Tài liệu Sáng kiến một số kinh nghiệm quản lý, chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng dạy và học

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc MÔ TẢ SÁNG KIẾN Mã số: …………………………………………………………………………… 1. Tên sáng kiến: Một số kinh nghiệm quản lý, chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục tiểu học 3. Mô tả bản chất của sáng kiến 3.1 Tình trạng giải pháp đã biết Nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường đây là vấn đề được quan tâm hàng đầu. Chất lượng giáo dục phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó quan trọng là yếu tố quản lý. Công tác quản lý cần phải đổi mới để quản lý có hiệu quả. Trong công tác quản lý cần phải có mối quan hệ chặt chẽ để tạo sự thống nhất mạnh mẽ, đẩy mạnh tiến độ thực hiện mục tiêu giáo dục; Thực tế trong điều kiện hiện nay, công nghệ thông tin và khoa học phát triển người làm công tác quản lý phải hiểu một cách sâu sắc hơn ai hết về tầm quan trọng của giáo viên trong sự nghiệp giáo dục nói chung và sự tồn tại, phát triển của nhà trường nói riêng. Vì vậy, việc quản lý, chỉ đạo làm sao để nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng đối với người làm công tác quản lý; Thế nhưng thực trạng của vấn đề hiện tại ở trường tôi là trình độ chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên đều đạt chuẩn và trên chuẩn. Tuy nhiên xét về tay nghề giáo viên trong trường không đồng đều, chất lượng giảng dạy cũng thể hiện khác nhau, chất lượng học tập của học sinh cũng có phần hạn chế. Thật ra theo xu thế hiện nay, vấn đề giáo dục được quan tâm hàng đầu, đặc biệt quan tâm đến chất lượng dạy và học. Do vậy, muốn chất lượng giáo dục đạt kết quả cao thì cần thiết phải có một đội ngũ giáo viên có tay nghề vững vàng, giỏi về chuyên môn mới đảm bảo yêu cầu đặt ra trong giai đoạn hiện nay. 3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến 3.2.1. Mục đích của giải pháp - Nhằm giúp bản thân nâng cao trình độ hiểu biết của mình trong việc quản lý, chỉ đạo giúp giáo viên thực hiện nâng cao chất lượng dạy và học; - Tìm ra biện pháp cụ thể cho hoạt động dạy và học đạt hiệu quả cao; - Giúp giáo viên học tập kinh nghiệm, có niềm tin trong giảng dạy để từ đó bản thân của từng thành viên phấn đấu nhiều hơn nữa để có được tay nghề vững vàng, có kinh nghiệm trong dạy và học đạt hiệu quả tốt hơn. 3.2.2. Nội dung giải pháp Điểm mới trong kết quả nghiên cứu đề tài là đối với bản thân vừa làm vừa tiếp cận với thực tế cuộc sống một cách chặt chẽ, đồng thời tạo tinh thần thoải mái trong quá trình thực hiện của người quản lý cũng như tâm lý của giáo viên và học sinh. Giáo viên nghiên cứu, vận dụng việc nhận xét, đánh giá học sinh theo Thông tư 30 của Bộ Giáo dục và Đào tạo; vận dụng linh hoạt các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học đạt hiệu quả cao trong các tiết dạy. Học sinh tham gia tích cực chủ động sáng tạo trong quá trình học tập; đồng thời tham gia cùng giáo viên nhận xét kết quả học tập của học sinh; 2 Trong quản lí, đối với công việc làm trước đây còn mang tính hình thức chung chung chưa đưa ra biện pháp cụ thể, rõ ràng, chặt chẽ để giáo viên nhận thấy rằng vai trò của bản thân trong việc giảng dạy đạt hiệu quả cao là rất cần thiết. Đối với công việc hiện nay, muốn đạt được mục tiêu yêu cầu đề ra theo sự đổi mới của sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. Trước hết người cán bộ lãnh đạo phải có bản lĩnh, vững về chuyên môn, không ngừng học tập nâng cao trình độ hiểu biết về mọi mặt. Đồng thời phải thực hiện đổi mới trong việc quản lý, chỉ đạo điều hành công việc, cụ thể hóa kế hoạch, thường xuyên theo dõi chặt chẽ quá trình dạy và học của giáo viên nhằm giúp giáo viên thực hiện đạt hiệu quả tốt hơn; Muốn đạt được mục đích yêu cầu đề ra, theo tôi cần thực hiện một số nội dung như sau: Thứ nhất, quản lý hoạt động dạy của thầy * Thực hiện chương trình Muốn quản lý tốt việc thực hiện chương trình dạy và học của giáo viên thì người quản lý nắm vững chương trình dạy và học, phải nắm nội dung, yêu cầu đảm bảo theo chuẩn kiến thức kĩ năng các môn học theo chương trình dạy và học. Để thực hiện tốt vấn đề này, ngay từ đầu năm học cần nghiên cứu kỹ các văn bản chỉ đạo cũng như những thay đổi về nội dung, phương pháp dạy học, những sửa đổi trong chương trình sách giáo khoa, đồng thời triển khai đến tất cả giáo viên cùng thực hiện. Đặc biệt chú ý đến các tiết dạy có nội dung lồng ghép, tích hợp như giáo dục kĩ năng sống, sử dụng năng lượng tiết kiệm, giáo dục tấm gương 3 đạo đức Hồ Chí Minh, tài nguyên môi trường Biển, hải đảo, ứng phó biến đổi khí hậu…vào các môn học; Trong từng tháng, hết học kì I và cuối năm học người lãnh đạo phải tổ chức đánh giá, rút kinh nghiệm về việc thực hiện chương trình dạy học từng khối, lớp thông qua sổ phân phối chương trình. Từ đó, người lãnh đạo nhận xét, phát hiện những vấn đề cần uốn nắn. Nghiêm cấm việc cắt xén chương trình, thêm bớt, dạy dồn bất cứ môn học nào một cách tùy tiện, không đúng theo chương trình đã quy định. Muốn làm tốt việc này, phó hiệu trưởng chuyên môn cùng các khối trưởng chuyên môn phải phân công theo dõi, nắm tình hình thực hiện chương trình dạy học hàng tuần, hàng tháng. Lên kế hoạch kiểm tra, dự giờ, thăm lớp, căn cứ theo thời khóa biểu đã phổ biến cho giáo viên, nhằm đánh giá lại tiến độ thực hiện chương trình dạy và học cho tất cả các môn học, các khối lớp sao cho đồng đều, cân đối. Với những việc làm trên đã giúp cho giáo viên thực hiện chương trình nghiêm túc, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giảng dạy của giáo viên trường tôi trong thời gian qua có hiệu quả cao. * Thực hiện soạn giáo án Để chất lượng bài soạn đạt hiệu quả thì cần lưu ý một số nội dung sau: - Giáo viên soạn bài căn cứ vào phân phối chương trình, đảm bảo yêu cầu theo chuẩn kiến thức kĩ năng các môn học. Chú ý việc giảng dạy lồng ghép, tích hợp các nội dung theo qui định vào các môn học, nội dung đã điều chỉnh. Bài soạn ngắn gọn, đủ nội dung, đủ thông tin; - Thống nhất về nội dung, hình thức tổ chức cho từng loại bài. Chú ý các tiết dành cho địa phương phải có sự thống nhất trong tổ để thực hiện. Người quản lí 4 và các tổ trưởng chuyên môn phải phân công kiểm tra, theo dõi, nắm bắt tình hình soạn giảng của giáo viên như: + Phó hiệu trưởng trực tiếp chỉ đạo, tham dự sinh hoạt tổ chuyên môn hàng tháng để cùng nhau trao đổi bài soạn khó, kết hợp kiểm tra giáo án giáo viên theo kế hoạch 1 lần/tháng; + Tiến hành kiểm tra toàn bộ hồ sơ sổ sách tất cả giáo viên 4 lần/năm; Sau mỗi đợt kiểm tra có nhận xét, đóng góp ý kiến cụ thể từng giáo viên, đồng thời xếp loại thể hiện chính xác, công bằng, công khai và mang tính xây dựng. * Thực hiện giảng bài Hoạt động dạy và học chủ yếu bằng hình thức dạy và học trên lớp. Giờ lên lớp giữ vai trò quyết định chất lượng dạy học. Do đó, trực tiếp quyết định kết quả giờ lên lớp là người giáo viên. Do vậy, yêu cầu giờ lên lớp cần phải: + Đảm bảo yêu cầu theo chuẩn kiến thức kĩ năng các môn học; + Sử dụng đồ dùng dạy học triệt để và có hiệu quả cao nhất; + Giáo viên điều chỉnh, đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học để phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo, tạo hứng thú học tập cho học sinh. Chú ý phân hóa đối tượng học sinh trong tiết dạy.; + Tùy theo nội dung từng bài mà học sinh tự rút ra nội dung bài học, được hướng dẫn lồng ghép các kĩ năng, được liên hệ giáo dục thực tế cuộc sống… + Đánh giá nhận xét thể hiện sự tôn trọng, chính xác, khách quan, vô tư. Cần chú ý quan sát, theo dõi trao đổi nhận xét quá trình học tập, rèn luyện của học sinh; tư vấn, động viên khích lệ sự tiến bộ của học sinh; 5 Để thực hiện tốt việc làm trên, ngay từ đầu năm học, trong buổi sinh hoạt chuyên môn, phó hiệu trưởng chuyên môn phổ biến cụ thể những yêu cầu chung về giảng dạy và những yêu cầu đặc trưng riêng của từng môn học. * Dự giờ, thăm lớp Để nâng cao chất lượng giảng dạy, người quản lý cần có kế hoạch thăm lớp, dự giờ báo trước và dự giờ đột xuất. Sau dự giờ Ban giám hiệu phải có đánh giá nhận xét chính xác, chân tình có tính xây dựng, khuyến khích giáo viên phát huy những mặt mạnh, điều chỉnh khắc phục những mặt còn hạn chế, tư vấn, thúc đẩy giáo viên thực hiện giờ dạy đạt hiệu quả cao hơn; Qua dự giờ giúp người quản lí phát hiện ra những giáo viên có tài năng để bồi dưỡng tham gia dự thi tay nghề. Đồng thời cũng kịp thời nhắc nhở các đồng chí có tay nghề còn non yếu phấn đấu vươn lên. * Sinh hoạt tổ chuyên môn Đây là vấn đề không thể thiếu được, đặc biệt quan trọng là người tổ trưởng. Mỗi tháng sẽ tổ chức sinh hoạt chuyên môn hai lần vào tuần 1 và tuần 3 của tháng. Phó hiệu trưởng chuyên môn có trách nhiệm xây dựng kế hoạch triển khai kế hoạch đến từng tổ, dự sinh hoạt chuyên môn ở các tổ, động viên tất cả giáo viên có ý kiến trong buổi sinh hoạt. Ngoài ra, đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học để tạo cơ hội cho tất cả học sinh được học tập và phát triển; tạo điều kiện cho tất cả các thành viên trong nhà trường có mối quan hệ bình đẳng, có ý kiến trao đổi với nhau. Từ đó, từng cá nhân tự rút kinh nghiệm cho mình, có biện pháp giúp học sinh học tập tốt và tự điều chỉnh nội dung, phương pháp dạy học một cách linh hoạt, phù hợp đối tượng thực tế của lớp. Tổ 6 trưởng xây dựng kế hoạch của tổ căn cứ vào kế hoạch hàng tháng của trường, kết hợp với việc cụ thể của chuyên môn, chịu trách nhiệm phân công công việc cho từng tổ viên thực hiện nhiệm vụ công việc trong tháng. Người quản lí theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở giúp đỡ từng cá nhân hoàn thành nhiệm vụ được giao. * Đồ dùng dạy học Trong các tiết dạy giáo viên cần phải sử dụng triệt để đồ dùng dạy học hiện có và tự làm thêm một số đồ dùng đơn giản phục vụ cho tiết dạy. Nhà trường tổ chức các tổ làm đồ dùng dạy học có hiệu quả tham gia dự thi cấp trường, cấp huyện. Thông qua tiết dự giờ, Ban giám hiệu chú ý nhắc nhở giáo viên thấy rõ hiệu quả của việc sử dụng đồ dùng dạy học của từng khối lớp. Hàng năm nhà trường bổ sung các đồ dùng còn thiếu, thanh lý những đồ dùng dạy học đã cũ nát, hiệu quả kém. * Bồi dưỡng mũi nhọn giáo viên dạy giỏi Muốn đẩy mạnh phong trào dạy tốt thì điều quan trọng nhất là phải xây dựng mũi nhọn về giáo viên. Muốn có giáo viên giỏi, người lãnh đạo cần khuyến khích, động viên giáo viên, nhất là giáo viên trẻ hưởng ứng tốt phong trào thi đua, tham gia đăng ký dự thi giáo viên dạy giỏi các cấp và có kế hoạch bồi dưỡng, hỗ trợ giúp đỡ để giáo viên có hướng phấn đấu vươn lên; Bên cạnh đó, việc nâng cao chất lượng giảng dạy đây cũng là vấn đề rất quan trọng, người lãnh đạo cần phải khuyến khích, tạo điều kiện cho giáo viên không ngừng học tập nâng cao trình độ hiểu biết về mọi mặt. Thứ hai, quản lý hoạt động học của trò 7 Hoạt động học của trò bao giờ cũng phải nhịp nhàng với hoạt động dạy của thầy. Thông qua giáo viên, Ban giám hiệu quản lý hoạt động học của học sinh làm sao để học sinh thấy được “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Trong quản lý hoạt động học tập của học sinh, Ban giám hiệu cần bao quát toàn bộ các mặt hoạt động và thời gian thực hiện các hình thức học tập của các em lúc ở trường cũng như ở nhà để điều hòa, cân đối, điều khiển các em hoạt động phù hợp với nội dung dạy và học. Để thực hiện hoạt động học tập của học sinh được tốt, người lãnh đạo cần thực hiện một số vấn đề sau: - Cử một giáo viên (Tổng phụ trách) phối hợp cùng với giáo viên chủ nhiệm hàng tuần tổng kết thi đua, theo dõi các mặt chuyên cần cũng như các hoạt động ở lớp phát hiện những trường hợp học sinh vi phạm để kịp thời uốn nắn cho các em. Đồng thời tuyên dương dưới cờ những học sinh có thành tích nổi bật, nhắc nhở những học sinh còn biểu hiện tiêu cực trong học tập để các em phấn đấu tốt hơn. Lồng ghép trong buổi sinh hoạt dưới cờ đầu tuần, sinh hoạt Đội, sinh hoạt sao….đưa ra nội dung giáo dục với nhiều hình thức như : Nêu gương người tốt việc tốt, số hoa điểm 10, kể chuyện tấm gương về Bác….để các em thấy được những việc làm tốt cần phải noi theo; - Khi dự giờ, thăm lớp cần chú ý nhận xét học sinh qua các hoạt động học tập, ý thức xây dựng bài, việc chuẩn bị bài…để kịp thời điều chỉnh giúp đỡ học sinh chưa đạt yêu cầu; - Tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các đợt kiểm tra định kì theo nội dung chương trình trọng tâm, phù hợp với chuẩn kiến thức kĩ 8 năng. Bài kiểm tra phải có nhận xét, sửa lỗi của giáo viên nhằm để giúp học sinh có hướng phấn đấu tốt hơn; - Theo dõi kết quả học tập của học sinh qua các kì thi, nắm số lượng học sinh giỏi, yếu kém ở các lớp. Đồng thời thống nhất cùng với tổ khối chuyên môn đưa ra biện pháp tổ chức phụ đạo để nâng chất lượng học tập của từng khối lớp. Đồng thời tham gia dạy một số tiết trên lớp để nắm bắt tình hình học tập của học sinh; - Phối hợp cùng Tổng phụ trách Đội tổ chức các hoạt động lao động, học tập, vui chơi giải trí phù hợp tâm lý lứa tuổi học sinh như thể dục giữa giờ, múa hát tập thể, các trò chơi dân gian …Thực hiện tốt việc phối hợp với giáo viên chủ nhiệm, với phụ huynh học sinh để quản lý chặt chẽ hoạt động học tập của các em từ trong trường đến gia đình. Để thực hiện tốt vấn đề này, ngay từ đầu năm học nhà trường tổ chức đại hội phụ huynh học sinh nhằm trao đổi những vấn đề cần quan tâm đối với học sinh, triển khai nội dung đánh giá học sinh theo qui định mới để phụ huynh thấy được trách nhiệm của mình trong việc chăm lo đến điều kiện học tập của các em như đồ dùng học tập, thời gian học tập, tránh khoán trắng cho nhà trường nhằm để giáo dục học sinh thực hiện ngày càng tốt hơn về tác phong đạo đức cũng như kết quả học tập. 3.3. Khả năng áp dụng của giải pháp Bằng những biện pháp đã nêu trên, tôi đã vận dụng trong đơn vị đạt hiệu quả khá cao, mỗi năm đều có sự thay đổi, năm sau đạt kết quả cao hơn năm trước. Có nhiều giáo viên phấn khởi và đạt được nhiều thành tích đáng kể; 9 Với nội dung đề tài này bản thân tôi cũng đã nhân rộng trong toàn thể giáo viên của đơn vị đã thực hiện và có thể triển khai các trường trong huyện cùng chia sẻ, trao đổi để thực hiện. 3.4. Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng giải pháp Với những giải pháp cho hoạt động dạy và học cùng với sự chia sẻ định hướng của người lãnh đạo, giáo viên trường đã học tập được những kinh nghiệm, có được niềm tin trong giảng dạy, từ đó họ tự phấn đấu vươn lên, có được tay nghề vững vàng, nắm vững kiến thức, luôn thể hiện tốt thái độ, tác phong sư phạm và đạt được hiệu quả cao trong các tiết dạy. Có nhiều giáo viên tích cực hưởng ứng tốt phong trào thi đua và đạt thành tích năm sau cao hơn năm trước. Cụ thể kết quả đạt được trong năm học 2014-2015 như sau: *Về giáo viên: - Giáo viên dạy giỏi cấp trường: 22/37 giáo viên - Giáo viên dạy giỏi huyện : 13/37 - Giáo viên dạy giỏi Tỉnh: 1/37 *Về học sinh: Có nhiều học sinh tham gia các kỳ thi do huyện tổ chức và đạt 22 giải trong các kỳ thi như: Thi Olympic Toán, Tiếng Anh, Tin học… 3.5. Tài liệu kèm theo : không …………………, , ngày tháng 4 năm 2016 Người viết 10 11 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO MỎ CÀY NAM TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐA PHƯỚC HỘI HỌ VÀ TÊN: PHẠM VĂN HẢI NHIỆM VỤ: PHÓ HIỆU TRƯỞNG Mã số: ………………………………………………………………. Tên sáng kiến: Một số kinh nghiệm quản lý, chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO MỎ CÀY NAM TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐA PHƯỚC HỘI HỌ VÀ TÊN: PHẠM VĂN HẢI 12 NHIỆM VỤ: PHÓ HIỆU TRƯỞNG Mã số: ………………………………………………………………. Tên sáng kiến: Một số kinh nghiệm quản lý, chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. 13