Trẻ biết thể hiện ngôn ngữ,
3
giọng điệu trong kể chuyện
sáng tạo và kể chuyện theo trí
52.7%
nhớ.
4 Trẻ biết đọc thơ diễn cảm.
5
Trẻ mạnh dạn trả lời câu hỏi
của giáo viên.
- Về phía giáo viên:
Sau khi thực hiện “Một số giải pháp giúp trẻ 3 – 4 tuổi phát triễn ngôn ngữ
thông qua làmhoạt động quen Văn học lớp Mầm 2, trường Mầm Non 3” đã
mang lại nhiều kỹ năng và kinh nghiệm cho bản thân khi thiết kế môi trường giáo dục
cho trẻ, lựa chọn đề tài sát với đặc điểm nhận thức của trẻ mình trực tiếp dạy. Qua đó
hình thành các kỹ năng, phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Tích cực nghiên cứu tài liệu, học tập, học hỏi đồng nghiệp để nâng cao trình độ
chuyên môn.
+ Giáo viên nắm vững phương pháp tổ chức hoạt động văn học cho trẻ.
+ Bố trí sắp xếp các góc hoạt động trong và ngoài lớp phù hợp, tiện lợi, đa
dạng, phong phú.
+ Trang trí theo hướng mở linh hoạt. Góc lớp mảng tường giờ đây thật phong
phú và đa dạng các đồ dùng.
+ Trao đổi với trẻ bằng hệ thống câu hỏi gợi mở sẽ làm sâu sắc hơn việc cảm
thụ tác phẩm ở trẻ, qua đó vốn từ ngữ mạch lạc của trẻ ngày càng phong phú hơn.
+ Trong quá trình đàm thoại, giáo viên cần chú ý phát hiện lỗi sai và sửa lỗi
cho trẻ. Các lỗi trẻ thường mắc như: nói ngọng, đớt, câu thiếu thành phần, dùng từ
không chính xác,… giáo viên có thể chỉnh sửa bằng cách phát âm và đưa ra những
mẫu câu chuẩn để trẻ nhắc lại.
+ Vận động phụ huynh hỗ trợ các loại truyện tranh phù hợp với trẻ mẫu giáo để
làm phong phú hơn góc thư viện của trường, của lớp. Hoặc hỗ trợ trang phục, mũ
múa, đồ dùng, đồ chơi cho trẻ khi tham gia các động diễn kịch của nhà trường.
Đây là những biện pháp hỗ trợ giúp giáo viên hoàn thành tốt nhiệm vụ phát
triển ngôn ngữ qua môn làm quen văn học ở trường mầm non.
V. PHẠM VI ỨNG DỤNG VÀ KHẢ NĂNG NHÂN RỘNG.
1. Phạm vi ứng dụng.
- Phù hợp cho trẻ 3-4 tuổi, có thể áp dụng cho cá bạn đồng nghiệp trong trường.
2. Khả năng nhân rộng.
- Có thể áp dụng và giao lưu phương pháp day học ở các trường bạn trong Thành
Phố.
- Sau khi thực hiện “Một số giải pháp giúp trẻ 3 – 4 tuổi phát triễn ngôn ngữ
thông qua hoạt động làm quen văn học lớp Mầm 2, trường Mầm Non 3” lớp hoạt
động tích cực hứng thú và qua đó trao đổi những kinh nghiệm của mình đến với các
bạn đồng nghiệp trong nhà trường cũng như các trường bạn và đã được thực hiện đạt
kết quả rất khả quan trên 90%.
- Các bạn đồng nghiệp trong khối mầm cũng đã áp dụng theo kinh nghiệm mà
tôi đã chia sẻ và cũng đã mang lại hiệu quả đáng kể cho lớp.
VI. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT:
1. Kết luận:
- Hoạt động làm quen văn học trong trường Mầm non là phương tiện phát triển
ngôn ngữ cho trẻ, ngôn ngữ nói ở trẻ ngày càng được nâng cao, trẻ có thể trả lời mạch
lạc các câu hỏi đàm thoại mà cô đưa ra, biết dùng ngôn ngữ để bày tỏ mong muốn
của mình, nhiều trẻ có thể kể lại rành mạch
- Giúp trẻ tự tin, mạnh dạn tham gia các hoạt động trong nhà trường, kinh
nghiệm sống của trẻ đã phong phú hẳn lên, theo đó vốn từ tích cực của trẻ không
ngừng được tăng thêm, kỹ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ mạch lạc ngày càng tiến bộ.
Thông qua các bài thơ, câu chuyện mà trẻ tham gia đóng kịch, trẻ được trải
nghiệm nhiều loại cảm xúc khác nhau như vui, buồn, yêu ghét, tự hào, cố gắng … Đó
là những cảm xúc tích cực và cần thiết cho cuộc sống của mỗi đứa trẻ. Trẻ dễ xúc
cảm, quan tâm và chia xẻ đến mọi người xung quanh hơn.
- Trên đây là một số kinh nghiệm được rút ra trong quá trình học tập và công tác
của bản thân tôi. Tôi xin mạnh dạn trình bày với các bạn đồng nghiệp mong được sự
đóng góp của các đồng chí trong Ban giám hiệu và các bạn. Để từ đó bản thân tôi rút
ra được kinh nghiệm tổ chức cho trẻ hoạt động làm quen văn học đạt kết quả tốt nhất.
2. Đề xuất
- Nhà trường tích cực tham mưu với các cấp Lãnh đạo có đủ lớp để việc phân
chia trẻ theo độ tuổi đúng theo qui định, đảm bảo đúng số trẻ trên lớp (25 trẻ/lớp) để
giáo viên thuận lợi trong việc chăm sóc, giáo dục và nuôi dưỡng trẻ.
- Ban giám hiệu trường thường xuyên tổ chức các buổi bồi dưỡng chuyên môn,
thao giảng chuyên đề, đặc biệt là chuyên đề phát triển ngôn ngữ để giáo viên học hỏi
những kinh nghiệm bổ ích và vận dụng vào các hoạt động ngày càng hiệu quả hơn.
- Xem thêm -