Tài liệu Bài thuyết trình tìm hiểu về vùng văn hóa của vùng châu thổ bắc bộ

GVGD: LÊ THỊ THANH GIAO NHÓM 7 – K44 TC & QLSK NỘI DUNG KHÔNG GIAN VĂN HÓA CỦA VÙNG LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ CHỦ THỂ VĂN HÓA CỦA VÙNG MỘT SỐ NÉT ĐẶC TRƯNG VĂN HÓA CỦA VÙNG KHÔNG GIAN VĂN HÓA CỦA VÙNG Vị trí Địa Lý Vùng châu nằm ở thổphía Bắc Bắc đất nước, phíađiểm Bắc của giáp Vùng Bộ là tâm văn đường hóa Việtgiao Bắc,lưu Phía Nam con giáp vùng Trung Bộ, quốc tế văn theohóahai phía Tây giáp Tây vùng -văn hóa trục chính: Tây Bắc, phía- Đông Đông và Bắc Nam. giáp biển Đông. KHÔNG GIAN VĂN HÓA CỦA VÙNG Vị trí này khiến cho nó trở thành là mục tiêu xâm lược đầu tiên của tất cả bọn xâm lược muốn bành trướng thế lực vào lãnh thổ Đông Nam Á. Nhưng cũng tạo điều kiện cho cư dân có thuận lợi về giao lưu và tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại. KHÔNG GIAN VĂN HÓA CỦA VÙNG Về mặt địa hình Châu thổ Bắc Bộ là địa hình núi xen kẽ đồng bằng hoặc thung lũng, thấp và bằng phẳng, dốc thoải từ Tây Bắc xuống Đông Nam, từ độ cao 10 – 15m giảm dần đến độ cao mặt biển. KHÔNG GIAN VĂN HÓA CỦA VÙNG Vị trí Khí hậu Khí hậu bốn mùa với mỗi mùa tương đối rõ nét. Đồng bằng Bắc Bộ có một mùa đông thực sự với ba tháng có nhiệt độ trung bình dưới 18 độ, khiến vùng này cấy được vụ lúa ít hơn các vùng khác. KHÔNG GIAN VĂN HÓA CỦA VÙNG Về môi trường nước Mạng lưới sông ngòi khá dày, gồm các dòng sông lớn như sông Hồng, sông Thái Bình, sông Mã, cùng các mương máng tưới tiêu dày đặc. Thủy chế các dòng sông cũng có hai mùa rõ rệt. Ngoài khơi, thủy triều vịnh Bắc Bộ theo chế độ nhật triều, mỗi ngày có một lần nước lên và một lần nước xuống. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ CHỦ THỂ VĂN HÓA CỦA VÙNG Chủ thể văn hóa Trongdân quá nguyên trình phát thuỷ triển, dần Cư dần trên nhómcácViệt Mường sống vùng đồng phát triển mạnh nhóm kia bằng Bắc hơn ViệtcácNam và trở thành chủ thể văn hóa đương thời đều thuộc chínhchủng của vùng. các tộc Nam Á (Việt - Mường, Môn Khơ me, Hán – Thái). Những giá trị văn hóa của vùng là những sản phẩm từ sự sáng tạo, cần cù của nhóm Việt Mường, trong đó dân tộc Kinh đóng vai trò cốt lỏi. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ CHỦ THỂ VĂN HÓA CỦA VÙNG Về lịch sử Vùng văn hóa Bắc Bộ là vùng đất lịch sử lâu đời nhất của người Việt, nơi khai sinh của vương triều Đại Việt, đồng thời cũng là quê hương của các nền văn hóa Đông Sơn, Thăng Long- Hà Nội. Vùng cũng là nơi bắt nguồn của văn hóa Trung Bộ và Nam Bộ. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ CHỦ THỂ VĂN HÓA CỦA VÙNG Về kinh tế Nông nghiệp lúa nước trên vùng châu thổ các con sông lớn (Hồng, Mã, Cả, Chu) đã trở thành ngành kinh tế chủ yếu LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ CHỦ THỂ VĂN HÓA CỦA VÙNG Người nông dân Việt Bắc Bộ là người dân đồng bằng đắp đê lấn biển trồng lúa. Nghề khai thác hải sản không mấy phát triển. Các làng ven biển thực ra chỉ là các làng làm nông nghiệp, có đánh cá và làm muối. Người nông dân Việt Bắc Bộ là những cư dân “xa rừng nhạt biển”. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ CHỦ THỂ VĂN HÓA CỦA VÙNG Để tận dụng thời gian nhàn rỗi của vòng quay mùa vụ, người nông dân đã làm thêm nghề thủ công. Hàng trăm nghề thủ công, các làng phát triển thành chuyên nghiệp với những người thợ có tay nghề cao. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ CHỦ THỂ VĂN HÓA CỦA VÙNG Tổ chức Làng, Xã Làng là đơn vị xã hội cơ sở của nông thôn Bắc Bộ, tế bào sống của xã hội Việt. Làng, xã Bắc Bộ là những làng xã điển hình của của nông thôn Việt với sự khép kín rất cao: lũy tre dày, cổng làng đóng mở sáng tối,… LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ CHỦ THỂ VĂN HÓA CỦA VÙNG Sự gắn bó giữa con người và con người trong cộng đồng làng Bắc Bộ, không chỉ là quan hệ sở hữu trên đất làng, trên những di sản hữu thể chung như đình làng, chùa làng v.v…, mà còn là sự gắn bó các quan hệ về tâm linh, về chuẩn mực xã hội, đạo đức. Đảm bảo cho những quan hệ này là các hương ước, khoán ước của làng xã. MỘT SỐ NÉT ĐẶC TRƯNG VĂN HÓA CỦA VÙNG I II III • Sự phân chia thành các tiểu vùng văn hóa của vùng • Đặc điểm văn hoá vật chất • Đặc điểm văn hoá tinh thần MỘT SỐ NÉT ĐẶC TRƯNG VĂN HÓA CỦA VÙNG I • Sự phân chia thành các tiểu vùng văn hóa của vùng Tiểu vùng trung tâm Đồng bằng sông Hồng Tiểu vùng duyên hải Vùng đồng bằng sông Hồng Tiểu khu vực rìa đồng bằng sông Hồng Tiểu vùng văn hóa Thanh – Nghệ - Tĩnh Tiểu vùng trung tâm Đồng bằng sông Hồng Có ranh giới phía Tây là Sông Đáy, phía Đông tới Hải Phòng, phía Bắc từ sông Hồng, sông Đuống thoải dần về phía duyên hải. Châu thổ này được hình thành bởi sự bồi tụ phù sa của hệ thống sông Hồng là chính. Người dân tiểu vùng trung tâm châu thổ, đặc biệt là những người dân Thăng Long - Hà Nội vốn rất nổi tiếng là thanh lịch về vốn văn hóa tinh thần, về cách ăn mặc trang nhã, các món ăn chế biến tinh vi, khéo léo. Tiểu vùng duyên hải Vùng đồng bằng sông Hồng Tiểu vùng duyên hải bao gồm các khu vực ven biển phía đông nam của vùng Đồng bằng Sông Hồng, giáp với vịnh Bắc Bộ Đặc điểm văn hóa nổi bật nhất của vùng chính là sự phân trộn văn hóa do cư dân từ các khu vực khác dồn đến và gắn bó chặt chẽ với quá trình khai hoang các vùng bãi triều. Trong đó độc đáo hơn cả là sự phát triển rộng rãi của đạo Thiên chúa trong khu vực. Tiểu khu vực rìa đồng bằng sông Hồng Ranh giới của tiểu vùng có thể giới hạn thuộc địa bàn các huyện giáp ranh với vùng trung du và miền núi phía Bắc Đây là nơi tập trung nhiều lễ hội nhất của cả nước với nhiều hoạt động vừa có ý nghĩa vừa thú vị và sôi nổi. Tiểu vùng văn hóa Thanh – Nghệ - Tĩnh Nét đặc trung nhất của vùng đó là tính hai mang, có Ranh giới của trưng vùng cơ baobản gồm bằng và những nét đặc củavùng vùngđồng văn hóa châu trungnhưng du cácphát tỉnh Thanh Hóavùng – Nghệ – Hàtrung Tỉnh. dài thổ triển trên đấtAn miền hẹp, đầy thiên tai và khắc nghiệt nên mang nét đặc Do vị của trí địa lý nên tiểu Trung Bộ để thích nghi với trưng vùng văn hóa vùngtrường đất này cókhắc những môi sống nghiệt. đặc điểm tách biệt so với các tiểu vùng khác.