CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
----------*****----------
Hà Nội,ngày 25 tháng 11 năm 2014
PHIẾU THÔNG TIN HỌC SINH
1. Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh/ thành phố: Hà Nội.
2. Phòng Giáo dục và Đào tạo: Quận Hoàng Mai.
3. Trường: Trung học cơ sở Tân Mai.
4. Địa chỉ: Phường Tân Mai, Quận Hoàng Mai, Thành phố
Hà Nội.
5. Điện thoại:
Email:
6. Thông tin học sinh:
Họ và tên: Trần Lê Hưng.
Lớp:
9A
Ngày sinh: 30/10/2000.
1
Điện thoại:
Email:
[email protected]
1.Tên tình huống giải quyết.
VÌ SAO HƯNG ĐẠO VƯƠNG TRẦN QUỐC TUẤN – MỘT
VỊ TƯỚNG TÀI CỦA TRIỀU ĐẠI NHÀ TRẦN TRONG
LỊCH SỬ DÂN TỘC VIỆT NAM ĐƯỢC NHÂN DÂN TÔN
SUY LÀ ĐỨC THÁNH TRẦN
2-1. Tình huống xảy ra
Năm học 2013-2014, em chuyển về trường THCS Tân Mai quận
Hoàng Mai- Hà Nội học tập. Quê em ở Thái Bình có rất nhiều di tích
lịch sử, văn hóa cấp Quốc gia. Trong dịp về thăm Hưng Hà quê em, em
được bố mẹ đưa đi thăm quan khu di tích lịch sử Đền thờ các vua Trần
và Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn - nơi phát tích triều nhà Trần là
một triều đại huy hoàng, rực rỡ nhất trong các chế độ phong kiến Việt
Nam.
2
Đền thờ các Vua Trần và Trần Quốc Tuấn – xã Tiến Đức – Hưng Hà –
Thái Bình.
Trong lúc em cùng bố mẹ sang Đền Đức Thánh Trần dâng hương
thì có một vài cô bác trong đoàn khách gặp và hỏi em: “ Cháu à ?, có
phải khu Đền này thờ Đức Thánh Trần không cháu” . Em trả lời “ Dạ,
vâng ạ! ”.Một cô trong đoàn hỏi em: “Cháu đi dâng hương cháu có hiểu
biết gì về thân thế sự nghiệp của vị Đức Thánh Trần Hưng Đạo không?
và vì sao ông được nhân dân Việt nam tôn suy là Đức Thánh Trần”.
Bằng những kiến thức hiểu biết đã học trong nhà trường: Văn học, địa
lý, lịch sử, công dân… và hiểu biết về lịch sử quê hương , em đã thuyết
trình cho các cô bác về thân thế sự nghiệp, công lao to lớn cũng như lý
do vì sao ông được nhân dân ta tôn suy là Đức Thánh Trần.
2-2. Mục tiêu giải quyết tình huống.
+ Lịch sử triều đại Nhà Trần
+ Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn với những chiến công hiển
hách.
+ Vì sao Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn được nhân dân tôn
suy là Đức Thánh Trần?
2-3- Kỹ năng.
3
+ Vận dụng kỹ năng thuyết minh để giới thiệu về lịch sử triều đại
Nhà Trần và thân thế, sự nghiệp, công lao to lớn của Hưng Đạo Vương
Trần Quốc Tuấn.
+ Cách viết bài văn thuyết minh về danh nhân là kỹ năng cần thiết
mà môn Ngữ văn cung cấp để chúng ta viết bài tìm hiểu về triều đại
Nhà Trần và Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn.
2-4- Thái độ.
+ Mỗi học sinh cần biết tự hào về lịch sử và các anh hùng dân tộc,
tinh thần yêu nước, tinh thần chống giặc ngoại xâm bảo vệ Tổ Quốc.
+ Mỗi bạn học sinh là một tuyên truyền viên tích cực giới thiệu về
Tổ quốc, quê hương, những anh hùng dân tộc, về ý thức bảo về chủ
quyền Tổ quốc của thế hệ trẻ.
3 - Tổng quan về các nghiên cứu liên quan đến việc giải quyết
tình huống:
Các đơn vị kiến thức trong các môn học liên quan đến tình huống.
+ Ngữ văn 8:
- Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn.
- Phương pháp thuyết minh.
+ Lịch sử:
- Tìm hiểu trên các trang Wes về lịch sử triều đại
Nhà Trần, về thân thế sự nghiệp của Trần Quốc Tuấn.
- Sự hình thành phát tích của triều đại Nhà Trần, công lao của Trần
Quốc Tuấn trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên
Mông.
+ Địa lý:
- Sự hình thành và phát triển của địa phương tỉnh Thái Bình.
+ Công dân:
- Giáo dục về lòng yêu quê hương đất nước, uống nước nhớ nguồn, biết
ơn các anh hùng dân tộc.
4 - Giải pháp giải quyết tình huống:
Bước 1: Thu thập tư liệu, hình ảnh.
+ Tư liệu sử dụng: Các bài viết trên sách, báo.
+ Ứng dụng các công nghệ thông tin.
Bước 2: Viết các ý chính.
Bước 3: Tìm hiểu thực tế.
Bước 4: Viết thành bài văn.
Bước 5: Giới thiệu đoàn du khách về tình huống.
4
5 - Thuyết minh tiến trình giải quyết tình huống:
- Thưa các bác, các cô !
Trước hết cho cháu được cảm ơn các bác, các cô đã về quê vùng
đất Hưng Hà quê cháu – nơi phát tích triều đại Nhà Trần từ thế kỷ 13
để dâng hương kỷ niệm, ghi nhớ công lao các vị vua Trần, các vị anh
hùng dân tộc. Nhờ câu hỏi của các bác, các cô mà cháu có cơ hội được
trình bày hiểu biết về vị tướng tài của dân tộc Việt Nam - Cụ Hưng Đạo
Vương Trần Quốc Tuấn được Hoàng gia Anh bầu chọn một trong mười
vị tướng tài của thế giới. Hơn hẳn là cháu có cơ hội tìm hiểu kỹ hơn vì
sao Ông còn được người dân Việt tôn sùng như bậc thánh, nên còn
được gọi là Đức thánh Trần.và được thờ phụng ở rất nhiều nơi trên
mọi miền Tổ Quốc.
Đền Trần ở tỉnh Nam Định
Theo lịch sử ghi chép lại: Vào tháng 12 âm lịch năm 1225, Vua
Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh theo sự sắp xếp
của Thái sư Trần Thủ Độ thì đó là chính là sự chuyển giao triều đại
giữa Nhà Lý với nhà Trần ( theo sự đánh giá của lịch sử đây là sự
chuyển giao hòa bình không tốn xương máu và xảy ra chiến tranh ).
Khi Trần Cảnh lên ngôi mở đầu vương triều Trần kế tục thành tựu
của Đại Việt chấn hưng thành Quốc gia hùng mạnh, có nền văn trị rực
rỡ, pháp quyền công minh, kinh tế phát triển, đời sống nhân dân ấm no.
Vương triều Trần đã xây dựng quân đội với đội ngũ tướng lĩnh
xuất sắc, nòng cốt lại chính là các tướng trong hoàng tộc nhà Trần. Dù
5
xuất thân quyền quý nhưng các hoàng tử, thân tộc nhà Trần, ngoài lòng
yêu nước và bảo vệ quyền lợi dòng tộc - số lớn là những người có thực
tài cả văn lẫn võ. Thật hiếm dòng họ cai trị nào có nhiều nhân tài nổi
bật và nhiều chiến công như nhà Trần đó là Trần Quốc Tuấn, Trần
Nhân Tông, Trần Quang Khải, Trần Nhật Duật đều là những tên tuổi
lớn trong lịch sử Việt Nam. Đặc biệt Vương triều Trần đã sinh ra Hưng
Đạo Vương Trần Quốc Tuấn một con người văn võ song toàn, người có
công vô cùng to lớn trong công cuộc chống quân xâm lược Nguyên
Mông một đạo quân thiện chiến nhất thế giới lúc bấy giờ.
Ông sinh năm 1931, con An Sinh vương Trần Liễu - nguyên quán
phủ Long Hưng ( Hưng Hà – Thái Bình ngày nay ). Khi lớn lên, ông có
dung mạo khôi ngô, thông minh hơn người, đọc thông hiểu rộng, có tài
văn võ được cha tìm cho ông thầy giỏi võ truyền bảo.
Tượng đài Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn.
Trong cả ba lần quân Nguyên Mông tấn công Đại Việt, ông đều
được vua Trần cử làm tướng chống trận. Đặc biệt ở kháng chiến chống
nhà Nguyên Mông lần thứ hai và thứ ba, ông được Vua Trần Nhân
Tông phong làm Tiết chế các đạo quân thủy bộ. Dưới sự lãnh đạo của
6
ông, quân dân Đại Việt chiến thắng ở Chương Dương, Hàm Tử, Vạn
Kiếp, Bạch Đằng, đuổi quân Nguyên - Mông ra khỏi đất nước.
Với lòng quyết tâm kiên định đánh giặc cứu nước cuả ông trước
đất nước ngàn cân treo sơi tóc: Tháng 12 năm Giáp Thân 1284, đại
binh Thoát Hoan tiến đánh Chi Lăng, Hưng Đạo Vương Trần Quốc
Tuấn đưa quân chạy về Vạn Kiếp. Vua Nhân Tông thấy thế giặc mạnh,
cho mời Hưng Đạo Vương về Hải Dương mà phán rằng: "Thế giặc to
như vậy, mà chống với chúng thì dân chúng bị tàn sát, nhà cửa bị phá
hại, hay là trẫm sẽ chịu hàng để cứu muôn dân”
Hưng Đạo Vương tâu: "Bệ hạ nói câu ấy là lời nhân đức, nhưng
Tôn miếu Xã tắc thì sao? Nếu Bệ hạ muốn hàng, xin trước hết hãy
chém đầu thần đi đã, rồi sau hãy hàng!!”
Để giáo dục các tướng sĩ phép dùng binh ông đã soạn hai bộ binh
thư: Binh thư yếu lược, và Vạn Kiếp tông bí truyền thư để dạy bảo các
tướng cách cầm quân đánh giặc. Ông biết dĩ đoản binh chế trường trận,
có nghĩa là lấy ngắn chống dài. Khi giặc lộ rõ ý định gây hấn, Trần
Quốc Tuấn truyền lệnh cho các tướng, răn dạy chỉ bảo lẽ thắng bại tiến
lui.
Năm 1258, giặc Nguyên Mông xâm lược nước ta lần thứ nhất và
chúng đã bị thất bại sau đó chúng vẫn sai sứ sang nước ta nhũng nhiễu
bắt cống nạp vàng bạc, ngọc lụa, thực hiện âm mưu thôn tính Đại Việt.
Những năm đầu thập kỷ 80 của thế kỷ 13, giặc Nguyên – Mông càng ra
sức hoành hành, ngọn lửa chiến tranh sắp bùng lên dữ dội. Để chuẩn bị
chiến tranh, nhà Trần tăng cường bố phòng biên cương phía Bắc và ải
Vân Đồn, mở hội nghị Diên Hồng, hội nghị quân sự Bình Than vào
cuối năm 1283-đầu năm 1284. Trần Quốc Tuấn đã viết “ Hịch tướng sĩ
” vào các năm 1283-1284 trước khi 50 vạn quân Nguyên – Mông do
Thoát Hoan cầm đầu kéo sang xâm lược nước ta lần thứ hai ( 1285 ).
Bản Hịch tướng sĩ của ông viết bằng giọng văn thống thiết hùng
hồn, mang tầm tư tưởng của một bậc "đại bút" khích lệ tinh thần đánh
giặc cho các tướng sĩ. Bài hịch nêu gương các trung thần nghĩa sĩ đã xả
thân vì nước trong Bắc sử để kích thích tinh thần trũng của các tướng
sĩ, nêu lòng căm thù sôi sục và tinh thần quyết chiến của vị thống soái
trước tội ác và dã tâm của giặc Nguyên – Mông. Ông nhắc lại ân nghĩa
sâu nặng giữa chủ soái với các tướng sĩ, phê phán tư tưởng mất cảnh
giác của các tướng sĩ, nghiêm khắc chỉ ra con đường bại vong đau đớn
nhục nhã. Xác định tinh thần thái độ sẵn sàng chiến đấu cho các tướng
sĩ khi Tổ quốc lâm nguy, chỉ ra viễn cảnh huy hoàng thắng trận. Nêu
7
yêu cầu cho các tướng sĩ hãy ra sức học tập binh thư, cảnh cáo những
kẻ khinh bỏ “ Binh thư yếu lược” là nghịch thù.
Sau đó tướng sĩ một lòng dốc tâm quyết chiến quyết thắng họ
thích lên tay hai chữ “ Sát Thát ”, cả những đội quân thiếu niên do Trần
Quốc Toản là bậc cháu trong hoàng tộc triều Trần cũng sát cánh với lá
cờ thêu sáu chữ vàng “ Phá cường địch báo Hoàng ân ”. Chiến thắng
này làm nức lòng dân tộc, mở ra một thời kỳ vẻ vang cho Đại Việt. Cho
đến ngày nay chúng ta vẫn tự hào về cuộc kháng chiến vĩ đại và vai trò
công lao to lớn của Trần Quốc Tuấn.
Tranh minh họa chiến thắng Bạch Đằng
Còn vì sao Ông còn được người dân Việt tôn sùng như bậc thánh,
nên còn được gọi là Đức Thánh Trần, theo những hiểu biết của cháu có
lẽ không hẳn ông là vị tướng có tài chỉ đạo toàn dân đánh đuổi quân
xâm lược Nguyên Mông, điều mà cả nhà triều Nhà Trần, cũng như triều
Nguyên Mông lúc bấy giờ và các hậu thế sau này khâm phục ông là vì
ông biết bỏ qua hiềm khích giữa bố ông ( Trần Liễu ) với đức vua Trần
Thái Tông (tức Trần Cảnh) là do Trần Thủ Độ lo sợ triều Trần không
có người nối dõi trong lúc nhà Trần vừa mới đoạt được ngôi báu từ
triều Lý nên đã bắt vợ của Trần Liễu là Thuận Thiên công chúa lúc ấy
có thai ba tháng về làm vợ Trần Cảnh (chị thay cho em), vì Lý Chiêu
8
Hoàng không có con. Chính vì lẽ đó mà Trần Liễu oán giận Trần Cảnh,
lúc sắp mất, cha ông An Sinh Vương Trần Liễu cầm tay ông, trăng trối
rằng: "Con không vì cha lấy được thiên hạ, thì cha chết dưới suối vàng
cũng không nhắm mắt được". Ông ghi điều đó trong lòng, nhưng không
cho là phải. Ông có lần đem lời cha trăng trối hỏi người con thứ là
Hưng Nhượng vương Trần Quốc Tảng. Trần Quốc Tảng tiến lên thưa:
"Tống Thái Tổ vốn là một ông lão làm ruộng, đã thừa cơ dấy vận nên
có được thiên hạ.” Trần Quốc Tuấn rút gươm mắng: "Tên loạn thần là
từ đứa con bất hiếu mà ra" và định giết Quốc Tảng, Hưng Vũ vương
hay tin, vội chạy tới khóc lóc xin chịu tội thay, Quốc Tuấn mới tha.
Ông không đặt thù nhà lên trên quyền lợi dân nước, xã tắc. Ông
đã biết dẹp thù riêng, vun trồng cho mối đoàn kết giữa tông tộc họ Trần
khiến cho nó trở thành cội rễ của đại thắng.
Là một tướng tài ông luôn lấy dân làm gốc: Đó là t háng 6 năm
1300, ông bị ốm. Vua ngự tới nhà thăm, hỏi rằng: " Nếu có điều chẳng
may, mà giặc phương Bắc lại sang xâm lược thì kế sách như thế nào?"
Ông đã trả lời: “Vua tôi đồng tâm, anh em hòa mục, cả nước góp sức,
giặc phải bị bắt ”. Ông đã trăng trối những lời cuối cùng, thật thấm thía
và sâu sắc cho mọi thời đại dựng nước và giữ nước: “ Thời bình phải
khoan thư sức dân để làm kế sâu rễ bền gốc, đó là thượng sách giữ
nước vậy."
Sau khi ông mất, triều đình phong tặng là Thái sư Thượng Phụ
Quốc công Nhân Vũ Hưng Đạo Đại Vương. Nhân dân Đại Việt vô
cùng thương tiếc người anh hùng dân tộc đã có công lao to lớn trong
cuộc kháng chiến chống xâm lược Nguyên Mông bảo vệ toàn vẹn lãnh
thổ và độc lập dân tộc nên lập đền thờ ông trên nền Vương phủ gọi là
đền Kiếp Bạc. Người dân Đại Việt kính trọng vinh danh Đức Thánh
Trần và lập đền thờ ở nhiều nơi.
Thưa các bác các cô! Với tấm lòng biết ơn và ghi nhớ công lao
các thế hệ đi trước cháu đã trình bày những kiến thức hiểu biết của
cháu trong nhà trường, kết hợp với những kiến thức thực tế truyền đạt
tới các bác, các cô về Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn.
Cháu cảm ơn các bác, các cô đã về nơi phát tích của triều Trần –
Hưng Hà quê cháu để cháu có dịp thể hiện sự hiểu biết, tự hào về vùng
đất quê hương.
6 – Ý nghĩa của việc giải quyết tình huống.
Trên đây là tình huống thực tiễn xảy ra trong đời sống được sử
dụng các kiến thức liên môn ứng dụng thiết thực, có ý nghĩa giáo dục
lòng yêu nước, yêu quê hương, tự hào về lịch sử dân tộc, khơi gợi ý
9
thức trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc giữ gìn và bảo vệ Tổ Quốc
trong thời đại ngày nay.
Bài viết là những cố gắng của học sinh chúng em trong việc vận
dụng học hỏi từ sách vở, thầy cô, gia đình và những kiến thức trên
những trang mạng giúp chúng em có được sự hiểu biết về quá khứ dân
tộc, niềm tự hào tự tôn về truyền thống đấu tranh của dân tộc Việt Nam
ta từ xưa đến nay.
10