Tài liệu Skkn kinh nghiệm xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động trong trường mầm non

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM I. ĐỀ TÀI: KINH NGHIỆM XÂY DỰNG MÔI TRƢỜNG GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN VẬN ĐỘNG TRONG TRƢỜNG MẦM NON Ngƣời viết: Trà Thị Cơ Đơn vị: Trƣờng mẫu giáo Đại Hƣng II. ĐẶT VẤN ĐỀ: Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đặt nền móng cho sự hình thành và phát triển của nhân cách con người. Chính vì thế, hầu hết các quốc gia và các tổ chức quốc tế đều xác định giáo dục mầm non là một mục tiêu quan trọng của giáo dục cho mọi người. Như Bác Hồ kính yêu đã nói: “ Giáo dục mầm non tốt sẽ mở đầu cho một nền giáo dục tốt”. Nhiệm vụ của giáo dục mầm non là giáo dục toàn diện cho trẻ về thể chất, tình cảm, đạo đức, thẩm mỹ, trí tuệ là cơ sở để hình thành nên nhân cách con người Việt Nam. Trong nghị quyết 46-NQ/TW ngày 23/2/2005 đã ghi rõ “Sức khoẻ là vốn quý nhất của mỗi con người và của toàn xã hội, là nhân tố quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Như vậy giáo dục thể chất là một trong những nội dung giáo dục quan trọng của nhà trường. Ở lứa tuổi mầm non, cơ thể đang hình thành và phát triển. Trẻ còn non nớt, sự tăng trưởng và phát triển luôn chịu sự tác động mạnh mẽ, có tính quyết định của môi trường xung quanh. Để giúp trẻ phát triển thể lực được tốt, có cơ thể khỏe mạnh hài hòa, cân đối là một trong những nhiệm vụ quan trọng của trường mầm non. Trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ, phát triển thể lực cho trẻ thông qua các hoạt động một ngày của trẻ như: chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục, phát triển vận động thể chất. Đó là những nội dung cơ bản ảnh hưởng trực tiếp đến việc nâng cao chất lượng của quá trình giáo dục thể chất cho trẻ nhằm đào tạo thế hệ trẻ phát triển trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần và trong sáng về đạo đức. Với tầm quan trọng của việc giáo dục thể chất, trong năm học vừa qua trường chúng tôi được Phòng GD&ĐT cử đi tập huấn ở Sở GD&ĐT. Tháng 3 năm 2015 được sự chỉ đạo của phòng GD&ĐT Đại Lộc tổ chức điểm chuyên đề phát triển vận động tại trường. Xác định đây là nhiệm vụ quan trọng, để thực hiện được mục tiêu chuyên đề đặt ra, cùng với sự chỉ đạo sát sao, thường xuyên của Phòng GD&ĐT Đại Lộc. Tôi nhận thấy để thực hiện chuyên đề có hiệu quả cần phải có môi trường giáo dục phát tiển vận động cho trẻ. Với trách nhiệm của một người cán bộ quản lý, tôi luôn suy nghĩ làm thế nào để xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động thật hấp dẫn, lối cuốn trẻ 1 tham gia một cách tích cực; Môi trường cần cung cấp cho trẻ có nhiều cơ hội hoạt động, trãi nhiệm, khám phá, thử thách trong hoạt động phát triển vận động. Môi trường tạo cho trẻ thể hiện sự khéo léo, nhanh nhẹn, dẻo dai, bền bỉ; Biết phối hợp các động tác; giữ thăng bằng và kỹ năng định hướng trong không gian…nhằm bảo vệ và tăng cường sức khỏe, đồng thời giáo dục cho trẻ những phẩm chất đạo đức – ý chí lành mạnh. Chính vì vậy mà tôi chọn đề tài: "Kinh nghiệm xây dựng môi trường giáo dục phất triển vận động trong trường mầm non” làm đề tài nghiên cứu để áp dụng trong trường Mẫu giáo Đại Hưng và các cho trường mầm non. III. CƠ SỞ LÝ LUẬN: Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều kiện tự nhiên và xã hội cần thiết, trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ. Hiệu quả của hoạt động này góp phần quan trọng để thực hiện thắng lợi mục tiêu chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non; Vì vậy việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non vô cùng cần thiết và đặc biệt quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. Từ nhận thức sâu sắc về môi trường phát triển vận động cho trẻ là môi trường sạch sẽ, an toàn, có sự bố trí khu vực chơi và học trong lớp và ngoài trời phù hợp, thuận tiện có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với sự phát triển thể chất của trẻ, mà còn thỏa mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết của trẻ, kích thích trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo. Môi trường giao tiếp cởi mở, thân thiện giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với môi trường xung quanh sẽ tạo cơ hội cho trẻ được chia sẻ, giãi bày tâm sự, nguyện vọng, mong ước của trẻ với vô, với bạn bè, nhờ vậy mà cô hiểu trẻ hơn, trẻ hiểu nhau hơn, hoạt động phối hợp nhịp nhàng hơn nên hiệu quả hoạt động cũng cao hơn, trẻ yêu trường, yêu lớp yêu cô giáo và bạn bè hơn. Chính vì vậy mà tôi luôn quan tâm đến việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp với từng trẻ và từng lứa tuổi; môi trường có đủ điều kiện để trẻ phát triển toàn diện. 3.1. Cơ sở pháp lý: Điều lệ trường mầm non; Chỉ thị số 3131/CT-BGDĐT ngày 25/8/2015 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về nhiệm vụ trọng tâm năm học 2015 - 2016 của giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên; Quyết định số 2825/QĐ- UBND ngày 11/8/2015 của Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam về việc ban hành khung kế hoạch thời gian năm học 2015- 2016 của giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên tỉnh Quảng Nam Công văn số 117/PGDĐT ngày 31 tháng 8 năm 2015 của Phòng Giáo dục và Đào tạo Đại Lộc hướng dẫn một số nhiệm vụ trọng tâm năm học 2015-2016; Hướng dẫn tổ chức các hoạt động Giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non của Bộ GD&ĐT. 2 3.2. Cơ sở khoa học về môi trƣờng giáo dục phát triển vận động: Môi trường giáo dục trong trường mầm non là tổ hợp những điều kiện tự nhiên và xã cần thiết và trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non và hiệu quả của những hạt động này nhằm góp phần thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ. Vận động là sự chuyển động của cơ thể con người trong đó có sự tham gia của hệ cơ, hệ xường và sự điều khiển của hệ thần kinh. Vận động dù đơn giản hay phức tạp cũng là điều kiện cho sự phát triển cơ thể con người, đặc biệt là với cơ thể đang phát triển như trẻ mầm non IV. CƠ SỞ THỰC TIỄN Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là thực sự cần thiết và quan trọng. Trong những năm gần đây trường Mẫu giáo Đại Hưng luôn đón nhận được sự quan tâm sâu sắc của Phòng GD&ĐT Đại Lộc, Lãnh đạo địa phương; đón nhận sự giúp đỡ nhiệt tình của các ban ngành đoàn thể, các bậc phụ huynh quan tâm, ủng hộ về trang thiết bị đồ chơi trong lớp, đồ chơi ngoài trời. Bên cạnh nhà trường có một khuôn viên rộng gần 4.000m2 , sân có nhiều cây che mát đây là điều kiện thuận lợi trong việc tạo môi trường phát triển vận động của nhà trường, qua đó chúng ta đã xây dựng cho trẻ kỹ năng khéo léo, nhanh nhẹn, dẻo dai, bền bỉ và biết phối hợp các động tác nhịp nhàng, nhằm giúp cho trẻ có sức khỏe tốt. Thực tế vào đầu năm học 2015-2016 số trẻ nặng hơn so với tuổi và trẻ ở thể thể thấp còi còn rất cao. Qua khảo sát đầu năm có 14% trẻ thấp còi độ 1, 2% trẻ thấp còi độ 2 và 2% trẻ ở tình trạng béo phì. Nhiều phụ huynh lo làm kinh tế, hoặc chưa có nhiều kiến thức nuôi dạy trẻ theo khoa học. Một số trẻ nhà khá giả thì bố mẹ quá được nuông chiều, chăm trẻ “quá kỹ” không cho trẻ tiếp xúc cát đất, nắng, không cho trẻ chơi các trò chơi vận động như đi thăng bằng, leo trèo thang...; Bên cạnh đó cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ chơi chưa đáp ứng với yêu cầu phát triển vận động. Vì vậy việc tạo môi trường phát triển vận động là điều cần thiết trong công tác chăm sóc, giáo dục và rèn luyện sức khoẻ của trẻ. Là người làm công tác quản lý tôi trăn trở về vấn đề đặt ra hiện nay đối với ngành học mầm non là cách tổ chức các hình thức giáo dục phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo như thế nào là hợp lý? Xuất phát từ những vấn đề trên và nhìn nhận trên góc độ của người làm công tác quản lý, tôi đã tìm ra các giải pháp giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong nhà trường đạt hiệu quả. V. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Những năm qua, nhà trường đã tích cực trong công tác xây dựng trường lớp xanh, sạch, đẹp, đặc biệt chú trọng xây dựng cảnh quan ở các điểm trường ; tận dụng vật liệu sẵn có của địa phương, phế liệu để xây dựng khu vận động ngoài trời cho trẻ như: Bò dích dắt và chui qua cổng (lốp xe), sân giao thông, xích đu, các cầu tuột, bập bênh…vừa tạo cảnh quan trường, lớp đẹp, đồng thời giúp trẻ tìm hiểu, khám phá thế giới xung quanh. Nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ toàn diện và xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động. Nhà trường đã tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp như sau: 3 5.1. Xây dựng môi trƣờng cho trẻ hoạt động trong lớp Hiện nay các trường mầm non đều duy trì và tuân thủ đầy đủ chương trình giảng dạy hoạt động giáo dục thế chất cho trẻ theo quy định chung của Bộ GD&ĐT. Trẻ được giáo dục phát triển vận động thông qua các hoạt động như: Thể dục sáng, hoạt động học, hoạt động ngoài trời, dạo chơi và chơi các trò chơi vận động nhẹ. Bên đó việc tạo môi trường trong phòng theo nhóm lớp chưa được quan tâm. Để giúp cho trẻ khéo léo, nhanh nhẹn và cũng là biện pháp giảm tỉ lệ béo phì, hay tăng về chiều cao thì theo tôi việc tổ chức môi trường giáo dục trong lớp học mầm non có vai trò quan trọng đối với sự phát triển về thể chất, ngôn ngữ, trí tuệ, tình cảm- kỹ năng xã hội, khả năng thẩm mỹ, sáng tạo của trẻ. Chúng ta trang trí môi trường lớp học cần phù hợp với tính chất của các hoạt động, phù hợp với từng lứa tuổi. Trong lớp cần bố trí không gian phù hợp dành cho hoạt động chung của lớp và hoạt động theo sở thích, khả năng của nhóm nhỏ hoặc cá nhân. Có khu vực dành riêng để chăm sóc đối với trẻ có nhu cầu đặc biệt và đối với trẻ khuyết tật. Với mỗi độ tuổi, môi trường giáo dục sẽ có những nét riêng. Với trẻ mẫu giáo bé, đồ chơi có thể không cần quá nhiều về chủng loại và chủ yếu là đồ chơi có sẵn cho trẻ sử dụng, nhưng với trẻ lớn hơn thì cần chú ý đến sự phong phú của các loại đồ chơi đặc biệt là những nguyên vật liệu mở và phương tiện cho trẻ được sáng tạo, tự làm đồ chơi phục vụ cho ý tưởng chơi của trẻ . Cần thu hút sự tham gia của trẻ vào việc xây dựng môi trường giáo dục càng nhiều càng tốt. Ví dụ: Để hoạt động thể dục thêm phần hấp dẫn và phát huy hết tính tích cực của trẻ thì việc trang trí môi trường trong lớp chúng ta cần sáng tạo và cần thay đổi như: Đề tài “ Đi trên đường ngoằn ngoèo” thì cô có thể trang trí ở góc một cây tre ( lắp ghép bằng thỏi nhựa) trẻ tự khám phá lấy ghép thành đường dài rồi cùng thực hiên bài tập. Trẻ có thể tung bóng bóng lên cao qua trò chơi trong hoạt động học. Môi trường hoạt động trong lớp tốt sẽ giúp trẻ tích cực, hứng thú với các hoạt động PTVĐ. Vì vậy chúng tôi chỉ đaọ cho tất cả giáo viên trong toàn trường có kế hoạch xây dựng môi trường phát triển vận động không những thông qua việc trang trí lớp mà từng lớp phải xây dựng cho được góc vận động. Chúng tôi bám vào phần thiết bị dạy học, đồ chơi, học liệu của thông tư số 02/TT-BGDĐT, rà soát thiết bị dạy, đồ dùng, đồ chơi từ mã số 21 đến 90 dành cho độ tuổi 3-4; mã số 21 đến 112 dành cho 4-5 tuổi và mã số 21 đến 108 dành cho 5-6 tuổi; từ cơ sở này chúng tôi kiểm tra trên bảng thống kê về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho trẻ cả 3 độ tuổi trong toàn trường mình, từ đó tôi tổ chức huy động sự hỗ trợ từ các lực lượng để mua sắm những thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi cần thiết. Bên cạnh đó chúng tôi chỉ đạo cho các lớp có kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi theo từng chủ điểm, qua việc tận dụng nguyên vật liệu dễ kiếm như: đế, ống C sủi, tất cả các loại nắp chai, bình sữa su su, trúc cũ, vải vụn...chúng ta thêm vào đó ý tưởng thì tạo ra một số bộ đồ chơi hấp dẫn mà qua đó giúp trẻ rèn luyện các cơ tay, phát triển trí tuệ qua các đồ dùng ở góc vận động. 4 Ví dụ: Đế, ống C sủi và các nắp của bình sữa ăn sua trẻ lắp ghép bộ học toán, lắp ghép xây dựng tường rào. Từ các nắp chai có các màu khác nhau sẽ là những con cờ trong trò chơi cò gánh...( Phụ lục 1) Đây là những cơ hội quý báu để trẻ ứng dụng kiến thức và kỹ năng trẻ đã được học theo cách của mình mà không bị gò bó, đặc biệt vào các thời điểm hoạt động chung, chơi và hoạt động ở các góc vào buổi sáng và vào giờ hoạt động chiều, nên việc trang trí môi trường trong lớp cần đa dạng, phong phú, kích thích sự phát triển của trẻ. 5.2. Vận dụng môi trƣờng để xây dựng cho trẻ các khu vực chơi phát triển vận động Với thuận lợi về diện tích sân vườn, trước đây nhà trường cũng đã quan tâm đến việc sắp xếp các đồ chơi phát triển vận động cho trẻ nhưng chưa được đồng bộ, còn hạn chế trong phạm vi một số bộ đồ chơi liên hoàn mua sẵn. Đến nay các khu vui chơi đều đảm bảo sạch sẽ, có bóng mát, có nhiều chủng loại đồ chơi phong phú, đa dạng đáp ứng được yêu cầu cho trẻ vận động ngoài trời theo các độ tuổi. Sân trường rộng mở rất nhiều khu vườn như: vườn hoa, vườn cổ tích, vườn rau, vườn cây ăn quả, sân chơi giao thông. Đặc biệt trường đã cải tạo khu vực chơi, khu khám phá khoa học với các trò chơi phát triển vận động tinh, cơ ngón tay, sự khéo léo, tính sáng tạo của trẻ như : chơi với thát nước, in khuôn, chơi sỏi, câu cá, làm tranh từ lá, đong đo nước… Các khu vực chơi hoạt động ngoài trời được bố trí phù hợp, thuận tiện cho việc sử dụng của cô và trẻ, các khu vực chơi cân đối không, an toàn và có tính thẩm mỹ cao. Các trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi ngoài trời luôn được bảo dưỡng thường xuyên, giữ gìn vệ sinh và tạo sự hấp dẫn đối với trẻ; có tác dụng kích thích các vận động khác nhau của trẻ. Từng khu vực đều có bảng chỉ dẫn, các lớp tiến hành cho trẻ hoạt động theo lịch phân công của nhà trường như sau: Thứ hai Thứ ba Thứ tư Thứ năm Thứ sáu Các loại đồ Các loại đồ Các đồ dùng Thổi, vươn, Các loại đồ dùng phục dùng phục dành cho trẻ làm tranh, Lớp chơi sân vụ đi, chạy, vụ cho trẻ tung, mén, lăn câu cá, đong giao nhảy bò,trườn, (Khu vực đo, in… (Khu vực (Khu vực 2) trèo (Khu 4a&4b) (Khu vực 1) vực 3) 5a&5b) lớn 1 Khu vực 1 Khu vực 2 Khu vực 3 Khu vực 4b Khu vực 5a lớn 2 Khu vực 2 Khu vực 1 Khu vực 4b Khu vực 5a Khu vực 3 lớn 3 Khu vực 3 Khu vực 4b Khu vực 5b Khu vực 2 Khu vực 1 nhỡ 1 Khu vực 4a Khu vực 5a Khu vực 2 Khu vực 1 Khu vực 5b nhỡ 2 Khu vực 4b Khu vực 4a Khu vực 1 Khu vực 5b Khu vực 2 bé 1 Khu vực 5a Khu vực 5b Khu vực 4a Khu vực 3 Khu vực 4b bé 2 Khu vực 5b Khu vực 3 Khu vực 5a Khu vực 4b Khu vực 4 a 5 Cứ hết 1 tuần chúng ta lại đổi lịch chơi cho nhau như sau: bé 2 Khu vực 1 Khu vực 2 Khu vực 3 Khu vực 4b Khu vực 5a bé 1 Khu vực 2 Khu vực 1 Khu vực 4b Khu vực 5a Khu vực 3 nhỡ 2 Khu vực 3 Khu vực 4b Khu vực 5b Khu vực 2 Khu vực 1 nhỡ 1 Khu vực 4a Khu vực 5a Khu vực 2 Khu vực 1 Khu vực 5b lớn 3 Khu vực 4b Khu vực 4a Khu vực 1 Khu vực 5b Khu vực 2 lớn 2 Khu vực 5a Khu vực 5b Khu vực 4a Khu vực 3 Khu vực 4b lớn 1 Khu vực 5b Khu vực 3 Khu vực 5a Khu vực 4b Khu vực 4 a Như vậy trong 1 tuần trẻ được tham gia hết tất cả các khu vực chơi trong trường mà không có sự tranh giành, chăn lấn, trẻ rất thỏa thích vui đùa, khám khá với thế giới ngoài trời. Đây cũng giúp cho nhà trường giám sát, đánh giá việc tổ chức hoạt ngoài trời của giáo viên, là cơ hội để chúng ta kiểm tra sức khỏe trẻ, kiểm tra sự khéo léo, nhanh nhẹn…Sân trường rộng mở nếu chúng ta biết bố trí từng khu vực chơi phù hợp thì hiệu quả đem lại rất cao; cho nên ngoài những khu vui chơi mua sẵn chúng tôi còn tận dụng các nguồn nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương để trẻ khám phá như: Lốp xe, mảnh gỗ, dây thừng, tàu dừa, mo cau, các loại chai, lọ, gỗ, tre lô ô…Bên cạnh đó chúng tôi cung cấp cho trẻ những hiểu biết về nền văn hóa địa phương và dân tộc Yều nơi các cháu đang sinh sống (Phụ lục 2) Ví dụ: Trong các lễ hội chúng tôi tổ chức cho trẻ chơi như: Nhảy sạp, ném còn, đánh trống, múa lân, cữa nghựa tàu cau, lăn bánh xe… Ngoài việc tạo môi trường vui chơi cho trẻ, chúng tôi còn chú ý đến việc bố trí sân cho tất các cháu tham gia thể dục buổi sáng. Chúng tôi căn cứ vào sức khỏe, trình độ, khả năng tiếp thu của trẻ theo từng độ tuổi để chỉ đạo giáo viên cần phải xây dựng bài tập sao cho phù hợp, cân đối vận động giữa chân và tay, giữa cơ quan vận động và cơ quan nội tạng, giữa các tố chất nhanh, mạnh, bền, khéo của cơ thể. Từ cơ sở đó chúng tôi phân sân tập thể dục buổi sáng cho toàn trường như sau: từ cổng vào dành cho các cháu khối nhỡ(4 tuổi), có 3 lớp, trên 80 trẻ; Sân trước khu hành chính dành cho các cháu khối lớn (5 tuổi), có 2 lớp với 60 trẻ và sân trước khối phòng học dành cho các cháu ở độ tuổi bé (3 tuổi), có 3 lớp với 75 trẻ. Mỗi sân đều có từ 2 đến 3 cô giáo hướng dẫn và trẻ đều nhìn thấy. Ngoài ra chúng tôi còn trang bị cho trẻ những đạo cụ, nhằm giúp trẻ khéo léo khi sử dụng. Mỗi sân tập thể dục sáng, trẻ đều có những đạo cụ có thể giống nhau, nhưng đòi hỏi phải khác nhau về màu sắc. Mục đích để chúng tôi dễ quan sát và kiểm tra kỹ năng của từng độ tuổi và hơn thế nữa tạo được màu sắc trông đẹp mắt. Nhìn chung việc tạo môi trường hoạt động trong lớp và ngoài trời của trường tôi đảm bảo, phù hợp, phát huy được các hoạt động tập thể, nhóm và các nhân, đáp ứng được nhu cầu, sở thích hoạt động và tính khả năng của mỗi trẻ 5.3. Phát huy và bảo quản môi trƣờng phát triển vận động ở trƣờng, lớp 6 Để đáp ứng được yêu cầu của xã hội, đáp ứng mục tiêu cấp học, đòi hỏi nhà trường phải đáp ứng được yêu cầu về đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị tối thiểu phục vụ cho trẻ mâm non. Trong thời gian thực hiện tạo môi trường phát triển vận động chúng ta không ngoài nghĩ đến làm sao trường lớp có môi trường phát triển phát triển vận động tốt đáp ứng được yêu cầu về giáo dục toàn diện của trẻ. Tuy đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị phục vụ cho hơn 250 trẻ của nhà trường tham gia các hoạt động vận động; nhưng thực tế trường, lớp chưa thực hiện thường xuyên và nếu có thực hiện chỉ cho trẻ tự chơi mà không có sự gợi mở hay là một tác động nào để mà phát huy hết các kỹ năng vận động tinh và vận động thô. Theo tôi, người quản lý phải nắm được cụ thể về đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị từng lớp; cần đầu tư chỗ này là những cái gì và cần chỉnh chu cái gì phù hợp. Sự thâm nhập quản lý đó được thực hiện bằng nhiều hình thức như thông qua việc tự báo cáo tài sản, việc đánh giá trẻ hằng ngày của lớp, việc kiểm kê tài sản đầu năm, ,giữa năm và cuối năm học. Người quản lý cần chú ý việc tổ chức cho trẻ tham gia vào môi trường phát triển vận động trong toàn trường có hiệu quả, có thường xuyên hay không thì trước tiên chúng ta nên trang bị cho các thành viên trong toàn trường đều có ý thức, trách nhiệm trong việc tổ chức các hoạt động nhóm, lớp, cá nhân. Luôn tận tâm, tận lực “Vì đàn trẻ thân yêu”. Bên cạnh đó giao nhiệm vụ cho người quản lí đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị của nhà trường, hướng họ xây dựng kế hoạch cụ thể về nhập, giao, kiểm kê, hướng dẫn và quản lý sổ tài sản của từng lớp, tổ chức làm đồ dùng để tăng thêm đồ dùng phục vụ góc vận động. Giao cho Phó hiệu trưởng quản lý công tác chuyên môn của trường tổ chức kiểm tra, đánh giá việc thực hiện môi trường phát triển vận động. Ví dụ: Kiểm tra qua lịch phân công khu vực chơi, qua hoạt động chơi ở góc vận động; sổ tài sản phần tự làm đồ dùng phát triển vận động và qua kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ của từng lớp. Chúng ta cần phát huy tinh thần trách nhiệm, ý thức tự giác trong việc tổ chức cho trẻ tham gia môi trường phát triển vận động. Tôi nghĩ phát huy trách nhiệm của từng thành viên trong nhà trường được, thì sẽ trở thành động lực và sức mạnh tinh thần trong tạo môi trường phát triển vận động của trường rất tốt; nên chú trọng đến việc phát huy và bảo quản môi trường phát triển vận động ở từng lớp, trường cũng là vấn đề mà quản lý nhà trường không thể bỏ qua (Phụ lục 3) Ví dụ: Những đồ dùng nào có độ bền ít, hay đồ dùng, đồ chơi dề lấy dễ cất chúng tôi bố trí trong khu phát triển thể chất và trong kho như: thang leo, cầu giao động, ống chui, ghế thể dục, cà kheo, đường gồ ghề, các chướng ngại vật, các loại xe…( chất liệu bằng tre, gỗ, nhựa). Tất cả đồ dùng, đồ chơi này đều được giao cho bảo vệ quản lý. Khi có hoạt động phát triển thể chất các cô giáo sẽ liên hệ bảo vệ cấp phát và giao nhận lại. Qua đó chúng tôi kiểm tra được thường xuyên về đồ dùng, đồ chơi và nhằm phát hiện kịp thời những thất soát hay hư hỏng nặng. 5.4. Thực hiện XHHGD trong việc xây dựng môi trƣờng phát triển vận động. 7 Trong thực tế cuộc sống, trẻ em vẫn là vấn đề trọng tâm nhất được con người quan tâm. Nhiều tổ chức tài trợ tất cả đều hướng đến trẻ. Tạo cho trẻ có một môi trường học tập tốt, không chỉ các ban ngành đoàn thể mà việc chăm sóc-giáo dục được Đảng và nhà nước quan tâm hàng đầu, từ thông điệp đó mà Ban giám hiệu nhà trường đã có cách làm để thu hút được các bậc cha mẹ học sinh và các tổ chức xã hội cùng với nhà trường đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục trong việc xây dựng môi trường phát triển vận động. Nếu như không có công tác xã hội hoá giáo dục thì việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động khó mà thực hiện được. Bởi vì trường thuộc niềm núi khó khăn, kinh phí đầu tư của nhà nước có hạn… Nếu không có công tác xã hội hoá giáo dục thì trường lớp Mẫu giáo Đại Hưng sẽ ra sao đây ? Khi bắt tay vào việc thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục chúng tôi thường xin “chủ trương” và xin “hiện vật”; khi xã hội thấy điều đó cần làm, thiết thực, giải quyết được bức xúc nào đó trong hoạt động dạy học, hoạt động vui chơi thì mọi việc sẽ nhận được sự hỗ trợ đến nơi đến chốn. Các tổ chức, các cá nhân nhận rõ trách nhiệm vì sự phát triển chung, đã hỗ trợ, tạo điều kiện cho nhà trường có môi trường phát triển vận động đạt hiệu quả. Ví dụ: Khi chúng tôi đặt vấn đề về khu vui chơi liên hoàn 3 khối ngoài trời ở làng Yều, khu vui chơi đa năng tại cụm chính, để các cháu có được các hoạt động vui chơi bổ ích góp phần giáo dục toàn diện thì Phòng LĐ&TB xã hội đồng tình và hỗ trợ 2 khu vui chơi trên trị giá trên 100 triệu đồng; khu vui chơi Đại Mỹ cũng được tổ chức KeHi Hàn Quốc hỗ trợ 15 triệu. Ngoài ra chúng tôi đặt vấn đề về những loại đồ dùng, đồ chơi ở trong lớp để giúp trẻ vận động tinh thì tổ chức The Nam Hải hỗ trợ 258 các loại đồ chơi trị giá 150 triệu. Với những mong ước “ Tất cả vì đàn trẻ thân yêu” Chúng tôi không ngại khó, ngại khổ tham mưu từ cái lớn đến cái nhỏ nhất như lồng đèn trung thu thì anh Thiết đã hỗ trợ 300 chiếc lồng đèn muôn hình muôn vẻ. Đây cũng là cơ hội giúp trẻ khéo léo, lắp ghép thành chiếc lồng đèn mà mình thích (Phụ lục 4) Muốn làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục trong việc xây dựng môi trường phát triển vân động thì từ những đồ chơi tưởng chừng đơn giản hay đồ chơi hiện đại thì chúng ta không thể bỏ qua. Trong quá trình tham mưu xây dựng môi trường phát triển vận động chúng tôi luôn lưu ý vào tính cấp bách, yêu cầu cụ thể và khả năng thực hiện để đề ra nhiệm vụ trước mắt và nhiệm vụ lâu dài theo từng giai đoạn. Vấn đề đặt ra là tham mưu phải có hiêu quả, phải đảm bảo tính khả thi và huy động cao nhất nội lực sẵn có. Việc xây dựng, mua sắm đồ dùng, đồ chơi thiết bị dạy học phải đảm bảo tính khoa học: nhiều chủng loại, đảm bảo độ toàn, phù hợp với độ tuổi mầm non. Nhìn chung hàng năm nhà trường đều huy động tốt các nguồn lực để bổ sung các thiết bị dạy hoc, đồ dùng, đồ chơi làm cho môi trường phát triển vận động ngày còn phong phú, đem lại hiệu quả cao. VI.KẾT QUẢ Qua các biện pháp đã vận dụng trong quá trình lãnh chỉ đạo đến nay tôi nhận thấy những điều chúng tôi đã làm gặt hái được một số thành công tuy nhỏ bé 8 nhưng thiết thực: trường, lớp có môi trường phát triển vận động đạt yêu cầu về chất lượng và số lượng, 10/10 lớp đều trang trí môi trường lớp và góc phát triển vận động đẹp mắt và phong phú. Đồ dùng, đồ chơi ngoài trời đầy đủ chuẩn loại: thang leo, cầu tuột, bập bênh, xích đu, ghể băng, đường gồ ghề và đặt biệt đồ dùng, đồ chơi ở sân chơi số 5a và 5b rất phong phú giúp trẻ khám phá. Môi trường phát triển vận động được bố trí hợp lý ở trong lớp, ngoài trời phù hợp theo từng từng độ tuổi. Môi trường đảm bảo an toàn để trẻ tham gia hoạt động. 100% trẻ có kỹ năng vận động: các kiểu đi, đứng, chạy , nhảy; bò, trườn, trèo; tung ném, lăn; thổi vươn… Môi trường phát triển vận động được nhà trường chú trọng trong việc đầu tư, xây dựng trong nhiều năm. Việc thực hiện môi trường phát triển vận động của trường, lớp mẫu giáo Đại Hưng ngày càng đạt hiệu cao. Qua kết quả cân đo quí 3 ngày 15/3/2016 trường chúng tôi chỉ còn 8% trẻ thấp còi độ 1 ; 0% trẻ thấp còi độ 2 và không có trẻ ở tình trạng béo phì. VII. KẾT LUẬN Những năm qua, Trường Mẫu giáo Đại Hưng đã tích cực trong công tác xây dựng môi trường phát triển vận động bằng nhiều biện pháp như: tận dụng vật liệu sẵn có của địa phương, phế liệu để xây dựng khu vận động ngoài trời, trong lớp tạo cho trẻ cơ hội phát triển vận động tốt sẽ góp phần giáo dục phát triển toàn diện cho trẻ. Do đó, nhà trường phải quan tâm đến việc tổ chức hoạt động phát triển vận động cho trẻ, sự đa dạng của các bài tập cũng như thực hiện các nhiệm vụ cơ bản và yêu cầu nội dung các hoạt động đó. Để làm được điều này, người cán bộ quản lý phải nghiên cứu, chỉ đạo sát sao trong việc tổ chức thực hiện môi trường phát triển vận động của nhà trường, phải xây dựng và thực hiện môi trường phát triển vận động của trường, lớp, như thế nào để đạt hiệu quả cao. Muốn vậy người cán bộ quản lý phải nắm chắc chuyên môn, lựa chọn nội dung giáo dục phát triển vận động cho trẻ mầm non; các thiết bị, đồ chơi trong lớp, ngoài trời phải đảm bảo theo yêu cầu Danh mục đồ dùng-đồ chơi- thiết bị dạy học tối thiểu của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Tôi tự rút ra được một bài học kinh nghiệm: Thiết kế môi trường giáo dục phải hướng vào việc phát triển toàn diện của trẻ nhằm đạt được mục tiêu giáo dục mầm non và mục tiêu cuối độ tuổi,. Bố trí, sắp xếp các khu vực chơi, hoạt động trong lớp và ngoài trời phù hợp với chủ đề, thuận tiện cho việc sử dụng của giáo viên và trẻ. Đảm bảo đủ và đa dạng các loại vật liệu, thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phù hợp với từng chủ đề; để tạo cơ hội tham gia, vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học của trẻ vào việc xây dựng môi trường và kích thích sự phát triển toàn diện cho trẻ. Làm tốt công tác XHHGD trong việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non; tạo nhiều cơ hội cho các bậc cha mẹ trẻ, các tổ chức được tham gia vào các hoạt động của nhà trường; nhằm thu hút các bậc cha mẹ trẻ và cộng 9 đồng tham gia hiệu quả vào công tác xây dựng môi trường giáo dục phát triển vận động của nhà trường ngày càng hiệu quả hơn. Cuối cùng, mục đích của người viết là muốn trao đổi kinh nghiệm về việc xây dựng môi trường phát triển vận động trong trường mầm non để cùng trao đổi và thực hiện. Trong quá trình công tác và áp dụng kinh nghiệm vào thưc tiễn, cũng như viết sáng kiến kinh nghiệm này, chắc chắn có nhiều thiết sót. Rất mong đồng nghiệp góp ý để bản thân hoàn thiện hơn. VIII. ĐỀ NGHỊ Để giúp cho đơn vị thực hiện môi trường phát triển vận động hiệu quả cao hơn nữa, thì cần có sự quan tâm của các cấp lãnh đạo về việc hỗ trợ đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị cho nhà trường. Đại Hưng, ngày 20 tháng 3 năm 2016 Ngƣời viết Trà Thị Cơ 10 Phụ lục số 1 IX.PHỤ LUC Minh họa cho biện pháp 5.1. Tạo môi trường cho trẻ hoạt động trong lớp 11 Minh họa cho biện pháp 5.2. Phụ lục số 2 Ảnh: Sân chơi số 3 Ảnh: Sân chơi số 1 12 Phụ lục số 3 Minh họa cho biện pháp 5.3. Tiếp tục làm tốt công tác tham mưu, tuyê 13 Phụ lục số 4 Minh họa cho biện pháp 5.4.Thực hiện XHHGD trong việc xây dựng môi trường phát triển vận động. Ảnh: 258 đồ chơi vận động từ The Nam Hai Ảnh: Khu vui chơi vận động từ nguồn “ Quỹ vì trẻ em” 14 X. TÀI LIỆU THAM KHẢO Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình Giáo dục Mầm non mẫu giáo Bé( 3-4 tuổi). Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình Giáo dục Mầm non mẫu giáo Nhỡ( 4-5 tuổi). Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình Giáo dục Mầm non mẫu giáo Lớn( 5-6 tuổi). Tài liệu hướng dẫn tổ chức các hoạt động Giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non 15 XI. MỤC LỤC Trang 1. Tên đề tài: 1 2. Đặt vấn đề: 1 3. Cơ sở lý luận 2 3.1. Cơ sở pháp lý.......................................................................... 2 3.2. Cơ sở khoa học về môi trường phát triển thể chất 3 4. Cơ sở thực tiễn 3 5. Nội dung nhiên cứu 3 5.1. Xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động trong lớp 4 5.2. Vận dụng môi trường để xây dựng cho trẻ các khu vực chơi phát triển vận động 5 5.3. Phát huy và bảo quản môi trường vận động ở trường, lớp 5.4. 7 Thực hiện XHHGD trong việc xây dựng môi trường phát triển vận động 8 6. Kết quả 9 7. Kết luận 9 8. Đề nghị 10 9. Phụ lục 10. Tài liệu tham khảo 16