Tài liệu Phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy trong thanh niên, từ thực tiễn tại tỉnh nghệ an

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT VỀ PHÒNG, CHỐNG MA TÚY TRONG THANH NIÊN, TỪ THỰC TIỄN TẠI TỈNH NGHỆ AN Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành Chính Mã số: 8380102 Người hướng dẫn khoa học: TS. Đặng Tất Dũng Học viên: Đặng Bá Cường Lớp: Cao học Luật Hiến pháp và Luật Hành Chính, khóa 30 Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 9 năm 2022 LỜI CAM ĐOAN Đề tài “Phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy trong Thanh niên, từ thực tiễn tại tỉnh Nghệ An” là công trình do tác giả tìm hiểu, nghiên cứu, phân tích, đánh giá dưới sự hướng dẫn khoa học tận tâm của TS. Đặng Tất Dũng. Tác giả cam kết rằng nội dung của công trình không sao chép bất kì tài liệu nào, tất cả các nội dung là kết quả nghiên cứu của các công trình khác đều được tác giả giữ nguyên ý tưởng và trích dẫn đầy đủ theo quy định. Tác giả chịu trách nhiệm về tính trung thực của đề tài. TÁC GIẢ Đặng Bá Cường PBGDPL DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT : Phổ biến giáo dục pháp luật Hội đồng PHCTPBGDPL : Hội đồng phối hợp công tác phổ biến giáo dục pháp luật HĐND : Hội đồng nhân dân UBND : Ủy ban nhân dân DANH MỤC BẢNG Bảng số 1: Dân số thanh niên so với dân số cả nước tính từ năm 2018 đến năm 2021 .......................................................................................................................... 10 Bảng số 2: Số lượng loại hình tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng của tỉnh Nghệ An liên quan đến chủ đề phòng chống ma túy cho thanh niên tỉnh, giai đoạn 2016 – 2020 ...................................................................................... 36 Bảng số 3: Số lượng các loại hình tuyên truyền trực quan về pháp luật phòng, chống ma túy cho thanh niên tại tỉnh Nghệ An........................................................ 37 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ số 1: Số lượng thanh niên Nghệ An qua các năm ............................. 30 Biểu đồ số 2: Nguồn cung cấp chính sách, pháp luật về phòng, chống ma túy cho thanh niên tỉnh Nghệ An ................................................................................... 46 Biểu đồ số 3: Ý kiến của thanh niên tỉnh Nghệ An về nội dung tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về pháp luật phòng, chống ma túy ............................................. 47 Biểu đồ số 4: Ý kiến của thanh niên về tác hại của ma túy thông qua các hình thức phổ biến, giáo dục đã được tiếp cận ................................................................. 47 Biểu đồ số 5: Nội dung tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật được thanh niên tỉnh Nghệ An quan tâm .................................................................................... 48 Biểu đồ số 6: Mức độ dễ tiếp thu của các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy cho thanh niên tỉnh Nghệ An ............................................ 48 MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................1 CHƯƠNG I: ................................................................................................................8 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT VỀ PHÒNG CHỐNG MA TÚY CHO THANH NIÊN ....................................................8 1.1. Một số vấn đề về lý luận liên quan đến phổ biến, giáo dục pháp luật phòng chống ma túy cho thanh niên ...................................................................................8 1.1.1 Khái niệm phổ biến, giáo dục pháp luật ....................................................8 1.1.2. Khái niệm về thanh niên và đặc tính lứa tuổi thanh niên .........................9 1.1.3. Khái niệm ma túy ...................................................................................10 1.2. Mục đích, đặc điểm và vai trò của hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên .................................................................11 1.2.1. Mục đích .................................................................................................11 1.2.2. Đặc điểm .................................................................................................12 1.2.3. Vai trò .....................................................................................................13 1.3. Các yếu tố cấu thành hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên .................................................................................13 1.3.1. Chủ thể ....................................................................................................13 1.3.2. Khách thể ................................................................................................14 1.4. Hình thức, yêu cầu, và các điều kiện bảo đảm cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật phòng chống ma túy cho thanh niên .............................................16 1.4.1. Hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên ............................................................................................................................16 1.4.2. Yêu cầu của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên .....................................................................................................20 1.4.3. Các điều kiện đảm bảo cho hoạt động phổ biến, giáo dục cho thanh niên về pháp luật phòng, chống ma túy ............................................................................21 1.5. Ý nghĩa của hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật với hoạt động quản lý nhà nước ...............................................................................................................24 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 .........................................................................................26 CHƯƠNG II: .............................................................................................................28 THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP HOẠT ĐỘNG PHỔ BIẾN GIÁO DỤC PHÁP LUẬT PHÒNG CHỐNG MA TÚY CHO THANH NIÊN TẠI TỈNH NGHỆ AN .28 2. 1. Điều kiện từ nhiên - xã hội của tỉnh Nghệ An ảnh hưởng đến hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy cho thanh niên. .............28 2.1.1. Điều kiện tự nhiên tỉnh Nghệ An ảnh hưởng đến hưởng đến hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy cho thanh niên .....................28 2.1.2. Đặc điểm dân cư – xã hội tỉnh Nghệ An ảnh hưởng đến hưởng đến hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy cho thanh niên ..............29 2.2. Thực trạng các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy cho thanh niên tại tỉnh Nghệ An ...............................................................31 2.2.1. Thực trạng công tác ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về phổ biến, giáo dục pháp luật phòng chống ma túy nói chung và cho Thanh niên nói riêng tại tỉnh Nghệ An. .......................................................................................................31 2.2.2. Thực trạng về các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên tại tỉnh Nghệ An. ..................................................................34 2.2.3. Thực trạng về các điều kiện bảo đảm cho hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên tại tỉnh Nghệ An. ........................42 2.3. Đánh giá kết quả hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật phòng, chống ma túy cho thanh niên tại tỉnh Nghệ An .....................................................................45 2.3.1. Ưu điểm hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật phòng, chống ma túy cho thanh niên tại tỉnh Nghệ An ......................................................................................45 2.3.2. Hạn chế hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật phòng, chống ma túy cho thanh niên tại tỉnh Nghệ An ......................................................................................49 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật phòng, chống ma túy cho thanh niên tại tỉnh Nghệ An .....................................53 2.4. Các giải pháp hoàn thiện hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật phòng chống ma túy cho thanh niên tại tỉnh Nghệ An ....................................................55 2.4.1. Xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, chương trình, kế hoạch về phổ biến, giáo dục pháp luật phòng chống ma tuý cho thanh niên tỉnh Nghệ An ...................................................................................................................................55 2.4.2. Tăng cường vai trò lãnh đạo và trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền; sự phối hợp của các ban ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật phòng chống ma tuý cho thanh niên tỉnh Nghệ An ....57 2.4.3. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật phòng chống ma tuý cho thanh niên ...................................................59 2.4.4. Nâng cao nhận thức cho thanh niên về vai trò của pháp luật nói chung, về phòng chống ma tuý nói riêng trong đời sống xã hội và trong hoạt động của thanh niên ............................................................................................................................60 2.4.5. Đổi mới, hoàn thiện nội dung, hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật phòng chống ma tuý cho thanh niên .........................................................................63 2.4.6 Tăng cường kinh phí, cơ sở vật chất và điều kiện bảo đảm triển khai phổ biến, giáo dục pháp luật phòng chống ma tuý đối với thanh niên tỉnh Nghệ An......65 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ........................................................................................66 KẾT LUẬN CHUNG ................................................................................................68 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài Trong những năm gần đây, tình hình tệ nạn và tội phạm ma túy ở nước ta tiếp tục có những diễn biến phức tạp, gây ảnh hưởng đến an ninh, trật tự và đời sống của nhân dân. Nước ta đứng trước nguy cơ trở thành địa bàn trung chuyển ma túy quốc tế. Bên cạnh các loại ma túy truyền thống như thuốc phiện, heroin, cần sa, ngày càng xuất hiện nhiều loại ma túy mới, gây rối loạn tâm thần, khó kiểm soát. Việc đối phó với tình hình lạm dụng các loại ma túy này đang gặp nhiều khó khăn và số người sử dụng, nghiện ma túy ở nước ta chưa có dấu hiệu giảm. Theo báo cáo của Cục cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bộ Công an (C04), hiện nay cả nước có trên 230.700 người nghiện có hồ sơ quản lý, trong đó đối tượng từ 16 đến 30 tuổi chiếm gần 50%. Có khoảng 60% người sử dụng ma túy lần đầu trong độ tuổi từ 15 đến 25 và có xu hướng trẻ hóa trong thời gian gần đầy. Tình trạng người nghiện ngày càng gia tăng, năm sau cao hơn năm trước đặt ra vấn đề đáng báo động đối với xã hội hiện nay. Công tác cai nghiện chưa hiệu quả. Theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cả nước hiện có 120 cơ sở cai nghiện ma túy, trong đó có 105 cơ sở cai nghiện công lập, hiện đang quản lý 37.384 người, trong đó cai nghiện bắt buộc 27.354 người, cai nghiện tự nguyện 6.485 người, quản lý tại cơ sở xã hội 3.545 người; cai nghiện tại cộng đồng 5.724 người. Tội phạm và tệ nạn ma túy có nguy cơ trở thành hiểm họa, đe dọa đến sự phát triển bền vững của đất nước, làm tổn hại sức khỏe của một bộ phận nhân dân và làm phát sinh nhiều loại tội phạm, gây lo lắng, bức xúc trong nhân dân. Trước tình hình tội phạm về ma túy và người nghiện ma túy tăng cao, ngày 30/3/2021, Quốc hội đã thông qua Luật số 73/2021/QH14 về Luật phòng, chống ma túy với nhiều điều, khoản, quy định mới só với Luật năm 2000. Tuy vậy, tỷ lệ người nghiện ma túy vẫn còn ở mức cao. Đặc biệt, tình trạng sử dụng ma túy trong thanh niên đang có dấu hiệu khó kiểm soát; sử dụng ma túy tổng hợp trong thanh niên, thiếu niên tăng nhanh, song chưa có giải pháp hiệu quả để khắc phục, ngăn chặn, đẩy lùi. Hiện nay, thanh niên Việt Nam (từ 16 - 30 tuổi) có 22,6 triệu người (chiếm 23,5% dân số cả nước), chiếm 25,2% dân số cả nước; thiếu niên (9 - 15 tuổi) có hơn 11 triệu người (chiếm 11,3% dân số cả nước). Trong tương quan xã hội, thanh thiếu niên là một lực lượng đông đảo, có vai trò quan trọng, là chủ nhân tương lai của đất nước. Một khía cạnh khác cho thấy việc nhận thức chưa đầy đủ cùng với tâm lý chủ quan khi cho rằng một số loại ma túy mới hiện nay không có khả năng gây nghiện và không nguy hại đến sức khỏe là nguyên nhân chính dẫn đến hành vi sử dụng ma túy trong thanh niên hiện nay. 2 Trong một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra chỉ có 4,5% số học sinh được khảo sát cho rằng mình có những kiến thức đầy đủ về ma túy; trong khi đó có tới 42,2% số người cho biết không có kiến thức về nội dung này. Về dấu hiệu để nhận biết người nghiện ma túy và các kỹ năng phòng chống ma túy, có tới 44% học sinh cho rằng mình không hiểu biết gì về dấu hiệu để nhận biết người nghiện ma túy và gần 40% khẳng định mình chưa biết đến những kỹ năng cần thiết để phòng tránh ma túy. Nhiều bạn được hỏi không biết về những loại ma túy mới xuất hiện như methaphetamine (ma túy đá), chỉ có 56,4% người được hỏi cho rằng chất đó có khả năng gây nghiện. Khả năng gây nghiện của một số chất khác như shisha, bóng cười cũng rất ít học sinh biết đến1. Điều này đã làm tăng số lượng người sử dụng ma túy một cách thụ động, không biết đến mức độ nguy hiểm và gây nghiện của nó. Tổng quan trong quá trình phụ trách lĩnh vực giáo dục pháp luật và an ninh, quốc phòng tại Ban Tuyên giáo Trung ương Đoàn, tác giả nhận thấy một trong những nguyên nhân chính của tình trạng trẻ hóa đối tượng nghiện là nhận thức của thanh niên về ma túy và những quy định của pháp luật liên quan đến phòng, chống ma túy là chưa cao. Chính vì vậy, việc phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy cho thanh niên hết sức cấp thiết để, nhằm cung cấp các thông tin pháp luật, và các biện pháp phòng ngừa tình trạng ma túy diễn biến phức tạp trong thanh niên; đồng thời qua đó đóng góp vào quá trình quản lý nhà nước. Bên cạnh đó, từ thực tiễn tại Nghệ An, địa bàn có đường biên giới tiếp giáp với Lào và tình trạng sử dụng trái phép chất ma túy đang diễn biến nghiêm trọng để nhìn nhận được thực trạng công tác phổ biến, giáo dục về phòng, chống ma túy trong thanh niên hiện nay. Từ đó, đưa ra những giải pháp để hoàn thiện chính sách, pháp luật và thực hiện tốt công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và về phòng, chống ma túy trong thanh niên nói riêng. 2. Tổng quan về tình hình nghiên cứu Từ những phân tích nên trên có thể thấy Phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy là một vấn đề mang tính cấp thiết trong giai đoạn hiện nay. Đây là vấn đề có rất nhiều nhà khoa học quan tâm, nghiên cứu. Hiện nay, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu cấp độ thạc sĩ, tiến sĩ đề cập đến vấn đề phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên và về pháp luật về phòng, chống ma túy một các riêng rẽ. Tuy nhiên, chưa có một đề tài nào nghiên cứu tập trung nghiên cứu vào việc phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống pháp luật ma túy trong thanh niên. Cụ thể đã có những đề tài nghiên cứu sau: “Thực trạng nhận thức của học sinh sinh viên về ma túy: Nguyên nhân và giải pháp” của Viện Nghiên cứu tâm lý người sử dụng ma túy 1 3 Về hướng nghiên cứu về phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và cho thanh niên nói riêng - Trước hết là cuốn sách “Bàn về giáo dục pháp luật” của Trần Ngọc Đường và Dương Thanh Mai, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995. Cuốn sách này đã đưa ra khái niệm của giáo dục pháp luật, ngoài ra cũng nghiên cứu về đối tượng, vai trò, chủ thể, phương pháp giáo dục, làm rõ mục đích của việc giáo dục từ đó làm cơ sở cho các công trình nghiên cứu. - Luận án tiến sĩ của Dương Thanh Mai (1996), “Công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật ở nước ta - Thực trạng và giải pháp”. Tác giả đã đi sâu phân tích công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật ở nước ta; đặc biệt là trong điều kiện xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay, công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật giữ vị trí quan trọng trong đời sống xã hội, đây là khâu đầu tiên rất quan trọng trong hoạt động thực thi pháp luật, là cầu nối giữa hoạt động xây dựng pháp luật và thực thi pháp luật. - Tiếp theo, có nhiều công trình nghiên cứu đã đi sâu phân tích về công tác phố biến, giáo dục pháp luật cho những nhóm đối tượng cụ thể như: người dân tộc thiểu số, vùng địa bàn khó khăn, vùng sâu, vùng xã, đối tượng công nhân…. Cụ thể: Tạp chí Dân chủ và pháp luật, số 49/2000; “Giáo dục pháp luật cho đồng bào người Chăm ở thành phố Ninh Thuận hiện nay” năm 2005 của Đinh Thị Hoa; ; “Giáo dục pháp luật đối với cư dân nông thôn đồng bằng sông Cửu Long” năm 2008 của Nguyễn Tiến Hải; “Nâng cao chất lượng tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho công nhân tại các doanh nghiệp ở Thành phố Đồng Tháp giai đoạn hiện nay” năm 2012 của Nguyễn Thị Thu Ba; “Phổ biến, giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình – thực trạng và giải pháp” năm 2013 của Dương Thị Thu Hiền. Các đề tài đã đi sâu nghiên cứu về tác động của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho các đối tượng dân cư cụ thể, từ đó nhận thấy được công tác nay có vai trò định hướng quan trọng đến ý thức hành vi của con người và mỗi đối tượng trong xã hội lại có những cách thức, phương pháp phố biến, giáo dục pháp luật khác nhau để phù hợp với tâm sinh lý, trình độ nhận thức của mỗi nhóm đối tượng. - Đối với phổ biến, giáo dục pháp luật cho đối tượng thanh niên đã có một số tác giả lựa chọn đề tài này để nghiên cứu về đề tài này như: bài viết “Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên ở Gia Lai” đăng trên tạp chí Dân chủ và Pháp luật số 02(263) năm 2014 của Bộ Tư pháp; Luận văn “Phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên ở đô thị - từ thực tiễn thành phố Hà Nội” năm 2016 của Trần Thị Bích Hạnh; Luận văn thạc sĩ “Phổ biến, giáo dục pháp luật cho Thanh niên từ thực tiến tỉnh Quảng Bình” của Trần Thị My Ly năm 2018. Các tác giả đã chỉ ra được đặc tính tâm sinh lý lứa tuổi, nhận thức của 4 đối tượng thanh niên đang trong quá trình dần hoàn thiện, đây là giai đoạn con người phát triển rõ rệt nhất về cả thể chất lần tư duy, trí tuệ, thích tiếp cận nhưng điều mới và nếu không được giáo dục đúng sẽ dễ xa vào những cám dỗ, sự lôi kéo. Vì vây, trong giai đoạn này cần có những phương pháp phổ biến, giáo dục pháp luật trực quan, đi thẳng và nội dung cần truyền tải xúc tích, đứng đắn để thanh niên dễ tiếp cận, dễ hiểu. Về hướng nghiên cứu về phòng, chống ma túy trong thanh niên Tại Việt Nam có một số nghiên cứu chỉ ra một số khía cạnh liên quan đến nguy cơ sử dụng ma tuý và nguy cơ sử dụng ma túy ở lứa tuổi thanh niên và giải pháp phòng chống ma túy trong thanh niên như: - Tác giả Vũ Ngọc Bừng (1997) nghiên cứu về “Phòng chống ma túy trong trường học” đã đưa ra những chỉ báo về tình hình sử dụng ma túy trong học đường, những tác hại của ma túy trong học đường đối với học sinh và bản thân môi trường học đường. Tác giả chỉ rõ vai trò của công tác phòng chống ma túy trong học đường và nêu lên các giải pháp, đề xuất nhằm kiểm soát hiệu quả tình hình ma túy học đường. Một số giải pháp của tác giả có đề cập đến việc phòng ngừa ngay từ chính nhận thức, thái độ và hành vi của học sinh, đây có thể coi là những giải pháp phòng ngừa nguy cơ sử dụng ma túy ở lứa tuổi học đường. - Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Xuân Yêm (2001) trình bày trong cuốn “Làm thế nào để ngăn chặn ma tuý trong giới trẻ” đã cung cấp những kiến thức, hiểu biết về ma tuý, nghiện ma tuý và các vấn đề cai nghiện ma tuý trong thanh niên, học sinh. Nghiên cứu cũng cung cấp những kinh nghiệm về phòng chống lạm dụng ma tuý trong giới trẻ, có đề cập đến các đặc điểm môi trường và tâm lý cá nhân của người nghiện ma tuý, các biện pháp ngăn ngừa ngay từ đầu đối với việc sử dụng ma tuý trong giới trẻ; Luật pháp Việt Nam trong cuộc đấu tranh chống ma tuý. Năm 2007, Đề tài cấp Bộ: “Những giải pháp thực hiện việc ngăn chặn tệ nạn mại dâm, ma túy trong thanh thiếu niên” do TS Nguyễn Thị Bích Điểm làm chủ nhiệm. Đề tài đánh giá được cơ bản thực trạng nghiện ma tuý trong thanh thiếu niên Việt Nam và đề xuất các giải pháp phòng ngừa cho thực trạng này. Tuy nhiên, đề tài chưa chia tách được thực trạng nghiện ma tuý trong nhóm thiếu niên và nhóm thanh niên, do đó đề tài cũng chỉ đề xuất được các giải pháp phòng ngừa chung cho cả thanh niên và thiếu niên, trong khi đó ở mỗi độ tuổi cần phải có những nhóm giải pháp phòng ngừa phù hợp. Bên cạnh đó, đề tài chưa đề xuất được nhóm giải pháp để khắc phục những hậu quả của tình trạng nghiện ma tuý trong thanh thiếu niên. 5 Trong luận văn “Thực trạng và giải pháp phòng, chống ma túy đối với thanh niên quận Long Biên – Thành phố Hà Nội” năm 2014 của tác giả Trần Văn Sơn đã đánh giá và khẳng định công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về phòng, chống ma túy cho thanh niên là giải pháp cần làm đầu tiên để ngăn ngừa sự phát triển của ma túy trong thanh niên từ sớm, từ xa. Nhìn chung, các nghiên cứu trên đã chỉ ra được vai trò quan trọng của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật để đưa pháp luật vào thực tiễn cuộc sống, giúp góp phần hỗ trợ hoạt động thực thi pháp luật của các cơ quan hành chính, nhà nước. Bên cạnh đó, các nghiên cứu cũng chỉ ra tính nghiêm trọng của ma túy và tính cấp thiết của công tác phòng, chống ma túy và trong đó, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đóng vai trò quan trọng, tiền đề cho các giải pháp khác, nhất là với đối tượng là thanh niên. Tuy vậy, xem xét toàn bộ các nghiên cứu trên, vẫn chưa có một công trình, luận văn nào nghiên cứu một cách tổng thể về lý luận và thực trạng triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy cho thanh niên, đặc biệt là tại một số địa phương tình hình tội phạm ma túy phức tạp như tỉnh Nghệ An. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu - Mục đích nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu làm sáng tỏ cơ sở pháp lý và đánh giá thực tiễn hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy nói chung và phổ biến, giáo dục về pháp luật phòng, chống ma túy trong thanh niên tại tỉnh Nghệ An nói riêng. Từ quá trình nghiên cứu, đánh giá những quy định về phổ biến, giáo dục nước ta hiện nay còn phù hợp hay không và đưa ra hướng hoàn thiện. - Nhiệm vụ nghiên cứu: Một là, Đề tài nghiên cứu có nhiệm vụ phân tích làm rõ cơ sở lý luận và pháp lý hiện nay quy định về hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật, phân tích đối với độ tuổi thanh niên có điểm gì khác hơn so với các độ tuổi khác và vì sao pháp luật phòng, chống ma túy cần được phổ biến, giáo dục sâu rộng đặc biệt là đối với thanh niên. Hai là, Thông qua điều tra xã hội học, đề tài sẽ đánh giá về nhận thức, thái độ và mức độ hiểu biết của thanh niên tại Nghệ An về tác hại của ma túy, các quy định của pháp luật hiện hành về phòng, chống ma túy và cách thức tiếp nhận thông tin liên quan hiện nay của thanh niên, từ đó đánh giá thực trạng, tìm ra nguyên nhân vấn đề và các yếu tố ảnh hướng đến nhận thực, thái độ và mức độ hiểu biết của thanh niên. Ba là, Thông qua phân tích thực trạng, tìm hiểu nguyên nhân đề tài sẽ so sánh với quy định pháp luật hiện hành để đưa ra giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật về hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy hiện nay. 6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu các quy định pháp luật và những vấn đề thực tế về hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật về phòng, chống ma túy trong thanh niên nói chung và tại tỉnh Nghệ An. - Phạm vi nghiên cứu: Về không gian: Đề tài nghiên cứu và khảo sát tại tỉnh Nghệ An, địa bàn có diễn biến phức tạp về tình trạng mua bán, sử dụng chất ma túy trong thanh niên hiện nay. Về thời gian: Luận văn nghiên cứu thực tiễn từ năm 2019 đến năm 2021. 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp phân tích: Phương pháp này được sử dụng cho Chương 1 của đề tài nhằm phân tích, hệ thống hóa những vấn đề về cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý liên quan đến đề tài nghiên cứu, cụ thể phân tích các quy định pháp luật; các luận văn, bài viết khoa học có liên quan và một số tài liệu do các cơ quan hành chính, nhà nước ban hành trong hệ thống…. Từ đó, đưa ra cơ sở lý luận thống nhất phục vụ xây dựng bảng câu hỏi điều tra xã hội học trong Chương 2. Phương pháp điều tra xã hội học: Phương pháp này được sử dụng trong Chương 2 của đề tài phân tích về thực trạng của hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật phòng, chống ma túy cho thanh niên tại tỉnh Nghệ An. Phương pháp giúp thu thập thông tin trên diện rộng tại tỉnh Nghệ An bằng cách xây dựng bảng hỏi và tiến hành khảo sát trong các nhóm đối tượng thanh niên khác nhau gồm thanh niên là học sinh, sinh viên, thanh niên công nhân trong các khu công nghiệp, thanh niên công chức, viên chức, thanh niên có quá khứ lầm lỗi, thanh niên yếu thế, thanh niên dân tộc, tôn giáo. Từ thông tin từ điều tra xã hội học đưa ra tổng kết, đánh giá về nhận thức, thái độ và mức độ hiểu biết của thanh niên Nghệ An hiện nay về ma túy. Phương pháp tổng hợp: Phương pháp này được sử dụng trong chương 1 và đặc biệt quan trọng trong Chương 2, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện hoạt động phố biến, giáo dục pháp luật phòng, chống ma túy cho thanh niên tại Nghệ An. Từ các thông tin, số liệu từ việc phân tích tài liệu và điều tra xã hội học để so sánh, đánh giá giữa quy định pháp luật hiện hành và thực tiễn từ đó đưa ra hướng hoàn thiện hoạt động trên. 6. Ý nghĩa của đề tài: Kết quả việc nghiên cứu đề tài “Phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống Ma túy trong Thanh niên, từ thực tiễn tại tỉnh Nghệ An” sẽ phục vụ cho các cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền vận dụng để hoàn thiện những chính sách pháp luật về hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật đặc biệt đối với đối tượng là thanh niên. 7 7. Bố cục đề tài Công trình nghiên cứu gồm 69 trang, 03 bảng, 06 biểu đồ và 02 phụ lục. Ngoài phần mở đầu và kết luận, danh mục từ viết tắt, danh mục bảng và biểu đồ, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, đề tài được kết cấu thành 2 mục như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý về phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống Ma túy cho Thanh niên. Chương 2: Thực trạng, giải pháp hoàn thiện hoạt động phổ biến giáo dục pháp luật phòng chống Ma túy cho Thanh niên tại tỉnh Nghệ An. 8 CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT VỀ PHÒNG CHỐNG MA TÚY CHO THANH NIÊN 1.1. Một số vấn đề về lý luận liên quan đến phổ biến, giáo dục pháp luật phòng chống ma túy cho thanh niên 1.1.1 Khái niệm phổ biến, giáo dục pháp luật Phổ biến, giáo dục pháp luật là hoạt động cần thiết để góp phần vào việc thực thi pháp luật và quản lý nhà nước. Để làm rõ hoạt động này, có hai khái niệm cần làm rõ là “phổ biến” và “giáo dục” về pháp luật. Theo từ điển tiếng Việt, khái niệm “phổ biến” được định nghĩa là làm cho đông đảo mọi người biết đến một vấn đề, một tri thức bằng cách truyền đạt trực tiếp hoặc thông qua một hình thức gián tiếp nào đó để làm cho mọi người biết đến2. Như vậy, “phổ biến pháp luật” được hiểu là việc lan truyền, truyền bá hệ thống quy định, quy tắc xử sự chung do Nhà nước ban hành, thừa nhận một cách rộng rãi đến cho đông đảo mọi người bằng hình thức trực tiếp hoặc các hình thức gián tiếp khác, thông qua đó để mọi người biết, hiểu thấu đáo và thuyết phục họ tự nguyện thực hiện3. Đối với hoạt động “giáo dục”, từ điển tiếng Việt định nghĩa đây là một quá trình hoạt động có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có tổ chức nhằm bồi dưỡng cho con người những phẩm chất đạo đức và những tri thức cần thiết để người ta có khả năng tham gia mọi mặt của đời sống xã hội4. Như vậy, “Giáo dục pháp luật” được định nghĩa là một hoạt động có định hướng, có tổ chức, có chủ đích của chủ thể giáo dục thông qua các hình thức, phương pháp khác nhau tác động lên đối tượng giáo dục một cách có hệ thống nhằm hình thành ở họ một cách bền vững tri thức pháp lý, ý thức pháp luật, tình cảm, niềm tin và hành vi phù hợp với pháp luật hiện hành, xây dựng lối sống theo pháp luật. Từ những phân tích về khái niệm về phổ biến pháp luật và giáo dục pháp luật nêu trên, có thể hiểu: “Phổ biến, giáo dục pháp luật” được hiểu là công tác, lĩnh vực hoạt động, bao gồm tất cả các công đoạn phục vụ cho việc thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật, đó là xây dựng chương trình, kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật; triển khai chương trình, kế hoạch phổ biến giáo dục pháp luật thông qua việc áp dụng các hình thức, biện pháp phổ biến giáo dục pháp luật; hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc, sơ kết, tổng kết việc thực hiện Viện Ngôn ngữ học (2019), Từ điển Tiếng Việt, NXB Hồng Đức, Hà Nội. Trường Đại học Luật Hà Nội (2013), Giáo trình Nhà nước và pháp luật, NXB Công An Nhân dân, tr. 236 4 Viện Ngôn ngữ học (2019), Từ điển Tiếng Việt, NXB Hồng Đức, Hà Nội. 2 3 9 chương trình, kế hoạch phổ biến giáo dục pháp luật. Thông qua các hoạt động đó chuyển tải nội dung, ý nghĩa của quy phạm pháp luật đến đối tượng cần tác động nhằm giúp họ hiểu và làm theo pháp luật, dần hình thành ở họ ý thức và tư duy pháp luật, có thái độ, hành vi đúng pháp luật. Khái niệm này cũng phù hợp với tinh thần của Luật phổ biến, giáo dục pháp luật số 14/2012/QH13.5 1.1.2. Khái niệm về thanh niên và đặc tính lứa tuổi thanh niên “Thanh niên” là một đối tượng có thể được diễn giải, định nghĩa dưới nhiều góc độ như sinh học, kinh tế học, xã hội học, tuy nhiên trong đề tài luật học này, định nghĩa thanh niên sẽ được nhìn nhận dưới góc độ luật học, cụ thể là Luật thanh niên. Theo đó, “Thanh niên là công dân Việt Nam từ đủ 16 tuổi đến 30 tuổi”6. Như vậy, khái niệm thanh niên dùng để chỉ một lớp người trong xã hội với độ tuổi từ đủ 16 đến 30 tuổi, đang ở trong giai đoạn chuyển tiếp về nhận thức cũng như tư duy, là lực lượng có vai trò không thể thiếu đối với các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh....trong đời sống xã hội. Cũng giống như các lứa tuổi khác thanh niên có nhiều đặc tính đặc trưng của lứa tuổi, cụ thể như: Một là, lứa tuổi thanh niên là giai đoạn chuyển giao của sinh lý, nhận thức của mỗi con người từ độ tuổi thiếu niên (chưa phát triển đầy đủ nhận thức, tâm sinh lý) đến độ tuổi trung niên (đã có độ chín trong hành vi và nhận thức). Giai đoạn này, con người lớn lên nhanh và thay đổi rõ rệt về thể chất, tâm sinh lý. Lứa tuổi này hình thành và phát triển nhân cách rõ rệt nhất. Hai là, thanh niên sớm trở thành người lớn về sinh lý, nhưng địa vị xã hội thì lại bị trì hoãn tham gia một các thức sự và thế giới của người lớn. Điều đó tạo nên tâm lý ức chế, khiến thành niên muốn thoát khỏi sự kiểm soát và muốn khẳng định mình. Ba là, lứa tuổi thanh niên thường có những hành động, hành vi lệch chuẩn của thanh niên. Sự phức tạp của văn hóa nhóm thanh niên ngày càng gia tăng bởi sự thiếu định hướng chung của toàn xã hội. Bốn là, lứa tuổi thanh niên luôn tiềm ẩn khả năng bị lôi kéo, kích động và ngả theo những ứng xử lệch chuẩn, vi phạm pháp luật. Tóm lại, thanh niên khác với các nhóm lứa tuổi khác trong xã hội, thanh niên là độ tuổi sung sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ, luôn năng động, sáng tạo, muốn tự 5 Do Luật phổ biến, giáo dục pháp luật số 14/2012/QH13 không có giải thích thuật ngữ về “giáo dục pháp luật” và “phổ biến pháp luật” nên chỉ xem xét trên tinh thần chung của luật. 6 Điều 1, Luật thanh niên năm 2020 số 57/2020/QH14 ngày 16 tháng 06 năm 2020 10 khẳng định mình. Tuy nhiên kinh nghiệm sống và trình độ nhận thức của thanh niên (nhất là lứa tuổi chưa thành niên) còn bị hạn chế; kiến thức về pháp luật về nếp sống chấp hành pháp luật chưa được hình thành đầy đủ, ổn định; thiếu những điều kiện và bản lĩnh tự lập, khả năng kiềm chế chưa cao, dẽ bị kích động, lôi kéo vào những hoạt động vi phạm pháp luật. Năm Tỉ lệ dân số thanh niên so với dân số cả Dân số thanh niên Dân số cả nước (người) (người) Tổng số Nam nước (%) Nữ 2018 94,665,973 23,316,036 11,882,286 11,433,750 24.6 2019 96,208,984 22,898,886 11,683,569 11,215,317 23.8 2020 97,410,461 22,609,812 11,550,645 11,059,167 23.2 2021 98,480,191 22,169,712 11,342,525 10,827,187 22.5 Bảng số 1: Dân số thanh niên so với dân số cả nước từ năm 2018 đến 20217 1.1.3. Khái niệm ma túy “Ma túy” là một từ ngữ phổ thông trong cuộc sống, tuy nhiên, trong một nghiên cứu chuyên sâu pháp lý thì thuật ngữ này cần được hiểu một cách chính xác. Theo Luật phòng, chống ma túy, “chất ma túy” là các chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong các danh mục do Chính phủ ban hành8. Danh mục này được quy định cụ thể tại Danh mục các chất ma túy và tiền chất9 ban hành kèm theo Nghị định của Chính phủ quy định các danh mục chất ma túy và tiền chất10. Trong đó, chất gây nghiện là chất kích thích hoặc ức chế thần kinh, dễ gây tình trạng nghiện đối với người sử dụng11, còn chất hướng thần là chất kích thích, ức chế thần kinh hoặc gây ảo giác, nếu sử dụng nhiều lần có thể dẫn tới tình trạng nghiện đối với người sử dụng12. Tóm lại, ma tuý là các chất gây nghiện, chất hướng thần, có nguồn gốc tự nhiên hoặc tổng hợp có thể gây nghiện, được quy định trong danh mục do Chính phủ ban hành, các chất này khi xâm nhập vào cơ thể người sẽ làm thay đổi trạng thái ý thức và sinh lý, gây Viện Nghiên cứu Thanh niên, (2021), Báo cáo thường niên về thanh niên Việt Nam, tr.3. Khoản 1, Điều 2, Luật phòng, chống ma túy số 73/2021/QH14 ngày 30 tháng 3 năm 2021 9 Nghị định số 60/2020/NĐ-CP ngày 29 tháng 5 năm 2020 sửa đổi, bổ sung Danh mục các chất ma túy và tiền chất ban hành kèm theo Nghị định số 73/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2018 của Chính phủ quy định các danh mục chất ma túy và tiền chất. 10 Nghị định số Số: 73/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2018 quy định các danh mục chất ma túy và tiền chất. 11 Khoản 2, Điều 2, Luật phòng, chống ma túy số 73/2021/QH14 ngày 30 tháng 3 năm 2021 12 Khoản 3, Điều 2, Luật phòng, chống ma túy số 73/2021/QH14 ngày 30 tháng 3 năm 2021 7 8 11 ảo giác cho người sử dụng, khiến họ không làm chủ được hành vi, nhận thức của bản thân từ đó gây tác hại về nhiều mặt đối với xã hội. 1.2. Mục đích, đặc điểm và vai trò của hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên Phổ biến, giáo dục pháp luật phòng chống ma túy cho thanh niên là việc sử dụng các phương pháp, hình thức phù hợp với tâm sinh, lý lứa tuổi để truyền tải những nội dung, ý nghĩa của các quy phạm pháp luật về ma túy, tác hại của ma túy, những hành vi và hình phạt phải đón nhận khi vi phạm luật phòng chống ma túy cho thanh niên nhằm giúp họ hiểu và làm theo pháp luật, dần hình thành ở họ ý thức và tư duy pháp luật, có thái độ, hành vi, thói quen đúng pháp luật. Đây cũng là quyền của Thanh niên Việt Nam13 1.2.1. Mục đích Như phân tích tại phần khái niệm của mục Một số vấn đề về lý luận liên quan đến phổ biến, giáo dục pháp luật phòng chống ma túy cho thanh niên, hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên là một hoạt động có mục đích. Các mục đích cụ thể như sau: Thứ nhất, hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên nhằm nâng cao hiểu biết pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên. Đây được coi là mục đích tiên quyết, không thể thiếu trong phổ biến, giáo dục pháp luật. Thanh niên đa phần có sự nhận thức về xã hội chưa nhiều, bên cạnh đó pháp luật không phải lúc nào cũng được mọi người biết đến, tìm hiểu, đồng tình ủng hộ và chấp hành nghiêm chỉnh. Phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy chính là phương tiện truyền tải những nội dung, quy định, những đổi mới của pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên biết, từ đó nắm bắt kịp thời và chấp hành nghiêm chỉnh, tiết kiệm thời gian và công sức cho việc tự tìm hiểu cũng như nâng cao hiểu biết pháp luật cho thanh niên. Bên cạnh đó, hoạt động PBGDPL về phòng, chống ma túy cho thanh niên còn thể hiện quyền được thông tin của thanh niên14. Thứ hai, phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy hình thành lòng tin vào pháp luật phòng chống ma túy của thanh niên. Niềm tin hết sức quan trọng, từ có niềm tin bản thân mỗi người mới hành động, thực hiện theo quy định pháp luật đó. Để tạo niềm tin cho người dân, nhất là đối tượng thanh niên cần kết hợp nhiều yếu tố, trong đó phổ biến, giáo dục pháp luật là một trong những yếu tố đóng vai trò quan trọng nhằm giúp nhân dân hiểu biết pháp luật, quy trình áp dụng pháp luật, những khó khăn khi thực hiện pháp luật 13 14 Điều 2, Luật phổ biến, giáo dục pháp luật số 14/2012/QH13 ngày 20 tháng 6 năm 2012 Điều 8, Luật tiếp cận thông tin số: 104/2016/QH13 ngày 06 tháng 4 năm 2016 12 cũng như những ưu điểm, hạn chế trong việc xây dựng pháp luật. Thứ ba, hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên hình thành ở thanh niên thái độ, cách cư xử, hành vi xử sự theo pháp luật, tránh xa những hành vi mua bán, sử dụng, tàng trữ trái phép chất ma túy. Từ giai đoạn tạo dựng niềm tin ở đối tượng được phổ biến, giáo dục pháp luật sẽ hình thành ở họ những thái độ tuân thủ và pháp luật đó, cuối cùng điều chỉnh cách cư xử và hành vi xử sử đúng với quy phạm pháp luật. Vì vậy, phổ biến, giáo dục pháp luật phải được tiến hành thường xuyên, liên tục để hình thành phản xạ có điều kiện ở các đối tượng. Thứ tư, hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên hình thành nên ý thức pháp luật cơ bản và bền chặt đối với toàn dân, ủng hộ các hành vi thực hiện đúng pháp luật, đồng thời lên án các hành vi sai trái, vi phạm pháp luật, tạo tâm lý đồng tình, ủng hộ trong thanh niên; nâng cao sự hiểu biết của thanh niên đối với các quy định pháp luật, các hành vi vi phạm luật phòng chống ma túy, các hiện tượng pháp luật xảy ra trong đời sống hằng ngày, từ đó góp phần nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật của thanh niên. Đây là mục đích cuối cùng của hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật, tạo ra cho đối tượng được tác động một cơ chế phản xạ, cao hơn là sự cảnh giác trước các hành vi vi phạm pháp luật, ở đây chính là các hành vi sử dụng, mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy. 1.2.2. Đặc điểm Hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên có các đặc điểm sau đây: Thứ nhất, hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy dựa trên đặc điểm tâm sinh lý về cấp độ nhận thức để đưa ra phương pháp và nội dung phù hợp. Thứ hai, phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy đối với thanh niên có mối liên hệ chặt chẽ với công tác xây dựng, thực hiện pháp luật, là cầu nối để chuyển tải pháp luật vào cuộc sống; là phương tiện truyền tải những thông tin, những nội dung và quy định của pháp luật về phòng chống ma túy với thanh niên, giúp cho thanh niên hiểu biết, nắm bắt kịp thời, có hiệu quả. Từ đó thanh niên có thể nhận thức đúng đắn để tránh vi phạm pháp luật, chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật bởi thanh niên là lứa tuổi đang phát triển, chưa có nhận thức chín chắn, dễ bị dụ dỗ, lôi kéo vào con đường nghiện ngập, phạm pháp. Hiện nay, với môi trường sống năng động, khoa học công nghệ phát triển thì chủ thể phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên cần rèn luyện họ trở thành những con người phát triển toàn diện về mọi mặt, có kiến thức về pháp luật về phòng 13 chống ma túy và tinh thần trách nhiệm đối với xã hội trong đấu tranh, phòng chống ma túy. Bên cạnh những phương pháp truyền thống thì cần tăng cường áp dụng những phương pháp hiện đại, có sử dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả, dễ tiếp thu, tác động nhanh vào nhận thức của thanh niên. 1.2.3. Vai trò Hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên có những vai trò quan trọng không chỉ đối với quá trình thực thi pháp luật mà còn đối với hoạt động quản lý nhà nước như: Thứ nhất, phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy giúp hình thành ý thức pháp luật và đạo đức cho thanh niên, tăng cường sự hiểu biết pháp luật về phòng chống ma túy; giúp cho thanh niên có tri thức pháp lý, tình cảm pháp luật đúng đắn và hành vi hợp pháp, tạo tiền đề cho việc sử dụng quyền lực nhà nước, tăng cường pháp chế, phát huy dân chủ và quyền tự do của mỗi người; phòng ngừa có hiệu quả các hành vi vi phạm pháp luật, đặc biệt là vi phạm pháp luật về phòng chống ma túy của thanh niên; góp phần nâng cao ý thức pháp luật, văn hoá pháp lý trong thanh niên. Thứ hai, Phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và về phòng chống ma túy nói riêng cho thanh niên góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Đây là vai trò hết sức quan trọng của phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên. Pháp luật là công cụ để quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Một khi thanh niên đã tin vào pháp luật, sống và làm việc theo pháp luật, thì việc quản lý nhà nước sẽ dễ dàng hơn, phát huy tối đa hiệu quả của mỗi cơ quan, tổ chức thực thi pháp luật và quyền tự do, dân chủ của mỗi cá nhân. 1.3. Các yếu tố cấu thành hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên 1.3.1. Chủ thể Phổ biến, giáo dục pháp luật là trách nhiệm của toàn bộ hệ thống chính trị, trong đó Nhà nước giữ vai trò nòng cốt15. Trong giai đoạn hiện nay, phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy cho thanh niên là trách nhiệm của các cấp bộ Đảng, của các cơ quan trong bộ máy Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, các đoàn thể quần chúng, của mỗi cá nhân... Tuy nhiên, căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm pháp lý của các tổ chức, cá nhân làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy, chủ thể giáo dục pháp luật về phòng chống ma túy thường được chia thành hai loại là chủ thể chuyên nghiệp và chủ thể không chuyên nghiệp. 15 Khoản 1, Điều 3, Luật phổ biến, giáo dục pháp luật số 14/2012/QH13 ngày 20 tháng 6 năm 2012