Tài liệu Luận văn ngành báo chí thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp trung học phổ thông trên báo điện tử việt nam hiện nay​

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ---------------------------------------------------- NGUYỄN THỊ THANH MAI THÔNG ĐIỆP VỀ VẤN ĐỀ GIAN LẬN THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRÊN BÁO ĐIỆN TỬ VIỆT NAM HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ Hà Nội - 2020 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN -------------------------------------- NGUYỄN THỊ THANH MAI THÔNG ĐIỆP VỀ VẤN ĐỀ GIAN LẬN THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRÊN BÁO ĐIỆN TỬ VIỆT NAM HIỆN NAY Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Báo chí học Mã số: 60 32 01 01 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học Chủ tịch hội đồng PGS.TS. Hà Huy Phƣợng PGS.TS. Đặng Thị Thu Hƣơng Hà Nội - 2020 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS,TS. Hà Huy Phượng - Trưởng khoa Xuất bản, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Các số liệu thống kê, kết quả nghiên cứu, phát hiện mới là trung thực và chưa được ai công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu khoa học nào trước đây. Luận văn có sử dụng, phát triển, kế thừa một số tư liệu, số liệu, kết quả nghiên cứu từ các sách, giáo trình, tài liệu....liên quan đến nội dung đề tài. Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm! Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thanh Mai LỜI CẢM ƠN Tác giả luận văn trân trọng cảm ơn sự giảng dạy, chỉ dẫn nhiệt tình của cán bộ, giảng viên Viện Đào tạo Báo chí và truyền thông, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn. Trân trọng cảm ơn PGS,TS. Hà Huy Phượng – Trưởng khoa Xuất bản, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, người đã nhiệt tình hướng dẫn, chỉ dạy, giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn. Cảm ơn anh/chị đồng nghiệp các báo điện tử: Tuổi trẻ Online, Vnexpress, Dân trí, đã cung cấp tư liệu giúp đỡ tác giả trong quá trình tiến hành khảo sát, nghiên cứu đề tài. Cảm ơn gia đình và những người thân yêu đã luôn tin tưởng, động viên và ủng hộ tác giả hoàn thành luận văn. Trong quá trình thực hiện đề tài luận văn, chắc chắn không tránh khỏi những hạn chế, khiếm khuyết. Tác giả rất mong muốn nhận được sự đánh giá và đóng góp của Hội đồng khoa học, của quý thầy cô giáo cùng với sự góp ý của bạn bè đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện. Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thanh Mai MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................... 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài ............................................................. 2 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................... 6 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 6 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu ............................................................. 7 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn .............................................................. 8 7. Đóng góp mới của luận văn ................................................................................... 9 8. Bố cục luận văn ...................................................................................................... 9 Chƣơng 1 THÔNG ĐIỆP VỀ VẤN ĐỀ GIAN LẬN THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRÊN BÁO ĐIỆN TỬ - MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN .............................................................................................. 10 1.1. Các khái niệm liên quan ............................................................................. 10 1.1.1. Khái niệm “thông điệp” .......................................................................... 10 1.1.2. Khái niệm “báo điện tử” ......................................................................... 11 1.1.3. Khái niệm “thi tốt nghiệp Trung học phổ thông” ...................................... 12 1.1.4. Khái niệm “gian lận thi tốt nghiệp Trung học phổ thông” ......................... 13 1.2. Vai trò và đặc điểm của báo điện tử và thông điệp về vấn đề gian lận thi cử Trung học phổ thông .......................................................................................................... 15 1.2.1. Vai trò của báo điện tử và thông điệp về vấn đề gian lận thi cử Trung học phổ thông ......................................................................................................................... 15 1.2.2. Đặc điểm của báo điện tử và thông điệp về vấn đề gian lận thi cử Trung học phổ thông ................................................................................................................ 23 1.3. Vấn đề gian lận thi cử Trung học phổ thông ................................................ 27 1.3.1. Thực trạng về việc gian lận thi cử Trung học phổ thông ............................ 27 1.3.2. Hậu quả về việc gian lận thi cử Trung học phổ thông ............................... 29 Tiểu kết Chương 1 ............................................................................................ 33 Chƣơng 2 THỰC TRẠNG THÔNG ĐIỆP VỀ VẤN ĐỀ GIAN LẬN ............ 34 THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRÊN CÁC BÁO ĐIỆN TỬ KHẢO SÁT .................................................................................................... 34 2.1. Tổng quan về các báo điện tử khảo sát ........................................................ 34 2.1.1. Báo Tuổi trẻ Online (tuoitre.com.vn) ............................................................. 34 2.1.2. Báo điện tử Vnexpress (vnexpress.net) ..................................................... 36 2.1.3. Báo điện tử Dân trí (dantri.com.vn) ......................................................... 37 2.2. Khảo sát thực trạng thông điệp vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên các báo điện tử khảo sát .......................................................................................... 39 2.2.1. Tần suất, số lượng các tin, bài chứa đựng nội dung thông điệp về gian lận thi tốt nghiệp THPT ............................................................................................... 39 2.2.2. Phân tích nội dung thông điệp về gian lận thi tốt nghiệp THPT trên các báo điện tử được khảo sát ........................................................................................ 43 2.2.3. Phân tích hình thức thể hiện thông điệp về gian lận thi tốt nghiệp THPT trên các báo điện tử được khảo sát ........................................................................... 57 2.3. Những thành công, hạn chế và nguyên nhân của những thành công, hạn chế của báo điện tử trong việc thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT ........... 72 2.3.1. Thành công và nguyên nhân của thành công ............................................ 72 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân hạn chế ............................................................. 84 Tiểu kết Chương 2 ............................................................................................ 90 Chƣơng 3 GIẢI PHÁP VÀ KHUYẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG THÔNG ĐIỆP VỀ VẤN ĐỀ GIAN LẬN THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRÊN BÁO ĐIỆN TỬ ................................................... 91 3.1. Dự báo về xu hướng phát triển của báo điện tử ............................................ 91 3.1.1. Xu hướng đa phương tiện và kết hợp nhiều loại hình Error! Bookmark not defined. 3.1.2. Xu hướng truyền tải thông tin qua điện thoại di động Error! Bookmark not defined. 3.1.3. Xu hướng kết nối mạng xã hội ...................... Error! Bookmark not defined. 3.1.4. Xu hướng tương tác giữa tòa soạn và công chúng Error! Bookmark not defined. 3.2. Các giải pháp và khuyến nghị góp phần nâng cao chất lượng thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử .................................................... 94 3.2.1. Đảng và Nhà nước cần có cơ chế chính sách hợp lý tạo điều kiện cho báo chí chống gian lận thi cử trong giáo dục ................................................................. 94 3.2.2. Đổi mới nội dung và phương thức hoạt động nhằm nâng cao hiệu quả cúa báo điện tử trong đấu tranh chống tiêu cực ........................................................ 96 3.2.3. Tăng cường tính nhanh nhạy và sự cạnh tranh thông tin ........................... 99 3.2.4. Đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý báo chí và các nhà báo, phóng viên có đủ năng lực và trách nhiệm trong đấu tranh chống tiêu cực, gian lận trong giáo dục ....................................................................................................................... 101 3.2.5. Tận dụng và phát huy tính đa phương tiện và tính tương tác của báo điện tử ....................................................................................................................... 106 3.2.6. Tăng cường sử dụng công cụ tối ưu hóa tìm kiếm thông tin ..................... 108 3.2.7. Mở rộng đội ngũ cộng tác viên .............................................................. 109 Tiểu kết Chương 3 .......................................................................................... 110 KẾT LUẬN ................................................................................................... 111 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 113 PHỤ LỤC ..................................................................................................... 119 DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Thống kê số lượng các tin, bài chứa thông điệp về gian lận thi tốt nghiệp THPT trên 03 báo điện tử được khảo sát từ tháng 6/2018- 6/2019 ......................... 40 Bảng 2.2 Nội dung các thông điệp về gian lận thi tốt nghiệp THPT trên 03 báo điện tử được khảo sát từ tháng 6/2018 - 6/2019 ............................................................... 43 Bảng 2.3 Các thể loại tác phẩm thông điệp gian lận thi tốt nghiệp THPT trên 03 báo điện tử được khảo sát từ tháng 6/2018- 6/2019 ........................................................ 58 DANH MỤC HÌNH ẢNH Hình 1.1. Giao diện báo Tuổi trẻ Onlien ..................................................................... 35 Hình 1.2. Giao diện báo điện tử Vnexpress .............................................................. 37 Hình 1.3. Giao diện báo điện tử dân trí ..................................................................... 38 DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1 Mức độ quan tâm của độc giả đối với thông điệp về gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam .................................................................. 42 Biểu đồ 2.2 So sánh số lượng các tin, bài thông điệp về các chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống gian lận thi tốt nghiệp THPT trên các báo điện tử được khảo sát từ tháng 6/2018 - 6/2019 .............................................................. 45 Biểu đồ 2.3. So sánh số lượng các tin, bài thông điệp về các hình thức gian lận thi tốt nghiệp THPT trên 03 báo điện tử được khảo sát từ tháng 6/2018 - 6/2019 ............. 48 Biểu đồ 2.4. So sánh số lượng các tin, bài thông điệp về về trách nhiệm của giáo viên và đạo đức nhà giáo trên 03 báo điện tử được khảo sát từ tháng 6/2018 - 6/2019 ..... 53 Biểu đồ 2.5 So sánh số lượng các tin, bài thông điệp nêu những gương sáng trong việc phát hiện ra các cá nhân, tập thể gian lận thi tốt nghiệp THPT trên 03 báo điện tử được khảo sát từ tháng 6/2018 - 6/2019 ................................................................... 56 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Bộ TT&TT Bộ Thông tin và Truyền thông ĐHQGHN Đại học Quốc gia Hà Nội KHXH&NV Khoa học xã hội và Nhân văn THPT Trung học phổ thông GS Giáo sư Nxb Nhà xuất bản TS Tiến sĩ Th.S Thạc sĩ Tp. Thành phố UBND Ủy ban nhân dân MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Hoạt động cốt lõi của giáo dục chính là dạy và học, thi cử vốn là hoạt động để đánh giá hiệu quả của quá trình đó. Mỗi năm khi mùa thi bắt đầu là cả xã hội lại xôn xao bàn tán về vấn đề thi cử và gian lận trong thi cử. Người trong cuộc không chỉ có thí sinh mà còn có giám thị, phụ huynh, giáo viên và tất cả mọi người có con cái đi học, tham gia thi cử. Với truyền thống khoa bảng bao thế kỷ, tâm lý người Việt nói chung rất coi trọng việc thi cử. Nhìn lại nền giáo dục Việt Nam của thập niên qua cũng dễ nhận thấy công tác thi cử là khía cạnh được thay đổi nhiều nhất, thậm chí qua từng năm. Và cũng chính bởi cách thức quản lý cũng như vận hành nền giáo dục như hiện nay diễn ra trong thời gian quá dài, khiến cho kết quả của kỳ thi tốt nghiệp THPT và kỳ thi tuyển sinh Đại học trở thành một đại lượng quyết định tương lai của một con người. Chính điều đó sẽ nảy sinh những vấn đề tiêu cực, mà biểu hiện ở đây đó là sự gian lận trong quá trình thi cử. Gian lận trong thi cử chính là những âm mưu và hành động dẫn đến làm sai lệch kết quả học tập và rèn luyện của người học, với mục đích đem lại cho người học những lợi ích vật chất hoặc tinh thần mà cá nhân đó không thể đạt được. Gian lận trong thi cử ở thời nào cũng có, ở quốc gia nào cũng xảy ra, nhưng những năm gần đây, vấn đề gian lận trong thi cử được các cơ quan chức năng và báo chí phanh phui, gây bức xúc và làm giảm niềm tin vào ngành Giáo dục và đào tạo trong nhân dân. Đặc biệt trong năm 2018, là một năm nhiều biến động của ngành Giáo dục và Đào tạo. Bên cạnh những thành tích nổi bật của học sinh Việt Nam tại các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế hay lần đầu tiên Việt Nam có những trường Đại học lọt top 1.000 thế giới…thì năm qua cũng ghi dấu những “câu chuyện buồn” của Ngành bởi một loạt vụ gian lận điểm thi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT tại các tỉnh như Hà Giang, Sơn La, Hoà Bình… 1 Trước thực trạng đó, báo chí đã có những bài phản ánh, phân tích, đánh giá, bình luận… trước vấn đề gian lận điểm thi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT. Nhiều vấn đề được đặt ra như: Còn gian lận nào ở các kỳ thi chưa được đưa ra ánh sáng; Làm sao bảo đảm công bằng trong giáo dục, thi cử…; Làm thế nào để loại bỏ tiêu cực mà vẫn tạo thuận lợi, giảm áp lực cho học sinh; Năm nào các quy định mới cũng được cập nhật bổ sung từ kinh nghiệm của năm trước đó, vậy tại sao tiêu cực vẫn cứ tiếp tục xảy ra? Những thách thức đặt ra với ngành Giáo dục trong bối cảnh toàn Ngành đang thực hiện công cuộc đổi mới căn bản, toàn diện, trong đó có “đổi mới thi cử”…. Thông qua những vấn đề mà báo chí phản ánh hiện thực thì những thông điệp nào mà tác giả muốn chuyển tải đến cho độc giả, công chúng. Mặt khác, cho dù được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước nhưng những vấn nạn của giáo dục và đào tạo như gian lận trong thi cử luôn là nỗi lo và thách thức cho ngành Giáo dục và Đào tạo, trở thành vấn đề nhức nhối của toàn xã hội. Các vụ việc gian lận thi tốt nghiệp Trung học phổ thông tại một số tỉnh trong năm 2018 vừa qua không chỉ dừng lại ở mức độ cá nhân mà đã trở thành nỗi đau đối với toàn xã hội về sự xuống cấp đạo đức, vi phạm pháp luật một cách nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đến ý nghĩa của hoạt động giáo dục, đào tạo. Việc phát hiện, tố cáo, phản ánh các vụ gian lận thi cử đã trở thành vấn đề mang tính thời sự, bức thiết được xã hội đặc biệt quan tâm. Với những lý do trên, tác giả luận văn quyết định lựa chọn vấn đề: “Thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay” để làm đề tài luận văn thạc sĩ, chuyên ngành Báo chí học của mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Việc khảo sát, đánh giá để thực hiện đề tài nghiên cứu thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay cho thấy, có một số tài liệu nghiên cứu liên quan đến đề tài như: 2 Cuốn Giáo dục và đào tạo trong thời kỳ đổi mới, chủ trương, thực hiện, đánh giá, Nxb Chính trị Quốc gia, năm 2002. Cuốn sách phân tích một số văn bản của Đảng và Nhà nước về giáo dục và đào tạo; một số bài phát biểu của các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Ban khoa giáo Trung ương, Bộ Giáo dục và Đào tạo. Cuốn sách Nâng cao hiệu quả của báo chí trong đấu tranh chống quan liêu tham nhũng ở nước ta hiện nay do Trần Quang Nhiếp (chủ biên), Nxb Chính trị Quốc gia, năm 2005. Cuốn sách gồm 3 chương: Chương 1 đề cập đến báo chí với chống quan liêu tham nhũng, làm rõ nhận diện quan liêu tham nhũng, vai trò của báo chí với đấu tranh chống quan liêu tham nhũng; Chương 2 là những thực trạng của việc nâng cao hiệu quả báo chí trong đấu tranh chống quan liêu tham nhũng ở nước ta hiện nay; Chương 3 là những biện pháp chính nhằm nâng cao hiệu quả của báo chí trong đấu tranh chống quan liêu tham nhũng ở nước ta hiện nay. Cuốn Những vấn đề giáo dục hiện nay: Quan điểm và giải pháp, Nxb Tri thức, năm 2007. Cuốn sách bao gồm các bài quan trọng về các vấn đề mấu chốt và cấp bách của giáo dục do các tác giả trong và ngoài nước viết, đã hoặc chưa được công bố trên các phương tiện truyền thông. Trong đó, phần thứ nhất của cuốn sách bao gồm một số bài viết mang tính dẫn luận; phần hai là những Đề án Kiến nghị của hai tập thể các nhà khoa học trong nước (Hoàng Tụy và cộng sự) và ở nước ngoài (Vũ Quang Việt và cộng sự). Nhìn chung các tác phẩm trên hoặc chỉ đề cập đến đổi mới giáo dục, vấn đề tiêu cực nói chung, hoặc chỉ đơn thuần là các tài liệu nói về vấn đề cải cách, nâng cao chất lượng. Xét từ góc độ báo chí học, đáng chú ý là các công trình nghiên cứu của các cơ sở đào tạo như Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Học viện Báo chí Tuyên truyền. Tiêu biểu có các tác giả như: Tạ Ngọc Tấn với Truyền thông đại chúng, Nxb Chính trị Quốc gia, năm 2001; Đinh Văn Hường, 3 Dương Xuân Sơn, Trần Quang Cơ sở lý luận báo chí truyền thông, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, năm 2004; Nguyễn Thị Minh Thái, Phê bình tác phẩm văn học nghệ thuật trên báo chí, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, năm 2005. Có thể nói, các tác phẩm này là “kim chỉ nam” cho những ai quan tâm hay nghiên cứu đến các chức năng xã hội của báo chí, chức năng quản lí, giám sát và phản biện xã hội của báo chí. Bên cạnh đó, còn có một số luận án, luận văn thạc sĩ trong những năm gần đây đã lựa chọn đề tài giáo dục, đào tạo để làm đề tài nghiên cứu, như: Luận văn thạc sĩ báo chí học Vai trò của báo chí ngành giáo dục và đào tạo trong thời kỳ đổi mới của Nguyễn Xuân Đức (năm 2006) tại trường Đại học KHXH&NV (ĐHQGHN). Tác giả luận văn đã tổng quan về báo chí của ngành giáo dục và đào tạo, vai trò của báo chí ngành giáo dục trong thời kỳ đổi mới. Đồng thời, khảo sát nội dung thể hiện qua tin, bài, chuyên mục trên các ấn phẩm của báo Giáo dục và Thời đại, Tạp chí Giáo dục, mạng giáo dục Edu.net từ năm 2001 - 2005 để từ đó đưa ra những phân tích, đánh giá và đề xuất các giải pháp về đổi mới nội dung, hình thức các ấn phẩm báo chí, đầu tư cho yêu cầu làm báo hiện đại, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả tuyên truyền của báo chí ngành Giáo dục và Đào tạo. Luận văn thạc sĩ Quản lý giáo dục Biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả truyền thông về giáo dục vùng khó trên báo Giáo dục và Thời đại của Nguyễn Thị Kiều Trinh (năm 2009) tại trường Đại học KHXH&NV (ĐHQGHN). Tác giả luận văn đã nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý, quản lý giáo dục và quản lý công nghệ thông tin về giáo dục vùng khó trong giai đoạn đổi mới giáo dục hiện nay; phân tích và đánh giá thực trạng hiệu quả công tác truyền thông về giáo dục vùng khó trên báo Giáo dục và Thời đại. Luận văn thạc sĩ báo chí học Phản biện xã hội về đổi mới giáo dục tiểu học trên báo in Việt Nam hiện nay (khảo sát báo Giáo dục và thời đại, Tia Sáng, Sài Gòn giải phóng, Tuổi trẻ TP. HCM, Hà Nội mới từ 2008 - 2011) 4 của Trần Thị Hoa (2013) tại trường Đại học KHXH&NV (ĐHQGHN). Luận văn giới thiệu khái quát chức năng của phản biện xã hội, vai trò của báo chí trong hoạt động phản biện xã hội; sự cần thiết của đổi mới giáo dục phổ thông bắt đầu từ cấp tiểu học trong thập niên đầu thế kỉ XXI; khẳng định báo in với đặc trưng loại hình và khả năng tạo diễn đàn phản biện xã hội của nó. Đồng thời, nghiên cứu cách thức phản biện xã hội về vấn đề đổi mới giáo dục tiểu học trên một số tờ báo in; khảo sát, nghiên cứu cách thức phản biện tập trung vào những vấn đề bất hợp lý của đổi mới giáo dục bậc tiểu học: đó là Vấn đề về đổi mới giáo dục tiểu học có được phản biện trên báo in không, chủ thể của hành động phản biện, và cách thức phản biện được thể hiện như thế nào trên những tờ báo in đó. Rút ra những kinh nghiệm phản biện xã hội từ chủ thể báo chí và đề xuất các giải pháp phát triển phản biện xã hội trên báo in. Luận văn báo chí học Báo in khu vực Đồng bằng sông cửu long với vấn đề Giáo dục - Đào tạo tại địa phương hiện nay (Khảo sát Báo Đồng Tháp, Đồng Khởi, Vĩnh Long năm 2014) của Võ Thị Cúc Phương (năm 2015) tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Luận văn đã hệ thống những vấn đề lý luận, thực tiễn báo chí, ngoài ra còn sử dụng những kiến thức cơ sở lý luận về báo chí, về Giáo dục - Đào tạo, ngành tâm lý học, xã hội học để làm rõ vấn đề nghiên cứu. Từ đó, đề ra phương hướng tuyên truyền hiệu quả nhất của báo in đối với lĩnh vực Giáo dục - Đào tạo trong những năm tiếp theo. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa có công trình nào trực tiếp nghiên cứu thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay. Vì vậy, tác giả luận văn mong muốn qua đề tài này sẽ góp thêm một tiếng nói vào lí luận chung về vấn đề thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay. Đồng thời, luận văn sẽ đi tiên phong trong việc khảo sát nội dung, hình thức của thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay. Chính vì vậy có thể nói đây là lần đầu tiên có đề tài luận văn nghiên cứu về vấn đề này. 5 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Luận văn nghiên cứu nhằm sáng tỏ lý luận và thực tiễn, nội dung và hình thức sử dụng thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay; từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng của thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện được mục đích trên, luận văn tập trung thực hiện nhiệm vụ sau đây: - Hệ thống hóa các vấn đề lý luận liên quan đến đề tài, cụ thể: làm rõ hệ thống các khái niệm về thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay. - Khảo sát, đánh giá nội dung, hình thức thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay; đánh giá những thành công, hạn chế của hình thức truyền thông này. - Khảo sát và thống kê đánh giá của công chúng về thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay. - Đưa ra những vấn đề đặt ra, giải pháp và kiến nghị cụ thể nhằm nâng cao chất lượng cách thức truyền thông này trên báo điện tử nói chung và các báo điện tử được lựa chọn khảo sát nói riêng. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn nghiên cứu thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Luận văn khảo sát nội dung thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay, cụ thể là ở 03 báo điện tử gồm: tuoitre.vn, vnexpress.net, dantri.com.vn. 6 Thời gian khảo sát: Từ tháng 6/2018 đến tháng 6/2019. 5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận Cơ sở lý luận của luận văn dựa vào quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước Việt Nam về vấn đề gian lận trong thi cử và bệnh thành tích trong thi đua. Kế thừa kết quả nghiên cứu khoa học, lý thuyết của các tác giả về các lĩnh vực truyền thông đại chúng nói chung và truyền thông về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam nói riêng. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu cụ thể như: - Phương pháp nghiên cứu tài liệu, văn bản: Nhằm mục đích tìm cơ sở cho việc xây dựng hệ thống lí thuyết về truyền thông và thông điệp. - Phương pháp thống kê, phân tích: Đánh giá tổng hợp về các nội dung thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay. - Phương pháp điều tra xã hội học (bảng hỏi anket): Tác giả luận văn tiến hành phát 300 phiếu giấy nhằm trưng cầu ý kiến cho đối tượng là công chúng bao gồm cả nam và nữ; có độ tuổi từ 16 đến trên 60 tuổi; nghề nghiệp (sinh viên, công chức, viên chức; công nhân; doanh nghiệp; lao động tự do...) đang sinh sống và làm việc tại 03 quận/huyện của thành phố Hà Nội: Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng, nhằm lấy ý kiến của họ về ưu, khuyết điểm cũng như các giải pháp nâng cao chất lượng thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay. Đây được xem là cơ sở quan trọng để nhận định, đánh giá vấn đề. - Phương pháp phỏng vấn sâu: Được thực hiện với các lãnh đạo cơ quan chủ quản, người làm làm báo và công chúng... nhằm đánh giá ưu nhược điểm, tìm ra giải pháp, nâng cao hiệu quả công tác thông điệp về vấn 7 đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay. Cụ thể: Về phía chuyên gia bao gồm: 01 Nguyên Vụ trưởng Vụ giáo dục chuyên nghiệp, Bộ Giáo dục và Đào tạo; 01 Phó trưởng Ban phụ trách Ban Nghiên cứu đánh giá giáo dục, Viện khoa học Giáo dục Việt Nam, Bộ Giáo dục và Đào tạo; 01 Phó Chủ tịch, Hội Khuyến học Việt Nam. Về phía lãnh đạo cơ quan báo chí có: 01 Thư ký toà soạn Báo Tuổi trẻ điện tử; 01 Thư ký Tòa soạn báo điện tử Infonet.vn; 01 Trưởng Ban Văn hoá Xã hội, Báo Pháp luật Việt Nam; 01 Trưởng Ban thời sự, Báo Lao động; 01 Trưởng Ban Giáo dục, Báo VietNamNet. Các phương pháp như: phân tích nội dung, thống kê, so sánh, tổng hợp, đối chiếu.... nêu trên đều có tác động tích cực và hiệu quả vào kết quả nghiên cứu. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Đây là công trình đầu tiên cấp độ luận văn Thạc sĩ nghiên cứu về thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay. Đề tài góp phần làm rõ diện mạo, nội dung và hình thức của các chương trình thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT cũng như phương thức truyền tải thông tin tới công chúng qua báo điện tử. Đồng thời luận văn có thể góp phần làm phong phú thêm những lý luận về vai trò, chức năng, nhiệm vụ của báo điện tử ở nước ta hiện nay. Luận văn có thể trở thành nguồn tài liệu tham khảo tin cậy cho những nhà nghiên cứu, sinh viên, học viên các chuyên ngành báo chí và những ai quan tâm. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Luận văn cung cấp cơ sở dữ liệu thông tin thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay cho các cá nhân, cơ quan nghiên cứu và quản lí báo chí. 8 Luận văn khẳng định vai trò, vị trí và tầm quan trọng của báo điện tử trong việc tham gia tố cáo các tiêu cực, gian lận trong giáo dục nói chung và thi THPT nói riêng. Luận văn cũng làm rõ được những cách thức, phương pháp sáng tạo cơ bản nhất về thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay. Thông qua luận văn này, các cơ quan quản lí báo chí, nhất là báo điện tử sẽ nhìn thấy được thực trạng thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay, để từ đó có những biện pháp chỉ đạo thích hợp. 7. Đóng góp mới của luận văn Luận văn là một công trình khoa học về cách thức thực hiện những thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử Việt Nam hiện nay, góp phần nhất định vào việc nâng cao hiệu quả truyền thông thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên các phương tiện thông tin đại chúng nói chung và báo điện tử nói riêng. 8. Bố cục luận văn Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo, Phụ Lục, nội dung chính của luận văn gồm có 3 chương, gồm: Chương 1: Thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử - Một số vấn đề lý luận cơ bản. Chương 2: Thực trạng thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên các báo điện tử khảo sát. Chương 3: Giải pháp và khuyến nghị nhằm nâng cao chất lượng thông điệp về vấn đề gian lận thi tốt nghiệp THPT trên báo điện tử. 9