Tài liệu Doko.vn 194185 nt198 mot so van de ve tin dung thu du

THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN Môc lôc Lêi më ®Çu.................................................................................................................. 1 Ch−¬ng 1. Giíi thiÖu chung vÒ tÝn dông th− dù phßng..................... 5 1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tÝn dông th− dù phßng.......................... 5 2. §Þnh nghÜa tÝn dông th− dù phßng........................................................... 7 3. Quy tr×nh nghiÖp vô giao dÞch tÝn dông th− dù phßng........................... 10 3.1. C¬ së giao dÞch ................................................................................ 10 3.2. C¸c bªn tham gia giao dÞch tÝn dông th− dù phßng. ........................ 12 3.3. Quy tr×nh tiÕn hµnh giao dÞch tÝn dông th− dù phßng...................... 16 4.B¶n chÊt cña tÝn dông th− dù phßng (Nature of standby)....................... 16 4.1. TÝnh chÊt ®éc lËp (independence).................................................... 16 4.2. TÝnh chÊt kh«ng huû ngang (irrevocable)........................................ 17 4.3. TÝnh chÊt chøng tõ vµ rµng buéc khi ®· ph¸t hµnh (documentary and binding)................................................................................................... 18 4.4. TÝnh chÊt dù phßng (standby).......................................................... 18 5. Vai trß vµ t¸c dông cña tÝn dông th− dù phßng. .................................... 19 5.1. Vai trß cña tÝn dông th− dù phßng ................................................... 19 5.2. T¸c dông cña tÝn dông th− dù phßng. .............................................. 21 6. C¸c lo¹i th− tÝn dông dù phßng.............................................................. 22 6.1. Ph©n lo¹i theo ®èi t−îng b¶o ®¶m ................................................... 22 6.2. Ph©n lo¹i theo tÝnh chÊt sù kiÖn lµm ph¸t sinh thanh to¸n .............. 27 7. Ph©n biÖt tÝn dông th− dù phßng víi th− tÝn dông truyÒn thèng vµ c¸c lo¹i h×nh b¶o l·nh kh¸c.............................................................................. 28 7.1. Ph©n biÖt tÝn dông th− dù phßng víi tÝn dông th− truyÒn thèng ..... 28 7.2. Ph©n biÖt tÝn dông th− dù phßng víi c¸c lo¹i h×nh b¶o l·nh kh¸c. .. 34 7.2.1. Ph©n biÖt tÝn dông th− dù phßng víi b¶o l·nh ®éc lËp............... 34 7.2.2. Ph©n biÖt tÝn dông th− dù phßng víi b¶o l·nh cã ®iÒu kiÖn ( Conditional Guarantee )....................................................................... 36 1 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN Ch−¬ng 2. Nh÷ng rñi ro th−êng dÉn tíi tranh chÊp trong giao dÞch tÝn dông dù phßng - c¬ së ph¸p lý ®Ó gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp .............................................................................................................. 38 1. Nh÷ng rñi ro th−êng dÉn tíi tranh chÊp ph¸p lý trong giao dÞch tÝn dông th− dù phßng .............................................................................................. 38 1.1. Rñi ro víi ng−êi xin më tÝn dông th− dù phßng .............................. 38 1.1.1. Rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng.................................................................. 39 1.1.2. Rñi ro ng−êi xin më bÞ ng−êi h−ëng lîi l¹m dông, cã hµnh vi gian lËn vµ lõa g¹t. ............................................................................... 40 1.2. Rñi ro ®èi víi ng©n hµng ph¸t hµnh tÝn dông th− dù phßng ............ 44 1.2.1 Rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng................................................................... 44 1.2.2. Rñi ro cã tÝnh chÊt nghiÖp vô..................................................... 47 1.3. §èi víi ng−êi h−ëng lîi................................................................... 49 1.3.1. Rñi ro kh«ng ®−îc thanh to¸n sè tiÒn th− tÝn dông (nonpayment). ............................................................................................. 49 1.3.2. Rñi ro bÞ lõa g¹t ......................................................................... 54 2. C¬ së ph¸p lý ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh tõ giao dÞch tÝn dông th− dù phßng. ............................................................................................. 56 2.1. Nguån ph¸p lý quèc tÕ ®iÒu chØnh giao dÞch tÝn dông th− dù phßng ................................................................................................................ 56 2.1.1. §iÒu −íc quèc tÕ vÒ giao dÞch dù phßng.................................... 56 2.1.2. TËp qu¸n quèc tÕ vÒ tÝn dông th− dù phßng............................... 57 2.2. Nguån ph¸p lý quèc gia ®iÒu chØnh giao dÞch tÝn dông th− dù phßng ................................................................................................................ 60 2.2.1. C¬ së ph¸p lý cña giao dÞch tÝn dông th− dù phßng t¹i MÜ........ 61 2.2.2. C¬ së ph¸p lý cña giao dÞch tÝn dông th− dù phßng t¹i c¸c n−íc kh¸c trªn thÕ giíi ................................................................................. 64 Ch−¬ng 3. Sù cÇn thiÕt cña viÖc phæ biÕn nghiÖp vô giao dÞch tÝn dông th− dù phßng t¹i thÞ tr−êng B¶o L·nh ViÖt Nam . ........ 66 2 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN 1. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng b¶o l·nh t¹i thÞ tr−êng ViÖt nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y....................................................................................................... 66 1.1. C¬ së h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn giao dÞch b¶o l·nh ë n−íc ta........... 66 1.2. Kh¸i qu¸t thùc tr¹ng b¶o l·nh ViÖt Nam......................................... 67 2. Sù cÇn thiÕt cña b¶o l·nh b»ng tÝn dông th− dù phßng t¹i c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam ................................................................................ 70 2.1. §iÒu kiÖn thuËn lîi tõ bªn ngoµi...................................................... 71 2.1.1. sö dông tÝn dông th− dù phßng ®· trë thµnh mét trµo l−u phæ biÕn trªn thÞ tr−êng thÕ giíi trong mäi lÜnh vùc vµ mäi c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh kinh doanh. ........................................................................... 71 2.1.2. Sù tiÕn triÓn m¹nh mÏ trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam víi c¸c n−íc kh¸c trªn thÕ giíi ®Æc biÖt lµ quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt MÜ................................................................................................. 76 2.2. Nh÷ng tiÒn ®Ò thuËn lîi tõ bªn trong ............................................... 78 2.2.1. Nhu cÇu ®èi víi s¶n phÈm tÝn dông th− dù phßng trªn thÞ tr−êng ViÖt Nam ®ang dÇn cã sù biÕn ®æi theo h−íng tÝch cùc. .................... 78 2.2.2. Kh¶ n¨ng cung cÊp s¶n phÈm tÝn dông th− dù phßng cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i ViÖt Nam......................................................... 79 2.3. Nh÷ng lîi Ých mµ tÝn dông th− dù phßng cã thÓ mang l¹i cho thÞ tr−êng ViÖt Nam ..................................................................................... 80 2.3.1. Gãp phÇn tÝch cùc ®a d¹ng ho¸ vµ hoµn thiÖn thÞ tr−êng b¶o l·nh nãi riªng vµ thÞ tr−êng tµi chÝnh tiÒn tÖ nãi chung............................... 80 2.3.2 Gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ th−¬ng m¹i ®Æc biÖt trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. .......................................................... 81 2.4. Nh÷ng ®iÓm thuËn lîi khi sö dông tÝn dông th− dù phßng t¹i thÞ tr−êng ViÖt Nam ..................................................................................... 81 2.4.1. Lîi thÕ cña ng−êi ®i sau............................................................. 82 2.4.2 Sù phï hîp víi ®Æc thï nÒn kinh tÕ n−íc ta ................................ 82 3 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN 2.4.3. Sù ®Çy ®ñ cña nguån ph¸p lý quèc tÕ ®iÒu chØnhgiao dÞch TDDP .............................................................................................................. 84 3. Nh÷ng ®Ò xuÊt nh»m nhanh chãng phæ cËp giao dÞch tÝn dông th− dù phßng t¹i thÞ tr−êng ViÖt Nam................................................................... 84 3.1. Nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc khi sö dông tÝn dông th− dù phßng t¹i ViÖt Nam................................................................................................. 84 2. Nh÷ng ®Ò xuÊt nh»m nhanh chãng phæ cËp lo¹i h×nh giao dÞch tÝn dông th− dù phßng t¹i thÞ tr−êng b¶o l·nh ViÖt Nam......................................... 87 KÕt luËn.................................................................................................................... 95 tµi liÖu tham kh¶o............................................................................................. 97 4 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN Lêi më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi qu¸ tr×nh héi nhËp cña nÒn kinh tÕ víi thÕ giíi bªn ngoµi thÞ tr−êng tµi chÝnh tiÒn tÖ nãi chung vµ thÞ tr−êng b¶o l·nh n−íc ta ®· cã sù s«i ®éng nhÊt ®Þnh víi sù xuÊt hiÖn ®a d¹ng cña nhiÒu lo¹i h×nh b¶o l·nh vµ c¸c nhµ cung cÊp b¶o l·nh cã uy tÝn ®Õn tõ nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi. Khi nÒn kinh tÕ ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn, nhu cÇu ®èi víi c¸c giao dÞch trong c¸c lÜnh vùc th−¬ng m¹i dÞch vô ®Çu t− x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ kÜ thuËt t¨ng lªn m¹nh mÏ kÐo theo sù t¨ng lªn cña nhu cÇu b¶o l·nh t¹i thÞ tr−êng néi ®Þa. Bªn c¹nh ®ã xu thÕ ph¸t triÓn v−ît tréi cña h×nh thøc b¶o l·nh b»ng tÝn dông th− dù phßng t¹i MÜ vµ c¸c quèc gia kh¸c trªn thÕ giíi ®· h×nh thµnh nh÷ng nh©n tè thuËn lîi ®Ó s¶n phÈm tµi chÝnh quèc tÕ nµy du nhËp vµ cã triÓn väng phæ biÕn ë thÞ tr−êng n−íc ta. Do ®Æc tÝnh dung hoµ gi÷a c¸c s¶n phÈm tµi chÝnh truyÒn thèng lµ th− tÝn dông th−¬ng m¹i vµ b¶o l·nh ®éc lËp, tÝn dông th− dù phßng phï hîp víi nh÷ng ®Æc tr−ng cña nÒn kinh tÕ n−íc ta, cã thÓ gãp phÇn gi¶m thiÓu rñi ro cho c¸c giao dÞch trong nhiÒu lÜnh vùc, ®a d¹ng ho¸ vµ hoµn thiÖn thÞ tr−êng b¶o l·nh nãi riªng vµ thÞ tr−êng tµi chÝnh tiÒn tÖ nãi chung, gãp søc vµo sù ph¸t triÓn chung cña khu vùc ng©n hµng theo kÞp tr×nh ®é c«ng nghÖ ng©n hµng thÕ giíi hiÖn ®¹i vµ ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× vËy viÖc t×m hiÓu vµ hÖ thèng ho¸ b¶n chÊt, nghiÖp vô, −u nh−îc ®iÓm vµ thùc tiÔn phæ biÕn tÝn dông th− dù phßng trªn thÕ giíi nh»m nhanh chãng phæ cËp ho¸ th«ng tin, lµm thay ®æi dÇn nhËn thøc vµ hÊp dÉn nhu cÇu vÒ lo¹i h×nh s¶n phÈm b¶o l·nh hiÖn ®¹i kiÓu MÜ cßn hÕt søc míi mÎ vµ ch−a ®−îc ng−êi ViÖt l−u t©m nµy ®· trë thµnh mét yªu cÇu tù nhiªn vµ cã ý nghÜa thùc tiÔn. ®Ò tµi: Mét sè vÊn ®Ò vÒ tÝn dông th− dù phßng trong thanh to¸n quèc tÕ 1 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN 2. Môc tiªu nghiªn cøu cña ®Ò tµi • HÖ thèng ho¸ lý luËn vÒ tÝn dông th− dù phßng vµ nghiÖp vô tÝn dông th− dù phßng theo quy ®Þnh cña luËt ph¸p vµ tËp qu¸n quèc tÕ hiÖn hµnh. • Kh¸i qu¸t nh÷ng rñi ro tiÒm Èn trong giao dÞch tÝn dông th− dù phßng vµ c¬ së ph¸p lý gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ph¸t sinh tõ giao dÞch. • Nªu lªn sù cÇn thiÕt cña giao dÞch tÝn dông th− dù phßng vµ ®−a ra mét sè kiÕn nghÞ ®Ó nhanh chãng phæ cËp lo¹i h×nh s¶n phÈm tiªn tiªn hiÖn ®¹i nµy t¹i thÞ tr−êng ViÖt Nam 3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu Cã nhiÒu lo¹i h×nh b¶o l·nh vµ th− tÝn dông nãi chung trong thanh to¸n quèc tÕ nh−ng ®Ò tµi nµy chØ tËp trung vµo ®èi t−îng lµ tÝn dông th− dù phßng víi ph¹m vi nghiªn cøu bao gåm: • Kh¸i niÖm, ®Æc tr−ng cña s¶n phÈm, nghiÖp vô giao dÞch • Nh÷ng rñi ro cã tÝnh ®Æc thï cã thÓ lµm ph¸t sinh tranh chÊp liªn quan ®Õn giao dÞch vµ vÒ c¬ së ph¸p lý h×nh thµnh giao dÞch vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh • Sù cÇn thiÕt cña viÖc sö dông tÝn dông th− dù phßng vµ nh÷ng ®Ò xuÊt ®Ó nhanh chãng phæ biÕn nã t¹i thÞ tr−êng b¶o l·nh ViÖt Nam. 4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu cña ®Ò tµi • Ph−¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö theo quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c Lªnin. • Ph−¬ng ph¸p tæng hîp- ph©n tÝch • Ph−¬ng ph¸p ®èi chiÕu- so s¸nh • Ph−¬ng ph¸p m« t¶ vµ kh¸i qu¸t hãa ®èi t−îng nghiªn cøu. C¸c ph−¬ng ph¸p trªn ®−îc sö dông kÕt hîp chÆt chÏ trªn c¬ së c¸c quan ®iÓm kinh doanh th−¬ng m¹i vµ ph¸p lý cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta. 5. KÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi 2 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN • Cung cÊp th«ng tin mét c¸ch cã hÖ thèng vÒ kh¸i niÖm, b¶n chÊt, nghiÖp vô giao dÞch, nh÷ng rñi ro cã thÓ gÆp khi sö dông dÉn tíi tranh chÊp gi÷a c¸c bªn, c¬ së gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp ®ã vµ nªu bËt tÇm quan träng cña viÖc ®−a tÝn dông dù phßng vµo thÞ tr−êng b¶o l·nh ViÖt Nam cïng víi viÖc ®−a ra mét sè ®Ò xuÊt thùc hiÖn. • T¸c ®éng vµ lµm thay ®æi nhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp, cña céng ®ång ng©n hµng còng nh− c¸c nhµ lµm luËt vÒ vai trß b¶n chÊt vµ nh÷ng −u nh−îc ®iÓm cña tÝn dông th− dù phßng, vÒ xu thÕ sö dông nã trong thÞ tr−êng tµi chÝnh tiÒn tÖ thÕ giíi, ¶nh h−ëng cña nã tíi cung cÇu vµ sù cÇn thiÕt cña nã trªn thÞ tr−êng b¶o l·nh n−íc ta. • HÖ thèng th«ng tin lý luËn vµ thùc tiÔn giao dÞch tÝn dông dù phßng trong ®Ò tµi sÏ cã thÓ lµ tµi liÖu tham kh¶o cho sinh viªn kinh tÕ vµ bÊt cø ai cã mèi quan t©m s©u s¾c tíi c¸c lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc tÕ. 6. §iÓm míi cña ®Ò tµi TÝn dông th− dù phßng lµ mét s¶n phÈm tµi chÝnh tuy rÊt −u viÖt vµ dÔ sö dông song cßn kh¸ míi mÎ ®èi víi thÞ tr−êng b¶o l·nh n−íc ta. V× thÕ c¸c tµi liÖu tham kh¶o vÒ tÝn dông th− dù phßng b»ng tiÕng ViÖt kh«ng nhiÒu. B¶n th©n mét tµi liÖu tham kh¶o rÊt quan träng cña ®Ò tµi nµy "Kho¸ luËn tèt nghiÖp K35- TÝn dông th− dù phßng vµ kh¶ n¨ng ¸p dông t¹i ViÖt Nam cña §Æng Lan Anh A7- K35C" lµ mét c«ng tr×nh nghiªn cøu hÕt søc phong phó vµ bæ Ých vÒ tÝn dông th− dù phßng song ch−a ®i s©u nghiªn cøu vÒ nh÷ng rñi ro tiÒm Èn trong lo¹i h×nh giao dÞch nµy vµ qu¸ thiªn vÒ m« t¶ nghiÖp vô tÝn dông th− dù phßng. V× vËy ®Ò tµi nµy sÏ cã nh÷ng ®iÓm míi nh− sau: • HÖ thèng ho¸ nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ tÝn dông th− dù phßng dùa trªn quy ®Þnh cña luËt ph¸p vµ tËp qu¸n kinh doanh quèc tÕ hiÖn hµnh • HÖ thèng ho¸ c¸c rñi ro ®i kÌm víi giao dÞch tÝn dông th− dù phßng vµ c¬ së ph¸p lý ®Ó h×nh thµnh giao dÞch vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp ph¸t sinh tõ giao dÞch. 3 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN • Nªu bËt sù cÇn thiÕt cña giao dÞch tÝn dông th− dù phßng ®èi víi thÞ tr−êng ViÖt Nam vµ ®−a ra mét sè ®Ò xuÊt ®Ó tÝn dông th− dù phßng cã mÆt phæ biÕn h¬n n÷a trªn thÞ tr−êng b¶o l·nh n−íc ta. 7. KÕt cÊu cña ®Ò tµi Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt thóc ®Ò tµi ®−îc kÕt cÊu theo 3 ch−¬ng: Ch−¬ng 1. T×m hiÓu chung vÒ tÝn dông th− dù phßng Ch−¬ng 2. Mét sè vÊn ®Ò ph¸p lý cã liªn quan tíi giao dÞch tÝn dông th− dù phßng Ch−¬ng 3. Sù cÇn thiÕt cña viÖc phæ biÕn giao dÞch tÝn dông th− dù phßng t¹i thÞ tr−êng ViÖt Nam. Ng−êi viÕt ®Ò tµi nµy xin tr©n träng c¶m ¬n thÇy Lª ThÕ B×nh ng−êi trùc tiÕp h−íng dÉn thùc hiÖn ®Ò tµi nµy. Qua ®©y t«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n tr−íc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c c¸n bé trong Ban thµnh viªn vµ ®µo t¹o cña Phßng th−¬ng m¹i ViÖt Nam. §Ò tµi nµy ®−îc thùc hiÖn trong ®iÒu kiÖn thêi gian chi phÝ, nguån tµi liÖu vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ nªn ch¾c ch¾n kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, kÝnh mong ®−îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c«, c¸c b¹n. 4 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN Ch−¬ng 1. Giíi thiÖu chung vÒ tÝn dông th− dù phßng 1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tÝn dông th− dù phßng Th− tÝn dông lµ mét lo¹i h×nh s¶n phÈm tµi chÝnh cã lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn l©u dµi. Tõ ®Õ chÕ Ai CËp vµ La m· cæ ®¹i, tÝn dông th− ®· manh nha ®−îc h×nh thµnh d−íi h×nh thøc cña c¸c b¶o l·nh th− th−¬ng m¹i. N¨m 1200 tÝn dông th− ®−îc thõa nhËn vµ trë thµnh mét bé phËn cÊu thµnh cña LuËt th−¬ng m¹i Anh. Vµo kho¶ng thÕ kû 18, tÝn dông th− ®−îc ghi vµo LuËt d©n sù Anh (Common Law). TÝn dông th− dù phßng lµ s¶n phÈm míi chØ xuÊt hiÖn c¸ch ®©y kh«ng l©u, lµ kÕt qu¶ s¸ng t¹o dùa trªn c¨n b¶n lµ th− tÝn dông truyÒn thèng cña c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i MÜ. Tõ khi ra ®êi cho tíi nay nã ®· cã sù ph¸t triÓn vµ vÞ thÕ ®¸ng kÓ trong thÞ tr−êng tµi chÝnh thÕ giíi hiÖn ®¹i. TÝn dông th− dù phßng ra ®êi tõ n−íc MÜ do §¹o LuËt ng©n hµng néi ®Þa (National Bank Act 1864) quy ®Þnh vÒ ph¹m vi ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng kh«ng cho phÐp c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i MÜ ®øng ra cam kÕt tr¶ nî cho kh¸ch hµng. Trong khi ®ã c¸c lo¹i h×nh kinh doanh ngµy cµng trë nªn ®a d¹ng vµ phøc t¹p lµm cho tÝnh rñi ro ®èi víi c¸c giao dÞch ngµy cµng t¨ng. V× vËy nhu cÇu b¶o l·nh t¹i thÞ tr−êng ngµy còng t¨ng theo nªn c¸c ng©n hµng MÜ buéc ph¶i t×m c¸ch thøc nµo ®ã ®Ó cung cÊp dÞch vô b¶o l·nh mµ vÉn kh«ng ph¹m luËt. Tõ ®ã mét h×nh thøc b¶o l·nh tµi chÝnh cña c¸c ng©n hµng cho kh¸ch hµng nh−ng d−íi h×nh thøc chÊp nhËn hèi phiÕu ®−îc xuÊt tr×nh ®óng theo yªu cÇu cña tÝn dông th− ra ®êi vµ nhËn ®−îc sù ñng hé réng r·i cña kh¸ch hµng, c¸c ng©n hµng vµ c¸c toµ tiÓu bang MÜ v× tÝnh tiÖn lîi cña nã. Th¸ng 5 n¨m 1977, LuËt diÔn gi¶i MÜ ®−îc ban hµnh cho phÐp c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i MÜ ®−îc b¶o l·nh cho kh¸ch hµng th«ng qua viÖc ph¸t hµnh tÝn dông th−. Theo ®ã ng©n hµng chØ cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n khi nhËn ®−îc hèi phiÕu hoÆc c¸c chøng tõ ®ßi tiÒn kh¸c (Demand of Payment) yªu cÇu 5 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN thanh to¸n theo ®óng qui ®Þnh cña tÝn dông th− dù phßng mµ kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sù kiÖn vi ph¹m cã thùc sù ph¸t sinh hay kh«ng hay vÒ nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh tõ hîp ®ång gèc. ®©y lµ qui ®Þnh n»m trong kho¶n a ®iÒu 7.7016. Sau khi §iÒu kho¶n diÔn gi¶i ®uîc ban hµnh, t¹i c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i MÜ ®· h×nh thµnh nªn mét tËp qu¸n tr¶ tiÒn cho mÖnh lÖnh ®ßi tiÒn cña ng−êi h−ëng lîi mét khi nã ®−îc xuÊt tr×nh cïng víi mét v¨n b¶n tuyªn bè ®· cã sù vi ph¹m hîp ®ång tõ phÝa ng−êi yªu cÇu më th− tÝn dông. Nhê cã hµnh lang ph¸p lý nµy mét lo¹i h×nh giao dÞch b¶o l·nh mµ kh«ng cã tªn gäi lµ b¶o l·nh ®· ra ®êi víi tªn gäi tÝn dông th− dù phßng (Standby Letter of Credit). 18 n¨m sau, khi c¬ quan kiÓm so¸t tiÒn tÖ Hoa Kú (Comptroller of Currency) ph¸t hµnh toµn bé néi dung b¶n söa ®æi cuèi cïng cña §iÒu kho¶n diÔn gi¶i cho phÐp c¸c ng©n hµng néi ®Þa ph¸t hµnh tÝn dông th− dù phßng vµ nh÷ng lo¹i cam kÕt ®éc lËp kh¸c th× tÝn dông th− dù phßng vµ b¶o l·nh ®éc lËp ®Òu trë thµnh nh÷ng c«ng cô tµi chÝnh ®−îc c«ng nhËn trªn c¬ së ph¸p luËt. V× thÕ c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i cã thÓ ph¸t hµnh b¶o l·nh ®éc lËp thay thÕ cho tÝn dông th− dù phßng. Hai c«ng cô b¶o l·nh nµy ®· lµm h×nh thµnh nªn hai kªnh b¶o l·nh ®Æc tr−ng cña thÞ tr−êng MÜ, mét kªnh b¶o l·nh ®éc lËp theo kiÓu ch©u ©u (Bank Guarantee) do c¸c tæ chøc tµi chÝnh phi ng©n hµng cung cÊp vµ mét kªnh b¶o l·nh b»ng tÝn dông th− dù phßng do c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i cung cÊp. Tuy nhiªn do tÝnh −u viÖt cña tÝn dông th− dù phßng trong thanh to¸n t¹i MÜ vµ còng do thãi quen sö dông nªn ng−êi MÜ vÉn −a chuéng lo¹i s¶n phÈm tµi chÝnh nµy h¬n so víi b¶o l·nh ®éc lËp. §Æc biÖt khi Qui t¾c tÝn dông th− dù phßng quèc tÕ ISP 98 vµ C«ng −íc Liªn Hîp Quèc vÒ b¶o l·nh ®éc lËp vµ tÝn dông th− dù phßng UNCITRAL ra ®êi th× sù chÝn muåi vµ tÇm quan träng cña tÝn dông th− dù phßng cµng ®−îc kh¼ng ®Þnh trªn ph¹m vi v−ît khái n−íc MÜ. Ngay sau khi ISP 98 - bé quy t¾c quèc tÕ chuyªn biÖt ®iÒu chØnh tÝn dông th− dù phßng ra ®êi ph¹m vi vµ khèi l−îng giao dÞch tÝn dông th− dù phßng ®· ph¸t triÓn kh«ng ngõng kh«ng chØ trªn nh÷ng thÞ tr−êng lín nh− MÜ, Canada, 6 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN NhËt B¶n mµ cßn lan réng sang ch©u ©u, Khu vùc Trung §«ng, ch©u ¸ vµ Ch©u MÜ La Tinh, ®Æc biÖt ë nh÷ng n−íc cã nÒn kinh tÕ phô thuéc vµ chÞu ¶nh h−ëng lín cña phong c¸ch kinh doanh MÜ. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tÝn dông th− dù phßng lu«n thu hót ®−îc sù quan t©m réng r·i cña c¸c chuyªn gia hµng ®Çu trong lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc tÕ vµ cã nhiÒu ý kiÕn ®¸nh gi¸ nã sÏ trë thµnh mét ph−¬ng tiÖn thanh to¸n cña thÕ kØ nµy. §iÒu nµy nghe qua cã vÎ qu¸ phãng ®¹i nh−ng víi vai trß vµ ¶nh h−ëng lín cña nÒn kinh tÕ MÜ ®èi víi thÕ giíi cßn l¹i vÉn kh«ng hÒ thay ®æi trong thêi gian tíi th× c¬ héi dµnh cho lo¹i s¶n phÈm tiªn tiÕn hiÖn ®¹i kiÓu MÜ nµy ph¸t triÓn tíi møc cao nhÊt sÏ lµ kh«ng nhá. 2. §Þnh nghÜa tÝn dông th− dù phßng Tuy míi ra ®êi kh«ng l©u nh−ng tÝn dông th− dù phßng ®· trë thµnh mét xu h−íng phæ biÕn trong viÖc sö dông c¸c lo¹i h×nh giao dÞch b¶o ®¶m trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. ChÝnh v× thÕ cã thÓ dÔ dµng t×m hiÓu ®Þnh nghÜa tÝn dông th− dù phßng trong c¸c v¨n b¶n luËt c¸c quèc gia, c¸c ®iÒu −íc quèc tÕ hay tËp qu¸n th−¬ng m¹i quèc tÕ hiÖn hµnh, trong danh môc s¶n phÈm dÞch vô vµ c¸c tµi liÖu h−íng dÉn néi bé cña c¸c ng©n hµng trªn kh¾p thÕ giíi. Theo §iÒu 5-103, Ch−¬ng 5 Bé luËt th−¬ng m¹i MÜ UCC, th− tÝn dông th−¬ng m¹i (trong ®ã cã tÝn dông th− dù phßng) ®−îc ®Þnh nghÜa nh− sau: "th− tÝn dông lµ cam kÕt ch¾c ch¾n tho¶ m·n...cña mét ng©n hµng ph¸t hµnh víi ng−êi h−ëng lîi theo yªu cÇu cña mét c¸ nh©n hay tæ chøc tµi chÝnh, b»ng tiÒn cña c¸ nh©n hay tæ chøc ®ã, thanh to¸n hoÆc chuyÓn giao tµi vËt khi nhËn ®−îc bé chøng tõ xuÊt tr×nh hîp lÖ". B¶n qui t¾c vµ thùc hµnh thèng nhÊt tÝn dông chøng tõ cña phßng th−¬ng m¹i quèc tÕ ICC Ên b¶n sè 500 (UCP 500) nªu ®Þnh nghÜa tÝn dông th− dù phßng mét c¸ch gi¸n tiÕp qua ®Þnh nghÜa chung vÒ th− tÝn dông lµ "bÊt cø tho¶ thuËn nµo dï ®−îc gäi tªn nh− thÕ nµo trong ®ã ng©n hµng ph¸t hµnh sÏ tr¶ tiÒn cho hoÆc tr¶ theo lÖnh cña bªn thø ba hoÆc chÊp nhËn vµ tr¶ tiÒn hèi phiÕu do ng−êi h−ëng lîi kÝ ph¸t ". 7 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN Qua nh÷ng ®Þnh nghÜa trªn cã thÓ thÊy mçi tÝn dông th− dù phßng ph¶i lµ mét v¨n b¶n héi tô ®Çy ®ñ c¸c bªn chÝnh lµ ng©n hµng ph¸t hµnh, ng−êi yªu cÇu më th− tÝn dông, ng−êi thô h−ëng. Trong giao dÞch, ng©n hµng ph¸t hµnh chØ hµnh ®éng víi vai trß lµm trung gian, tr¸ch nhiÖm cña ng©n hµng chØ giíi h¹n trong viÖc kiÓm tra chøng tõ ®−îc ng−êi h−ëng xuÊt tr×nh vµ thanh to¸n nÕu cã sù phï hîp nghiªm ngÆt cña bÒ mÆt chøng tõ víi c¸c ®iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn cña th− tÝn dông. Râ rµng nh− vËy nh÷ng ®Þnh nghÜa trªn vÉn chØ lµ kh¸i qu¸t chung nhÊt cho c¸c d¹ng thøc th− tÝn dông th−¬ng m¹i nãi chung theo ®óng môc ®Ých ®iÒu chØnh cña c¸c v¨n b¶n ®ã mµ ch−a nªu bËt cô thÓ ®Þnh nghÜa cho tÝn dông th− dù phßng. N¨m 1988, Uû ban Liªn Hîp Quèc vÒ LuËt th−¬ng m¹i quèc tÕ (UNCITRAL) trªn c¬ së xem xÐt ®Ò nghÞ cña thµnh viªn c¸c n−íc EU ®· so¹n th¶o mét v¨n b¶n qui ®Þnh chung cho tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh b¶o l·nh (gåm c¶ tÝn dông th− dù phßng) vµ nã ®−îc phª chuÈn vµo cuèi n¨m 1997. §iÒu 2 C«ng −íc Liªn Hîp Quèc vÒ b¶o l·nh vµ tÝn dông th− dù phßng UNCITRAL quy ®Þnh: "mét cam kÕt lµ mét tr¸ch nhiÖm ®éc lËp theo th«ng lÖ quèc tÕ gäi lµ mét b¶o l·nh ®éc lËp hoÆc lµ tÝn dông th− dù phßng cña mét ng©n hµng hoÆc tæ chøc hoÆc mét ng−êi kh¸c (ng−êi b¶o l·nh hoÆc ph¸t hµnh) ®Ó thanh to¸n cho ng−êi nhËn b¶o l·nh (ng−êi h−ëng lîi) mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh hoÆc cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc khi ®−îc yªu cÇu cã kÌm theo chøng tõ kh¸c theo ®óng c¸c diÒu kho¶n ®iÒu kiÖn vÒ chøng tõ cña cam kÕt hoÆc cho biÕt hoÆc tõ ®ã cã thÓ suy ®o¸n ph¶i thùc hiÖn thanh to¸n v× viÖc kh«ng thùc hiÖn mét nghÜa vô". Theo ®Þnh nghÜa nµy th× tÝn dông th− dù phßng lµ mét cam kÕt kh«ng huû ngang vµ ®éc lËp cña ng−êi ph¸t hµnh r»ng nÕu trong thêi h¹n hiÖu lùc cña tÝn dông th− dù phßng ng−êi h−ëng lîi xuÊt tr×nh chøng tõ phï hîp víi yªu cÇu cña tÝn dông th−, th× ng©n hµng ph¸t hµnh sÏ thanh to¸n. Mét ®Æc ®iÓm cÇn l−u ý ë ®©y chÝnh lµ ®Æc tr−ng cña chøng tõ thanh to¸n ph¶i thÓ hiÖn râ sù vi ph¹m cña ng−êi xin më th− tÝn dông. ChÝnh v× thÕ kh«ng ph¶i lóc nµo viÖc thanh to¸n tÝn dông th− dù phßng còng ®−îc thùc hiÖn trõ phi cã hµnh vi kh«ng thùc 8 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN hiÖn nghÜa vô theo hîp ®ång c¬ së cña ng−êi xin më vµ ng−êi h−ëng lîi ®¸p øng ®−îc c¸c yªu cÇu cña th− tÝn dông trong viÖc xuÊt tr×nh chøng tõ. TÝn dông th− dù phßng lµ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng ngµy cµng ®−îc −a chuéng trªn thÕ giíi trong khi ®ã UCP, C«ng −íc UNCITRAL vµ URDG l¹i kh«ng ph¶i lµ nh÷ng nguån ph¸p lý chuyªn biÖt ®iÒu chØnh cho giao dÞch lo¹i nµy v× thÕ ICC ®· ban hµnh Qui t¾c thùc hµnh tÝn dông th− dù phßng quèc tÕ (ISP 98). §iÒu 1.06- ISP 98 nªu râ ®Þnh nghÜa tÝn dông th− dù phßng "lµ mét cam kÕt kh«ng huû ngang, ®éc lËp, b»ng v¨n b¶n, vµ cã tÝnh chÊt b¾t buéc mét khi ®−îc ph¸t hµnh vµ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i tuyªn bè lµ nh− vËy..." trong ®ã "... ng−êi ph¸t hµnh cam kÕt víi ng−êi h−ëng lîi sÏ thanh to¸n chøng tõ xuÊt tr×nh trªn bÒ mÆt phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n vµ c¸c ®iÒu kiÖn cña tÝn dông th− ..." vµ "... ng−êi ph¸t hµnh ph¶i thanh to¸n chøng tõ xuÊt tr×nh b»ng viÖc chuyÓn tiÒn theo ph−¬ng thøc tr¶ tiÒn ngay .., hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu cña ng−êi h−ëng lîi..., hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn sau hoÆc chiÕt khÊu (A standby is irrevocable, independent, documentary and binding undertaking when issued and need not ot state ...), (an issuer undertake to the beneficiary to honour a presentation that appears on its face to comply with the terms and conditions of the standby). Trong ®Þnh nghÜa trªn cã thÓ thÊy ISP 98 ®· nªu bËt ®−îc xu thÕ më réng vµ phæ cËp cña tÝn dông th− dù phßng khi nã kh«ng cßn n»m nguyªn vÑn trong khu«n khæ cña tÝn dông th− truyÒn thèng. Nh÷ng thuËt ng÷ quan träng ®· cã sù thay ®æi. Cô thÓ lµ "standby" ®· thay thÕ cho "standby letter of credit", "issuer" ®· thay thÕ cho "issuing bank" vµ " confirmer " ®−îc thay cho "confirming bank". §iÒu nµy cho phÐp më réng ph¹m vi sö dông tÝn dông th− dù phßng vµ quyÒn ph¸t hµnh lo¹i th− tÝn dông nµy tõ c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i sang tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh tæ chøc tµi chÝnh tÝn dông cã ®ñ uy tÝn vµ tiÒm lùc, lµ mét b−íc ngoÆt trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña tÝn dông th− dù phßng. Nh− vËy qua nh÷ng ®Þnh nghÜa nªu ë trªn cã thÓ h×nh dung mét tÝn dông th− dù phßng vÒ mÆt h×nh thøc. Song ®Ó t×m hiÓu ®Æc ®iÓm vÒ b¶n chÊt cña tÝn 9 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN dông th− dù phßng chóng ta cÇn xem xÐt tíi quy tr×nh nghiÖp vô tiÕn hµnh giao dÞch. 3. Quy tr×nh nghiÖp vô giao dÞch tÝn dông th− dù phßng 3.1. C¬ së giao dÞch Còng nh− trong giao dÞch th− tÝn dông th−¬ng m¹i tÝn dông th− dù phßng ®−îc h×nh thµnh trªn c¬ së giao dÞch c¬ së vµ hîp ®ång uû th¸c a. Giao dÞch c¬ së (underlying contract) §©y cã thÓ lµ tho¶ thuËn vÒ quyÒn lîi vµ nghÜa vô gi÷a ng−êi mua vµ ng−êi b¸n (hiÓu theo nghÜa réng) trong mäi lÜnh vùc th−¬ng m¹i, dÞch vô, trong ®Çu t−, x©y dùng, liªn doanh liªn kÕt, b¶o hiÓm, chøng kho¸n...Néi dung cña giao dÞch c¬ së rÊt cã t¸c ®éng ®Õn tÝn dông th− dù phßng bëi v× môc ®Ých cña tÝn dông th− dù phßng lµ nh»m ®¶m b¶o thùc hiÖn mét nghÜa vô nµo ®ã trong giao dÞch gèc nµy (bao gåm nghÜa vô tµi chÝnh vµ phi tµi chÝnh) vµ tÝn dông th− dù phßng ®−îc ph¸t hµnh dùa trªn c¬ së cã sù tån t¹i cña giao dÞch gèc. Giao dÞch c¬ së v× thÕ cã thÓ lµ hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ vµ cung cÊp dÞch vô, hîp ®ång vay nî viÖn trî, hîp ®ång b¶o hiÓm, hîp ®ång thuª mua , hîp ®ång thÇu kho¸n, hîp ®ång liªn doanh liªn kÕt...vµ ®«i khi chØ lµ mét nghÜa vô tµi chÝnh nh− nép thuÕ phÝ...Trong giao dÞch c¬ së, hai bªn cã thÓ tho¶ thuËn mét gi¶i ph¸p nh»m phßng ngõa rñi ro ®èi t¸c kh«ng thùc hiÖn hîp ®ång b»ng mét tÝn dông th− dù phßng quy ®Þnh trong c¸c ®iÒu kho¶n kh¸c (Other terms and conditions) hay trong ®iÒu kho¶n b¶o l·nh (Guarantee) th−êng n»m ë mÆt sau cña hîp ®ång gèc. Do vËy, tÝn dông th− dù phßng cã tÝnh chÊt thay thÕ cho mét kho¶n tiÒn cô thÓ ®−îc thanh to¸n cho ng−êi bÞ vi ph¹m trong hîp ®ång c¬ së. b. Hîp ®ång uû th¸c (mandatory contract) Lµ hîp ®ång do ng−êi yªu cÇu më th− tÝn dông vµ ng©n hµng ph¸t hµnh tho¶ thuËn vµ kÝ kÕt vµ thùc chÊt lµ mét hîp ®ång cung cÊp dÞch vô. Nã ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a ng−êi xin më (applicant, accountee hay drawee) víi ng©n hµng ph¸t hµnh (issuing bank). Tuú theo c¬ chÕ ho¹t ®éng cña tõng ng©n 10 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN hµng, ng−êi xin më- sau nµy sÏ lµ ng−êi ®−îc b¶o l·nh lËp ra mét yªu cÇu më tÝn dông th− dù phßng dùa vµo nh÷ng biÓu mÉu ®¨ng ký chuÈn cña ng©n hµng ph¸t hµnh s½n cã hay b»ng mét hîp ®ång tho¶ thuËn hay b»ng mét c«ng v¨n ®Ò nghÞ ng©n hµng ph¸t hµnh trªn c¬ së mét tÝn dông th− dù phßng ®èi øng më cho ng©n hµng ph¸t hµnh h−ëng. Th«ng th−êng hîp ®ång nµy ph¶i cã ®Çy ®ñ nh÷ng néi dung chñ yÕu cña tÝn dông th− dù phßng vµ cam kÕt båi hoµn cña ng−êi xin më th− tÝn dông cho ng©n hµng ph¸t hµnh kho¶n tiÒn mµ ng©n hµng ph¸t hµnh ®· thanh to¸n cho ng−êi h−ëng céng víi nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thanh to¸n ®ã. Vµ trong khi tho¶ thuËn hîp ®ång nµy hai bªn ph¶i quy ®Þnh râ ng©n hµng ph¸t hµnh chØ thanh to¸n khi ng−êi xin më kh«ng thÓ thùc hiÖn nghÜa vô cña hîp ®ång gèc. c. TÝn dông th− dù phßng (standby letter of credit) Lµ cam kÕt gi÷a ng−êi ph¸t hµnh vµ ng−êi h−ëng vÒ nghÜa vô thanh to¸n tÝn dông th− dù phßng nÕu ng−êi h−ëng xuÊt tr×nh chøng tõ phï hîp víi yªu cÇu cña th− tÝn dông. Nh− ®· nªu trong kh¸i niÖm xÐt trªn bÒ mÆt tÝn dông th− dù phßng kh«ng kh¸c g× so víi th− tÝn dông truyÒn thèng. Nã cã nh÷ng ®iÒu kho¶n ®iÒu kiÖn t−¬ng tù nh− th− tÝn dông truyÒn thèng nh− tªn ng−êi h−ëng, ng−êi xin më, ng©n hµng ph¸t hµnh, ngµy më, thêi h¹n hiÖu lùc, chøng tõ yªu cÇu, cam kÕt cña ng−êi xuÊt tr×nh, gi¸ trÞ th− tÝn dông, vµ c¸c ®iÒu kho¶n ®iÒu kiÖn kh¸c. TÊt nhiªn trong yªu cÇu ®èi víi chøng tõ xuÊt tr×nh ®Ó thanh to¸n cña mét tÝn dông th− dù phßng ph¶i cã mét tuyªn bè vi ph¹m. §©y lµ lo¹i chøng tõ ®Æc tr−ng cho tÝnh chÊt dù phßng cña giao dÞch. Khi c¸c bªn kh«ng cã yªu cÇu g× kh¸c nh− tu chØnh hay huû bá tÝn dông th− dù phßng th× h×nh thµnh hîp ®ång gi÷a ng−êi xin më vµ ng©n hµng ph¸t hµnh nghÜa lµ hai bªn ph¶i thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa vô ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång uû nhiÖm ph¸t hµnh tÝn dông th− dù phßng. Ng©n hµng cã nghÜa vô tr¶ tiÒn nÕu ng−êi h−ëng xuÊt tr×nh chøng tõ ®óng theo yªu cÇu cña th− tÝn dông cßn ng−êi xin më cã nghÜa vô ®Æt cäc, tr¶ phÝ më L/C, hoµn tr¶ tiÒn mµ ng©n 11 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN hµng ph¸t hµnh ®· thanh to¸n cho ng−êi h−ëng vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c. VÒ quyÒn lîi, ng©n hµng ph¸t hµnh cã lîi nhuËn qua doanh thu vÒ dÞch vô võa cung cÊp cho ng−êi xin më, qua nguån tiÒn cho ng−êi nµy vay khi hä kh«ng kÝ quü ®ñ 100% gi¸ trÞ th− tÝn dông. KÓ c¶ khi ng−êi xin më kÝ quü 100% th× ng©n hµng vÉn cã thÓ thu lîi tõ ®ã nh− mét kho¶n tiÒn göi t¹i ng©n hµng. Ng−êi xin më ®−îc b¶o ®¶m tõ phÝa ng©n hµng nªn ®−îc ®èi t¸c ®¸nh gi¸ cao trong quan hÖ lµm ¨n. Ng−êi xin më cßn cã thÓ ®−îc tµi trî vÒ vèn khi kh«ng ph¶i kÝ quü 100%. Ba hîp ®ång ®−îc nh¾c trªn ®©y cã mèi quan hÖ cÇn ph¶i ®−îc c¸c bªn tham gia giao dÞch l−u ý. NÕu kh«ng cã hîp ®ång gèc vµ hîp ®ång uû th¸c sÏ kh«ng cã tÝn dông th− dù phßng nghÜa lµ c¬ së h×nh thµnh giao dÞch tÝn dông th− dù phßng lµ hîp ®ång gèc vµ hîp ®ång uû th¸c. Tuy nhiªn mét khi ®· h×nh thµnh, tÝn dông th− dù phßng cã tÝnh chÊt ®éc lËp víi nh÷ng hîp ®ång c¬ së h×nh thµnh ra nã vµ lµm nªn ®Æc tr−ng ®éc lËp vèn lµ nguyªn t¾c cÇn t«n träng triÖt ®Ó trong giao dÞch. 3.2. C¸c bªn tham gia giao dÞch tÝn dông th− dù phßng. Trong mét giao dÞch tÝn dông th− dù phßng héi tô ®ñ c¸c bªn chÝnh nh− ng−êi xin më, ng©n hµng ph¸t hµnh, ng−êi h−ëng lîi, ng©n hµng th«ng b¸o, ng©n hµng x¸c nhËn. • Ng−êi xin më (opener, accountee, applicant hay drawee) Lµ ng−êi cã nhu cÇu ®−îc b¶o ®¶m cho mét nghÜa vô nµo ®ã ph¶i thùc hiÖn trong giao dÞch cña ng−êi xin më víi ng−êi h−ëng. §ã cã thÓ lµ nghÜa vô giao hµng hay tr¶ tiÒn hµng trong hîp ®ång th−¬ng m¹i, nghÜa vô thùc hiÖn c«ng tr×nh khi tróng thÇu x©y dùng, nghÜa vô tr¶ nî tiÒn vay hay tiÒn thuª mua m¸y mãc thiÕt bÞ, nghÜa vô nép thuÕ phÝ...§Ó ®èi t¸c cña m×nh tin t−ëng kh¶ n¨ng thùc hiÖn hîp ®ång ng−êi xin më yªu cÇu mét tæ chøc tµi chÝnh cã uy tÝn b¶o ®¶m cho viÖc thùc hiÖn nh÷ng nghÜa vô ®ã cho ®èi t¸c h−ëng lîi. §èi víi mét sè tr−êng hîp nh− trong tÝn dông th− dù phßng ®èi øng ng−êi xin më cßn cã thÓ lµ ng©n hµng hay ng−êi h−ëng lîi cña mét tÝn dông th− dù phßng gèc. Theo quy ®Þnh cña ISP 98 ng−êi xin më th− tÝn dông dù phßng cã thÓ lµ: 12 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN - Mét ng−êi ®øng tªn m×nh yªu cÇu më tÝn dông th− dù phßng ®Ó b¶o l·nh cho mét nghÜa vô cña chÝnh m×nh vµ tù chÞu chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc ph¸t hµnh th− tÝn dông. - Mét ng−êi ph¸t hµnh tù hµnh ®éng víi chi phÝ cña chÝnh m×nh. - Mét ng©n hµng ®−îc ng©n hµng kh¸c ph¸t hµnh th− tÝn dông hay x¸c nhËn tÝn dông th− dù phßng cña m×nh tù më. Nh− vËy ng−êi xin më th− tÝn dông lµ mét kh¸i niÖm rÊt réng d−íi quy ®Þnh cña ISP 98 nh»m ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña nhu cÇu b¶o l·nh trong thÞ tr−êng tµi chÝnh hiÖn ®¹i. • Ng−êi ph¸t hµnh (issuer) Lµ ng−êi ®−a ra cam kÕt thanh to¸n cho ng−êi h−ëng nÕu ng−êi h−ëng xuÊt tr×nh chøng tõ ®óng yªu cÇu cña th− tÝn dông. §iÒu 9 UCP 500 quy ®Þnh nh− sau: "ng©n hµng ph¸t hµnh cam kÕt ch¾c ch¾n mét khi c¸c chøng tõ quy ®Þnh ®−îc xuÊt tr×nh cho mét ng©n hµng ®−îc chØ ®Þnh hoÆc mét ng©n hµng ph¸t hµnh vµ nh÷ng ®iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn cña tÝn dông th− ®−îc thùc hiÖn ®óng: - NÕu th− tÝn dông quy ®Þnh tr¶ tiÒn ngay th× ng©n hµng tr¶ tiÒn ngay. - NÕu th− tÝn dông quy ®Þnh tr¶ tiÒn sau ng©n hµng ph¶i tr¶ vµo c¸c ngµy ®¸o h¹n ®−îc x¸c ®Þnh theo quy ®Þnh cña th− tÝn dông. - NÕu th− tÝn dông quy ®Þnh chÊp nhËn: a. Bëi ng©n hµng ph¸t hµnh th× ng©n hµng ph¸t hµnh chÊp nhËn c¸c hèi phiÕu do ng−êi h−ëng lîi ký ph¸t cho ng©n hµng ph¸t hµnh vµ ph¶i tr¶ vµo ngµy ®¸o h¹n. b. Bëi ng©n hµng tr¶ tiÒn kh¸c th× ng©n hµng ph¸t hµnh chÊp nhËn tr¶ tiÒn khi ®Õn h¹n ph¶i tr¶ c¸c hèi phiÕu do ng−êi h−ëng lîi ký ph¸t cho ng©n hµng ph¸t hµnh trong tr−êng hîp ng©n hµng tr¶ tiÒn quy ®Þnh trong th− tÝn dông kh«ng chÊp nhËn c¸c hèi phiÕu ®· ký ph¸t cho hä, hoÆc thanh to¸n c¸c hèi phiÕu ®· ®−îc chÊp nhËn nh−ng kh«ng ®−îc tr¶ tiÒn bëi ng©n hµng tr¶ tiÒn khi ®¸o h¹n. - NÕu th− tÝn dông quy ®Þnh chÊt khÊu th× thanh to¸n miÔn truy ®ßi ng−êi ký ph¸t vµ (hoÆc) ng−êi cÇm trung thùc c¸c hèi phiªó do ng−êi h−ëng lîi ký ph¸t vµ /hoÆc c¸c chøng tõ xuÊt tr×nh theo th− tÝn dông ...". 13 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN Nh− vËy theo UCP chØ cã c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i gi÷ vai trß lµ ng−êi ph¸t hµnh th− tÝn dông. Tuy nhiªn víi sù ra ®êi cña c¸c nguån ph¸p lý quèc tÕ ®iÒu chØnh tÝn dông th− dù phßng nh− ISP 98 vµ c«ng −íc UNCITRAL th× ph¹m vi ph¸t hµnh tÝn dông th− dù phßng ®· më réng tõ riªng c¸c ng©n hµng th−¬ng m¹i sang bÊt kú tæ chøc tµi chÝnh tÝn dông nµo cã ®ñ uy tÝn vµ tiÒm lùc. Do ®ã c¸c c«ng ty tµi chÝnh, b¶o hiÓm, quÜ t−¬ng hç tµi chÝnh...còng ®Òu cã thÓ vµo cuéc trªn thÞ tr−êng b¶o l·nh b»ng tÝn dông th− dù phßng. Nh−ng cÇn l−u ý r»ng viÖc më réng ph¹m vi ph¸t hµnh th− tÝn dông dù phßng kh«ng ®ång nghÜa víi víi viÖc thay ®æi quyÒn vµ nghÜa vô truyÒn thèng cña ng−êi ph¸t hµnh th− tÝn dông. §iÒu 1.08 ISP 98 quy ®Þnh "Ng−êi ph¸t hµnh kh«ng cã tr¸ch nhiÖm víi: - ViÖc thùc hiÖn hay vi ph¹m bÊt cø giao dÞch c¬ së nµo. - Sù chÝnh x¸c hay tÝnh ch©n thùc hay hiÖu lùc cña bÊt kú chøng tõ nµo xuÊt tr×nh theo tÝn dông th− dù phßng. - Hµnh ®éng hay bá qua hµnh ®éng cña ng−êi kh¸c thËm chÝ ng−êi ®ã ®−îc ng−êi ph¸t hµnh hay ng−êi chØ ®Þng lùa chän hay - ViÖc tu©n thñ theo luËt ph¸p hay tËp qu¸n kh¸c ®−îc chän trong tÝn dông th− dù phßng hay ®−îc ¸p dông ë n¬i ph¸t hµnh tÝn dông th− dù phßng." Cã thÓ nhËn ra ë ®©y giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng−êi ph¸t hµnh chØ lµ trung gian ®éc lËp trong giao dÞch th− tÝn dông dù phßng. • Ng−êi h−ëng lîi (beneficiary, drawer) "... lµ mét ng−êi ®Ých danh ®−îc quyÒn ®ßi thanh to¸n theo tÝn dông th− dù phßng... ", ( §iÒu 1.9a ISP 98) Nh− vËy ng−êi h−ëng lîi còng lµ mét bªn trong giao dÞch tÝn dông th− dù phßng, lµ ng−êi ®−îc tÝn dông th− dù phßng quy ®Þnh lµ sÏ nhËn ®−îc thanh to¸n tõ phÝa ng−êi ph¸t hµnh khi xuÊt tr×nh chøng tõ ®óng yªu cÇu cña th− tÝn dông trong tr−êng hîp ng−êi xin më vi ph¹m hîp ®ång c¬ së. Th−êng th× ng−êi h−ëng lµ ng−êi mua, ng−êi cho vay, nhµ ®Çu t−. ... trong c¸c hîp ®ång th−¬ng m¹i, tÝn dông, x©y dùng. Tuy nhiªn do tÝnh chÊt ngµy cµng phøc t¹p cña giao dÞch víi sù tham gia cña ngµy cµng nhiÒu bªn nªn ISP 98 ®· ph¶n 14 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN ¸nh xu thÕ nµy b»ng viÖc quy ®Þnh ng−êi h−ëng cßn cã thÓ lµ ng−êi ®−îc ng−êi h−ëng ban ®Çu chuyÓn nh−îng mét c¸ch hîp ph¸p. §iÒu 1.9a nªu râ "...ng−êi h−ëng lîi bao gåm c¶ ng−êi mµ ng−êi h−ëng lîi ®Ých danh chuyÓn nh−îng thùc sù quyÒn ®ßi thanh to¸n cho ng−êi ®ã..." Do tÝnh chÊt tÝn dông th− dù phßng lµ mét giao dÞch chøng tõ nªn viÖc x¸c ®Þnh ng−êi h−ëng lîi rÊt quan träng. Tªn vµ ®Þa chØ ng−êi h−ëng trong c¸c chøng tõ cÇn nghiªm ngÆt chÝnh x¸c nh− trong tÝn dông th− dù phßng ®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ng−êi h−ëng. • Ng−êi th«ng b¸o (adviser) Theo ®iÒu 2.05 ISP 98 ng−êi th«ng b¸o lµ ng−êi do ng©n hµng ph¸t hµnh chØ ®Þnh ®Ó th«ng b¸o viÖc ng©n hµng ph¸t hµnh hoÆc viÖc ng©n hµng söa ®æi tÝn dông th− dù phßng cho ng−êi h−ëng hay ng©n hµng cña ng−êi h−ëng. Nh− vËy ng©n hµng th«ng b¸o chØ gi÷ vai trß lµm trung gian, lµ cÇu nèi liªn l¹c gi÷a ng−êi ph¸t hµnh th− tÝn dông vµ ng−êi h−ëng lîi. Nãi chung trong giao dÞch néi ®Þa ng©n hµng ph¸t hµnh cã thÓ th«ng b¸o th− tÝn dông tíi ngay ng−êi h−ëng më mµ kh«ng cÇn sö dông tíi mét ng©n hµng th«ng b¸o nh−ng trong giao dÞch quèc tÕ ng©n hµng ph¸t hµnh th−êng chØ ®Þnh mét ng©n hµng ®¹i lý ë n−íc ng−êi h−ëng ®Ó th«ng b¸o viÖc ph¸t hµnh vµ söa ®æi (nÕu cã) cho ng−êi h−ëng. §iÓm cÇn l−u ý lµ nghÜa vô cña ng−êi th«ng b¸o ®−îc lµm râ trong th− tÝn dông vµ kh«ng bÞ rµng buéc vµo nghÜa vô thanh to¸n tÝn dông th− dù phßng. • Ng−êi x¸c nhËn (confirmer) Lµ ng−êi dùa vµo chØ thÞ cña ng−êi ph¸t hµnh thùc hiÖn x¸c nhËn th− tÝn dông. ISP 98 quy ®Þnh "ng−êi ph¸t hµnh bao gåm mét ng−êi x¸c nhËn" (§iÒu 1.11). Nh− vËy cam kÕt x¸c nhËn th− tÝn dông cña ng−êi nµy ®−îc coi nh− mét ph¸t hµnh tÝn dông th− dù phßng ®éc lËp céng thªm vµo viÖc ph¸t hµnh tÝn dông th− dù phßng cña ng−êi ph¸t hµnh. CÇn l−u ý lµ ng−êi ph¸t hµnh chØ yªu cÇu mét ng−êi kh¸c x¸c nhËn khi cã yªu cÇu cña ng−êi xin më trong khi ®¨ng ký më L/C vµ chi phÝ x¸c nhËn sÏ do ng−êi xin më chÞu. 15 THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN 3.3. Quy tr×nh tiÕn hµnh giao dÞch tÝn dông th− dù phßng B−íc 1: Ng−êi xin më vµ ng−êi h−ëng thiÕt lËp giao dÞch c¬ së B−íc 2: Ng−êi xin më lËp chØ thÞ ph¸t hµnh tÝn dông th− dù phßng b»ng c¸ch ®iÒn vµo mÉu ®¬n vµ göi cho ng−êi ph¸t hµnh. B−íc 3: Ng−êi ph¸t hµnh nÕu ®ång ý ph¸t hµnh sÏ göi th«ng b¸o tíi ng−êi h−ëng (cã thÓ qua ng−êi th«ng b¸o nÕu ng−êi xin më yªu cÇu) Khi ng−êi xin më kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô hîp ®ång c¬ së B−íc 4: Ng−êi h−ëng lËp tuyªn bè vi ph¹m vµ xuÊt tr×nh nã cïng mÖnh lÖnh ®ßi tiÒn vµ nh÷ng chøng tõ kh¸c theo yªu cÇu cña th− tÝn dông tíi ng©n hµng ®−îc chØ ®Þnh thanh to¸n hay chiÕt khÊu B−íc 5: Ng−êi ®−îc chØ ®Þnh nhËn chøng tõ nÕu ®ång thêi lµ ng−êi thanh to¸n sÏ kiÓm tra bé chøng tõ vµ tiÕn hµnh thanh to¸n cho ng−êi h−ëng nÕu chøng tõ phï hîp víi yªu cÇu cña th− tÝn dông B−íc 6: Ng−êi ®−îc chØ ®Þnh göi chøng tõ tíi ng−êi ph¸t hµnh yªu cÇu thanh to¸n hay hoµn tr¶ sè tiÒn mµ ng−êi ®−îc chØ ®Þnh ®· thanh to¸n cho ng−êi h−ëng B−íc 7: Ng−êi ph¸t hµnh kiÓm tra chøng tõ vµ hoµn tr¶ cho ng−êi chØ ®Þnh nÕu chøng tõ phï hîp. B−íc 8: Ng−êi ph¸t hµnh ghi nî tµi kho¶n cña ng−êi xin më hay göi th«ng b¸o ®ßi tiÒn tíi ng−êi xin më. 4.B¶n chÊt cña tÝn dông th− dù phßng (Nature of standby) Qua c¸c ®Þnh nghÜa kh¸c nhau vµ quy tr×nh nghiÖp vô cña giao dÞch cã thÓ rót ra b¶n chÊt cña tÝn dông th− dù phßng lµ c¸c cam kÕt dù phßng, ®éc lËp, kh«ng huû ngang, cã tÝnh chÊt chøng tõ vµ rµng buéc khi ®· ®−îc ph¸t hµnh. 4.1. TÝnh chÊt ®éc lËp (independence) TÝnh chÊt hÕt søc quan träng nµy cã nguyªn do liªn quan tíi sù ra ®êi cña tÝn dông th− dù phßng. TÝn dông th− dù phßng ch¼ng qua còng lµ mét lo¹i h×nh b¶o l·nh theo yªu cÇu hay cßn gäi lµ b¶o l·nh ®éc lËp "kiÓu MÜ". H¬n n÷a nã còng cã h×nh thøc vµ quy tr×nh sö dông nh− tÝn dông th− truyÒn thèng 16