Tài liệu Sáng kiến một số kinh nghiệm giáo dục đạo đức hs ở trường thpt trong tình hình hiện nay

Së gi¸o dôc §µo hµ tÜnh Trêng THPT hµm Nghi Mét sè kinh nghiÖm gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh THPT trong t×nh h×nh hiÖn nay T¸c gi¶: §oµn MInh §iÒn §¬n vÞ: Trêng THPT hµm Nghi H¬ng Khª, th¸ng 4 n¨m 2013 Mét sè kinh nghiÖm gi¸o dôc ®¹o ®øc HS ë trêng THPT trong t×nh h×nh hiÖn nay I. Lý do chän ®Ò tµi. H¬n hai thËp kû thùc hiÖn c¶i c¸ch gi¸o dôc, chóng ta giµnh nhiÒu thµnh tùu to lín. Bªn c¹nh ®ã, ngµnh Gi¸o Dôc còng chÞu nhiÒu t¸c ®éng cña mÆt tr¸i c¬ chÕ thÞ trêng, cña c«ng nghÖ th«ng tin, mÆt tr¸i cña phim ¶nh vµ mÆt tr¸i cña lµn sãng Toµn cÇu hãa. Mét bé phËn kh«ng nhá trong häc sinh lý tëng bÞ xãi mßn, ®¹o ®øc bÞ xuèng cÊp. Theo thèng kª cña Tæng côc phßng téi ph¹m, trong mÊy n¨m gÇn ®©y, mçi n¨m cã kho¶ng 10 000 vô ¸n do trÎ díi 18 tuæi g©y ra. Trong ®ã, sè vô ¸n do häc sinh, - sinh viªn g©y ra chiÕm 1/5. C¸c gi¸ trÞ v¨n hãa truyÒn thèng ngµy cµng bÞ xãi mßn, thay vµo ®ã lµ c¸c lèi sèng bu«ng th¶ ngµy cµng cã chiÒu híng t¨ng m¹nh trong giíi trÎ, trong häc sinh, sinh viªn. Nh÷ng vÊn ®Ò nªu trªn ®· ®îc c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng nãi nhiÒu, viÕt nhiÒu tõ l©u. Hä ®· giãng lªn nh÷ng håi chu«ng c¶nh tØnh x· héi, c¶nh tØnh víi ngµnh Gi¸o Dôc. Trêng THPT Hµm Nghi hiÖn cã 31 líp víi gÇn 1450 häc sinh, 80 c¸n bé gi¸o viªn. Lµ mét trêng ë miÒn nói, ®Þa bµn ®i l¹i khã kh¨n, ®êi sèng cña c¸n bé - gi¸o viªn còng nh cña häc sinh cßn nhiÒu khã kh¨n. Còng nh bao trêng THPT kh¸c, nhiÖm vô cña trêng THPT Hµm Nghi lµ chuÈn bÞ cho c¸c em häc sinh hµnh lý trÝ tuÖ vµ ®¹o ®øc cho c¸c em v÷ng bíc vµo ®êi. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tiÔn cña nhµ trêng vµ nhiÖm vô chung, trong mÊy n¨m trë l¹i ®©y, nhµ trêng ®· gÆt h¸i ®îc mét sè thµnh tÝch trong gi¶ng d¹y còng nh gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh. Trong ph¹m vi ®Ò tµi nµy, t«i tr×nh bµy mét sè kinh nghiÖm trong viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc ë trêng THPT Hµm Nghi. II. T×nh h×nh ®¹o ®øc häc sinh ë trêng THPT Hµm Nghi trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Theo con sè thèng kª ë trêng THPT Hµm Nghi tõ n¨m 2002 l¹i nay, chóng t«i cã ®îc nh sau: N¨m 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Sè vô vi ph¹m ®¹o 18 19 24 26 29 31 34 ®øc, ph¸p luËt Qua trªn sè liÖu thèng kª trªn, ta thÊy, sè häc sinh vi ph¹m ngµy cµng t¨ng. Trong 7 n¨m cã 181 vô vi ph¹m ph¸p luËt, §iÒu lÖ trêng THPT. Trung b×nh mçi n¨m cã 25 vô. ChiÒu híng t¨ng dÇn. Trong sè vô vi ph¹m, chóng t«i ph©n lo¹i cã c¸c nhãm nh sau: + Trém c¾p: 3. + B¹o lùc: 31 + Vi ph¹m ATGT: 8. + Vi ph¹m vÒ trang phôc, vÒ hµnh vi øng xö, ng«n ng÷: 51. + Bá giê häc ®Ó ch¬i Game, bida...: 83. + Hót thuèc: 5. Trong sè 181 vô, cã nhiÒu vô viÖc nghiªm träng. Trém c¾p 2 vô; ®¸nh nhau g©y th¬ng tÝch 2 vô, tai n¹n giao th«ng gi©y ra chÕt ngêi 1 vô. Riªng nghiÖn hót ma tóy, tiªm chÝch cha cã trêng hîp nµo. Qua viÖc xö lý c¸c vô viÖc, chóng t«i rót ra mÊy nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc häc sinh vi ph¹m ph¸p luËt, vi ph¹m ®¹o ®øc häc sinh: 1- ThiÕu sù gi¸o dôc tõ phÝa gia ®×nh; 2 - ThiÕu sù quan t©m, gi¸o dôc cña nhµ trêng mµ trùc tiÕp lµ cña GVCN; 3 - Sù thay ®æi vÒ t©m - sinh lý; 4 - Häc lùc yÕu; 5 - T¸c ®éng cña phim ¶nh; 6 - T¸c ®éng cña Internet; 7 - NghÌo - ®ãi. 8 - ChÞu sù t¸c ®éng cña c¸c mÆt tr¸i cña kinh tÕ thÞ trêng. 9 – ThiÕu sù híng dÉn, t vÊn cña nhµ trêng trong viÖc rÌn luyÖn, häc tËp, lèi sèng... Trong c¸c nguyªn nh©n dÉn ®Õn c¸c tÖ n¹n trªn, chóng t«i cho r»ng nguyªn nh©n 1 vµ 2 lµ c¬ b¶n. Nh vËy, tr¸ch nhiÖm tríc hÕt lµ thuéc vÒ nhµ trêng vµ gia ®×nh. III. Mét sè gi¶i ph¸p thùc hiÖn. §Ó ng¨n chÆn c¸c tÖ n¹n trong häc sinh, trong 5 n¨m qua (tõ n¨m 2008 ®Õn nay) chóng t«i ®· ¸p dông mét sè gi¶i ph¸p nh sau: 1. Qu¸n triÖt cho c¸n bé, gi¸o viªn, ®Æc biÖt lµ gi¸o viªn chñ nhiÖm vÒ vai trß to lín cña nhµ trêng trong viÖc qu¶n lý, gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh. Th«ng qua c¸c cuéc häp, héi nghÞ c¸n bé-gi¸o viªn, hiÖu trëng ph¶i lµm cho c¸n bé- gi¸o viªn nhËn thøc s©u s¾c r»ng, gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh cÊp THPT lµ mét viÖc lµm hÕt søc khã kh¨n, l©u dµi, gian khæ vµ phøc t¹p nhng còng ®Çy vinh quang. §ã lµ gãp phÇn to lín vµo viÖc æn ®Þnh x· héi, híng cho c¸c em tíi mét lý tëng cao ®Ñp, mét tr¹ng th¸i t©m lý th¨ng b»ng. §©y lµ nhiÖm vô chÝnh trÞ cña ngµnh Gi¸o Dôc- §µo T¹o, cña mçi thÇy - c« gi¸o, cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ trong nhµ trêng, cña mçi bËc cha, mÑ häc sinh. Trong ®ã, nhµ trêng vµ gia ®×nh ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. Nhµ trêng mua ®ñ cho 31 GVCN c¸c tµi liÖu vÒ c«ng t¸c chñ nhiÖm. §èi víi häc sinh khèi 12, nhµ trêng ph¶i bè trÝ l¹i 2/3 sè gi¸o viªn chñ nhiÖm. Nh÷ng gi¸o viªn yÕu vÒ nghiÖp vô, yÕu vÒ tr¸ch nhiÖm kiªn quyÕt ph¶i thay thÕ. Trong qu¸ tr×nh chØ ®¹o thùc hiÖn c«ng t¸c gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh, chóng t«i cã kÕt luËn: NhiÒu gi¸o viªn chñ nhiÖm nhËn thøc thiÕu ®óng ®¾n vÒ vai trß cña m×nh ®èi víi c«ng t¸c gi¸o dôc häc sinh hoÆc nhiÒu gi¸o viªn chñ nhiÖm cha quan t©m ®óng møc vÒ c«ng t¸c chñ nhiÖm nªn phong trµo thi ®ua, nÒ nÕp häc tËp, kÕt qu¶ häc tËp ë líp ®ã tôt hËu so víi c¸c líp cã GVCN tèt. ThËm chÝ, cã nhiÒu häc sinh vi ph¹m ph¸p luËt. T¹i trêng ®· diÔn ra 2 vô häc sinh ®¸nh nhau g©y th¬ng tÝch (n¨m 2002 ë líp 11B1, 11 B2; n¨m 2009 ë líp 12B5), 2 vô häc sinh bá häc v× thiÕu sù quan t©m cña GVCN (1em líp 11 B9 n¨m 2011; 1 em ë líp 11B 9 n¨m 2012). 2. TËp huÊn c«ng t¸c chñ nhiÖm cho GVCN. Nhµ trêng lùa chän nh÷ng gi¸o viªn cã t©m, cã lùc, cã kinh nghiÖm lµm c«ng t¸c chñ nhiÖm. §Çu n¨m häc, trêng tæ chøc tËp huÊn c«ng t¸c chñ nhiÖm cho c¸c gi¸o viªn míi ®îc ph©n c«ng t¸c chñ nhiÖm hoÆc c¸c gi¸o viªn cßn thiÕu kinh nghiÖm chñ nhiÖm. Trong c«ng t¸c chñ nhiÖm cÇn chó träng c¸c vÊn ®Ò sau: + Chó träng t×m hiÓu häc sinh vÒ c¸c mÆt: søc kháe, t©m - sinh lý, hoµn c¶nh gia ®×nh cña häc sinh. Hoµn c¶nh gia ®×nh cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ®¹o ®øc c¸c em. Qua t×m hiÓu, chóng t«i thÊy r»ng cã kho¶ng 60% häc sinh vi ph¹m ®¹o ®øc, ph¸p luËt lµ do hoµn c¶nh gia ®×nh. Cã thÓ lµ bè - mÑ ly h«n; bè - mÑ lµm ¨n xa, c¸c em sèng víi «ng- bµ; bè - mÑ kh«ng cã biÖn ph¸p gi¸o dôc, cha quan t©m ®Õn viÖc häc vµ gi¸o dôc con c¸i. §Ó lµm tèt c«ng t¸c nµy, Ban gi¸m hiÖu ®· cïng GVCN ®Õn tËn nhµ cña häc sinh ®Ó n¾m b¾t t×nh h×nh, t vÊn cho bè, mÑ, ngêi gi¸m hé...vÒ viÖc qu¶n lý, gi¸o dôc c¸c em. N¨m 2009, Ban gi¸m hiÖu vµ GVCN ®· ®i ®Õn gÇn 600 gia ®×nh häc sinh ®Ó t×m hiÓu vµ lµm c«ng t¸c t vÊn. + Nhµ trêng híng dÉn GVCN uèn n¾n cho HS nh÷ng sai ph¹m dï nhá; ®éng viªn khuyÕn khÝch c¸c em phÊn ®Êu trong häc tËp vµ rÌn luyÖn. §Æc biÖt qu¶n lý c¸c em trong c¸c ho¹t ®éng ë trêng; híng dÉn GVCN th«ng qua c¸c cuéc häp CMHS ®Ó phèi hîp víi hä kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng cña c¸c em ë trêng còng nh ë nhµ. GVCN cÇn ph¶i th«ng tin kÞp thêi, chÝnh x¸c ®Õn cho cha mÑ c¸c em vÒ nh÷ng vi ph¹m cña c¸c em. GVCN ph¶i thùc sù lµ ®Þa chØ tin cËy cña cha mÑ häc sinh; lµ ®Þa chØ lµ niÒm tin cña c¸c em khi c¸c em gÆp r¾c rèi trong häc tËp còng nh trong cuéc sèng. N¨m häc 2012-2013, nhµ trêng chi phÝ gÇn 20 triÖu ®ång cho c«ng t¸c liªn l¹c gi÷a nhµ trêng vµ CMHS. Trung b×nh, mçi líp chi 600 000 ®ång cho c«ng t¸c th«ng tin, liªn l¹c. + §¸nh gi¸ nhËn xÐt häc sinh c«ng b»ng, kh¸ch quan. §Ó ®éng viªn, khuyÕn khÝch GVCN lµm tèt c«ng t¸c chñ nhiÖm, nhµ trêng ®a tiªu chÝ thi ®ua c«ng t¸c chñ nhiÖm vµo NghÞ quyÕt cña Héi nghÞ c¸n bé-gi¸o viªn ®Çu n¨m. Cã phÇn thëng thÝch ®¸ng cho gi¸o viªn chñ nhiÖm giái ®ång thêi cã chÕ tµi xö lý nhòng gi¸o viªn thiÕu tr¸ch nhiÖm trong c«ng t¸c gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh ®Ó xÈy ra c¸c vô viÖc tiªu cùc trong häc sinh hoÆc chËm xö lý c¸c vô viÖc tiªu cùc ®Ó kÐo dµi, phøc t¹p. 3. Chó träng gi¸o dôc häc sinh c¸ biÖt. X¸c ®Þnh häc sinh c¸ biÖt vÒ ®¹o ®øc lµ nh÷ng nh©n tè g©y ra nh÷ng r¾c rèi, phøc t¹p trong nhµ trêng vµ x· héi. V× vËy, nhµ trêng ®· chØ ®¹o GVCN, §oµn thanh niªn vµ gi¸o viªn bé m«n rµ so¸t c¸c ®èi tîng cÇn ph¶i ®îc theo dâi, gi¸o dôc, gióp ®ì. Cô thÓ lµ c¸c ®èi tîng: häc sinh yÕu mét trong hai mÆt hoÆc lµ yÕu h¹nh kiÓm, hoÆc yÕu häc lùc; häc sinh lu ban. Hai ®èi tîng trªn lµ lùc lîng l«i kÐo c¸c häc sinh kh¸c vi ph¹m. Bëi vËy, ngay tõ ®Çu n¨m häc, nhµ trêng ®· trùc tiÕp cïng GVCN vµ gia ®×nh cã sù tháa íc, phèi hîp gi¸o dôc, gióp ®ì c¸c em trong rÌn luyÖn còng nh trong häc tËp. §èi víi nh÷ng trêng hîp khã kh¨n, cÇn ph¶i kiªn tr× vµ ph¶i phèi hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng. N¨m 2012-2013, nhµ trêng ®· thµnh c«ng gi¸o dôc 15 häc sinh c¸ biÖt ë c¸c líp: 11 B10, 10 B11, 12b5, 12B6, 12B7. Trong 2 n¨m trë l¹i ®©y, kh«ng cã häc sinh nµo bÞ kû luËt. Nhµ trêng cã phÇn thëng thÝch ®¸ng cho c¸c gi¸o viªn cã thµnh tÝch trong viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh c¸ biÖt. Khi cã nh÷ng trêng hîp phøc t¹p, hiÖu trëng ph¶i trùc tiÕp gi¶i quyÕt vô viÖc, kh«ng ®Ó vô viÖc kÐo dµi, phøc t¹p. 3. LËp gãc t vÊn cho häc sinh. X¸c ®Þnh trong cuéc sèng, häc sinh cßn thiÕu nhiÒu kü n¨ng nh: Kü n¨ng giao tiÕp, kü n¨ng øng xö, kü n¨ng b¶o vÖ søc kháe (chñ yÕu lµ n÷ sinh)...; häc sinh cßn lóng tóng trong viÖc chän nghÒ... Nhµ trêng ®· ®Çu t 50 triÖu ®ång ®Ó mua c¸c trang thiÕt bÞ lËp gãc t vÊn cho c¸c em. LËp gãc t vÊn, thùc chÊt lµ lËp tæ hßa gi¶i c¸c vô viÖc, gi¶i quyÕt nh÷ng víng m¾c vÒ t©m lý, nh÷ng t©m t, t×nh c¶m nguyÖn väng cña c¸c em. C¸n bé t vÊn ph¶i lµ nh÷ng gi¸o viªn nhiÖt t×nh, cã n¨ng lùc, n¨ng khiÕu, hiÓu biÕt vÒ c«ng t¸c x· héi. Qua 2 n¨m ho¹t ®éng cña c«ng t¸c t vÊn, chóng t«i ®· tiÕn hµnh hµng chôc cuéc t vÊn cho tËp thÓ vµ hµng tr¨m cuéc t vÊn cho c¸ nh©n c¸c häc sinh nh÷ng vÊn ®Ò mµ c¸c em cßn b¨n kho¨n, hßa gi¶i nhiÒu vô viÖc m©u thuÉn cña häc sinh rÊt thµnh c«ng. ¦u ®iÓm cña c«ng t¸c hßa gi¶i lµ triÖt tiªu ®îc lßng hËn thï gi÷a häc sinh víi nhau, x©y dùng cho c¸c em lßng nh©n ¸i, t×nh ®oµn kÕt, th¬ng yªu. Tuy nhiªn, ®Ó c«ng t¸c hßa gi¶i cã kÕt qu¶, c¸n bé phô tr¸ch ph¶i cã biÖn ph¸p, kinh nghiÖm vµ thùc sù cã tr¸ch nhiÖm. C«ng t¸c t vÊn cßn gióp ®îc nhiÒu em gi¶i táa t©m lý bøc xóc vÒ hoµn c¶nh gia ®×nh, nh÷ng b¨n kho¨n trong viÖc b¶o vÖ søc kháe, trong viÖc chän nghÒ... 4. X©y dùng trêng häc mét m«i trêng th©n thiÖn, ®oµn kÕt. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó c«ng t¸c gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh cã hiÖu qu¶ lµ ph¶i t¹o nªn m«i trêng th©n thiÖn. Nhµ trêng ®· chØ ®¹o §oµn thanh niªn tæ chøc c¸c s©n ch¬i bæ Ých nh: tæ chøc c¸c trß ch¬i d©n gian (kÐo co, ®¸ cÇu...), tæ chøc c©u l¹c bé th¬, thi h¸t d©n ca, tæ chøc c¸c ho¹t ®éng thÓ thao...§oµn thanh niªn ®· tæ chøc c¸c trËn ®Êu giao lu bãng chuyÒn, bãng ®¸ gi÷a häc sinh vµ gi¸o viªn. Trong c¸c trËn ®Êu, "phÇn th¾ng" bao giê còng thuéc vÒ c¸c häc sinh. 6. Qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng cña häc sinh. Chóng t«i cho r»ng, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn c¸c em häc sinh vi ph¹m tÖ n¹n lµ do sù bu«ng láng qu¶n lý cña nhµ trêng vµ cña gia ®×nh. Bëi vËy, nhµ trêng ®· chØ ®¹o §oµn thanh niªn phèi hîp víi GVCN vµ gia ®×nh qu¶n lý chÆt häc sinh trong c¸c ho¹t ®éng cña häc sinh. Thùc tÕ cho thÊy, rÊt nhiÒu häc sinh lîi dông viÖc ®au èm, hoÆc mét sè viÖc kh¸c ®Ó lõa dèi nhµ trêng nghØ häc ch¬i Game, bi da.... §Ó ng¨n chÆn t×nh tr¹ng nµy, nhµ trêng ®· t vÊn cho bè mÑ ph¬ng ph¸p qu¶n lý con häc vµ ho¹t ®éng. Cô thÓ, cha, mÑ häc sinh ph¶i n¾m ®îc thêi khãa biÓu ho¹t ®éng ë trêng cña con. GVCN t vÊn viÖc kiÓm tra con häc ë líp còng nh ë nhµ. Cô thÓ, nhµ trêng qui ®Þnh häc sinh ph¶i ghi vµo ®Çu bµi häc thêi gian (ngµy-th¸ng- n¨m), nhê ®ã mµ bè mÑ kiÓm tra biÕt ®îc con ®Õn trêng cã vµo líp hay kh«ng, ngåi häc cã ghi chÐp hay kh«ng. Buæi tèi cÇn ph¶i qu¶n lý con häc ë nhµ. VÒ phÇn m×nh, nhµ trêng kiÓm tra liªn tôc sÜ sè trªn líp qua gi¸o viªn bé m«n vµ qua kiÓm tra cña §oµn trêng. NÕu ph¸t hiÖn häc sinh bá häc, gi¸o viªn bé m«n, §oµn trêng b¸o ngay cho gi¸o viªn chñ nhiÖm vµ gi¸o viªn chñ nhiÖm b¸o cho cha, mÑ biÕt ®Ó xö lý. Trong n¨m häc nµy, nhµ trêng ®· ph¸t hiÖn cã 12 em cã hiÖn tîng tiÕt hoÆc lõa bè mÑ ®Ó ®i ch¬i. Nhµ trêng ®· phèi hîp víi gia ®×nh gi¶i quyÕt triÖt ®Ó. §Æc biÖt, vµo c¸c ngµy lÔ lín, dÞp tÕt cæ truyÒn, dÞp cuèi n¨m häc, nhµ trêng ®· t vÊn cho cha, mÑ häc sinh qu¶n lý c¸c em, kh«ng cho c¸c em tù tæ chøc picnic, liªn hoan tæng kÕt...Bëi lÏ, nh÷ng ho¹t ®éng nµy kh«ng cã sù kiÓm so¸t, híng dÉn cña ngêi lín dÔ dÉn ®Õn m©u thuÉn, xung ®ét vµ c¸c hËu qu¶ kh«n lêng kh¸c. Nh vËy, c¸c em cã chu tr×nh thêi gian khÐp kÝn nªn nhµ trêng vµ gia ®×nh kiÓm so¸t ®îc c¸c ho¹t ®éng cña häc sinh. §Ó thùc hiÖn ®îc c«ng t¸c nµy, nhµ trêng ®· huy ®éng gi¸o viªn vÒ tËn nhµ häc sinh võa ®Ó t×m hiÒu hoµn c¶nh gia ®×nh, võa ®Ó t vÊn cho cha, mÑ häc sinh trong viÖc qu¶n lý viÖc häc tËp cña c¸c em. 7. T¨ng cêng phèi hîp víi cha mÑ häc sinh. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn häc sinh vi ph¹m tÖ n¹n x· héi lµ thiÕu sù quan t©m cña nhµ trêng vµ gia ®×nh. Do vËy, trong qu¸ tr×nh gi¸o dôc häc sinh, nhµ trêng rÊt chó träng viÖc phèi hîp víi gia ®×nh. Coi sù phèi hîp nµy lµ sù quyÕt ®Þnh thµnh c«ng trong viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò khã kh¨n mµ chóng t«i gÆp ph¶i ®ã lµ häc sinh thêng t×m c¸ch giÊu bè, mÑ mçi khi c¸c em ph¹m lçi. §· cã nhiÒu em khi nhµ trêng mêi cha, mÑ ®Õn ®Ó trao ®æi, c¸c em ®· nhê nh÷ng ngêi kh«ng ph¶i trong gia ®×nh ®ãng vai bè hoÆc mÑ ®Õn gÆp nhµ trêng vµ hËu qu¶ ®¸ng tiÕc ®· xÈy ra. Bëi vËy, mét trong nh÷ng nguyªn t¾c tríc khi lµm viÖc víi cha, mÑ häc sinh, tríc hÕt GVCN ph¶i n¾m râ sù viÖc xÈy ra vµ ph¶i thu thËp ®îc b»ng chøng. Kinh nghiÖm cho thÊy r»ng, cha, mÑ häc sinh chØ thõa nhËn con m×nh cã khuyÕt ®iÓm khi c¸c b»ng chøng ®· râ rµng. TiÕp theo, khi lµm viÖc víi cha mÑ häc sinh ph¶i yªu cÇu hä xuÊt tr×nh CMND vµ sæ hé khÈu. Cã nhiÒu vô viÖc c¸c em häc sinh mîn, thËm chÝ lµ thuª ngêi ®ãng gi¶ bè-mÑ m×nh ®Ó lõa GVCN. Chõng nµo c¸c vô viÖc cña c¸c em cha gi¶i quyÕt xong th× cha thÓ cho c¸c em tiÕp tôc häc. 7. Gióp ®ì nh÷ng häc sinh häc yÕu trong häc tËp, rÌn luyÖn. §èi víi nh÷ng ®èi tîng häc sinh nµy, nhµ trêng ®· tæ chøc kh¶o s¸t chÊt lîng häc tËp ®Çu n¨m häc ®Ó ph¸t hiÖn ®óng ®èi tîng. Theo ®ã, nhµ trêng bè trÝ c¸c gi¸o viªn cã t©m huyÕt, cã tr¸ch nhiÖm, cã kinh nghiÖm gi¶ng d¹y trùc tiÕp gióp ®ì c¸c em trong häc tËp. KÕt qu¶, sè häc sinh cã ®iÓm kÐm: 0; sè häc snh cã ®iÓm yÕu ®· gi¶m thiÓu. Sè häc sinh ®¹t lo¹i kh¸ vµ giái t¨ng lªn râ rÖt. 8. Phèi hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng xö lý nghiªm tóc, døt ®iÓm c¸c vô viÖc, kh«ng ®Ó kÐo dµi g©y phøc t¹p. Cã nhiÒu vô viÖc xÈy ra nhµ trêng kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®ã lµ nh÷ng vô ®¸nh nhau ë ngoµi trêng cã liªn quan ®Õn häc sinh, trém c¾p. Trong trêng hîp nµy, nhµ trêng phèi hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng ®· ng¨n chÆn ®îc nhiÒu vô viÖc xÈy ra. §Æc biÖt lµ gi¶i quyÕt m©u thuÉn gi÷a c¸c häc sinh víi nhau, gi÷a häc sinh víi c«ng d©n cña ®Þa ph¬ng... 9. B¶n th©n c¸c thÇy- c« gi¸o ph¶i lµ mét tÊm g¬ng ®Ó häc sinh noi theo. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn häc sinh. ViÖc gi¸o viªn thùc hiÖn tèt néi qui nhµ trêng cã t¸c dông to lín hµnh vi cña c¸c em. Cô thÓ, c¸ch xng h« gi÷a thÇy-trß ®óng mùc; gi¸o viªn kh«ng hót thuèc l¸ trong trêng, kh«ng sö dông ®iÖn tho¹i di ®éng trong giê d¹y, trong ho¹t ®éng gi¸o dôc; trang phôc chØn chu khi lªn líp; lªn líp cã gi¸o ¸n, ®óng giê; kh«ng vµo muén, ra sím..; cã t×nh th¬ng yªu ®èi víi häc sinh, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng em cã hoµn c¶nh khã kh¨n, hoÆc t©m lý, t×nh c¶m c¸ biÖt, häc lùc yÕu. 10. §Èy m¹nh c«ng t¸c d©n vËn. §èi víi c¸c hé d©n xung quanh trêng ph¶i lµm cho häc hiÓu r»ng, chÝnh hä cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc gióp nhµ trêng qu¶n lý häc sinh. T×nh tr¹ng häc sinh ®îc gia ®×nh cho ®i xe m¸y ®Õn trêng, häc sinh göi xe ®¹p, xe m¸y ë c¸c nhµ d©n, c¸c qu¸n hµng xung quanh trêng kh¸ phæ biÕn. Bëi vËy, nhµ trêng ®· cïng víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng vµ c¸c hé d©n xung quanh khu vùc trêng ®· phèi hîp víi nhau lµm tèt viÖc qu¶n lý c¸c em. Kiªn quyÕt kh«ng cho c¸c em göi xe ®¹p, xe m¸y trong nhµ d©n. V× vËy, sè häc sinh bá häc gi÷a buæi rÊt Ýt, c¸c tiªu cùc kh¸c còng theo ®ã gi¶m sót. 11. §Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, gi¸o dôc ®¹o ®øc, ph¸p luËt. §©y lµ ph¬ng ph¸p ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn qua c¸c tiÕt chµo cê ®Çu tuÇn, ®Æc biÖt qua lång ghÐp m«n GDCD vµ c¸c m«n khoa häc x· héi kh¸c ®Ó n©ng cao ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt, ®¹o ®ø cña häc sinh. MÆt kh¸c, nhµ trêng phèi hîp víi C«ng An huyÖn tËp trung häc sinh tuyªn truyÒn vÒ ATGT, vÒ chÊp hµnh ph¸p luËt... Víi 11 gi¶i ph¸p trªn, qua 4 n¨m chóng t«i ®· thu ®îc kÕt qu¶ nh sau: N¨m 2009 2010 2011 2012 2013 Sè vô vi ph¹m ®¹o ®øc, 20 19 16 11 6 ph¸p luËt Tæng sè: 72 vô. Trung b×nh mçi n¨m cã 14,4 vô. Trong ®ã: + Trém c¾p: 0. + B¹o lùc: 3 + Vi ph¹m ATGT: 8. + Vi ph¹m vÒ trang phôc, vÒ hµnh vi øng xö, ng«n ng÷: 43. + Bá giê häc ®Ó tham gia ch¬i Game; bida...: 15. + Hót thuèc: 4. Nh vËy, so víi c¸c n¨m tríc c¸c vô tiªu cùc trong häc sinh ®· gi¶m h¼n. Trong ®ã, c¸c vô viÖc nguy hiÓm nh b¹o lùc, trém c¾p hÇu nh kh«ng cßn. Trong 6 vô vi ph¹m n¨m 2013, chØ cã vi ph¹m vÒ trang phôc, øng xö thiÕu v¨n hãa, hót thuèc. Cßn trém c¾p, b¹o lùc, vi ph¹m ATGT kh«ng cßn. Cã thÓ nãi, cha cã n¨m häc nµo mµ sè vi ph¹m ph¸p luËt, ®¹o ®øc häc sinh ®· gi¶m thiÓu nh vËy. §©y lµ mét kÕt qu¶ ®¸ng nghi nhËn vµ tr©n träng. IV. KÕt luËn. C«ng t¸c gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh lµ mét nhiÖm vô chÝnh trÞ cña mçi nhµ trêng. Víi ®Æc thï cña t©m lý, løa tuæi vµ chÞu t¸c ®éng ®a chiÒu, nªn viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh rÊt khã kh¨n, phøc t¹p. Nã ®ßi hái võa khoa häc, võa b¶n lÜnh, võa kinh nghiÖm vµ kiªn tr×; ph¶i cã sù nç lùc cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ cña ®Þa ph¬ng, cña toµn thÓ c¸n bé- gi¸o viªn trong nhµ trêng. Trong ®ã, lùc lîng cèt yÕu lµ GVCN, §oµn thanh niªn, Ban gi¸m hiÖu. Bªn c¹nh ®ã, gia ®×nh ®ãng vai trß kh«ng kÐm phÇn quan träng. Trong mÊy n¨m qua, víi c¬ng vÞ lµ c¸n bé qu¶n lý, trêng THPT Hµm Nghi c¨n cø vµo nhiÖm vô n¨m häc, c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tiÔn cña ®¬n vÞ ®· tiÕn hµnh thùc hiÖn 11 gi¶i ph¸p (®· tr×nh ë trªn) vµ thu ®îc nhiÒu kÕt qu¶ quan träng. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, chóng t«i rót ra c¸c u, nhîc ®iÓm nh sau: a. ¦u ®iÓm: C¸c gi¶i ph¸p ®Òu thùc hiÖn ®îc ë tÊt c¶ c¸c ®èi tîng häc sinh. §Æc biÖt lµ häc sinh yÕu vÒ ®¹o ®øc vµ häc lùc. Gi¶i thùc hiÖn thµnh c«ng cã t¸c dông mang tÝnh l©u dµi, bÒn v÷ng. Kinh phÝ cho c¸c gi¶i ph¶i kh«ng lín, nã phï hîp víi c¸c trêng häc trong t×nh h×nh kinh phÝ c¸c trêng cßn cã h¹n. Khi cha, mÑ häc sinh vµ c¸c lùc lîng ®ång thuËn th× kÕt qu¶ hÕt søc to lín. b. Nhîc ®iÓm. §Ó c¸c gi¶i ph¸p cã hiÖu qu¶, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph¶i ®îc tiÕn hµnh ®ång bé, thêng xuyªn, liªn tôc; ph¶i ®îc c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ cña ®Þa ph¬ng, c¸c tæ chøc trong nhµ trêng thùc hiÖn ®ång bé; ph¶i cã sù phèi hîp tÝch cùc cña cha, mÑ häc sinh. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, ®ßi hái hiÖu trëng ph¶i cã kÕ ho¹ch cô thÓ cho c¸c bé phËn nh §oµn thanh niªn, Ban §DCMHS ®Æc biÖt lµ c¸c gi¸o viªn chñ nhiÖm vµ c¸n bé líp. GVCN ph¶i n¾m v÷ng hoµn c¶nh, t©m lý, häc lùc, h¹nh kiÓm cña mçi mét häc sinh tõ ®ã míi ®Ò ra ®îc biÖn ph¸p cô thÓ. Gi¸o viªn chñ nhiÖm thùc sù ph¶i cã lßng th¬ng yªu häc sinh; ph¶i cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, ®¹o ®øc nhµ gi¸o trong khi mÆt tr¸i c¬ chÕ thÞ trêng ®ang len lái ®Õn tËn hµng cïng, ngâ hÏm. ChØ cÇn mét chót thiÕu c¶nh gi¸c, thiÕu tr¸ch nhiÖm c«ng viÖc cã thÓ xÈy ra víi chiÒu híng xÊu. V. KiÕn nghÞ - ®Ò xuÊt. Bé, ngµnh cÇn xem xÐt ®Ó t¨ng giê kiªm nhiÖm cho gi¸o viªn chñ nhiÖm. Bëi lÏ, ®Ó qu¶n lý, gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh tèt, gi¸o viªn chñ nhiÖm ph¶i mÊt rÊt nhiÒu thêi gian, c«ng søc. HiÖn nay, tiÕt kiªm nhiÖm cho gi¸o viªn chñ nhiÖm 4 tiÕt/1 tuÇn (Kh«ng tÝnh cã tiÕt gi¸o dôc lao ®éng) lµ cha tháa ®¸ng. C¸c trêng cã qui m« tõ 18 líp trë lªn nªn cã mét biªn chÕ t vÊn häc ®êng ®Ó phèi hîp víi §oµn thanh niªn vµ Ban gi¸m hiÖu trong viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh. Víi nh÷ng u nhîc ®iÓm cña c¸c gi¶i ph¸p trªn, chóng t«i kÕt luËn nh÷ng kinh nghiÖm trªn ®©y cã thÓ ¸p dông ®îc réng r·i ë c¸c trêng THPT cã hiÖu qu¶. Mong r»ng, c¸c kinh nghiÖm trªn sÏ ®îc c¸c ®ång nghiÖp tham kh¶o ®Ó sö dông vµ bæ sung ®Çy ®ñ h¬n.