Tài liệu Bài giảng chuyển hóa sinh học 8

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ SINH HỌC 8 Kiểm tra bài cũ: ? Tế bào trao đổi chất với môi trường trong cơ thể như thế nào? Đáp án: - Tế bào tiếp nhận các chất dinh dưỡng và ôxi từ máu và nước mô sử dụng cho các hoạt động sống. Đồng thời thải vào máu khí cacbônic và các sản phẩm thải. BÀI 32 CHUYỂN HOÁ I. CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Thế nào là sự chuyển hoá? Vậy sự chuyển hoá vật chất và năng lượng xảy ra ở đâu? Chuyển hoá là quá trình biến đổi các chất đơn giản đã được hấp thụ thành các chất đặc trưng có cấu trúc phức tạp và tích luỹ năng lượng, đồng thời xảy ra sự oxy hoá các chất phức tạp thành các chất đơn giản và giải phóng năng lượng. ? Quan sát sơ đồ hình 32-1, hãy cho biết sự chuyển hoá vật chất và năng lượng ở tế bào gồm những quá trình nào? TẾ BÀO Chất dinh dưỡng đã hấp thụ Chuyển hoá vật chất và năng lượng Đồng hoá   Dị hoá * Tổng hợp chất * Phân giải chất * Tích luỹ năng lượng * Giải phóng năng lượng Ôxi Khí cacbonic Chất thải Hình 32-1. Sơ đồ chuyển hoá vật chất và năng lượng Các quá trình đồng hoá Đường đơn Enzim Đường đôi Enzim Peptít Axít amin Enzim Enzim Axít béo và glixerin Enzim Gluxít (chất đặc trưng) Protein (chất đặc trưng) Lipít đặc trưng Giọt lipít nhỏ Enzim Gluxít (chất đặc trưng) Các quá trình dị hoá CO2 Oxi hoá Chất cặn bã CO2 Protein (chất đặc trưng) Oxi hoá CO2 Lipít đặc trưng Oxi hoá Chất cặn bã Hoạt động nhóm: Quan sát các quá trình đồng hoá và dị hoá trên Nhóm 1: Hãy cho biết thế nào là đồng hoá? Thế nào là dị hoá? Nhóm 2: Lập bảng so sánh đồng hoá và dị hoá Nhóm 3: Nguyên liệu của quá trình dị hoá lấy từ đâu? Năng lượng được giải phóng trong dị hoá được sử dụng vào hoạt động nào? Nhóm 4: Nêu mối quan hệ giữa đồng hoá và dị hoá. Đáp án: Đường đơn Enzim Đường đôi Gluxít (chất đặc Enzim Peptít Axít amin Enzim Enzim Axít béo và glixerin Enzim trưng) Protein (chất đặc trưng) Lipít đặc trưng Giọt lipít nhỏ Enzim Đồng hoá là quá trình tổng hợp từ các chất đơn giản thành các chất phức tạp đặc trưng của cơ thể và tích luỹ năng lượng. Gluxít (chất đặc trưng) Oxi hoá CO2 Chất cặn bã Protein (chất đặc trưng) Oxi hoá CO2 CO2 Lipít đặc trưng Oxi hoá Chất cặn bã Dị hoá là quá trình phân giải các chất phức tạp thành các sản phẩm đơn giản và giải phóng năng lượng. Gluxít (chất đặc trưng) Protein (chất đặc trưng) Lipít đặc trưng Nguyên liệu của quá trình dị hoá lấy từ các sản phẩm của quá trình đồng hoá (Gluxít, Protein, Li pít,….) Năng lượng được giải phóng của quá trình dị hoá cung cấp cho hoạt động của tế bào: + Sinh công + Đồng hoá (tổng hợp chất mới) + Toả nhiệt Đồng hoá Giống nhau Khác nhau Xảy ra trong TB Tổng hợp các chất Tích luỹ năng lượng Dị hoá Xảy ra trong TB Phân giải các chất Giải phóng năng lượng Đồng hoá và dị hoá đối lập mâu thuẫn với nhau nhưng thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau. Nếu không có đồng hoá thì không có nhiên liệu cho dị hoá và ngược lại nêu không có dị hoá thì không có năng lượng cho hoạt động đồng hoá. ? Tỉ lệ đồng hoá và dị hoá trong cơ thể ở những độ tuổi và trang thái khác nhau thay đổi như thế nào? Tỉ lệ giữa đồng hoá và dị hoá trong cơ thể ở những độ tuổi và trạng thái khác nhau: - Lứa tuổi: + Trẻ em: Đồng hoá  Dị hoá + Người già: Đồng hoá < Dị hoá -Trạng thái: + Lúc lao động: Đồng hoá < Dị hoá + Lúc nghỉ ngơi: Đồng hoá  Dị hoá Kết luận: Đồng hoá và dị hoá luôn phụ thuộc vào lứa tuổi, giới tính và trạng thái cơ thể. TẾ BÀO Chất dinh dưỡng đã hấp thụ Chuyển hoá vật chất và năng lượng Ôxi Đồng hoá TẾ  BÀO  Dị hoá * Tổng hợp chất * Phân giải chất * Tích luỹ năng lượng * Giải phóng năng lượng Khí cacbonic Chất thải Sơ đồ quá trinh trao đổi chất ở tế bào Hình 32-1. Sơ đồ chuyển hoá vật chất và năng lượng ? Quan sát hai sơ đồ trên hãy phân biệt: Trao đổi chất ở tế bào với sự chuyển hoá vật chất và năng lượng? Sự trao đổi chất ở tế bào là quá trình trao đổi chất giữa tế bào với môi trường. Chuyển hoá là quá trình biến đổi có tích luỹ và giải phóng năng lượng. Trao đổi chất là biểu hiện bên ngoài của quá trình trao đổi vật chất và năng lượng. Chuyển hoá bao gồm hai mặt của đồng hoá và dị hoá là quá trình biến đổi có tích luỹ và giải phóng năng lượng. BÀI 32 CHUYỂN HOÁ I. CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG II. CHUYỂN HOÁ CƠ BẢN III. ĐIỀU HOÀ SỰ CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG. ? ? Ví dụ: Nêu ý nghĩa củahoá chuyển hoá bản? Cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi có tiêubiết thụ năng Em hiểu chuyển cơ bản làcơ gì? Cho đơn vị của Hoocmôn Insulin EmGlucozơ hãy cho biết có những hình hoà chuyển lượng không? Tại sao? chuyển hoá cơthức bản điều ?Glycozen Glucagôn hoá vật chất và năng lượng nào? cỦNG CỐ +Hãy giải thích vì sao nói thực chất quá trình trao đổi chất là sự chuyển hóa vật chất và năng lượng? *Chuyển hóa vật chất và năng lượng ở tế bào gồm quá trình tổng hợp các sản phẩm đặc trưng cho tế bào của cơ thể, tiến hành song song với quá trình dị hóa để giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống. *Trao đổi chất, chuyển hóa vật chất và năng lượng liên quan chặt chẽ với nhau: +Vì sao nói chuyển hóa vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của sự sống? * Mọi hoạt động sống của cơ thể đều cần năng lượng,năng lượng đựơc giải phóng từ quá trình chuyên hóa.Nếu không có chuyên hóa thì không có hoạt động sống. Dặn dò • • • • Học thuộc và nhớ phần tóm tắt bài. Học bài và trả lời câu hỏi cuối bài. Đọc mục “ Em có biết”. Tìm thêm các phương pháp phòng chống nóng lạnh.