Tài liệu Sáng kiến một vài phương pháp dạy kĩ năng đọc lớp 8

.DOC

158

tailieuonline Báo vi phạm

Tải xuống 90

Mô tả:

Mẫu 02/MTSK-QLCN CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc MÔ TẢ SÁNG KIẾN Mã số (do Thường trực HĐ ghi):………………………………… 1.Tên sáng kiến: “Một vài phương pháp dạy kĩ năng đọc lớp 8”. 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục. 3. Mô tả bản chất của sáng kiến: 3.1.Tình trạng giải pháp đã biết: - Những việc đã làm: + Thường xuyên áp dụng phương pháp mới để dạy kĩ năng đọc ở các khối lớp. + Kết hợp các loại hình luyện tập đa dạng, phong phú của phương pháp mới để giúp học sinh tham gia bài học một cách hào hứng, sôi nổi, chủ động. + Thường xuyên làm và sử dụng đồ dùng dạy học như tranh ảnh ( scan, khai thác từ internet, ...), vật thật, bảng phụ, máy cát-sét phục vụ cho các tiết dạy. + Dự giờ đồng nghiệp để tìm ra những thủ thuật dạy kĩ năng đọc giúp học sinh học một cách tích cực và giờ dạy đạt hiệu quả cao hơn. - Ưu điểm: giúp cho giáo viên dạy kĩ năng đọc một cách hiệu quả hơn thông qua việc kết hợp tốt các loại hình luyện tập đa dạng, phong phú của phương pháp mới; giúp học sinh tham gia bài học một cách hào hứng, sôi nổi và chủ động, tiết học sẽ sinh động và kiến thức bài học sẽ sâu hơn, vận dụng kiến thức đã học để giải quyết vấn đề sẽ cụ thể, dễ dàng hơn. 3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến: 3.2.1. Mục đích của giải pháp: - Giúp các em học sinh lớp 8 tiếp thu bài đọc một cách hiệu quả, linh hoạt hơn, đồng thời có thể tham gia tích cực vào các hoạt động trên lớp. - Nâng cao nghiệp vụ cho bản thân. 1 - Trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. 3.2.2. Nội dung của giải pháp: 3.2.2.1. Dạy kỹ năng đọc phải áp dụng vào thực tế : Đọc là một kỹ năng quan trọng nhất, cần thiết trong việc dạy và học ngôn ngữ ở trường THCS. Dạy đọc có nghĩa là người dạy phải làm thế nào để đưa người học nhận ra ý nghĩa và nội dung của thông tin, tuỳ theo mục đích của bài học giáo viên có thể dạy đọc theo một vài cách khác nhau. Việc dạy đọc ở trong lớp theo phương pháp cũ thường mang tính ép buộc vì giáo viên thường ra bài tập để học sinh thực hiện. Để việc dạy đọc có hiệu quả và mang tính giao tiếp hơn, giáo viên cần phải chuẩn bị tốt bài dạy áp dụng ngay vào việc thực hành, các bài học cần phải chuẩn xác về ngôn ngữ, phong phú và đa dạng về thể loại, có nội dung liên quan và làm phong phú thêm về kinh nghiệm sống của học sinh, gây hứng thú để việc đọc không bị nhàm chán. Lời hướng dẫn thực hiện các bài tập đọc cần chú ý nhấn mạnh hướng dạy các kỹ thuật đọc và thảo luận mở rộng đề tài của bài đọc. 3.2.2.2. Kỹ năng dạy đọc cần kết hợp nhiều mặt: Giáo viên cần phải chú ý đến các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của việc dạy đọc: - Khả năng tập trung của học sinh trong thời gian tối thiểu. - Khả năng đọc hiểu lời hướng dẫn. - Khả năng đọc một mình và với người khác. - Khả năng quan hệ với những người đồng học . - Khả năng nêu tên từng mục trong hình - Khả năng theo dõi một dòng chữ in dài . Các khả năng này có thể đạt được trong quá trình rèn luyện các hoạt động đọc mà giáo viên cần truyền đạt cho học sinh. 3.2.2.3. Các biện pháp tổ chức thực hiện : Tiến trình dạy kỹ năng đọc : Trong việc thực hành giảng dạy có thể chia làm các giai đoạn sau : 2 a. Giai đoạn chuẩn bị

:
Theo tôi giáo viên chỉ cần nêu vài câu hỏi gợi mở trong giai đoạn này, các
câu hỏi cần theo sát trình tự lí luận trong bài đọc, thể hiện cấu trúc cơ bản của bài
đọc và là phương tiện để giúp học sinh quan tâm đến chủ đề sắp được đọc, từ đó
chuyển sang một bài văn một cách tự nhiên hơn .
Đôi khi giáo viên có thể yêu cầu học sinh đọc lướt qua bài để có một số ý
niệm tổng quát về thông tin trong bài đọc. Bằng một số hoạt động như thế giáo
viên mới có thể gây hứng thú cho học sinh trong khi đọc và làm cho học sinh quan
tâm về chủ đề sắp được học .
Các hoạt động trong giai đoạn này có thể thay đổi tuỳ theo tình hình thực tế
của lớp học và trình độ học sinh. Giáo viên có thể thực hiện một hay hai hoạt động
trong giai đoạn này
Ví dụ 1: Tiếng Anh 8 - Unit 9 : A First - Aid Course
+ Giáo viên : You are going to read a text about first aid . Look at the pictures
(Hang the illustrative pictures on the board )
- Can you guess what happened to the objects in each picture ?
- What do you call these cases in English?
- Can you give first aid instructions for each case ? If not , ask your teacher to
explain it to you then have a class discussion about it
Ví dụ 2: Tiếng Anh 8 - Unit 10: Recycling - Read
+ Giáo viên : You are going to read a text about recycling. Imagine that there are
millions of tons of rubbish eliminating our environment each day. How can they
damage to our lives if they aren't recycled ?
- What kind of rubbish can we recycle ?
- What kind of rubbish can we reuse or reduce ?
Ví dụ 3 : Tiếng Anh 8 - Unit 4 : Our past
+ Học sinh đoán và điền từ thích hợp vào chỗ trống của một đoạn văn cho sẵn.
Little Pea 's father is……. after his wife ……. He married again. The step
mother was very ……….to Little Pea. She had to dd chores all day. Her farther
was very upset. He soon ….. of a broken heart. In the fall, the village held its
3

harvest …….The prince wanted to ……his wife from the village. Little Pea didn't
have new clothes. A fairy appeared and magically changed Little Pea's rags into
……….. As running to the festival, she dropped her ……The prince found her
shoe and he wanted to……….. her
b. Giai đoạn đọc < While - Reading >:
Trong quá trình này, hoạt động được tổ chức nhằm giúp cho học sinh rèn
luyện kỹ năng đọc hiểu, bên cạnh đó một số kỹ năng khác cũng được kết hợp
trong giai đoạn này. Các kỹ năng thường dùng trong giai đoạn này là đọc tập trung
và đọc mở rộng .
- Đọc tập trung có nghĩa là người đọc phải hiểu tất cả những gì đã đọc và có
thể trả lời các câu hỏi chi tiết về từ ngữ và ý tưởng được diễn đạt qua bài văn.
- Đọc mở rộng có nghĩa là học sinh hiểu một cách tổng quát về bài text mà
không cần thiết phải hiểu từng từ hoặc từng ý, việc đọc tập trung sẽ giúp cho học
sinh đọc mở rộng tốt hơn. Đồng thời việc đọc mở rộng sẽ giúp cho học sinh tự tin
hơn khi tiếp xúc với những tài liệu khó hơn.
Đối với một bài đọc dài, giáo viên có thể áp dụng cách đọc mở rộng, nếu để
học sinh đọc một bài văn quá dài các em sẽ mất hứng thú và cũng không đủ thời
gian rèn luyện kỹ năng đọc nhanh .
Bài đọc trong sách giáo khoa cũ thường được chuẩn bị kỹ, có chọn lọc và
giới hạn về ngôn ngữ để học sinh áp dụng lối đọc tập trung, nhưng trong các sách
giáo khoa mới hình thức bài học phong phú, đa dạng và chuẩn xác. Với cách đọc
mở rộng học sinh sẽ cảm thấy dù trình độ ngôn ngữ của các em còn hạn chế, các
em vẫn có thể hiểu một cách khái quát những gì được thông tin qua ngôn ngữ
được dùng trong cuộc sống .
Đối với học sinh lớp 8 nên hạn chế việc cho học sinh đọc lớn các bài văn vì
việc đọc như thế rất khó đối với họ. Bài văn có thể có nhiều từ mà học sinh chưa
biết cách phát âm, các bài hội thoại có thể đòi hỏi sự thấu hiểu các cấu trúc, ngữ
điệu đặc biệt mà học sinh chưa biết. Việc đọc một bài văn không chuẩn bị trước sẽ
làm cho học sinh đọc kém tự nhiên, ngập ngừng hoặc phát âm sai làm ảnh hưởng
đến những học sinh khác, trong khi đọc thành tiếng học sinh sẽ tập trung nhiều
4

vào phần phát âm hơn là phần ý nghĩa của văn bản, do đó có thể học sinh đọc
thành tiếng tốt nhưng lại hiểu ít hoặc không hiểu gì về điều đã đọc.
Phần lớn những bài đọc dài tốt nhất giáo viên nên cho học sinh đọc thầm,
tuy nhiên cũng cần phải nói rằng chuẩn bị bài dạy trước khi lên lớp là điều quan
trọng nhất và có thẻ thay đỏi tùy theo trình độ học sinh.
Trong khi dạy đọc giáo viên nên xen kẽ một số câu hỏi nhằm hướng dẫn học
sinh đọc hiểu nội dung thông tin của bài, đồng thời cũng có thể biết được chất
lượng học tập của học sinh mình phụ trách, từ đó giáo viên cũng có thể giải thích
thêm về các chi tiết còn chưa rõ .Vì vậy, nội dung các câu hỏi cần phải hướng sự
chú ý của học sinh đến những ý tưởng chính trong bài và giúp học sinh hiểu nghĩa
của bài đọc, không nên đặt các câu hỏi quá dài và quá khó để đánh đố học sinh mà
nên nêu các câu hỏi ngắn gọn vì mục đích là để giúp học sinh hiểu bài . Giáo viên
cần khuyến khích và tổ chức sao cho cả lớp cùng tham gia hoạt động trả lời các
câu hỏi, sau đó hướng dẫn học sinh trả lời các câu đúng sai. Một trong số hoạt
động này có thể là :
* Dạng một:
Hỏi và trả lời: Hình thức trả lời có thể viết hay nói. Việc trả lời sẽ ít mất thời
gian hơn và được nhiều giáo viên áp dụng. Nhưng trong một lớp đông, giáo viên
gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm soát học sinh xem liệu tất cả các em có hiểu
bài hay không . Còn hình thức viết câu trả lời sẽ giúp học sinh có nhiều thì giờ để
suy nghĩ, để tổ chức và kiểm tra, nhưng hình thức này rất mất nhiều thời gian, do
đó giáo viên cần khuyến khích học sinh viết những câu trả lời ngắn vì mục đích
của bài tập này chỉ nhằm kiểm tra mức độ hiểu bài đọc.
* Dạng hai:
Đọc và điền vào chỗ trống thông tin trong một bảng
Ví dụ : Tiếng Anh 8 - Unit 13: Festivals - Reading
- Christmas is an important festival in many countries around the world.
There are four things which are special in Chirstmas's Eve. Use the information in
the reading to complete the tabble .
5

Special Christmas

Place of orign

Date

Riga
Mid- 19 th century
Christmas Carols
USA
* Dạng ba
Đọc và sắp xếp tranh theo đúng trật tự được mô tả trong bài đọc.
Ví dụ : Tiếng Anh 8 - Unit 10 : Recycling - Language focus
- Here are instructions to recycle glass . Read the instructions
- Put the pictrures in the corect order.
a. Break the glass into small pieces
b. Then wash the glass with a detergent liquid .
c. Dry the glass pieces completely
d .Mix them with certains pecific chemicals .
e .Melt the mixture until it become a liquid .
f. Use a long pipe , dip it into the liquid , then blow the liquid into intended
shapes
Note: (The teacher can draw the pictures and hang on the board, then require
students to combine the sentences) .
* Dạng bốn:
Đọc và ghi lại những thông tin chính dưới một hình thức khác, đọc tóm lại
ý chính của bài đọc ….
Ngoài ra trong quá trình dạy học giáo viên và học sinh có thể gặp những
bài đọc dài nhưng dung lượng thời gian có hạn chỉ trong một tiết học 45', làm thế
nào để truyền thụ tất cả những kiến thức đến học sinh, vì vậy trong trường hợp
này giáo viên nên hướng dẫn học sinh đọc lướt để lấy thông tin trong bài đọc (tất
nhiên cần phải giải thích từ mới cho học sinh). Nhưng có khi bài đọc quá nhiều từ
mới mà học sinh chưa bao giờ biết thì khi ấy giáo viên cần phải dạy cho học sinh
cách đoán nghĩa của từ trong từng ngữ cảnh.

Đặc biệt nếu gặp bài quá dài, một kinh nghiệm nữa mà tôi muốn trình bày
ở đây là giáo viên nên hướng dẫn học sinh đọc câu hỏi trước, sau đó mới đối chiếu
vào bài đọc để tìm thông tin trả lời. Đây là phương pháp nhanh nhất giúp giáo
viên tận dụng hết thời gian mà vẫn đảm bảo yêu cầu của bài.
Ví dụ : Tiếng Anh 8 - Unit 11: Travelling Around Viet Nam
- Check (v) the topics mentioned in the brochures about the resorts:
Nha Trang

Da Lat

Sa Pa

Ha Long Bay

Caves

… ………………………………………………………………..

Flights

… ………………………………………………………………..

Ha Noi

… ………………………………………………………………..

Hotels

… ………………………………………………………………..

Ví dụ : Tiếng Anh 8 - Unit 15: Computers - Read
- Đây cũng là bài đọc khá dài nên giáo viên cần cho học sinh đọc câu hỏi trước
sau đó tìm thông tin trong bài đọc.
Bài 1 : Chọn True or False (T/ F ) :
a. There is a new university without a library in the USA recently.
b. User can send and receive message by using computers.
c First year students in many universities are required to have access to a
computer.
d. Students have to go to computer rooms to connect the computer to the
computer jacks.
e. Computer bulletin boards are the same as the traditional ones.
f. Not all people think posessively about the new method of study off campus.
- Cách đọc lấy thông tin này cũng là một phương pháp mới mà tôi đã áp dụng
thực hiện dạy được ba năm trở lại đây và đạt hiệu quả rất tốt trong khi dạy. Một
phần giúp học sinh hiểu bài, một phần giúp giáo viên có đủ thòi gian để dạy hết
bài học đọc.
c. Các bài tập củng cố :
Trong giai đoạn này học sinh sẽ tham gia một số hoạt động nhằm mở rộng
việc khai thác bài đọc và phát triển một số kĩ năng khác ngoài kĩ năng đọc. Bài tập
7

có thể là : Trả lời một số câu hỏi có liên quan đến kinh nghiệm, ý kiến tình cảm,
thái độ của cá nhân hoặc kèm theo giải thích lí do.
Ví dụ : Tiếng Anh 8 - Unit 5 : Study habits - Read.
- Sau khi học xong bài học đọc, giáo viên có thể nêu ra một số câu hỏi về
kinh nghiệm học từ vựng của học sinh và yêu cầu các en trả lời :
+ Do you often learn words in one way ?
+ Do you have any other ways to learn better ?
+ In your opinion, what is the best way to learn words ?
3.3. Khả năng áp dụng của giải pháp:
Các phương pháp dạy kĩ năng đọc này không những áp dụng cho khối 8 mà
còn áp dụng cho tất cả các khối lớp 6, 7, 9. Sáng kiến có khả năng áp dụng cho
mọi đơn vị, địa phương và trong thời gian lâu dài.
Nếu trong từng bài dạy phối hợp tốt các phương pháp, phân loại dạng bài để
đưa ra phương pháp phù hợp với trình độ học sinh thì các em sẽ hoạt động tích
cực hơn, tiết học sẽ sinh động và kiến thức bài học sẽ sâu hơn, vận dụng kiến thức
đã học để giải quyết một vấn đề sẽ cụ thể, dễ dàng hơn. Qua đó các em sẽ yêu
thích học bộ môn hơn.
3.4. Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
giải pháp:
Qua quá trình thực hiện với những kinh nghiệm nêu trên, bản thân đã thu
được một số hiệu quả tích cực như:
- Các giờ dạy đọc trở nên linh hoạt, ít gò bó và đạt hiệu quả khá tốt.
- HS có tâm lí thoải mái, nhẹ nhàng trong học tập.
- Khả năng học tập của học sinh được nâng lên một bước, kiến thức của
phần lớn học sinh trở nên rộng rãi và toàn diện.
Sau một thời gian băn khoăn, trăn trở với phương pháp mình đã chọn, liệu
học sinh có hiểu bài tốt không. Bằng việc kiểm tra đánh giá chất lượng học sinh
tôi đã thu được kết quả khả quan hơn nhiều so với chất lượng trước khi áp dụng
phương pháp mới .
8

Sau đây là chất lượng khảo sát kết quả năm học 2014 – 2015. Tôi đã lấy thí
điểm hai lớp đối chứng và so sánh kết quả:
3.4.1. Đầu năm:
Líp
8
82
1

SÜ
sè
35
35

Giái
SL
%
2 5.7%
3 8.6%

Kh¸
SL
4
6

%
11.4%
17.1%

T.B×nh
SL
%
22 62.9%
13 37.2%

YÕu
KÐm
Sl
%
SL
%
7
20%
11 31.4% 2 5.7%

3.4.2. Cuối học kì I:
Lớp
81
82

Sĩ
số
35
35

Giỏi
SL
%
3
8.6%
3
8.6%

Khá
SL
5
8

%
14.3%
22.9%