Tài liệu Skkn một số biện pháp giúp trẻ mầm non học tốt môn tạo hình

PhÇn i: §ÆT VÊN §Ò 1. Lý do chon ®Ò tµi: TrÎ em h«m nay lµ thÕ giíi ngµy mai. TrÎ em lµ niÒm h¹nh phóc cña mçi gia ®×nh, lµ t¬ng lai cña mçi d©n téc. ViÖc b¶o vÖ vµ ch¨m sãc, gi¸o dôc trÎ em lµ tr¸ch nhiÖm cña nhµ níc, cña x· héi vµ cña mçi gia ®×nh. §èi víi viÖc gi¸o dôc vµ phát triển nhân c¸ch cho trÎ ngay tõ løa tuæi mÇm non, ho¹t ®éng t¹o h×nh ®ãng vai trß v« cïng quan träng trong sù ph¸t triÓn trÎ nhá vÒ mäi mÆt nh: thÈm mü, ®¹o ®øc, trÝ tuÖ, thÓ lùc vµ lao ®éng. Ho¹t ®éng t¹o h×nh lµ mét ho¹t ®éng häc tËp mang tÝnh nghÖ thuËt, gióp trÎ nhËn thøc thÕ giíi xung quanh vµ ph¶n ¸nh thÕ giíi th«ng qua c¸c h×nh tîng nghÖ thuËt, trong c¸c h×nh thøc ho¹t ®éng mang tÝnh nghÖ thuËt. ë trêng mÇm non cã rÊt nhiÒu c¸c häat ®éng, nhiÒu m«n häc ph¸t triÓn toµn diÖn cho trÎ mÉu gi¸o, lµ c¬ së ban ®Çu cña nh©n c¸ch con ngêi míi. TrÎ biÕt s¸ng t¹o, lao ®éng trong t¬ng lai. ChÝnh v× vËy viÖc thùc hiÖn tèt c¸c ho¹t ®éng t¹o h×nh trong trêng mÇm non sÏ gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc nh»m ph¸t triÓn toµn diÖn cho trÎ. Nh÷ng s¶n phÈm trÎ t¹o ra rÊt ®¬n gi¶n, ngé nghÜnh sinh ®éng. TrÎ biÕt ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t cao, trÎ ph¶n ¸nh Ên tîng cña b¶n th©n kh«ng phô thuéc vµo thùc tÕ. TrÎ rÊt thÝch sö dông mÇu sÆc sì mang tÝnh chÊt ph¶n ¸nh biÓu tîng. Mçi s¶n phÈm cña trÎ mang mét néi dung, mét tªn gäi kh¸c nhau. TrÎ tham gia vµo ho¹t ®«ng t¹o h×nh ®· gióp trÎ h×nh thµnh c¸c ®øc tÝnh tèt nh: yªu c¸i ®Ñp vµ mong muèn t¹o ra c¸i ®Ñp. Trong thùc tÕ viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng t¹o h×nh theo ph¬ng ph¸p hiÖn hµnh còng ®· mang l¹i hiÖu qu¶ tíi viÖc ph¸t triÓn nh©n c¸ch. Song ph¬ng ph¸p ®ã cha thùc sù ®¸p øng vµ cha ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng s¸ng t¹o. C¸c ph¬ng ph¸p ho¹t ®éng t¹o h×nh l©u nay ®ang ®îc sö dông cßn mang tÝnh ¸p ®Æt , dËp khu«n theo mÉu, sao chÐp cha ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng s¸ng t¹o vµ sù linh ho¹t cña ngêi gi¸o viªn khi tæ chøc ho¹t ®éng t¹o h×nh. VËy gi¸o viªn ph¶i lµm g×, lµm nh thÕ nµo ®Ó trÎ cã thÓ vÏ, nÆn, c¾t, t« mÇu vµ lµm ®Ñp s¶n phÈm. NhËn thc râ tr¸ch nhiÖm to lín cña gi¸o viªn mÇm non trong giai ®o¹n ph¸t triÓn hiÖn nay. Nh NQ héi nghÞ lÇn thø hai BCH TW §¶ng (Kho¸ VIII) ®· nªu: “Gi¸o viªn mÇm non lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh chÊt lîng gi¸o dôc vµ ®îc x· héi t«n vinh, gi¸o viªn ph¶i cã ®ñ ®øc, ®ñ tµi”. Lµ mét gi¸o viªn mÇm non t«i ®É tr¶i qua mét qu¸ tr×nh nghiªn cøu t×m tßi, tÝch cùc häc hái vµ vËn dông mét sè biÖn ph¸p ®Ó gióp trÎ häc tèt m«n t¹o h×nh, løa tuæi mÉu gi¸o 5 – 6 tuæi. 2. Môc ®Ých cña ®Ò tµi: Nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy lµ ®Ó t×m c¸ch vËn dông ph¬ng ph¸p gi¸o dôc ¸p dông vµo bµi d¹y, híng dÉn trÎ lµm quen víi ho¹t ®éng t¹o h×nh ®¹t kÕt qu¶ cao. PHÇN ii: NéI DUNG S¸NG KIÕN KINH NGHIÖM 1. C¬ së lý luËn: 1 M«n d¹y trÎ ho¹t ®éng t¹o h×nh ®ãng vai trß v« cïng quan träng trong ch¬ng tr×nh häc tËp cña trÎ, còng nh c¸c ho¹t ®éng kh¸c. ChÝnh v× thÕ lµ mét gi¸o viªn mÇm non t«i muèn ®îc n©ng cao nhËn thøc cña b¶n th©n ®ång thêi gãp mét phÇn nhá bÐ cña m×nh vµo viÖc n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc trÎ ph¸t triÓn toµn diÖn. Víi môc ®Ých chung cña gi¸o dôc mÇm non th× ho¹t ®éng gi¸o dôc t¹o h×nh lµ mét bé phËn cña v¨n ho¸ tinh thÇn, nã g¾n liÒn víi nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng, kü x¶o vµ thÓ hiÖn nghÖ thuËt. Th«ng qua ho¹t ®éng t¹o h×nh ®em ®Õn cho trÎ Ên tîng vÒ c¸i ®Ñp vµ nh÷ng c¶m xóc ch©n thËt, nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp cña nh©n c¸ch con ngêi. 2. Thùc tr¹ng vÊn ®Ò: 2.1- ThuËn lîi: §· nhiÒu n¨m t«i ®îc ph©n c«ng d¹y líp mÉu gi¸o lín. T«i ®· ®óc rót ®îc mét sè kinh nghiÖm tõ viÖc tõ viÖc d¹y trÎ m«n t¹o h×nh vµ ®©y còng chÝnh lµ m«n d¹y mµ t«i yªu thÝch. - Trêng n»m ngay ë trôc chÝnh cña con ®êng giao th«ng trong phêng, thuËn lîi cho viÖc ®a ®ãn, tr¶ trÎ cña phô huynh. - §îc sù quan t©m cña ban gi¸m hiÖu, phßng gi¸o dôc. - 100% gi¸o viªn cã tr×nh ®é trung cÊp trë lªn, lu«n gióp ®ì lÉn nhau t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc häc hái kinh nghiÖm. - VÒ c¬ së vËt chÊt t¬ng ®èi ®Çy ®ñ ®Ó phôc vô cho viÖc d¹y vµ häc. C¶nh quan nhµ trêng tho¸ng m¸t, cã c©y che bãng m¸t, c©y c¶nh gãp phÇn rÊt lín cho trÎ quan s¸t, tõ ®ã cung cÊp cho trÎ nh÷ng biÓu tîng thÓ hiÖn sù hiÓu biÕt cña m×nh vÒ thÕ giíi xung quanh. 2.2- Khã kh¨n: - Trang thiÕt bÞ ®å dïng d¹y häc cha phong phó, cha hÊp dÉn trÎ. - NhËn thøc cña mét sè phô huynh häc sinh cßn cha ®ång ®Òu, cßn cho r»ng viÖc cho trÎ ®Õn trêng chØ lµ ch¬i chø häc vÉn chØ lµ thø yÕu. - Sè trÎ trong líp vÉn cha ®ång ®Òu vÒ chÊt lîng, sè Ýt ch¸u cßn nhót nh¸t trong khi thÓ hiÖn ý tëng cña m×nh. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng thùc tÕ trªn t«i ®· ®Ò ra mét sè biÖn ph¸p thùc hiÖn sau. 3. BiÖn ph¸p thùc hiÖn: 3.1 - Kh¶o s¸t ban ®Çu: N¨m 2013 - 2014 t«i ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t chÊt lîng cho trÎ lóc ban ®Çu ®Ó n¾m b¾t ®îc kh¶ n¨ng t¹o h×nh cña trÎ, tõ ®ã cã biªn ph¸p phï hîp Tæng sè trÎ 54 Tû lÖ % Sè trÎ ®¹t lo¹i giái 7 13 Sè trÎ ®¹t lo¹i kh¸ 10 18,5 Sè trÎ ®¹t lo¹i trung b×nh 34 63 Sè trÎ ®¹t lo¹i yÕu, kÐm 3 5,5 Qua kh¶o s¸t ban ®Çu nh trªn, t«i thÊy kÕt qu¶ trªn trÎ cha cao lµ ®iÒu t«i cÇn ph¶i suy nghÜ lµm thÕ nµo ®Ó d¹y trÎ ®¹t hiÖu qu¶ cao vµ t¹o cho trÎ häc mét c¸ch tho¶i m¸i, tù tin, kh«ng gß bã, trÎ lu«n høng thó trong giê häc. T«i tiÕn hµnh thùc nghiÖm: 2 3.2- X©y dùng nÒ nÕp häc tËp trong giê häc trªn líp. NÒ nÕp cña trÎ lµ bíc ®Çu cña mét tiÕt häc, nÕu chóng ta kh«ng ®a trÎ vµo nÒ nÕp th× giê häc kh«ng ®¹t kÕt qu¶ cao. Khi trÎ cã nÒ nÕp tèt cïng víi sù híng dÉn khoa häc cña c« ngay ban ®Çu trÎ ®· say mª víi giê häc, lu«n thÓ hiÖn c¶m xóc, trÝ tëng tîng cho ho¹t ®«ng nghÖ thuËt. T«i ®· rÌn luyÖn nÒ nÕp b»ng c¸ch: XÕp xen kÏ ch¸u m¹nh d¹n víi ch¸u nhót nh¸t, ch¸u nam xen ch¸u n÷. Chia tæ, ®Æt tªn cho tæ “tæ chim xanh, tæ bím tr¾ng, tæ ong n©u” vµ bÇu ra tæ trëng ®Ó qu¸n xuyÕn, nh¾c nhë thµnh viªn cña m×nh. T«i lu«n ®éng viªn trÎ trong tiÕt häc, uèn n¾n t¸c phong ngåi häc cho trÎ, trÎ ngåi ®óng t thÕ, kh«ng nãi chuyÖn, kh«ng nãi leo, nãi ph¶i xin phÐp c«, nãi râ rµng, m¹ch l¹c, ®ñ c©u,… Víi nh÷ng biÖn ph¸p trªn trÎ ®· cã thãi quen tèt trong viÖc x©y dùng nÒ nÕp häc tËp. 3.3- T¹o m«i trêng ho¹t ®éng thuËn lîi ®Ó ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña trÎ. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó trÎ thêng xuyªn tiÕp xóc víi m«i trêng xung quanh ®Ó tõng bíc cung cÊp c¸c biÓu tîng phong phó vÒ ®èi tîng cho trÎ tù kh¸m ph¸ b»ng c¸ch huy ®éng sù tham gia cña c¸c gi¸c quan, c¸c qóa tr×nh t©m lÝ kh¸c nhau ®Ó lÜnh héi c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau cña sù vËt. T¹o c¬ héi ®Ó trÎ kh¸m ph¸ ®èi tîng (quan s¸t, nghe, hái, tiÕp xóc vµ miªu t¶) vµ tù diÔn ®¹t nhËn thøc c¶m xóc cña m×nh vÒ ®èi tîng. TËn dông c¸c thêi ®iÓm hîp lÝ trong ngµy cho trÎ tiÕp xóc nh ®îc ng¾m nghÝa, ch¨m sãc, vuèt ve, ©u yÕm víi c¸c con vËt gÇn gòi (thá, mÌo, gµ con…) ch¬i víi c¸c ®å vËt, tri gi¸c tranh ¶nh nghÖ thuËt. Trong qu¸ tr×nh cung cÊp biÓu tîng vÒ ®èi tîng t¹o h×nh t«i chØ cho trÎ thÊy ®îc nh÷ng nÐt ®Æc trng næi bËt , nh÷ng c¸i ®Ñp lý thó gÇn gòi trÎ. §ång thêi gióp trÎ ph©n tÝch, so s¸nh tæng hîp t×m ra nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng, chung cña nh÷ng ®å vËt cïng nhãm, cïng lo¹i. Tõ ®ã gióp trÎ t×m ra ph¬ng thøc thÓ hiÖn trong nh÷ng t×nh huèng kh¸c nhau. VÝ dô : vÏ “Vên hoa” cã b«ng cao, b«ng thÊp, b«ng c¸nh trßn, b«ng c¸nh nhän, b«ng mÇu vµng, b«ng mµu ®á… NÕu trÎ ®· ®îc ng¾m vên hoa trong thùc tÕ th× khi t¹o h×nh trÎ sÏ biÕt sö dông phèi hîp c¸c kü n¨ng vÏ nÐt cong, nÐt cong trßn khÐp kÝn, nÐt xiªn, nÐt th¼ng vµ t« mµu ®Ó vÏ vên hoa sinh ®éng vµ ®Ñp h¬n. §Æt vµ x¾p xÕp c¸c vËt liÖu sao cho trÎ cã thÓ thÊy râ vµ lÊy ®îc dÔ dµng ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng t¹o h×nh vµo bÊt cø lóc nµo trÎ thÝch vµ cã thÓ trng bµy c¸c s¶n phÈm cña m×nh. T¹o m«i trêng nghÖ thuËt xung quanh trÎ nh: bÇy ®å ch¬i ®Ñp, x¾p xÕp c¸c nguyªn vËt liÖu, ®å dïng mét c¸ch hîp lý ®Ñp m¾t,...Tõ ®©y t¹o cho trÎ c¶m gi¸c thÝch thó vµ mong muèn ®îc t¸i t¹o. 3.4- Ph¬ng ph¸p híng dÉn ph¶i dùa vµo trÎ lÊy trÎ lµm trung t©m: Trong giê häc nãi chung vµ giê häc t¹o h×nh nãi riªng h·y ®Ó trÎ tù thÓ hiÖn, c« lu«n lµ ngêi ®éng viªn, khuyÕn khÝch trÎ s¸ng t¹o. TrÎ cÇn ®îc ®éng viªn ®Ó thÓ hiÖn ý muèn, t×nh c¶m, c¶m xóc vµ nh÷ng hiÓu biÕt cña trÎ ®èi víi sù vËt, trÎ muèn ®îc lùa chän. + C¸i trÎ muèn lµm (néi dung) + Lµm thÕ nµo ®Ó ®¹t ®îc (qu¸ tr×nh) 3 + C¸i hoµn thµnh sÏ nh thÕ nµo (kÕt qu¶, s¶n phÈm) Mong muèn cña trÎ cÇn ®îc tù thÓ hiÖn víi nh÷ng ph¬ng tiÖn t¹o h×nh kh¸c nhau. Sù thÓ hiÖn mang tÝnh c¸ nh©n, bëi v× trÎ lu«n tiÕp cËn theo ®Æc tÝnh riªng cña m×nh. Ch¼ng h¹n sau chuyÕn ®i th¨m quan “Trêng TiÓu häc” mét nhãm trÎ ®îc khuyÕn khÝch ho¹t ®éng t¹o h×nh, mét trÎ vÏ trêng TiÓu häc, 5 trÎ kh¸c l¾p ghÐp, trÎ th× xÐ d¸n trêng TiÓu häc. Mçi trÎ tù lùa chän b»ng c¸ch ®îc ph¶n ¸nh b»ng xÐ d¸n, vÏ, l¾p ghÐp vµ c¸c h×nh thøc kh¸c nhau ®Ó thùc hiÖn c¸i cã ý nghÜa ®èi víi c¸ nh©n trÎ. T¨ng cêng c¸c c©u hái gîi ý gióp trÎ cñng cè vµ ¸p dông nh÷ng kinh nghiÖm ®· lÜnh héi trong c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhau, ®éng viªn trÎ suy nghÜ, th¨m dß, t×m c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cña trÎ. H·y ®Ó tù trÎ miªu t¶ nh÷ng g× trÎ biÕt vµ cã thÓ lµm. VÝ dô: “H·y cho c« biÕt v× sao”, “NÕu nh vËy th× sao”, “V× sao ch¸u l¹i biÕt”, “Ch¸u cã suy nghÜ g×”, “Cßn g× ®Ó”, “ Hay cã c¸ch nµo kh¸c ®Ó”,… Víi nh÷ng cö chØ, hµnh ®éng, lêi nãi t¹o ra cho trÎ thÊy lµ trÎ ®îc ®¸nh gi¸ tèt (kh¸) qua viÖc lµm cña trÎ. VÝ dô: “¤i c« rÊt thÝch t« mµu ng«i trêng nµy”, “Bøc tranh nµy tr«ng ®Ñp qu¸!” Kh«ng l¹m dông c¸c s¶n phÈm mÉu vµ lµm mÉu, cµng Ýt lµm mÉu vµ cµng Ýt sö dông vËt mÉu sÏ cµng kÝch thÝch trÎ t duy vµ t×m kiÕm c¸ch thÓ hiÖn. Thùc tÕ cho thÊy c¸c s¶n phÈm mÉu sÏ lµm tª liÖt c¸c c¶m xóc ®· cã tríc cña trÎ, lµm gi¶m tÝnh tÝch cùc ho¹t ®éng trÝ tuÖ cña trÎ, v× c¸c ho¹t ®éng cÇn thiÕt ®Ó t¹o h×nh ®· ®îc lµm mÉu ®Çy ®ñ, trÎ lu«n ghi nhí, b¾t tríc. NÕu cã trêng hîp yªu cÇu lµm mÉu, ph¶i gîi ý chø ®õng nªn lµm ngay. B¾t ®Çu xÐ tõ ®©u, xÐ h×nh g×, xÐ nh thÕ nµo,… T¹o t×nh huèng ®Ó trÎ lµm gióp. VÝ dô: “§Ó ®Êt mÒm ra chóng ta lµm nh thÕ nµo?”. Trong khi lµm mÉu t«i lu«n coi träng quan ®iÓm cña trÎ, lµm cho trÎ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng so s¸nh, ph©n tÝch, suy nghÜ vÒ nhiÖm vô. §éng viªn kÝch thÝch trÎ tù t×m, tù s¸ng t¹o trong khi thÓ hiÖn. 3.5 – Sö dông nguyªn vËt liÖu t¹o h×nh: Khi thùc hiÖn ho¹t ®éng t¹o h×nh, nguyªn vËt liÖu kh«ng thÓ thiÕu ®îc. VËy ®Ó ho¹t ®éng t¹o h×nh cã hiÖu qu¶, viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu t¹o h×nh lµ v« cïng quan träng. Nguyªn vËt liÖu lµ nh÷ng lo¹i ®å dïng, dông cô dÔ kiÕm. Cã thÓ trÎ tù kiÕm nh l¸ c©y, phÕ liÖu h, vá hép, thïng catong, quÇn ¸o cò, b«ng, v¶i vôn,… Chóng cã thÓ ®îc s¶n xuÊt nh: giÊy, hå d¸n, kÐo, … Sù ®a d¹ng cña nguyªn vËt liÖu t¹o h×nh ®Ó lùa chän ®Ó khuyÕn khÝch kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña trÎ. Ho¹t ®éng t¹o h×nh ph¶i thÓ hiÖn qua mÇu s¾c nh: t«, c¾t, d¸n, vÏ, nÆn, … §Ó ®¶m b¶o khi sö dông nguyªn vËt liÖu t¹o h×nh t«i cÇn c©n nh¾c nh÷ng ®iÓm sau: + An toµn (kh«ng nhän, kh«ng cã c¹nh s¾c, kh«ng ®éc h¹i,…) + RÎ tiÒn (nh÷ng nguyªn vËt liÖu mua ë ®Þa ph¬ng) + DÔ kiÕm: VÝ dô: vá èc, hÕn, h¹t na, bëi, len, …) + DÔ b¶o qu¶n hay cÊt gi÷ + DÔ cÇm: (phï hîp víi tÇm tay cña trÎ) + DÔ cung cÊp kinh nghiÖm bao gåm c¶ gi¸c quan. + DÔ söa ch÷a 4 + T¹o c¬ héi ®Ó lùa chän vµ s¾p xÕp nguyªn vËt liÖu + Lu«n quan s¸t sù tëng tîng vµ sö dông trÝ nhí linh ho¹t V× tõng ®å dïng, ®å ch¬i cßn nhiÒu h¹n chÕ t«i lu«n huy ®éng trÎ t×m kiÕm nguyªn vËt liÖu, phÕ th¶i cã s½n ë ®Þa ph¬ng. VÝ dô: B»ng nh÷ng h¹t g¹o, h¹t ®ç, r¬m, r¹, l¸ c©y, vá hÕn, giÊy vô, … t«i cã thÓ t¹o ra nhiÒu con vËt nghé nghÜnh, sinh ®éng, nh÷ng bøc vÏ, c¸c ®Ò tµi kh¸c nhau. 3.6 – TÝch hîp c¸c m«n häc kh¸c: TÝch hîp lµ ph¬ng ph¸p ®ßi hái ë gi¸o viªn sù s¸ng t¹o linh ho¹t vµ khÐo lÐo khi vËn dông, qu¸ tr×nh vËn dông tÝch hîp, cÇn lùa chän néi dung phï hîp, logic, tr¸nh qu¸ tr×nh ho¹t ®éng trë lªn rêi r¹c, ch¾p v¸. VÝ dô: §èi víi tiÕt häc “VÏ ph¬ng tiÖn giao th«ng” (®Ò tµi) t«i chuÈn bÞ rÊt nhiÒu ph¬ng tiÖn giao th«ng (®å ch¬i) vµ chuÈn bÞ tõ 2 – 4 tranh vÏ ph¬ng tiÖn giao th«ng cho bÐ quan s¸t. Khi vµo bµi cho trÎ h¸t bµi “Em tËp l¸i «t«”. Sau ®ã t«i hái trÎ; C¶ líp võa h¸t bµi g×? - VËy trong líp cã nh÷ng ®å ch¬i g× lµ ph¬ng tiÖn giao th«ng. - Cho trÎ nãi tªn vµ ®Õm c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng. *. Sau ®ã t«i cho trÎ quan s¸t c¸c bøc tranh mµ trÎ võa ®îc m« t¶ qua ®å ch¬i trong líp. *. Giíi thiÖu vµ ®µm tho¹i víi trÎ vÒ c¸c bøc tranh mÉu (tõ 2 – 4 tranh) *. TrÎ thùc hiÖn: T«i më b¨ng cã c¸c bµi h¸t trong chñ ®iÓm gîi cho trÎ say mª lµm viÖc trong khi trÎ thùc hiÖn, t«i ®Õn tõng bµn ®éng viªn khuyÕn khÝch ®èi víi nh÷ng ch¸u cßn lóng tóng, gîi ý cho trÎ lµm tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p. §èi víi trÎ kh¸ t«i gîi ý ®Ó trÎ cã nhiÒu s¸ng t¹o trong bµi vÏ. *. NhËn xÐt s¶n phÈm: Cho trÎ ®Ó bµi theo tæ, theo bµn vµ lµm ®oµn tÇu ®i quanh quan s¸t, nhËn xÐt ®Ó trÎ chän bøc tranh mµ trÎ thÝch nhÊt: con thÝch bµi nµo nhÊt? V× sao con thÝch? Sau ®ã c« ph©n tÝch u ®iÓm cña tõng bøc tranh ë tõng nÐt vÏ, mµu s¾c, bè côc, h×nh d¸ng, … cho trÎ ®Õm ph¬ng tiÖn ®· vÏ ®îc, nh÷ng bµi ®· vÏ ®îc. *. KÕt thóc: Cho trÎ vËn ®éng bµi “§oµn tµu nhá xÝu” víi mét tiÕt häc nh vËy, t«i ®· thu ®îc kÕt qu¶ rÊt ®¸ng mõng, xuyªn suèt tiÕt häc lµ chñ ®iÓm ph¬ng tiÖn giao th«ng, trÎ rÊt høng thó vµ tÝch hîp ®îc MTXQ, to¸n, ©m nh¹c. Nh vËy, thêng cuèi mét th¸ng thùc hiÖn ch¬ng tr×nh t¹o h×nh t«i l¹i tæ chøc mét cuéc thi “bÐ khÐo tay” ngay t¹i líp m×nh. Muèn vËy t«i ph¶i tæ chøc tèt kh©u chuÈn bÞ, chuÈn bÞ ph«ng mµn d¸n ch÷, trang trÝ thËt gièng mét cuéc thi, còng cã nh÷ng phÇn thëng (lµ chiÕc ®ång hå, chong chãng, lµm b»ng l¸ dõa hay nh÷ng con vËt nghé nghÜnh b»ng l¸ c©y, …) cho nh÷ng ai ®¹t gi¶i. §iÒu ®ã sÏ khuyÕn khÝch trÎ thi ®ua thùc hiÖn. Trong suèt tiÕt nµy c« ®ãng vai trß ngêi dÉn ch¬ng tr×nh cho héi thi. Ngoµi ra víi tiÕt häc nµy t«i còng cßn cã c¸c m«n häc kh¸c. Sau ®©y lµ mét sè vÝ dô ®èi víi tiÕt häc nÆn (theo ®Ò tµi) mÉu gi¸o lín. “NÆn c¸c lo¹i ®å ch¬i”, t«i chuÈn bÞ ®Çy ®ñ nh trªn, ngoµi ra t«i cßn chuÈn bÞ mét cöa hµng trng bÇy ®å ch¬i trÎ em vµ mét sè ®å ch¬i c« nÆn mÉu ®Ñp. 5 Tríc khi æn ®Þnh tæ chøc t«i cho trÎ ®i th¨m quan cöa hµng trng bµy ®å ch¬i ngay t¹i líp. TrÎ võa quan s¸t võa nhËn xÐt so s¸nh sù gièng nhau vµ kh¸c nhau, sù ®a d¹ng, phong phó, mu«n h×nh ngé nghÜnh cña ®å ch¬i. Sau phÇn nµy tõ 2 – 3 phót t«i cho trÎ ngåi vµo bµn ®Ó thu hót trÎ vµo chñ ®Ò giê häc, c« nãi: Loa loa loa … ngµy mai nhµ m¸y s¶n xuÊt c¸c lo¹i ®å ch¬i trÎ em sÏ më cuéc triÓn l·m nh÷ng ®å ch¬i ®Ñp. V× vËy h«m nay trêng mÇm non sÏ tæ chøc héi thi “BÐ khÐo tay” ®Ó chän ra nh÷ng “b¸c thî” vµ “nghÖ nh©n” tµi giái nhÊt, khÐo tay nhÊt nÆn ®îc nhiÒu ®å ch¬i ®Ñp sÏ ®îc göi ®i triÓn l·m ë nhµ m¸y s¶n xuÊt ®å ch¬i vµ cã phÇn thëng cao nhÊt, còng cã nh÷ng phÇn thëng cho ®ång ®éi n÷a. VËy c¸c “nghÖ nh©n” tÝ hon h·y cïng træ tµi xem thÝ sinh nµo nÆn giái nhÊt, tæ thî nµo khÐo tay nhÊt. §Ò thi h«m nay lµ: “NÆn c¸c lo¹i ®å ch¬i”. Sau ®ã t«i cho trÎ ®µm tho¹i híng tíi ®Ò tµi b»ng c¸c c©u hái, cho trÎ kÓ tªn c¸c lo¹i ®å ch¬i mµ trÎ ®· biÕt qua buæi tham quan cöa hµng ®å ch¬i mÉu (®îc trng bµy hµng ngµy ë líp). TrÎ kÓ ®Õn ®©u c« ®a c¸c mÉu ®å ch¬i c« nÆn ra ®Õn ®ã cho trÎ xem vµ kÕt hîp ph©n tÝch ®Æc ®iÓm, h×nh d¸ng phong phó cña c¸c lo¹i ®å ch¬i,… T«i cho trÎ ®Õm sè ®å ch¬i c« nÆn sau ®ã cÊt c¸c ®å ch¬i ®ã ®i cho trÎ thùc hiÖn. Trong qu¸ tr×nh trÎ nÆn c« nãi nh÷ng c©u vui t¬i, dÝ dám (ng«n ng÷ nghÖ thuËt, biÓu c¶m) cïng víi cö chØ, ®iÖu bé, nÐt mÆt ®Ó t¹o høng thó, hÊp dÉn trÎ say mª víi ho¹t ®éng. PhÇn kÕt thóc nhËn xÐt vµ phÇn trao thëng cho c¸c gi¶i lµ nh÷ng chiÕc ®ång hå, chong chãng l¸ dõa, c¸c con vËt ngé nghÜnh b»ng l¸ c©y,… 3.7 – D¹y t¹o h×nh th«ng qua c¸c m«n häc kh¸c: - M«n lµm quen víi to¸n: VÝ dô: Cho trÎ trang trÝ h×nh vu«ng vµ h×nh ch÷ nhËt. - M«n lµm quen víi m«i trêng xung quanh: VÝ dô cho trÎ vÏ c¸c con vËt, c¸c lo¹i qu¶ hay c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng, vµ ngêi th©n trong gia ®×nh,… - M«n v¨n häc: VÝ dô sau khi häc xong bµi th¬ “c©y dõa” cho trÎ vÏ c©y dõa. - M«n häa VÝ dô: vÏ c¸c con vËt trong truyÖn. - M«n lµm quen víi ch÷ c¸i. VÝ dô: trÎ t« mµu vµo ch÷ in rçng, vµo vë tËp t«. 3.8- Häc t¹o h×nh mäi lóc, mäi n¬i TrÎ ®îc lµm quen víi m«i trêng xung quanh khi ®i d¹o ch¬i trÎ ®îc ng¾m nh×n vËt thËt, ®ù¬c sê n¾m, khi cho trÎ häat ®éng ngoµi trêi c« cã thÓ ph¸t phÊn ®Ó trÎ cã thÓ vÏ lªn nÒn. VÝ dô: trÎ dïng phÊn ®Ó in c¸nh hoa, l¸ hoa, vÏ nh÷ng biÓu tîng mµ trÎ thÝch. Khi ho¹t ®éng ngoµi trêi t«i yªu cÇu trÎ lîm l¸ kh«, cµnh kh« ®Ó lµm vËt liÖu cho trÎ ho¹t ®éng t¹o h×nh. + Giê sinh ho¹t chiÒu: VÝ dô: t«i cho trÎ kÓ vÒ nh÷ng con vËt mµ trÎ thÝch vµ cho trÎ vÏ nh÷ng con vËt ®ã. 6 + ë c¸c ho¹t ®éng gãc: Gãc häc tËp trÎ cã thÓ ch¬i dËy vÏ, nÆn, xÐ, d¸n. Gãc nghÖ thuËt trÎ: VÝ dô: Mét nhãm trÎ cã thÓ t¹o nªn mét bøc tranh xÐ d¸n “ Ng«i nhµ cña bД. Bªn c¹nh d¹y t¹o h×nh ë líp t«i thêng gîi ý cho trÎ t¹o h×nh ë nhµ b»ng c¸ch trao ®æi víi phô huynh ®Ó cïng nh¾c nhë, ®éng viªn trÎ, híng dÉn trÎ thùc hiÖn mét vµi bµi tËp ë nhµ nh vÏ tranh theo ®Ò tµi, nÆn theo mÉu, vÏ theo ý thÝch, hay xÐ d¸n mét h×nh ¶nh nµo ®ã, theo c¸c ®Ò tµi mµ trÎ ®· ®îc lµm quen ë líp. 3.9- §i s©u båi dìng c¸c ®èi tîng yÕu kÐm vµ cã n¨ng khiÕu t¹o h×nh: Ngoµi viÖc gi¶ng d¹y trªn tiÕt häc, t«i cßn thêng xuyªn chia ®èi tîng giái, kh¸, trung b×nh, yÕu ®Ó tËp luyÖn ë mäi lóc, mäi n¬i. VÝ dô 1: Nh÷ng trÎ yÕu t«i thêng híng dÉn cho trÎ xem tranh vµ gîi ý cho trÎ vÏ nh÷ng bøc tranh tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p. VÝ du 2: §èi víi trÎ nhót nh¸t, t«i thêng phèi hîp víi gia ®×nh ®éng viªn trÎ vÏ vÒ nh÷ng bøc tranh mµ trÎ yªu thÝch ®Ó tÆng «ng bµ, cha mÑ. Nh÷ng trÎ kh¸, giái t«i gîi ý, yªu cÇu cao h¬n ®Ó trÎ ph¸t huy kh¶ n¨ng s¸ng t¹o. VÝ du: TrÎ ®ang vÏ « t« gîi hái “Con sÏ vÏ « t« ch¹y ë ®©u?” §êng ®ång b»ng hay miÒn nói, trªn bÇu trêi cã g×? Sau khi tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p trªn, qua kh¶o s¸t ®· thu ®îc kÕt qu¶: - Sè trÎ ®¹t lo¹i giái : 35% - Sè trÎ ®¹t lo¹i kh¸: 45% - Sè trÎ ®¹t trung b×nh: 20% - YÕu kÐm : 0% XÕp lo¹i Giái Kh¸ Trung b×nh YÕu, kÐm Tû lÖ % khi cha d¹y Tû lÖ % d¹y theo ph- Tû lÖ % t¨ng h¬n so theo ph¬ng ph¸p ®æi ¬ng ph¸p ®æi míi víi ph¬ng ph¸p cò míi 13 18,5 63 5,5 35 45 20 0 T¨ng 24% T¨ng 26,5% Gi¶m 43% Gi¶m 100% PHÇN iII: KÕt luËn vµ nh÷ng khuyÕn nghÞ 1. Bµi häc rót ra: Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ thùc tÕ ë líp, t«i ®· rót ra cho m×nh nh÷ng bµi häc bæ Ých gióp t«i cã nhiÒu kinh nghiÖm h¬n khi lªn líp. §iÒu quan träng ®Çu tiªn ®èi víi trÎ lµ chuÈn bÞ tri thøc cho trÎ, kÕt hîp víi viÖc so¹n gi¸o ¸n ®Çy ®ñ, s¸ng t¹o vµ cã thñ thuËt lªn líp. Say mª kh«ng cha ®ñ mµ ®ßi hái m«n t¹o h×nh ph¶i ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó dÉn d¾t gîi më. 7 - Lµm ®å dïng kÕt hîp tham mu bæ xung ý kiÕn n©ng cao c¬ së vËt chÊt phôc vô cho ho¹t ®éng cña trÎ. - Lªn kÕ ho¹ch t×m kiÕm nguyªn vËt liÖu phÕ th¶i ®Ó lµm ®å dïng, ®å ch¬i, tuyªn truyÒn kÕt hîp gi÷a gia ®×nh vµ nhµ trêng. - §a m«n häc t¹o h×nh, lång ghÐp vµo c¸c ho¹t ®éng vµ c¸c m«n häc kh¸c. - Trong qu¸ tr×nh ®æi míi ph¬ng ph¸p gi¸o dôc thêng xuyªn lÊy trÎ lµm trung t©m, “C« gi¸o lµ ngêi gîi më dÉn d¾t trÎ vµo thÕ giíi ®Çy mÇu s¾c cña t¹o h×nh”. - §Ó cã ®îc s¶n phÈm ®Ñp do trÎ t¹o ra c« gi¸o ph¶i lµ ngêi kiªn tr× kh«ng nãng véi tríc kÕt qu¶ cña trÎ t¹o ra, mµ dÉn d¾t b»ng c¶ tÊm lßng nhiÖt t×nh, sù yªu nghÒ cña m×nh víi vèn kiÕn thøc ®· ®îc häc ®em ®Õn cho trÎ nh÷ng g× cÇn thiÕt nhÊt, gióp trÎ tiÕn bé ngoµi ra cßn ph¶i tÝch luü kinh nghiÖm häc hái ®ång nhiÖp, tham kh¶o tµi liÖu, tÊt c¶ sÏ ®em l¹i thµnh c«ng cho m×nh. T¹o ®iÒu kiÖn cho trÎ ho¹t ®éng ë mäi lóc, mäi n¬i, ®éng viªn khÝch lÖ trÎ tÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng. - §Ó trÎ häc tèt m«n t¹o h×nh th× tríc hÕt c« gi¸o ph¶i thùc sù lµ ngêi b¹n lín cña trÎ, lu«n kÞp thêi l¾ng nghe ý kiÕn, gi¶i thÝch, ®éng viªn giu¸p ®ì trÎ khi trÎ cßn lóng tóng. C« lu«n tham gia ®Çy ®ñ c¸c buæi thao gi¶ng cña nghµnh, cña trêng tæ chøc. - Qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y c« ph¶i quan t©m ®Õn kh¶ n¨ng tõng trÎ ®Ó cã biÖn ph¸p båi dìng phï hîp. Ngoµi chuyªn m«n v÷ng c« cßn ph¶i thùc hiÖn sù hoµ nhËp víi thÕ giíi cña trÎ th¬. C« hiÓu vµ cïng trÎ thÓ hiÖn, t¹o cho trÎ c¶m gi¸c tù tin, tho¶i m¸i vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao trong giê häc. 2. KÕt luËn: Thùc hiÖn ®Ò tµi nµy c¸ nh©n t«i xoay quanh néi dung lµ lµm sao cho trÎ tù häc tèt m«n t¹o h×nh. T«i nghiªn cøu ngay tõ líp häc cña m×nh, nghiªn cøu vÒ trÝ tuÖ, t×nh c¶m cña trÎ, vÒ kh¶ n¨ng, n¨ng khiÕu t¹o h×nh cña trÎ víi nh÷ng néi dung bµi häc trong ch¬ng tr×nh t«i thÊy tÊt c¶ nh÷ng g× ¸p dông ®èi víi trÎ ®Òu phï hîp, c¸c bµi vÏ cã néi dung phong phó vµ gÇn gòi víi trÎ. T«i ®· sö dông ph¬ng ph¸p chÝnh trong tiÕt häc lµ quan s¸t, ®µm tho¹i, ghi nhí vµ t¸i t¹o… Víi kinh nghiÖm trªn t«i ®· ¸p dông víi c¸c ch¸u líp t«i vµ ®¹t kÕt qu¶ rÊt cao, t«i ®· kÞp thêi vµ båi dìng cho trÎ cã n¨ng khiÕu vµ nh©n réng ra nh÷ng trÎ kh¸c./. Trªn ®©y lµ nh÷ng kinh nghiÖm thùc tÕ qua c¸c giê lªn líp, buæi lªn líp cña t«i. Ngoµi ra nã cßn lµ nh÷ng kÕt qu¶ sau qu¸ tr×nh ®µo s©u nghiªn cøu t©m lý trÎ. Mong muèn lín nhÊt cña t«i lµm sao ®Ó mçi tiÕt häc trÎ ®îc vui ch¬i vµ thÊm vµo t©m hån trong s¸ng cña trÎ nh÷ng c¶m xóc, ë ®ã sù s¸ng t¹o ®· ®îc b¾t nguån, n¶y në. Tr©n träng c¶m ¬n nh÷ng ®ãng gãp cña héi ®ång gi¸o viªn vµ c¸n bé ngµnh. Hµ Néi, ngµy 01 th¸ng 4 n¨m 2009 Ngêi viÕt 8 9