Tài liệu Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty tnhh phú thái

Lêi Më ®Çu Tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i nãi riªng. Thùc tiÔn cho thÊy thÝch øng víi mçi c¬ chÕ qu¶n lý, c«ng t¸c tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ®îc thùc hiÖn b»ng c¸c h×nh thøc kh¸c nhau. Trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung Nhµ níc qu¶n lý kinh tÕ chñ yÕu b»ng mÖnh lÖnh. C¸c c¬ quan hµnh chÝnh kinh tÕ can thiÖp s©u vµo nghiÖp vô s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nhng l¹i kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c quyÕt ®Þnh cña m×nh. Ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸ trong thêi kú nµy chñ yÕu lµ giao nép s¶n phÈm, hµng ho¸ cho c¸c ®¬n vÞ theo ®Þa chØ vµ gi¸ c¶ do Nhµ níc ®Þnh s½n. Tãm l¹i, trong nÒn kinh tÕ tËp trung khi mµ ba vÊn ®Ò trung t©m: S¶n xuÊt c¸i g× ? B»ng c¸ch nµo? Cho ai ? ®Òu do Nhµ níc quyÕt ®Þnh th× c«ng t¸c tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô chØ lµ viÖc tæ chøc b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ s¶n xuÊt ra theo kÕ ho¹ch vµ gi¸ c¶ ®îc Ên ®Þnh tõ tríc. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng , c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù m×nh quyÕt ®Þnh ba vÊn ®Ò trung t©m th× vÊn ®Ò nµy trë nªn v« cïng quan träng v× nÕu doanh nghiÖp nµo tæ chøc tèt nghiÖp vô tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸ ®¶m b¶o thu håi vèn, bï ®¾p c¸c chi phÝ ®· bá ra vµ x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ kinh doanh sÏ cã ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Ngîc l¹i, doanh nghiÖp nµo kh«ng tiªu thô ®îc hµng ho¸ cña m×nh, x¸c ®Þnh kh«ng chÝnh x¸c kÕt qu¶ b¸n hµng sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng “ l·i gi¶, lç thËt” th× sím muén còng ®i ®Õn chç ph¸ s¶n. Thùc tÕ nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®· vµ ®ang cho thÊy râ ®iÒu ®ã. §Ó qu¶n lý ®îc tèt nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ th× kÕ to¸n víi t c¸ch lµ mét c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ còng ph¶i ®îc thay ®æi vµ hoµn thiÖn h¬n cho phï hîp víi t×nh h×nh míi. NhËn thøc ®îc ý nghÜa quan träng cña vÊn ®Ò trªn, qua qu¸ tr×nh thùc tËp ë C«ng ty TNHH Phó Th¸i ®îc sù híng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o híng dÉn TiÕn sÜ_Ph¹m BÝch Chi cïng víi sù gióp ®ì cña c¸c c¸n bé kÕ to¸n trong phßng KÕ to¸n c«ng ty , em ®· thùc hiÖn chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh víi ®Ò tµi: “Hoàn thiện kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Phú Thái”. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp gåm 3 ch¬ng: 1 Ch¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n b¸n hµngvµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i. Ch¬ng II : Thùc tr¹ng vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty TNHH Phó Th¸i. Ch¬ng III : Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty TNHH Phó Th¸i. Do thêi gian cã h¹n nªn chuyªn ®Ò nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt vµ khiÕm khuyÕt . KÝnh mong sù chØ b¶o, ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó chuyªn ®Ò nµy ®îc hoµn thiÖn h¬n . Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Ch¬ng i Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n b¸n Hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i 1.1. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i vµ vai trß cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i 1.1.1.§Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ thÞ trêng ViÖt Nam. Kinh tÕ tù nhiªn vµ kinh tÕ hµng ho¸ lµ hai h×nh thøc tæ chøc kinh tÕ x· héi ®· tån t¹i trong lÞch sö. Trong nÒn kinh tÕ tù nhiªn, ngêi s¶n xuÊt còng ®ång thêi lµ ngêi tiªu dïng, c¸c quan hÖ kinh tÕ ®Òu mang h×nh th¸i hiÖn vËt, bíc sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, môc ®Ých cña s¶n xuÊt lµ trao ®æi ( ®Ó b¸n), s¶n xuÊt lµ ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ trêng. ChÝnh nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ trêng, ®· lµm h×nh thµnh ®éng lùc m¹nh mÏ cho sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng ho¸. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ do x· 2 héi ngµy cµng ph¸t triÓn quan hÖ hµng ho¸, tiÒn tÖ ngµy cµng më réng cho nªn s¶n phÈm hµng ho¸ ngµy cµng phong phó vµ ®a d¹ng gãp phÇn giao lu v¨n ho¸ gi÷a c¸c vïng vµ c¸c ®Þa ph¬ng. Dung lîng thÞ trêng vµ c¬ cÊu thÞ trêng ®îc më réng vµ hoµn thiÖn h¬n. Mäi quan hÖ kinh tÕ trong x· héi ®îc tiÒn tÖ ho¸. Hµng ho¸ kh«ng chØ bao gåm nh÷ng s¶n phÈm ®Çu ra cña s¶n xuÊt mµ cßn bao hµm c¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ngêi ta tù do mua vµ b¸n, hµng hãa. Trong ®ã ngêi mua chän ngêi b¸n ,ngêi b¸n t×m ngêi mua hä gÆp nhau ë gi¸ c¶ thÞ trêng. Gi¸ c¶ thÞ trêng võa lµ sù biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ thÞ trêng vµ chÞu sù t¸c ®éng cña quan hÖ c¹nh tranh vµ quan hÖ cung cÇu hµng ho¸ vµ dÞch vô. Kinh tÕ thÞ trêng t¹o ra m«i trêng tù do d©n chñ trong kinh doanh, b¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cu¶ ngêi tiªu dïng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i nèi liÒn gi÷a s¶n xuÊt víi tiªu dïng.Dßng vËn ®éng cña hµng ho¸ qua kh©u th¬ng m¹i ®Ó tiÕp tôc cho s¶n xuÊt hoÆc tiªu dïng c¸ nh©n. ë vÞ trÝ cÊu thµnh cña t¸i s¶n xuÊt, kinh doanh th¬ng m¹i ®îc coi nh hÖ thèng dÉn lu ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Kh©u nµy nÕu bÞ ¸ch t¾c sÏ dÉn ®Õn khñng ho¶ng cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Kinh doanh th¬ng m¹i thu hót trÝ lùc vµ tiÒn cña c¸c nhµ ®Çu t ®Ó ®em l¹i lîi nhuËn. Kinh doanh th¬ng m¹i cã ®Æc thï riªng cña nã, ®ã lµ quy luËt hµng ho¸ vËn ®éng tõ n¬i gi¸ thÊp ®Õn n¬i gi¸ cao, quy luËt mua rÎ b¸n ®¾t, quy luËt mua cña ngêi cã hµng ho¸ b¸n cho ngêi cÇn. Kinh doanh th¬ng m¹i lµ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn. Qua ho¹t ®éng mua b¸n t¹o ra ®éng lùc kÝch thÝch ®èi víi ngêi s¶n xuÊt, thóc ®Èy ph©n c«ng lao ®éng x· héi, tæ chøc t¸i s¶n xuÊt h×nh thµnh nªn c¸c vïng chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt hµng ho¸. Th¬ng m¹i ®Çu vµo ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Th¬ng m¹i ®Çu ra quy ®Þnh tèc ®é vµ quy m« t¸i s¶n xuÊt më réng cña doanh nghiÖp. Kinh doanh th¬ng m¹i kÝch thÝch nhu cÇu vµ lu«n t¹o ra nhu cÇu míi, th¬ng m¹i lµm nhu cÇu trªn thÞ trêng trung thùc víi nhu cÇu, mÆt kh¸c nã lµm béc lé tÝnh ®a d¹ng vµ phong phó cña nhu cÇu. 1.1.2. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i. Ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng lu th«ng ph©n phèi hµng ho¸ trªn thÞ trêng bu«n b¸n hµng ho¸ cña tõng quèc gia riªng biÖt hoÆc gi÷a c¸c quèc gia víi nhau . Néi th¬nglµ lÜnh vùc ho¹t ®éng th¬ng m¹i trong tõng níc , thùc hiÖn qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt , nhËp khÈu tíi n¬i tiªu dïng . Ho¹t ®éng th¬ng m¹i cã ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau : 3 - LuchuyÓn hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i bao gåm hai giai ®o¹n : Mua hµng vµ b¸n hµng qua kh©u chÕ biÕn lµm thay ®æi h×nh th¸i vËt chÊt cña hµng . - §èi tîng kinh doanh th¬ng m¹i lµ c¸c lo¹i hµng ho¸ ph©n theo tõng nghµnh hµng : +Hµng vËt t , thiÕt bÞ (t liÖu s¶n xuÊt – kinh doanh ); + Hµng c«ng nghÖ phÈm tiªu dïng ; + Hµng l¬ng thùc , thùc phÈm chÕ biÕn. -Qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn theo hai ph¬ng thøc b¸n bu«n vµ b¸n lÎ , trong ®ã : B¸n bu«n lµ b¸n hµng ho¸ cho c¸c tæ chøc b¸n lÎ tæ chøc x¶n xuÊt , kinh doanh , dÞch vô hoÆc c¸c ®¬n vÞ xuÊt khÈu ®Ó tiÕp tôc qu¸ tr×nh lu chuyÓn cña hµng ; b¸n lÎ lµ b¸n hµng cho ngêi tiªu dïng cuèi cïng . B¸n bu«n hµng ho¸ vµ b¸n lÎ hµng ho¸ cã thÓ thùc hiÖn b»ng nhiªï h×nh thøc : b¸n th¼ng , b¸n qua kho trùc tiÕp, göi b¸n qua ®¬n vÞ ®¹i lý , ký göi , b¸n tr¶ gãp, hµng ®æi hµng ... Tæ chøc ®¬n vÞ kinh doanh th¬ng m¹i cã thÓ theo mét trong c¸c m« h×nh : Tæ chøc b¸n bu«n , tæ chøc b¸n lÎ ; chuyªn doanh hoÆc kinh doanh tæng hîp ; hoÆc chuyªn m«i giíi ... ë c¸c quy m« tæ chøc: QuÇy,cöa hµng , c«ng ty , tæng c«ng ty...vµ thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ kinh doanh trong lÜnh vùc th¬ng m¹i . Trong kinh doanh th¬ng m¹i nãi chung vµ ho¹t ®éng néi th¬ng nãi riªng , cÇn xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm quan hÖ th¬ng m¹i vµ thÕ kinh doanh víi c¸c b¹n hµng ®Ó t×m ph¬ng thøc giao dÞch , mua , b¸n thÝch hîp ®em l¹i cho ®¬n vÞ lîi Ých lín nhÊt . Th¬ng m¹i lµ kh©u trung gian nèi liÒn gi÷a s¶n suÊt víi tiªu dïng. Ho¹t ®éng th¬ng m¹i lµ viÖc thùc hiÖn mét hay nhiÒu hµnh vi th¬ng m¹i cña th¬ng nh©n lµm ph¸t sinh quyÒn vµ nghÜa vô gi÷a c¸c th¬ng nh©n víi nhau hay gi÷a th¬ng nh©n víi c¸c bªn cã liªn quan bao gåm viÖc mua b¸n hµng ho¸, cung øng dÞch vô th¬ng m¹i nh»m môc ®Ých lîi nhuËn hay thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi. Th¬ng nh©n cã thÓ lµ c¸ nh©n cã ®ñ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ, hay c¸c hé gia ®×nh, tæ hîp t¸c hoÆc c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh cña ph¸p luËt ( ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh). Kinh doanh th¬ng m¹i cã mét sè ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau: 4 - §Æc ®iÓm vÒ ho¹t ®éng: Ho¹t ®éng kinh tÕ c¬ b¶n cña kinh doanh th¬ng m¹i lµ lu chuyÓn hµng ho¸. Lu chuyÓn hµng ho¸ lµ sù tæng hîp c¸c ho¹t ®éng thuéc c¸c qu¸ tr×nh mua b¸n, trao ®æi vµ dù tr÷ hµng ho¸. - §Æc ®iÓm vÒ hµng ho¸: Hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i gåm c¸c lo¹i vËt t, s¶n phÈm cã h×nh th¸i vËt chÊt cô thÓ hay kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt mµ doanh nghiÖp mua vÒ víi môc ®Ých ®Ó b¸n. - §Æc ®iÓm vÒ ph¬ng thøc lu chuyÓn hµng ho¸: Lu chuyÓn hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i cã thÓ theo mét trong hai ph¬ng thøc lµ b¸n bu«n vµ b¸n lÎ. - B¸n bu«n hµng ho¸: Lµ b¸n cho ngêi kinh doanh trung gian chø kh«ng b¸n th¼ng cho ngêi tiªu dïng. - B¸n lÎ hµng ho¸: Lµ viÖc b¸n th¼ng cho ngêi tiªu dïng trùc tiÕp, tõng c¸i tõng Ýt mét. - §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc kinh doanh: Tæ chøc kinh doanh th¬ng m¹i cã thÓ theo nhiÒu m« h×nh kh¸c nhau nh tæ chøc c«ng ty b¸n bu«n, b¸n lÎ, c«ng ty kinh doanh tæng hîp, c«ng ty m«i giíi, c«ng ty xóc tiÕn th¬ng m¹i. - §Æc ®iÓm vÒ sù vËn ®éng cña hµng ho¸: Sù vËn ®éng cña hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i còng kh«ng gièng nhau, tuú thuéc vµo nguån hµng, nghµnh hµng, do ®ã chi phÝ thu mua vµ thêi gian lu chuyÓn hµng ho¸ còng kh¸c nhau gi÷a c¸c lo¹i hµng ho¸. Nh vËy chøc n¨ng cña th¬ng m¹i lµ tæ chøc vµ thùc hiÖn viÖc mua b¸n, trao ®æi hµng ho¸ cung cÊp c¸c dÞch vô nh»m phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng nh©n d©n. 5 1.1.3. Vai trß cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ë doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i. Tiªu thô hµng ho¸ lµ qu¸ tr×nh c¸c Doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc chuyÓn ho¸ vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh tõ h×nh th¸i hµng ho¸ sang h×nh th¸i tiÒn tÖ vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ tiªu thô, ®©y lµ kÕt qu¶ cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Theo mét ®Þnh nghÜa kh¸c th× tiªu thô hµng ho¸, lao vô, dÞch vô lµ viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ®· thùc hiÖn cho kh¸ch hµng ®ång thêi thu ®îc tiÒn hµng hoÆc ®îc quyÒn thu tiÒn hµng ho¸. Nh vËy, tiªu thô lµ thùc hiÖn môc ®Ých cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, ®a hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu dïng. Tiªu thô lµ kh©u lu th«ng hµng ho¸ lµ cÇu nèi trung gian gi÷a mét bªn s¶n xuÊt ph©n phèi vµ mét bªn lµ tiªu dïng. §Æc biÖt trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× tiªu thô ®îc hiÓu theo nghÜa réng h¬n: Tiªu thô lµ qu¸ tr×nh kinh tÕ bao gåm nhiÒu kh©u tõ viÖc nghiªn cøu thÞ trêng, x¸c ®Þnh nhu cÇu kh¸ch hµng, tæ chøc mua hµng ho¸ vµ xuÊt b¸n theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng nh»m ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh cao nhÊt. Thêi ®iÓm x¸c ®Þnh doanh thu hµng ho¸ lµ thêi ®iÓm mµ Doanh ngiÖp thùc sù mÊt quyÒn së h÷u hµng ho¸ ®ã vµ ngêi mua thanh to¸n tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. Khi ®ã míi x¸c ®Þnh lµ tiªu thô, míi ®îc ghi doanh thu. KÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ lµ chØ tiªu hiÖu qña ho¹t ®éng lu chuyÓn hµng hãa. còng nh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô. KÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ ®îc biÓu hiÖn díi chØ tiªu lîi nhuËn (hoÆc lç) vÒ tiªu thô ®îc tÝnh nh sau: Lîi nhuËn hoÆc lç = vÒ tiªu thô Trong ®ã: Lîi nhuËn gép = vÒ tiªu thô Doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô Lîi nhuËn gép vÒ tiªu thô C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu = ChiÕt khÊu + Gi¶mgi¸ th¬ng m¹i hµng b¸n - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp - Chi phÝ b¸n hµng Doanh thu thuÇn Gi¸ vèn vÒ tiªu thô hµng b¸n = Tæng doanh thu - C¸c kho¶n gi¶m trõ tiªu thô doanh thu + DT hµng b¸n tr¶ l¹i 6 * Doanh thu b¸n hµng lµ doanh thu cña khèi lîng s¶n phÈm hµng ho¸ ®· b¸n, dÞch vô ®· cung cÊp ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong kú vµ sè tiÒn l·i, tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia. Doanh nghiÖp ph¶i më sæ chi tiÕt ®Ó theo dâi chi tiÕt c¸c kho¶n doanh thu: - Doanh thu b¸n hµng ho¸ - Doanh thu cung cÊp dÞch vô - Doanh thu tiÒn l·i, tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®îc chia. * C¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu ChiÕt khÊu th¬ng m¹i: Lµ kho¶n chiÕt khÊu cho kh¸ch hµng mua víi sè lîng lín. Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i:Lµ gi¸ trÞ cña sè s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô ®· tiªu thô bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i do nh÷ng nguyªn nh©n vi ph¹m cam kÕt, vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ: Hµng ho¸ bÞ mÊt, kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng chñng lo¹i, quy c¸ch. Gi¶m gi¸ hµng b¸n: Lµ kho¶n gi¶m trõ ®îc ngêi b¸n chÊp thuËn mét c¸ch ®Æc biÖt trªn gi¸ ®· tho¶ thuËn v× lý do hµng b¸n ra kÐm phÈm chÊt hay kh«ng ®óng quy c¸ch theo quy ®Þnh trªn hîp ®ång kinh tÕ. * Gi¸ vèn hµng b¸n Gi¸ vèn hµng b¸n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ gèc cña hµng ho¸, thµnh phÈm, dÞch vô, lao vô ®· thùc sù tiªu thô trong kú, ý nghÜa cña gi¸ vèn hµng b¸n chØ ®îc sö dông khi xuÊt kho hµng b¸n vµ tiªu thô. Khi hµng ho¸ ®· tiªu thô vµ ®îc phÐp x¸c ®Þnh doanh thu th× ®ång thêi gi¸ trÞ hµng xuÊt kho còng ®îc ph¶n ¸nh theo gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶. Do vËy x¸c ®Þnh ®óng gi¸ vèn hµng b¸n cã ý nghÜa quan träng v× tõ ®ã doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ kinh doanh.Vµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i th× cßn gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý ®¸nh gi¸ ®îc kh©u mua hµng cã hiÖu qu¶ hay kh«ng ®Ó tõ ®ã tiÕt kiÖm chi phÝ thu mua. * Chi phÝ qu¶n lý kinh doanh Chi phÝ qu¶n lý kinh doanh lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ vµ nh÷ng ho¹t ®éng qu¶n lý diÒu hµnh doanh nghiÖp Chi phÝ qu¶n lý kinh doanh bao gåm chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. 7 + Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng, nh©n viªn qu¶n lý: Bao gåm toµn bé l¬ng chÝnh, lîng phô, c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng. C¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña Ban gi¸m ®èc, nh©n viªn qu¶n lý, nh©n viªn b¸n hµng trong doanh nghiÖp. + Chi phÝ vËt liÖu: Bao gåm chi phÝ vËt liÖu cã liªn quan ®Õn b¸n hµng nh vËt liÖu bao gãi, vËt liÖu dïng cho söa ch÷a quÇy hµng, vµ nh÷ng vËt liÖu xuÊt dïng cho c«ng t¸c qu¶n lý nh: GiÊy, mùc, bót... + Chi phÝ c«ng cô ®å dïng: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ dông cô, ®å dïng phôc vô cho b¸n hµng vµ cho c«ng t¸c qu¶n lý. + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh: Ph¶n ¸nh chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng cho bé phËn b¸n hµng vµ bé phËn qu¶n lý doanh nghiÖp nh: Xe chë hµng, nhµ cöa lµm viÖc cña c¸c phßng ban, m¸y mãc thiÕt bÞ. + Chi phÝ dù phßng: Ph¶n ¸nh kho¶n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi tÝnh vµo chi phÝ qu¶n lý kinh doanh cña doanh nghiÖp. + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ vÒ dÞch vô mua ngoµi nh: TiÒn thuª kho b·i, cöa hµng, tiÒn vËn chuyÓn bèc xÕp hµng tiªu thô, tiÒn ®iÖn, tiÒn níc, tiÒn ®iÖn tho¹i... + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c: Lµ chi phÝ ph¸t sinh kh¸c nh: Chi phÝ tiÕp kh¸ch, chi phÝ héi nghÞ kh¸ch hµng, c«ng t¸c phÝ. KÕt qu¶ tiªu thô ®îc thÓ hiÖn qua chØ tiªu l·i (lç) vÒ tiªu thô. NÕu thu nhËp lín h¬n chi phÝ th× l·i, ngîc l¹i, nÕu thu nhËp nhá h¬n chi phÝ th× lç. ViÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ®îc tiÕn hµnh vµo cuèi th¸ng, cuèi quý, cuèi n¨m tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý cña tõng ®¬n vÞ. Tiªu thô hµng ho¸ cã vai trß to lín trong viÖc c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu, th«ng qua viÖc tiªu thô cã thÓ dù ®o¸n ®îc nhu cÇu cña x· héi nãi chung vµ cña tõng khu vùc nãi riªng, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn c©n ®èi trong tõng nghµnh tõng vïng vµ trªn toµn x· héi. Qua tiªu thô, gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ míi ®îc thùc hiÖn. Tiªu thô hµng ho¸ lµ c¬ së h×nh thµnh nªn doanh thu vµ lîi nhuËn, t¹o ra thu nhËp ®Ó bï ®¾p chi phÝ bá ra, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn kinh doanh th«ng qua c¸c ph¬ng thøc tiªu thô. NÕu kh©u tiªu thô hµng ho¸ cña mçi doanh nghiÖp ®îc triÓn khai tèt nã sÏ lµm cho qu¸ tr×nh lu th«ng hµng ho¸ trªn thÞ trêng diÔn ra nhanh chãng gióp cho 8 doanh nghiÖp kh¼ng ®Þnh ®îc uy tÝn cña m×nh nhê ®ã doanh thu ®îc n©ng cao. Nh vËy tiªu thô hµng ho¸ cã ý nghÜa vµ vai trß quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cïng víi viÖc tiªu thô hµng ho¸, x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ tiªu thô lµ c¬ së ®¸nh gi¸ cuèi cïng cña ho¹t ®éng kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh t¹i doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh nghÜa vô mµ doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn víi nhµ níc, lËp c¸c quü c«ng ty, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp ho¹t ®éng tèt trong kú kinh doanh tiÕp theo, ®ång thêi nã còng lµ sè liÖu cung cÊp th«ng tin cho c¸c ®èi tîng quan t©m nh c¸c nhµ ®Çu t, c¸c ng©n hµng, c¸c nhµ cho vay… §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay tríc sù c¹nh tranh gay g¾t th× viÖc x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ tiªu thô cã ý nghÜa quan träng trong viÖc xö lý, cung cÊp th«ng tin kh«ng nh÷ng cho nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó lùa chän ph¬ng ¸n kinh doanh cã hiÖu qu¶ mµ cßn cung cÊp th«ng tin cho c¸c cÊp chñ qu¶n, c¬ quan qu¶n lý tµi chÝnh, c¬ quan thuÕ… phôc vô cho viÖc gi¸m s¸t sù chÊp hµnh chÕ ®é, chÝnh s¸ch kinh tÕ tµi chÝnh, chÝnh s¸ch thuÕ… Trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i, hµng ho¸ lµ tµi s¶n chñ yÕu vµ biÕn ®éng nhÊt, vèn hµng ho¸ chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng sè vèn lu ®éng còng nh toµn bé vèn kinh doanh cña Doanh nghiÖp cho nªn kÕ to¸n hµng ho¸ lµ kh©u quan träng ®ång thêi nghiÖp vô tiªu thô vµ x¸c ®inh kÕt qu¶ tiªu thô quyÕt ®Þnh sù sèng cßn ®èi víi mçi doanh nghiÖp. Do tÝnh chÊt quan träng cña b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh nh vËy ®ßi hái kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu kinh doanh cã vai trß hÕt søc quan träng: - Ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kinh tÕ vÒ tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô nh møc b¸n ra, doanh thu b¸n hµng quan träng lµ l·i thuÇn cña ho¹t ®éng b¸n hµng. - Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi chi tiÕt sù biÕn ®éng cña hµng ho¸ ë tÊt c¶ c¸c tr¹ng th¸i: Hµng ®i ®êng, hµng trong kho, trong quÇy, hµng gia c«ng chÕ biÕn, hµng göi ®¹i lý… nh»m ®¶m b¶o an toµn cho hµng ho¸. - Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÞp thêi doanh thu b¸n hµng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶, ®¶m b¶o thu ®ñ vµ kÞp thêi tiÒn b¸n hµng ®Ó tr¸nh bÞ chiÕm dông vèn. - Ph¶n ¸nh vµ gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕt qu¶ tiªu thô, cung cÊp sè liÖu, lËp quyÕt to¸n ®Çy ®ñ, kÞp thêi ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng hiÖu qu¶ tiªu thô còng nh thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc. 9 + X¸c ®Þnh ®óng thêi ®iÓm tiªu thô ®Ó kÞp thêi lËp b¸o c¸o b¸n hµng vµ ph¶n ¸nh doanh thu. B¸o c¸o thêng xuyªn kÞp thêi t×nh h×nh b¸n hµng vµ thanh to¸n víi kh¸ch hµng chi tiÕt theo tõng lo¹i hîp ®ång kinh tÕ… nh»m gi¸m s¸t chÆt chÏ hµng ho¸ b¸n ra, ®«n ®èc viÖc nép tiÒn b¸n hµng vµo quü. + Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ ban ®Çu vµ tr×nh tù lu chuyÓn chøng tõ hîp lý. C¸c chøng tõ ban ®Çu ph¶i ®Çy ®ñ, hîp ph¸p, lu©n chuyÓn khoa häc, hîp lý, tr¸nh trïng lÆp bá sãt. + X¸c ®Þnh ®óng vµ tËp hîp ®Çy ®ñ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh trong kú. Ph©n bæ chÝnh x¸c sè chi phÝ ®ã cho hµng tiªu thô. 1.2. KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh ngjhiÖp th¬ng m¹i . Chøng tõ kÕ to¸n sö dông h¹ch to¸n hµng ho¸ bao gåm:  Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng.  Ho¸ ®¬n b¸n hµng.  PhiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho  B¶ng kª ho¸ ®¬n b¸n lÎ hµng ho¸ dÞch vô.  B¶ng chøng tõ kh¸c liªn quan ®Õn nghiÖp vô b¸n hµng.  Sæ, thÎ kho Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸ Cã 3 ph¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt: * Ph¬ng ph¸p thÎ song song - ë kho: Sö dông thÎ kho ®Ó theo dâi tõng danh ®iÓm hµng ho¸ vÒ mÆt khèi lîng nhËp, xuÊt, tån. - á phßng kÕ to¸n: Më thÎ kho hoÆc më sæ chi tiÕt ®Ó theo dâi tõng danh ®iÓm kÓ c¶ mÆt khèi lîng vµ gi¸ trÞ nhËp, xuÊt, tån kho. Hµng ngµy sau khi lµm thñ tôc nhËp, xuÊt th× thñ kho ph¶i c¨n cø vµo c¸c phiÕu nhËp, xuÊt ®Ó ghi vµo thÎ kho cña tõng danh ®iÓm vµ tÝnh khèi lîng tån kho cña tõng danh ®iÓm. Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú thñ kho ph¶i chuyÓn chøng tõ cho kÕ to¸n hµng ho¸ ®Ó ghi vµo c¸c thÎ hoÆc sæ chi tiÕt ë phßng kÕ to¸n c¶ vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ. S¬ ®å1: S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt theo ph¬ng ph¸p thÎ song song PhiÕu nhËp kho, phiÕu Sè kÕ to¸n tæng hîp vÒ xuÊt kho hµng ho¸ ThÎ kho ThÎ kÕ to¸n chi tiÕt B¶ng tæng hîp nhËp, xuÊt, tån 10 : : : Ghi hµng ngµy Ghi ®èi chiÕu Ghi cuèi th¸ng * Ph¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn - ë kho: thñ kho vÉn gi÷ thÎ kho ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt tån vÒ mÆt khèi lîng. - ë phßng kÕ to¸n: Kh«ng dïng sæ chi tiÕt vµ thÎ kho mµ sö dông sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt tån tõng danh ®iÓm nhng chØ ghi 1 lÇn cuèi th¸ng. KÕ to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu khi nhËn c¸c phiÕu xuÊt, nhËp kho do thñ kho göi lªn, ph©n lo¹i theo tõng danh ®iÓm vµ cuèi th¸ng tæng hîp sè liÖu cña tõng danh ®iÓm ®Ó ghi vµo sæ ®«Ý chiÕu lu©n chuyÓn mét lÇn tæng hîp sè nhËp, xuÊt trong th¸ng c¶ hai chØ tiªu lîng vµ gi¸ trÞ sau ®ã tÝnh ra sè d cña ®Çu th¸ng sau. Sè céng cña sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn hµng th¸ng ®îc dïng ®Ó ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu. Cßn tõng danh ®iÓm trªn sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®îc ®èi chiÕu víi thÎ kho. S¬ ®å 2: S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt theo ph¬ng ph¸p ®èi chiÕu lu©n chuyÓn 11 PhiÕu nhËp kho B¶ng kª nhËp vËt liÖu ThÎ kho Sæ ®èi chuyÓn PhiÕu xuÊt kho B¶ng kª xuÊt vËt liÖu chiÕu lu©n B¶ng tæng hîp nhËp xuÊt tån Sæ kÕ to¸n tæng hîp vÒ vËt t, hµng ho¸ Ghi hµng ngµy : Ghi ®èi chiÕu : Ghi cuèi th¸ng : * Ph¬ng ph¸p sæ sè d. ë kho: Ngoµi viÖc ghi chÐp thÎ kho gièng nh hai ph¬ng ph¸p trªn, cuèi th¸ng sau khi tÝnh lîng d cña tõng danh ®iÓm cßn ph¶i ghi vµo sæ sè d. T¹i phßng kÕ to¸n: kh«ng ph¶i gi÷ thªm mét lo¹i sæ nµo n÷a nhng ®Þnh kú ph¶i xuèng kiÓm tra ghi chÐp cña thñ kho vµ sau ®ã nhËn c¸c chøng tõ nhËp xuÊt kho. Khi nhËn chøng tõ ph¶i viÕt giÊy nhËn chøng tõ C¸c chøng tõ sau khi nhËn vÒ sÏ ®îc tÝnh thµnh tiÒn vµ tæng hîp sè tiÒn cña tõng danh ®iÓm nhËp hoÆc xuÊt kho ®Ó ghi vµo b¶ng kª luü kÕ nhËp, xuÊt tån kho nguyªn vËt liÖu. Cuèi th¸ng kÕ to¸n nhËn sæ sè d ë c¸c kho vÒ ®Ó tÝnh sè tiÒn d cuèi th¸ng cña tõng danh ®iÓm vµ ®èi chiÕu víi sè tiÒn d cuèi th¸ng ë b¶ng kª nhËp xuÊt tån kho. S¬ ®å 3: S¬ ®å h¹ch to¸n chi tiÕt theo ph¬ng ph¸p sæ sè d PhiÕu nhËp kho ThÎ kho PhiÕu giao nhËn ctõ nhËp kho Sæ sè d B¶ng luü kÕ nhËp,xuÊt, tån Sæ kÕ to¸n tæng hîp 12 PhiÕu xuÊt kho PhiÕu giao nhËn Ctõ xuÊt kho : ghi hµng ngµy : Ghi ®èi chiÕu : Ghi cuèi th¸ng 1.2.1.KÕ to¸n gi¸ vèn hµng ho¸ tiªu thô trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i. 1.2.1.1. X¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng b¸n. Gi¸ vèn hµng b¸n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ gèc cña hµng ho¸, thµnh phÈm, dÞch vô, lao vô ®· thùc sù tiªu thô trong kú, ý nghÜa cña gi¸ vèn hµng b¸n chØ ®îc sö dông khi xuÊt kho hµng b¸n vµ tiªu thô. Khi hµng ho¸ ®· tiªu thô vµ ®îc phÐp x¸c ®Þnh doanh thu th× ®ång thêi gi¸ trÞ hµng xuÊt kho còng ®îc ph¶n ¸nh theo gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶. Do vËy x¸c ®Þnh ®óng gi¸ vèn hµng b¸n cã ý nghÜa quan träng v× tõ ®ã doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ kinh doanh.Vµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i th× cßn gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý ®¸nh gi¸ ®îc kh©u mua hµng cã hiÖu qu¶ hay kh«ng ®Ó tõ ®ã tiÕt kiÖm chi phÝ thu mua. Doanh nghiÖp cã thÓ sö dông c¸c ph¬ng ph¸p sau ®Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho: * Ph¬ng ph¸p ®¬n gi¸ b×nh qu©n: Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ thùc tÕ cña hµng xuÊt kho trong kú ®îc tÝnh theo c«ng thøc: Gi¸ thùc tÕ hµng = Sè lîng hµng ho¸ * Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n XuÊt kho xuÊt kho Khi sö dông gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n, cã thÓ sö dông díi 3 d¹ng: - Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷: Gi¸ nµy ®îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc kú h¹ch to¸n nªn cã thÓ ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c quyÕt to¸n. Gi¸ ®¬n vÞ b×nh = TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú qu©n c¶ kú dù Sè lîng hµng thùc tÕ tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú tr÷ - Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cña kú tríc: TrÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng xuÊt dïng kú nµy sÏ tÝnh theo gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tríc.Ph¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n dÔ lµm, 13 ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi cña sè liÖu kÕ to¸n, mÆc dÇu ®é chÝnh cha cao v× kh«ng tÝnh ®Õn sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ kú nµy. Gi¸ b×nh qu©n cña kú = TrÞ gi¸ tån kú tríc tríc Sè lîng tån kú tríc - Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp: Ph¬ng ph¸p nµy võa ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi cña sè liÖu kÕ to¸n, võa ph¶n ¸nh ®îc t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ c¶. Tuy nhiªn khèi lîng tÝnh to¸n lín bëi v× cø sau mçi lÇn nhËp kho, kÕ to¸n l¹i ph¶i tiÕn hµnh tÝnh to¸n. *. Ph¬ng ph¸p nhËp tríc – xuÊt tríc Theo ph¬ng ph¸p nµy,gi¶ thuyÕt r»ng sè hµng nµo nhËp tríc th× xuÊt tríc, xuÊt hÕt sè hµng nhËp tríc th× míi xuÊt sè nhËp sau theo gi¸ thùc tÕ cña sè hµng xuÊt. Nãi c¸ch kh¸c, c¬ së cña ph¬ng ph¸p nµy lµ gi¸ thùc tÕ cña hµng mua tríc sÏ ®îc dïng lµm gÝa ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ cña hµng xuÊt tríc vµ do vËy gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú sÏ lµ gi¸ thùc tÕ cña sè hµng mua vµo sau cïng. * Ph¬ng ph¸p nhËp sau – xuÊt tríc: Ph¬ng ph¸p nµy gi¶ ®Þnh nh÷ng hµng mua sau cïng sÏ ®îc xuÊt tríc tiªn, ngîc l¹i víi ph¬ng ph¸p nhËp tríc xuÊt tríc. * Ph¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n: Khi ¸p dông ph¬ng ph¸p nµy, toµn bé hµng biÕn ®éng trong kú ®îc tÝnh theo gi¸ h¹ch to¸n. Cuèi kú, kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tõ gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ theo c«ng thøc: Gi¸ thùc tÕ cña hµng = xuÊt dïng trong kú Gi¸ h¹ch to¸n cña hµng * xuÊt dïng trong kú HÖ sè gi¸ Trong ®ã: HÖ sè gi¸ = Gi¸ thùc tÕ cña hµng tån kho ®Çu kú vµ nhËp trong kú Gi¸ h¹ch to¸n cña hµng tån kho ®Çu kú vµ nhËp trong kú *. Ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh: Theo ph¬ng ph¸p nµy, hµng ®îc x¸c ®Þnh theo ®¬n chiÕc hay tõng l« vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo cho ®Õn lóc xuÊt dïng. Khi xuÊt hµng nµo sÏ tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña hµng ®ã. Tµi kho¶n sö dông. * Tµi kho¶n “ 156- Hµng ho¸”: Dïng ®Ó ph¶n ¸nh thùc tÕ gi¸ trÞ hµng ho¸ t¹i kho, t¹i quÇy, chi tiÕt theo tõng kho, tõng quÇy, lo¹i, nhãm … hµng ho¸. 14 Bªn nî: Ph¶n ¸nh lµm t¨ng gi¸ trÞ thùc tÕ hµng ho¸ t¹i kho, quÇy ( gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua) Bªn cã: Gi¸ trÞ mua hµng cña hµng ho¸ xuÊt kho, quÇy. Chi phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô. D nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ tån kho, tån quÇy. TK 156 cßn ®îc chi tiÕt thµnh: + TK 1561- Gi¸ mua hµng. + TK 1562 – Chi phÝ thu mua hµng ho¸. * TK 632” Gi¸ vèn hµng b¸n” Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña hµng ho¸ ®· b¸n, ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong kú, dïng ®Ó ph¶n ¸nh kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. KÕt cÊu tµi kho¶n 632 Bªn nî: - Gi¸ vèn hµng ho¸ tiªu thô trong kú - Kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho trÝch lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n Bªn cã: - KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng ho¸,lao vô, dÞch vô ®· cung cÊp trong kú sang TK 911- x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. - Kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho hoµn nhËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n TK 632 kh«ng cã sè d cuèi kú. 1.2.1.2.KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i 1.2.1.2.1.B¸n bu«n hµng ho¸ trong ®iÒu kiÖn doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn, thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ. *b¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc göi b¸n 15 - Khi xuÊt hµng ho¸ göi cho khÊc hµng hoÆc göi cho ®¹i lý , kÕ to¸n ghi gi¸ vèn : Nî TK 157 – Hµng göi b¸n Cã TK 156 (1561) – Hµng ho¸ -NÕu kh¸ch hµng øng tríc tiÒn mua hµng ho¸ , kÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112 – TiÒn mÆt, TGNH Cã TK 131 – Kh¸ch hµng øng tríc - Khi hµng göi b¸n ®· b¸n , KÕ to¸n ghi Nî TK 632 – Gi¸ vèn hµng bans Cã TK 157 – Hµng göi b¸n *B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc trùc tiÕp Khi xuÊt b¸n trùc tiÕp hµng ho¸ , kÕ to¸n ghi: Nî TK 632 Cã TK 156 (1561) *Trêng hîp b¸n hµng vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n Khi mua hµng vËn chuyÓn b¸n th¼ng , c¨n cø chøng tõ mua hµng ghi gi¸ trÞ mua hµmg , b¸n th¼ng Nî TK 157 – hµng göi b¸n Nî TK 133 – thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ Cã TK 111,112 _TiÒn mÆt , TGNH Cã TK 331 _Ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp NÕu mua , b¸n th¼ng giao nhËn trùc tiÕp tay ba víi nhµ cung cÊp vµ kh¸ch hµng mua , kÕ to¸n ghi Nî TK 632 _gi¸ vèn hµng b¸n Nî TK 133 _ thuÕ GTGT ®îc khÊu trõ Cã TK 111,112 _TM,TGNH Cã TK 331 _Ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp 16 *Trêng hîp b¸n hµng theo ph¬ng thøc giao hµng ®¹i lý , ký göi b¸n ®óng gi¸ hëng hoa hång Khi giao hµng cho ®¹i lý , c¨n cø chøng tõ xuÊt hµng hoÆc mua hµng kÕ to¸n ghi gi¸ vèn hµng göi b¸n: Nî TK 157 – hµng göi ®¹i lý b¸n Cã TK 156 – XuÊt kho giao cho ®¹i lý Cã TK 331 - Hµng mua chÞu giao th¼ng cho ®¹i lý Cã TK 151– Hµng mua ®ang ®i trªn dêng giao th¼ng cho ®¹i lý Cã TK 111,112 – Hµng mua ®· tr¶ tiÒn giao th¼ng cho ®¹i lý - Khi nhËn tiÒn óng tríc cña ®¹i lý kÕ to¸n ghi Nî TK 111,112 – TM , TGNH Cã TK 131 – Kh¸ch hµng ®¹i lý -Khi thanh lý hîp ®ång kÕ to¸n kÕt chuyÓn gi¸ vèn cña l« hµng giao ®¹i lý: Nî TK 632 – gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 157 – hµng göi b¸n -TH hµng giao ®¹i lý kh«ng b¸n ®îc , cÇn xem xÐt hµng ø ®äng theo t×nh tr¹ng thvj cña hµng . NÕu xö lý ®Ó thu håi gi¸ trÞ cã Ých hoÆc nhËp l¹i kho chê xö lý , kÕ to¸n ghi : Nî TK 152 , 156 – vËt liÖu , hµng ho¸ Cã TK 157 – hµng göi b¸n *Truêng hîp xuÊt kho hµng ho¸ giao cho ®¬n vÞ trùc thuéc ®Ó b¸n ,kÕ to¸n ghi + NÕu sd phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé , ghi : Nî TK 157 – hµng göi b¸n Cã TK 156 – hµng ho¸ +NÕu DN sd ho¸ ®¬n b¸n hµng th× ghi gi¸ vèn theo bót to¸n Nî TK 632 – gi¸ vèn Cã TK 156 – hµng ho¸ * Trêng hîp xuÊt hµng ho¸ ®Ó khuyÕn m¹i , qu¶n c¸o, biÕu tÆng 17 Gi¸ trÞ hµng ho¸ xuÊt ®Ó khuyÕn m¹i , qu¶ng c¸o ®îc ghi chi phÝ : Nî TK 632 – gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 1561 – hµng ho¸ Cuèi kú ghi chi phÝ mua ph©n bæ cho hµng b¸n ra: Nî TK 632 – gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 1562 – PhÝ mua hµng ho¸ 1.2.1.2.2.KÕ to¸n c¸c nghiÖp vô b¸n bu«n hµng ho¸ (theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú , thuÕ GTGT tÝng theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ) *§Çu kú c¨n cø gi¸ vèn hµng thùc tån ®Çu kú ,kÕ to¸n ghi kÕt chuyÓn Nî TK 6112 Cã TK 156 – hµng ho¸ tån kho , tån quÇy Cã TK 151 – hµng ho¸ mua cha kiÓm Cã TK 157 – hµng göi b¸n *Cuèi kú c¨n cø kÕt qu¶ kiÓm kª ®¸nh gi¸ hµng tån®Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn cña hµng ho¸ ®· b¸n ra vµ ghi kÕt chuyÓn - Ghi nhËn gi¸ vèn hµng hoa tån cuèi kú : (Tån kho , hµng mua cha kiÓm nhËn , tån hµng göi ®¹i lý , hµng göi b¸n cha b¸n) Nî TK 156 – hµng ho¸ tån cuèi kú Nî TK 151 – hµng mua cha kiÓm nhËn cuèi kú Nî TK 157 – hµng göi b¸n cha b¸n cuèi kú Cã TK 611 _mua hµng (TK 6112- mua hµng ho¸) -X¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng b¸n : Hµng ho¸ xuÊt = Gi¸ vèn hµng + b¸n (gi¸ vèn) tån ®Çu kú Gi¸ nhËp hµng trong kú _ Gi¸ vèn hµng tån cuèi kú - Ghi kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n Nî TK 632 - gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 611 (6112) – m,ua hµng ho¸ *Cuèi kú kÕ to¸n (kú x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ), kÕ to¸n kÕt chuyÓn gi¸ vèn: 18 Nî TK 911 – doanh thu Cã TK 632 – gi¸ vèn hµng b¸n 1.2.1.2.3. KÕ to¸n b¸n bu«n hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn vµ kiÓm kª ®Þnh kú trong ®iÒu kiÖn doanh nghiÖp ¸p dông thuÕ GTGT trùc tiÕp hoÆc ¸p dông c¸c luËt thuÕ kh¸c. - B¸n qua kho trùc tiÕp, kÕ to¸n ghi gi¸ vèn Nî TK 632 – b¸n trùc tiÕp Nî TK 157 – göi b¸n Cã TK 156 (1561) -Hµng göi b¸n ®· ®îc ghi theo gi¸ vèn Nî TK 632 – Gãp vèn hµng b¸n Cã TK 157 – hµng göi b¸ 1.2.1.2.4.KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n lÎ * §¬n vÞ b¸n lÎ thùc hiÖn nghiÖp vô b¸n lÎ hµng ho¸ tù khai th¸c - Khi xuÊt hµng giao hµng b¸n lÎ cho cöa hµng , cho quÇy , kÕ to¸n chi tiÕt tµi kho¶n kho hµng theo ®iai ®iÓm lu©n chuyÓn néi bé cña hµng Nî TK 156 – kho quÇy , cöa hµng nhËn b¸n (1561) Cã TK 156 –Kho hµng ho¸ (kho chÝng)(1561) X¸c ®Þnh gi¸ vèn cña hµng b¸n vµ ghi kÕt chuyÓn: Sè lîng hµng Sè lîng Sè lîng Sè lîng xuÊt b¸n t¹i = hµng tån ®Çu + hµng nhËp -- hµng tån cuèi quÇy, cöa hµng ngµy(Ca) trong ngµy (Ca) ngµy (Ca) TrÞ gi¸ vèn hµng XuÊt b¸n t¹i quÇy = Sè lîng hµng xuÊt b¸n t¹i quÇy * Gi¸ vèn ®¬n vÞ hµng b¸n C¨n cø sè lîng trªn ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn: Nî TK 632 – gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 156 – chi tiÕt kho quÇy *Trêng hîp b¸n hµng ®¹i lý , ký göi cho c¸c tæ chøc kinh doanh Nî TK 632 – gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 156 – hµng ho¸ 1.2.2.KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng . 1.2.2.1.X¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ tæng gi¸ trÞ c¸c lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp thu ®îc trong kú kÕ to¸n ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng sxkd 19 Th«ng thêng cña doanh nghiÖp gãp phÇn lµm t¨ng nguån vèn chñ së h÷u. +NÕu doanh nghiÖp ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT ph¶i nép theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ th× doanh thu b¸n hµng lµ doanh thu cha tÝnh thuuÕ GTGT vµ doanh nghiÖp sö dông “ho¸ ®¬n GTGT”. +NÕu doanh nghiÖp ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT ph¶i nép theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng lµ doanh thu cã tÝnh thuÕ GTGTvcµ doanh ngiÖp sö dông “ho¸ ®¬n b¸n hµng” Doanh thu b¸n hµng ®îc x¸c ®Þnh khi ®ång thêi tho¶ m·n tÊt c¶ 5 ®iÒu kiÖn sau: - doanh nghiÖp chuyÓn giao phÇn lín rñi ro lîi Ých g¾n víi quyÕnf së h÷u s¶n phÈm - Doanh thu x¸c ®Þnh t¬ng ®èi ch¾c ch¾n - Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m gi÷ quyÒn qu¶n lý , quyÒn kiÓm so¸t s¶n phÈm - Doanh nghiÖp ®· thu hay sÏ thu ®îc lîi Ých kinh tÕ tõ b¸n hµng - X¸c ®Þnh ®îc chi phÝ liªn quan ®Õn b¸n hµng Tµi kho¶n sö dông - TK 511 – Doanh thu b¸n hµng TK 5111 _B¸n hµng ho¸ TK 5112 _B¸n s¶n phÈm TK 5113 _b¸n dÞch vô TK 5114 _Doanh thu trî cÊp , trî gi¸ Bªn Nî : Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng theo ho¸ ®¬n vµ c¸c chØ tiªu liªn quan ®Õn doanh thu b¸n hµng.KÕt chuyªnr doanh thu thuÇn. Bªn cã : Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng ph¸t sinh thuéc kú b¸o c¸o(ghi theo ho¸ ®¬n b¸n hµng) TK nµy kh«ng cã sè d. 1.2.2.2. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng 20