Kinh nghiÖm chØ ®¹o ho¹t ®éng c¸c tæ chuyªn m«n ®Ó n©ng cao chÊt lîng d¹y - häc
ë trêng THCS Th¸i Thñy
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Điều 16 trong Điều lệ trường trung học do Bộ GD& ĐT ban hành ngày 02
tháng 04 năm 2007, ghi rõ: "Tổ chuyên môn có những nhiệm vụ sau:
- Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ; hướng dẫn xây dựng và quản
lý kế hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch giáo dục, phân phối chương trình,
môn học của Bộ GD&ĐT và kế hoạch năm học của nhà trường.
- Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ, tham gia, đánh giá, xếp
loại các thành viên của tổ theo các qui định của Bộ GD&ĐT.
- Đề xuất khen thưởng, kỷ luật đối với giáo viên".
Như vậy tổ chuyên môn có chức năng, nhiệm vụ, vai trò rất quan trọng
trong việc triển khai, thực hiện các nhiệm vụ giáo dục của nhà trường. Có thể
khẳng định hoạt động của tổ chuyên môn tốt, thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ như
điều lệ trường trung học đã qui định sẽ góp phần tích cực, khá quyết định đến
việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đáp ứng được những yêu cầu mới
trong quá trình đổi mới giáo dục.
Tuy nhiên, tổ chuyên môn không phải là cấp cơ sở có đầy đủ thẩm quyền
để thực hiện các nhiệm vụ giáo dục. Trường trung học là cơ sở giáo dục của bậc
trung học, nhằm hoàn chỉnh học vấn phổ thông. Do vậy chất lượng hoạt động của
tổ chuyên môn phụ thuộc nhiều vào kế hoạch, hoạt động của nhà trường, vào sự
lãnh đạo của Ban giám hiệu. Trong các văn bản hướng dẫn nhiệm vụ năm học
của Sở GD&ĐT, của Phòng GD&ĐT năm nào cũng chỉ đạo cho các đơn vị,
trường học làm tốt công việc cải tiến nội dung, nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ,
nhóm chuyên môn, coi đây là một trong những nhiệm vụ cơ bản, thiết thực để
nâng cao chất lượng dạy - học, thực hiện đổi mới giáo dục.
Trong các năm trước, hoạt động của một số tổ chuyên môn chưa đi vào
thực chất để nâng cao chất lượng dạy học, sinh hoạt tổ chuyên môn còn nặng về
giải quyết sự vụ, thi đua ... Họp nhóm chuyên môn chưa đều, còn hình thức ....
Trước tình hình thực tế của trường, trước các đòi hỏi bức bách phải nâng
cao hơn nữa chất lượng giáo dục nhằm đáp ứng được những yêu cầu trong quá
trình đổi mới, và thực hiện tốt cuộc vận động “Hai không” của Bộ GD&ĐT,
hưởng ứng chủ đề năm học “Đổi mới quản lí, nâng cao chất lượng giáo dục”. Là
những người làm công tác quản lý của trường THCS, tôi đã cùng tập thể cán bộ,
giáo viên của trường không ngừng tìm tòi, cải tiến để nâng cao chất lượng hoạt
động của các tổ chuyên môn góp phần khá lớn trong việc nâng cao chất lượng
dạy - học.
Xuất phát từ tình hình thực tiễn có tính bức thiết đó, chúng tôi mạnh dạn đề
xuất “Kinh nghiệm chỉ đạo hoạt động các tổ chuyên môn nhằm nâng cao chất
lượng dạy - học ở trường THCS Thái Thủy - Lệ Thủy - Quảng Bình”.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Ngêi thùc hiÖn: Vâ Sü Kú - N¨m häc 2009 - 2010
Trang
1
Kinh nghiÖm chØ ®¹o ho¹t ®éng c¸c tæ chuyªn m«n ®Ó n©ng cao chÊt lîng d¹y - häc
ë trêng THCS Th¸i Thñy
Để chỉ đạo tốt hoạt động dạy - học phát huy đầy đủ chức năng, nhiệm vụ
của tổ chuyên môn trong trường THCS, chúng tôi đã thực hiện các biện pháp sau:
1/ Biện pháp thứ nhất:
a) Nhà trường phải lưu trữ đầy đủ các văn bản chỉ đạo về hoạt động dạy
học và cỏc quy chế chuyên môn. Phân công rõ trách nhiệm trong việc triển khai
các văn bản này đến cán bộ, giáo viên một cách đầy đủ, kịp thời
- Đối với các văn bản về quy chế chuyên môn do hiệu phó chuyên môn
triển khai cho tất cả giáo viên trong phiên họp chuyên môn chung toàn trường.
- Đối với các loại văn bản chỉ đạo về giảng dạy từng bộ môn cụ thể, do tổ
trưởng chuyên môn triển khai thực hiện.
- Ngoài ra trong phòng họp của giáo viên, có một số chỗ khá thuận lợi để
niêm yết các văn bản chuyên môn quan trọng hay sử dụng; các văn bản chuyên
môn mới để cán bộ, giáo viên tiện theo dõi học tập và thực hiện.
b) Hiệu phó chuyên môn lập kế hoạch kịp thời cho các hoạt động chuyên
môn chung toàn trường trong từng tháng, học kỳ và cả năm học, dành thời gian
hợp lý cho các tổ chuyên môn, nhóm chuyên môn sinh hoạt.
Đây là công việc rất quan trọng nhằm thực hiện các nhiệm vụ về chuyên
môn mà Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT và Hội nghị cán bộ, công chức đầu năm
học đề ra. Ngoài công việc thông thường mà người cán bộ quản lý phải làm là:
lập kế hoạch cho phần việc được phụ trách trong cả năm học, từng học kỳ, từng
tháng, thì một phần việc rất quan trọng là lập được kế hoạch cụ thể trong việc sử
dụng thời gian của mỗi ngày thứ 5 trong tuần. Ở trường chúng tôi, trong những
năm gần đây đã bố trí thời gian trong ngày thứ 5 hàng tuần như sau:
+ Sáng thứ 5 dành cho các hoạt động: kiểm tra 1 tiết tập trung, họp chung
toàn trường, thao giảng và họp tổ chuyên môn.
+ Chiều thứ 5 dành cho việc dạy bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh
yếu, dạy học theo chương trình Spell, dạy tự chọn.
Do vậy các tổ, nhóm chuyên môn luôn có quỹ thời gian cố định, chủ động
trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi và phụ đạo học sinh yếu, dạy Spell.
Đối với nội dung công việc trong sáng thứ 5, hiệu phó chuyên môn có
trách nhiệm lên kế hoạch cụ thể từng buổi ngay từ đầu mỗi học kỳ; chúng tôi tạm
gọi đây là: "Kế hoạch họp và kiểm tra chung toàn khối" trong từng học kỳ của
năm học. Trong kế hoạch này ghi rõ từng buổi sáng thứ 5 làm những việc gì: Tiết
1, 2 đa phần dành cho kiểm tra 1 tiết tập trung theo khối. Từ tiết 3 đến tiết 5 dành
cho việc thao giảng, họp toàn trường, họp tổ chuyên môn.
(Nếu trong kế hoạch ghi là họp: nghĩa là bao gồm họp toàn Hội đồng sư
phạm, trong đó có thời gian họp dành cho họp các đoàn thể, và triển khai công
tác chuyên môn toàn trường).
Ở phần phụ lục 1: tôi xin minh họa kế hoạch họp và kiểm tra chung toàn
khối của học kỳ II năm học 2006 - 2007 và học kỳ I năm học 2007 - 2008.
Dựa vào kế hoạch trên các bộ phận và đặc biệt là các tổ chuyên môn chủ
động trong việc lập kế hoạch hoạt động của tổ. Trong đó có kế hoạch tổ chức học
Ngêi thùc hiÖn: Vâ Sü Kú - N¨m häc 2009 - 2010
Trang
2
Kinh nghiÖm chØ ®¹o ho¹t ®éng c¸c tæ chuyªn m«n ®Ó n©ng cao chÊt lîng d¹y - häc
ë trêng THCS Th¸i Thñy
tập các chuyên đề giảng dạy, phân công giáo viên thao giảng minh hoạ chuyên
đề, ... do có kế hoạch sớm, cụ thể nên việc thực hiện được chuẩn bị chu đáo, đạt
kết quả khá tốt.
2/ Biện pháp thứ hai: Tổ chức tốt việc kiểm tra đánh giá học sinh.
a) Tổ chức kiểm tra 1 tiết chung toàn khối:
Kiểm tra và đánh giá kiến thức học sinh là một công việc rất quan trọng
của người thầy, là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác chỉ đạo
chuyên môn trong nhà trường. Giáo viên và các tổ chuyên môn phải làm tốt công
tác này, việc tổ chức kiểm tra 1 tiết phải đạt được các mục đích và yêu cầu sau:
- Nội dung kiểm tra phải phù hợp với chương trình và sách giáo khoa hiện
hành.
- Đề kiểm tra không quá tải, phù hợp với các đối tượng học sinh: giỏi, khá,
trung bình, yếu. Đề kiểm tra phải đảm bảo tính khách quan, cẩn mật.
- Chấm bài phải chính xác, đúng theo đáp án, biểu điểm. Chống hiện tượng
chấm bài cảm tính, qua loa hay quá khắt khe.
- Trả bài kịp thời, để học sinh thấy được kiến thức thực tế của mình. Giáo
viên, tổ chuyên môn và nhà trường nắm bắt được kịp thời chất lượng học tập của
học sinh. Từ đó có các biện pháp chỉ đạo kịp thời, thích hợp nâng cao chất lượng
dạy - học.
- Tổ chức kiểm tra phải đảm bảo qui chế chuyên môn, nhưng phù hợp với
tâm lý của học sinh, tránh căng thẳng, nặng nề.
Có như vậy kết quả kiểm tra mới phản ánh đúng trình độ thực tế của học
sinh theo đúng yêu cầu, mục đích giáo dục.
Để thực hiện được mục đích yêu cầu về kiểm tra đánh giá như đã trình bày
ở trên, chúng tôi tiến hành kiểm tra 1 tiết thống nhất chung toàn khối.
Một số công việc thực hiện được tóm tắt theo các bước cơ bản sau:
+ Bước 1: Lập kế hoạch tổ chức kiểm tra với quỹ thời gian là 2 tiết của
mỗi sáng thứ 5 hàng tuần, với số lượng phòng học hiện có của trường (Năm 2006
- 2007 có thể sắp xếp được tối đa 21 phòng đảm bảo đủ yêu cầu cho mỗi xuất
kiểm tra); đồng thời theo trọng tâm của công tác dạy - học từng năm. Hiệu phó
chuyên môn lập kế hoạch kiểm tra 1 tiết chung và được niêm yết thông báo ngay
từ đầu mỗi học kỳ để giáo viên và các tổ chuyên môn chủ động trong công việc
thực hiện chương trình và chuẩn bị cho công việc kiểm tra 1 tiết.
Trong ví dụ của biện pháp thứ nhất tôi đã trình bày về kế hoạch kiểm tra 1
tiết tập trung của trường tôi của năm học 2006 - 2007. Việc lập kế hoạch và tổ
chức kiểm tra 1 tiết tập trung trường chúng tôi đã thực hiện từ năm học 1998 1999 đến nay, và ngày càng được bổ sung rút kinh nghiệm hoàn thiện hơn.
Ngêi thùc hiÖn: Vâ Sü Kú - N¨m häc 2009 - 2010
Trang
3
Kinh nghiÖm chØ ®¹o ho¹t ®éng c¸c tæ chuyªn m«n ®Ó n©ng cao chÊt lîng d¹y - häc
ë trêng THCS Th¸i Thñy
+ Bước 2: Sinh hoạt nhóm chuyên môn và ra đề kiểm tra:
Giáo viên bộ môn có vai trò và trách nhiệm lớn trong việc chuẩn bị và tổ
chức kiểm tra
- Do đó, trước khi kiểm tra ít nhất là một tuần: nhóm chuyên môn phải
thống nhất được mục đích yêu cầu; các đơn vị kiến thức cơ bản cần được kiểm
tra đánh giá và thông báo nội dung này đến tất cả học sinh trong lớp để học sinh
chủ động ôn tập.
- Sau khi họp nhóm chuyên môn, mỗi giáo viên dạy ra một đề tham khảo
(có thể ra 2 đề A - B) với đáp án và biểu điểm đầy đủ nạp lại cho tổ trưởng
chuyên môn trên cơ sở đó một đồng chí trong ban giám hiệu hoặc tổ trưởng
chuyên môn, có chuyên môn đào tạo đúng với môn kiểm tra, chịu trách nhiệm ra
đề kiểm tra chính thức. Tất cả các đề kiểm tra 1 tiết chung đều ra 2 đề A, B với
mức độ kiến thức tương đồng nhau.
+ Bước 3: Tổ chức kiểm tra.
- Hiệu phó chuyên môn lập kế hoạch kiểm tra 1 tiết chung và niêm yết kế
hoạch này từ đầu mỗi học kỳ (như ví dụ đã nêu trong biện pháp thứ nhất).
- Chúng tôi xác định công việc tổ chức kiểm tra 1 tiết chung là nhiệm vụ
của toàn Hội đồng sư phạm. Do vậy việc coi kiểm tra chung không phải chỉ là
nhiệm vụ của giáo viên bộ môn mà còn là nhiệm vụ của các giáo viên thuộc các
tổ chuyên môn khác. Kế hoạch phân công giáo viên coi kiểm tra từng tuần được
hiệu phó chuyên môn thông báo trong kế hoạch tuần. Việc tổ chức coi kiểm tra
được thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc, ngoài giáo viên coi kiểm tra mỗi buổi đều
phân công từ 1 đến 2 giáo viên làm thư ký cho buổi thi. Với nhiệm vụ: kiểm đề,
kiểm bài, ghi chép tình hình giáo viên coi thi và học sinh làm bài thi.
- Chúng tôi lập và in sẵn tập "Biên bản kiểm tra tập trung", dùng cho việc
ghi biên bản kiểm tra 1 tiết tập trung và kiểm tra học kỳ. Sau đây là nội dung 1
biên bản trong tập biên bản này.
Trong phần phụ lục thứ hai tôi xin minh họa nội dung của một biên bản
kiểm tra tập trung.
Với cách tổ chức và quản lý như trên tạo nên không khí nghiêm túc trong
kiểm tra. Thuận tiện theo dõi chỉ đạo của ban giám hiệu và tổ chuyên môn.
Đề tài: Sáng kiến kinh nghiệm (phần 2)
+ Bước 4: Giai đoạn chấm, trả bài:
- Tổ trưởng chuyên môn phân công giáo viên chấm bài theo phương thức:
phân công chấm chéo đối với các bài kiểm tra 1 tiết; phân công chấm theo phòng
thi đối với các bài kiểm tra học kỳ (vì khi kiểm tra học kỳ học sinh được xếp theo
vần A,B,C của toàn khối)
- Ngày thứ 5 của tuần kề ngay sau ngày kiểm tra, giáo viên chấm giao bài
cho giáo viên bộ môn.
Ngêi thùc hiÖn: Vâ Sü Kú - N¨m häc 2009 - 2010
Trang
4
Kinh nghiÖm chØ ®¹o ho¹t ®éng c¸c tæ chuyªn m«n ®Ó n©ng cao chÊt lîng d¹y - häc
ë trêng THCS Th¸i Thñy
- Giáo viên chấm đúng biểu điểm đã thống nhất, mỗi bài chấm đều ghi
điểm con từng phần, rồi ghi điểm trên bài bằng số, bằng chữ.
- Giáo viên bộ môn xem lại bài làm của học sinh lớp mình dạy để nắm bắt
được chất lượng của học sinh mình, đồng thời kiểm tra lại tính chính xác trong
việc chấm bài của đồng nghiệp. Nếu phát hiện chấm sai, chấm sót theo biểu điểm
thì giáo viên bộ môn chấm lại theo đúng biểu điểm, đồng thời lập danh sách các
học sinh được chấm lại và nộp cho ban giám hiệu.
- Giáo viên bộ môn trả bài cho học sinh theo qui định của phân phối
chương trình (nếu có), hoặc trả bài cho học sinh chậm nhất sau 2 tuần kiểm tra.
- Sau khi trả bài giáo viên bộ môn nhập ngay điểm vào sổ điểm chính và
vào máy tính.
+ Bước 5: Giai đoạn rút kinh nghiệm
- Để phục vụ cho việc theo dõi, lưu trữ, rút kinh nghiệm về chất lượng dạy
- học sau mỗi lần kiểm tra chúng tôi in bảng thống kê kết quả từng bài kiểm tra
15 phút, 45 phút và kiểm tra học kỳ theo từng khối lớp. Sau đó giao các bảng
thống kê này cho tổ và nhóm chuyên môn lưu trữ, phục vụ cho việc sinh hoạt tổ
nhóm.
- Chúng tôi chỉ đạo: trong họp tổ, nhóm chuyên môn phải rút kinh nghiệm
qua từng bài kiểm tra: từ khâu ra đề kiểm tra, coi và chấm bài, kết quả bài làm
của học sinh. Từ đó các giáo viên trong tổ, nhóm cùng nhau trao đổi thống nhất:
nội dung, phương pháp, yêu cầu trong việc dạy các bài tiếp theo nhằm nâng cao
hơn nữa chất lượng dạy - học.
b) Đối với các bài không kiểm tra 1 tiết tập trung:
Tất cả các bài kiểm tra từ 15 phút trở lên mà không có trong kế hoạc kiểm
tra chung thì giáo viên bộ môn chủ động tổ chức kiểm tra theo đúng kế hoạch
kiểm tra của tổ chuyên môn; đề kiểm tra do giáo viên bộ môn ra, sau khi kiểm tra
xong thì lưu đề và đáp án tại hồ sơ của tổ, nhóm chuyên môn.
Với cách làm như thế này, dù không được kiểm tra chung, nhưng việc tổ
chức kiểm tra viết từ 15 phút trở lên của tất cả các bộ môn đều được chỉ đạo
thống nhất về thời gian, nội dung và yêu cầu kiểm tra. Các đề và biểu điểm đáp
án của các bài kiểm tra được lưu tại hồ sơ tổ, nhóm, chính là các tư liệu chuyên
môn khá quan trọng để giáo viên trong nhóm trao đổi học tập.
Với các biện pháp trong chuỗi biện pháp thứ hai như tôi vừa trình bày đã
đạt được những kết quả rất tích cực:
+ Thực hiện được mục đích, yêu cầu của công tác kiểm tra, đánh giá học
sinh. Kết quả đánh giá thể hiện chính xác trình độ và năng lực học tập của từng
học sinh. Các tồn tại, hạn chế khi còn kiểm tra riêng hầu như được chấm dứt hẳn.
+ Đã thúc đẩy được các tổ, nhóm chuyên môn sinh hoạt với nhiều nội dung
thiết thực, phục vụ cho nâng cao chất lượng dạy - học.
Ngêi thùc hiÖn: Vâ Sü Kú - N¨m häc 2009 - 2010
Trang
5
Kinh nghiÖm chØ ®¹o ho¹t ®éng c¸c tæ chuyªn m«n ®Ó n©ng cao chÊt lîng d¹y - häc
ë trêng THCS Th¸i Thñy
3/ Biện pháp thứ ba: Tổ chức học tập chuyên đề dạy - học, hội giảng, hội
học.
Đây là một hoạt động rất quan trọng của tổ, nhóm chuyên môn, điều này
càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong giai đoạn hiện nay: thực hiện đổi mới
nội dung, chương trình, và phương pháp dạy - học; theo hướng lấy học sinh làm
trung tâm.
- Về phía nhà trường: phân công, theo dõi, động viên giáo viên thực hiện
tốt công tác học tập bồi dưỡng thường xuyên trong hè và trong cả năm học.
- Nhà trường lập kế hoạch và dành thời gian họp để tổ, nhóm chuyên môn
triển khai học tập chuyên đề. Sau đó có thao giảng minh họa. Kế hoạch học tập
chuyên đề, thao giảng được hiệu phó chuyên môn thể hiện rõ ngay từ đầu học kỳ
trong : "Kế hoạch họp và kiểm tra chung toàn khối sáng thứ 5 hàng tuần". Song
song với việc tổ chức thao giảng tập trung, chúng tôi luôn yêu cầu các tổ chuyên
môn thực hiện tốt kế hoạch "Dự giờ theo chỉ đạo của tổ chuyên môn". Hàng tuần
tổ trưởng chuyên môn lên kế hoạch và phân công nhóm giáo viên dự giờ đồng
nghiệp theo thời khoá biểu chính khoá, nhằm tăng cường trao đổi, rút kinh
nghiệm trong giảng dạy, đặc biệt là các bài khó dạy, các dạng bài quan trọng.
Chúng tôi chỉ đạo mỗi môn/ khối lớp ít nhất 1 tuần phải thực hiện 1 tiết dự giờ
theo chỉ đạo của tổ chuyên môn.
Để tiện việc chỉ đạo theo dõi hoạt động này chúng tôi đã soạn và in sẵn,
phát cho mỗi tổ chuyên môn 1 tập: "Sổ phân công Thao giảng - Dự giờ"
4/ Biện pháp thứ tư: Chỉ đạo việc nâng cao chất lượng họp tổ, nhóm
chuyên môn
- Nhà trường lên lịch họp tổ chuyên môn ngay từ đầu học kỳ (Kế hoạch
này nằm trong kế hoạch họp và kiểm tra chung mà tôi đã trình bày) đảm bảo
đúng yêu cầu: bình quân 1 tháng tổ chuyên môn họp 01 lần trong buổi sáng thứ 5.
- Về nhóm chuyên môn: trong một vài năm gần đây và hiện nay, ngành
giáo dục đang thực hiện việc đổi mới sách giáo khoa và chương trình nhằm nâng
cao chất lượng dạy - học. Do đó cần phải tăng cường hơn nữa việc họp nhóm
chuyên môn. Được sự nhất trí chung của tập thể giáo viên, trong nghị quyết Hội
nghị cán bộ công chức đầu năm trường chúng tôi đã thống nhất : mỗi nhóm
chuyên môn mỗi tuần họp 1 lần với thời gian 1 giờ 30 phút. Lich họp của từng
nhóm chuyên môn trong tuần do nhóm chuyên môn thống nhất và báo cáo với tổ
chuyên môn và nhà trường.
+ Nội dung họp tổ chuyên môn bao gồm: Nội dung mang tính chất hành
chính như thi đua, kỷ luật, nề nếp ... chỉ được chiếm không quá 1/2 thời gian họp
tổ.
1/2 thời gian họp tổ là đi sâu vào các nội dung: liên quan trực tiếp đến dạy
- học, như thao giảng, học tập chuyên đề, rút kinh nghiệm, bàn các biện pháp
nâng cao chất lượng dạy - học; chuẩn bị cho việc đánh giá kiểm tra ...
Ngêi thùc hiÖn: Vâ Sü Kú - N¨m häc 2009 - 2010
Trang
6
Kinh nghiÖm chØ ®¹o ho¹t ®éng c¸c tæ chuyªn m«n ®Ó n©ng cao chÊt lîng d¹y - häc
ë trêng THCS Th¸i Thñy
+ Nội dung sinh hoạt nhóm chuyên môn bao gồm: xem xét việc thực hiện
chương trình, thống nhất từng tiết dạy của tuần tiếp theo về nội dung, phương
pháp, đồ dùng dạy học... yêu cầu tất cả các bài dạy đều được thống nhất trao đổi
trong sinh hoạt nhóm. Rút kinh nghiệm qua bài kiểm tra 15 phút, 45 phút, kiểm
tra học kỳ. Từ đó có phương pháp dạy - học phù hợp nhằm nâng cao chất lượng
dạy - học. Thống nhất kiến thức trọng tâm của từng chương, phần, chuẩn bị cho
kiểm tra sắp tới (nếu có). Công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh
yếu…
Hiện nay sổ ghi biên bản họp tổ, nhóm chuyên môn do công ty sách thiết
bị của Sở giáo dục đào tạo phát hành có một số nội dung chưa thích hợp với tình
hình thực tế của nhà trường, do vậy, chúng tôi soạn, in sẵn phát cho mỗi nhóm
chuyên môn 1 quyển: "Sổ sinh hoạt chuyên môn", trong đó phần quan trọng là
ghi nội dung sinh hoạt chuyên môn của nhóm cho từ 33 đến 35 lần họp trong 1
năm.
- Về phía nhà trường: Luôn tạo điều kiện để mỗi tổ chuyên môn đều có chỗ
riêng lưu giữ các loại hồ sơ tổ, nhóm hay sử dụng: Sổ kế hoạch hoạt động của tổ,
sổ phân công thao giảng - dự giờ, sổ sinh hoạt nhóm chuyên môn…
5. Biện pháp thứ năm: Tin học hóa việc cộng điểm, xếp loại, thống kê kết
quả học tập của học sinh. Cung cấp kịp thời, đầy đủ, chính xác các kết quả đó cho
tổ và nhóm chuyên môn.
Từ năm học 2005 - 2006, chúng tôi đã sử dụng phần mềm quản lý chất
lượng học tập của học sinh. Cho đến nay sau gần 3 năm sử dụng, phần mềm quản
lý này đã ngày càng được hoàn thiện và phục vụ rất hữu ích cho công tác quản lý,
chỉ đạo chuyên môn của nhà trường. Nội dung của phần mềm này rất phong phú,
trong bài viết này tôi chỉ nêu một số nội dung cơ bản phục vụ cho hoạt động của
tổ, nhóm chuyên môn, cụ thể là:
- Nhập điểm, cộng điểm trung bình môn của học kỳ, cả năm. Xếp loại học
lực của học sinh; kết quả lên lớp, thi lại, ở lại; chương trình in giấy khen.
- Thống kê kết quả kịp thời ngay khi giáo viên nhập điểm các bài kiểm tra
từ 15 phút trở lên. Nội dung thống kê theo từng giáo viên, từng khối lớp và toàn
trường. Chúng tôi cung cấp các bản thống kê này cho tổ và nhóm chuyên môn để
phục vụ cho việc sinh hoạt tổ, nhóm.
6. Biện pháp thứ sáu: Chỉ đạo tổ chuyên môn tổ chức sơ kết học kỳ, tổng
kết năm một cách khoa học kịp thời.
Trong quá trình chỉ đạo hoạt động dạy và học, người cán bộ quản lý phải
luôn chú ý đến việc phát huy dân chủ, phát huy trí tuệ của tập thể. Vì có thể nói:
người dạy học là giáo viên - người đánh giá học sinh cũng là giáo viên. Do đó
trong quá trình chỉ đạo hoạt động dạy và học, cán bộ quản lý giáo dục phải luôn
chú ý lắng nghe ý kiến đóng góp xây dựng của cán bộ, giáo viên. Đồng thời xếp
thời gian một cách khoa học hợp lý để mỗi thầy cô giáo tự đánh giá công tác đã
Ngêi thùc hiÖn: Vâ Sü Kú - N¨m häc 2009 - 2010
Trang
7
Kinh nghiÖm chØ ®¹o ho¹t ®éng c¸c tæ chuyªn m«n ®Ó n©ng cao chÊt lîng d¹y - häc
ë trêng THCS Th¸i Thñy
làm được trong từng học kỳ, từ đó đề ra các biện pháp thiết thực nhằm nâng cao
chất lượng dạy học trong học kỳ tiếp theo. Sau đó mỗi tổ chuyên môn họp sơ kết
học kỳ và đề ra kế hoạch nâng cao chất lượng dạy học. Trên cơ sở kế hoạch của
giáo viên, của tổ chuyên môn, ban giám hiệu xây dựng kế hoạch và các biện pháp
chính nhằm nâng cao chất lượng dạy học cho học kỳ tiếp theo. Đối với học kỳ I
công việc này thường hoàn thành trong tuần 18 b và nửa đầu của tuần 19. Với
cách làm này chúng tôi không áp đặt chỉ tiêu cho từng giáo viên nhưng vẫn phát
huy tốt phong trào thi đua dạy và học đi vào thực chất, không chạy theo hình
thức.
C. HIỆU QUẢ
Từ khi thực hiện các biện pháp như vừa trình bày ở trên, hoạt động của tổ,
nhóm chuyên môn, và kết quả dạy học có nhiều sự chuyển biến tích cực, cụ thể
như sau:
- Hoạt động của tổ nhóm chuyên môn ngày càng có chất lượng, không còn
mang tính chất giải quyết sự vụ, công việc hành chính đơn thuần, mà tập trung
chủ yếu vào đặc trưng của từng môn học để nâng cao chất lượng dạy - học.
- Nội dung công việc của tổ, nhóm chuyên môn nhiều, xong nhờ có các
loại sổ sách , biểu mẫu (như đã trình bày) in sẵn, phát cho từng tổ, nhóm do đó,
khá thuận tiện, đơn giản trong việc lưu trữ các nội dung chuyên môn quan trọng
liên quan đến dạy học, giúp cho lãnh đạo nhà trường dễ theo dõi, nắm bắt kịp
thời chất lượng dạy- học, từ đó có kế hoạch chỉ đạo cho phù hợp.
- Xây dựng được nề nếp hoạt động chuyên môn chung toàn trường song
vẫn tạo được tính chủ động phát huy sáng tạo trong hoạt động của từng tổ, nhóm
chuyên môn phù hợp với đặc trưng của bộ môn.
- Chất lượng dạy học của trường ngày càng được nâng cao và củng cố
vững chắc. Xin nêu một vài số liệu của trường chúng tôi trong các năm gần đây.
+ Về phía giáo viên:
Năm học
Giáo viên
Giáo viên đạt
Giáo viên có
giỏi và Chiến sĩ thi Lao động Tiên tiến chuyên môn yếu
đua cơ sở
2004 - 2005
19
53
0
2005 - 2006
17
57
0
2006 - 2007
14
56
0
+ Về phía tổ chuyên môn:
Năm học
Tổng số tổ
chuyên môn
2004 - 2005
7
Số tổ đạt lao
Số tổ đạt lao
động xuất sắc
động giỏi
5
2
Ngêi thùc hiÖn: Vâ Sü Kú - N¨m häc 2009 - 2010
Trang
8
Kinh nghiÖm chØ ®¹o ho¹t ®éng c¸c tæ chuyªn m«n ®Ó n©ng cao chÊt lîng d¹y - häc
ë trêng THCS Th¸i Thñy
2005 - 2006
7
2006 - 2007
7
+ Về phía học sinh:
Năm học
2004 - 2005
2005 - 2006
2006 - 2007
Kỳ I: 07-08
Số giỏi
cấp quận và
thành phố
47
51
56
Chưa
4
5
Học sinh
giỏi
26,1 %
27,5 %
28,6 %
23,6 %
3
2
Học sinh
tien tiến
27,7 %
31,2 %
26,96 %
26,7 %
Lên lớp
thẳng
92,5 %
91,3 %
88,01 %
Chưa
Các kết quả, thành tích đạt được trong hoạt động dạy - học, góp phần khá
lớn vào thành tích chung của nhà trường: nhiều năm liền trường chúng tôi đều đạt
danh hiệu trường Tiên tiến của Huyện.
D. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Qua thực tiễn công tác, chúng tôi rút ra các bài học kinh nghiệm sau trong
công tác chỉ đạo chuyên môn trong trường THCS:
- Hiệu phó chuyên môn làm việc phải có kế hoạch, khoa học, kịp thời, sát
với thực tế, từ đó mới tạo điều kiện thuận lợi để các tổ chuyên môn xây dựng kế
hoạch hoạt động một cách khả thi.
- Nhà trường cần bố trí thời gian một cách hợp lý, tương đối cố định để các
tổ chuyên môn hoạt động. Cần có chỉ đạo, định hướng để họp tổ, nhóm chuyên
môn, tránh sa đà vào giải quyết công việc mang tính chất hành chính, sự vụ mà
chủ yếu là các nội dung nhằm nâng cao chất lượng dạy - học.
- Kiểm tra, đánh giá chất lượng dạy - học là một trong công tác quan trọng
nhất của người làm công tác quản lý; do vậy cần tập trung xây dựng và có nhiều
biện pháp phù hợp để kết quả kiểm tra phản ánh đúng thực chất. Từ đó mới có
các giải pháp đúng, khoa học nhằm nâng cao chất lượng dạy học.
- Qua mỗi hoạt động, trong từng giai đoạn cần tổ chức rút kinh nghiệm kịp
thời, từ đó điều chỉnh phương pháp, biện pháp cho phù hợp.
- Chỉ đạo và nâng cao chất lượng họp tổ, nhóm chuyên môn để nâng cao
chất lượng dạy học là công tác quan trọng thường xuyên của người làm công tác
quản lý trường học.
- Nhà trường cần soạn thảo sẵn các loại hồ sơ, biểu mẫu một cách khoa học
để thuận lợi cho giáo viên và tổ nhóm chuyên môn sử dụng cũng như thuận lợi
cho việc kiểm tra đánh giá của lãnh đạo.
Ngêi thùc hiÖn: Vâ Sü Kú - N¨m häc 2009 - 2010
Trang
9
Kinh nghiÖm chØ ®¹o ho¹t ®éng c¸c tæ chuyªn m«n ®Ó n©ng cao chÊt lîng d¹y - häc
ë trêng THCS Th¸i Thñy
Trên đây chỉ là một số kinh nghiệm bước đầu mà chúng tôi đã đúc rút, thực
hiện trong quá trình chỉ đạo hoạt động của tổ, nhóm chuyên môn. Chắc chắn
không tránh khỏi những thiếu sót và chưa đầy đủ, mong các đồng chí, đồng
nghiệp cùng tham khảo và góp ý.
Thái Thủy, ngày 25 tháng 5năm 2010
ngêi viÕt:
Võ Sỹ Kỳ
Ngêi thùc hiÖn: Vâ Sü Kú - N¨m häc 2009 - 2010
Trang
10
- Xem thêm -