Tài liệu Skkn giáo dục học sinh cá biệt ở lớp 6

1. Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: “Giáo dục học sinh cá biệt ở lớp 6” cấp Thị xã năm học 2020-2021 2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Tác giả đồng thời là chủ đầu tư ra sáng kiến 3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục ( Chủ nhiệm lớp) 4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: 15/09/2020 5. Mô tả bản chất của sáng kiến: 5.1. Tính mới của sáng kiến: Sự nghiệp giáo dục đào tạo hiện đang được toàn Đảng toàn dân quan tâm. Vai trò của người giáo viên trong nhà trường gắn liền với hai nhiệm vụ: Vừa giảng dạy vừa làm công tác giáo dục. Mục đích là đào tạo ra những học sinh vừa có kiến thức văn hóa, vừa có nhân cách làm người. Gân đây, trên các phưnng tiê ̣n thông tin báo chí, truyền hinh đa lên tiếng khá nhiều về tinh hinh học sinh cá biê ̣t. Vân dề này đa trơ thành môi lo ngại của xa hội, nhât là với gia đinh và nhà trường. Thực tế hiện nay, trong các nhà trường, học sinh cá biệt không nhiều, song lại là “lực cản” rât lớn, thậm chí là thế lực “đen” đe dọa, không chế những nhân tô tích cực dám đâu tranh bảo vệ lẽ phải ơ trong lớp, trong trường. Vân đề đó đó đặt giáo viên và các nhà quản lý giáo dục trước thực tế: làm thế nào để cảm hóa và giáo dục học sinh cá biệt có hiệu quả là mô ̣t vân đề khá nan giải, phức tạp và hết sức nhạy cảm. Công viê ̣c này đa và đang trơ thành mô ̣t thách thức lớn với toàn xa hô ̣i nói chung và đă ̣c biê ̣t là ngành giáo dục nói riêng, trong đó chủ yếu là nhiê ̣m vụ của các giáo viên chủ nhiệm trong nhà trường. Trong mây năm qua, ơ trường TH-THCS Thanh Lưnng có rât nhiều sáng kiến nghiên cứu về phưnng pháp dạy học. Tuy nhiên về công tác chủ nhiệm thi tôi thây chưa có giáo viên nào đặc tâm nghiên cứu về vân đề này, nên bản thân tôi quyết định lựa chọn và nghiên cứu phưnng pháp giáo dục học sinh cá biệt ơ lớp 6 nhằm có những giải pháp tích cực để giáo dục các em học sinh cá biệt có hiệu quả, góp phân nâng cao chât lượng giáo dục của nhà trường. 5.2. Nội dung sáng kiến: 5.2.1. Thực trạng: 2 Giáo dục học sinh cá biệt là một trong những nhiệm vụ thiết yếu trong nhà trường THCS nhằm hạn chế được những đôi tượng học sinh yếu về mặt đạo đức và góp phân vào việc nâng cao chât lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Trong thực tế ơ các lớp trong các trường THCS hiện nay có một bộ phận học sinh cá biệt, làm ảnh hương không nhỏ tới chât lượng giáo dục của nhà trường. Trường tôi cũng không ngoại lệ. Bản thân tôi đa nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, gặp không ít học sinh cá biệt, nhưng mỗi em một vẻ cá biệt khác nhau, vi vậy đòi hỏi trong qúa trinh giáo dục phải có nhiều sáng tạo mới có hiệu quả. Năm học 2020-2021 tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 6/6. Ngay ngày đâu tiên nhận lớp, tôi phát hiện có hai học sinh có biểu hiện khác thường. Tôi liên tục theo dõi trong những ngày tiếp theo thi thây biểu hiện cá biệt của hai em học sinh này ngày càng rõ rệt: hai em thường xuyên vi phạm nội quy của trường của lớp, hay cúp tiết đi chni, không học bài làm bài ơ nhà, trong giờ học hay nói chuyện, hay bày trò chọc ghẹo các bạn trong lớp… làm ảnh hương tới việc học tập và rèn luyện của tập thể lớp. Mặc dù tôi đa nhắc nhơ nhiều lân nhưng hai en này vẫn không thay đổi. Trước tinh hinh đó bản thân là một giáo viên chủ nhiệm lớp, tôi luôn băn khoăn suy nghĩ: Làm sao để giáo dục hai em học sinh cá biệt này trơ thành trò ngoan, có đạo đức tôt, biết châp hành nội quy của trường, của lớp? Làm thế nào để sau này các em trơ thành một người có ích cho xa hội? Những câu hỏi đó cứ làm tôi trăn trơ và tôi đa quyết định vận dụng những kinh nghiệm mà bản thân đa tích lũy được để giáo dục, uôn nắn hai học sinh này với hy vọng sẽ giúp các em thay đổi nhận thức của minh, phân đâu vưnn lên trơ thành con ngoan trò giỏi. 5.2.2. Nội dung các biện pháp đã thực hiện. Với thực trạng trên cùng với việc nhận thây vai trò quan trọng của việc giáo dục học sinh cá biệt trong nhà trường, để giáo dục học sinh cá biệt ơ lớp 6/6 trường TH-THCS Thanh Lưnng đạt hiệu quả trong năm học 2020-2021, tôi đa thực hiện những biện pháp sau: 3 5.2.2.1 Tìm hiểu kĩ từng đối tượng học sinh cá biệt: Không phải tự dưng khi sinh ra con người ta cũng đều trơ nên xâu xa cả, cái gi cũng có lý do của nó. Sinh thời, Bác Hồ kính yêu của chúng ta đa từng nói: Hiền dữ phải đâu là tính sẵn Phân nhiều do giáo dục mà nên Và đôi với trường hợp của các em học sinh cá biệt cũng vậy, chắc chắn là vi nhiều yếu tô tác động nên mới khiến các em như thế. Đó có thể là do gia đinh, do xa hội, nhà trường hoặc là do bản thân học sinh. Vi thế tôi thông qua gia đinh, bạn bè, thây cô giáo cũ để nắm rõ hoàn cảnh gia đinh, tính tinh, sơ thích, năng lực học tập của từng đôi tượng và để biết được nguyện nhân dẫn đến tinh trạng học sinh cá biệt. Để từ đó đưa ra cách tiếp cận phù hợp cũng như có sự quan tâm, gân gũi hnn và thâu hiểu về những chuyện mà các em gặp phải. Trơ lại với lớp tôi đang chủ nhiệm, sau khi quan sát, theo dõi, phát hiện ra hai em có hành vi cá biệt như thường xuyên vi phạm nội quy trường lớp, tôi nhắc nhơ nhiều lân mà các em vẫn cứ tái phạm. Tôi tim hiểu từ bạn bè, thây cô chủ nhiệm những năm trước và đặc biệt tôi đến nhà của từng học sinh tim hiểu và trao đổi trực tiếp với phụ huynh của các em học sinh này để nắm hoàn cảnh gia đinh, tính tinh, sơ thích cũng như kết quả học tập ơ các năm trước của các em. Qua tim hiểu, tôi biết được cả hai hai em có hoàn cảnh gia đinh rât đặc biệt: Em Vũ thi bô, mẹ ly dị bỏ em cho bà nội nuôi. Bà cũng đa già, cuộc sông vât vả. Hàng ngày hai bà cháu chỉ dựa vào mảnh vườn nhỏ để sông. Do thiếu tinh yêu thưnng chăm sóc của cha, mẹ, hoàn cảnh kinh tế lại khó khăn, em ngày càng ít nói, học tập ngày càng sa sút, rồi mât căn bản đâm ra chán học. Còn em Đạt, gia đinh khá giả hnn, cả cha và mẹ đều bận bịu làm kinh tế không quan tâm đến việc học của con, lại hay được cha mẹ cho tiền tiêu vặt. Từ một học sinh khá ơ những năm tiểu học, lên bậc THCS, Đạt theo bạn bè hay bỏ học, chni game, rồi dân dân học sa sút cộng thêm tính hiếu động nên hay bày trò nghịch ngợm, chọc ghẹo các bạn trong lớp và cuôi cùng là ơ lại lớp 6. Như vậy nguyên cn bản dẫn 4 đến tinh trạng cá biệt ơ hai học sinh lớp tôi là xuât phát từ gia đinh. Do gia đinh thiếu sự quan tâm, kèm cặp. Sau khi tim hiểu kĩ từng đôi tượng học sinh cá biệt, tôi phân ra từng dạng học sinh cá biệt rồi đưa ra một sô biện pháp giáo dục phù hợp cho từng đôi tượng. 5.2.2.2- Giáo dục học sinh cá biệt bằng sự nhẹ nhàng, mềm mỏng: Tuổi mới lớn thi nghịch phá là chuyện khó tránh khỏi. Đôi khi những biện pháp mạnh như kỷ luật hay lớn tiếng trách mắng, la rây học sinh sẽ không có tác dụng bằng sự mềm mỏng, kiên nhẫn bơi“lạt mềm buộc chặt”. Việc dùng tâm lí để cảm hóa học sinh là một biện pháp rât hiệu quả trong việc giáo dục học sinh cá biệt đặc biệt là đôi với tứa tuổi học sinh lớp 6 lại rât thích nhẹ nhàng, mềm mỏng. Để thực hiện biện pháp này, trước hết tôi tạo môi quan hệ gân gũi với các em học sinh cá biệt, có nghĩa là thể hiện sự quan tâm của tôi đôi với các em ây. Tiếp xúc tim hiểu tâm tư nguyện vọng để động viên, khuyến khích các em tạo cho các em chỗ dựa đáng tin cậy để các em ây thây được sự quan tâm của tôi như người cha người mẹ, luôn nâng đỡ diu đắt các em những khi vâp phải khó khăn trong học tập cũng như trong cuộc sông. Trong quá trinh tiếp xúc, tôi luôn tỏ thái độ cơi mơ, chân tinh, vui vẻ, tôn trọng và lắng nghe các em để cảm hóa các em. Tạo được môi quan hệ tôt thi các em mới chân tinh thổ lộ, sẻ chia cũng như tâm sự những khó khăn, nỗi niềm riêng tư thâm kín của các em với giáo viên chủ nhiệm và những lời khuyên răn dạy bảo của chúng ta lúc này mới có tác dụng. Khi các em phạm lỗi, tôi nhẹ nhàng phân tích những khuyết điểm những cái sai trong nhận thức cũng như hành động của các em để từ dó giúp các em nhận ra lỗi lâm của bản thân mà sửa chữa. Tuyệt đôi tôi không la mắng, chửi bới các em vi điều này dễ gây ra những tâm lý tiêu cực và khiến các em tệ hnn lúc trước. Khi cân chúng ta có thể gặp riêng các em để nhắc nhơ, trao đổi. Trường hợp hai em cá biệt của lớp tôi, sau khi tim hiểu, phân tích hoàn cảnh gia đinh của từng em, tôi gặp riêng từng em. 5 + Đâu tiên là em Vũ, trước mặt tôi em tỏ ra rât ngoan, không có biểu hiện gi. Tôi bắt đâu từ việc hỏi thăm gia đinh: Bà em có khỏe không? Ba, mẹ có hay về hoặc gọi điện thăm em không? Trước sự quan tâm của tôi, em Vũ đa kể chuyện với tôi rât chân tinh. Khi thây em không ngân ngại trong tâm sự cùng tôi, tôi bắt đâu dùng tinh của một người mẹ để động viên: Em là niềm an ủi đôi với bà trong lúc này, hoàn cảnh gia đinh của em cô hiểu. Em cân cô gắng học tập thật tôt để bà được vui. Bà già rồi vẫn phải làm việc vât vả để nuôi em ăn học cho bằng bạn. Thế mà em lại lười học đi theo các bạn bỏ học để đi chni, em không thưnng bà em hay sao? Nói tới đây, em không giám nhin tôi, nước mắt rưng rưng. Tôi đa cảm hóa được em. Từ đó tôi thường xuyên tâm sự với em nhiều hnn. Tôi tim những tiến bộ của em để khen ngợi. + Còn trường hợp em Đạt, tôi theo dõi em nhiều hnn, hễ em có vi phạm gi là tôi biết ngay. Mỗi lân trao đổi với em, tôi đều đưa ra những chi tiết chính xác để em thây rằng tât cả những việc làm của em tôi đều biết. Tôi động viên em bằng những lời lẽ chân tinh: Cha mẹ em bận công việc côt là để tạo sự nghiệp, tạo điều kiện cho em ăn học, lo cho tưnng lai của em. Nhiều bạn có hoàn cảnh khó khăn hnn, phải vât vả phụ giúp gia đinh mà các bạn vẫn học tôt, còn em có điều kiện tôt mà lại không lo học rồi sau này em sẽ có thể làm được gi? Cha mẹ em sẽ ra sao khi có một đứa con như em?… Dân dân Đạt đa thây được cái sai của minh và cũng đa sửa đổi. 5.2.2.3. Phân công cho học sinh cá biệt một số nhiệm vụ ở lớp. Là một giáo viên chủ nhiệm, chúng ta đừng bao giờ để bụng những lỗi lâm của học sinh, không nên có cái nhin ki thị, thái độ ghét bỏ, coi thường các em học sinh cá biệt. Dù là học sinh cá biệt và có khó giáo dục đến đâu chăng nữa thi bên trong các em vẫn luôn tiềm ẩn những nhân tô, những phẩm chât, khả năng tích cực. Chúng ta hay cô gắng phát hiện ra những ưu đểm ẩn sâu trong mỗi em để khni gợi làm thức tỉnh khôi phục niềm tin cho các em để các em thây rằng minh không hề kém cỏi, không phải là thứ bỏ đi. Từ đó các em vứt bỏ được sự tự ti mặc cảm trong bản thân và chủ động hội nhập với các bạn trong lớp. Ngoài ra điều này còn giúp các em phát huy được điểm mạnh của minh góp 6 phân vào xây dựng tập thể vững mạnh, dân dân hinh thành được phẩm chât tự tin, kiên định trước tập thể cũng như khẳng định được khả năng của bản thân. Đôi với lớp tôi chủ nhiệm, sau khi tim hiểu sơ trường của từng em, tôi tin tương giao cho học sinh cá biệt thực hiện một sô công việc tập thể phù hợp với khả năng của từng em. Cụ thể là : Em Vũ vi to, khỏe nên tôi giao cho em làm Lớp phó lao động. Còn Đạt thi rât nhanh nhẹn, hiếu động nên tôi giao cho em phụ trách mảng thể dục thể thao, để từ đó các em thây được vai trò của minh trong tập thể lớp đồng thời phát huy tính làm chủ của các em. Đây là việc làm mang tính hai mặt, vi vậy để đạt hiệu quả thi tôi thường xuyên theo dõi, giám sát, hướng dẫn từng hoạt động các em xem các em có những biểu hiện như thế nào: say mê, hứng thú, nhiệt tinh, tích cực hay qua loa chiếu lệ, đùn đẩy. Từ đó có biện pháp phát huy sơ trường của từng em. Từ những nhiệm vụ được giao, tôi luôn trân trọng những tiến bộ của các em dù chỉ là nhỏ nhât. Khi các em tiến bộ, tôi biểu dưnng, khen ngợi các em kịp thời. Đặc biệt là cuôi tháng, tôi khích lệ, biểu dưnng các em ây trước tập thể lớp bằng những món quà nho nhỏ như quyển tập, chiếc bút… bơi vi đôi với các em, một lời động viên, khen ngợi còn có giá trị hnn rât nhiều lân so với một lời phê binh hay một bản kiểm điểm. 5.2.2.4. Giáo dục học sinh cá biệt bằng tập thể: Lứa tuổi học sinh là lứa tuổi dễ bị ảnh hương bơi những thói hư tật xâu, nhưng cũng dễ tiếp thu những điều hay lẽ phải, dễ hòa minh vào những trò chni có tính tập thể, tính giáo dục cao. Vi thế nên tôi tổ chức cho tập thể lớp tận tinh quan tâm, giúp đỡ những em học sinh cá biệt này dưới mọi hinh thức như: phân công một nhóm bạn tôt, cùng hoàn cảnh, cùng sơ thích, ước mn sinh hoạt, học tập với đôi tượng này dân dân lôi kéo các em hòa nhập vào các cuộc chni bổ ích, từ đó xóa bỏ các mặc cảm là học sinh hư để rồi cùng với các thành viên trong lớp xây dựng tập thể vững mạnh. Cụ thể ơ lớp tôi chủ nhiệm, tôi phân công cho một em học giỏi, ngoan trực tiếp giúp đỡ em Vũ trong việc học tập, thường xuyên truy bài cùng bạn, 7 hướng dẫn bạn giải những bài tập khó. Còn Đạt tôi lại cho em tự chọn một người học tôt, ngoan ơ trong lớp để giúp đỡ minh trong học tập, rèn luyện. - Hàng ngày phải báo cáo kết quả cho tôi để nắm bắt được sự chuyển biến của các em Từ đó kịp thời tháo gỡ những khó khăn cho các em cũng như có hinh thức khen thương động viên khuyến khích các em. Với biện pháp này không những giúp nhũng em học sinh cá biệt này tiến bộ mà còn làm cho tập thể lớp ngày càng đoàn kết, biết giúp đỡ hỗ trợ lẫn nhau trong việc học tập, rèn luyện cũng như trong cuộc sông. 5.2.2.5 Giáo dục học sinh cá biệt bằng cách nêu gương: Đây là một biện pháp giáo dục rât khả quan bơi vi ơ lứa tuổi học sinh trung học cn sơ thường thích bắt chước, thể hiện minh. Nên trong các tiết sinh hoạt lớp tôi thường nêu gưnng tôt ơ trong trường, trong lớp, cho các em xem một clip về học sinh vượt khó hay giới thiệu cho các em đọc cuôn sách “Tôi tài giỏi, Bạn cũng thế” của tác giả Ađam Kho nhằm tạo cho các em ý chí vưnn lên. Tôi tin rằng khi các em trực tiếp xem, nghe người thực việc thực, các em sẽ tự nhận thức được những hạn chế của bản thân tự phân đâu đi lên. 5.2.2.6. Phối hợp chặt chẽ với gia đình, các đoàn thể. Hợp tác giữa giáo viên và gia đinh và các đoàn thể là điều cân thiết để giáo dục học sinh cá biệt. Để dạt được hiệu quả tôi đa thực hiện như sau: - Kết hợp với gia đinh: + Gặp riêng gia đinh, trao đổi và thông nhât các biện pháp giáo dục như : hạn chế cho các em đi chni với các thanh niên hư hỏng ơ địa phưnng, nắm rõ lịch học của HS để quản lí thời gian, giờ giâc, nhắc nhơ, động viên các em học bài làm bài ơ nhà... + Thiết lập sổ theo dõi giữa gia đinh và lớp: Hàng tuân giáo viên đánh giá nhận xét việc học tập cũng như hành động của các em vào sổ gửi về cho bô mẹ thông qua sổ liên lạc, vnEdu.vn hoặc Zalo. Đồng thời cũng lây ý kiến từ gia đinh để giáo viên có biện pháp giáo dục khác, từ đó gia đinh luôn nắm bắt được tinh hinh học tập của con em minh, cùng với nhà trường kèm cặp học sinh tôt hnn. 8 - Kết hợp với giáo viên bộ môn: Tôi thường xuyên trao đổi với các giáo viên bộ môn để nắm rõ tinh hinh, thái độ, kết quả học tập để từ đó có hướng động viên, giúp đỡ các em cô gắng trong từng môn học. - Kết hợp với tổ chức Đoàn Đội là một biện pháp giáo dục có hiệu quả rât cao trong việc giáo dục đạo đức học sinh. + Tôi thường yêu câu các em châm sao đỏ ghi lại những học sinh vi phạm để kịp thời xử lí dứt điểm. + Còn với Tổng phụ trách đội thi tôi thường xuyên giữ môi quan hệ chặt chẽ. Tôi kết hợp biện pháp “vừa đâm vừa xoa”. Ở lớp tôi đa dùng biện pháp mềm mỏng, thuyết phục rồi thi tôi nhờ tổng phụ trách đội dùng biện pháp cứng rắn hnn. 5.3. Khả năng áp dụng của sáng kiến: Đề tài “Một sô giải pháp giáo dục học sinh cá biệt ơ lớp 6” có khả năng áp dụng cho giáo viên chủ nhiệm lớp trong trường THCS trong toàn tỉnh Binh Phước. Ngoài ra còn có thể áp dụng trong công tác chủ nhiệm ơ trường THCS cho các tỉnh, huyện khác. 6. Những thông tin cần được bảo mật: Không có 7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Để các giải pháp đạt hiệu quả tôt hnn cân các điều kiện như: - Cân có sự phôi kết hợp chặt chẽ và thường xuyên giữa giáo viên chủ nhiệm, với giáo viên bộ môn, với các đoàn thể trong và ngoài nhà trường và đặc biệt là với gia đinh. - Cân có sự quan tâm hỗ trợ của câp chính quyền ơ địa phưnng. 8. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: Sau một thời gian thực hiện các biện pháp trên đây để diáo dục, cảm hoá học sinh cá biệt ơ lớp 6/6 trường TH-THCS Thanh Lưnng, tôi thây tính hiệu quả của các biện pháp này là rât khả quan. Hai em học sinh cá biệt của lớp tôi sau một thời gian không lâu được tôi tác động đa có nhiều tiến bộ vượt bậc: hai em 9 trơ nên ngoan ngoan hnn, đi học đúng giờ, không bỏ học, hay phát biểu trong giờ học, ít vi phạm nội quy... Qua đợt kiểm tra giữa ki và cuôi ki I, các em đạt được điểm sô trên trung binh ơ các môn học và được thây cô bộ môn khen ngợi. Đặc biệt là em Đạt từ một học sinh có học lực kém, hạnh kiểm trung binh ơ năm học 2019-2020, sang học ki I năm học 2020-2021, em đa được xếp loại học lực trung binh, hạnh kiểm khá. Không chỉ hai em học sinh cá biệt này tiến bộ mà cả tập thể lớp 6/6 cũng có những chuyển biến rât rõ rệt. Từ đâu năm, các em trong lớp là những học sinh từ các trường Tiểu học trong địa bàn xa Thanh Lưnng chuyển lên, không hề quen biết nhau vậy mà chỉ trong một thời gian ngắn các em đa hòa nhập, đoàn kết với nhau, biết yêu thưnng, giúp đỡ nhau trong trong học tập cũng như trong cuộc sông. Kết quả xếp thi đua hàng tuân hàng tháng luôn đứng đâu trong toàn khôi. Kết quả xếp loại hai mặt cụ thể của lớp như sau: SS 38 Giỏi Khá SL % 10 26,3 SL % 11 29 Học lực TB SL % 17 44,7 Yếu Kém Tôt SL % SL % SL % 0 0 0 0 28 73,7 Hạnh kiểm Khá TB SL % 10 26,3 Yếu SL % SL % 0 0 0 0 Từ bảng thông kê trên cho thây, kết quả học tập và rèn luyện của các em lớp 6/6 đa cao hnn rât nhiều so với kết quả của toàn trường nói chung và của khôi 6 nói riêng. Từ những học sinh kém về học lực, trung binh về hạnh kiểm, khi được giáo dục bằng các giải pháp trên, các em đa có tiến bộ vượt bậc. Đó là một kết quả khiến tôi rât hài lòng sau một học ki thực hiện các biện pháp trên đây để giáo dục học sinh cá biệt. Tuy nhiên không vi thế mà tôi dừng lại ơ đó, với những kinh nghiệm của bản thân cũng như trách nhiệm của người giáo viên, tôi sẽ cô gắng từng bước khắc phục những khó khăn trước mắt để tạo điều kiện và giúp đỡ các học sinh cá biệt vưnn lên, tiến bộ hnn nữa trong thời gian tới.