Tài liệu Skkn một số biện pháp nâng cao chất lượng tiết sinh hoạt dưới cờ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và rèn kĩ năng sống cho học sinh tiểu học

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc MÔ TẢ SÁNG KIẾN Mã số:…………………………………… 1. Tên sáng kiến Một số biện pháp nâng cao chất lượng tiết Sinh hoạt dưới cờ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và rèn kĩ năng sống cho học sinh tiểu học. 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Công tác Đội 3. Mô tả sáng kiến 3.1. Tình trạng giải pháp đã biết - Hiện nay học sinh được giáo dục trong những môi trường an toàn, lành mạnh. Nhà trường là một trong những địa chỉ đáng tin cậy và có sức ảnh hưởng nhiều nhất đối với học sinh. Học sinh được giáo dục dưới nhiều hình thức khác nhau như học tập chính khóa, hoạt động ngoại khóa (hoạt động ngoài giờ lên lớp…). Trong đó, sinh hoạt dưới cờ là hoạt động ngoài giờ lên lớp đã góp phần không nhỏ trong việc phối hợp nâng cao chất lượng giáo dục và rèn kĩ năng sống học sinh; - Tuy nhiên thực tế những năm qua, giờ Sinh hoạt dưới cờ chưa được đầu tư cao, chưa có những nội dung có chất lượng để tạo sự đa dạng, phong phú về hình thức tổ chức, nội dung giáo dục, tuyên truyền có chất lượng cao. Không ít giáo viên và các em đều cảm thấy nhàm chán với những nội dung khô khan, hình thức thiếu phong phú; - Kiến thức lịch sử, xã hội cũng như kỹ năng sống của học sinh còn hạn hẹp; - Một số giáo viên trực ban hoặc Ban giám hiệu thường đem những hạn chế thiếu sót của tập thể lớp hoặc cá nhân học sinh phê bình trong giờ Sinh hoạt dưới cờ gây tâm lý sợ hãi, khiến các em giảm dần hứng thú khi tham dự hoạt động ngoài giờ lên lớp này; - Một số giáo viên và học sinh chưa hiểu ích lợi của giờ Sinh hoạt dưới cờ nên không tham gia đầy đủ, cũng như không tập trung khi tham dự. * Ưu điểm Để thực hiện tốt đề tài này: - Mỗi tuần Tổng phụ trách phải xây dựng kế hoạch trước, tham mưu với Ban giám hiệu thống nhất về nội dung. Giao việc cho từng lớp chuẩn bị cho tuần sau. Từ đó, tiết sinh hoạt sẽ chu đáo, suông sẽ hơn khi tiến hành; - Tổng phụ trách Đội cần phải xây dựng kế hoạch “Rèn kĩ năng sống” cho học sinh và kế hoạch “Thực hiện mô hình Hát dân ca, kể chuyện Bác Hồ và xử lí tình huống rèn kĩ năng sống” trong tiết sinh hoạt dưới cờ ngay từ đầu năm học; - Học sinh ham thích giờ sinh hoạt dưới cờ, các em chờ đợi đến ngày thứ hai đầu tuần để được thể hiện những gì mình chuẩn bị như Hát dân ca, diễn kịch, kể chuyện Bác Hồ, được tham gia xử lí tình huống (có thưởng); - Liên đội có được đội ngũ hát và kể chuyện để tham gia các hội thi như Tiếng hát Hoa phượng đỏ; kể chuyện sách hè; - Liên đội có nguồn học sinh để biểu diễn văn nghệ gây quỹ. * Khuyết điểm của giải pháp 2 - Học sinh của trường không nhiều nên số lượng học sinh năng khiếu hạn chế về số lượng; - Giáo viên chủ nhiệm chỉ lo đầu tư về chuyên môn nên thời gian hỗ trợ cho các em rất hạn chế. 3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến a. Mục đích của sáng kiến Là giáo viên Tổng phụ trách Đội tôi luôn mong muốn mình góp phần cùng nhà trường nâng cao chất lượng giáo dục và thực hiện tốt phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” thông qua việc nâng cao chất lượng giờ sinh hoạt dưới cờ. b. Điểm mới của sáng kiến Mỗi giải pháp có những ưu điểm riêng, tuy nhiên những giải pháp tôi đã thực hiện có điểm mới như sau: - Nâng cao hứng thú của tất cả giáo viên và học sinh khi tham gia sinh hoạt dưới cờ; - Lồng ghép giáo dục được nhiều nội dung cho học sinh; - Góp phần phát triển kỹ năng sống cho tất cả các em. Giúp các em ngày càng mạnh dạn hơn khi sinh hoạt trước tập thể đông người; - Phối hợp được các bộ ban trong nhà trường; - Tạo được tình đoàn kết, thân thiện giữa các em học sinh với nhau; - Phát huy vai trò của ban chỉ huy chi đội, liên đội. Tổng phụ trách chỉ là người cố vấn, tham mưu. Hiệu quả công việc cao nhưng không đòi hỏi sự tham gia nhiều của giáo viên nói chung và Tổng phụ trách nói riêng. c. Giải pháp thực hiện 3 - Để thực hiện được vấn đề này, bản thân người Tổng phụ trách phải có định hướng, phải có ý tưởng. Ngay từ đầu năm học, tham mưu với Chi bộ, Ban giám hiệu lên kế hoạch cụ thể nội dung cả năm học, theo chủ đề từng tháng, mỗi tuần thực hiện những gì, triển khai đến giáo viên và học sinh; - Có lịch phân công chi tiết cho từng chi đội, từng lớp chịu trách nhiệm nội dung, thể loại… phù hợp với lứa tuổi, đặc điểm học sinh của lớp, chủ đề từng tháng, từng thời điểm. Ví dụ như khối lớp Một, Hai… không thể diễn tiểu phẩm thì phân công các em hát, múa. Các chi đội (Lớp Bốn, lớp Năm) thì diễn tiểu phẩm. Đọc thơ dành cho học sinh khối lớp Ba; - Sau khi tổ chức cho học sinh nghe hoặc xem các nội dung cần giáo dục, giáo viên Tổng phụ trách yêu cầu các em rút ra bài học ý nghĩa; - Giờ sinh hoạt dưới cờ mỗi tuần đều tổ chức cho học sinh trình diễn. Thay đổi xen kẻ thể loại, hình thức khác nhau giữa những giờ sinh hoạt để tránh nhàm chán. - Mỗi tuần Tổng phụ trách biên soạn tình huống rèn kĩ năng sống trong ngân hàng câu hỏi của giáo viên chủ nhiệm đặt ra để các em tham gia xử lí tình huống. Từ đó, chất lượng giáo dục của nhà trường và kĩ năng sống học sinh đã được nâng cao thể hiện qua những mặt như sau: * Đầu tiên, giờ sinh hoạt dưới cờ sẽ nâng cao hứng thú của tất cả giáo viên và học sinh - Từ những giờ sinh hoạt dưới cờ có nội dung khô khan, cứng nhắc, giáo viên và học sinh không tham dự đầy đủ hoặc thường nói chuyện riêng… liên đội đã nâng cao, thay đổi nội dung, hình thức trong từng giờ sinh hoạt dưới cờ. 4 Ngoài những nội dung nghi lễ, tóm tắt hoạt động của nhà trường, tuyên dương tập thể, cá nhân trong tuần qua… liên đội đã bổ sung một số nội dung mới. Không những luân phiên diễn tiểu phẩm giữa các chi đội mà còn tổ chức cho tất cả các lớp trong nhà trường tham gia các trò chơi, đọc thơ, kể chuyện, hát múa, diễn kịch và tham gia xử lí tình huống rèn kĩ năng sống…; - Song song đó với nội dung giáo dục truyền thống, liên đội đã tổ chức nói chuyện truyền thống, hóa trang tái hiện nhân vật lịch sử, sưu tầm tranh ảnh minh họa…; - Những hình thức và nội dung phong phú như trên đã thay đổi được cách nhìn của giáo viên, mang lại tiếng cười vô tư, và làm rơi không ít những giọt nước mắt ngây thơ của học sinh. Từ đó, khơi dậy lòng hứng thú, niềm say mê của các em. 100 % học sinh rất nghiêm túc khi tham dự giờ Sinh hoạt dưới cờ. Các em rất tập trung lắng nghe, xem diễn và hăng hái tham gia phát biểu rút ra bài học cho bản thân, vận dụng vào thực tiễn đảm bảo đạt hiệu quả cao. * Lồng ghép giáo dục nhiều nội dung cho học sinh là mục tiêu tiếp theo mà giờ Sinh hoạt dưới cờ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục - Một tiết dạy chính khóa chỉ có thể dạy nội dung kiến thức, giáo dục thêm một số nội dung lồng ghép có liên quan kiến thức đang học. Riêng giờ Sinh hoạt dưới cờ thì nội dung giáo dục rất phong phú và đa dạng; - Học sinh sẽ biết thêm về những nhân vật, các di tích lịch sử, ghi nhớ ngày và sự kiện lịch sử… gọi chung là kiến thức về truyền thống; - Kiến thức về xã hội cũng được triển khai, tuyên truyền chẳng hạn: Các hoạt động mừng Đảng, mừng xuân; mừng ngày thành lập Đoàn, thành lập Đội; 5 cách phòng chống các tệ nạn xã hội, các tin tức thời sự nóng bỏng như chủ quyền biển Đông, Lễ giỗ tổ Hùng Vương, Các kì Đại hội Đảng, Đoàn, việc thông cầu Cổ Chiên giữa Bến Tre và Trà Vinh… các em đều nắm biết; - Lòng tự hào dân tộc, kính yêu Bác Hồ, tình yêu quê hương đất nước, yêu nghệ thuật được giáo dục thông qua những tác phẩm thơ ca, những tiểu phẩm đầy ý nghĩa nhân văn; - Giáo dục các em yêu khoa học, yêu lao động, sáng tạo trong học tập… thông qua việc triển khai, hướng dẫn cho các em lao động, trồng cây xanh, tham gia các cuộc thi trên máy tính…; - Lòng nhân ái là một trong những nội dung thường được liên đội quan tâm như: Tổ chức phát động các em mua tăm ủng hộ người mù, quyên góp tiền xây dựng ngôi nhà khăn quàng đỏ, quyên góp ủng hộ học sinh nghèo tại liên đội qua “Hành trình giúp bạn”; - Các trò chơi tập thể trong giờ sinh hoạt dưới cờ đã góp phần giáo dục các em tính nhanh nhẹn, hòa đồng, đoàn kết, biết vì mọi người, đặt lợi ích tập thể lên trên hết; - Học làm người có ích, kể chuyện Bác Hồ là một trong những nội dung không thể thiếu trong giờ Sinh hoạt dưới cờ. * Song song đó, giờ Sinh hoạt dưới cờ đã góp phần phát triển kỹ năng sống cho tất cả các em học sinh - Những hoạt động như kể chuyện, đọc thơ, diễn tiểu phẩm phân vai… đã rèn cho học sinh thể hiện sự tự tin, ngày càng mạnh dạn hơn khi đứng trước đám 6 đông. Học sinh xem trình diễn thì phát triển trí nhớ linh hoạt, ý thức tập trung, khả năng phán đoán và năng lực nhận xét; - Những tiểu phẩm, những nhân vật hóa trang đã mang lại cho bản thân học sinh được hóa thân niềm tự hào dân tộc, tính đoàn kết, rèn kỹ năng viết tiểu phẩm và diễn xuất. Nội dung tiểu phẩm ngoài giáo dục về mặt tình cảm còn giáo dục học sinh toàn trường nhiều kỹ năng sống như: Kỹ năng phòng một số bệnh trong mùa nắng, phòng đuối nước, phòng tệ nạn xã hội, phát triển kỹ năng giao tiếp, ứng xử…; - Những tình huống các em tham gia xử lí trong giờ sinh hoạt dưới cờ đã giúp các em có cơ hội giao lưu học hỏi nhiều cách ứng xử phù hợp hơn, linh hoạt hơn trong những tình huống thực tế luôn xảy ra với các em hàng ngày hàng giờ. * Phối hợp được các bộ ban trong nhà trường cũng là giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường - Giờ sinh hoạt dưới cờ được thay đổi nội dung lẫn hình thức là cơ hội giúp các bộ ban trong nhà trường hoạt động một cách đồng bộ. Để kể được câu chuyện, đọc được bài thơ, hát một bài hát hay diễn tiểu phẩm phải cần sự hỗ trợ của bộ phận âm thanh, giáo viên dạy nhạc, giáo viên thể dục… Đặc biệt là sự giúp đỡ nhiệt tình của giáo viên chủ nhiệm. Chính vì thế mà tất cả tập thể giáo viên phải có mặt trong giờ Sinh hoạt dưới cờ và phải tập trung để biết nội dung mình đảm nhiệm thực hiện trong thời điểm nào. Sự giao lưu, trao đổi thông tin thường xuyên giữa các bộ ban trong nhà trường để chuẩn bị cho giờ Sinh hoạt 7 dưới cờ sắp đến, đó là sợi dây kết nối thân tình giữa giáo viên với giáo viên, giữa giáo viên và học sinh. Đây là một tấm gương để học sinh noi theo. * Giờ Sinh hoạt dưới cờ là cầu nối tạo được tình đoàn kết, thân thiện giữa các em học sinh với nhau - Giờ sinh hoạt dưới cờ tổ chức triển khai được nhiều nội dung, hình thức linh hoạt như trên đã giúp các em học sinh có tinh thần đoàn kết, thân thiện hơn. Khi các bạn của lớp mình thể hiện, các em còn lại dành hết niềm tin yêu, đặt tất cả hy vọng vào bạn mình và nhiệt tình động viên, khích lệ. Các em cỗ vũ một cách sôi nổi, tạo mọi điều kiện thuận lợi để bạn mình diễn thành công; - Đối với học sinh các lớp khác thì có ý thức giữ trật tự xem bạn diễn, tôn trọng thành quả của lớp bạn. Cảm nhận và biết tỏ thái độ yêu mến, căm ghét, vui buồn, ủng hộ, đồng tình… cho các nhân vật bạn diễn. Tất cả cùng hướng cái tâm vào nội dung đang được giáo dục, các em không còn ý nghĩ phân biệt đó chẳng phải là bạn của lớp mình. Nói chung, tất cả các em đều hòa mình vào nhân vật, hòa mình vào bối cảnh… Từ đó, giúp các em thân thiện hơn, đoàn kết hơn. * Phát huy vai trò của ban chỉ huy chi đội, liên đội - Tổng phụ trách chỉ là người cố vấn tham mưu. Hiệu quả công việc cao nhưng không đòi hỏi sự tham gia nhiều của giáo viên nói chung và Tổng phụ trách nói riêng. Đây là một nội dung không thể thiếu góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cho học sinh; - Tổng phụ trách chỉ lên kế hoạch triển khai, phân công thể loại và thời gian thể hiện. Giáo viên chủ nhiệm chịu trách nhiệm hướng dẫn học sinh; 8 + Đối với tập thể học sinh thiếu năng động, giáo viên chủ nhiệm, ban chỉ huy viết nội dung, sưu tầm bài thơ, bài hát… hướng dẫn học sinh thể hiện; + Đối với các lớp năng động ban chỉ huy tự soạn nội dung kịch bản, tự chọn bài thơ, bài hát, điệu múa rồi tập luyện, giáo viên chỉ là người tư vấn, kiểm duyệt. - Học sinh rất hứng thú, đặc biệt là ban chỉ huy. Các em rất vui khi mình được tự sưu tầm, soạn thảo, tự đưa ra những ý tưởng biểu diễn… nhưng lại hoàn thành tốt nhiệm vụ thầy, cô giao cho. Các em xin được diễn nhiều lần, nhiều chủ đề hơn so với quy định. Đội diễn viên không chuyên này thể hiện rất nhập vai, rất thành công trên mọi thể loại xuất phát từ lòng tự tin, lòng yêu bạn bè, yêu cái thiện; - Chúng ta thấy rằng, thông qua các hoạt động của giờ Sinh hoạt dưới cờ, vai trò của Ban chỉ huy nói riêng, của bản thân học sinh nói chung được phát huy một cách tích cực. Các em đã chủ động sáng tạo, làm chủ mọi hoạt động của mình. Đây là điều mà các cấp, các ngành đang đòi hỏi ở các em học sinh và chúng ta đã phối hợp thực hiện được điều đó. 3.3. Khả năng áp dụng của giải pháp Giải pháp đã được triển khai vận dụng tại đơn vị mang lại hiệu quả cao; Giải pháp này dễ áp dụng, dễ nhân rộng với các trường tiểu học và các trường Trung học cơ sở trong Huyện hay Tỉnh. 3.4. Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng giải pháp Chất lượng các mặt giáo dục ngày càng cao. 9 * Năm học 2014-2015: Kết quả học sinh (vận dụng Thông tư số 30/2014 BGD&ĐT trong năm học đầu tiên) - Kiến thức kỹ năng hoàn thành: 224/224; tỉ lệ: 100%; - Năng lực đạt: 224/224; tỉ lệ: 100%; Phẩm chất đạt: 224/224; tỉ lệ: 100% - Học sinh hoàn thành chương trình lớp học: 224/224; tỉ lệ: 100% - Học sinh được đề nghị khen thưởng: 75 em đạt tỉ lệ: 33,5 %; - Học sinh được đề nghị khen: 69 em đạt tỉ lệ: 30,8 %; Học sinh năng khiếu các cấp: đạt tất cả 06 giải cấp huyện - Giải ba: 02 (01 giải toán qua mạng bằng tiếng Anh, 01 giải Tin học ); - Giải nhì: 01 (giải toán qua mạng); - Giải khuyến khích 03 giải (01 giải toán qua mạng, 02 giải Tin học). - Có 28 tình huống các em tham gia xử lí; - Có 30 bài hát dân ca và có 9 lời mới các em tham gia biểu diễn; - Có 2 tiểu phẩm tuyên truyền về An toàn giao thông và 4 kịch bản phòng các bệnh. * Kết quả học kỳ I năm học 2015-2016: Tổng số học sinh: 248 - Nữ 126 - Có 4 học sinh khuyết tật. Kiến thức kỹ năng các môn học 10 Kết quả Đạo đức; học tập T.Việt các Toán KH TNXH, MT, LS& Tiếng Tin học môn ÂN, TC, Anh ĐL KT,TD học Hoàn 243/247 245/247 104/104 101/104 144/144 144/144 247/247 tỉ thành 98.4% 99.2% 100% 97.1% 100% 100% lệ 100% 04 02 0 03 0 0 0 1.6% 0.8% 0% 2.9% 0% 0% 0% Chưa Hoàn thành Năm học 2015-2016 có 11 học sinh dự thi Olympic Tiếng Anh và giải toán trên mạng tham gia cấp huyện được dự thi cấp Tỉnh; 01 em được công nhận cấp Tỉnh và 01 em được chọn dự thi cấp toàn quốc; - Các em học sinh đã có hiểu biết nhiều hơn về kiến thức văn hóa lịch sử cũng như kiến thức xã hội. - Có 22 tình huống các em tham gia xử lí; - Có 24 bài hát dân ca và có 6 lời mới các em tham gia biểu diễn; - Có 2 tiểu phẩm tuyên truyền về An toàn giao thông và 3 kịch bản phòng các bệnh. - Kỹ năng sống của các em ngày càng được nâng lên. Học sinh mạnh dạn, chủ động, tự tin trong học tập cũng như trong giao tiếp. Tình cảm được mở rộng như lòng nhân ái, yêu lao động, yêu quê hương đất nước… Có ý thức kỷ luật, tự chăm sóc, bảo vệ mình và mọi người xung quanh. Bạo lực, xô xát không xảy ra; 11 - Tinh thần tự nguyện, tự giác giúp đỡ bạn được thể hiện nhanh, rộng. Biết tự chăm sóc bảo vệ mình, không có tình trạng bị xâm hại, bạo lực học đường; - Tập thể giáo viên và học sinh toàn trường đã tham dự giờ Sinh hoạt dưới cờ đầy đủ. Ý thức được nâng cao, tinh thần rất phấn khởi và hứng thú. Mọi người luôn mong đến thứ hai đầu tụần để được dự giờ Sinh hoạt dưới cờ, được diễn cũng như được xem các em, các bạn trình diễn; Nhìn chung, qua thời gian vận dụng những giải pháp nêu trên, chất lượng hai mặt giáo dục của nhà trường và kĩ năng sống của học sinh đã được nâng lên cả về chất lẫn về lượng. Đây chính là mục tiêu hàng đầu mà các ngành các cấp đang hướng tới. 3.5. Những người tham gia tổ chức áp dụng sáng kiến lần đầu Tập thể giáo viên và học sinh của trường./. …………………., ngày 10 tháng 4 năm 2016 Người viết ………………………… 12