1
A. MÅÍ ÂÁÖU:
Ngaìy nay phong traìo laìm kinh tãú theo mä hçnh VAC âaî âæåüc phaït triãøn vaì
nhán räüng åí nhiãöu âëa phæång. VAC laì sæû phaït huy coï choün loüc vaì khäng ngæìng
âäøi måïi náng cao nhæîng kinh nghiãûm truyãön thäúng cuía nhán dán. Trong mä hçnh
âoï, nuäi caï ao khäng chè nhàòm caíi thiãûn bæîa àn haìng ngaìy maì coìn taûo ra caïc saín
pháøm haìng hoïa coï giaï trë. Nghãö nuäi thuíy saín âaî goïp pháön tàng thu nháûp, caíi thiãûn
âåìi säúng cuía ngæåìi dán vaì coï yï nghéa thiãút thæûc trong cäng taïc xoïa âoïi giaím
ngheìo.
Muäún phaït triãøn nghãö thuíy saín coï hiãûu quaí cao, ngæåìi dán cáön nàõm væîng kyî
thuáût, biãút váûn duûng âuïng vaìo thæûc tiãùn. Ngoaìi caïc yãúu täú nhæ nguäön väún, âiãöu
kiãûn tæû nhiãn, cå såí váût cháút kyî thuáût... thç kyî thuáût âoïng vai troì ráút quan troüng, coï
aính hæåíng låïn âãún nàng suáút vaì saín læåüng nuäi.
Âãø giuïp baì con coï thãm väún hiãøu biãút trong saín xuáút, âæåüc sæû âäöng yï cuía
Trung tám phaït triãøn näng thän Træåìng Âaûi hoüc Näng Lám - Huãú, chuïng täi xin
giåïi thiãûu táûp baìi giaíng vãö kyî thuáût nuäi caï ao âãø baì con tiãûn theo doîi.
B. NÄÜI DUNG:
I. CHOÜN ÂËA ÂIÃØM NUÄI:
Ao nuäi nãn âaìo åí nhæîng nåi coï næåïc quanh nàm hoàûc ao coï næåïc trãn saïu
thaïng trong nàm. Ao coï thãø âæåüc âaìo åí trong væåìn, âaìo trãn caïc traíng caït näüi
âäöng, dæûa vaìo caïc eo ngaïch cuía caïc tràòm, caïc vuìng xung quanh tràòm coï âäü sáu
khäng låïn âãø ngàn thaình caïc ao nuäi.
Khi choün âëa âiãøm âaìo ao, nãn choün nhæîng vuìng næåïc coï rau muäúng, beìo,
caïm, rãu xanh moüc. Âáy laì nhæîng vuìng næåïc täút coï thãø âæa vaìo nuäi caï coï hiãûu
quaí. Traïnh âaìo ao åí nhæîng nåi coï nàn, laïc, tranh moüc nhiãöu, vç nhæîng khu væûc naìy
thæåìng bë chua pheìn, muäún âæa vaìo nuäi phaíi âáöu tæ caíi taûo nhiãöu.
Âäúi våïi loaûi hçnh nuäi caï ao, váún âãö khoï khàn trong viãûc choün âëa âiãøm âaìo
ao laì phaíi tçm âæåüc nhæîng vuìng âáút áøm, coï maûch næåïc ngáöm cao, træí læåüng låïn,
cung cáúp âuí læåüng næåïc quanh nàm âãø nuäi caï.
Trong quaï trçnh nuäi, chuïng ta cáön chuï yï caïc chè tiãu sau:
1. Caïc yãúu täú mäi træåìng thêch håüp:
§ pH: 6 - 8
§ Âäü sáu mæûc næåïc: 0,5 - 2,0 m
Tän Tháút Cháút - Baìi giaíng kyî thuáût nuäi caï ao
Bm Nuäi Träöng Thuíy Saín 15/2/2001 ---
2
§ Xa caïc nguäön næåïc âäüc haûi
§ Âäü trong 0,4 - 0,8 m
2. Âëa hçnh âëa cháút:
§ Màût âáút phaíi bàòng phàóng, cao trçnh âã täút nháút coï khaí nàng væåüt luî.
§ Âáút thêch håüp laì loaûi âáút thët
§ Trong âáút khäng nãn coï caïc kim loaûi nàûng nhæ Fe, Zn, Pb... våïi haìm
læåüng låïn seî gáy aính hæåíng xáúu cho caï nuäi sau naìy.
3. Âiãöu kiãûn kinh tãú - xaî häüi:
§ Ao nuäi gáön nåi cáúp giäúng âãø thåìi gian váûn chuyãøn ngàõn, êt aính
hæåíng âãún sæïc khoíe con giäúng
§ Giao thäng thuáûn tiãûn
§ Gáön chåü âãø thuáûn låüi cho viãûc thuã lao âäüng, mua nguyãn váût liãûu vaì
thæïc àn cho caï
§ Ao nãn phán bäú nåi coï tçnh hçnh an ninh tráût tæû täút.
II. XÁY DÆÛNG AO:
Sau khi choün âæåüc âëa âiãøm, chuïng ta tiãún haình xáy dæûng ao. Ao coï thãø laìm
bàòng phæång phaïp thuí cäng hoàûc cå giåïi nhæng phaíi baío âaím båì, âaïy ao chàõc
chàõn, næåïc khäng roì rè.
Ao täút nháút âæåüc âaìo trong muìa khä. Nãúu âaìo ao trong muìa mæa seî gàûp
nhiãöu khoï khàn nhæ keïo daìi thåìi gian, täún keïm váût liãûu maì cháút læåüng khäng cao.
1. Chuáøn bë màût bàòng:
Phaït hãút cáy coí, chàût cáy, âaìo hãút gäúc rãù âæa ra khoíi khu væûc laìm ao.
2. Khaío saït vuìng âáút âàõp båì:
Xaïc âënh âäü cao cuía âaïy ao, âã, cäúng, hãû thäúng cáúp thoïat næåïc. Táút caí caïc
yãúu täú naìy phuû thuäüc vaìo âäü cao mæûc næåïc nguäön cung cáúp næåïc cho ao nuäi...
Chuï yï âäü cao cuía âã bao phaíi væåüt âæåüc luî.
3. Hçnh daûng vaì diãûn têch ao:
Ao täút nháút laì hçnh chæî nháût chiãöu daìi låïn gáúp 2 - 3 láön chiãöu räüng. Diãûn têch
cuía ao nuäi tuìy thuäüc vaìo âiãöu kiãûn cuía tæìng gia âçnh. Diãûn têch ao coï thãø tæì vaìi
tràm âãún vaìi ngaìn meït vuäng.
Tän Tháút Cháút - Baìi giaíng kyî thuáût nuäi caï ao
Bm Nuäi Träöng Thuíy Saín 15/2/2001 ---
3
Âäü sáu cuía ao phuû thuäüc vaìo tênh cháút âáút, âäü sáu cuía maûch næåïc ngáöm vaì
âäü chua pheìn cuía nguäön næåïc. Thäng thæåìng âäü sáu cuía ao tæì 1 - 1,5 m. Khi âaìo
ao nãn bäú trê caûnh chiãöu daìi ao nàòm xuäi theo hæåïng gioï chênh trong nàm. Cäúng
thaïo næåïc nãn âàût nàòm cuäúi hæåïng gioï. Âäúi våïi nhæîng ao coï thãø bë traìn vaìo muìa
mæa chuïng ta phaíi laìm cäúng traìn. Âaïy ao coï âäü däúc vãö cäúng thaïo næåïc, âãø tiãûn cho
viãûc thaïo næåïc, båm khä ao trong kháu caíi taûo.
Nãn coï cäúng cáúp vaì thaïo næåïc riãng biãût âäúi våïi nhæîng ao låïn hån 500 m2.
Âäúi våïi nhæîng ao låïn, cäúng nãn laìm bàòng xi màng. Ao nuäi täút nháút phaíi chuí âäüng
âæåüc nguäön næåïc. Cáön trang bë maïy båm âãø chuí âäüng giaíi quyãút nhæîng sæû cäú trong
quaï trçnh nuäi nhæ næåïc ao bë nhiãùm báøn, taío phaït triãøn quaï mæïc hoàûc do nhiãùm
âäüc hoïa cháút... Trong caïc træåìng håüp trãn, chuïng ta phaíi këp thåìi thay næåïc cho ao
nuäi âãø cæïu säúng âaìn caï.
III. CAÏC BIÃÛN PHAÏP KYÎ THUÁÛT:
Trong tæû nhiãn loaìi sinh váût täön taûi trong ao laì loaìi phuì håüp nháút våïi caïc
âiãöu kiãûn säúng cuía ao âoï. Tuy nhiãn, trong nuäi nhán taûo thç khäng hàón nhæ váûy.
Âäúi tæåün g nuäi âæåüc con ngæåìi taûo moüi âiãöu kiãûn thuáûn låüi nháút âãø chuïng sinh
træåíng vaì phaït triãøn coìn táút caí caïc sinh váût coï haûi khaïc thç con ngæåìi duìng moüi
biãûn phaïp âãø tiãu diãût, loaûi træì chuïng ra khoíi thuíy væûc.
Vç váûy, trong ao nuäi sæû cán bàòng sinh thaïi âæåüc thiãút láûp mäüt caïch giaí taûo,
keïm bãön væîng. Ngæåìi nuäi phaíi luän taïc âäüng træûc tiãúp hay giaïn tiãúp lãn ao nuäi
âãø duy trç hãû sinh thaïi coï låüi nháút cho âäúi tæåüng nuäi.
Vç caïc lyï do âoï, chuïng ta cáön phaíi kiãøm tra caïc thäng säú kyî thuáût cuía ao
træåïc khi âæa vaìo nuäi. Âãø khàõc phuûc nhæîng nhæåüc âiãøm vaì phaït huy nhæîng màût
maûnh cuía ao chuïng ta cáön tiãún haình caïc bæåïc sau:
1. Caíi taûo ao:
a. Thaïo caûn båm khä âaïy ao:
Nãúu ao quaï sçnh thç cho veït båït buìn âaïy, sau âoï tiãún haình san bàòng âaïy ao.
Cao trçnh âaïy nãn nghiãng vãö miãûng cäúng thaïo næåïc.
b. Âoïng cäúng phåi khä âaïy ao âãø quaï trçnh quang hoïa xaíy ra triãût âãø, biãún
caïc cháút hæîu cå làõng tuû thaình caïc cháút dinh dæåîng vaì laìm thoïat âi caïc khê âäüc vaì
cæïng hoïa nãön âaïy.
c. Tu bäø âã cäúng, phaït quang buûi ráûm, láúp läù roì mäüi, diãût ãúch nhaïi, ràõn vaì
phåi ao khi chæa nuäi.
Tän Tháút Cháút - Baìi giaíng kyî thuáût nuäi caï ao
Bm Nuäi Träöng Thuíy Saín 15/2/2001 ---
4
d. Boún väi - phán: Väi væìa coï taïc duûng laì thuäúc diãût taûp væìa coï vai troì laì
phán boïn cho ao. Khi boïn väi nãn duìng väi bäüt âæïng âáöu gioï raíi âãöu khàõp diãûn
têch ao vaì khàõp màût trong thán âã. Haìm læåüng väi boïn cho ao khaïc nhau tuìy theo
cháút âáút cuía tæìng vuìng.
NHU CÁÖU VÄI CHO 100 m 2 T UÌY THUÄÜC ÂÄÜ pH CUÍA ÂÁÚT
pH cuía næåïc
(âäü pheìn)
4,0
4,0 - 4,5
4,5 -5,0
5,0 -5,5
5,5 - 6,0
6,0 - 6,5
Âáút caït pha seït hay
seït
35 kg
30 kg
25 kg
15 kg
10 kg
5kg
Âáút caït vaì âáút
muìn
17,0 kg
15,0 kg
12,5 kg
10,0 kg
5,0 kg
5,0 kg
Âáút caït
12,5 kg
12,5 kg
10,0 kg
5,0 kg
2,5 kg
0,0 kg
Læu yï:
Nhæîng chäù pheìn nhiãöu, ao måïi âaìo, pH næåïc tæì 3,0 - 3,5 khäng nãn boïn väi
ngay âãø khæí pheìn maì phaíi ræía ao træåïc bàòng caïch cho næåïc vaìo ra tæû do trong ao.
Âãø nhæ váûy trong 1- 2 thaïng âáöu âãún khi pH næåïc âaût 4 ta måïi xaí hãút næåïc âoúng
cäúng laûi, khæí pheìn kãút håüp âaûp råm xuäúng nãön âaïy âãø khæí pheìn.
Kãút håüp våïi viãûc boïn väi laì boïn phán âãø tàng âäü maìu måí, dinh dæåîng cuía ao
nuäi, thäng thæåìng ngæåìi ta sæí duûng våïi liãöu læåüng nhæ sau:
v Phán uí hoai 1- 3 taû cho 1000 m2 diãûn têch ao
v Phán hoïa hoüc 50 kg (âaûm, lán, kali tyí lãû 1: 1: 1 tyí lãû naìy coï thãø
thay âäøi tuìy theo cháút âáút) cho 1000 m2 diãûn têch ao.
Sau âoï tiãún haình caìy bæìa âaío âãöu âãø quaï trçnh khoaïng hoïa xaíy ra triãût âãø.
Âäúi våïi nhæîng ao do roì mäüi khäng thãø phåi khä âaïy ao hoaìn toaìn ta coï thãø phåi
khä pháön trãn, nhæîng pháön coìn laûi chuïng ta coï thãø sæí duûng thuäúc diãût taûp. Thuäúc
diãût taûp åí miãön Trung vaì miãön Nam hay sæí duûng laì haût maït, reûn hay, åí miãön Bàõc
duìng laï xoan.
* Haìm læåüng duìng:
• Haût maït khä: 3 - 4 kg / 1000 m2 diãûn têch ao
• Reûn hay tæåi 20 - 30 kg / 1000 m2 diãûn têch ao
• Laï xoan tæåi 100 - 200 kg / 1000 m2 diãûn têch ao
* Caïch raíi thuäúc:
Tän Tháút Cháút - Baìi giaíng kyî thuáût nuäi caï ao
Bm Nuäi Träöng Thuíy Saín 15/2/2001 ---
5
• Haût maït khä xay, hoàûc âám thaình bäüt hoìa næåïc teï khàõp màût ao
• Reûn hay tæåi âáûp cháûp hoìa næåïc teï khàõp màût ao xáúp næåïc
• Laï xoan ngám xuäúng ao thaình tæìng cuûm nåi næåïc sáu nháút
Træåïc khi âæa giäúng vãö thaí 3 - 7 ngaìy cho næåïc vaìo ao 30 - 40 cm âãø gáy
maìu, taûo cå såí thæïc àn tæû nhiãn cho caï nuäi. Nuäi caï thæûc cháút laì giæî gçn quaín lyï
næåïc ao cho täút " Nuäi caï laì nuäi næåïc ".
Kãút håüp våïi viãûc boïn phán, väi xuäúng nãön âaïy khi caíi taûo ao, luïc måïi cho
næåïc vaìo ta coï thãø boïn thuïc thãm phán.
§ Phán chuäöng 1 taû / 1000 m2 diãûn têch ao
§ Phán hoïa hoüc 10 kg (âaûm, lán, kali tyí lãû 1: 1: 1) /1000 m 2 diãûn têch ao.
Sau khi âaî laìm âáút, boïn phán, tu sæîa náng cáúp âã cäúng xong chuïng ta cho
næåïc vaìo ao åí mæïc 0,2 - 0,3m. Khi maìu næåïc âeûp, næåïc coï maìu xanh cuía taío, pH
âaût 7 - 8 chæïng toí næåïc ao âaî äøn âënh, cå såí thæïc àn tæû nhiãn âuí, ta cáúp thãm næåïc
âaût mæïc 0,8 - 1,5m tuìy âiãöu kiãûn cuía tæìng ao. Luïc naìy ao âaî coï thãø thaí giäúng vaìo
nuäi.
Chuï yï: Sau khi tiãún haình naûo veït âaïy ao, tu sæîa âã cäúng, boïn phán vaì cho
næåïc vaìo 0,2 - 0,3m nhæng khi quan saït trong ao váùn tháúy sæû täön taûi cuía caïc loìai àn
haûi caï. Ta phaíi tiãún haình raîi thuäúc diãût taûp hoàûc phaíi caíi taûo ao tråí laûi.
Caíi taûo ao laì mäüt bæåïc quan troüng quyãút âënh âãún kãút quaí nuäi sau naìy.
Ngæåìi nuäi khäng thãø xem nheû bæåïc caíi taûo ao maì phaíi hãút sæïc cáøn tháûn, phaíi âáöu
tæ nhiãöu cäng sæïc åí giai âoaûn âáöu thç sau naìy trong suäút quaï trçnh nuäi seî âåî váút vaí
vaì coï hiãûu quaí hån laì væìa nuäi væìa xæí lyï caïc sæû cäú do thiãúu sæû chuáøn bë træåïc.
2. Thaí giäúng:
a. Kêch thæåïc giäúng tiãu chuáøn:
Tuy theo âiãöu kiãûn cuía tæìng ao vaì nguäön väún cuía tæìng gia âçnh maì chuïng ta
coï thãø choün giäúng coï kêch thæïc thêch håüp âãø thaí nuäi.
Âäúi våïi nhæîng ao coï thãø nuäi caï quanh nàm, cháút âáút täút coï thãø choün giäúng
nhoí âãø thaí nuäi, tiãút kiãûm âæåüc tiãön chi phê khi mua giäúng. Kêch thæåïc caï giäúng
thaí cho caïc ao naìy coï thãø 3 - 4cm hoàûc 6 - 8cm. Âäúi våïi nhæîng ao thåìi gian coï
næåïc cuía ao ngàõn, khäng thãø keïo daìi vuû nuäi quanh nàm nãn thaí giäúng coï kêch
thæåïc tæì 15 - 20cm, âãø khi thu hoaûch caï âaût kêch thæoïc låïn måïi coï giaï trë.
Tän Tháút Cháút - Baìi giaíng kyî thuáût nuäi caï ao
Bm Nuäi Träöng Thuíy Saín 15/2/2001 ---
6
=> Giäúng caìng låïn tyí lãû säúng caìng cao, thåìi gian nuäi seî âæåüc ruït ngàõn
nhæng seî khoï khàn trong váûn chuyãøn vaì phaíi âáöu tæ säú tiãön låïn âãø mua giäúng.
b. Cháút læåüng giäúng:
Giäúng phaíi khoíe maûnh, âãöu cåî, maìu sàõc trong saïng, båi läüi nhanh nheûn,
khäng bë xáy xaït låì âåì, caïc pháön phuû phaíi coìn nguyãn veûn.
c. Muìa vuû thaí giäúng: Phuû thuäüc tæìng vuìng, tæìng âiãöu kiãûn ao nuäi, khaí nàng
coï næåïc cuía ao, khaí nàng væåüt luî... maì ao nuäi coï thãø nháûn giäúng vaìo thåìi âiãøm
thêch håüp nháút. ÅÍ miãön Bàõc vaì miãön Trung thåìi âiãøm thaí nuäi thæåìng sau 23 thaïng
10 haìng nàm.
d. Máût âäü thaí giäúng: 1-3 con /m2 âäúi våïi ao coï cháút âáút täút, næåïc baío âaím âuí
âäü sáu, chuí âäüng vaì coï khaí nàng cung cáúp thæïc àn âáöy âuí. Âäúi våïi nhæîng ao coï
âiãöu kiãûn nuäi keïm hån vaì khaí nàng cung cáúp thæïc àn haûn chãú nãn thaí våïi máût âäü
1 - 1,5 con /m2.
Tuy nhiãn, máût âäü giäúng thaí nuäi coìn phuû thuäüc vaìo kêch thæåïc giäúng thaí.
e. Thåìi gian thaí giäúng trong ngaìy:
Nãn thaí giäúng vaìo luïc maït tråìi, vaìo saïng såïm hoàûc khi chiãöu maït. Täút nháút
laì thaí âäöng loaût, baío âaím âuí säú læåüng vaì cháút læåüng. Do coï sæû khaïc nhau giæîa mäi
træåìng ao nuäi vaì traûi giäúng nãn giäúng mua vãö khäng âæa ngay xuäúng ao ngay maì
phaíi thuáön hoïa giäúng træåïc khi thaí. Khi thaí giäúng cáön tuán thuí caïc bæåïc sau:
• Ngám duûng cuû chæïa caï nuäi xuäúng mäi træåìng ao nuäi tæì 10 -15 phuït
• Cho næåïc ao vaìo duûng cuû chæïa tæìng êt mäüt cho âãún luïc âáöy
• Nghiãng dáön miãûng cho caï ra tæì tæì
• Quan saït tháúy caï lao nhanh vaìo mäi træåìng bàõt mäöi laì täút.
( Nãúu coï âiãöu kiãûn nãn thaí giäúng vaìo trong caïc giai låïn, quan saït hoaût
âäüng säúng cuía caï, xaïc âënh âæåüc tyí lãû säúng ... sau âoï måïi måí giai cho caï
vaìo ao. Giai nãn càõm ngay trong mäi træåìn g ao nuäi)
f. Caïch thæïc âãúm giäúng:
• Mua êt, âãúm tæìng con mäüt
• Mua nhiãöu ta phaíi âong cheïn hay cán máùu
Chuï yï:
Tän Tháút Cháút - Baìi giaíng kyî thuáût nuäi caï ao
Bm Nuäi Träöng Thuíy Saín 15/2/2001 ---
7
Khi laìm máøu phaíi hãút sæïc cáøn tháûn vç sai soït trong laìm máøu seî dáùn âãún sai
låïn khi nháûn säú nhiãöu. Khi láúy giäúng máøu phaíi láúy ngáøu nhiãn giäúng åí táöng trãn,
táöng giæîa vaì táöng dæåïi.
g. Váûn chuyãøn giäúng:
Váûn chuyãøn våïi säú læåüng êt, khoaíng caïch váûn chuyãøn ngàõn, thåìi gian váûn
chuyãøn dæåïi 1 giåì ta coï thãø váûn chuyãøn bàòng thuìng tän, thuïng, häüp gäù, soüt... Phêa
trong loït nilon âãø håí miãûng. Giæî mæïc næåïc sáu tæì 0,2 - 0,3 m. Máût âäü tæì 0,1 0,15kg /1 lit næåïc åí nhiãût âäü 25 - 30 0C.
Váûn chuyãøn våïi säú læåüng nhiãöu,
khoaíng caïch váûn chuyãøn xa, thåìi gian váûn chuyãøn trãn 1 giåì ta phaíi váûn chuyãøn
kên bàòng tuïi nilon coï båm oxy. Máût âäü 0,1 - 0,15kg /1 lit næåïc. Trong quaï trçnh
váûn chuyãøn sau 3 - 4 giåì phaíi thay næåïc vaì khê oxy.
3. Chàm soïc vaì quaín lyï:
a. Thay næåïc:
Tuìy theo tçnh traûng cuía næåïc ao, âiãöu kiãûn cáúp næåïc cuía ao maì ngæåìi nuäi
âãö ra chãú âäü thay næåïc cho ao nuäi. Ao coï nguäön næåïc chuí âäüng thç måïi coï thãø
nuäi våïi máût âäü daìy.
Váûy khi naìo thç cáön thay næåïc cho caï nuäi ?
• Coï dëch bãûnh xuáút hiãûn trong ao nuäi nhæ låí loeït trãn thán caï, ruûng máút
caïc pháön phuû.... Caï nuäi coï nhæîn g hoaût âäüng khäng bçnh thæåìng thç cáön
phaíi thay næåïc têch cæûc cho ao.
• Maìu næåïc ao quaï âáûm, âäü trong næåïc ao giaím quaï mæïc
• Caï näøi âáöu, chæïng toí ao bë thiãúu oxy
b. Cho àn:
Cho àn laì mäüt kháu quan troüng khäng thãø thiãúu âæåüc khi nuäi báút cæï mäüt âäúi
tæåüng naìo. Trong nuäi thuíy saín, thæïc àn cho caï coï thãø laì thæïc àn tinh nhæ caïc daûng
bäüt nguî cäúc: sàõn, khoai, âáûu, meì, bàõp, luïa, gaûo, rong coí tæû nhiãn vaì caïc loaûi thæïc
àn coï nguäön gäúc âäüng váût nhæ bäüt caï, bäüt thët, caïc saín pháøm loì mäø...
Ngoaìi ra chuïng ta coï thãø cho caï àn giaïn tiãúp bàòng caïch boïn phán gáy maìu
næåïc taûo cå såí thæïc àn tæû nhiãn cho caï nuäi.
=> Caïch thæïc cho àn:
Tän Tháút Cháút - Baìi giaíng kyî thuáût nuäi caï ao
Bm Nuäi Träöng Thuíy Saín 15/2/2001 ---
8
Chuï yï ngæåìi nuäi cáön nàõm væîng tênh àn cho tæìng âäúi tæåüng nuäi âãø choün ra
loaûi thæïc àn vaì caïch thæïc cho àn thêch håüp. Cho àn bàòng thæïc àn tinh thæåìng âàõt
tiãön, khi cho àn chè nãn cho væìa âuí, væìa traïnh laîng phê væìa traïnh ä nhiãùm ao nuäi.
Nãn luyãûn cho caï àn mäüt nåi táûp trung hoàûc àn åí 4 goïc ao âãø dãù quan saït
thæïc àn thæìa hay thiãúu maì âiãöu chènh.
♦ Caï tràõm coí: Thæïc àn trong tæû nhiãn cuía chuïng laì loaûi coí rong, laï luïa, laï
ngä non, caïc loaûi rau nhæ rau lang, rau muäúng, caïc loaûi beìo...Trong nuäi
nhán taûo ta coï thãø cho thãm thæïc àn chçm nhæ âäúi våïi caï cheïp.
Hçnh 4: Caï tràõm coí
♦ Caï meì: Laì loaûi àn loüc, vç váûy khi nuäi cáön chuï yï boïn phán gáy maìu, taûo
cå såí thæïc àn tæû nhiãn. Âäúi våïi thæïc àn nhán cäng cáön chuï troüng caïc loaûi
thæïc àn daûng bäüt.
Tän Tháút Cháút - Baìi giaíng kyî thuáût nuäi caï ao
Bm Nuäi Träöng Thuíy Saín 15/2/2001 ---
9
Hçnh 5: Caï meì tràõng
Hçnh 6: Caï meì hoa
♦ Caï cheïp, caï rä hu laì boün àn âaïy, thæïc àn cuía chuïng trong tæû nhiãn laì
giun, äúc, muìn baí hæîu cå, caïc loaûi áúu truìng, cän truìng. Trong nuäi nhán
taûo, ngoaìi nhæîng thæïc àn trãn chuïng ta coï thãø cho àn thãm thæïc àn nhán
cäng laì caïc loaûi bäüt nguî cäúc âæåüc nhäöi thaình bäüt vàõt tæìng viãn væìa phaíi
neïm xuäúng ao hay caïc saín pháøm loì mäø càõt thaình tæìng máùu nhoí...
Tän Tháút Cháút - Baìi giaíng kyî thuáût nuäi caï ao
Bm Nuäi Träöng Thuíy Saín 15/2/2001 ---
10
Hçnh 7: Caï cheïp
Thæïc àn tinh trong quaï trçnh nuäi thët thæåìng cho àn tæì 3 - 7% troüng læåüng
thán. Thæïc àn phaíi âæåüc baío quaín täút traïnh mäúc voïn, laìm keïm pháøm cháút vaì mang
máöm bãûnh âæa xuäúng ao nuäi.
Thæïc àn giaïn tiãúp cho caï nuäi laì phán boïn. Cáön boïn âuïng chuíng loaûi vaì haìm
læåüng phán âäúi våïi tæìng loaûi âáút, tæìng âäúi tæåüng nuäi, muìa vuû. Ngæìng boïn phán
træåïc khi thu hoaûch hoàûc khi maìu næåïc âaî quaï âáûm. Âäúi våïi nuäi thám canh cho
àn tæì 4 - 5 bæîa. Âäúi våïi nuäi quaíng canh ngaìy cho àn tæì 1 - 2 bæîa vaìo buäøi saïng vaì
buäøi chiãöu. Âäúi våïi caï nãn cho àn táûp trung nhiãöu vaìo buäøi saïng. ["Täm chaûng
vaûng, caï raûng âäng "]
Âãø baío âaím hiãûu quaí kinh tãú cuía quaï trçnh nuäi, chuïng ta cáön chuï yï âãún nhu
cáöu dinh dæåîng cuía tæìng âäúi tæåüng nuäi, tæìng giai âoaûn phaït triãøn cuía caïc âäúi
tæåüng nuäi âãø âãö ra chãú âäü cho àn thêch håüp nhàòm thuïc âáøy sæû phaït triãøn cuía caï
nuäi.
c. Cäng taïc baío vãû:
Baío vãû saín pháøm nuäi laì mäüt kháu quan troüng. Nãn phán bäú ao nuäi åí
nhæîng nåi coï tçnh hçnh an ninh tráût tæû täút. Phaíi täø chæïc canh phoìng cáøn tháûn, nháút
laì træåïc thåìi gian thu hoaûch. Ao nuäi cáön raìo chàõn kyî caìng, nãn thaí chaì, càõm gai
neì phêa trong vaì phêa ngoìai xung quanh ao, traïnh bë keïo læåïi träüm, quàng chaì, âàût
låì, chåm, cáu vaì nguy haûi nháút laì raì âiãûn bàõt träüm caï ngay trong ao nuäi. Raì âiãûn
khäng nhæîn g laìm máút caï maì coìn aính hæåíng xáúu âãún sæïc khoíe âaìn caï coìn laûi trong
ao nuäi.
d. Thu hoaûch:
Sau mäüt thåìi gian nuäi, thu hoaûch saín pháøm laì kháu cuäúi cuìng. Choün âuïng
thåìi âiãøm thu hoaûch coï yï nghéa quyãút âënh âãún hiãûu quaí kinh tãú cuía quaï trçnh nuäi.
Biãûn phaïp thu hoaûch thuåìn g sæí duûng vaì coï hiãûu quaí laì " âaïnh tèa thaí bu ".ì
Sau khi thu tèa cáön thaí buì caï giäúng cho âuí säú læåüng, máût âäü. Khi thu hoaûch
caï cáön tiãún haình nheû nhaìng, traïnh laìm cho caï coìn laûi trong ao bë xáy xaït, troïc váùy,
dãù nhiãùm bãûnh
Tän Tháút Cháút - Baìi giaíng kyî thuáût nuäi caï ao
Bm Nuäi Träöng Thuíy Saín 15/2/2001 ---
11
* Kêch cåî caï thu hoaûch tiãu chuáøn:
• Caï meì: 0,5 - 0,7 kg
• Caï tràõm: 1 kg
• Caï träi, cheïp: 0,3 - 0,5 kg
* Muìa vuû thu hoaûch:
Thäng thæåìng ao nuäi thu hoaûch vaìo vuû heì thu, luïc naìy tråìi êt mæa, næåïc ao
häö säng ngoìi caûn dáön, mäüt säú ao nuäi coï khaí nàng bë khä. Hån næîa, qua nhæîng
thaïng heì thu nàõng áúm, thæïc àn tæû nhiãn cho caï phong phuï, do âàûc tênh sinh hoüc väún
coï caï tæû väù beïo âãø chuáøn bë qua âäng, nãn thu hoaûch seî cho saín læåüng cao, caï beïo
ngon. Tuy nhiãn, ngæåìi nuäi cáön phaíi nàõm âæåüc tçnh hçnh giaï caí thë træåìng âãø tiãún
haình thu hoaûch åí thåìi âiãøm coï giaï cao, nhàòm tàng hiãûu quaí kinh tãú cuía ao nuäi.
* Caïch thæïc âaïnh bàõt:
Coï nhiãöu caïch thu hoaûch khaïc nhau, coï thãø aïp duûng âãø thu hoaûch caï trong ao
nhæ keïo læåïi, quàng chaìi, båm caûn thu kiãût. Vaìo nhæîng ngaìy mæa luî, nãúu ao coï
nguy cå bë traìn ta phaíi chuáøn bë sàôn læåïi vaì nhán læûc âãø thu hoaûch gáúp caï trong ao
chuyãøn sang ao cao hån.
Khi næåïc luî dáng cáön måí cäúng, chè âàût læåïi ngàn åí cæía cäúng khäng cho caï
ra nhàòm taûo sæû cán bàòng aïp læûc næåïc. Tuyãût âäúi khäng vç lo såü maì âoïng cäúng quaï
såïm, sæû chãnh lãûch cäüt næåïc sãù gáy bæïc phaï âã gáy täøn tháút låïn.
IV. PHOÌNG TRË BÃÛNH CHO CAÏ NUÄI
Caï nuäi coï thãø màõc mäüt säú bãûnh nhæ: bãûnh âäúm tràõng, truìn g moí neo, âäúm
âoí, náúm trãn thán, trãn mang vaì caïc váy, bãûnh âæåìng ruäüt, bãûnh låí loeït... Nhæîng
nguyãn nhán chuí yãúu laìm xuáút hiãûn bãûnh caï:
v Do caïc yãúu täú mäi træåìng: Nhiãût âäü, pH, læåüng oxy hoìa tan trong næåïc,
cháút âäüc do næåïc thaíi sinh hoaût, næåïc thaíi cäng nghiãûp täön taûi láu trong
ao nuäi caï.
v Nhæîng yãúu täú gáy bãûnh do con ngæåìi nhæ choün máût âäü nuäi vaì tyí lãû xen
gheïp khäng phuì håüp, quaín lyï chàm soïc khäng chu âaïo, caïc täøn thæång
gáy ra trong caïc thao taïc keïo læåïi, váûn chuyãøn...
v Nhæîng yãúu täú gáy bãûnh do sinh váût
v Nhæîng yãúu täú gáy bãûnh båíi kyï chuí coï sæïc âãö khaïng keïm.
Tän Tháút Cháút - Baìi giaíng kyî thuáût nuäi caï ao
Bm Nuäi Träöng Thuíy Saín 15/2/2001 ---
12
Viãûc phoìng trë bãûnh coï yï nghéa quan troüng trong nuäi träöng thuíy saín noïi
chung vaì nuäi caï noïi riãng. Muäún phoìng bãûnh âæåüc täút cáön quan tám ngay tæì âáöu
nhæîng yãúu täú kyî thuáût nuäi caï, troüng tám laì:
• Cáön chuï troüng âuïng mæïc viãûc choün læûa ao nuäi.
•
Âáöu tæ caíi taûo ao âuïng kyî thuáût.
• Kiãøm tra caï giäúng træåïc khi thaí nuäi.
• Khäng nãn nuäi åí máût âäü quaï daìy.
• Phaíi baío vãû mäi træåìng næåïc nuäi luän trong saûch, coï sæû læu thäng
næåïc thæåìng xuyãn.
• Kiãøm tra loaûi træì ngay nhæîng caï thãø yãúu, bãûnh táût ra khoíi ao nuäi.
• Cho àn thæïc àn thêch håüp, âuïng liãöu læåüng, khäng cho àn bæìa baîi, gáy
ä nhiãùm mäi træåìng ao nuäi vaì laîng phê thæïc àn.
• Sæí duûng thuäúc phoìng bãûnh cho caï nuäi
-----o0o-----
Ngæåìi biãn soaûn:
Ths. Tän Tháút Cháút - Bm Nuäi träön g thuíy saín
Træåìng Âaûi Hoüc Näng Lám - Âaûi Hoüc Huãú
Tän Tháút Cháút - Baìi giaíng kyî thuáût nuäi caï ao
Bm Nuäi Träöng Thuíy Saín 15/2/2001 ---
13
Tän Tháút Cháút - Baìi giaíng kyî thuáût nuäi caï ao
Bm Nuäi Träöng Thuíy Saín 15/2/2001 ---
- Xem thêm -