Tài liệu đổi_mới_phương_pháp_kiểm_tra_đánh_giá,_nâng_cao_chất_lượng_bộ_môn_lịch_sử

§æi míi ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ n©ng cao chÊt lîng bé m«n LÞch sö A. §Æt vÊn ®Ò §æi míi gi¸o dôc ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ta kh¼ng ®Þnh cã vai trß quan träng cÊp thiÕt trong hÖ thèng “ §æi míi sù nghiÖp gi¸o dôc ”, lµ nÒn t¶ng, lµ ®éng lùc thóc ®Èy c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc ®Ó níc ta tõng bíc v÷ng vµng khi héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Tõ n¨m häc 2002 - 2003 Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o ®· thùc hiÖn “ Cuéc c¸ch m¹ng vÒ gi¸o dôc ”, ®æi míi c¶ néi dung vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc. §Æc biÖt trong n¨m 2006 – 2007 Ngµnh gi¸o dôc ®ang triÓn khai thùc hiÖn cuéc vËn ®éng “ Nãi kh«ng víi tiªu cùc trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc ” lµ lËp l¹i kû c¬ng d¹y vµ häc. §©y ®îc coi lµ kh©u ®ét ph¸ cña n¨m häc 2006 – 2007 ®Ó toµn ngµnh gi¸o dôc tù kh¼ng ®Þnh ®æi míi v× sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc, cña ngµnh. Sù ®æi míi vÒ môc tiªu vµ néi dung d¹y häc ®ßi hái ph¶i cã sù ®æi míi vÒ ph¬ng ph¸p d¹y häc. Mét trong nh÷ng néi dung ®æi míi vÒ ph¬ng ph¸p d¹y häc lµ ®æi míi kh©u kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh quan “ Ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm ” Tríc ®©y, quan niÖm vÒ kiÓm tra ®¸nh gi¸ lµ gi¸o viªn gi÷ ®éc quyÒn vÒ ®¸nh gi¸, häc sinh lµ ®èi tîng ®îc ®¸nh gi¸. Ngµy nay, trong d¹y häc ngêi ta coi träng chñ thÓ tÝch cùc chñ ®éng cña häc sinh. Theo híng ph¸t triÓn ®ã, viÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ kh«ng chØ dõng l¹i ë yªu cÇu t¸i hiÖn c¸c kiÕn thøc, rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng ®· häc mµ ph¶i khuyÕn khÝch t duy n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña häc sinh tríc c¸c vÊn ®Ò cña ®êi sèng gia ®×nh vµ céng ®ång, muèn vËy ph¶i cã nh÷ng ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thÝch hîp. Víi sù thay ®æi vÒ cÊu tróc néi dung vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc cña bé m«n LÞch sö hiÖn nay, lµ mét gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y, t«i nhËn thÊy cÇn cã sù ®æi míi vÒ kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh cho phï hîp vµ hiÖu qu¶ cao h¬n. V× vËy, t«i ®a ra mét sè kinh nghiÖm vÒ “ §æi míi ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ n©ng cao chÊt lîng b»ng kiÓm tra tr¾c nghiÖm ®èi víi bé m«n LÞch sö ” nh thÕ nµo ®Ó n©ng cao chÊt lîng hiÖu qu¶. B. Néi dung I. C¬ së lý luËn Trong bèi c¶nh toµn ngµnh gi¸o dôc ®µo t¹o ®ang næ lùc ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc theo híng ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng cña häc sinh trong häat Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ DiÖu LiÕn – Trêng THCS D¬ng Thuû Trang 1 §æi míi ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ n©ng cao chÊt lîng bé m«n LÞch sö ®éng häc tËp. ViÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ häc sinh cã ý nghÜa vÒ nhiÒu mÆt, gióp häc sinh tù ®iÒu chØnh häat ®éng häc, ngêi d¹y ®iÒu chØnh häat ®éng d¹y. HÖ thèng ®æi míi kiÓm tra ®¸nh gi¸ ®èi víi bé m«n LÞch sö rÊt phong phó, gi¸o viªn cã thÓ dïng phiÕu kiÓm tra, c©u hái kiÓm tra bµi tËp cña häc sinh vµ ®Æc biÖt lµ dïng h×nh thøc kiÓm tra tr¾c nghiÖm: 1. Kh¸i niÖm Tr¾c nghiÖm trong gi¸o dôc lµ mét ph¬ng ph¸p ®o ®Ó th¨m dß mét sè ®Æc ®iÓm n¨ng lùc trÝ tuÖ cña häc sinh ( Chó ý tëng tîng, ghi nhí th«ng minh, n¨ng khiÕu...) hoÆc ®Ó kiÓm tra ®¸nh gi¸ mét sè kiÕn thøc, kü n¨ng, kü x¶o, th¸i ®é cña häc sinh 2. H×nh thøc kiÓm tra tr¾c nghiÖm cã c¸c lo¹i c©u sau: a. C©u “ §óng - sai “ Tríc mét c©u v¨n x¸c ®Þnh ( th«ng thêng kh«ng ph¶i lµ c©u hái), häc sinh tr¶ lêi c©u ®ã lµ ®óng ( §) hay sai (S ) ®iÒn vµo. b. C©u nhiÒu lùa chän: Mét sè c©u hái cã nhiÒu ý tr¶ lêi s½n, häc sinh lùa chän ý ®óng nhÊt ®iÒn vµo. c. C©u ghÐp ®«i: Lo¹i c©u nµy thêng hai d·y th«ng tin. Mét d·y lµ nh÷ng c©u hái (hay c©u dÉn), mét d·y lµ nh÷ng c©u tr¶ lêi (hay c©u lùa chän). Häc sinh ph¶i t×m ra tõng cÆp c©u tr¶ lêi t¬ng øng víi c©u hái d. C©u ®iÒn khuyÕt: C©u dÉn ®Ó mét vµi chç trèng. Häc sinh ®iÒn vµo chç trèng nh÷ng tõ thÝch hîp. e. Tr¾c nghiÖm th¸i ®é, hµnh vi: §Ó th¨m dß hoÆc ®¸nh gi¸ th¸i ®é hµnh vi cña häc sinh vÒ mét lÜnh vùc nµo ®ã, ngêi ta dïng thang xÕp h¹ng hoÆc bËc thø tù. Sè h¹ng bËc nhiÒu hay Ýt tïy tõng vÊn ®Ò vµ tuú yªu cÇu. 3. T¸c dông cña ph¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm * Ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm cã nh÷ng u ®iÓm: Tr¾c nghiÖm trong mét thêi gian ng¾n kiÓm tra ®îc nhiÒu kiÕn thøc cô thÓ, ®i vµo nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau cña mét kiÕn thøc nªn cã thÓ chèng l¹i khuynh híng “ häc tñ ” chØ lo tËp trung vµo mét kiÕn thøc träng t©m. NÕu trong Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ DiÖu LiÕn – Trêng THCS D¬ng Thuû Trang 2 §æi míi ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ n©ng cao chÊt lîng bé m«n LÞch sö mét tiÕt kiÓm tra cæ truyÒn chØ nªu ®îc mét sè c©u hái tr¶ lêi viÕt th× víi lo¹i tr¾c nghiÖm nhiÒu lùa chän cã thÓ nªu ®îc nhiÒu c©u hái. Sè c©u cµng nhiÒu (trong ph¹m vi thÝch hîp) th× cµng t¨ng thªm ®é tin cËy trong ®¸nh gi¸ häc sinh qua bµi kiÓm tra. Tr¾c nghiÖm ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan, tèn Ýt thêi gian thùc hiÖn, ®Æc biÖt lµ kh©u chÊm bµi. Tr¾c nghiÖm g©y ®îc høng thó vµ tÝnh tÝch cùc cña häc sinh, viÖc chÊm bµi nhanh gióp häc sinh cã thÓ sím biÕt kÕt qu¶ lµ bµi cña m×nh ®Ó tù ®¸nh gi¸ vµ ®¸nh gi¸ bµi cña nhau. Víi sù ph¸t triÓn cña thêi ®¹i, m¸y vi tÝnh trong trêng häc nhiÒu vµ sù ph¸t triÓn phÇn mÒm trong d¹y häc, kiÓm tra tr¾c nghiÖm ®îc gi¸o viªn sö dông réng r·i trong kiÓm tra ®¸nh gi¸ häc sinh ®èi víi bé m«n LÞch sö. * Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm lín ®ã th× tr¾c nghiÖm còng cã mét sè nhîc ®iÓm lu ý khi sö dông: Tr¾c nghiÖm “®óng, sai” cã thÓ g©y ra nh÷ng biÓu tîng sai lÇm bÊt lîi cho ®Çu ãc trÎ, nªn h¹n chÕ viÖc ®a ra nh÷ng c©u dÉn chøa ®ùng nh÷ng sai lÇm Tr¾c nghiÖm nhiÒu lùa chän cã thÓ cã trêng hîp häc sinh lùa chän ®óng mét c¸ch ngÉu nhiªn, cha cã nhËn ®Þnh râ rµng nhng cø ®¸nh chän mét c©u. Tr¾c nghiÖm chØ rÌn trÝ nhí m¸y mãc, kh«ng ph¸t triÓn t duy. Tuy nhiªn, nÕu ngêi so¹n tr¾c nghiÖm cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao vµ kinh nghiÖm s ph¹m phong phó th× c¸c bµi tr¾c nghiÖm sÏ ®ßi hái ph¶i t duy, ph©n tÝch so s¸nh, cô thÓ ho¸, trõu tîng ho¸. Ngµy nay víi sù ph¸t triÓn cña c¸c ph¬ng tiÖn kü thuËt, tr¾c nghiÖm ®ang ®îc sö dông ngµy cµng phæ biÕn, më réng ph¹m vi t¸c dông b»ng nh÷ng lo¹i h×nh thÝch hîp. II. C¬ së thùc tiÔn ë níc ta trong thËp kû 70 cña thÕ kû XX ®· cã nh÷ng c«ng tr×nh vËn dông tr¾c nghiÖm vµ kiÓm tra kiÕn thøc. Vµo nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû XX theo híng ®æi míi viÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸, Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o ®· ®a ra ph¬ng ph¸p tr¾c nghiÖm vµo trong c¸c trêng §¹i häc. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, bé m«n LÞch sö ®· ®æi míi nhiÒu trong kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh. Ph¸t huy tèi ®a u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm, n¨m häc 2005 - 2006 Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o ®· quyÕt Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ DiÖu LiÕn – Trêng THCS D¬ng Thuû Trang 3 §æi míi ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ n©ng cao chÊt lîng bé m«n LÞch sö ®Þnh ®a ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm vµo kú thi ®¹i häc cho m«n Ngo¹i ng÷ vµ nh÷ng n¨m häc sau sÏ ¸p dông cho nh÷ng m«n cßn l¹i. Nh vËy ®Ó häc sinh kh«ng bì ngì ë kú thi §¹i häc th× ngay tõ bËc THCS häc sinh ph¶i lµm quen víi ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm. Do vËy tõ n¨m häc 2002 – 2003 cïng víi viÖc thay ®æi s¸ch gi¸o khoa vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc, Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm ®èi víi c¸c líp 6, 7, 8, 9. Qua nh÷ng n¨m häc theo s¸ch gi¸o khoa míi, Phßng Gi¸o dôc& §µo t¹o LÖ Thñy ®· sö dông ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm cho mét sè m«n cßn l¹i. B¶n th©n t«i nhËn thÊy bé m«n LÞch sö rÊt phï hîp víi ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm. Trong thùc tÕ gi¶ng d¹y ë trêng Trung häc c¬ së D¬ng Thñy, t«i ®· ¸p dông viÖc ®æi míi kiÓm tra, ®¸nh gi¸ häc sinh b»ng ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm ®èi víi bµi kiÓm tra miÖng, 15 phót, 1 tiÕt, bµi kiÓm tra häc kú. * Sè liÖu ®iÒu tra: a. Chän h×nh thøc kiÓm tra: ë trêng THCS D¬ng Thñy, viÖc gi¶ng d¹y m«n LÞch sö ®îc ph©n ë 4 gi¸o viªn ®¶m nhiÖm. C¸c gi¸o viªn ®Òu ¸p dông ph¬ng ph¸p lµ kiÓm tra tr¾c nghiÖm trong ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh theo nh÷ng ph¬ng ph¸p sau: + KiÓm tra theo ph¬ng ph¸p truyÒn thèng + KiÓm tra 40% lµ tr¾c nghiÖm kiÕn thøc, 60% lµ tù luËn Qua th¨m dß ®iÒu tra häc sinh vÒ viÖc lùa chän h×nh thøc kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp ®· ®em l¹i kÕt qu¶ nh sau: + Chän h×nh thøc kiÓm tra theo ph¬ng ph¸p truyÒn thèng: 0% + KiÓm tra 40% lµ tr¾c nghiÖm kiÕn thøc, 60% lµ tù luËn: 100% b. KÕt qu¶ kiÓm tra chÊt lîng bé m«n LÞch sö theo ph¬ng ph¸p truyÒn thèng n¨m 2000 “ 2001 ChÊt lîng Líp SÜ sè Giái SL % Kh¸ SL % TB SL % YÕu SL % KÐm SL % 7A 38 9 23.7 7 18.4 14 36.8 8 21.1 0 0 7B 36 8 22.2 8 22.2 13 36.1 7 19.5 0 0 Céng 74 17 22.9 15 20.3 27 36.5 15 20.3 0 0 Qua b¶ng sè liÖu ta dÔ nhËn thÊy ®èi tîng häc sinh yÕu, trung b×nh cßn rÊt cao (56,8%), kü n¨ng tù luËn cña ®èi tîng nµy yÕu, kiÕn thøc cha chÝnh x¸c, Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ DiÖu LiÕn – Trêng THCS D¬ng Thuû Trang 4 §æi míi ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ n©ng cao chÊt lîng bé m«n LÞch sö sù suy luËn h¹n chÕ dÉn ®Õn kÕt qu¶ häc tËp bé m«n thÊp. V× thùc tÕ Êy, b¶n th©n t«i thÊy cÇn ph¶i ®æi míi kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh b»ng ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm ®èi víi bé m«n LÞch sö. Qua tr¾c nghiÖm kÕt qu¶, häc sinh dÔ dµng nhËn ra vµ ®Æc biÖt sÏ t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn ®èi tîng häc sinh yÕu, trung b×nh vÒ m«n LÞch sö. Ta cã thÓ nhËn thÊy r»ng, xu thÕ kiÓm tra tr¾c nghiÖm ®· ®îc häc sinh lùa chän vµ nã hoµn toµn phï hîp víi sù thay ®æi cña s¸ch gi¸o khoa vµ ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y míi. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p, gi¶i ph¸p ®Ó tiÕn hµnh ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm nh thÕ nµo ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ®èi víi bé m«n LÞch sö. III. Gi¶i ph¸p §Ó tiÕn hµnh ®æi míi vÒ kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh vÒ m«n LÞch sö t¹i trêng THCS D¬ng Thñy, t«i ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p quan träng nh sau: 1. X¸c ®Þnh môc ®Ých cña bµi: Néi dung h×nh thøc mét bµi tr¾c nghiÖm phô thuéc vµo môc ®Ých sö dông nã. Gi¸o viªn cã thÓ so¹n bµi theo môc ®Ých kh¸c nhau: - Th¨m dß kh¶ n¨ng, n¨ng lùc riªng biÖt cña c¸c häc sinh trong nhãm - X¸c ®Þnh nh÷ng mÆt m¹nh, yÕu trong mét nhãm häc sinh ë mét lÜnh vùc häc tËp nhÊt ®Þnh. - §¸nh gi¸ møc ®éi kiÕn thøc, kü n¨ng, th¸i ®é häc sinh ®¹t ®îc, trong mét phÇn x¸c ®Þnh cña ch¬ng tr×nh häc tËp (kiÕn thøc vµ th¸i ®é) 2. X¸c ®Þnh cÊu tróc, néi dung cña bµi NÕu cã s½n nh÷ng bµi tr¾c nghiÖm ®Ó lùa chän gi¸o viªn cã thÓ c¨n cø vµo môc ®Ých ®· x¸c ®Þnh ®Ó chän bµi cho phï hîp. NÕu gi¸o viªn tù x©y dùng bµi th× cÇn ph¸c th¶o cÊu t¹o néi dung b»ng c¸ch dù kiÕn sè lîng lo¹i h×nh c©u, ph©n phèi cho tõng chñ ®Ò kiÕn thøc cho néi dung bµi råi kiÓm tra l¹i xem hîp lý cha. VÝ dô: KiÕn thøc Lo¹i c©u hái Nhí l¹i T duy Më réng 1. LÞch sö ViÖt Nam 20 10 10 2. LÞch sö thÕ giíi 10 5 5 Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ DiÖu LiÕn – Trêng THCS D¬ng Thuû Trang 5 §æi míi ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ n©ng cao chÊt lîng bé m«n LÞch sö 3. ViÕt c¸c c©u “ Tr¾c nghiÖm ” CÇn b¸m vµo cÊu tróc cña bµi ®· x¸c ®Þnh ®Ó so¹n th¶o c¸c c©u tr¾c nghiÖm. C¸c c©u so¹n th¶o ra ph¶i ph¸t hiÖn ®îc, ®¸nh gi¸ ®îc nh÷ng ®iÒu gi¸o viªn cÇn t×m kiÕm qua tr¾c nghiÖm. Mét sè ngêi cha cã kinh nghiÖm thêng bÞ r¬i vµo bÉy lµ viÕt nh÷ng c©u nµo dÔ viÕt h¬n lµ viÕt nh÷ng c©u quan träng cÇn viÕt. Khuynh híng h×nh thøc nµy sÏ ®em l¹i nh÷ng th«ng tin Ýt cã gi¸ trÞ, thËm chÝ sai lÖch. * Khi viÕt “ c©u tr¾c nghiÖm “ cÇn lu ý C©u tr¾c nghiÖm cÇn ®îc diÔn ®¹t gän râ, chÝnh x¸c, kh«ng g©y hiÓu lÇm, hiÓu sai. Kh«ng nªn ®a vµo mét c©u qu¸ nhiÒu th«ng tin, nhÊt lµ th«ng tin kh«ng thuéc cïng mét kiÕn thøc, ®õng cè t¨ng møc ®é khã c¸c c©u b»ng c¸ch lµm cho néi dung cña nã rêm ra, phøc t¹p. Tr¸nh cung cÊp nh÷ng th«ng tin ®Çu mèi, gîi ý dÉn tíi c©u tr¶ lêi Tr¸nh nh÷ng c©u rËp khu«n s¸ch gi¸o khoa, khuyÕn khÝch häc sinh häc vÑt. Trong cïng mét bµi tr¸nh t×nh tr¹ng mét c©u nµo ®ã l¹i cung cÊp th«ng tin gióp cho viÖc tr¶ lêi ®óng mét c©u kh¸c. Tr¸nh nh÷ng c©u tr¾c nghiÖm mnag tÝnh chÊt ®¸nh lõa hay cµi bÉy §Ò phßng nh÷ng c©u thõa gi¶ thiÕt hoÆc cã nhiÒu ph¬ng ¸n tr¶ lêi ®óng. C©u tr¾c nghiÖm phï hîp víi nhËn thøc, n¨ng lùc, kü n¨ng ®èi víi ®èi tîng häc sinh 4. Tr×nh bµy “ Tr¾c nghiÖm ” Cã thÓ tr×nh bµy b»ng hai h×nh thøc - Cho phÐp häc sinh tr¶ lêi ngay trªn phiÕu - Cho häc sinh tr¶ lêi trªn mét phiÕu riªng, ®Ò mét phiÕu riªng. Víi h×nh thøc nµy häc sinh cã thÓ sö dông phiÕu nhiÒu lÇn 5. Tæ chøc bµi “ tr¾c nghiÖm ” trªn líp Bµi tr¾c nghiÖm cã thÓ sö dông ë ®Çu tiÕt, cuèi tiÕt hoÆc trong tiÕt tïy theo môc ®Ých vµ ph¬ng ph¸p cña gi¸o viªn Víi nh÷ng bµi tr¾c nghiÖm kiÓm tra tõng phÇn, tiÕn hµnh trong 15 phót cña tiÕt häc cã thÓ dïng m¸y chiÕu phãng c¸c c©u hái lªn b¶ng, häc sinh xem chung vµ ghi tr¶ lêi lªn phiÕu lµm bµi c¸ nh©n. Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ DiÖu LiÕn – Trêng THCS D¬ng Thuû Trang 6 §æi míi ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ n©ng cao chÊt lîng bé m«n LÞch sö §èi víi nh÷ng ®ît kiÓm tra cuèi kú, cuèi n¨m häc th× cÇn ®Æc biÖt quan t©m viÖc tæ chøc ®Ó viÖc ®¸nh gi¸ mçi häc sinh ®îc chÝnh x¸c, h¹n chÕ häc sinh nh×n bµi nhau nªn dïng mét sè bµi “tr¾c nghiÖm” kh¸c nhau ph¶i xen kÏ. 6. Ch÷a bµi tr¾c nghiÖm Gi¸o viªn ®èi chiÕu víi ®¸p ¸n, lµm mét bµi mÉu theo ®óng ®¸p ¸n, sau ®ã ®èi chiÕu víi mçi bµi lµm cña häc sinh víi bµi mÉu, g¹ch bá nh÷ng c©u tr¶ lêi sai vµ cuèi cïng tÝnh sè c©u tr¶ lêi ®óng. §Ó t¨ng n¨ng suÊt chÊm, cã thÓ dïng b¶ng ®ôc lç lµm b×a tr×nh bµy theo ®óng kÝch cì phiÕu lµm bµi, cã ®ôc lç ë nh÷ng c©u ®óng (®èi víi lo¹i c©u ®óng, sai) c©u ®îc lùa chän. 7. Xö lý kÕt qu¶ “ tr¾c nghiÖm ” Sau khi cã kÕt qu¶, gi¸o viªn ph¶i tËp hîp ®èi chiÕu gi÷a líp nµy víi líp kh¸c, nhËn xÐt kü n¨ng lµm bµi ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh häat ®éng d¹y vµ häc, Gi¸o viªn ph¶i liªn tôc nhËn th«ng tin ngîc vµ rót kinh nghiÖm khi so¹n bµi tr¾c nghiÖm * DÉn chøng minh häa 1. C©u – ®óng – sai – Phong trµo c¶i c¸ch t«n gi¸o ®· cã t¸c ®éng trùc tiÕp nh thÕ nµo tíi x· héi ch©u ¢u thêi bÊy giê? Em h·y ®iÒn ch÷ ®óng ( §) hoÆc sai (S ) vµo c¸c « trèng sau: - Phong trµo c¶i c¸ch t«n gi¸o ®· lªn ¸n m¹nh mÏ nh÷ng gi¸o lý gi¶ dèi cña gi¸o héi, nh÷ng hñ tôc lÔ nghi phiÒn to¸i - Phong trµo c¶i c¸ch t«n gi¸o ®· lµm bïng lªn nh÷ng cuéc ®Êu tranh vò trang ®Çu tiªn cña n«ng d©n díi ngän cê t s¶n chèng phong kiÕn Ch©u ¢u. - Phong trµo c¶i c¸ch t«n gi¸o ®· ®ßi thiÕt lËp nh÷ng gi¸o lý Ki-t« míi 2. C©u nhiÒu lùa chän Khu vùc §«ng Nam ¸ ngµy nay gåm nh÷ng níc nµo? Em h·y ®iÒn dÊu + vµo « trèng nh÷ng níc ®ã §µi Loan Philipin Campuchia Lµo Xin-ga-po Th¸i Lan ViÖt Nam In-®«-nª-xi-a Mi-an-ma §«ng ti mo Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ DiÖu LiÕn – Trêng THCS D¬ng Thuû Trang 7 §æi míi ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ n©ng cao chÊt lîng bé m«n LÞch sö Ma-lai-xi-a Bru-n©y 3. C©u ghÐp ®«i Em h·y kÎ c¸c mòi tªn tõ cét I sang cét II cho ®óng Cét I Cét II N¬i cã di chØ Tªn di chØ Qu¶ng Ninh ThÈm åm Qu¶ng B×nh Hang Hïm L¹ng S¬n Thang Lang Ninh B×nh KÐo Lïng NghÖ An S¬n Vi Yªn B¸i H¹ Long Phó Thä Bµu Trã 4. C©u ®iÒn: Em h·y ®iÒn tõ thÝch hîp vµo chç trèng (…) ®Ó tr¶ lêi X· héi phong kiÕn ë Trung Quèc ®· ®îc h×nh thµnh thÕ nµo? ë phÝa B¾c………….….. cã mét vïng……………..hÕt søc réng lín, ph× nhiªu. §ã lµ vïng ®ång b»ng……..……..do phï sa s«ng………………t¹o nªn. ë ®©y, ngêi Trung Quèc ®· x©y dùng Nhµ níc ®Çu tiªn cña m×nh tõ 2000 n¨m tríc c«ng nguyªn råi më réng dÇn xuèng phÝa Nam. 5. Tr¾c nghiÖm th¸i ®é hµnh vi C©u tr¶ lêi c©u dÉn (hµnh vi) A B C 1. Häc bµi cò tríc khi ®Õn líp 2. Lµm bµi tËp LÞch sö 3. T×m hiÓu truyÒn thèng lÞch sö ®Þa ph¬ng A. §«i khi B. Thêng xuyªn C. Cha bao giê IV. KÕt qu¶ vµ bµi häc kinh nghiÖm 1. KÕt qu¶ Trong n¨m häc 2007 – 2008 T«i ®· kiÓm tra tr¾c nghiÖm kiÕn thøc m«n LÞch sö ®èi víi bµi kiÓm tra miÖng, 15 phót, mét tiÕt vµ bµi kiÓm tra häc kú cho khèi 7. KÕt qu¶ ®¹t ®îc rÊt kh¶ quan. Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ DiÖu LiÕn – Trêng THCS D¬ng Thuû Trang 8 §æi míi ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ n©ng cao chÊt lîng bé m«n LÞch sö ChÊt lîng Líp SÜ sè Giái SL % Kh¸ SL % TB SL % YÕu SL % KÐm SL % 7A 38 22 57,9 5 13,2 6 15,7 5 13,2 0 0 7B 36 18 50,0 6 16,7 7 19,4 5 13,9 0 0 Céng 74 40 54,0 11 14,9 13 17,6 10 13,5 0 0 So víi nh÷ng n¨m vÒ tríc, tØ lÖ häc sinh ®¹t ®iÓm kh¸, giái t¨ng, ®iÓm trung b×nh, yÕu kÐm gi¶m nhiÒu. Häc sinh rÊt ®am mª ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm vµ høng thó h¬n, ch¨m chØ h¬n trong nh÷ng giê häc LÞch sö mµ tríc ®©y vèn rÊt nÆng nÒ. §Æc biÖt lµ trong c¸c tiÕt bµi tËp, khi ®a ra c¸c bµi tËp tr¾c nghiÖm ®· lu«n l«i cuèn ®îc sù chó ý, tù chñ cña häc sinh trong bµi häc, bµi lµm. 2. Bµi häc kinh nghiÖm Bíc sang thÕ kû XXI víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña c¸c ph¬ng tiÖn kü thuËt, tr¾c nghiÖm ®îc ®a vµo sö dông ngµy cµng phæ biÕn më réng ph¹m vi t¸c dông b»ng nh÷ng lo¹i h×nh thÝch hîp. Nhng tr¾c nghiÖm kh«ng ph¶i lµ ph¬ng ph¸p v¹n n¨ng, kh«ng thay thÕ hoµn toµn cho c¸c ph¬ng ph¸p kiÓm tra kh¸c mµ cÇn ®îc sö dông, phèi hîp víi nhau mét c¸ch hîp lý míi ph¸t huy ®îc t¸c dông cña nã. Mçi ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh ®Òu cã nh÷ng u, nhîc ®iÓm riªng. Víi xu thÕ hiÖn nay, ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm lµ mét ph¬ng ph¸p ®îc ®¸nh gi¸ cao bëi nã cã nhiÒu u ®iÓm h¬n vµ nhîc ®iÓm cña nã ®Òu cã híng kh¾c phôc. Qua nhiÒu lÇn sö dông ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm t«i nhËn thÊy ph¬ng ph¸p kiÓm tra nµy phï hîp víi nhËn thøc t©m lý, kiÕn thøc cña häc sinh THCS. NÕu kÕt hîp ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm nhuÇn nhuyÔn víi c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c sÏ gãp phÇn quan träng trong d¹y - häc ®¸p øng kÞp nhu cÇu hiÖn nay. Nhng ®Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã, ngêi gi¸o viªn thùc sù n¾m v÷ng kü thuËt sö dông tr¾c nghiÖm, nÕu kh«ng sÏ ®i ®Õn kÕt qu¶ tr¸i ngîc víi mong muèn. C. KÕt luËn LÞch sö lµ mét bé m«n khoa häc gióp häc sinh n¾m v÷ng ®îc kiÕn thøc c¬ b¶n, cÇn thiÕt vÒ lÞch sö d©n téc vµ lÞch sö thÕ giíi. Nhng nh÷ng n¨m häc tríc Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ DiÖu LiÕn – Trêng THCS D¬ng Thuû Trang 9 §æi míi ph¬ng ph¸p kiÓm tra ®¸nh gi¸ n©ng cao chÊt lîng bé m«n LÞch sö ®©y LÞch sö ®îc coi lµ mét m«n häc nÆng tÝnh lý thuyÕt, häc sinh chØ cÇn häc thuéc nh÷ng g× ë s¸ch gi¸o khoa vµ gi¸o viªn cung cÊp lµ ®ñ. HiÖn nay, ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn vÒ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, ph¬ng ph¸p d¹y häc m«n LÞch sö còng ®îc thay ®æi nhiÒu. ViÖc kiÓm tra ®¸nh gi¸ häc sinh còng cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu chØnh mang tÝnh kh¸ch quan vµ chÝnh x¸c tíi nøc tèi ®a cã thÓ, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó mçi häc sinh béc lé thùc chÊt kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é cña m×nh. NÕu lµm ®îc nh÷ng ®iÒu ®ã, t«i tin ch¾c r»ng viÖc ®æi míi kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh ®èi víi bé m«n LÞch sö lµ mét trong nh÷ng con ®êng cã hiÖu qu¶ nhÊt nh»m ph¸t huy tèi ®a tÝnh n¨ng ®éng cña häc sinh, t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh cã thêi c¬ kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn tri thøc míi. Ph¬ng ph¸p kiÓm tra tr¾c nghiÖm ®èi víi bé m«n lÞch sö sÏ ®îc ¸p dông réng r·i trong n÷ng n¨m häc tíi ë bËc THCS. D¬ng Thñy, th¸ng 11 n¨m 2008 Ngêi viÕt TrÇn ThÞ DiÖu LiÕn Ngêi thùc hiÖn: TrÇn ThÞ DiÖu LiÕn – Trêng THCS D¬ng Thuû Trang 10