Mô tả:
Hoplite, đội quân hùng mạnh nhất lịch sử Hy Lạp
Tại Hy Lạp thời xưa có một đội quân thiện chiến với chiến thuật bài bản và vũ khí sắc bén khiến
cho kẻ thù phải khiếp sợ, giúp duy trì sự hùng mạnh của quốc gia. Đó là đội quân Hoplite huyền
thoại.
Nguồn gốc đội quân Hoplite
Hoplite là một trong những đội quân nổi tiếng, có ảnh hưởng nhất và được thành lập sớm nhất
trong lịch sử. Từ “Hoplite” có nghĩa là “Người mang áo giáp”, được dùng để miêu tả vẻ ngoài
với giáp và khiên của họ. Nhiều sử gia cho rằng họ xuất hiện vào khoảng thế kỷ thứ VII- thứ
VIII trước Công nguyên.
Vào thời kỳ này, Hy Lạp phải đối mặt với sự nổi dậy của những thành thị độc lập có chính phủ
và nền văn hóa riêng. Mâu thuẫn và sự cạnh tranh giữa các thành thị ngày càng trở nên dữ dội để
tranh giành quyền lực và ảnh hưởng giữa các vùng. Để thống nhất lại Hy Lạp, đội quân Hoplite
đã được thành lập.
Đội quân Hoplite
Mặc dù ban đầu đội quân Hoplite được thành lập để ổn định bờ cõi trong nước. Tuy nhiên, họ đã
gây tiếng vang trong trận chiến giữa quân Athens và Sparta hay khi quân Ba Tư tới xâm lấn Hy
Lạp. Dù ít hơn quân Ba Tư về số lượng nhưng với chiến lược sử dụng đội hình phalanx (đội hình
sát cánh), đội quân Hoplite đã đánh thắng quân Ba Tư không thiện chiến và không có tổ chức.
Những chiến binh trong đội quân Hoplite đến từ các thành thị khác nhau tại Hy Lạp. Họ thường
phải tự mua và nâng cấp khí giới của mình nên phần lớn họ thuộc tầng lớp trung hoặc thượng lưu
trong xã hội. Họ có trải qua huấn luyện nhưng chỉ tham gia chiến đấu khi được gọi. Thời gian
còn lại họ sống bình thường và tham gia tăng gia sản xuất vì những cuộc tranh chấp giữa các
thành thị khá ngắn và tốn ít thời gian.
Chiến thuật
Chiến thuật nổi tiếng nhất của đội quân Hoplite chính là đội hình sát cánh Phalanx. Mặc dù đội
hình này được các đội quân trước đó sử dụng rất thường xuyên nhưng nó đặc biệt phát huy hiệu
quả với Hoplite. Đây là dạng đội hình chữ nhật, những binh sĩ đi hàng đầu sẽ giương cao ngọn
giáo sắc bén để tạo nên bức tường không thể thâm nhập. Thêm vào đó, mỗi binh sĩ sẽ mang
khiên Hoplon bên ngực trái để bảo vệ tim và phần bên phải của binh sĩ bên cạnh. Chính yếu tố
này giúp họ hầu như bất khả chiến bại khi tấn công trực diện từ phía trước. Kẻ thù không thể tấn
công họ trực tiếp cũng như không thể phóng lao từ xa do hệ thống khiên rất chắc chắn.
Đội hình Phalanx
Đội hình Phalanx thường có 8 hàng, dài khoảng 300m. Bốn hàng quân đầu tiên sẽ giương giáo
về phía trước, các hàng sau sẽ nâng giáo lên phía trên để tạo một hàng rào bảo vệ theo kiểu con
nhím. Hàng rào này bảo vệ có hiệu quả các cuộc tấn công trên cao bằng tên và lao. Do những
chiến binh hàng sau không thể chiến đấu với kẻ thù vì giáo của họ không đưa về phía trước,
nhiệm vụ của họ là đẩy những người ở hàng trước tham gia chiến đầu và thay thế họ khi họ hy
sinh.
Yếu điểm của Hoplite
Yếu điểm lớn nhất của đội hình Phalanx là lỗ hổng ở phía bên và sau đội hình. Do toàn bộ giáo
và khiên được tập trung phía trước nên đội quân hầu như bất lực khi bị tấn công bên. Hơn nữa,
do luôn bị gò bó trong đội hình để che chắn cho nhau nên họ thường bị đánh bại bởi những đội
quân du kích di chuyển nhanh và linh hoạt về nhiều phía. Địa hình chiến đấu cũng là vấn đề lớn
khi họ chỉ phát huy hiệu quả khi chiến đấu trên địa hình rộng và bằng phẳng. Nếu không bức
tường giáp của họ sẽ gãy và để lộ nhiều lỗ hổng tấn công.
Huấn luyện
Chiến binh Hoplite điển hình
Sự hùng mạnh của đội quân Hoplite nằm ở sự huấn luyện kỷ luật nghiêm ngặt. Các chiến binh
phải học cách chiến đấu cùng nhau và không được rời bỏ vị trí. Nếu trong 3 hàng quân đầu có ai
đó bỏ đội ngũ thì cả đội sẽ dễ dàng bị tấn công. Tương tự, khi người lính hàng trước hy sinh và
không được thay thế kịp lúc bởi người hàng sau, cả đội quân sẽ tan rã.
Vũ khí chiến đấu
Giáo và khiên là 2 loại vũ khí chính của đội quân Hoplite. Ngọn giáo dài khoảng 3m và tùy chiến
thuật sẽ được giương lên phía trước hay phía trên đội hình. Khiên có dạng tròn luôn được cầm
bên tay trái để bảo vệ bản thân và đồng đội. Mỗi chiến binh còn được trang bị thêm một cây
kiếm nhỏ để kết liễu quân địch bị thương sau trận chiến.
Áo giáp của đội quân Hoplite được làm từ đồng và có màu ánh vàng sáng bóng. Họ được trang
bị cả giáp phía sau, giáp bảo vệ chân và mũ bảo hộ. Mỗi binh sĩ còn có một áo choàng đỏ phía
sau. Tuy nhiên, họ thường không mặc đò bảo hộ khi chiến đấu vì chúng khá nặng nề.
Chiến công
Đội quân lê dương La Mã
Chiến công nổi bật nhất của Hoplite là đánh bại đội quân Ba Tư, ngăn không cho đế chế Ba Tư
xâm lược châu Âu. Sau chiến thắng này, các quốc gia châu Âu lân cận cũng học theo chiến lược
hiệu quả của họ.
Quân Macedonia và quân La Mã đều học theo và cải tiến đội hình Phalanx của đội quân Hoplite.
Quân Macedonia thường tăng gấp đôi độ dài của giáo, trong khi quân La Mã biến đội hình
Phalanx thành đội quân lê dương Legion hùng mạnh. Tuy không giống như quân Hoptile, đội
hình La Mã vẫn giữ một số quy tắc cơ bản như đội hình chữ nhật, dùng khiên để bảo vệ và chiến
đấu tập thể để đánh đuổi kẻ thù. Bằng cách này, quân Hy lạp đã xây dựng thành công chiến lược
chiến đấu của cả châu Âu cổ đại, dẫn tới chiến thắng vẻ vang của cả quân Macedonia và La Mã.
- Xem thêm -