Tài liệu Skkn-một số biện pháp xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG THỰC ĐƠN CHO TRẺ MẦM NON LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Dinh dưỡng là nhu cầu sống hàng ngày của con người. Trẻ em cần dinh dưỡng để phát triển thể lực và trí lực, người lớn cần dinh dưỡng để duy trì sự sống và làm việc. Tất cả chúng ta đều thấy rõ tầm quan trọng của việc ăn, uống đây là nhu cầu hàng ngày, một nhu cầu cấp bách , bức thiết không thể không có, không chỉ là giải quyết chống lại cảm giác đói. Ăn uống để cung cấp năng lượng cho cơ thể hoạt động, ngoài ra thức ăn còn cung cấp các axit amin, các Vitamin, chất khoáng là những chất cần thiết cho sự phát triển của cơ thể duy trì các tế bào, tổ chức …. Thật vậy nếu thiếu hoặc thừa các chất dinh dưỡng nói trên đều có thể gây bệnh hoặc ảnh hưởng bất lợi cho sức khỏe. Muốn có một cơ thể khỏe mạnh cần ăn uống hợp lý và được chăm sóc sức khỏe đầy đủ. Ở trẻ em tuổi cơ thể đang phát triển mạnh nhu cầu dinh dưỡng rất lớn, nếu thiếu ăn trẻ em sẽ là đối tượng đầu tiên chịu hậu quả về các bệnh về dinh dưỡng … Ăn uống là cơ sở của sức khỏe, ăn uống theo đúng yêu cầu dinh dưỡng thì thể lực và trí tuệ phát triển tốt, trẻ em mạnh khỏe học giỏi thông minh. Với các lý do trên nên tôi chọn đề tài: Một số biện pháp xây dựng thực đơn cho trẻ mầm non. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I.THỰC TRẠNG CỦA ĐỀ TÀI 1. Thuận lợi: - Được sự chỉ đạo sát sao của Phòng giáo dục quận Cầu Giấy, cũng như sự quan tâm nhiệt tình ủng hộ về cơ sở vật chất cũng như tinh thần của các cấp, các nghành và thường xuyên được bồi dưỡng chuyên môn. - Nhà trường có đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, nhiệt tình, năng động sáng tạo, có trình độ chuyên môn vững vàng. - Bản thân tôi được phân công làm kế toán nhà ăn nhiều năm, ít nhiều cũng tích lũy được một số kinh nghiệm. - Đa số phụ huynh học sinh đều quan tâm nhiệt tình ủng hộ, có ý thức trách nhiệm và phối kết hợp với nhà trường trong công tác nuôi, dạy trẻ. 2. Khó khăn: - Trường có 2 cơ sở cách xa nhau nên hàng ngày phải cân đối lượng thực phẩm cho phù hợp với từng cơ sở để đỡ khâu vận chuyển. - Bếp đang trong thời gian sửa chữa, cơi nới nên ảnh hưởng đến quátrình chế biến thức ăn và vệ sinh an toàn thực phẩm. - Một số nhân viên nuôi dưỡng mới chưa nắm bắt kịp nên sự phối hợp dây chuyền chưa được nhịp nhàng. - Giá cả thực phẩm lên xuống bấp bênh ảnh hưởng đến việc xây dựng thực đơn. II.BIỆN PHÁP: - Để có một khẩu phần ăn cân đối chotrẻ, tôi phối hợp nhiều loại thực phẩm với nhau trong ngày ở tỷ lệ thích hợp và đảm bảo đủ năng lượng theo lứa tuổi. Nhằm đảm bảo đầy đủ nhu cầu về năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ và vệ sinh văn minh trong ăn uống để phòng tránh bệnh tật. - Nhóm lương thực, nhóm giàu chất đạm , nhóm thức ăn giàu chất béo, nhóm thức ăn giàu vitamin và khoáng chất. Không có loại thức ăn nào đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho nhu cầu của cơ thể. Do đó hàng ngày tôi chọn cho trẻ ăn những món ăn đa dạng, hỗn hợp nhiều loại thực phẩm trong nhóm thức ăn kể trên, mỗi nhóm phải thay đổi từng bữa, từng ngày. Từng món ăn cũng cần có nhiều gia giảm để làm món ăn thêm phong phú và hấp dẫn trẻ. Khi xây dựng thực đơn mỗi ngày tôi cố gắng cho trẻ ăn được 19 – 27 loại thức ăn khác nhau trong 4 nhóm thức ăn, tôi chú trọng “tô màu bữa ăn” chính là đảm bảo có đủ 4 nhóm thức ăn cho bữa ăn hàng ngày của trẻ. - Một khẩu phần ăn cân đối và hợp lý cần : +Đảm bảo cung cấp đầy đủ năng lượng theo nhu cầu cơ thể + Đảm bảo cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng theo nhu cầu cơ thể + Các chất dinh dưỡng phải theo tỷ lệ cân đối và thích hợp (cân đối giữa các chất dinh dưỡng: protêin, lipit, gluxit, vitamin, chất khoáng(can xi và phốt pho), giữa thức ăn nguồn gốc động vật và thực vật. - Dưới đây là bảng thực đơn, tôi cùng tổ nuôi đã phối hợp, xây dựng và hiện đang thực hiện tại trường Màm non Yên Hòa: TỔNG HỢP THỰC ĐƠN LỨA TUỔIMẪU GIÁO MÙA HÈ Thứ Bữa ăn Món ăn Kalo Tỷ lệ Kalo Tỷ lệ cân đối các chất P:L:G Sữa chua Hai Bữa sáng Trứng, thịt lợn đảo bông 592.0 69.5 14 : 25 : 61 Canh rau muống nấu thịt bò Bữa chiều Chè cốm, đậu xanh 260.2 30.5 Sữa bột Hà Lan Ba Bữa sáng Thịt gà, thịt lợn om miến nấm hương Canh cua nấu mùng tơi, rau đay 568.8 69.8 14 : 22 : 64 Bữa chiều Bánh mỳ Hotđogs, sữa đậu nành 245.8 30.2 Sữa bột Hà Lan Tư Bữa sáng Thịt lợn, cá xốt cà chua 565.4 67 15 : 25 : 60 Canh rau ngót nấu thịt lợn Bữa chiều Sữa chua, bánh qui Marie 278.3 33 Sữa bột Hà Lan Năm Bữa sáng Thịt bò, thịt lợn xào thập cẩm 542.6 67.2 14 : 22 : 64 Canh sườn nấu chua Bữa chiều Cháo sườn, chuối tiêu 264.6 32.8 Sữa bột Hà lan Sáu Bữa sáng Đậu phụ, thịt lợn xốt trứng 605.0 65.1 14 : 23 : 63 Canh cải nấu cá rô Bữa chiều Xôi vò, chè hoa cau Trung bình 01 tuần:Sáng Chiều 324.4 34.9 574.7 67.7 274.6 32.3 14.2 : 23,4 : 62.4 Cả ngày 849.3 *Thực đơn sử dụng thực phẩm sạch TỔNG HỢP THỰC ĐƠN LỨA TUỔINHÀ TRẺ MÙA HÈ Thứ Bữa ăn Món ăn Tỷ lệ cân Tỷ lệ đối Kalo % các chất Kalo P:L:G Sữa chua Bữa sáng Hai Bữa chiều Trứng, thịt lợn đảo bông 480,0 59,3 Canh rau muống thịt bò Cơm, canh khoai, bí đỏ nấu thịt 16 : 22 : 62 329,6 40,7 Sữa đậu nành Sữa bột Hà Lan Ba Bữa sáng Bữa Thịt gà, thịt lợn om miến, nấm hương Canh cua, mùng tơi, rau đay Bánh bao chay, sữa 460,0 57,1 14 : 24 : 62 344,9 42,9 chiều chua Sữa bột Hà Lan Cá,thịt lợn xốt cà chua Bữa sáng Tư Bữa chiều 466.1 59.6 Canh rau ngót nấu thịt lợn Cơm, canh bí nấu xương,sữa đậu nành 17:23:60 316.5 40.4 Sữa bột Hà Lan Bữa sáng Năm Bữa chiều Thịt lợn, thịt bò xào thập cẩm 454,8 57,8 Canh sườn nấu chua Mỳ thịt lợn, chuối tiêu 14: 24 : 62 331,9 42,2 Sữa chua Bữa sáng Đậu phụ, thịt lợn xốt trứng 520,7 59,9 Canh cải nấu cá rô Sáu Bữa chiều Xôi vò chè hoa cau 348,0 40,1 Trung bình 01 tuần: Sáng 476.3 58.7 Chiều 334.2 41.3 Cả ngày 14 : 24 : 62 810.5 15.0: 23.4 : 61.6 *Thực đơn sử dụng thực phẩm sạch - Trên thực tế tôi phải cân đối với số tiền bố mẹ các cháu đóng góp mà thời gian gần đây giá cả leo thang, điều kiện đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm khó khăn, yêu cầu phải lựa chọn thực đơn phù hợp, thực phẩm phù hợp theo tuần, mùa, theo từng thời kỳ. Các thực phẩm phải sạch, không độc, không có vi khuẩn gây bệnh.Trong việc thay đổi các món ăn theo từng bữacho đủ chất lượng và số lượng tôi đã lưu ý các thực phẩm được thay thế phải tương đương về chất lượng để đảm bảo cho khẩu phần ăn không bị thay đổi về thành phần các chất dinh dưỡng. Giảm gluxit tinh chế đến mức tối thiểu vì thừa Gluxit dẫn đến béo phì, béo phì là nguyên nhân dẫn đến mắc các bệnh về tim mạch, nhưng vẫn phải cung cấp đầy đủ Gluxit theo thức ăn để làm giảm sự phân hủy của Protid đến mức tối thiểu.Tôi chọn dầu nành Simply,ngoài việc cho nguồn năng lượng cao dầu nành Simply còn chứa rất nhiều DHA mà chúng ta phảitốn rất nhiều tiền để mua nó trong sữa. Bên cạnh đó tôi rất muốn khẩu phần ăn của trẻ có nhiều sữa, vì sữa là một trong các thức ăn toàn diện nhất đứng về thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng. Phomát giàu protid quý, chúng là nguồn can xi dễ đồng hóa nhất. Sữa còn có nhiều riboflavin vàVTM A. Khẩu phần ăn của trẻ được bổ xung thêm rất nhiều sữa chua vì thời gian gần đây viện dinh dưỡng quốc gia Việt nam cho biết: Sữa chua được xem là một trong mười thực phẩm tốt nhất vối sức khỏe con người vì trong sữa chua có rất nhiều vi khuẩn hữu ích cho đường ruột và tiêu hóa, giảm nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp xuống 2 lần, kích thích hệ miễn dịch, sản sinh kháng thể chống lại các độc tố. Ngoài ra, chế độ ăn của trẻ được bổ sung rất nhiều khoai tây, vì dinh dưỡng có trong khoai tây có thể sánh ngang với sữa bò, chất xơ trong khoai tây mềm, không khích thích niêm mạc dạ dày, khoai tây còn có tác dụng chữa chứng táo bón và mẩn ngứa. - Ngoài việc cân đối khẩu phần cho trẻ tôi còn lập kế hoạch tuyên truyền hàng tháng và cả năm học về các vấn đề liên quan đến dinh dưỡng, vệ sinh, phòng bệnh vì thực phẩm vô cùng cần thiết và quan trọng đối với con người, nếu sử dụng thực phẩm không tốt, không đảm bảo vệ sinh rất dễ bị ngộ độc. Quan tâm đầu tư góc tuyên truyền của từng lớp, kết hợp với hội cha mẹ học sinh tổ chức cho trẻ chơi “Bé tập làm nội trợ”, hoặc thông qua các trò chơi để làm cho bé luôn cảm thấy ngon miệng và phấn khích trẻ trước mỗi bữa ăn. - Tôi thường xuyên có mặt ở bếp để kiểm tra thực phẩm vì thực phẩm là khâu quan trọng có tính quyết định đến chất lượng và sự ngon miệng của bữa ăn. Hàm lượng Vitamin trong rau xanh và trái cây : càng tươi càng tốt. Mặc dù có hợp đồng thực phẩm nhưng người trực tiếp nhận thực phẩm tại trường phải có trách nhiệm và có kiến thức để có thể nhận biết được các thực phẩm tươi, sạch hoặc không đảm bảo về vệ sinh an toàn. Tôi luôn nhắc nhở các đồng chí trong tổ nuôi là Vitamin thường tập trung nhiều trên lớp bề mặt của rau, hạt, rễ, trái do đó gọt vỏ càng mỏng càng tốt nhưng cũng phải vừa phải. Khi nấu nhiệt độ càng cao, thời gian đun càng lâu thì khả năng Vitamin bị phá hủy càng lớn. Dù loại thức ăn nào, loại cách nấu nào cũng nên giảm tối đa cách sử lý bằng nhiệt độ đồng thời phải cho trẻ ăn càng sớm càng tốt tránh để lâu mất Vitamin và tôi luôn nhắc nhở nhà bếp không cho trẻ ăn quá mặn vì nó sẽ tăng nguy cơ ung thư dạ dày. Kết Quả đạt được: - Tỉ lệ trẻ tăng cân thường xuyên đạt 91% - Tỉ lệ trẻ kênh A tăng 5,8% so với đầu năm - Tỉ lệ trẻ kênh B đầu năm 4% cuối năm còn 2,3% -Hạn chế tỉ lệ béo phì (đầu năm 3,7%, cuối năm còn 3%) - Không còn trẻ kênh C - Không có trường hợp dịch bệnh, ngộ độc thức ăn xảy ra. Với sự tâm huyết và yêu thích công việc của mình, tôi luôn suy nghĩ, lắng nghe ý kiến của các cấp lãnh đạo, các bạn đồng nghiệp và tham khảo thực đơn các trường bạnđể điều chỉnh thực đơn cho hợp lý, cân đối, phù hợp với giá cả thị trường và trẻ được ăn ngon miệng, hết xuất. Người viết Nguyễn Thị Hồng Vân