Tài liệu Sáng kiến một số giải pháp giúp học sinh hứng thú học tốt môn âm nhạc

CÔÔNG HÒA XÃ HÔÔI CHỦ NGHĨA VIÊÔT NAM Đô c lâ p - Tự do - Hạnh phúc Ô Ô MÔ TẢ SÁNG KIẾN Mã số:……………………………………………. 1. Tên sáng kiến Mô ôt số giải pháp giúp học sinh hứng thú học tốt môn Âm nhạc. 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến Giáo dục Âm nhạc ở trường Tiểu học. 3. Mô tả bản chất của sáng kiến 3.1. Tình trạng giải pháp đã biết Mục tiêu của giáo dục Tiểu học là: “Hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu để phát triển đúng đắn và lâu dài về tình cảm, trí tuê ô, thể chất, năng lực thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học tiếp các bâ ôc học trên hoă ôc để đi vào cuô ôc sống lao đô ng”. Âm nhạc có vai trò tích cực trong viê ôc tham gia mục tiêu ô giáo dục Tiểu học. Trẻ em tham gia ca hát là được tự hoạt đô ng để nhâ ôn thức ô thế giới xung quanh và bản thân mình. Do đó, từ viê ôc nghe hát, tâ p hát và biết ô được mô ôt số kiến thức về âm nhạc sẽ góp phần giáo dục năng lực cảm thụ âm nhạc, kích thích tiềm năng nghê ô thuâ ôt, làm cho đời sống tinh thần của trẻ thêm phong phú, lành mạnh, tạo điều kiê ôn để trẻ bô ôc lô ô và phát triển được năng khiếu Âm nhạc. 1 Trong những năm qua đã có nhiều đề tài đưa ra nhằm giúp học sinh học tốt môn Âm nhạc trong đó có cả phần tâ p đọc nhạc. Các tác giả sử dụng nhiều ô phương pháp giúp học sinh học tốt môn học này như: Phương pháp nghiên cứu, phương pháp quan sát, phương pháp vấn đáp, phương pháp thực hành, phương pháp ghi nhớ khắc sâu kiến thức, phương pháp ghi chép nhạc, phương pháp lắng nghe, phương pháp làm mẫu, phương pháp dạy tâ p biểu diễn bài hát,… ô + Ưu điểm Tất cả các phương pháp giáo viên dạy nhạc áp dụng như trên đều giúp học sinh tiếp thu bài nhanh, phát huy tính tích cực trong học tâ p. ô + Hạn chế - Giáo viên còn mất nhiều thời gian chuẩn bị cho tiết dạy bài tâ p đọc nhạc ô nhất là khối 4,5. - Giáo viên chưa có giải pháp cụ thể thúc đẩy giúp học sinh học tốt môn Âm nhạc. 3.2. Nô Ôi dung giải pháp đề nghị công nhâ Ôn là sáng kiến - Mục đích của giải pháp: + Giúp học sinh hứng thú ham thích học âm nhạc. + Giúp giáo viên dạy Âm nhạc ở Tiểu học không tốn nhiều thời gian để làm đồ dùng dạy học phần tâ ôp đọc nhạc. + Tạo mô hình trực tiếp để học sinh quan sát, từ đó giúp học sinh tiếp thu bài nhanh, bền vững hơn. + Thông qua hình thức khen thưởng bằng phiếu hoa hồng đơn giản, ngầm đô ng viên học sinh phấn đấu học môn Âm nhạc tốt hơn. ô 2 + Và cũng dựa vào hình thức khen tă ông phiếu hoa hồng đó, giúp giáo viên nhâ n xét, đánh giá học sinh ở cuối kì, cả năm được chính xác. ô + Riêng đối với HS khối lớp 1, những trò chơi vui nhô n, đa dạng sẽ giúp ô người giáo viên ở khâu ổn định lớp dễ dàng hơn; từ đó các em học tốt tiết âm nhạc hơn. - Nô ôi dung của giải pháp: Tính mới của giải pháp + Đó là hô p đựng khuông nhạc, nốt nhạc (trang 3) và phiếu hoa hồng. ô + Giáo viên tốn ít thời gian làm đồ dùng dạy học dạy phần Tâ ôp đọc nhạc. + Qua hình thức tă ng phiếu hoa hồng thúc đẩy các em học âm nhạc tốt hơn. ô Trước đây, khi chưa áp dụng các giải pháp này, muốn dạy mô t bài tâ ôp đọc ô nhạc giáo viên phải chuẩn bị 1 bảng phụ cho phần luyê n tâ p cao đô , 1 bảng ô ô ô phụ cho phần luyê n tâ ôp tiết tấu và bài tâ ôp đọc nhạc do thư viê ôn cung cấp thì ô mới dạy được bài tâ ôp đọc nhạc theo cầu. Như vâ ôy, tính tổng cô ông số đồ dùng dạy học tự làm để dạy cho cả năm là 42 món: khối 5 là 16 món, khối 4 là 18 món và khối 3 là 8 món. Vì vâ ôy, khi dạy mô t tiết tâ ôp đọc nhạc giáo viên phải ô tốn khá nhiều công sức cho viê ôc chuẩn bị đồ dùng dạy học và mang các đồ dùng đã chuẩn bị lên lớp khá cồng kềnh. Nhưng khi áp dụng tạo mô hình trực tiếp trong giảng dạy phần tâ p đọc nhạc thì giáo viên đỡ phải tốn nhiều công sức ô trong viê ôc chuẩn bị đồ dùng dạy học. Và áp dụng hình thức đô ng viên khen ô thưởng bằng phiếu hoa hồng khí thế học tâ ôp của các em rất sôi nổi vượt xa hơn khi chưa áp dụng giải pháp này. 3 Đă ôc biê ôt đối với HS ở khối lớp 1, các em rất hiếu đô ng và dễ lơ là trong ô học tâ p. Vì thế, để giúp các em hát đúng, hát hay và tham gia những trò chơi ô hào hứng, sôi nổi giáo viên đòi hỏi các em phải tâ p trung chú ý. Hình thức khen ô thưởng bằng phiếu hoa hồng sẽ giúp các em chăm ngoan và thi đua học tâ ôp tích cực, nghiêm túc. Với những mục đích và những nô i dung như đã nêu trên nên tôi chọn đề ô tài “Mô ôt số giải pháp giúp học sinh hứng thú học tốt môn Âm nhạc”. Để đạt được hiê ôu quả cao trong viê ôc giúp học sinh học tốt môn Âm nhạc, giáo viên cần thực hiê ôn các giải pháp như sau: * Giải pháp 1: Tạo mô hình dạy tâ Ôp đọc nhạc đa năng - Mô hình nầy sử dụng cho tất cả các bài tâ p đọc nhạc ở khối 4,5 và phần ô nhạc lí cơ bản ở khối 3. Mô hình gồm: + Mô ôt hô p nhựa dài 20 cm, rô ông 10 cm để đựng các nốt nhạc ô + 15 nốt đen, 15 nốt trắng, 15 nốt móc đơn, 10 nốt móc kép + 5 khóa sol, 5 dấu lă ng, 15 gạch nhịp ô Khuông nhạc trống dài 1m, rô ng 15cm được làm bằng nhựa mỏng, in vi ô tính, bọc đờ kal để dễ dàng khi đính nốt nhạc vào và gỡ ra. Tất cả các nốt nhạc …được làm bằng chất xốp, in vi tính, cắt đờ kal. Ngoài ra, khi sử dụng mô hình này, giáo viên chỉ cần chuẩn bị thêm 4 viên nam châm và 1 que chỉ. * Cách sử dụng: 4 Ví dụ: Hướng dẫn học sinh học bài tâ ôp đọc nhạc: Sau khi hướng dẫn học sinh tìm hiểu về tựa bài tâ ôp đọc nhạc, tác giả, nhịp. Giáo viên đính khuôn nhạc trống lên bảng rồi hỏi học sinh: Bài tâ p đọc nhạc nầy có nốt nào thấp nhất? ô HS trả lời, GV kết hợp đính nốt nhạc lên bảng. Tương tự, giáo viên đă t ô từng câu hỏi để giúp HS tìm nốt cao nhất và các nốt còn lại có trong bài Tâ p ô đọc nhạc theo chuỗi âm thanh đi lên dần...Sau đó, giáo viên tiến hành luyê n tâ ôp ô cao đô ô cho học sinh. Bước kế tiếp, giáo viên gỡ các nốt nhạc phần luyê n tâ p ô ô cao đô ô xuống và hỏi học sinh: Bài TĐN nầy có mấy loại hình nốt ? HS trả lời, đồng thời đọc các loại hình nốt ở khuông nhạc thứ nhất. GV kết hợp đính các loại hình nốt và khuông nhạc lên bảng rồi hướng dẫn HS luyê n tâ p tiết tấu... ô ô Giải pháp này giúp học sinh năng đô ng hơn trong giờ Tâ p đọc nhạc và ô ô giáo viên dễ phân hóa đối tượng học sinh. Nhờ đó, giáo viên có thể nhâ ôn biết được khả năng tiếp thu của từng em mà có biê ôn pháp giúp đỡ từng học sinh tiếp thu bài tâ p đọc nhạc tốt hơn. ô * Giải pháp 2: Giúp học sinh thuô Ôc nhanh bài hát - Giáo viên: Trong quá trình dạy hát giáo viên thường xuyên sử dụng đồ dùng hỗ trợ dạy học nhằm tăng hiê u quả của tiết dạy. Đó là sử dụng nhạc cụ để đê m ô ô hát cho học sinh trong giờ học là rất cần thiết, giúp cho tiết học diễn ra mô t cách nhe ô nhàng, học sinh sẽ cảm thấy hứng thú mà tâ p trung vào nô i dung học tâ p. ô ô ô + Khi hát mẫu giáo viên có thể kết hợp với mô ôt vài đô ng tác phụ họa đơn ô giản, nhịp nhàng thì học sinh sẽ cảm thấy thích thú hơn khi nghe bài hát qua máy Casseter. 5 + Sau khi nghe giáo viên hát mẫu, yêu cầu học sinh nêu cảm nhâ n về giai ô điê ôu bài hát. + Tùy theo từng khối lớp giáo viên cho học sinh đọc lời ca hoă ôc chia đoạn, chia câu. Dạy hát từng câu theo lối móc xích. Giáo viên dùng đàn tấu câu đó đến 2 – 3 lần để giúp học sinh xác định được đô ô cao và trường đô ô của câu hát sau đó mới bắt nhịp. + Giáo viên tổ chức ôn luyê n cho học sinh hát theo hình thức gõ đê ôm, hát ô đối đáp từng câu theo tổ hoă ôc nhóm. Tổ chức thi đua hát giữa các nhóm, tổ chức các hoạt đô ng kết hợp để thay đổi không khí học tâ ôp của học sinh. Viê ôc ô hát kết hợp gõ đê ôm với nhạc cụ đơn giản như thanh phách tre giúp các em hứng thú học thuô c nhanh bài hát hơn và nhớ bài lâu hơn. ô + Sau khi hướng dẫn học sinh hát đúng giai điê ôu và thuô ôc bài hát, giáo viên dành thời gian còn lại luyê n các em gõ phách, vỗ tay, gõ đê ôm hoă ôc vâ ôn đô ng ô ô phụ họa thành thạo để các em khắc sâu nô ôi dung bài hát. + Khuyến khích những em có khả năng hát tốt trình bày lại bài hát cho cả lớp nghe nhằm rèn cho các em sự tự tin khi đứng trước các bạn . Trong mỗi tiết dạy, lúc kiểm tra bài cũ hoă ôc khi dạy xong bài hát giáo viên nên cho học sinh hát với đàn có micro. + Phối hợp với nhà trường Tổ chức Hô ôi thi văn nghê ô trong nhà trường hàng năm để các em được thi đua biểu diễn. Qua hô ôi thi phát hiê ôn học sinh năng khiếu; tích cực đăng ký và tâ ôp dợt chuẩn bị tham gia Hô ôi thi “Tiếng hát 6 Hoa phượng đỏ” cấp huyê ôn, tỉnh tổ chức. Có như thế các em sẽ thích hát, tăng cường luyê n hát biểu diễn dạn dĩ hơn, tâ ôp làm “ca sĩ nhí” tốt hơn. ô - Đối với phụ huynh học sinh: Trong Đại hô ôi phụ huynh học sinh đầu năm ở tất cả các khối lớp từ lớp 1 đến lớp 5, giáo viên nhờ phụ huynh có khả năng về âm nhạc hỗ trợ cho con em mình luyê ôn hát thêm ở nhà đồng thời xin ý kiến ban lãnh đạo nhà trường bàn bạc với phụ huynh vấn đề “Sang đĩa bài hát cho tất cả học sinh”. Mỗi phụ huynh mua mô ôt đĩa VCD, giáo viên dạy âm nhạc hỗ trợ sang đĩa giúp học sinh. Về nhà, phụ huynh thường xuyên mở máy cho các em nghe các bài hát đó vào thời điểm thích hợp nhất: khi các em học bài xong, lúc sáng đang tâ p thể dục hoă ôc buổi chiều khi dùng cơm xong,…Có thực hiê n ô ô được như thế các em sẽ nhanh chóng quen dần giai điê ôu các bài hát trong chương trình, thuô ôc mô ôt vài câu trong bài hát hoă ôc có thể thuô ôc cả bài hát đó trước khi được thầy cô hướng dẫn. Nhờ vâ ôy, khi đến lớp chắc chắn các em sẽ tiếp thu bài hát nhanh hơn và hát được những bài hát phù hợp với lứa tuổi của các em. - Tổng phụ trách Đô ôi: Giáo viên liên hê ô tổng phụ trách tổ chức phát thanh măng non chọn lọc cho học sinh nghe các bài hát giáo viên đang dạy, sắp dạy trong tất cả các giờ ra chơi. Đây cũng là điều kiê ôn tốt giúp học sinh tiếp câ ôn nhanh bài hát. - Giáo viên chủ nhiê m lớp: Sau khi hướng dẫn học sinh học xong bài hát mới, ô giáo viên Âm nhạc nên liên hê ô với giáo viên chủ nhiê ôm lớp nhờ hỗ trợ nhắc nhở tất cả học sinh đem theo sách hát nhạc mỗi ngày và nhắc lớp phó văn thể 7 mĩ cho cả lớp hát đầu- giữa giờ bài hát mới đó. Mỗi bài hát các em học trong 2 tiết học – có tiết ôn tâ ôp. Như vâ ôy, trong mô ôt bài hát các em được hát tất cả 10 ngày, mỗi ngày 2 lần- tổng cô ông hát 20 lần. Đây cũng là thời gian luyê ôn tâ ôp dài nhất giúp tất cả các em đều thuô ôc bài hát. * Giải pháp 3: Sưu tầm, tổ chức nhiều trò chơi mới, hấp dẫn, vui nhô Ôn để dần dần đưa HS khối lớp 1 vào nề nếp và học tốt môn âm nhạc Dựa vào tâm sinh lý HS lớp 1, dựa vào phân phối chương trình môn âm nhạc khối lớp 1, mỗi tiết học các em được chơi trò chơi 5 phút. Giáo viên sưu tầm và tự sáng tạo ra nhiều trò chơi vui nhô n, mang tính tâ ôp thể. Ví dụ: Trò ô chơi trồng cây, trò chơi con voi, trò chơi làm trái với lời nói, trò chơi đi chợ, trò chơi đứng, ngồi....Giáo viên tổ chức, hướng dẫn và cùng các em thực hiê n trò ô chơi với yêu cầu cả lớp “Tiết học nào các em ngoan, học tốt thầy mới cho các em chơi”. Bên cạnh đó giáo viên cùng tham gia các trò chơi trên với các em nhằm mục đích dần đưa các em vào nề nếp học tâ p, tự quản lớp. ô * Giải pháp 4: Đô Ông viên khen thưởng HS thông qua viê Ôc tă Ông phiếu hoa hồng Đây là giải pháp khi áp dụng tôi thấy cũng đạt hiê ôu quả cao trong giảng dạy bô ô môn Âm nhạc. Giải pháp gồm lời đô ng viên và khen thưởng thông qua ô viê ôc tă ông phiếu hoa hồng . Hình thức khen như sau: - Tă ng thưởng mỗi em mô ôt phiếu hoa hồng màu vàng khi đọc được bài ô tâ p đọc nhạc, gõ đê m, ghép được lời bài tâ ôp đọc nhạc đúng và nhanh nhất. ô ô 8 - Tă ông phiếu hoa hồng màu hồng: dành cho những em thuô ôc bài hát có trong tháng và biết vỗ tay, gõ đê ôm theo nhịp - theo phách... - Tă ông phiếu hoa hồng màu cam: dành cho những em được khen tất cả các tháng và được khen hết các bài tâ p đọc nhạc trong học kì. ô - Tă ng phiếu hoa hồng màu đỏ : dành cho những học sinh có phong cách ô biểu diễn tốt cả năm học . 3.3. Khả năng áp dụng của giải pháp Đề tài có tính khả thi dễ thực hiê ôn đối với tất cả giáo viên dạy bô ô môn Âm nhạc trong nhà trường tiểu học. Riêng giải pháp 1 và 2 GV dạy nhạc ở các trường THCS cũng có thể áp dụng được. 3.4. Hiê u quả, lợi ích thu được do áp dụng giải pháp Ô Khi áp dụng đề tài này vào thực tế giảng dạy, tôi nhâ n thấy thu được nhiều ô lợi ích như: giáo viên lên lớp mang đồ dùng dạy học gọn nhe, đep mắt, học sinh hứng thú khi quan sát, tiếp thu các bài tâ ôp đọc nhạc nhanh hơn và khi vâ ôn dụng các em nắm được giai điê ôu của bài hát. Nhờ đó, các em gần gũi với thầy cô hơn, tiếp thu bài nhanh hơn, hứng thú tham gia hoạt đô ng học tâ p tốt hơn và ô ô không còn tình trạng không thuô ôc bài hát. * Kết quả đạt được ở Học kì I: TS HS 492 ĐẠT SL TL 492 100% CHƯA ĐẠT SL TL 0 / 9 Qua thực tế giảng dạy trên lớp với đối tượng học sinh tiểu học, bản thân tôi bước đầu đã tích lũy được vốn nhỏ kinh nghiê ôm về “Mô ôt số giải pháp giúp học sinh hứng thú học tốt môn Âm nhạc.” Với những giải pháp nêu trên khi thực hiê ôn sẽ góp phần tích cực trong phong trào thi đua xây dựng trường học thân thiê ôn, học sinh tích cực; góp phần xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia. Đề tài “Mô ôt số giải pháp giúp học sinh hứng thú học tốt môn Âm nhạc” như đã nêu trên xin được phép trình bày với mong muốn những giải pháp đó sẽ đóng góp phần nào vào viê ôc nâng cao chất lượng, hiê ôu quả trong viê ôc dạy và học âm nhạc của giáo viên và học sinh trong nhà trường tiểu học. 3.5. Tài liê u kèm theo Ô Không có. 10