Tài liệu Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty dệt vải công nghiệp

Lêi nãi ®Çu Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn, sù ra ®êi cña hµng lo¹t c¸c doanh nghiÖp trÎ vµ ®Çy tiÒm n¨ng khiÕn cho sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng trë nªn gay g¾t. V× vËy muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®iÒu cèt yÕu mµ mçi doanh nghiÖp cÇn ®¹t ®îc lµ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i ®îc sù chÊp nhËn cña kh¸ch hµng c¶ vÒ mÆt chÊt lîng vµ gi¸ c¶. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy c¸c doanh nghiÖp mét mÆt cÇn ph¶i t¨ng cêng ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt lîng s¶n phÈm, mét mÆt cÇn ph¶i chó träng c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt, qu¶n lý kinh tÕ ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng ph¸t triÓn. Yªu cÇu nµy chØ cã thÓ ®¹t ®îc khi doanh nghiÖp qu¶n lý chÆt chÏ viÖc sö dông lao ®éng, vËt t vµ tiÒn vèn..., nghÜa lµ ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt nh»m môc ®Ých tiÕt kiÖm chi phÝ t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp . C«ng ty DÖt V¶i C«ng NghiÖp Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp lo¹i võa, c«ng ty cã mét ®éi ngò kÕ to¸n v÷ng vµng c¶ vÒ mÆt lý luËn vµ thùc tiÔn. Qua mét thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty, nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh, ®îc sù híng dÉn tËn t×nh cña thÇy gi¸o TrÇn Quý Liªn, cïng sù gióp ®ì cña c¸c c¸n bé phßng Tµi ChÝnh- KÕ To¸n t¹i c«ng ty DÖt V¶i C«ng NghiÖp Hµ Néi, em ®· m¹nh d¹n ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi : Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty DVCNHN. Néi dung luËn v¨n bao gåm ba ch¬ng chÝnh Ch¬ng I : C¬ së lý luËn cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n suÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt Ch¬ng II : Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty DVCNHN. Ch¬ng III : Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt t¹i c«ng ty DVCNHN. Do sù h¹n chÕ vÒ mÆt n¨ng lùc vµ thêi gian nªn trong bµi viÕt nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong nhËn ®îc sù quan t©m gãp ý cña c¸c thÇy, c¸c c«, vµ c¸c c¸n bé phßng Tµi ChÝnh-KÕ To¸n trong c«ng ty ®Ó bµi viÕt cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! 1 Ch¬ng I C¬ së lý luËn cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt ---------------//-------------I/ B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt : 1.1- Chi phÝ s¶n xuÊt . 1.1.1- Kh¸i niÖm, b¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt : Sù ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. NÒn s¶n xuÊt cña bÊt kú mét ph¬ng thøc s¶n xuÊt nµo còng g¾n liÒn víi sù tiªu hao c¸c yÕu tè c¬ b¶n t¹o nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nãi c¸ch kh¸c, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp cña 3 yÕu tè lµ t liÖu lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ søc lao ®éng. §Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ ngêi s¶n xuÊt ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ t¬ng øng víi c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt: t¬ng øng víi viªc sö dông TSC§ lµ chi phÝ vÒ khÊu hao TSC§, t¬ng øng v¬Ý viÖc sö dông nguyªn liÖu, vËt liÖu, nhiªn liÖu...lµ c¸c chi phÝ vÒ NVL, t¬ng øng víi viÖc sö dông lao ®éng lµ chi phÝ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n thï lao kh¸c ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vµ c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh doanh tÊt c¶ c¸c chi phÝ trªn ®Òu ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn . Nh vËy, kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt ®îc hiÓu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng v©t ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt ngoµi nh÷ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt ra s¶n phÈm dÞch vô hay lao vô cßn cã nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh vµ nh÷ng ho¹t ®éng kh¸c kh«ng mang tÝnh chÊt s¶n xuÊt nh ho¹t ®éng b¸n hµng, ho¹t ®éng qu¶n lý, ho¹t ®éng sù nghiÖp..., tuy nhiªn chØ cã nh÷ng chi phÝ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m t¹o ra s¶n phÈm míi ®îc coi lµ chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ph¸t sinh trong suèt qóa tr×nh tån t¹i vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, nã g¾n liÒn víi c¸c c«ng viÖc triÓn khai nghiÖp vô ë tõng vÞ trÝ s¶n xuÊt, tõng s¶n phÈm vµ tõng lo¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Do ®ã, ®Ó phôc vô cho qu¶n lý vµ h¹ch to¸n kinh doanh chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®îc tÝnh to¸n vµ tËp hîp theo tõng th¬× kú: hµng th¸ng, hµng quý, hµng n¨m ... vµ ®îc tËp hîp the« n¬i ph¸t sinh chi phÝ, theo ®èi tîng chÞu chi phÝ. ChØ 2 nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra trong kú míi ®ùoc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. 1.1.2-Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt : ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt cã t¸c dông ®Ó kiÓm tra vµ ph©n tÝch qu¸ tr×nh ph¸t sinh chi phÝ vµ h×nh thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nh»m thóc ®Èy mäi kh¶ n¨ng tiÒm tµng h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ph©n lo¹i mét c¸ch ®óng ®¾n c¸c chi phÝ s¶n xuÊt cßn cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc n©ng cao chÊt lîng kiÓm tra vµ ph©n tÝch kinh tÕ. Tuú theo yªu cÇu cña qu¶n lý vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n ta cã c¸c c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau : a- Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt : Theo tiªu thøc ph©n lo¹i nµy mçi yÕu tè chi phÝ chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng néi dung kinh tÕ, kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë lÜnh vùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt nµo, ë ®©u vµ t¸c dông cña chi phÝ nh thÕ nµo. Toµn bé c¸c yÕu tè s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc chia thµnh c¸c yÕu tè nh sau : + Chi phÝ nguyªn vËt liÖu : Bao gåm toµn bé c¸c chi phÝ vÒ c¸c lo¹i ®èi tîng lao ®éng lµ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ, vËt liÖu thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n . + Chi phÝ nh©n c«ng : Bao gåm toµn bé sè tiÒn ph¶i tr¶, tiÒn trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña nh©n viªn vµ c«ng nh©n s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp. + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh : Bao gåm toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh tham gia ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi : Bao gåm toµn bé sè tiÒn doanh nghiÖp d· chi tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô mua tõ bªn ngoµi nh tiÒn ®iÖn, tiÒn níc, tiÒn bu phÝ...phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. + Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn : Bao gåm toµn bé sè chi phÝ kh¸c dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt ngoµi 4 yÕu tè chi phÝ ®· nªu trªn. Ph©n lo¹i theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cu¶ chóng cã t¸c dông cho biÕt kÕt cÊu, tû träng cña tõng lo¹i chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, lµm c¬ së cho viÖc lËp b¶n thuyÕt minh BCTC (phÇn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè) phôc vô cho yªu cÇu th«ng tin vµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh dù to¸n chi phÝ, lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cho kú sau. b- Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng dông vµ môc ®Ých cña chi phÝ : 3 Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy c¨n cø vµo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ trong s¶n xuÊt ®Ó chia ra c¸c kho¶n môc chi phÝ kh¸c nhau. Mçi kho¶n môc chi phÝ bao gåm nh÷ng chi phÝ cã cïng môc ®Ých vµ c«ng dông, kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã cã néi dung kinh tÕ nh thÕ nµo. V× vËy c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ nµy cßn gäi lµ c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc. Toµn bé c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®îc chia ra lµm c¸c kho¶n môc sau : - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp : Lµ toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, phô, nhiªn liÖu ... trùc tiÕp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, lao vô, dich vô. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp : Bao gåm tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l¬ng nh tiÒn ¨n ca, lµm ®ªm, lµm thªm giê, BHXH, BHYT, KPC§...cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung : Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n xëng s¶n xuÊt (trõ 2 kho¶n môc chi phÝ trùc tiÕp ®· nªu ë trªn ) nh chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng, chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ dông cô s¶n xuÊt ... ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ theo môc ®Ých vµ c«ng dông kinh tÕ cã t¸c dông phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt theo ®Þnh møc, cung cÊp sè liÖu cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh, lµm tµi liÖu tham kh¶o ®Ó lËp ®Þnh møc chi phÝ s¶n phÈm vµ lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm cho kú sau. c- Ph©n lo¹i chi phÝ theo mèi quan hÖ víi khèi lîng s¶n phÈm : C¨n cø vµo mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt víi khèi lîng s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô s¶n xuÊt trong kú, chi phÝ s¶n xuÊt ®îc chia lµm 2 lo¹i : - Chi phÝ kh¶ biÕn : Lµ nh÷ng chi phÝ cã sù thay ®æi vÒ lîng t¬ng quan tû lÖ thuËn víi sù thay ®æi cña khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong kú. Thuéc lo¹i nµy bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - Chi phÝ cè ®Þnh (®Þnh phÝ) : Lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng thay ®æi vÒ tæng sè so víi khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt lµm chi phÝ kh¶ biÕn vµ chi phÝ cè ®Þnh cã t¸c dông lín ®èi víi qu¶n trÞ kinh doanh, ph©n tÝch ®iÓm hoµ vèn vµ phôc vô cho c«ng viÖc ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn thiÕt ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. d-Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ mèi quan hÖ víi ®èi tîng chÞu chi phÝ : Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ ®îc chia lµm 2 lo¹i : 4 - Chi phÝ trùc tiÕp : Lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt quan hÖ trùc tiÕp víi viÖc s¶n xuÊt ra mét lo¹i s¶n phÈm, mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh, nh÷ng chi phÝ nµy kÕ to¸n c¨n cø vµo sè liÖu tõ chøng tõ kÕ to¸n ®Ó ghi trùc tiÕp cho ®èi tîng chÞu phÝ. - Chi phÝ gi¸n tiÕp : Lµ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt cã liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, nhiÒu c«ng viÖc, nh÷ng chi phÝ nµy kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ cho ®èi tîng chÞu phÝ theo tiªu thøc ph©n bæ phï hîp. C¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt nµy cã ý nghÜa ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng mét c¸ch ®óng ®¾n, hîp lý. 1.2- Gݸ thµnh s¶n phÈm : 1.2.1- Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm : Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra cã liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng t¸c, lao vô hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ lµ mét chØ tiªu tÝnh to¸n kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong nguyªn t¾c h¹ch to¸n kinh tÕ. Gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ tham gia trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tiªu thô mµ ph¶i ®îc båi hoµn ®Ó t¸i s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp chø kh«ng bao gåm toµn bé nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong kú cña doanh nghiÖp. Nh÷ng chi phÝ ®a vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i ph¶n ¸nh ®îc gi¸ trÞ thùc cña c¸c t liÖu s¶n xuÊt tiªu dïng cho s¶n xuÊt, tiªu thô vµ c¸c kho¶n chi tiªu kh¸c cã liªn quan tíi viÖc bï ®¾p gi¶n ®¬n hao phÝ lao ®éng sèng. Nh vËy, gi¸ thµnh ®îc tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm hoÆc tõng lao vô dÞch vô cô thÓ vµ tÝnh to¸n ®èi víi c¸c s¶n phÈm ®· hoµn thµnh giai ®o¹n s¶n xuÊt (thµnh phÈm hoÆc kÕt thóc mét sè giai ®o¹n c«ng nghÖ b¸n thµnh phÈm). 1.2.2- Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm : §Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña qu¶n lý, h¹ch to¸n vµ kÕ ho¹ch gi¸ thµnh còng nh yªu cÇu gi¸ c¶ hµng ho¸, gi¸ thµnh ®îc xem xÐt díi nhiÒu gãc ®é, nhiÒu ph¹m vi kh¸c nhau. Trong lý luËn còng nh tõ thùc tÕ c«ng t¸c ë doanh nghiÖp, ph¹m trï gi¸ thµnh thêng ®îc ph©n thµnh 3 lo¹i nh sau : - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch : ViÖc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch s¶n phÈm ®îc tiÕn hµnh tríc khi tiÕn hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm, do bé phËn kÕ ho¹ch thùc hiÖn. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch s¶n phÈm ®îc tÝnh trªn c¬ së chi 5 phÝ kÕ ho¹ch vµ ®îc xem lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp, lµ c¬ së ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc : Gièng nh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc còng cã thÓ ®îc thùc hiªn tríc khi s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm dùa vµo chi phÝ dù to¸n hiÖn hµnh. Gi¸ thµnh ®Þnh møc ®îc xem lµ thíc ®o chÝnh x¸c ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n, vËt t, tiÒn vèn trong doanh nghiÖp, ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c gi¶i ph¸p mµ doanh nghiÖp ®· ¸p dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ. - Gi¸ thµnh thùc tÕ : Kh¸c víi 2 lo¹i gi¸ thµnh trªn, gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô chØ ®îc x¸c ®Þnh khi qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm ®· hoµn thµnh vµ ®îc dùa trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ®· ph¸t sinh ®· tËp hîp ®îc trong kú. Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp trong viÖc tæ chøc vµ sö dông c¸c gi¶i ph¸p kinh tÕkü thuËt ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm, gi¸ b¸n s¶n phÈm vµ ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra, theo ph¹m vi tÝnh to¸n gi¸ thµnh ngêi ta cßn cã thÓ chia gi¸ thµnh lµm 2 lo¹i : gi¸ thµnh s¶n xuÊt (cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng xëng) vµ gi¸ thµnh toµn bé. + Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng xëng) : Bao gåm c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ( chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung ) tÝnh cho nh÷ng s¶n phÈm, lao vô, dich vô ®· hoµn thµnh. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm ®îc sö dông ®Ó ghi sæ cho s¶n phÈm d· hoµn thnµh nhËp kho hoÆc ®· giao cho kh¸ch hµng. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm còng lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n gi¸ vèn hµng b¸n vµ tÝnh l·i gép trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. + Gi¸ thµnh toµn bé : Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm céng thªm chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝnh cho s¶n phÈm ®ã. Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm chØ ®îc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh khi s¶n phÈm, lao vô hoÆc dÞch vô ®· ®îc tiªu thô, ®©y lµ c¨n cø ®Ó tÝnh to¸n l·i tríc thuÕ cña doanh nghiÖp. 1.3- Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm: Gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh c«ng xëng cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Gi¸ thµnh c«ng xëng ®îc tÝnh to¸n trªn c¬ së tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ sè lîng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh ë kú b¸o c¸o. Sè liÖu ®Ó tÝnh to¸n gi¸ thµnh c«ng xëng ®îc t¹o ra trªn c¬ së tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Tõ ®ã ta thÊy, kÕ to¸n 6 tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hai mÆt cã mèi quan hÖ biÖn chøng vµ lµ hai c«ng viÖc liªn tiÕp nhau. Mèi quan hÖ nµy võa cã ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau : - ChÝ phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Òu lµ nh÷ng hao phÝ lao ®éng sèng (V) vµ lao ®éng vËt ho¸ (C). NÕu chu kú s¶n xuÊt ng¾n th× gi¸ thµnh s¶n phÈm b»ng nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt ®· chi ra trong kú. Tuy nhiªn, nÕu chu kú s¶n xuÊt dµi th× gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh l¹i cÇn ph¶i ®îc ph©n biÖt : + Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n víi tõng thêi kú ph¸t sinh chi phÝ, cßn gi¸ thµnh l¹i g¾n víi khèi lîng s¶n phÈm vµ c«ng viÖc ®· hoµn thµnh + Chi phÝ s¶n xuÊt trong kú bao gåm nh÷ng s¶n phÈm ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh trong kú, s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n phÈm háng, cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng liªn quan ®Õn s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ s¶n ph¶m háng nhng l¹i liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú tríc chuyÓn sang. §iÒu nµy cho ta thÊy tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm kh«ng ®ång nhÊt víi tæng chi phÝ s¶n xuÊt chi ra trong kú. 1.4- Vai trß vµ nhiÖm vô cña c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh : §èi víi c¸c doanh nghiÖp chÊt lîng s¶n phÈm vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu. Mét doanh nghiÖp muèn t¹o ®îc chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ trêng tríc tiªn s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i ®¹t ®îc hai yªu cÇu : chÊt lîng cao vµ gi¸ thµnh h¹. Do ®ã tÝnh to¸n vµ h¹ch to¸n gi¸ thµnh mét c¸ch chÝnh x¸c cã vai trß hÕt søc quan träng. Muèn lµm tèt ®îc ®iÒu nµy ®ßi hái ngay tõ kh©u kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®îc chÝnh x¸c. Cã thÓ thÊy, viÖc tÝnh ®óng vµ ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm sÏ lµ c¨n cø cho doanh nghiÖp x¸c ®Þnh c¬ cÊu s¶n phÈm hîp lý, khai th¸c sö dông hiÖu qu¶ mäi kh¶ n¨ng tiÒm tµng h¹ gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp, ®ång thêi dùa vµo ®ã doanh nghiÖp cã kÕ ho¹ch sö dông vèn cã hiÖu qu¶, ®¶m b¶o tÝnh chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh, chñ ®éng vÒ vÊn ®Ò tµi chÝnh. II-H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt: 2.1- §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ë nh÷ng ®Þa ®iÓm kh¸c nhau víi môc ®Ých t¹o ra c¸c s¶n phÈm lao vô kh¸c nhau, ë nh÷ng ph¹m vi vµ giíi h¹n nhÊt ®Þnh theo quy tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Do ®ã ®Ó qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt theo nh÷ng giíi h¹n ®ã cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. 7 §èi tîng chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi giíi h¹n mµ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ph¶i tËp hîp nh»m ®¸p øng yªu cÇu kiÓm tra, gi¸m s¸t chi phÝ vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ cÇn c¨n cø vµo c¸c yªu cÇu sau : • §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. • Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n phÈm. • §Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ vµ môc ®Ých c«ng dông cña chi phÝ. • Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Dùa vµo nh÷ng c¨n cø trªn, ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp cã thÓ lµ : • Tõng ph©n xëng, tõng bé phËn, tæ, ®éi s¶n xuÊt hoÆc toµn doanh nghiÖp. • Tõng giai ®o¹n (bíc c«ng nghÖ hoÆc toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ). • Tõng ®¬n ®Æt hµng hoÆc h¹ng môc c«ng tr×nh. • Tõng nhãm s¶n phÈm. • Tõng bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm. 2.2- HÖ thèng ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt : Do ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c nhau nªn còng cã nhiÒu ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp víi tõng ®èi tîng. V× vËy trªn thùc tÕ thêng ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt sau ®©y : a, Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phi s¶n xuÊt chi tiÕt hoÆc bé phËn s¶n phÈm: Theo ph¬ng ph¸p nµy c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®îc tËp hîp vµ ph©n lo¹i theo tõng chi tiÕt hoÆc bé phËn riªng biÖt phï hîp víi tÝnh chÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ vµ ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý. Khi ®ã gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch tæng céng c¸c chi phÝ cña c¸c chi tiÕt bé phËn cÊu thµnh s¶n phÈm . Tuy nhiªn, thùc hiÖn ph¬ng ph¸p nµy kh¸ phøc t¹p nªn chØ ¸p dông h¹n chÕ ë c¸c doanh nghiÖp chuyªn m«n ho¸ cao, s¶n xuÊt Ýt s¶n phÈm hoÆc s¶n xuÊt mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc vµ Ýt chi tiÕt bé phËn cÊu thµnh s¶n phÈm. b, Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo s¶n phÈm : Theo ph¬ng ph¸p nµy c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®îc tËp hîp vµ ph©n lo¹i theo tõng s¶n phÈm riªng biÖt kh«ng phô thuéc vµo tÝnh chÊt phøc t¹p cña s¶n phÈm vµ quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt. NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ chÕ biÕn s¶n phÈm qua nhiÒu c«ng ®o¹n kh¸c nhau th× c¸c chi tiÕt ®îc tËp hîp theo tõng ph©n xëng, trong ®ã c¸c chi phÝ trùc tiÕp ®îc ph©n lo¹i theo tõng s¶n phÈm, c¸c chi phÝ phôc 8 vô qu¶n lý s¶n xuÊt ®îc ph©n bæ cho tõng s¶n phÈm theo tiªu thøc ph©n bæ phï hîp. Khi ®ã gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc x¸c ®Þnh b»ng ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông réng r·i ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thuéc lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng lo¹t vµ khèi lîng lín nh dÖt hoÆc khai th¸c kho¸ng s¶n. c, Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo nhãm s¶n phÈm: Theo ph¬ng ph¸p nµy c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®îc tËp hîp ph©n lo¹i theo nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i s¶n phÈm cïng lo¹i. Khi ®ã gi¸ thµnh ®îc x¸c ®Þnh b»ng ph¬ng ph¸p liªn hîp, tøc sö dông ®ång thêi mét sè ph¬ng ph¸p nh: ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, ph¬ng ph¸p hÖ sè, ph¬ng ph¸p tû lÖ. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông réng r·i ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu chñng lo¹i s¶n phÈm cã quy c¸ch kh¸c nhau nh xÝ nghiÖp ®ãng giÇy, may mÆc, dÖt kim. d, Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng : Theo ph¬ng ph¸p nµy, c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®îc tËp hîp ph©n lo¹i theo ®¬n ®Æt hµng riªng biÖt. Khi ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh th× tæng chi phÝ ®· tæng hîp theo ®¬n ®Æt hµng lµ gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm, khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh theo ®¬n ®Æt hµng. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông réng r·i trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®¬n chiÕc. e, Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo giai ®o¹n c«ng nghÖ: Theo ph¬ng ph¸p nµy, c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®îc tËp hîp vµ ph©n lo¹i theo tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ, trong tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ c¸c chi phÝ ®îc ph©n tÝch theo tõng lo¹i s¶n phÈm hoÆc b¸n thµnh phÈm. Ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông ë nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt mµ toµn bé c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®îc chia ra lµm nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ vµ nguyªn vËt liÖu chÝnh ®îc chÕ biÕn mét c¸ch liªn tôc tõ giai ®o¹n ®Çu ®Õn giai ®o¹n cuèi theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh. f- Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ®¬n vÞ: Theo ph¬ng ph¸p nµy, c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®îc tËp hîp vµ ph©n lo¹i theo tõng ®¬n vÞ s¶n xuÊt (ph©n xëng, tæ, ®éi...). Trong mçi ®¬n vÞ s¶n xuÊt, c¸c chi phÝ l¹i ®îc tËp hîp theo mçi ®èi tîng chÞu chi phÝ: chi tiÕt, s¶n phÈm , nhãm s¶n phÈm .Gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh b»ng ph¬ng ph¸p trùc tiÕp, tæng céng chi phÝ, hÖ sè... g, Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo toµn bé d©y truyÒn s¶n xuÊt: 9 Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong trêng hîp s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, s¶n xuÊt Ýt lo¹i s¶n phÈm. 2.3-Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i víi tÝnh chÊt vµ néi dung kh¸c nhau, ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n vµ tÝnh chi phÝ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm còng kh¸c nhau. Khi ph¸t sinh, tríc hÕt chi phÝ s¶n xuÊt ®îc biÓu hiÖn theo yÕu tè chi phÝ råi míi ®îc biÓu hiÖn thµnh c¸c kho¶n môc gi¸ thµnh khi tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù hîp lý, khoa häc th× míi cã thÓ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi. Tr×nh tù nµy phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng ngµnh nghÒ, tõng doanh nghiÖp, vµo mèi quan hÖ gi÷a c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña tõng ngµnh nghÒ, tõng doanh nghiÖp, vµo tr×nh ®é c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n ... Tuy nhiªn, cã thÓ kh¸i qu¸t chung viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt qua c¸c bíc sau: + Bíc1:TËp hîp c¸c chi phÝ c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng ®èi tîng sö dông + Bíc2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ lao vô c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh phô cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng ®«Ý tîng sö dông trªn c¬ së khèi lîng lao vô phôc vô vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ lao vô. + Bíc3: TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c lo¹i s¶n phÈm cã liªn quan. + Bíc4: X¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú Tuú thuéc vµo ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho ¸p dông trong doanh nghiÖp mµ néi dung, c¸ch thøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau. Do ®ã, trªn thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp thêng sö dông mét trong 2 h×nh thøc chÝnh ®ã lµ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn vµ theo phu¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. a, H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp : * Kh¸i niÖm : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, phô, nhiªn liÖu ... ®îc sö dông trùc tiÕp cho s¶n xuÊt s¶n phÈm. §èi víi nh÷ng vËt liÖu khi xuÊt dïng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®èi tîng ®ã. Trêng hîp vËt liÖu xuÊt dïng liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng tËp hîp chi phÝ, kh«ng thÓ tæ chøc h¹ch to¸n riªng ®îc th× ph¶i ¸p dông ph¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ®Ó ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi tîng cã liªn quan. Tiªu thøc ph©n bæ th10 êng ®îc sö dông lµ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao, theo hÖ sè, theo träng lîng s¶n phÈm... C¸ch thøc ph©n bæ nh sau: +TÝnh hÖ sè ph©n bæ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cÇn ph©n bæ HÖ sè ph©n bæ = -----------------------------------------------------------Tæng tiªu thøc ph©n bæ +Ph©n bæ chi phÝ nguªn vËt liÖu trùc tiÕp cho tõng lo¹i s¶n phÈm (tõng ®èi tîng) Chi phÝ nguyªn Tæng chi phÝ vËt liÖu ph©n bæ = nguyªnvËt liÖu cho tõng ®èi tîng cÇn ph©n bæ * HÖ sè ph©n bæ * TK sö dông: KÕ to¸n sö dông TK 621 “chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp” ®Ó theo dâi vµ tËp hîp c¸c kho¶n chi phÝ nguyÔn vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú. + Bªn Nî: Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. + Bªn Cã: . Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp kho. . KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp . Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ (ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt…) vµ cuèi kú kh«ng cã sè d. S¬ ®å1-1: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ vËt liÖu vµ CCDC TK 152 (TK611) TK 621 TK 152 (TK611) Gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng Kh«ng hÕt, nhËp kho Gi¸ trÞ NVL sö dông cho s¶n xuÊt. TK 154 (TK631) TK 111,112,331 KÕt chuyÓn chi phÝ NVL vµo gi¸ thµnh SP Gi¸ trÞ NVL mua ngoµi cho s¶n xuÊt. b, H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: 11 ♦ Kh¸i niÖm : Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp bao gåm c¸c kho¶n thï lao ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, lao vô nh tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô vµ c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l¬ng nh b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh (19%). ♦ Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622 “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp” ®Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan. Trêng hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt nhng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi tîng mµ kh«ng h¹ch to¸n trùc tiÕp ®îc th× cã thÓ tËp hîp chung, sau ®ã chän tiªu chuÈn thÝch hîp ®Ó tÝnh to¸n ®Ó ph©n bæ cho c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ cã liªn quan. Tiªu chuÈn ®Ó ph©n bæ nh©n c«ng trôc tiÕp cã thÓ lµ: chi phÝ tiÒn c«ng ®Þnh møc (hoÆc kÕ ho¹ch), giê c«ng ®Þnh møc hoÆc giê c«ng thùc tÕ...tuú theo tõng ®iÒu kiÖn cô thÓ. S¬ ®å 1-2: S¬ ®å kÕ to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. TK 622 TK 334 TK 154 (TK631) (TK631) TiÒn l­¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ cho CN s¶n xuÊt. KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ TK 335 TrÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña CN s¶n xuÊt. TK338 TrÝch BHYT, BHXH, KPC§ theo tiÒn l­¬ng cña CN s¶n xuÊt c- H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung : 12 Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm sau chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. §©y lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 627 “chi phÝ s¶n xuÊt chung” ®îc më chi tiÕt theo tõng ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt, dÞch vô. * KÕt cÊu: + Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. + Bªn Cã: . C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung. . KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung vµo chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm hay lao vô dÞch vô Tµi kho¶n 627 cuèi kú kh«ng cã sè d vµ ®îc chi tiÕt thµnh c¸c tiÓu kho¶n sau: + Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng (6271): Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n xëng, c¸c kho¶n BHXH, BHYT, KPC§ trÝch theo tû lÖ víi tiÒn l¬ng ph¸t sinh. + Chi phÝ vËt liÖu, dông cô s¶n xuÊt (6272, 6273): Bao gåm toµn bé nh÷ng kho¶n chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô xuÊt sö dông trong ph©n xëng. + Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh (6274): Ph¶n ¸nh chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sö dông trong ph©n xëng, bé phËn s¶n xuÊt chÝnh, bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh phô nh nhµ cöa, m¸y mãc, kho tµng, thiÕt bÞ... + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi ( 6277): Bao gåm nh÷ng chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho xuÊt kinh doanh cña c¸c ph©n xëng, bé phËn nh chi phÝ söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ ®iÖn níc, ®iÖn tho¹i... + Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c (6278): lµ c¸c chi phÝ cßn l¹i ngoµi c¸c chi phÝ kÓ trªn nh chi phÝ héi nghÞ, tiÕp kh¸ch, giao dÞch cña ph©n xëng s¶n xuÊt. Do chi phÝ s¶n xuÊt chung cã liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô trong ph©n xëng nªn cÇn thiÕt ph¶i ph©n bæ kho¶n chi phÝ nµy cho tõng ®èi tîng theo tiªu thøc phï hîp. Trªn thùc tÕ c¸c tiªu thøc thêng ®îc sö dông ®Ó ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ ph©n bæ theo ®Þnh møc, theo giê lµm viÖc thùc tÕ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, theo tiÒn l¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt... S¬ ®å 1-3: S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung 13 TK334,338 TK 627 Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ ëng TK152,111,112 C¸c phÝ Chi kho¶n nh©n ghiviªn gi¶m ph©n chix­ phÝ ëngchung SX TK152,153 (TK611) TK 154 (K631) Chi phÝ NVL, CCDC dïng trong ph©n x­ëng. TK 214 Ph©n bæ chi pÝ SX chung cho c¸c ®èi t­îng chÞu phÝ Chi phÝ KH TSC§ dïng trong ph©n x­ëng. TK331,111 Chi phÝ mua ngoµi vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c d- H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tríc vµ chi phÝ ph¶i tr¶: Khi tÝnh gi¸ thµnh c«ng xëng ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ta thêng thÊy gi¸ thµnh cña c¸c s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú bao gåm nh÷ng chi phÝ cã tÝnh chÊt c«ng nghiÖp, kh«ng bao gåm nh÷ng chi phÝ ®· chi ra trong kú nhng cßn chê ph©n bæ dÇn trong kú sau, ®ång thêi ph¶i céng nh÷ng chi phÝ ®· chi tr¶ kú tríc cha ph©n bæ kÕt chuyÓn sang. Nh÷ng chi phÝ ®ã ®îc chia ra thµnh 2 lo¹i: + Chi phÝ tr¶ tríc (hay chi phÝ chê ph©n bæ). + Chi phÝ ph¶i tr¶ (hay chi phÝ trÝch tríc). - Chi phÝ tr¶ tríc lµ c¸c kho¶n chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh nhng cha tÝnh hÕt vµo chi phÝ kinh doanh cña kú nµy mµ tÝnh vµo 2 hay nhiÒu kú sau ®ã. §©y lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh mét lÇn qu¸ lín vµ b¶n th©n chi phÝ còng tham gia vµo nhiÒu kú kinh doanh, do ®ã nÕu ®a mét lÇn vµo gi¸ thµnh cã thÓ lµm cho gi¸ thµnh trong kú t¨ng ®ét biÕn. Thuéc chi phÝ tr¶ tríc cã thÓ bao gåm nh÷ng kho¶n sau: • Gi¸ trÞ c«ng cô, dông cô nhá xuÊt dïng thuéc lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn. • TiÒn thuª tµi s¶n cè ®Þnh, ph¬ng tiÖn phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh. • Gi¸ trÞ bao b× lu©n chuyÓn, ®å dïng cho thuª. • DÞch vô mua ngoµi tr¶ tríc (®iÖn níc, ®iÖn tho¹i). • Chi phÝ mua b¶o hiÓm tµi s¶n, b¶o hiÓm kinh doanh, lÖ phÝ giao th«ng. 14 • Chi phÝ nghiªn cøu thÝ nghiÖm, ph¸t minh s¸ng chÕ...( gi¸ trÞ cha tÝnh vµo tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh). • L·i thuª mua tµi s¶n cè ®Þnh. Hµng th¸ng c¨n cø vµo kÕ häach ph©n bæ do doanh nghiÖp x©y dùng, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®ã vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. - Chi phÝ trÝch tríc: Lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ thùc tÕ cha ph¸t sinh nhng ®îc ghi nhËn lµ chi phÝ cña kú h¹ch to¸n. §©y lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ trong kÕ ho¹ch cña ®¬n vÞ mµ do tÝnh chÊt hoÆc yªu cÇu cña qu¶n lý nªn ®îc tÝnh tríc vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¶m b¶o cho gi¸ thµnh, phÝ b¸n hµng vµ qu¶n lý khái ®ét biÕn t¨ng khi nh÷ng chi phÝ nµy ph¸t sinh. Chi phÝ ph¶i tr¶ trong doanh nghiÖp bao gåm: - TiÒn l¬ng phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt (trêng hîp doanh nghiÖp s¶n xuÊt mang tÝnh chÊt thêi vô ). - Chi phÝ vÒ söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh trong kÕ ho¹ch. - ThiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt trong kÕ ho¹ch. - Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm trong kÕ ho¹ch. - L·i tiÒn vay cha ®Õn h¹n tr¶. - TiÒn thuª tµi s¶n cè ®Þnh, mÆt b»ng kinh doanh, dông cô... - C¸c dÞch vô mua ngoµi kh¸c sÏ cung cÊp. Hµng th¸ng c¨n cø vµo kÕ ho¹ch trÝch tríc do doanh nghiÖp x©y dùng, kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh trÝch tríc c¸c kho¶n chi phÝ ®ã vµo c¸c ®èi tîng chÞu chi phÝ cã liªn quan. C¸c kho¶n trÝch tríc ®îc theo dâi trªn tµi kho¶n 335. C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tríc ®îc theo dâi trªn tµi kho¶n 142. TK 627 TK 142ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau: TK 154 Ph¬ng Ph©n bæ chi phÝ vµo chi phÝ SX chung trong kú KÕt chuyÓn CP tÝnh gi¸ thµnh theo PP KKTX TK 641 TK 335 Ph©n bæ CP vµo CPBH TK 631 Theo PP KK§K S¬ ®å 1-4: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tríc vµ chi phÝ ph¶i tr¶. TrÝch tr­íc chi phÝ theo dù to¸n TK 642 Ph©n bæ CP vµo CPQLý 15 e- ThiÖt h¹i trong s¶n xuÊt: Gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp t¨ng lªn hay gi¶m xuèng lµ do ¶nh huhëng cña nhiÒu nguyªn nh©n. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm t¨ng gi¸ thµnh cña s¶n phÈm lµ thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt. Nh÷ng thiÖt h¹i nµy võa lµm t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm võa lµm gi¶m chÊt lîng s¶n phÈm, do ®ã doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i phÊn ®Êu ®Ó h¹ thÊp c¸c kho¶n thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt. ThiÖt h¹i trong s¶n xuÊt bao gåm thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng vµ thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt. ♦ ThiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng: S¶n phÈm háng lµ s¶n phÈm kh«ng tho¶ m·n c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng vµ ®Æc ®iÓm kü thuËt cña s¶n xuÊt vÒ mµu s¾c, kÝch cì, träng lîng, c¸ch thøc l¾p r¸p...Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i tÊt c¶ nh÷ng s¶n phÈm háng ®Òu kh«ng thÓ söa ch÷a ®îc vµ vÒ ph¬ng diÖn kinh tÕ nÕu chi phÝ söa ch÷a s¶n phÈm nhá h¬n chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm th× s¶n phÈm ®ã ®îc coi lµ háng cã thÓ söa ch÷a ®îc vµ ngîc l¹i nh÷ng s¶n phÈm mµ chi phÝ söa ch÷a s¶n phÈm lín h¬n chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm th× kh«ng ®îc coi lµ s¶n phÈm háng cã thÓ söa ch÷a ®îc. §Ó xö lý thiÖt h¹i s¶n phÈm háng doanh nghiÖp sö dông ®Þnh møc thiÖt h¹i vµ ®îc chia ra thµnh hai lo¹i: thiÖt h¹i trong ®Þnh møc vµ ngoµi ®Þnh møc. Nh÷ng s¶n phÈm háng mµ DN dù kiÕn sÏ x¶y ra trong qóa tr×nh s¶n xuÊt sÏ ®îc coi lµ háng trong ®Þnh møc . §©y lµ nh÷ng s¶n phÈm háng ®îc xem lµ kh«ng tr¸nh khái trong kh©u s¶n xuÊt nªn phÇn chi phÝ cho nh÷ng s¶n phÈm nµy ®îc coi lµ CP s¶n xuÊt chÝnh phÈm. Nh÷ng s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc lµ s¶n phÈm 16 háng do nh÷ng nguyªn nh©n bÊt thêng g©y ra nh m¸y háng, ho¶ ho¹n..., vµ nh÷ng chi phÝ cña chóng ®îc xem nh lµ mét kho¶n phÝ tæn thêi kú vµ ph¶i trõ vµo thu nhËp. ♦ ThiÕt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt: Trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt v× nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan (hoÆc kh¸ch quan ), c¸c doanh nghiÖp vÉn ph¶i bá ra mét sè kho¶n chi phÝ ®Ó duy tr× ho¹t ®éng nh tiÒn c«ng lao ®éng, khÊu hao TSC§, chi phÝ b¶o dìng...Nh÷ng kho¶n chi phÝ chi ra trong thêi gian nµy ®îc coi thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt. Víi nh÷ng s¶n phÈm ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch ®· ®îc tÝnh tríc vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ theo dâi trªn TK335. Cßn chi phÝ ngõng s¶n xuÊt ngoµi kÕ ho¹ch còng ph¶i ®îc theo dâi riªng ë mét trong nh÷ng TK sau: TK1381, TK154, TK627, TK1421. Sau khi trõ sè tiÒn båi thêng ph¶i thu (nÕu cã) gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc sÏ ®îc tÝnh vµo chi phÝ bÊt thêng. S¬ ®å 1-5: S¬ ®å h¹ch to¸n s¶n phÈm háng cã thÓ söa ch÷a TK152,1388 TK142,1381 TK 152, 334, 338 Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi hoÆc båi thêng thiÖt h¹i Chi phÝ söa ch÷a SP háng trong (ngoµi) ®Þnh møc TK 627 Gi¸ trÞ chi phÝ tÝnh vµo chi ph Ý s¶n xuÊt chung TK 821 Gi¸ trÞ thiÖt h¹i tÝnh vµo chi phÝ bÊt thêng ch÷a S¬ ®å 1-6: S¬ ®å h¹ch to¸n thiÖt h¹i s¶n phÈm háng kh«ng thÓ söa TK 111, 112,152... TK 154- SP háng kh«ng SC Gi¸ trÞ thu håi Xö lý thiÖt h¹i TK 821 Gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ S¬ ®å 1-7: S¬ ®å h¹ch to¸n thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt ngoµi kÕ ho¹ch 17 TK 152, 334, 214... TK1421- thiÖt h¹i NSX Chi phÝ ngõng s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh TK 1388, 152... Sè tiÒn båi th­êng ph¶i thu TK 821 Gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ f- TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn DN: C¸c phÇn trªn ®· nghiªn cøu c¸ch h¹ch to¸n vµ ph©n bæ c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt( chi phÝ s¶n phÈm ). Chi phÝ s¶n xuÊt sau khi tËp hîp riªng tõng kho¶n môc: ChiphÝ NVLTT, ChiphÝNCTT, Chi phÝ s¶n xuÊt chung cÇn ®îc kÕt chuyÓn tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña toµn DN vµ chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kÕ to¸n sö dông TK 154 “CP s¶n xuÊt kinh doanh dë dang” ®èi víi ph¬ng ph¸p kª khai TX vµ TK 631 “gi¸ thµnh s¶n phÈm” ®èi víi ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Hai tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. S¬ ®å 1-8: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp (PP KKTX) TK152,1381 TK 154 TK 621 C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT TK 155 Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n phÈm nhËp kho TK 622 TK 157 KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña hµng göi b¸n th¼ng kh«ng qua kho TK 632 TK 627 KÕt chuyÓn chi phÝ SXC Gi¸ vèn cña hµng b¸n th¼ng kh«ng qua kho S¬ ®å 1-9: S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt toµn doanh nghiÖp 18 (Ph¬ng ph¸p KK§K) TK 154 TK 154 TK 631 KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang §Kú TK 152 TK 621 Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT TK 1388 TK 622 TiÒn båi th­êng ph¶i thu vÒ s¶n phÈm háng KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT TK 632 TK 627 Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña s¶n ph¶m hoµn thµnh trong kú KÕt chuyÓn chi phÝ SXC III-KÕ to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm 3.1-§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: X¸c ®Þnh ®óng ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Çu tiªn trong toµn bé c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña kÕ to¸n. Bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña DN, c¸c l¹i s¶n phÈm vµ lao vô mµ DN s¶n xuÊt, tÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ cung cÊp sö dông cña chóng ®Ó x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cho thÝch hîp. VÒ mÆt tæ chøc s¶n xuÊt: NÕu tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc th× tõng s¶n phÈm, tõng c«ng viÖc s¶n xuÊt lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. §èi tîng tÝnh gi¸ cã thÓ lµ m«Ü lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt nÕu doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu, khèi lîng lín nh xÝ nghiÖp dÖt, may... §èi tîng tÝnh gi¸ thµnh cßn tuú thuéc vµo quy tr×nh c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp. NÕu quy tr×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh c«ng nghÖ. NÕu quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p, kiÓu chÕ biÕn liªn tôc th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ nöa thµnh phÈm hay s¶n phÈm hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh s¶n xuÊt. NÕu quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu song song th× ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng chi tiÕt, bé phËn hoµn thµnh vµ thµnh phÈm cuèi cïng ®· hoµn chØnh. 19 §¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh ph¶i lµ ®¬n vÞ tÝnh ®îc thõa nhËn phæ biÕn trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, phï hîp víi tÝnh chÊt lý ho¸ cña s¶n phÈm. §¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ ph¶i t¬ng øng víi ®¬n vÞ tÝnh ®· ghi trong kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh ®· x¸c ®Þnh, ph¶i c¨n cø vµo chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, tÝnh chÊt s¶n phÈm mµ x¸c ®Þnh kú tÝnh gi¸ thµnh ®Ó cung cÊp sè liÖu vÒ gi¸ thµnh mét c¸ch kÞp thêi phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp. Th«ng thêng doanh nghiÖp s¶n xuÊt víu khèi lîng lín, chu kú s¶n xuÊt ng¾n vµ xen kÏ, liªn tôc th× kú tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp lµ hµng th¸ng vµo thêi ®iÓm cuèi th¸ng. Cßn nÕu doanh nghiÖp tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc hoÆc hµng lo¹t theo tõng ®¬n ®Æt hµng, chu kú s¶n xuÊt dµi, th× chu kú tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm lµ vµo thêi ®iÓm hoµn thµnh. Nh vËy kú tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm kh«ng trïng víi kú b¸o c¸o. 3.2- Mèi quan hÖ gi÷a ®èi tîng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: Tæ chøc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao gåm 2 giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau vµ cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. §ã lµ giai ®o¹n h¹ch to¸n chi tiÕt s¶n phÈm ph¸t sinh theo tõng s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng...theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh. Cã thÓ nãi, viÖc ph©n chia qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thµnh 2 giai ®o¹n lµ do sù kh¸c nhau c¬ b¶n vÒ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tøc lµ ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm hoµn thµnh cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ- tøc lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. X¸c ®Þnh ®îc ®óng 2 ®èi tîng nµy phï hîp víi ®Æc ®iÓm, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp sÏ gióp cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh ®îc chÝnh x¸c. §èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ trïng víi ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh nÕu nh s¶n phÈm, lao vô, c«ng viÖc ë mçi bé phËn, giai ®o¹n c«ng nghÖ, hoÆc mçi qu¸ tr×nh c«ng nghÖ. Cã khi ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c víi ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. §Ó ph©n biÖt ®ùoc 2 ®èi tîng nµy, ngay c¶ khi chóng ®ång nhÊt lµ mét, cÇn dùa vµo c¬ së sau: + §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt (gi¶n ®¬n hay phøc t¹p). + Lo¹i h×nh s¶n xuÊt. + Yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý, tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. 3.3- §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: S¶n phÈm dë dang lµ nh÷ng s¶n phÈm cha kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn, cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. 20