Tài liệu Hoàn thiện công tác kế toán tscđ tại công ty xe máy- xe đạp thống nhất

LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng Lêi më ®Çu Tài sản cố định (TSCĐ) là một bộ phận cơ bản tạo nên cơ sở vật chất kỹ thuật của hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD). Nó giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình sản xuất tạo ra sản phẩm, góp phần tạo nên cơ sở vật chất, trang thiết bị kinh tế. Đối với một doanh nghiệp thì TSCĐ thể hiện năng lực, trình độ công nghệ, cơ sở vật chất kỹ thuật cũng như thế mạnh của doanh nghiệp trong việc phát triển sản xuất, nó là điều kiện cần thiết để tiết kiệm sức lao động của doanh nghiệp nói riêng và của nền kinh tế đất nước nói chung. Đứng trên góc độ kế toán thì việc phản ánh đầy đủ, tính khấu hao và quản lý chặt chẽ TSCĐ là một tiền đề quan trọng để các doanh nghiệp tiền hành SXKD có hiệu quả, nó khẳng định vai trò vị trí của doanh nghiệp trước nền kinh tế nhiều thành phần hiện nay. Sau một thời gian thực tập, nắm bắt tình hình thực tế tại Công ty xe máy - xe đạp Thống Nhất, em xin trình bày luËn v¨n với các nội dung sau. Ngoài “Lêi nãi ®Çu” và “KÕt luËn” néi dung cña luËn v¨n gåm 4 phÇn chÝnh: Ch¬ng I :Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n TSC§ Ch¬ng II: Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ t¹i C«ng ty Xe m¸y- xe ®¹p Thèng NhÊt Ch¬ng III:Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m ®Ò xuÊt nh»m hoàn thiện công tác kế toán TSCĐ tại Công ty Xe máy- xe đạp Thống Nhất LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng ch¬ng I: lÝ luËn chung vÒ kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh trong doanh nghiÖp I. nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh 1. Kh¸i niÖm vÒ tµi s¶n cè ®Þnh TSC§ lµ nh÷ng tµi s¶n cã h×nh th¸i vËt chÊt do doanh nghiÖp n¾m gi÷ ®Ó sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, phï hîp víi tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§. Theo QuyÕt ®Þnh sè 206/2003/Q§- BTC ngµy 12/12/2003 cña Bé Tµi ChÝnh, c¸c tµi s¶n ®îc ghi nhËn lµ TSC§ ph¶i tho¶ m·n ®ång thêi 4 tiªu chuÈn sau: - Ch¾c ch¾n thu ®îc lîi Ých kinh tÕ trong t¬ng lai tõ viÖc sö dông tµi s¶n ®ã. - Nguyªn gi¸ tµi s¶n ph¶i ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch tin cËy. - Cã thêi gian sö dông íc tÝnh trªn 1 n¨m trë lªn. - Cã gi¸ trÞ 10.000.000 ®ång trë lªn. Trêng hîp mét hÖ thèng gåm nhiÒu bé phËn tµi s¶n riªng lÎ liªn kÕt víi nhau, trong ®ã mçi bé phËn cÊu thµnh cã thêi gian sö dông kh¸c nhau vµ nÕu thiÕu mét bé phËn nµo ®ã c¶ hÖ thèng vÉn thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng ho¹t ®éng chÝnh cña nã nhng do yªu cÇu qu¶n lý, sö dông tµi s¶n cè ®Þnh ®ßi hái ph¶i qu¶n lý riªng tõng bé phËn tµi s¶n th× mçi bé phËn tµi s¶n ®ã nÕu cïng tho¶ m·n ®ång thêi bèn tiªu chuÈn cña tµi s¶n cè ®Þnh ®îc coi lµ mét tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh ®éc lËp. 2. §Æc ®iÓm cña tµi s¶n cè ®Þnh Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, TSC§ cã c¸c ®Æc ®iÓm chñ yÕu sau: - Tham gia nhiÒu chu kú s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau nhng vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt vµ ®Æc tÝnh sö dông ban ®Çu cho ®Õn lóc h háng. - Gi¸ trÞ cña TSC§HH bÞ hao mßn dÇn song gi¸ trÞ cña nã l¹i ®îc chuyÓn dÞch tõng phÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm x¶n xuÊt ra. - TSC§HH chØ thùc hiÖn ®îc mét vßng lu©n chuyÓn khi gi¸ trÞ cña nã ®îc thu håi toµn bé. 3. Ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh. Sù cÇn thiÕt ph¶i ph©n lo¹i tµi s¶n cè ®Þnh nh»m môc ®Ých gióp cho c¸c doanh nghiÖp cã sù thuËn tiÖn trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n tµi s¶n cè ®Þnh. ThuËn tiÖn trong viÖc tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao cho tõng lo¹i h×nh kinh doanh . TSC§ ®îc ph©n lo¹i theo c¸c tiªu thøc sau: 3.1 Ph©n lo¹i TSC§HH theo kÕt cÊu. Theo c¸ch nµy, toµn bé TSC§HH cña doanh nghiÖp ®îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng - Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc: Bao gåm nh÷ng TSC§ ®îc h×nh thµnh sau qu¸ tr×nh thi c«ng, x©y dùng nh trô së lµm viÖc, nhµ xëng, nhµ kho, hµng rµo,… phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. - M¸y mãc, thiÕt bÞ: lµ toµn bé m¸y mãc, thiÕt bÞ dïng trong ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nh m¸y mãc thiÕt bÞ chuyªn dïng, m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng t¸c, d©y chuyÒn c«ng nghÖ… - Ph¬ng tiÖn vËn t¶i, thiÕt bÞ truyÒn dÉn: Gåm c¸c lo¹i ph¬ng tiÖn vËn t¶i ®êng s¾t, ®êng bé, ®êng thuû… vµ c¸c thiÕt bÞ truyÒn dÉn nh hÖ thèng ®iÖn, níc, b¨ng truyÒn t¶i vËt t, hµng ho¸… - ThiÕt bÞ, dông cô qu¶n lý: lµ nh÷ng thiÕt bÞ, dông cô dïng trong c«ng viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh m¸y vi tÝnh, thiÕt bÞ ®iÖn tö, dông cô ®o lêng, kiÓm tra chÊt lîng… - Vên c©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc hoÆc cho s¶n phÈm: lµ c¸c vên c©y l©u n¨m nh cµ phª, chÌ, cao su, vên c©y ¨n qu¶…; sóc vËt lµm viÖc nh tr©u, bß…; sóc vËt ch¨n nu«i ®Ó lÊy s¶n phÈm nh bß s÷a… 3.2 Ph©n lo¹i TSC§ theo quyÒn së h÷u. TSC§ cña doanh nghiÖp ®îc ph©n thµnh TSC§ tù cã vµ TSC§ thuª ngoµi. - TSC§ tù cã: lµ nh÷ng TSC§ ®îc ®Çu t mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn tù cã cña doanh nghiÖp nh ®îc cÊp ph¸t, vèn tù bæ sung, vèn vay… - TSC§ thuª ngoµi: lµ nh÷ng TSC§ doanh nghiÖp ®i thuª cña ®¬n vÞ, c¸ nh©n kh¸c, doanh nghiÖp cã quyÒn qu¶n lý vµ sö dông trong suèt thêi gian thuª theo hîp ®ång, ®îc ph©n thµnh: + TSC§HH thuª tµi chÝnh: lµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh mµ doanh nghiÖp thuª cña c«ng ty cho thuª tµi chÝnh. Khi kÕt thóc thêi h¹n thuª, bªn thuª ®îc quyÒn lùa chän mua l¹i tµi s¶n thuª hoÆc tiÕp tôc thuª theo c¸c ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång thuª tµi chÝnh. Tæng sè tiÒn thuª mét lo¹i tµi s¶n quy ®Þnh t¹i hîp ®ång thuª tµi chÝnh, Ýt nhÊt ph¶i t¬ng ®¬ng víi gi¸ trÞ cña tµi s¶n ®ã t¹i thêi ®iÓm ký hîp ®ång. + TSC§ thuª hîp ®ång: mäi hîp ®ång thuª tµi s¶n cè ®Þnh nÕu kh«ng tho¶ m·n c¸c quy ®Þnh trªn ®îc coi lµ tµi s¶n cè ®Þnh thuª ho¹t ®éng. 3.3 Ph©n lo¹i TSC§HH theo t×nh h×nh sö dông. - TSC§HH ®ang dïng. - TSC§HH cha cÇn dïng. - TSC§HH kh«ng cÇn dïng vµ chê thanh lý. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho doanh nghiÖp n¾m ®îc t×nh h×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó cã biÖn ph¸p t¨ng cêng TSC§ hiÖn cã, gi¶i phãng nhanh chãng c¸c TSC§ kh«ng cÇn dïng, chê thanh lý ®Ó thu håi vèn. 3.4 Ph©n lo¹i TSC§HH theo môc ®Ých sö dông. LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng - TSC§HH dïng trong s¶n xuÊt kinh doanh: lµ TSC§ ®ang sö dông trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®èi víi nh÷ng tµi s¶n nµy b¾t buéc doanh nghiÖp ph¶i tÝnh vµ trÝch khÊu hao vµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. - TSC§HH dïng trong ho¹t ®éng phóc lîi: lµ TSC§ mµ ®¬n vÞ dïng cho nhu cÇu phóc lîi c«ng céng nh nhµ v¨n ho¸, nhµ trÎ, xe ca phóc lîi… - TSC§ chê xö lý: TSC§ kh«ng cÇn dïng, cha cÇn dïng v× thõa so víi nhu cÇu hoÆc kh«ng thÝch hîp víi sù ®æi míi c«ng nghÖ, bÞ h háng chê thanh lý TSC§ tranh chÊp chê gi¶i quyÕt. Nh÷ng tµi s¶n nµy cÇn xö lý nhanh chãng ®Ó thu håi vèn sö dông cho viÖc ®Çu t ®æi míi TSC§. II. nhiÖm vô chñ yÕu cña kÕ to¸n TSC§. TSC§ ®ãng mét vai trß rÊt quan träng trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n cña doanh nghiÖp v× nã lµ bé phËn chñ yÕu trong tæng sè tµi s¶n cña doanh nghiÖp nãi chung còng nh TSC§ nãi riªng. Cho nªn ®Ó thuËn lîi cho c«ng t¸c qu¶n lý TSC§ trong doanh nghiÖp, kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: 1. Ghi chÐp, ph¶n ¸nh tæng hîp chÝnh x¸c, kÞp thêi sè lîng, gi¸ trÞ TSC§HH hiÖn cã, t×nh h×nh t¨ng gi¶m vµ hiÖn tr¹ng TSC§HH trong ph¹m vi toµn ®¬n vÞ, còng nh t¹i tõng bé phËn sö dông TSC§HH, t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp th«ng tin ®Ó kiÓm tra, gi¸m s¸t thêng xuyªn viÖc gi÷ g×n, b¶o qu¶n, b¶o dìng TSC§HH vµ kÕ ho¹ch ®Çu t ®æi míi TSC§HH trong tõng ®¬n vÞ. 2. TÝnh to¸n vµ ph©n bæ chÝnh x¸c møc khÊu hao TSC§HH vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo møc ®é hao mßn cña tµi s¶n vµ chÕ ®é quy ®Þnh. Tham gia lËp kÕ ho¹ch söa ch÷a vµ dù to¸n chi phÝ söa ch÷a TSC§, gi¸m s¸t viÖc söa ch÷a TSC§HH vÒ chi phÝ vµ kÕt qu¶ cña c«ng viÖc söa ch÷a. 3. TÝnh to¸n ph¶n ¸nh kÞp thêi, chÝnh x¸c t×nh h×nh x©y dùng trang bÞ thªm, ®æi míi, n©ng cÊp hoÆc th¸o dì bít lµm t¨ng gi¶m nguyªn gi¸ TSC§HH còng nh t×nh h×nh qu¶n lý, nhîng b¸n TSC§HH. 4. Híng dÉn, kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ, c¸c bé phËn trùc thuéc trong c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu vÒ TSC§HH, më c¸c sæ, thÎ kÕ to¸n cÇn thiÕt vµ h¹ch to¸n TSC§ theo chÕ ®é quy ®Þnh. III. ®¸nh gi¸ TSC§ Môc ®Ých cña ®¸nh gi¸ TSC§ lµ nh»m ®¸nh gi¸ ®óng n¨ng lùc SXKD cña doanh nghiÖp, thùc hiÖn tÝnh khÊu hao ®óng ®Ó ®¶m b¶o thu håi vèn ®Çu t ®Ó t¸i s¶n xuÊt TSC§ khi nã h háng vµ nh»m ph©n tÝch ®óng hiÖu qu¶ sö dông TSC§ cña doanh nghiÖp. §¸nh gi¸ TSC§HH lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ TSC§HH b»ng tiÒn theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. TSC§HH ®îc ®¸nh gi¸ lÇn ®Çu vµ cã thÓ ®¸nh gi¸ l¹i trong qu¸ tr×nh sö dông. TSC§ ®îc ®¸nh gi¸ theo nguyªn gi¸, gi¸ trÞ ®· hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i. 1. Nguyªn gi¸ TSC§ ( gi¸ trÞ ghi sæ ban ®Çu ) LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng Nguyªn gi¸ TSC§HH lµ toµn bé c¸c chi phÝ b×nh thêng vµ hîp lý mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã tµi s¶n ®ã vµ ®a TSC§ ®ã vµo ®Þa ®iÓm s½n sµng sö dông. TSC§HH ®îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån kh¸c nhau, do vËy nguyªn gi¸ TSC§HH trong tõng trêng hîp ®îc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh nh sau: 1.1 Nguyªn gi¸ TSC§HH do mua s¾m. - TSC§ mua s¾m: nguyªn gi¸ TSC§HH mua s¾m bao gåm gi¸ mua ( trõ c¸c kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i, gi¶m gi¸), c¸c kho¶n thuÕ ( kh«ng bao gåm c¸c kho¶n thuÕ ®îc hoµn l¹i) vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®a tµi s¶n vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông nh chi phÝ chuÈn bÞ mÆt b»ng, chi phÝ vËn chuyÓn vµ bèc xÕp ban ®Çu, chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö ( trõ c¸c kho¶n thu håi vÒ s¶n phÈm, phÕ liÖu do ch¹y thö), chi phÝ chuyªn gia vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c. - Trêng hîp TSC§HH ®îc mua s¾m theo ph¬ng thøc tr¶ chËm: Nguyªn gi¸ TSC§HH ®ã ®îc ph¶n ¸nh theo gi¸ mua tr¶ ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua tr¶ chËm vµ gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay ®îc h¹ch to¸n vµ chi phÝ theo kú h¹n thanh to¸n, trõ khi sè chªnh lÖch ®ã ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§HH theo quy ®Þnh chuÈn mùc chi phÝ ®i vay. - Trêng hîp TSC§HH do ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n theo ph¬ng thøc giao thÇu: §èi víi TSC§HH h×nh thµnh do ®Çu t x©y dùng, c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp kh¸c vµ lÖ phÝ tríc b¹ (nÕu cã). Trêng hîp mua TSC§ lµ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc g¾n liÒn víi quyÒn sö dông ph¶i ®îc x¸c ®Þnh riªng biÖt vµ ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh. 1.2 TSC§ tù x©y dùng hoÆc tù chÕ. Nguyªn gi¸ TSC§ tù x©y dùng lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña TSC§ tù x©y hoÆc tù chÕ céng (+) chi phÝ l¾p ®Æt, ch¹y thö. Trêng hîp doanh nghiÖp dïng s¶n phÈm do m×nh s¶n xuÊt ra ®Ó chuyÓn thµnh TSC§ th× nguyªn gi¸ lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®ã céng (+) c¸c chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn viÖc ®a TSC§ vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông. Trong c¸c trêng hîp trªn, mäi kho¶n l·i néi bé kh«ng ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ cña tµi s¶n ®ã. C¸c kho¶n chi phÝ kh«ng hîp lÖ nh nguyªn liÖu, vËt liÖu l·ng phÝ, lao ®éng hoÆc c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c sö dông vît qu¸ møc b×nh thêng trong qu¸ tr×nh x©y dùng hoÆc tù chÕ kh«ng ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§. 1.3 TSC§ thuª tµi chÝnh. Trêng hîp ®i thuª TSC§ theo h×nh thøc thuª tµi chÝnh, nguyªn gi¸ TSC§ ®îc x¸c ®Þnh theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n. 1.4 TSC§ mua díi h×nh thøc trao ®æi. Nguyªn gi¸ TSC§ mua díi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ kh«ng t¬ng tù hoÆc tµi s¶n kh¸c ®îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ nhËn vÒ, hoÆc gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n ®em trao ®æi, sau khi ®iÒu chØnh c¸c kho¶n tiÒn hoÆc t¬ng ®¬ng tiÒn tr¶ thªm hoÆc thu vÒ. LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng Nguyªn gi¸ TSC§ mua díi h×nh thøc trao ®æi víi mét TSC§ t¬ng tù hoÆc cã thÓ h×nh thµnh do ®îc b¸n ®Ó ®æi lÊy quyÒn së h÷u mét tµi s¶n t¬ng tù (tµi s¶n t¬ng tù lµ tµi s¶n cã c«ng dông t¬ng tù, trong cïng lÜnh vùc kinh doanh vµ cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng). Trong c¶ hai trêng hîp kh«ng cã bÊt kú kho¶n l·i hay lç nµo ®îc ghi 4nhËn trong qu¸ tr×nh trao ®æi. Nguyªn gi¸ TSC§ nhËn vÒ ®îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®em trao ®æi. 1.5 TSC§ t¨ng tõ c¸c nguån kh¸c. - Nguyªn gi¸ TSC§ thuéc vèn tham gia liªn doanh cña ®¬n vÞ kh¸c gåm: Gi¸ trÞ TSC§ do c¸c bªn tham gia ®¸nh gi¸ vµ c¸c chi phÝ vËn chuyÓn l¾p ®Æt (nÕu cã ) - Nguyªn gi¸ TSC§ ®îc cÊp gåm: gi¸ ghi trong “ Biªn b¶n giao nhËn TSC§” cña ®¬n vÞ cÊp vµ chi phÝ l¾p ®Æt ch¹y thö ( nÕu cã ). - Nguyªn gi¸ TSC§ ®îc tµi trî, biÕu tÆng: §îc ghÞ nhËn ban ®Çu theo gi¸ trÞ hîp lý ban ®Çu. Trêng hîp kh«ng ghi nhËn theo gi¸ trÞ hîp ®ång ban ®Çu th× doanh nghiÖp ghi nhËn theo gi¸ trÞ danh nghÜa céng c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp dÕn viÖc ®a tµi s¶n vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông. §¸nh gi¸ TSC§ theo nguyªn gi¸ cã t¸c dông trong viÖc ®¸nh gi¸ n¨gn lùc, tr×nh ®é trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt, quy m« vèn ®Çu t ban ®Çu cña doanh nghiÖp, ®ång thêi lµm c¬ së cho viÖc tÝnh khÊu hao, theo dâi t×nh h×nh thu håi vèn ®Çu t… Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u h×nh chØ thay ®æi trong c¸c trêng hîp: + §¸nh gi¸ l¹i TSC§. + X©y l¾p, trang bÞ thªm TSC§. + C¶i t¹o, n©ng cÊp lµm t¨ng n¨ng lùc vµ kÐo dµi thêi gian h÷u dông cña TSC§. + Th¸o dì mét hoÆc mét sè bé phËn cña TSC§. 2.Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§. Trong qu¸ tr×nh sö dông TSC§ bÞ hao mßn dÇn vÒ gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt, phÇn gi¸ trÞ hao mßn ®îc dÞch chuyÓn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm ra díi h×nh thøc trÝch khÊu hao. Thùc chÊt khÊu hao TSC§ chÝnh lµ sù biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña phÇn gi¸ trÞ TSC§ ®· hao mßn. Môc ®Ých cña trÝch khÊu hao TSC§ lµ biÖn ph¸p chñ quan nh»m thu håi vèn ®Çu t ®Ó t¸i t¹o l¹i TSC§ khi nã bÞ h háng. 3. X¸c ®Þnh gi¸ cßn l¹i cña TSC§. Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a nguyªn gi¸ TSC§ vµ sè khÊu hao luü kÕ Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ = Nguyªn gi¸ TSC§ - Sè khÊu hao luü kÕ cña TSC§ LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng Nguyªn gi¸ TSC§ ®îc lÊy theo sæ kÕ to¸n sau khi ®· tÝnh ®Õn c¸c chi phÝ ph¸t sinh ghi nhËn ban ®Çu. Trêng hîp nguyªn gi¸ TSC§ ®îc ®¸nh gi¸ th× gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®îc ®iÒu chØnh theo c«ng thøc: Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§= Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§x tríc khi ®¸nh gi¸ l¹i sau khi ®¸nh gi¸ l¹i Gi¸ trÞ ®¸nh gi¸ l¹i cña TSC§ Nguyªn gi¸ cña TSC§ §¸nh gi¸ TSC§ theo gi¸ trÞ cßn l¹i gióp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®îc sè vèn cha thu håi cña TSC§ biÕt ®îc hiÖn tr¹ng cña TSC§ lµ cò hay míi ®Ó cã ph¬ng híng ®Çu t vµ kÕ ho¹ch bæ sung thªm TSC§ vµ cã biÖn ph¸p ®Ó b¶o toµn ®îc cèn cè ®Þnh. IV. kÕ to¸n TSC§ trong doanh nghiÖp. 1. Tæ chøc kÕ to¸n chi tiÕt TSC§ 1.1 KÕ to¸n chi tiÕt TSC§ ë ®Þa ®iÓm sö dông b¶o qu¶n. §Ó qu¶n lý, theo dâi TSC§ theo ®Þa ®iÓm sö dông ngêi ta më “ sæ TSC§ theo ®¬n vÞ sö dông” cho tõng ®¬n vÞ, bé phËn. Sæ ngµy dïng ®Ó theo dâi t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ trong suèt thêi gian sö dông t¹i ®¬n vÞ trªn c¬ së c¸c chøng tõ gèc vÒ t¨ng, gi¶m TSC§. 1.2 KÕ to¸n chi tiÕt TSC§ ë bé phËn kÕ to¸n. T¹i phßng kÕ to¸n ( kÕ to¸n TSC§) sö dông thÎ TSC§ ®Ó theo dâi chi tiÕt cho tõng TSC§ cña doanh nghiÖp, t×nh h×nh thay ®æi nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ hao mßn ®· trÝch hµng n¨m cña tõng TSC§. ThÎ TSC§ do kÕ to¸n TSC§ lËp cho tõng ®èi tîng ghi TSC§. KÕ to¸n lËp thÎ TSC§ c¨n cø vµo: - Biªn b¶n giao nhËn TSC§. - Biªn b¶n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. - Biªn b¶n thanh lý TSC§. C¸c tµi liÖu kü thuËt cã liªn quan. * ThÎ TSC§ ®îc lËp mét b¶n vµ lu ë phßng kÕ to¸n trong suèt qu¸ tr×nh sö dông. Toµn bé thÎ TSC§ ®îc b¶o qu¶n tËp trung t¹i phßng thÎ, trong ®ã chia lµm nhiÒu ng¨n ®Ó xÕp thÎ theo yªu cÇu ph©n lo¹i TSC§. Mçi ng¨n dïng ®Ó xÕp thÎ cña mét nhãm TSC§, chi tiÕt theo ®¬n vÞ vµ sè hiÖu TSC§. Mçi nhãm nµy ®îc tËp trung mét phiÕu h¹ch to¸n t¨ng, gi¶m hµng th¸ng trong n¨m. ThÎ TSC§ sau khi lËp xong ph¶i ®îc ®¨ng ký vµo sæ TSC§. * Sæ TSC§ : Mçi lo¹i TSC§ ( nhµ cöa, m¸y mãc, thiÕt bÞ… ) ® îc më riªng mét sè hoÆc mét sè trang trong sæ TSC§ ®Ó theo dâi t×nh h×nh t¨ng, gi¶m, khÊu hao cña TSC§ trong tõng lo¹i. LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng 2. KÕ to¸n tæng hîp t¨ng, gi¶m TSC§. KÕ to¸n tæng hîp nh»m ghi chÐp ph¶n ¸nh vÒ gi¸ trÞ c¸c TSC§ hiÖn cã, ph¶n ¸nh t×nh h×nh t¨ng gi¶m, viÖc kiÓm tra vµ gi÷ g×n, sö dông, b¶o qu¶n, TSC§ vµ kÕ ho¹ch ®Çu t ®æi míi trong doanh nghiÖp, tÝnh to¸n ph©n bæ chÝnh x¸c sè khÊu hao TSC§ vµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, qua ®ã cung cÊp th«ng tin vÒ vèn kinh doanh, t×nh h×nh sö dông vèn vµ TSC§ thÓ hiÖn trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n còng nh c¨n cø ®Ó tÝnh hiÖu qu¶ kinh tÕ khi sö dông TSC§ ®ã. 2.1 Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh viÖc h¹ch to¸n TSC§ ®îc theo dâi chñ yÕu trªn tµi kho¶n 211 - TSC§ : Tµi kho¶n (TK) nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña TSC§ h÷u h×nh cña doanh nghiÖp theo nguyªn gi¸. Tµi kho¶n 211 cã c¸c TK cÊp 2 sau: TK 2111 - Nhµ cöa vËt kiÕn tróc TK2113 - M¸y mãc thiÕt bÞ TK 2114 - Ph¬ng tiÖn vËn t¶i truyÒn dÉn TK 2115 - ThiÕt bÞ dông cô qu¶n lý Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n kh¸c cã liªn quan nh tµi kho¶n 11, 112, 214, 331 … 2.2 Tr×nh tù kÕ to¸n t¨ng, gi¶m TSC§. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, TSC§ t¨ng lªn do nhiÒu nguyªn nh©n nh: Mua s¾m trùc tiÕp, do nhËn bµn giao c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n hoµn thµnh, nhËn gãp vèn liªn doanh, nhËn l¹i vèn ®em ®i liªn doanh tríc ®©y b»ng TSC§, t¨ng TSC§ do ®îc cÊp ph¸t, viÖn trî, biÕu tÆng … Tr×nh tù h¹ch to¸n t¨ng TSC§ ®îc thÓ hiÖn trªn s¬ ®å 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11. 2.3 KÕ to¸n TSC§ thuª ngoµi. Do nhu cÇu cña s¶n xuÊt kinh doanh, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n, doanh nghiÖp cã nhu cÇu sö dông thªm mét sè TSC§. Cã nh÷ng TSC§ mµ doanh nghiÖp kh«ng cã nhng l¹i cã nhu cÇu sö dông vµ buéc ph¶i thuª nÕu cha cã ®iÒu kiÖn mua s¾m, TSC§ ®i thuª thêng cã hai d¹ng: + TSC§ thuª tµi chÝnh. +TSC§ thuª ho¹t ®éng. 2.3.1 TSC§ thuª tµi chÝnh. §Ó theo dâi t×nh h×nh thuª TSC§ dµi h¹n, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 212TSC§ thuª tµi chÝnh, TK 342, TK 214 … TK 212 cã kÕt cÊu nh sau: - Bªn nî: Nguyªn gi¸ TSC§ thuª tµi chÝnh t¨ng trong kú. LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng - Bªn cã: Nguyªn gi¸ TSC§ thuª tµi chÝnh gi¶m do hoµn tr¶ l¹i khi kÕt thóc hîp ®ång. - Sè d nî: Nguyªn gi¸ TSC§ thuª tµi chÝnh hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp. 2.3.2 KÕ to¸n TSC§ thuª ho¹t ®éng. Khi thuª TSC§ theo ph¬ng thøc ho¹t ®éng, doanh nghiÖp còng ph¶i ký hîp ®ång víi bªn cho thuª, ghi râ TSC§ thuª, thêi gian sö dông, gi¸ c¶, h×nh thøc thanh to¸n … doanh nghiÖp ph¶i theo dâi TSC§ thuª ho¹t ®éng ë tµi kho¶n ngoµi b¶ng: TK001 - TSC§ thuª ngoµi. C¸c kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª ho¹t ®éng ( kh«ng bao gåm chi phÝ dÞch vô, b¶o hiÓm vµ b¶o dìng ) ph¶i ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng cho suèt thêi h¹n thuª tµi s¶n, kh«ng phô thuéc vµo ph¬ng thøc thanh to¸n, trõ khi ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh kh¸c hîp lý h¬n. 2.4 KÕ to¸n tæng hîp gi¶m TSC§ TSC§ gi¶m do nhiÒu nguyªn nh©n nh gi¶m do thanh lý, nhîng b¸n TC§, ®em TSC§ ®i gãp vèn liªn doanh… Trong mäi trêng hîp, kÕt to¸n ph¶i ®Çy ®ñ thñ tôc, x¸c ®Þnh ®óng nh÷ng kho¶n thiÖt h¹i vµ thu nhËp (nÕu cã). C¨n cø vµo chøng tõ ®ã, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n lo¹i tõng TSC§ gi¶m ®Ó ghi. 2.5 KÕ to¸n cho thuª TSC§. 2.5.1 KÕ to¸n cho thuª TSC§ tµi chÝnh. Bªn cho thuª ph¶i ghi nhËn gi¸ trÞ tµi s¶n cho thuª tµi chÝnh lµ kho¶n thu trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n b»ng gi¸ trÞ ®Çu t thuÇn trong hîp ®ång cho thuª tµi chÝnh, c¸c kho¶n thu vÒ cho thuª tµi chÝnh ph¶i ®ù¬c ghi nhËn l¹i c¸c kho¶n thu vèn gèc vµ doanh thu tµi chÝnh tõ kho¶n ®Çu t vµ dÞch vô cña bªn cho thuª. Bªn cho thuª ph©n bæ doanh thu tµi chÝnh trong suèt thêi gian cho thuª dùa trªn l·i suÊt thuª ®Þnh kú cè ®Þnh trªn sè d ®Çu t thuÇn cho thuª tµi chÝnh. C¸c kho¶n thanh to¸n tiÒn thuª tµi chÝnh cho tõng kú kÕ to¸n ( kh«ng bao gåm chi phÝ cung cÊp dÞch vô) ®îc trõ vµo ®Çu t gép ®Ó lµm gi¶m ®i sè vèn gèc vµ doanh thu tµi chÝnh cha thùc hiÖn. C¸c chi phÝ trùc tiÕp ban ®Çu ®Ó t¹o ra doanh thu tµi chÝnh nh tiÒn hoa hång vµ chi phÝ ph¸p lý ph¸t sinh nh ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång thêng do bªn cho thuª chi tr¶ vµ ®îc ghi nhËn ngay vµo chi phÝ trong kú khi ph¸t sinh hoÆc ®îc ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ theo thêi h¹n cho thuª tµi s¶n phï hîp víi viÖc ghi nhËn doanh thu. 2.5.2 KÕ to¸n cho thuª TSC§ ho¹t ®éng. Bªn cho thuª ph¶i ghi nhËn tµi s¶n cho thuª ho¹t ®éng trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n theo c¸ch ph©n lo¹i tµi s¶n cña doanh nghiªp. Doanh thu cho thuª ho¹t ®éng ph¶i ®îc ghi nhËn theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng trong suèt thêi h¹n cho thuª, kh«ng phô thuéc vµo ph¬ng thøc thanh to¸n, trõ khi ¸p dông ph¬ng ph¸p hîp lý h¬n. LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng Chi phÝ cho thuª ho¹t ®éng, bao gåm c¶ khÊu hao tµi s¶n cho thuª, ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ trong kú ph¸t sinh. Chi phÝ trùc tiÕp ban ®Çu ®Ó t¹o ra doanh thu tõ nghiÖp vô cho thuª ho¹t ®éng ®îc ghi nhËn vµo chi phÝ trong kú khi ph¸t sinh hoÆc ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ trong suèt thêi h¹n cho thuª phï hîp víi viÖc ghi nhËn doanh thu cho thuª ho¹t ®éng. KhÊu hao tµi s¶n cho thuª ph¶i dùa trªn mét c¬ së nhÊt qu¶n víi chÝnh s¸ch khÊu hao cña bªn cho thuª ¸p dông ®èi víi nh÷ng tµi s¶n t¬ng tù, vµ chi phÝ khÊu hao ®îc tÝnh theo quy ®Þnh cña ChuÈn mùc kÕ to¸n “Tµi s¶n cè ®Þnh” Bªn cho thuª lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt hay doanh nghiÖp th¬ng m¹i ghi nhËn doanh thu tõ nghiÖp vô cho thuª ho¹t ®éng theo tõng thêi gian cho thuª. V. kÕ to¸n khÊu hao TSC§. 1. Kh¸i niÖm vÒ khÊu hao TSC§ . Hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh lµ hiÖn tîng kh¸ch quan lµm gi¶m gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña TSC§. §Ó thu håi ®îc vèn ®Çu t ®Ó t¸i t¹o l¹i TSC§ khi nã bÞ h háng nh»m më réng s¶n xuÊt phôc vô kinh doanh doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh trÝch khÊu hao vµ qu¶n lý khÊu hao TSC§ b»ng c¸ch tÝnh vµ ph¶n ¸nh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Nh vËy, cã thÓ thÊy khÊu hao vµ hao mßn cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, cã hao mßn míi dÉn tíi khÊu hao. NÕu hao mßn mang tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan th× khÊu hao mang tÝnh chñ quan v× do con ngêi t¹o ra vµ còng do con ngêi thùc hiÖn. KhÊu hao kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c phÇn gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ khi ®a vµo sö dông mµ xuÊt hiÖn do môc ®Ých, yªu cÇu qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n cña con ngêi. Hao mßn TSC§ cã 2 lo¹i: Hao mßn h÷u h×nh vµ hao mßn v« h×nh. - Hao mßn h÷u h×nh : lµ sù hao mßn vÒ mÆt vËt chÊt do qu¸ tr×nh sö dông, b¶o qu¶n, chÊt lîng l¾p ®Æt t¸c ®éng cña yÕu tè tù nhiªn. - Hao mßn v« h×nh: lµ sù hao mßn vÒ mÆt gi¸ trÞ do tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt, do n¨ng suÊt lao ®éng x· héi t¨ng lªn lµm cho nh÷ng tµi s¶n tríc ®ã bÞ mÊt gi¸ mét c¸ch v« h×nh. 2. C¸c ph¬ng ph¸p khÊu hao. ViÖc tÝnh khÊu hao cã thÓ tiÕn hµnh theo nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau. ViÖc lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao nµo lµ tuú thuéc vµo quy ®Þnh cña nhµ níc vµ chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh ®èi víi doanh nghiÖp vµ yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Theo quyÕt ®Þnh 206/2003/Q§ - BTC ngµy 12/12/2003 cña Bé trëng Bé Tµi chÝnh “vÒ ban hµnh chÕ ®é qu¶n lý, sö dông vµ trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh”. Cã nh÷ng ph¬ng ph¸p trÝch khÊu hao nh sau: 2.1 Ph¬ng ph¸p khÊu hao ®êng th¼ng (b×nh qu©n, tuyÕn tÝnh, ®Òu). C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao ®îc khÊu hao nhanh nhng tèi ®a kh«ng qu¸ 2 lÇn møc khÊu hao x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng ®Ó nhanh LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng chãng ®æi míi c«ng nghÖ. TSC§ tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh ®îc trÝch khÊu hao nhanh lµ m¸y mãc thiÕt bÞ, dông cô lµm viÖc ®o lêng, thÝ nghiÖm, thiÕt bÞ vµ ph¬ng tiÖn v©n t¶i, dông cô qu¶n lý, sóc vËt , vên c©y l©u n¨m. Khi thùc hiÖn trÝch khÊu hao nhanh, doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i. Theo ph¬ng ph¸p nµy, sè khÊu hao hµng n¨m kh«ng thay ®æi trong suèt thêi gian sö dông h÷u Ých cña tµi s¶n vµ ®îc tÝnh theo c«ng thøc: Mk  NG T Trong ®ã : Mk : møc khÊu hao c¬ b¶n b×nh qu©n hµng n¨m cña TSC§ NG: Nguyªn gi¸ TSC§ T : Thêi gian sö dông TSC§. Theo ph¬ng ph¸p nµy th× tû lÖ khÊu hao TSC§ ®îc x¸c ®Þnh nh sau: Tk  1 T Trong ®ã: TK: Tû lÖ khÊu hao hµng n¨m cña TSC§. T : Thêi gian sö dông h÷u Ých TSC§. Møc khÊu hao trung b×nh 1 n¨m cña TSC§ Møc khÊu hao trung b×nh = 12 th¸ng mét th¸ng cña TSC§ Khi x¸c ®Þnh thêi gian sö dông h÷u Ých cña TSC§HH, cÇn c©n nh¾c c¸c yÕu tè sau: - Thêi gian dù tÝnh mµ daonh nghiÖp sö dông TSC§HH. - S¶n lîng s¶n phÈm hoÆc c¸c ®¬n vÞ tÝnh t¬ng tù mµ daonh nghiÑp dù tÝnh thu ®îc tõ viÖc sö dông tµi s¶n. - Giíi h¹n cã tÝnh ph¸p lý trong viÖc sö dông TSC§HH. - Kinh nghiÖm cña doanh nghiÖp trong viÖc sö dông tµi s¶n cïng lo¹i. - Hao mßn v« h×nh ph¸t sinh trong viÖc thay ®æi, c¶i tiÕn d©y chuyÒn c«ng nghÖ. 2.2 Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh. TSC§ tham gia vµo ho¹t déng kinh doanh ®îc trÝch khÊu hao theo ph¬ng ph¸p nµy ph¶i tho¶ m·n ®ång thêi c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Lµ TSC§ ®Çu t míi ( cha qua sö dông) - Lµ c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ, dông cô lµm viÖc ®o lêng, thÝ nghiÖm. Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh ®îc ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp thuéc c¸c lÜnh vùc cã c«ng nghÖ ®ßi hái ph¶i thay ®æi, ph¸t triÓn nhanh. LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng X¸c ®Þnh møc trÝch khÊu hao n¨m cña TSC§ trong c¸c n¨m ®Çu theo c«ng thøc díi ®©y : MK = GH x TKH Trong ®ã : MK : Møc trÝch khÊu hao hµng n¨m cña TSC§ Gd : Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ TKH : Tû lÖ khÊu hao nhanh Tû lÖ khÊu hao nhanh ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: TKH = TK * HS Trong ®ã : TK : Tû lÖ khÊu hao TSC§ theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng. HS : HÖ sè ®iÒu chØnh. Tû lÖ khÊu hao TSC§ theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng ®îc x¸c ®Þnh nh sau : Tû lÖ khÊu hao TSC§ 1 theo ph¬ng ph¸p = x 100 ®êng th¼ng(%) Thêi gian sö dông cña TSC§ HÖ sè ®iÒu chØnh x¸c ®Þnh theo thêi gian sö dông tµi s¶n cè ®Þnh quy ®Þnh t¹i b¶ng díi ®©y : Thêi gian sö dông cña TSC§ §Õn 4 n¨m ( t=< 4 n¨m) HÖ sè ®iÒu chØnh (lÇn) 1,5 Trªn 4 ®Õn 6 n¨m ( 4 n¨m < t =< 6 n¨m) 2,0 Trªn 6 n¨m ( t > 6 n¨m) 2,5 Nh÷ng n¨m cuèi, khi møc khÊu hao x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p sè d gi¶m dÇn nãi trªn b»ng hoÆc thÊp h¬n møc khÊu hao tÝnh b×nh qu©n gi÷a gi¸ trÞ cßn l¹i vµ sè n¨m sö dông cßn l¹i cña TSC§, th× kÓ tõ n¨m sö dông cßn l¹i cña TSC§. Møc trÝch khÊu hao hµng th¸ng b»ng sè khÊu hao ph¶i trÝch c¶ n¨m chia cho 12 th¸ng. 2.3 Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo khèi lîng s¶n phÈm TSC§ tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh ®îc trÝch khÊu hao theo ph¬ng ph¸p nµy lµ c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ tho¶ m·n ®ång thêi c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Trùc tiÕp liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm. - X¸c ®Þnh ®îc tæng sè lîng, khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt theo c«ng thøc thiÕt kÕ cña TSC§. - C«ng suÊt sö dông thùc tÕ b×nh qu©n th¸ng trong n¨m tµi chÝnh kh«ng thÊp h¬n 50% c«ng suÊt thiÕt kÕ. Néi dung cña ph¬ng ph¸p khÊu hao theo khèi lîng s¶n phÈm: LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng + C¨n cø vµo hå s¬ kinh tÕ - kü thuËt cña TSC§, doanh nghiÖp x¸c ®Þnh tæng sè lîng, khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt theo c«ng suÊt thiÕt kÕ cÊu TSC§, gäi t¾t lµ s¶n lîng theo c«ng suÊt thiÕt kÕ. + C¨n cø t×nh h×nh thùc tÕ s¶n xuÊt, doanh nghiÖp x¸c ®Þnh sè lîng, khèi lîng s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt hµng th¸ng, hµng n¨m cña TSC§. + X¸c ®Þnh møc trÝch khÊu hao trong th¸ng cña TSC§ theo c«ng thøc díi ®©y: Møc trÝch khÊu hao trong th¸ng cña Sè lîng s¶n = Møc trÝch khÊu hao phÈm SX TSC§ x trong th¸ng b×nh qu©n tÝnh cho 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm Trong ®ã: Møc trÝch khÊu hao Nguyªn gi¸ cña TSC§ B×nh qu©n tÝnh cho = 1 ®¬n vÞ s¶n phÈm S¶n lîng theo c«ng suÊt thÕt kÕ Møc trÝch khÊu hao n¨m cña tµi s¶n cè ®Þnh b»ng tæng møc trÝch khÊu hao cña 12 th¸ng trong n¨m, hoÆc tÝnh theo c«ng thøc sau: Møc trÝch khÊu hao n¨m cña TSC§ = Sè lîng SP * Møc trÝch khÊu hao b×nh qu©n SX trong n¨m tÝnh cho 1 ®¬n vÞ SP Trêng hîp c«ng suÊt thiÕt kÕ hoÆc nguyªn gi¸ cña TSC§ thay ®æi, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh l¹i møc trÝch khÊu hao cña TSC§. 3. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông §Ó theo dâi t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng, gi¶m khÊu hao, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 214 - Hao mßn TSC§. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn cña toµn bé TSC§ hiÖn cã t¹i doanh nghiÖp ( trõ TSC§ thuª ng¾n h¹n) Tµi kho¶n 214 cã kÕt cÊu nh sau: Bªn nî: Gi¸ trÞ hao mßn TSC§ gi¶m( nhîng b¸n, thanh lý…) Bªn cã: Gi¸ trÞ hao mßn TSC§ t¨ng( do trÝch khÊu hao, ®¸nh gi¸ t¨ng…) D cã: Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ hiÖn cã. TK 214 ®îc më 3 tµi kho¶n cÊp 2: TK 2141: Hao mßn TSC§ h÷u h×nh TK 2142: Hao mßn TSC§ ®i thuª tµi chÝnh TK 2143: Hao mßn TSC§ v« h×nh Ngoµi ra, kÕ to¸n cßn sö dông Tµi kho¶n 009 - Nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n. Tµi kho¶n nµy ®Ó theo dâi t×nh h×nh thanh lý vµ sö dông vèn khÊu hao c¬ b¶n TSC§. TK 009 cã kÕt cÊu nh sau: LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng Bªn nî: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng nguån vèn khÊu hao c¬ b¶n ( trÝch khÊu hao, ®iÒu chuyÓn néi bé, thanh lý, nhîng b¸n …) Bªn cã: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm gi¶m vèn khÊu hao ( nép cÊp trªn, cho vay, ®Çu t, mua s¾m TSC§ …) D nî: Sè vèn khÊu hao c¬ b¶n hiÖn cßn. VI. kÕ to¸n söa ch÷a tsc® TSC§ ®îc sö dông l©u dµi vµ ®îc cÊu thµnh bëi nhiÒu bé phËn, chi tiÕt kh¸c nhau. Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c bé phËn chi tiÕt cÊu thµnh TSC§ bÞ hao mßn h háng kh«ng ®Òu nhau. Do vËy ®Ó kh«i phôc kh¶ n¨ng ho¹t ®éng b×nh thêng cña TSC§, ®¶m b¶o an toµn trong ho¹t ®éng SXKD, cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh söa ch÷a, thay thÕ nh÷ng bé phËn, chi tiÕt cña TSC§ bÞ hao mßn, h háng. C¨n cø vµo møc ®é háng hãc cña TSC§ mµ doanh nghiÖp chia c«ng viÖc söa ch÷a lµm 2 lo¹i: - Söa ch÷a thêng xuyªn TSC§: lµ viÖc söa ch÷a nh÷ng bé phËn chi tiÕt nhá cña TSC§. TSC§ kh«ng ph¶i ngõng ho¹t ®éng ®Ó söa ch÷a vµ chi phÝ söa ch÷a kh«ng lín. - Söa ch÷a lín TSC§: lµ viÖc söa ch÷a, thay thÕ nh÷ng bé phËn chi tiÕt nhá cña TSC§, nÕu kh«ng söa ch÷a th× TSC§ kh«ng ho¹t ®éng ®îc. Thêi gian söa ch÷a dµi, chi phÝ söa ch÷a lín. C«ng viÖc söa ch÷a lín TSC§ cã thÓ tiÕn hµnh theo ph¬ng thøc tù lµm hoÆc giao thÇu. 1. KÕ to¸n söa ch÷a thêng xuyªn TSC§. Khèi lîng c«ng viÖc söa ch÷a kh«ng nhiÒu, qui m« söa ch÷a nhá, chi phÝ Ýt nªn khi ph¸t sinh ®îc tËp hîp trùc tiÕp vµo chi phÝ kinh doanh cña bé phËn sö dông TSC§ ®îc söa ch÷a. 2. KÕ to¸n söa ch÷a lín TSC§. Söa ch÷a lín TSC§ lµ lo¹i h×nh söa ch÷a cã møc ®é h háng nÆng nªn kü thuËt söa ch÷a phøc t¹p, thêi gian söa ch÷a kÐo dµi vµ TSC§ ph¶i ngõng ho¹t ®éng, chi phÝ söa ch÷a ph¸t sinh lín nªn kh«ng thÓ tÝnh hÕt mét lÇn vµo chi phÝ cña ®èi tîng sö dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ thÝch øng. Do ®ã kÕ to¸n tiÕn hµnh trÝch tríc vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®Òu ®Æn hµng th¸ng. VII. c«ng t¸c kÕ to¸n kiÓm kª ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. Mäi trêng hîp ph¸t hiÖn thõa hoÆc thiÕu TSC§ ®Òu ph¶i truy t×m nguyªn nh©n. C¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm kª TSC§ vµ kÕt luËn cña héi ®ång kiÓm kª ®Ó h¹ch to¸n chÝnh x¸c, kÞp thêi theo tõng nguyªn nh©n cô thÓ. - NÕu TSC§ thõa do cha ghi sæ, kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo hå s¬ TSC§ ®Ó ghi t¨ng TSC§ tuú theo trêng hîp cô thÓ. - NÕu TSC§ ph¸t hiÖn thõa ®îc x¸c ®Þnh lµ TSC§ cña ®¬n vÞ kh¸c th× ph¶i b¸o ngay cho ®¬n vÞ chñ tµi s¶n ®ã biÕt. NÕu cha x¸c ®Þnh ®îc chñ tµi s¶n trong thêi gian LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng chê xö lý, kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo tµi liÖu kiÓm kª, t¹m thêi ph¶n ¸nh tµi kho¶n ngoµi b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ®Ó theo dâi gi÷ hé. - TSC§ ph¸t hiÖn thiÕu trong kiÓm kª ph¶i ®îc truy cøu nguyªn nh©n x¸c ®Þnh ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm vµ sö lý ®óng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña chÕ ®é tµi chÝnh tuú theo tõng trêng hîp cô thÓ. Doanh nghiÖp ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ theo mÆt b»ng gi¸ cña thêi diÓm ®¸nh gi¸ l¹i theo quyÕt ®Þnh cña nhµ níc. Khi ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ hiÖn cã, doanh nghiÖp ph¶i thµnh lËp héi ®ång ®¸nh gi¸ l¹i TSC§, ®ång thêi ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ míi, gi¸ trÞ hao mßn ph¶i ®iÒu chØnh t¨ng( gi¶m) so víi sæ kÕ to¸n ®îc lµm c¨n cø ®Ó ghi sæ. Chøng tõ kÕ to¸n ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ lµ biªn b¶n kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ l¹i TSC§. Ch¬ng II Thùc tr¹ng kÕ to¸n TSC§ t¹i c«ng ty xe m¸y - xe ®¹p thèng nhÊt I. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty xe m¸y - xe ®¹p Thèng nhÊt C«ng ty xe m¸y – xe ®¹p Thèng NhÊt lµ mét Doanh nghiÖp Nhµ níc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ l¾p r¸p xe ®¹p. Trong xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay, xe ®¹p ViÖt Nam rÊt khã c¹nh tranh ®îc víi c¸c lo¹i xe ®¹p ngo¹i cña Trung Quèc vµ NhËt B¶n. MÆc dï vËy, c«ng ty lu«n nç lùc hÕt m×nh kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng, c¶i tiÕn mÉu m· s¶n phÈm ®Ó kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trªn th¬ng trêng. C«ng ty tr¶i qua qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trªn 40 n¨m víi nhiÒu biÕn ®æi. TiÒn th©n cña c«ng ty lµ h·ng xe ®¹p D©n Sinh thuéc tËp ®oµn xe ®¹p Sµi Gßn. Th¸ng 6/1960, Nhµ níc chÝnh thøc thµnh lËp XÝ nghiÖp xe ®¹p Thèng NhÊt thuéc Bé c«ng nghiÖp nÆng sau do Bé c¬ khÝ luyÖn kim qu¶n lý. Ngµy 6/1/1978, XÝ nghiÖp xe ®¹p Thèng NhÊt t¸ch ra khái Bé c¬ khÝ luyÖn kim chuyÓn sang trùc thuéc Së c«ng nghiÖp Hµ Néi. Trong giai ®o¹n nµy, c¸c xÝ nghiÖp xe ®¹p ®îc tæ chøc thµnh Liªn hiÖp xÝ nghiÖp xe ®¹p. Mçi thµnh viªn trong Liªn hiÖp kh«ng cã t c¸ch ph¸p nh©n vµ h¹ch to¸n néi bé. XÝ nghiÖp xe ®¹p Thèng NhÊt ®îc giao nhiÖm vô s¶n xuÊt khung xe, vµnh, ghi ®«ng, ph« t¨ng vµ l¾p r¸p xe ®¹p hoµn chØnh theo chØ tiªu quy ®Þnh cña Liªn hiÖp. N¨m 1981, Uû Ban Nh©n D©n thµnh phè Hµ Néi quyÕt ®Þnh thµnh lËp Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp xe ®¹p Hµ Néi gäi t¾t lµ LIXEHA. Lóc nµy, xÝ nghiÖp cã t c¸ch ph¸p nh©n vµ b¾t ®Çu h¹ch to¸n ®éc lËp. §Ó ®¶m b¶o cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN, th¸ng 11/1993, UBND thµnh phè Hµ Néi ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 338/Q§UB cho phÐp XÝ nghiÖp xe ®¹p Thèng NhÊt ®æi tªn thµnh C«ng ty xe m¸yxe ®¹p Thèng NhÊt. C«ng ty cã mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh tËp trung t¹i 198B – T©y S¬n - §èng §a – Hµ Néi. Sè ®iÖn tho¹i cña c«ng ty lµ (04)8572699. Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña c«ng ty gÇn nh khÐp kÝn tõ ®a nguyªn vËt liÖu vµo s¶n xuÊt ®Õn l¾p r¸p xe ®¹p nguyªn chiÕc. Do ®ã, c«ng ty mçi n¨m cung cÊp LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng cho thÞ trêng trong vµ ngoµi níc kho¶ng 50.000 – 60.000 chiÕc víi h¬n 35 mÉu xe c¸c lo¹i. Trong vµi n¨m gÇn ®©y, C«ng ty xe m¸y – xe ®¹p Thèng NhÊt ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ ®¹t ®îc mét sè thµnh tùu: Tæng doanh thu §¬n So s¸nh N¨m 2003 N¨m 2004 vÞ tÝnh CL % ®ång 32.247.903.288 44.858.006.677 12.610.103.389 139,1 Doanh thu thuÇn nt 32.176.498.779 44.718.195.376 12.541.696.597 139,4 Tæng lîi nhuËn tríc thuÕ ThuÕ TNDN ®ãng gãp cho NN Lîi nhuËn sau thuÕ Tæng thu nhËp nt 92.138.662 177.550.699 85.412.037 192,7 nt 29.484.372 56.816.224 27.331.852 192,7 nt 62.654290 12.0734.475 58.080.185 192,7 nt 4.024.516.907 4.520.079.080 495.562.173 112,3 Thu nhËp BQ ngêi lao ®éng Tæng vèn kinh doanh Trong ®ã: Vèn cè ®Þnh Vèn lu ®éng nt 1.242.134 108,3 nt 25.258.078.818 56.599.389.367 31.341.310.549 224,08 nt 16.441.706.652 30.346.123.192 13.904.416.540 184,56 nt 8.816.372.163 26.253.266.175 17.436.894.012 296,75 ChØ tiªu 1.345.166 103.032 2. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty xe m¸y – xe ®¹p Thèng NhÊt: Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty ®îc tæ chøc chÆt chÏ vµ khoa häc dùa trªn sù kÕt hîp cña 2 m« h×nh qu¶n lý trùc tuyÕn, chøc n¨ng nh»m ®¹t hiÖu qu¶ qu¶n lý cao nhÊt. ViÖc ¸p dông m« h×nh trùc tuyÕn – chøc n¨ng ®· ph¸t huy ®ùoc u ®iÓm vµ h¹n chÕ nhîc ®iÓm trong viÖc tæ chøc ®iÒu hµnh c«ng ty ®¶m b¶o bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty gän nhÑ l¹i hiÖu qu¶. S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty xe m¸y – xe ®¹p Thèng NhÊt (Phô lôc 1) - Gi¸m ®èc: Lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña c«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm mäi mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, trùc tiÕp chØ ®¹o ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh, l·nh ®¹o c¸c phßng ban phèi hîp ho¹t ®éng cña tõng bé phËn víi nhau. - Phã gi¸m ®èc kü thuËt: Cã nhiÖm vô tham mu gióp gi¸m ®èc, trùc tiÕp phô tr¸ch kh©u s¶n xuÊt, nghiªn cøu thiÕt kÕ chÕ t¹o s¶n phÈm míi, chÊt lîng s¶n phÈm. - Phã gi¸m ®èc tµi chÝnh: Tham mu gióp gi¸m ®èc chØ ®¹o c¸c ho¹t ®éng liªn quan ®Õn vÊn ®Ò tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, nghiªn cøu ®Ò xuÊt c¸c ph¬ng ¸n ®Çu t ph¸t triÓn c«ng ty. - Phã gi¸m ®èc hµnh chÝnh: Gióp gi¸m ®èc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò hµnh chÝnh cña c«ng ty. - Phßng kinh doanh tæng hîp: Cung cÊp vËt t phôc vô s¶n xuÊt, nghiªn cøu thÞ trêng, ®Þnh híng s¶n xuÊt kinh doanh, chuÈn bÞ c¸c hîp ®ång kinh tÕ, tæ chøc LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng m¹ng líi b¸n hµng, ®Ò xuÊt nhu cÇu míi cña thÞ trêng cho phßng C«ng nghÖ kü thuËt. - Phßng tµi vô: Tham mu gióp ban gi¸m ®èc qu¶n lý toµn bé tiÒn vèn cña c«ng ty. Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh cña c«ng ty, thùc hiÖn ®óng chÕ ®é kÕ to¸n tµi chÝnh hiÖn hµnh cña Nhµ níc, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vèn, cïng c¸c phßng ban kh¸c ®a ra ph¬ng ¸n ®Çu t cã lîi nhÊt cho c«ng ty. - Phßng tæ chøc: Cã nhiÖm vô qu¶n lý c¸n bé c«ng nh©n viªn, tuyÓn dông lao ®éng, x©y dùng ®Þnh møc lao ®éng tiÒn l¬ng, x©y dùng quy chÕ vÒ lao ®éng. Tæ chøc lao ®éng khoa häc hîp lý, tham gia xÐt khen thëng vµ kû luËt c¸n bé c«ng nh©n viªn. - Phßng hµnh chÝnh: Cïng víi phßng tæ chøc qu¶n lý c¸n bé c«ng nh©n viªn gi¶i quyÕt c¸c giÊy tê hµnh chÝnh, s¾p xÕp lao ®éng phï hîp víi tr×nh ®é n¨ng lùc cña ngêi lao ®éng, tæ chøc c¸c héi nghÞ, héi häp. - Phßng c«ng nghÖ kü thuËt: Theo dâi c«ng nghÖ s¶n xuÊt, kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm, thiÕt kÕ s¶n phÈm míi, nghiªn cøu c¸c ®Ò tµi s¸ng kiÕn kü thuËt nh»m gi¶m ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt cña s¶n phÈm ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng tiÕt kiÖm chi phÝ, b¶o dìng söa ch÷a m¸y mãc. - Ban kiÕn thøc c¬ b¶n: Phô tr¸ch quy ho¹ch mÆt b»ng, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh nhµ xëng míi, v¨n phßng cöa hµng cho thuª, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh quyÕt to¸n c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n. Cïng víi c¸c phßng ban kh¸c ®Ò xuÊt ph¬ng ¸n ®Çu t ph¸t triÓn doanh nghiÖp. C¸c ph©n x¬ng s¶n suÊt: - Ph©n xëng Phô tïng: Trªn c¬ së vËt liÖu lµ thÐp èng c¸c cì, tÊm… s¶n xuÊt ra c¸c lo¹i linh kiÖn nh tuýt, gi¸c co, c¸c lo¹i vµnh méc ghi ®«ng méc… c¸c lo¹i s¶n phÈm ®¹t yªu cÇu sÏ chuyÓn sang ph©n xëng m¹. - Ph©n xëng Khung s¬n: Trªn c¬ së c¸c lo¹i linh kiÖn ®îc chuyÓn tõ c¸c ph©n xëng kh¸c sang tiÕn hµnh hµn thµnh khung xe d¹ng méc. ViÖc s¬n c¸c linh kiÖn vµ khung xe ®îc tiÕn hµnh theo c«ng ®o¹n sau: s¬n lãt – sÊy – s¬n phñ – sÊy – s¬n mÇu – sÊy. (HiÖn nay C«ng ty cã tíi h¬n 20 mµu s¬n kh¸c nhau). - Ph©n xëng M¹: tiÕn hµnh ®¸nh bãng phô tïng xe, c¸c linh kiÖn méc ®îc m¹ theo d©y chuyÒn m¹ Cr«m hay Niken. PhÇn lín s¶n phÈm m¹ ®¹t yªu cÇu chuÈn sÏ nhËp kho ®Ó chuyÓn sang ph©n xëng l¾p r¸p hoÆc b¸n ra ngoµi. - Ph©n xëng c¬ dông: ChÕ t¹o c¸c lo¹i khu«n g¸ ®Ó phôc vô qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm, chÞu tr¸ch nhiÖm b¶o dìng söa ch÷a lín toµn bé thiÕt bÞ m¸y mãc, l¾p ®Æt vµ b¶o dìng ®¶m b¶o an toµn hÖ thèng ®iÖn. - Ph©n xëng l¾p r¸p: L¾p r¸p c¸c lo¹i xe hoµn chØnh theo lÖnh cña Phßng kinh doanh. Trªn c¬ së c¸c lo¹i phô tïng linh kiÖn tõ c¸c ph©n xëng kh¸c cïng víi mét sè phô tïng mua ngoµi th«ng qua kho cña c«ng ty ®Ó l¾p r¸p thµnh xe hoµn chØnh. Qua bé phËn KCS ë phßng c«ng nghÖ c«ng nhËn vµ nhËp kho thµnh s¶n phÈm. C¸c phßng ban vµ ph©n xëng s¶n xuÊt cña c«ng ty cã mèi quan hÖ nghiÖp vô mËt thiÕt víi nhau. C¸c bé phËn nµy hç trî cïng nhau hîp søc ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn c«ng ty ngµy cµng lín m¹nh. §iÒu nµy gióp cho viÖc s¶n xuÊt – kinh doanh cña c«ng ty thuËn lîi. LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng 3. §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty xe m¸y – xe ®¹p Thèng NhÊt 3.1 §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty C«ng ty xe m¸y – xe ®¹p Thèng NhÊt ¸p dông m« h×nh tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n tËp chung. Toµn c«ng ty cã mét phßng tµi vô. Mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n suÊt kinh doanh cña c«ng ty ®Òu ®îc tËp hîp vÒ phßng tµi vô tõ kh©u lËp chøng tõ, ghi sæ kÕ to¸n vµ lËp b¸o c¸o kÕ to¸n. Phßng tµi vô cña c«ng ty cã 7 thµnh viªn trong phßng tµi vô ®îc kÕ to¸n trëng bè trÝ ph©n c«ng c«ng viÖc hîp lý, phô tr¸ch c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n kh¸c nhau. S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty xe m¸y – xe ®¹p Thèng NhÊt (Phô lôc 2) NhiÖm vô cña mçi nh©n viªn kÕ to¸n trong phßng tµi vô cô thÓ nh sau: - Trëng phßng tµi vô: Cã nhiÖm vô tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty, ®¶m b¶o bé m¸y gän nhÑ ho¹t ®éng hiÖu qu¶. - KÕ to¸n tæng hîp: TËp hîp tµi liÖu cña c¸c kÕ to¸n kh¸c lËp c¸c b¶ng kª, b¶ng ph©n bè, nhËt ký chøng tõ. - KÕ to¸n vËt liÖu: Ghi chÐp, ph¶n ¸nh, tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh mua vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, nhËp xuÊt tån kho vËt liÖu, c«ng cô dông cô. - KÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô, theo dâi c«ng nî, tµi s¶n cè ®Þnh: - KÕ to¸n thanh to¸n : Cã nhiÖm vô theo dâi c¸c kho¶n thu chi tiÒn mÆt, thanh to¸n c«ng nî víi nhµ cung cÊp vµ ng©n s¸ch nhµ níc. - KÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng - Thñ quü: Cã nhiÖm vô cïng víi kÕ to¸n thanh to¸n vµ kÕ to¸n tiªu thô tiÕn hµnh thu chi theo dâi c¸c kho¶n thu chi vµ tån quü tiÒn mÆt t¹i ®¬n vÞ. Ngoµi nh÷ng nh©n viªn kÕ to¸n cña phßng tµi vô, mçi ph©n xëng x¶n xuÊt ®Óu cã mét nh©n viªn h¹ch to¸n. Ngêi nµy cã nhiÖm vô theo dâi s¶n xuÊt ë ph©n xëng m×nh, chi tr¶ tiÒn l¬ng ®Õn tõng ngêi lao ®éng. 3.2 Đặc điểm tổ chức bộ sổ kế to¸n ở c«ng ty C«ng ty xe m¸y - xe đạp Thống Nhất là cã niªn độ kế to¸n bắt đầu từ ngày 1/1/N và kết thóc vào ngày 31/12 hàng n ăm. Đơn vị tiền tệ sử dụng trong ghi sæ kế to¸n là đồng Việt Nam (VNĐ) C«ng ty ¸p dụng hạch to¸n hàng tồn kho theo phương ph¸p kª khai thường xuyªn, tÝnh thuế GTGT theo phương ph¸p khấu trừ thuế. Phương ph¸p tÝnh khấu hao tài sản cố định theo thời gian. Kỳ tÝnh gi¸ thành và x¸c định kết quả kinh doanh của c«ng ty là từng th¸ng. Với số lượng nghiệp vụ ph¸t sinh nhiều trong điều kiện kế to¸n thủ c«ng, C«ng ty ¸p dụng h×nh thức kế to¸n Nhật ký chứng từ. H×nh thức kế to¸n Nhật ký chứng từ ¸p dụng tại c«ng ty sử dụng c¸c loại sổ sau: LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng - Nhật ký chứng từ: Nhật ký chứng từ được mở hàng th¸ng cho một hoặc một số tài khoản cã nội dung kinh tế giống nhau, cã liªn quan với nhau theo yªu cầu quản lý. Nhật ký chứng từ được mở theo số ph¸t sinh bªn cã của tài khoản trong Nhật ký chứng từ đối ứng với bªn nợ của c¸c tài khoản cã liªn quan. Trong h×nh thức Nhật ký chứng từ cã 10 Nhật ký chứng từ được đ¸nh số từ 1 đến 10. Hiện nay c«ng ty mới chỉ sử dụng Nhật ký chứng từ số 1,2,4,5,9,10. - Sổ c¸i: Là sổ kế to¸n tổng hợp mở cho cả năm, mỗi tờ sổ dông cho một tài khoản, phản ¸nh số ph¸t sinh nợ, ph¸t sinh cã chi tiết theo từng th¸ng và dư cuối năm. Số ph¸t sinh cña của mỗi tài khoản đã. - Bảng kª: Được sử dụng trong những trường hợp khi c¸c chỉ tiªu hạch to¸n chi tiết của một số tài khoản kh«ng thể kết hợp phản ¸nh trực tiếp trong Nhật ký chứng từ được. Số liệu tổng cộng của c¸c bảng kª chuyển vào c¸c Nhật ký chứng từ cã liªn quan. Trong h×nh thức Nhật ký chứng từ cø 10 bảng kª được đ¸nh số từ 1 đến 11 (kh«ng cã bảng kª số 7). C«ng ty hiện nay đang sử dụng bảng kª số 1,2,3,11. - Bảng ph©n bổ: Được sử dụng với những khoản chi phÝ ph¸t sinh thường xuyªn liªn quan đến nhiều đối tượng cần ph©n bổ. C«ng ty đang sử dụng bảng ph©n bổ số 1,2,3 cuối th¸ng dựa vào bảng ph©n bổ chuyển vào c¸c bảng kª và Nhật ký chứng từ cã liªn quan. - Sổ chi tiết: Dïng để theo dâi c¸c đối tượng cần hạch to¸n chi tiết. Hiện nay, C«ng ty đang sử dụng c¸c sổ chi tiết: sổ chi tiết theo dâi doanh thu tiªu thụ, sổ chi tiết phải thu của kh¸ch, sổ chi tiết thanh to¸n với người b¸n, sổ ng©n hàng, sổ quỹ. C«ng ty xe m¸y - xe đạp Thống Nhất ¸p dụng hệ thống tài khoản kế to¸n doanh nghiệp theo quyết định 1141 - TC/QĐ/CĐKT ban hành ngày 1/11/1995 của bộ tài chÝnh. Ngoài c¸c b¸o c¸o tài chÝnh theo quy định (bảng c©n đối kế to¸n B01 - DN, b¸o c¸o kết quả hoạt động kinh doanh B02 - DN, thuyết minh b¸o c¸o tài chÝnh B09 - DN,b¸o c¸o lưu chuyển tiền tệ B03 - DN), c«ng ty còng lập b¸o c¸o quản trị như bảng kª khai nộp thuế, b¸o c¸o t×nh h×nh sản suất… S¬ ®å: Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n cña C«ng ty xe m¸y - xe ®¹p Thèng NhÊt (Phô lôc 3) II. c«ng t¸c kÕ to¸n TSC§ ë c«ng ty xe m¸y - xe ®¹p Thèng nhÊt C«ng ty Xe m¸y - Xe ®¹p Thèng NhÊt lµ mét ®¬n vÞ võa s¶n xuÊt võa kinh doanh nªn h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng thøc kª khai thêng xuyªn vµ tÝnh thuÕ LuËn v¨n tèt nghiÖp V¬ng ThÞ LÖ H¬ng GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ. Do vËy quy tr×nh h¹ch to¸n nghiÖp vô kÕ to¸n t¹i C«ng ty nh sau: 1.Ph©n lo¹i TSC§ t¹i c«ng ty T¹i c«ng ty Xe m¸y xe ®¹p Thèng NhÊt, nh×n chung TSC§ rÊt ®a dang vÒ sè lîng, chñng lo¹i vµ c¶ chÊt lîng. §Ó qu¶n lý chÆt chÏ vµ cã hiÖu qu¶ th× c«ng ty ®· tiÕn hµnh ph©n lo¹i TSC§ theo nh÷ng chØ tiªu sau: + Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh Nguån h×nh thµnh TSC§ cña c«ng ty Xe m¸y xe ®¹p Thèng NhÊt chñ yÕu ®îc h×nh thµnh tõ 3 nguån chñ yÕu sau: TSC§ h×nh thµnh tõ nguån ng©n s¸ch Nhµ níc: 11.435.673.500 TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn tù bá xung: 7.756.432.950 TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn vay kh¸c: 5.942.899.506 Tæng: 25.135.005.956 Víi c¸ch ph©n lo¹i nµy, C«ng ty ®· biÕt ®îc TSC§ ®îc h×nh thµnh tõ nguån nµo chiÕm tû lÖ bao nhiªu trong tæng vèn cè ®Þnh. Tõ ®ã c«ng ty sÏ cã kÕ ho¹ch thanh to¸n c¸c kho¶n vay ®óng h¹n. +Ph©n lo¹i theo ®Æc trng kü thuËt Víi c¸ch ph©n lo¹i nµy, TSC§ cña c«ng ty Xe m¸y xe ®¹p Thèng NhÊt ®îc chia thµnh 5 nhãm sau: Nhµ cöa, vËt kiÕn tróc: 8.598.129.670 M¸y mãc thiÕt bÞ: 15.169.459.750 Ph¬ng tiÖn vËn t¶i: 870.163.748 VËt kiÕn tróc: 61.260.115 ThiÕt bÞ v¨n phßng: 435.992.673 Tæng: 25.135.005.956 Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy cho ta biÕt ®îc cÊu kÕt TSC§ ë trong c«ng ty theo tõng nhãm ®Æc trng vµ tû träng cña tõng nhãm trong tæng sè TSC§ hiÖn cã. 2.§¸nh gi¸ TSC§ ë c«ng ty Xe m¸y- xe ®¹p Thèng NhÊt ViÖc ®¸nh gi¸ TSC§ ë c«ng ty Xe m¸y- xe ®¹p Thèng NhÊt cã ý nghÜa hÕt søc quan träng trong viÖc qu¶n lý khai th¸c TSC§ ®Æc biÖt lµ trong h¹ch to¸n TSC§ vµ trÝch khÊu hao TSC§. 2.1 §¸nh gi¸ TSC§ theo nguyªn gi¸. ë c«ng ty Xe m¸y- xe ®¹p Thèng NhÊt th× tµi s¶n ®îc h×ng thµnh do mua s¾m míi vµ viÖc ®¸nh gi¸ tµi s¶n cña c«ng ty ®îc tiÕn hµnh theo nguyªn t¾c chung cña chÕ ®é kÕ to¸n. §ã lµ viÖc ®¸nh gi¸ TSC§ theo nguyªn gi¸ vµ theo gi¸ trÞ cßn l¹i. Nguyªn gi¸ TSC§ =Gi¸ mua thùc tÕ cña TSC§ + Chi phÝ vËn chuyÓn (kh«ng bao gåm thuÕ VAT) l¾p dÆt, ch¹y thö…(nÕu cã) VD1: C¨n cø vµo hîp ®ång kinh tÕ ®îc ký ngµy07/06/2004 gi÷a c«ng ty Xe m¸y- xe ®¹p Thèng NhÊt vµ c«ng ty Daihatsu vÒ viÖc c«ng ty Daihatsu b¸n cho c«ng ty Xe m¸y- xe ®¹p Thèng NhÊt mét xe «t«. B¸n nguyªn chiÕc gi¸ lµ:147.000.000®(bao gåm thuÕ VAT5%) vµ c¨n cø vµo phiÕu chi sè 160 ngµy