Tài liệu Sáng kiến một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động sinh hoạt sao hiệu quả

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc MÔ TẢ SÁNG KIẾN Mã số:………………………………………………………………… 1. Tên sáng kiến: Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động sinh hoạt sao hiệu quả. 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục Tiểu học 3. Mô tả bản chất của sáng kiến: 3.1. Tình trạng giải pháp đã biết Trường tôi đang công tác là một xã mà kinh tế của đa số người dân còn gặp nhiều khó khăn, một bộ phận phụ huynh chưa quan tâm đúng mức về việc học tập của con em mình, một số phụ huynh khá, có kinh tế ổn định, do ít con nên cưng chiều quá mức, ảnh hưởng môi trường không lành mạnh, dẫn đến ít nhiều sự ĩ lại của các em. Bên cạnh đó nhiều bậc phụ huynh cho rằng, hoạt động ngoài giờ lên lớp, không quan trọng… Trước đây do sự chủ quan, hàng năm bản thân có đầu tư cho kế hoạch hoạt động nhưng thiếu khoa học. Chưa mạnh dạn tham mưu, đề xuất với lãnh đạo chính quyền địa phương, với Ban giám hiệu trong hoạt động. Thiếu kiểm tra, nhắc nhở thường xuyên, công tác bồi dưỡng, tập huấn cho thiếu nhi chưa đi vào chiều sâu, không đáp ứng được sự đổi mới chung về giáo dục toàn diện cho học sinh. Ngại thay đổi hình thức, phương pháp hoạt động phù hợp nhằm lôi kéo nhi đồng tự giác tham gia tích cực. Công tác vận động xã hội hóa gặp nhiều khó khăn, được sự quan tâm nhưng chưa sâu sắc của Hội đồng đội cơ sở, chính quyền địa phương và một bộ phận phụ huynh học sinh. Đội ngũ phụ trách sao không có năng khiếu, thiếu bồi dưỡng, tập huấn chu đáo, học sinh ngại tham gia, nhàm chán, có nhiều quan niệm xem nhẹ công tác hoạt động ngoài giờ dẫn đến hoạt động kém hiệu quả, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới về giáo dục toàn diện cho học sinh. Bên cạnh đó, tình hình tổ chức sinh hoạt Sao nhi đồng theo chủ điểm tháng của Liên đội trường trong những năm qua mặc dù có nhiều cố gắng và đạt được những thành quả nhất định song vẫn còn những tồn tại, yếu kém mà nguyên nhân cụ thể của nó là: Thứ nhất là, mục đích, ý nghĩa và tầm quan trọng của Sao nhi đồng – Đội hậu bị của Đội TNTP Hồ Chí Minh chưa được anh chị phụ trách Sao, giáo viên chủ nhiệm Đội nhi đồng nhận biết đầy đủ. Sao nhi đồng cũng là một tập thể thành viên của Liên đội song do đặc điểm tâm sinh lý và nhận thức về Đội chỉ mới là bắt đầu và phong trào hoạt động của Sao nhi đồng chưa sôi nổi nên ít được quan tâm, lưu ý. Đây là một trong những nguyên nhân cơ bản làm hạn chế hoạt động của Sao nhi đồng nói riêng và cả hoạt động của Liên đội nói chung. Thứ hai là, công tác lựa chọn Đội viên phụ trách Sao còn nặng về phân công nhiệm vụ cho Đội viên, chưa để cho Đội viên phát huy ý thức trách nhiệm và tính tự giác, tiên phong của Đội. Mặt khác công tác tổ chức bồi dưỡng, giúp đỡ cho Phụ trách Sao còn gặp không ít khó khăn trong việc xử lý những tình huống khi tổ chức sinh hoạt Sao. Thứ ba là, công tác theo dõi, kiểm tra, giúp đỡ cho Đội viên phụ trách Sao của giáo viên chủ nhiệm Đội nhi đồng, của giáo viên TPT Đội chưa được sâu sát, chưa kịp thời động viên, khen thưởng, tuyên dương cho Đội viên phụ trách Sao và tập thể Sao tốt để tạo sự hưng phấn cho cả Đội viên phụ trách Sao và thành viên Sao thi đua học tập, rèn luyện. Tuy nhiên trong những năm gần đây, nhờ sự quan tâm của chính quyền địa phương, Hội đồng đội cơ sở. Đặc biệt là sự quan tâm của Ban gián hiệu nhà trường và sự nhiệt tình của giáo viên chủ nhiệm lớp luôn kịp thời hỗ trợ, quan tâm giúp đỡ hoạt động sao nhi đồng đạt hiệu quả. Trong thời gian 14 năm làm TPT Đội tôi luôn suy nghĩ tìm tòi, học hỏi các đồng nghiệp đi trước, các tài liệu có liên quan trong hoạt động sao nhi đồng đạt hiệu quả. Lúc mới đảm trách công việc này, tôi rất lo lắng, không biết tổ chức hoạt động thế nào để lôi cuốn, thu hút các em nhi đồng trong toàn trường vào tham gia sinh hoạt. Nhưng dưới sự chỉ đạo của Hội đồng đội huyện, dưới sự giúp đỡ nhiệt tình của anh chị TPT Đội có nhiều năm kinh nghiệm, kết hợp với sự tìm tòi, học hỏi của bản thân, tôi đã phần nào thực hiện tốt công tác của mình và đã học hỏi được nhiều kinh nghiệm quí báu. Do vậy ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch hoạt động sinh hoạt sao theo từng tháng, tuần, có sự phê duyệt của BGH trường. Nội dung, chương trình hoạt động của trường, dựa theo nội dung hướng dẫn hoạt động sinh hoạt sao của Hội đồng đội huyện, đồng thời bổ sung thêm vào những nội dung mang tính thực tiễn của đơn vị mình phụ trách, nhằm đáp ứng được nhu cầu tâm lí của các em. Chính vì thế, bản thân tôi rất tự tin với nhũng gì mình đã tổ chức hoạt động sinh hoạt sao nhi đồng. 3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến Qua việc tham gia nghiên cứu đề tài nhằm giúp bản thân nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ công tác của bản thân, là dịp để trao đổi, học hỏi những kinh nghiệm của đồng nghiệp. Nhằm áp dụng có hiệu quả trong hoạt động công tác ngoài giờ lên lớp, giúp các em nhi đồng nhà trường ham thích hoạt động và tự giác tham gia hoạt động sinh hoạt sao một cách tích cực. Đặc biệt là giúp cho các em thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy và trở thành con ngoan trò giỏi, Đội TNTP Hồ Chí Minh, đáp ứng được nhu cầu đổi mới toàn diện của ngành giáo dục hiện nay. Thông qua việc thực hiện nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm, bản thân nhận thấy có những điểm mới nổi bật đã đem lại nhiều kết quả trong những năm qua, đó là sự tham mưu, phối hợp chặt chẽ, thường xuyên hơn với Hội đồng đội cơ sở, Ban giám hiệu, giáo viên chủ nhiệm lớp nhi đồng đặc biệt là sự lựa chọn đội ngũ phụ trách sao ở đầu năm học cùng với sự chọn lọc nội dung, hình thức hoạt động sôi nổi, mạnh dạng thay đổi những phương pháp hoạt động phù hợp với tâm lí của các em thiếu nhi. Thường xuyên theo dõi, kiểm tra, nhắc nhở, động viên các em trong từng hoạt động. Tập trung bồi dưỡng, tập huấn công tác sinh hoạt sao hàng tuần cho đội ngũ phụ trách sao…Kết hợp một cách sáng tạo Thông tư 30 trong việc nhận xét, đánh giá trong từng hoạt động của các em. Gần 14 năm thực hiện công tác Đội và phong trào thiếu nhi, bản thân là giáo viên TPT Đội, tôi đã đúc kết được một số kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động sinh hoạt sao nhi đồng và đây là một sáng kiến kinh nghiệm, tôi xin đưa ra một số ý để cùng nhau tham khảo. Để thực hiện tốt công tác sinh hoạt sao nhi đồng, người giáo viên TPT Đội cần thực hiện các bước sau đây: * Bước 1: Là giáo viên TPT Đội phải nắm được toàn bộ chương trình, nội dung, kế hoạch hoạt động sinh hoạt sao nhi đồng theo chủ điểm từng tháng, từng năm học do Hội đồng đội Trung ương đề ra đồng thời nắm rõ kế hoạch của Hội đồng đội tỉnh, huyện và tình hình thực tế của nhi đồng nhà trường nơi mình đảm trách. Đẩy mạnh việc tìm hiểu thông qua báo, đài, các thông tin đại chúng, những mô hình hay về vấn đề sinh hoạt sao nhi đồng. Tổng phụ trách Đội xây dưng kế hoạch thành lập Ban phụ trách Đội, tham mưu cùng Hội đồng đội cơ sở, Ban giám hiệu nhà trường để có sự chỉ đạo kịp thời ngay từ đầu năm học, phối hợp với các ban ngành đoàn thể, giáo viên phụ trách, đội phụ trách, Đoàn, Đội, các bậc cha mẹ học sinh nhằm hỗ trợ cho hoạt động sinh hoạt sao đạt hiệu quả cao. Ban phụ trách Đội của trường Tiểu học, trong đó Hiệu trưởng là trưởng ban phải tổ chức cho ban phụ trách Đội của nhà trường học tập, quán triệt đầy đủ ý nghĩa, mục đích và chức năng nhiệm vụ của mỗi thành viên trong ban phụ trách Đội đối với công tác xây dựng Đội vững mạnh; có nhận thức đúng đắn về Sao nhi đồng – lực lượng hậu bị của Đội Thiếu Niên Tiền Phong Hồ Chí Minh, từ đó sẽ đóng góp công sức và quan tâm đặc biệt đến tổ chức sinh hoạt Sao nhi đồng theo chủ điểm tháng. Đây là biện pháp trước tiên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng bởi Sao nhi đồng là “mầm móng vững chắc” để phát triển Đội Thiếu Niên Tiền Phong Hồ Chí Minh. Mặt khác, tổ chức Sao nhi đồng sinh hoạt theo chủ điểm tháng thực chất cũng là phương pháp dạy học tích hợp vừa hình thành ý thức tập thể, ý thức tổ chức kỷ luật vừa thông qua chủ điểm tháng để giáo dục đạo đức hình thành nhân cách cho học sinh vừa tạo cơ hội cho học sinh tiếp xúc, giao lưu với bạn bè cùng nhóm để nâng cao chất lượng học tập, sinh hoạt. * Bước 2: Ngay khi nhận kế hoạch từ Hội đồng đội huyện, giáo viên TPT Đội cần nên tiến hành lập kế hoạch hoạt động theo tình hình thực tế của trường, thông qua Ban gián hiệu. Triển khai công tác hoạt động cho toàn hội đồng giáo viên và tất cả các em học sinh, Đội viên trong toàn trường nắm chắc để cùng hỗ trợ thực hiện. Trong kế hoạch cần thể hiện rõ những người hỗ trợ, phụ trách mãng sinh hoạt sao, để có được sự hỗ trợ nhiệt tình của của giáo viên phụ trách. * Bước 3: Để việc sinh hoạt sao nhi đồng hoạt động tốt, cần phải có đội ngũ phụ trách sao thật sự giỏi. Do đó việc lựa chọn phụ trách sao cần tiến hành theo các tiêu chuẩn sau: - Là phụ trách sao, phải luôn nhiệt tình trong mọi hoạt động, có hoàn cảnh thuận lợi và nhà ở gần trường học. - Khả năng diễn đạt tốt, có năng khiếu văn nghệ, thể dục thể thao, sinh hoạt tập thể… - Có học lực từ khá trở lên, mạnh dạn trước đám đông, ham học hỏi, yêu mến các em nhi đồng, có uy tín và ham thích, tự giác hoạt động sinh hoạt sao nhi đồng, nên chọn các em đội viên ở khối năm. * Bước 4: Công tác tập huấn bồi dưỡng phụ trách sao: giáo viên TPT Đội lên kế hoạch, soạn sẵn nội dung sinh hoạt sao từng tháng, cho phụ trách sao chép lại toàn bộ nội dung sinh hoạt theo chủ điểm tháng, theo từng lớp sao nhi đồng riêng biệt, từ lớp 1 đến lớp 3. - Giáo viên TPT sinh hoạt mẫu cho các em quan sát, lĩnh hội các bước tiến hành sinh hoạt. Sau đó cho các em thực hành và rút kinh nghiệm ngay để kịp thời sửa chữa những thiếu sót cần thiết. - Giáo viên TPT cần yêu cầu các em phụ trách sao phải học thuộc các bước tiến hành một tiết sinh hoạt sao để khỏi bị lẫn lộn thứ tự của từng bước trong quá trình sinh hoạt. - Cho phụ trách sao gặp gỡ sao nhi đồng để sinh hoạt thử. TPT, giáo viên phụ trách lớp nhi đồng theo dõi uốn nắn kịp thời những khuyết điểm để giúp cho các em hoàn thiện hơn trong những tiết sinh hoạt sao chính khoá. Đây là việc cần phải thực hiện nghiêm túc thường xuyên, mỗi tháng một lần. Ngoài ra giáo viên TPT Đội cần phải theo dõi xuyên suốt trong những giờ sinh hoạt sao hàng tuần để nhằm phát hiện ra những tài năng để bồi dưỡng năng khiếu cho các em nhằm tham gia hội thi phụ trách sao giỏi các cấp đạt hiệu quả. * Bước 5: Đối với các lớp sao nhi đồng. Sau một tuần khi khai giảng năm học, tiến hành thành lập sao nhi đồng khối lớp 1 và đồng thời củng cố lại sao nhi đồng khối 2; 3 đã có từ năm trước. Phân công và giới thiệu những phụ trách sao, cho nhi đồng gặp gỡ phụ trách sao mới. Đối với phụ trách sao khối 1, cần chọn những em phụ trách có năng lực sinh hoạt tập thể, hiểu được tâm lí của các em nhi đồng, thường là phụ trách nữ. Bầu trưởng sao: giáo viên TPT nên lựa chọn những em là học sinh giỏi, giọng nói to, rõ, có khả năng tham gia sinh hoạt tập thể, mạnh dạn, ham thích sinh hoạt sao để làm trưởng sao. Chia sao: Mỗi sao từ 5 đến 10 em, tuỳ theo tình hình thực tế của trường cũng như số lượng của từng lớp. Đặt tên sao: Đặt tên sao cũng không kém phần quan trọng nhằm giúp cho các em dễ nhớ và yêu thích tên của sao mình, thường đặt tên sao theo đức tính như: Sao Đoàn kết, chăm chỉ, ngoan ngoãn… * Bước 6: Là một bước cũng rất quan trọng, đối với sao nhi đồng lớp 1, đầu năm việc lĩnh hội bài hát nhi đồng “Nhanh bước nhanh nhi đồng” và lời hứa nhi đồng cũng như 5 điều Bác Hồ dạy rất khó khăn. Do đó giáo viên TPT cần có thời gian gặp gỡ riêng để dạy cho các em học thuộc tại lớp về những vấn đề trên, chậm nhất là một tuần, để các em bước vào tham gia sinh hoạt được dễ dàng hơn. Tuy nhiên, tổ chức sinh hoạt Sao nhi đồng theo chủ điểm tháng là một hoạt động giáo dục có kế hoạch, có mục tiêu, có yêu cầu cụ thể song cả người hướng dẫn và người được hướng dẫn đều là những cá thể nhỏ tuổi chưa có nhiều kinh nghiệm tổ chức thực hiện vì thế chắc chắn rằng bước đầu sẽ gặp không ít khó khăn trở ngại cho nên dù đã được tập huấn, lên lớp mẫu, lên lớp thử … giáo viên phụ trách Đội nhi đồng, giáo viên – TPT Đội cũng phải đặc biệt quan tâm giúp đỡ, tư vấn … cho đội viên phụ trách Sao tự tin thực hiện tốt nhiệm vụ tổ chức sinh hoạt Sao nhi đồng theo chủ điểm tháng được chất lượng, hiệu quả cao. * Bước 7: Giáo viên TPT Đội cần theo dõi kiểm tra, nhắc nhở trong suốt quá trình hoạt động. Đặc biệt là lực lượng đội phụ trách sao, cần lưu ý với các em về giờ giấc và lịch hoạt động cũng như thái độ, ăn mặc khi sinh hoạt. Sau mỗi tháng cần họp rút kinh nghiệm, biểu dương đối với những cá nhân làm tốt, đồng thời động viên, nhắc nhở những cá nhân chưa thực hiện được. Tổ chức cho các em tham gia Hội thi phụ trách sao giỏi vòng trường (nếu có điều kiện tổ chức một năm 2 lần) ở cuối 2 học kì. Tổ chức kiểm tra, biểu dương, khen thưởng thích đáng nhằm khích lệ tinh thần hoạt động của các em. Trên đây là những giải pháp đã mang lại hiệu quả rất cao, trong công tác hoạt động ngoài giờ lên lớp, mà đặc biệt là công tác sinh hoạt sao nhi đồng trong những năm qua. Bản thân luôn khẳng định rằng, việc tổ chức hoạt động sinh hoạt sao nhi đồng, có thu hút đông đảo các em vào tham gia sinh hoạt sao và mang lại hiệu quả cao, thì vai trò trách nhiệm của giáo TPT Đội là rất quan trọng. Chính nhờ sự kết hợp đồng bộ với các tổ chức như: Ban giám hiệu, giáo viên chủ nhiệm lớp, Đoàn, Đội, Hội đồng đội cơ sở và đội phụ trách sao trong nhà trường, cùng với sự thay đổi các hình thức hoạt động hàng năm theo tình hình thực tế ở những năm học khác nhau, nhằm để đạt được mục đích cho hoạt động sinh hoạt sao nhi đồng ở tiểu học. 3.3. Khả năng áp dụng của giải pháp: Đây là một sáng kiến, bản thân đã áp dụng vào hoạt động công tác sinh hoạt sao nhi đồng trường học trong những năm qua. Tương lai bản thân sẽ vận dụng đề tài này để phục vụ cho công tác hoạt động ngoài giờ lên lớp của mình trong những năm học tới và từng lúc bổ sung những khuyết điểm của kinh nghiệm để phù hợp với sự đổi mới, phát triển toàn diện giáo dục của đất nước ta hiện nay. Đặc biệt là công tác sinh hoạt sao nhi đồng ở tiểu học. 3.4. Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do được áp dụng giải pháp Thực tế, hoạt động sinh hoạt sao nhi đồng của trường trong những năm qua đã đi vào nề nếp, luôn hoạt động sôi nổi, thu hút toàn bộ nhi đồng nhà trường tham gia hoạt động tích cực, các em nhi đồng chăm, ngoan hơn, chất lương các mặt giáo dục được nâng lên theo từng năm học. Hàng năm qua việc kiểm tra, đánh giá của hoạt động này đều đạt hiệu quả đáng trân trọng. Kết quả qua các lần tham gia hội thi cấp huyện, đều đạt giải cao, trong đó có một giải nhất huyện về hoạt động sao nhi đồng. Đây là những thành quả đã đạt được từ kinh nghiệm hoạt động ngoài giờ lên lớp của đơn vị nhà trường trong những năm qua. Tôi tin tưởng rằng, sự phát huy của sáng kiến kinh nghiệm này, sẽ đem lại hiệu quả cao trong công tác hoạt động ngoài giờ ở tiểu học. Đặc biệt là hoạt động sinh hoạt sao nhi đồng vào những năm học tiếp theo. Tuy nhiên trong sáng kiến không tránh khỏi sự thiếu sót, mong được sự góp ý chân thành của Ban giám khảo cùng tất cả các bạn.