BÍ QUYẾT 6: ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l¦îng
I. c¬ së lý thuyÕt.
Néi dung: “Tæng khèi lîng c¸c chÊt tham gia ph¶n øng b»ng khèi lîng s¶n phÈm”.
VÝ dô trong ph¶n øng A + B C + D. Ta cã: mA + m B = mC + mD
1. HÖ qu¶ 1: Gäi mT lµ tæng khèi l-îng c¸c chÊt tr-íc ph¶n øng
Gäi mS lµ tæng khèi l-îng c¸c chÊt sau ph¶n øng
Dï cho ph¶n øng x¶y ra võa ®ñ hay cã chÊt d-, hiÖu suÊt ph¶n øng nhá h¬n 100% th× vÉn
lu«n cã: mS = mT
2. HÖ qu¶ 2: Khi cation kim lo¹i kÕt hîp víi anion phi kim ®Ó t¹o ra c¸c hîp chÊt (nh- oxit,
hi®roxit, muèi…) th× ta lu«n cã: m hîp chÊt = m kim lo¹i + m anion
3. HÖ qu¶ 3: Khi cation kim loai kÕt hîp víi anion t¹o ra hîp chÊt míi, sù chªnh lÖch kh«I l-îng
gi÷a 2 hîp chÊt b»ng sù chªnh lÖch vÒ khèi l-îng gi÷a c¸c cation.
4. HÖ qu¶ 4: Tæng khèi l-îng cña mét nguyªn tè tr-íc ph¶n øng b»ng tæng khèi l-îng cña
nguyªn tè ®ã sau ph¶n øng.
5. Trong ph¶n øng khö oxÝt kim lo¹i = CO, H 2, Al… th×:
+ ChÊt khö lÊy oxi cña oxÝt t¹o ra CO2, H2O, Al2O3. BiÕt sè mol CO, H2 ,Al tham gia ph¶n
øng hoÆc sè mol CO2, H2O, Al2O3. BiÕt sè mol CO, H2, Al tham gia ph¶n øng hoÆc sè mol CO2,
H2O, Al2O3 t¹o ra. Ta tÝnh ®-îc l-îng oxi trong oxÝt (hay hçn hîp oxÝt) vµ suy ra l-îng kim lo¹i
(hay hçn hîp kim lo¹i).
+ Khi khö oxÝt kim lo¹i, CO hoÆc H2 lÊy oxi ra khái oxÝt. Khi ®ã ta cã:
nO(trong oxit) = nCO =
n CO2 n H2O
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng tÝnh khèi l-îng hçn hîp oxÝt ban ®Çu hoÆc khèi
l-îng kim lo¹i thu ®-îc sau ph¶n øng.
II. Bµi to¸n ¸p dông
Bµi to¸n 1: Cho 24,4g hçn hîp Na2CO3, K2CO3 t¸c dông võa ®ñ víi dung dÞch BaCl 2. Sau ph¶n
øng thu ®-îc 39,4g kÕt tña. Läc t¸ch kÕt tña, c« c¹n dung dÞch thu ®-îc m gam muèi clorua, gi¸
trÞ m gam lµ:
A: 28,6 gam
B: 68,2 gam
C: 26,6 gam
D: 66,2 gam
Bµi gi¶i:
n BaCl2 n BaCO3
39,4
0,2mol
197
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng:
mn2 mBaCl2 m m
m = 24,4 + 0,2 . 208 - 39,4 = 26,6gam C ®óng
Ph©n tÝch bµi to¸n:
NÕu ch-a thµnh th¹o th× ta cÇn viÕt ph-¬ng tr×nh ®Ó nhËn xÐt:
Ba 2 CO32 BaCO3 ; n Ba 2 n BaCl2 n BaCO3 0,2mol
NÕu
n BaCl2 2n BaCO3 0, 4 m = 24,4 + 0,4.208 - 39,4 = 68,2 B sai
http://megabook.vn
1
Bµi to¸n 2: Hoµ tan 10.14 gam hîp kim Cu, Mg, Al b»ng mét l-îng võa ®ñ dung dÞch HCl thu
®-îc 7.84 lÝt khÝ X (®ktc) vµ 1.54 gam chÊt r¾n Y vµ dung dÞch Z. C« c¹n dung dÞch Z thu ®-îc
m gam muèi. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 21.025 gam
B. 33.45 gam
C. 14.8125 gam
D. 18.6 gam
Bµi gi¶i:
¸p dông ®inh luËt b¶o toµn khèi l-îng:
m m(AlMg) mCl (10,14 1,54) 0,7.35,5 = 8,6 + 24,85 = 33,45(g) B ®óng
Ph©n tÝch bµi to¸n:
Cu kh«ng t¸c dông víi HCl, cßn Mg vµ Al t¸c dông víi HCl, t¹o ra khÝ H2 cã sè mol = 0,35mol
+ NÕu n n HCl n H 0,35 m = (10,14 - 1,54) + 0,35.35,5 = 21,025g A sai
H
+ NÕu
2
1
H n HCl n H2 0,175 m = (10,14 - 1,54) + 0,175. 35,5 = 14,81255g C sai
2
Bµi to¸n 3: Hoµ tan hoµn toµn 8 gam hçn hîp Mg, Fe trong dung dÞch HCl d- thÊy t¹o ra 4,48 lit
khÝ H2 (®ktc) c« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng thu ®-îc m gam muèi khan: Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 13.55 gam
B. 15.7 gam
C 22,2 gam
D. 11.775 gam
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng:
Mg 2HCl MgCl2 H 2
2, 24
0,1mol
n H2
Fe 2HCl FeCl2 H 2
22, 4
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng: mmuèi mKL m mµ
Cl
n Cl n H 2n H2 0, 4mol mmuèi = 8 + 0,2 .71 = 22,2 (g) C ®óng
Ph©n tÝch bµi to¸n:
+ Kh«ng viÕt ph-¬ng tr×nh, nÕu thµnh th¹o th× ta ¸p dông
mmuèi mKL mCl
+ NÕu tÝnh nhÇm sè mol sÏ dÇn tíi kÕt qu¶ kh¸c.
+ NÕu ¸p dông:
mKL mHCl mmuèi mH2 mmuèi = 17,1 gam
nh-ng thêi gian tÝnh to¸n l©u h¬n.
Bµi to¸n 4: Trén 5.4 gam Al víi 6 gam Fe 2O3 råi nung nãng ®Ó thùc hiÖn ph¶n øng nhiÖt nh«m
(trong ®iÒu kiÖn kh«ng cã kh«ng khÝ), biÕt hiÖu suÊt ph¶n øng lµ 80%. Sau ph¶n øng thu ®-îc m
gam hçn hîp chÊt r¾n. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 11.4 gam
B. 9.12 gam
C. 14.25 gam
D. 8,12 gam
Bµi gi¶i:
Ph©n tÝch bµi to¸n: Ta kh«ng quan t©m ®Õn hiÖu suÊt lµ bao nhiªu, do trong b×nh kÝn kh«ng cã
kh«ng khÝ nªn: mh 2sau mh 2tríc 5,4 6 11,4g
A ®óng
Chó ý: + NÕu kh«ng t- duy, suy luËn th×:
+ NÕu m 11, 4.
http://megabook.vn
m 11, 4.
100
14, 25g gam
80
80
9,12 gam B sai
100
C sai
2
Bµi to¸n 5: Cho 0.51 gam hçn hîp 2 kim lo¹i Mg, Al tan hoµn toµn trong dung dÞch H 2SO4
lo·ng d- thu ®-îc 0.56 lÝt khÝ ®ktc. Khèi l-îng muèi sunfat thu ®-îc lµ:
A. 1.24 gam
B. 6.28 gam
C. 2,91 gam
D. 3.4 gam.
Bµi gi¶i:
C¸c ph-¬ng tr×nh ph¶n øng xÉy ra
Mg H 2SO4 MgSO2 H 2
2Al 3H 2SO4 Al2 (SO4 ) 4 3H 2
n SO2 n H2SO4 n H2
4
0,56
0,025mol
22, 4
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng:
mmuèi mKL mSO2 0,51 0,025.96 2,91gam C ®óng
4
Bµi to¸n 6: Cho 2.81 gam hçn hîp A gåm 3 oxit kim lo¹i MgO, ZnO, Fe 2O3 hoµ tan võa ®ñ
trong 300 ml dung dÞch H2SO4 0.1 M . C« c¹n dung dÞch sau ph¶n øng, khèi l-îng gam c¸c muèi
sunfat khan thu ®-îc lµ:
A. 5.21 gam
B. 4.25 gam
C. 5.14 gam
D. 4.55 gam
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng:
Fe2 O3 3H 2SO4 Fe2 (SO4 )3 3H 2O (1)
MgO H 2SO4 MgSO4 H 2 O
(2) n H2O n H2SO4 0,3.0,1 0,03mol
ZnO H 2SO4 ZnSO4 H 2O
(3)
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng: moxit
mH2SO4 mmuèi mH2O
mmuèi moxit mH2SO4 mH2O 2,81 0,03.98 0,03.18 5, 21 A ®óng
Bµi to¸n 7. Thæi mét luång khÝ CO d- qua èng sø ®ùng m gam hçn hîp gåm CuO, FeO, ZnO,
Fe2O3, nung nãng thu ®-îc 2.5 gam chÊt r¾n. Toµn bé khÝ tho¸t ra sôc vµo n-íc v«i trong d- thÊy
cã 15 gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 5.6 gam
B. 4.6 gam
C. 6.5 gam
D. 4.9 gam
Bµi gi¶i:
C¸c ph-¬ng tr×nh xÉy ra trong hçn hîp hçn hîp:
0
t
M x O y yCO
xM yCO2
Ca(OH) 2 CO2 CaCO3 H 2O
moxit m KL moxi
15
n O n CO n CO2 n CaCO3 100 0,15mol
moxit = 2,5 + 0,15 .16 = 4,9 gam D ®óng
Bµi to¸n 8: Chia 1.24 gam hçn hîp 2 kim lo¹i cã ho¸ trÞ kh«ng ®æi thµnh 2 phÇn b»ng nhau:
- PhÇn 1 bÞ oxi ho¸ hoµn toµn thu ®-îc 0.78 gam hçn hîp oxit.
- PhÇn 2 tan hoµn toµn trong dung dÞch H2SO4 lo·ng thu ®-îc V lÝt khÝ H2 ®ktc. C« c¹n dung dÞch
thu ®-îc m gam muèi khan.
http://megabook.vn
3
1. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:
A. 2.24
B. 0.224
2. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A.1.58 gam
B. 1.1 gam
C. 0.112
D. 0.448.
C.2.54 gam
D. 1.24 gam.
Bµi gi¶i:
1) Ta cã: Khi kim lo¹i t¸c dông víi oxi vµ H2SO4 th× sè mol O2- b»ng
hay
n O nSO2 n H
4
SO24
Tõ PhÇn 1 theo §LBTKL:
2
mO moxit mKL 0,78
1, 24
0,16(g)
2
0,16
0,01(mol) V = 0,01. 22,4 = 0,224 lÝt B ®óng
16
1, 24
mKL mSO2
0,01.96 1,58(g) A sai
4
2
n H2 n O
2)
mmuèi
Ph©n tÝch bµi to¸n: + B¶n chÊt cña bµi to¸n lµ ph¶i biÕt khi kim lo¹i t¸c dông víi oxi vµ H 2SO4
th× sè mol O2- b»ng sè mol
mµ n 2
O
SO24 . V× 2H O2 H2O
1
n n H2SO4 n SO2
4
2 H
0,16
0,005(mol) V = 0,05. 22,4 = 0,112 lÝt C ®óng
32
2n O 0,02(mol) V = 0,448 lÝt D sai
+ NÕu tõ PhÇn 1:
n H 2 n O2
+ NÕu tõ PhÇn 1:
n H2
+ T-¬ng tù nh- PhÇn 2:
m mKL mSO2
4
m
1, 24
0,02.96 2,54
2
1, 24
0,005.96 1,1g
2
B sai
C sai
Bµi to¸n 9: Hoµ tan hoµn toµn 29,8 gam hçn hîp Zn vµ Fe vµo dung dÞch HCl d- thÊy cã 11.2 lÝt
khÝ tho¸t ra ®ktc vµ dung dÞch X , c« c¹n dung dÞch X th× ®-îc m gam muèi khan. Gi¸ trÞ m gam
lµ:
A.37.75 gam B. 55.5 gam
C. 46,68 gam D. 65,3 gam.
Bµi gi¶i:
n Cl n HCl 2n H2 0,5.2 1mol ;
m mKl mCl 29,8 0,5.71 65,3 gam => D ®óng
Bµi to¸n 10: Hoµ tan hoµn toµn m 1 gam hçn hîp 3 kim lo¹i A, B( ®Òu ho¸ trÞ II), C (ho¸ trÞ III)
vµo dung dÞch HCl d- thÊy cã V lÝt khÝ tho¸t ra ®ktc vµ dung dÞch X , c« c¹n dung dÞch X th×
®-îc m2 gam muèi khan. BiÓu thøc liªn hÖ gi÷a m 1, m2, V lµ:
A. m2 = m1 + 71V
B. 112 m2 = 112 m1 +355V
C. m2 = m1 + 35.5V
D. 112 m2 = 112m1 + 71V
http://megabook.vn
4
Bµi gi¶i:
Ph©n tÝch bµi to¸n: Ba kim lo¹i ®Òu t¸c dông víi ®-îc víi axÝt v× kh«ng cã chÊt r¾n kh«ng tan:
n Cl n HCl 2n H2 2
V
V
(mol)
22, 4 11, 2
¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng:
V
355V
B ®óng
.35,5 m1
11, 2
112
Chó ý: Nh- vËy nªu tÝnh khèi l-îng muèi th× ta ¸p dông: mmuèi = mKL + mgèc axÝt
m2 mKL mCl m1
Bµi to¸n 11: Hoµ tan 58.6 gam hçn hîp gåm Fe, Cu, Cr vµo dung dÞch HCl d- thÊy cã 14,56lÝt
khÝ tho¸t ra ®ktc, dung dÞch X vµ chÊt r¾n kh«ng tan cã khèi l-îng 23,6 gam, c« c¹n dung dÞch X
th× ®-îc m gam muèi clorua khan. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A.104.75 gam
B. 61.675 gam
C. 78.6 gam
D. 81,15 gam.
Bµi gi¶i:
ChÊt r¾n kh«ng tan cã khèi l-îng 20gam chÝnh lµ Cu (do Cu kh«ng t¸c dông HCl) nªn
¸p dông §LBTKL: m=mCr + Fe + mCl- = (58,6-23,6) + 0,65.71 = 81,15 gam D ®óng
Bµi to¸n 12: Cho tan hoµn toµn 8 gam hçn hîp X gåm FeS vµ FeS 2 trong 290 ml dung dÞch
HNO3 thu ®-îc khÝ NO vµ dng dÞch Y. §Ó t¸c dông hÕt víi c¸c chÊt trong dung dÞch Y cÇn 250
ml dung dÞch Ba(OH) 2 1M. KÕt tña t¹o thµnh ®em nung ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi l-îng kh«ng
®æi ®-îc 32.03 gam chÊt r¾n Z.
1.
Khèi l-îng FeS vµ FeS2 lÇn l-ît lµ:
A. 3.6 gam vµ 4.4 gam
B. 4.4 gam vµ 3.6 gam
C.2.2 gam vµ 5.8 gam
D. 4.6 gam vµ 3.4 gam.
2. ThÓ tÝch lÝt khÝ NO ®ktc thu ®-îc lµ:
A. 1.12
B. 2.24
C. 3.36
3. Nång ®é mol cña dung dÞch HNO3 ®· dïng lµ:
A. 0.5 M
B. 1 M
C. 1.5 M
D. 6.72.
D. 2 M.
Bµi gi¶i:
§èi víi bµi nµy ¸p dông rÊt nhiÒu ph-¬ng ph¸p: BTKL, BTNT, BT E
1. ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè ®èi Fe vµ S.
Ta cã: xmol - FeS vµ y mol FeS2 0,5(x + y)mol Fe2O3 vµ (x + 2y)mol BaSO4
x 0,05
88x + 120y = 8
88x + 120y = 8
y 0,03
160 . 0,5(x + y) + 233 (x +2y) = 32,03
313x +546y = 32,03
mFeS = 88x = 88 . 0,05 = 4,4g;
http://megabook.vn
mFeS2 = 8-4,4 = 3,6 B ®óng
5
2.
¸p dông §LBT E:
0,05 0, 45mol
3
6 3x 0, 45 0, 45
FeS2 15e Fe 2S
D ®óng
x 0,3 VNO 6,72
0,03 0, 45mol
NO3 3e NO
3x
xmol
FeS 9e Fe 3 S6
n Fe3 x y 0,08 . §Ó lµm kÕt tña hÕt l-îng Fe3+ cÇn 0,24 mol OH- hay 0,12mol
3:
Ba(OH)2, kÕt tña (x + 2y) = 0,11 mol
SO24
cÇn 0,11 mol Ba2+ hay 0,11mol Ba(OH) 2,
n Ba(OH)2
®· dïng = 0,11 + 0,12 = 0,23 < 0,25mol
Cßn: 0,25 - 0,23 = 0,02mol Ba(OH) 2 trung hoµ 0,04 mlol HNO3 d-
n HNO3 ( p) n NO n NO n HNO3 (d ) 0,08.3 0,3 0,04 0,58mol
3
CM(HNO3 )
0,58
2M D ®óng
0, 29
Bµi to¸n 13: Thæi 8.96 lÝt khÝ CO (®ktc) qua èng sø ®ùng 16 gam FexOy, nung nãng thu ®-îc m
gam chÊt r¾n. Toµn bé khÝ tho¸t ra sôc vµo n-íc v«i trong d- thÊy cã 30 gam kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ
m gam lµ:
A. 9.2 gam
B. 9.6 gam
C. 6.5 gam
D. 11.2 gam
Bµi gi¶i:
yCO Fe x O y xFe yCO2 (1)
y
1
x
y
;
n CO
8,96
0, 4mol
22, 4
CO2 Ba(OH)2 CaCO3 H2O (2);
30
n CO2 n CaCO3
0,3mol n CO2 0,3mol
100
n CO 0, 4 n CO 0,3 CO d- cßn FexOy hÕt
2
¸p dông §LBTKL ta cã:
mFexOy mCO mFe mCO2
16 + 28. 0,3 = mFe +0,3 . 44 mFe = 11,2g D ®óng
Ph©n tÝch bµi to¸n: NÕu ta ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng ngay:
mCO mFexOy mFe mCO2 mFe = 16 + 28 . 0,4 - 0,4. 44 = 9,6 B sai
Bµi to¸n 14: Thùc hiÖn ph¶n øng nhiÖt nh«m víi 9.66 gam hçn hîp X gåm Fe xOy vµ Al thu
®-îc hçn hîp r¾n Y. Cho Y t¸c dông víi dung dÞch NaOH d- thu ®-îc dung dÞch D, 0.672 lÝt khÝ
®ktc vµ chÊt r¾n kh«ng tan Z. Sôc CO2 ®Õn d- vµo dung dÞch D läc lÊy kÕt tña vµ nung ®Õn khèi
l-îng kh«ng ®æi ®-îc 5.1 gam chÊt r¾n.
1.
Khèi l-îng gam cña FexOy vµ Al trong hçn hîp X lµ:
A. 6.96 gam vµ 2.7 gam.
B. 5.04 gam vµ 4.62 gam
C. 2.52 gam vµ 7.14 gam
D. 4.26 gam vµ 5.4 gam.
http://megabook.vn
6
2. C«ng thøc cña oxit s¾t lµ:
A. FeO
B. Fe2O3
C. Fe3O4
D. c«ng thøc kh¸c.
Bµi gi¶i:
Ph©n tÝch bµi to¸n:
Bµi cã nhiÒu ph-¬ng tr×nh ph¶n øng, ®ßi hái n¾m v÷ng kiÕn thøc vÒ kim lo¹i, tÝnh to¸n phøc t¹p
nªn cÇn lµm tõng b-íc vµ ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng, b¶o toµn nguyªn tè,…®Ó lµm.
1)
2yAl 3Fex Oy 3xFe yAl2O3
(1)
3
Al NaOH H 2 O NaAlO 2 H 2
2
0,02
0,02
0,03
(2)
NaAlO 2 CO 2 2H 2 O Al(OH)3 NaHCO3 (3)
0
t
2Al(OH)3
Al 2O3 3H 2O
(4)
NhËn xÐt: TÊt c¶ l-îng Al ban ®Çu ®Òu chuyÓn hÕt vÒ Al 2O3 (4). Do ®ã ¸p dông ®Þnh luËt b¶o
toµn nguyªn tè Al:
5,1
0,1mol
102
9,66 2,7 6,96g
n Al(bandau) 2n Al2O3 2.
mAl = 0,1 . 27 = 2,7 (g)
mFexOy
A ®óng
2) sè mol Al ph¶n øng víi Fe x O y =0,1-0,02=0,08 mol
n O (Fe O )
x y
3.0,08
(6,96 0,08.16)
0,12 mol, n Fe
0,09 mol
2
56
0, 09 : 0, 12 3 : 4 Fe3O 4 C dung
n O (Al2O3 )
x : y n Fe : n O
Bµi to¸n 15: Khö hoµn toµn 32 gam hçn hîp CuO vµ Fe 2O3 b»ng khÝ H2 thÊy t¹o ra 9 gam H2O
vµ m gam hçn hîp kim lo¹i. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 24 gam
B. 16 gam
C. 8 gam
D. 32 gam.
Bµi gi¶i:
V× H2 lÊy oxi cña oxit kim lo¹i: H2 + O H2O nªn
2-
n O n H 2O
n O(oxit) n H 2 n H2O
9
0,5mol mO = 0,5 . 16 = 8g
18
¸p dông §LBTKL: m KL = moxit - moxi = 32 - 8 = 24 A ®óng
Chó ý: NÕu
n O 2n H2O 1mol mKL = 32 - 16 = 16g B sai
Bµi to¸n 16: Thæi mét luång khÝ CO d- qua èng sø ®ùng m gam hçn hîp gåm CuO, Fe 3O4, nung
nãng thu ®-îc 2.32 gam hçn hîp kim lo¹i. KhÝ tho¸t ra sôc vµo n-íc v«i trong d- thÊy cã 5 gam
kÕt tña tr¾ng. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 2.39 gam
B. 3.12 gam
C. 3.92 gam
D. 3.93 gam.
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng xÉy ra
http://megabook.vn
7
n
CuO CO Cu CO2
O(oxit) n CO n CO2 n CaCO3 0,05mol
CO2 Ca(OH) 2 CaCO3 H 2O
Fe3O4 4CO 3Fe 4CO2
¸p dông §LBTKL: moxit = mKL + mO (trong oxÝt)
moxÝtKL = 2,32 + 0,05 . 16 = 3,12 g B ®óng
Chó ý: + NÕu moxÝt = 2,32 + 0,05 . 32 = 3,92 C sai
+ B¶n chÊt lµ CO chiÕm lÊy oxi trong oxÝt kim lo¹i CO2
III. bµi to¸n tù gi¶i.
Bài 1.. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi A 2007) Hoà tan hoà n toà n hỗn hợp gåm 0.12 mol
FeS2 vµ a mol Cu2S và o axit HNO3 (võa ®ñ), thu ®-îc dung dịch X (chØ chøa hai muèi sunfat)
và khÝ duy nhÊt NO. Gi¸ trÞ cña a mol là :
A. 0.12mol
B. 0.04 mol
C. 0.075 mol
D. 0.06 mol
Bài 2. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi B 2007) Nung hỗn hợp bét 15.2 gam Cr2O3 và m gam
Al ë nhiÖt ®é cao. Sau khi ph¶n øng hoà n toà n thu ®-îc 23.3g hỗn hợp r¾n X. Cho toà n bé hỗn
hợp X ph¶n øng víi axit HCl d- tho¸t ra V lÝt khÝ H2 ®ktc. Gi¸ trÞ V lÝt là :
A. 4.48
B. 7.84
C. 10.08
D. 3.36
Bài 3. Cho 21gam hỗn hợp gåm 3 kim lo¹i Fe, Zn, Al tan hoà n toà n trong dung dÞch H2SO4
0.5M, thu ®-îc 6.72 lÝt khÝ H2 (ë 00C, 2atm). Khèi l-îng gam muèi khan thu ®-îc sau khi c« c¹n
dung dịch và thÓ tÝch lÝt dung dịch axit tèi thiÓu cÇn dïng là :
A. 78.6 gam và 1.2 lÝt
B. 46,4 gam và 2,24 lÝt
C. 46,4 gam và 1.2 lÝt
D. 78.6 gam và 1,12 lÝt
Bài 4. Cho mét luång khÝ clo t¸c dông víi 9.2 gam kim lo¹i sinh ra 23.4g muèi kim lo¹i ho¸ trÞ
I. Muèi kim lo¹i ho¸ tri I là :
A. LiCl
B. KCl
C. NaCl
D. AgCl
Bài 5. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi A 2007) Hoà tan hoà n toà n 3.22 gam hỗn hợp X
gåm Fe, Mg và Zn b»ng mét l-îng võa ®ñ dd H2SO4 lo·ng, thu ®-îc 1.344 lÝt khÝ Hidro (®ktc)
và dung dÞch chøa m gam muèi. Gi¸ trÞ m gam là :
A. 8.98 gam
B. 9.52 gam
C. 10.2 gam
D. 7.25 gam
Bµi 6. Hoà tan hoà n toà n 3.34 gam hỗn hợp hai muèi cabonat kim loaÞ ho¸ trÞ II và ho¸ trÞ III
b»ng dung dịch HCl d- ta thu ®-îc m gam dung dịch A vµ 0.896 lÝt khÝ bay ra ®ktc. Gi¸ trÞ m lµ:
A. 3.78 gam
B. 3.48 gam
C. 6.35 gam
C. 2.46 gam
Bµi 7. Khö m gam hỗn hợp A gåm c¸c oxit CuO, FeO, Fe3O4 và Fe2O3 b»ng CO nhiÖt ®é cao,
ng-êi ta thu ®-îc 40 gam hỗn hợp chÊt r¾n X và 132 gam khÝ CO2. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 50,6 gam
B. 44.8 gam
C. 63.6 gam
D. 19.4 gam
Bµi 8. Hoà tan m gam hỗn hợp 2 muèi cacbonat cña kim lo¹i ho¸ trÞ I vµ kim lo¹i ho¸ trÞ II
b»ng dung dịch HCl d- thu ®-îc dung dịch A và V lÝt CO2 (®ktc). C« c¹n dung dịch A thu
®-îc (m + 3.3) gam muèi clorua khan. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:
A. 6.72 lÝt
B. 2.24 lÝt
C.3.36 lÝt
D. 4.48 lÝt .
Bµi 9. Cho mét luång khÝ CO ®i qua èng sø ®ùng m gam hỗn hợp gåm Fe, FeO, Fe3 O4 và Fe2 O3
thu ®-îc 64 gam hỗn hợp chÊt r¾n vµ khÝ X. Cho khÝ X léi qua dung dịch n-íc v«i trong thu
®-îc 40 gam kÕt tña. Gi¸ trÞ m gam là :
A. 80.4 gam
B. 70.4 gam
C. 96.4 gam
D. 75.8 gam
http://megabook.vn
8
Bµi 10. Cho 14.5 gam hỗn hợp gåm Mg, Zn, Fe t¸c dông hÕt dung dịch H2SO4 lo·ng thu ®-îc
6.72 lÝt khÝ H2 (®ktc). C« c¹n dung dịch sau ph¶n øng thu ®-îc m gam chÊt r¾n. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 43.9 gam
B. 33.4 gam
C. 54.3 gam
D. 47.8 gam.
Bµi 11. Trén 16.8 gam bét Al víi 26.7 gam gam oxit s¾t tõ, råi thùc hiÖn ph¶n øng nhiÖt nh«m
trong b×nh kÝn kh«ng chøa kh«ng khÝ. Sau ph¶n øng thu ®-îc m gam chÊt r¾n. HiÖu suÊt ph¶n
øng ®¹t 80 %. Gi¸ trÞ m gam là :
A. 34.8 gam
B. 43.5 gam
C. 54.375 gam
D. 27.5 gam.
Bµi 12. §Ó khö hoà n toà n 20.5 gam hỗn hợp X gåm Fe, FeO, Fe2 O3, Fe3O4 cÇn dïng 0.1 mol
CO. Khèi l-îng gam Fe thu ®-îc lµ:
A. 18.9 gam
B. 18.76 gam
C. 14,56 gam
D. 16.8.
Bµi 13. §Ó t¸c dông hÕt 4.64 gam hỗn hợp gåm FeO, Fe2O3, Fe3O4 cÇn dïng võa ®ñ 160 ml HCl
1M. NÕu khö 4.64 gam hỗn hợp trªn b»ng CO th× thu ®-îc m gam Fe. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 3.36 gam
B. 2.52 gam
C. 2,8 gam
D. 3,08 gam.
Bµi 14. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi A 2008). Cho 2.13 gam hçn hîp X gåm 3 kim lo¹i
Mg, Cu vµ Al ë d¹ng bét t¸c dông hoµn toµn víi oxi thu ®-îc hçn hîp gåm c¸c oxit cã khèi
l-îng 3.33 gam. ThÓ tÝch dung dịch HCl 2M võa ®ñ ®Ó ph¶n øng hÕt víi Y lµ:
A. 50 ml.
B. 57 ml.
C. 75 ml.
D. 90 ml.
Bµi 15. (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H Khèi A 2008) Cho V lÝt hçn hîp khÝ ë ®ktc gåm CO vµ H2
ph¶n øng víi mét l-îng d- hçn hîp r¾n gåm CuO vµ Fe 3O4 nung nãng. Sau khi ph¶n øng xÉy ra
hoµn toµn . Khèi l-îng hçn hîp r¾n gi¶m 0.32 gam. Gi¸ trÞ cña V lÝt lµ :
A. 0.448
B. 0.112
C. 0.224
D. 0.560.
Bµi 16.
Cho 24,4 gam hỗn hợp Na 2CO3, K2CO3 tác dụng vừa đủ với dung dịch BaCl2. Sau
phản ứng thu được 39,4 gam kết tủa. Lọc tách kết tủa, cô cạn dung dịch thu được m gam muối
clorua. m có giá trị là:
A. 29,8 gam
B. 32,6 gam
C. 26,6 gam
D. 46,26 gam
Bµi 17. Hòa tan 10,14 gam hợp kim Cu, Mg, Al bằng một lượng vừa đủ dung dịch HCl thu
được 7,84 lít khí A (đktc) và 2,64 gam chất rắn B và dung dịch C. Cô cạn dung dịch C thu được
m gam muối, m có giá trị là :
A. 32,35 gam
B. 43,25 gam
C. 23,98 gam
D. 35,58 gam
Bµi 18.
Hòa tan hoàn toàn 8 gam hỗn hợp Mg và Fe trong dung dịch HCl dư thấy tạo ra 4,48
lít khí H2 (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được gam muối khan. Khối lượng muối
khan thu được là:
A. 18,8 gam
B. 22,2 gam
C. 13,42 gam D. 16,8 gam
Bµi 19. Trộn 5,4 gam Al với 6,0 gam Fe 2O3 rồi nung nóng để thực hiện phản ứng nhiệt nhôm.
Sau phản ứng ta thu được m gam hỗn hợp chất rắn. Giá trị của m là:
A. 12,24 gam
B. 19,40 gam
C. 10,20 gam
D. 11,40 gam
Bµi 20.
Cho 0,51 gam hỗn hợp 2 kim loại Mg và Fe tan hoàn toàn trong dung dịch H 2SO 4
loãng, dư thấy có 0,56 lít khí thoát ra (đktc). Khối lượng hỗn hợp muối sunfat khan thu được là
A. 2,68 gam
B. 2,4 gam
C. 3,9 gam
D. 2,91 gam.
http://megabook.vn
9
BÍ QUYẾT 7: Ph¦¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi
L¦îng
I. c¬ së lý thuyÕt
1. Dùa vµo sù t¨ng gi¶m khèi l-îng khi chuyÓn tõ chÊt nµy sang chÊt kh¸c ®Ó x¸c ®Þnh khèi
l-îng hçn hîp hay mét chÊt.
2. Dùa vµo ph-¬ng tr×nh hãa häc t×m sù thay ®æi vÒ khèi l-îng cña 1mol chÊt trong ph¶n øng (A
B) hoÆc x mol A, y mol B (víi x, y lØ lÖ c©n b»ng ph¶n øng).
3. TÝnh sè mol c¸c chÊt tham gia ph¶n øng vµ ng-îc l¹i.
4. ph-¬ng ph¸p nµy th-êng ¸p dông gi¶i bµi to¸n v« c¬ vµ h÷u c¬ tr¸nh ®-îc viÖc lËp nhiÒu
ph-¬ng tr×nh, tõ ®ã sÏ kh«ng ph¶i gi¶i nh÷ng hÖ ph-¬ng tr×nh phøc t¹p
II. Ph¹m vi ¸p dông
+ Khi gÆp c¸c bµi to¸n thÊy cã nhiÒu ph¶n øng hãa häc xÉy ra thuéc ph¶n øng nhiÖt ph©n,
ph©n huû, ph¶n øng gi÷a kim lo¹i m¹nh kh«ng tan trong n-íc (®øng tr-íc trong d·y ®iÖn ho¸)
®Èy kim lo¹i yÕu ra khái dung dÞch muèi ph¶n øng.
+ Khi ch-a biÕt râ ph¶n øng ®ã x¶y ra hoµn toµn hay kh«ng th× ¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng
gi¶m khèi l-îng nµy.
III. c«ng thøc tÝnh nhanh.
¸p dông khi gÆp bµi to¸n cã ph-¬ng tr×nh rót gän:
nA + mBn+ nAm+ + mB (Trong ®ã: n, m lÇn l-ît lµ ®iÖn tÝch cña kim lo¹i B vµ A)
th× ta ¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng. Khèi l-îng t¨ng hay gi¶m mét l-îng ®-îc
tÝnh theo c«ng thøc trÞ tuyÖt ®èi
m.MB n.MA
sau ®ã dùa vµo d÷ kiÖn cña ®Ò ra ®Ó tÝnh to¸n.
VÝ dô:
Nhóng mét thanh kim lo¹i A hãa trÞ a ( kh«ng tan trong n-íc) nÆng m 1 gam vµo V lÝt
dung dÞch B (NO3)b xM. Sau mét thêi gan lÊy thanh A ra vµ c©n nÆng m 2 gam. Khèi l-îng m gam
kim lo¹i B tho¸t ra sÏ lµ:
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng: bA + aBb+ bAa+ + a.BTheo ph-¬ng tr×nh th× cø b mol A sÏ
t¹o ra a mol B nh- vËy khèi l-îng t¨ng hoÆc gi¶m
khèi l-îng t¨ng hoÆc gi¶m
m2 m1
a.MB - b.MA
mB a.M B .
. Theo bµi ra th× n mol B
m 2 m1
a.M B b.M A
IV. Bµi to¸n ¸p dông
Bµi to¸n 1: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi A 2008) Cho V lÝt hçn hîp khÝ (®ktc) gåm
CO vµ H2 ph¶n øng víi mét l-îng d- hçn hîp r¾n gåm CuO vµ Fe 3O4 ®un nãng. Sau khi c¸c ph¶n
øng xÈy ra hoµn toµn, khèi l-îng hçn hîp r¾n gi¶m 0,32 gam. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:
A. 0,448 lÝt
B. 0,224 lÝt
C. 0,560 lÝt
D. 0,112 lÝt
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng xÉy ra:
http://megabook.vn
10
CuO + H2 Cu + H2O
Fe3O4 + 4H2 3Fe + 4H2O
CuO + CO Cu + CO2
Fe3O4 + 4CO 2Fe + 4CO2
Ta cã: khèi l-îng hçn hîp r¾n gi¶m 0,32 gam chÝnh lµ khèi l-îng oxi trong oxÝt mµ H2 vµ
CO ®· lÊy ®Ó t¹o H2O vµ CO2 (ph-¬ng tr×nh ph¶n øng trªn).
n h 2khÝ n oxi(trong oxit)
Chó ý: + NÕu
n h2
0, 32
0, 02mol Vhh = 0,02 22,4 = 0,448lÝt A ®óng
16
0,32
0, 01mol Vh 2 0, 224l Ýt B sai
32
Bµi to¸n 2: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi A 2008) Cho hçn hîp bét gåm 2,7 gam Al
vµ 5,6 gam Fe vµo 550 ml dung dÞch AgNO3 1M, sau khi c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn thu ®-îc
m gam chÊt r¾n, gi¸ trÞ m lµ ( biÕt thø tù trong d·y thÕ ®iÖn hãa: Fe 3+/ Fe2+ ®øng tr-íc Ag+/Ag).
A. 59,4 gam B. 64,8 gam
C. 32,4 gam
D. 54,0 gam
Bµi gi¶i:
nAl = 0,1mol; nFe= 0,1mol;
n Ag n AgNO3 0,55mol
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra:
Al + 3Ag+ Al3+ + 3Ag
mAg = 108. 0,3
0,1 0,3
0,1
0,3
Fel + 2Ag+ Fe2+ + 2Ag
0,1 0,2
0,1
0,2
mAg = 108. 0,2
Fe2+ + Ag+ Fe3+ + Ag+ mAg = 108. 0,05
0,05 0,05
0,05
0,05
m = 108 . 0,55 = 59,4g
A ®óng
Chó ý: + Ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn nªn ta ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn nguyªn tè b¹c:
n Ag n AgNO3 0,55mol , m mAg 108.0,55 59, 4g A ®óng
+ NÕu mAg = 108 . 0,5 = 54g D sai
Bµi to¸n 3: Hßa tan 14 gam hçn hîp 2 muèi ACO3 vµ B2(CO3)3 b»ng dung dÞch HCl d- thu ®-îc
dung dÞch X vµ 0,672 lÝt khÝ ®ktc. C« c¹n dung dÞch X th× thu ®-îc m gam muèi khan. Gi¸ trÞ m
gam muèi khan lµ:
A. 14,33 gam
B. 25,00 gam
C. 15,32 gam
D. 15,80 gam
Bµi gi¶i:
¸p dông ®Þnh luËt t¨ng gi¶m khèi l-îng: NÕu kü n¨ng vËn dông ch-a thµnh th¹o th× ta
viÕt ph-¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra nh- sau:
ACO3 2HCl ACl2 CO 2 H 2O
B2 (CO3 )3 6HCl 2BCl3 3CO 2 3H 2O
(1)
(2)
Khi ®ã nh×n vµo ph-¬ng tr×nh ph¶n øng (1) vµ (2) ta cã:
Cø 1 mol muèi
http://megabook.vn
CO32
2 mol Cl- + 1 mol CO2 l-îng muèi t¨ng
11
m2Cl mCO2 71 60 11,Theo ®Ò ra th×: n CO2
3
0, 672
0, 03mol
22, 4
th× khèi l-îng muèi t¨ng 11. 0,03 = 0,33gam.
VËy : mmuèi clorua = 14 + 0,33 = 14,33(g)
A ®óng
Chó ý:
+ Cã thÓ ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng nÕu dung dÞch HCl võa ®ñ.
+ NÕu m = 14 + 11 = 25 g
B sai
+ NÕu m = 14 + 0,03 44 = 15,32 g C sai
+ NÕu m = 14 + 0,03 60 = 15,80 g D sai
Bµi to¸n 4: (TrÝch ®Ò thi tuyÓn sinh §H – C§ Khèi B 2008) Cho mét l-îng bét Zn vµo dung
dÞch X gåm FeCl 2 vµ CuCl2, khèi l-îng chÊt r¾n sau khi c¸c ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn nhá h¬n
khèi l-îng bét Zn ban ®Çu lµ 0,5 gam. C« c¹n phÇn dung dÞch sau ph¶n øng thu ®-îc 13,6 gam
muèi khan. Tæng khèi l-îng c¸c muèi trong X lµ:
A. 13,1 gam B. 17,0 gam
C. 19,5 gam
D. 14,1 gam
Bµi gi¶i:
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng vµ ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng
mZn + mX = mr¾n + mmuèi
(1)
mr¾n + 0,5 = mZn
(2)
Tõ (1) vµ (2) mX = mmuèi - 0,5 mX = 13,6 - 0,5 = 13,1 g A ®óng
Bµi to¸n 5: Cho hßa tan hoµn toµn a gam Fe 3O4 trong dung dÞch HCl, thu ®-îc dung dÞch D. Cho
D t¸c dông víi dung dÞch NaOH d-, läc kÕt tña ®Ó ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi
n÷a, thÊy khèi l-îng kÕt tña t¨ng lªn 3,4 gam. ®em nung kÕt tña ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi ®-îc b
gam chÊt r¾n. Gi¸ trÞ cña a, b lÇn l-ît lµ:
A. 48 gam vµ 46,4 gam
B. 69,6 gam vµ 32 gam
C. 32 gam vµ 69,6 gam
D. 46,4 gam vµ 48 gam
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng:
Fe3O4 + 8HCl 2FeCl3 + FeCl2 + 4H2O
FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaOH
FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaOH
4Fe(OH)2 + O2 + 2H2 O 4Fe(OH)3
t0
Fe2O3 + 3H2O
2Fe(OH)3
Ta cã:
1mol Fe(OH)2 1mol Fe(OH)3 thªm 1mol OH khèi l-îng t¨ng lªn 17g
0,2mol Fe(OH)2 0,2mol Fe(OH)3 thªm 1mol OH khèi l-îng t¨ng lªn 3,4g
n FeO n Fe2O3 n Fe(OH)2 0, 2mol; 0, 2mol Fe3O4 0,3molFe2O3
a = 232 . 0,2 = 46,4 gam; b = 160 . 0,3 = 48gam
D ®óng
Bµi to¸n 6: Nhóng mét thanh nh«m nÆng 45 gam vµo 400ml dung dÞch CuSO 4 0,5 M. Sau mét
thêi gian lÊy thanh nh«m ra c©n nÆng 46,38 gam. Khèi l-îng gam Cu tho¸t ra lµ:
A. 0,64 gam B. 12,80 gam C. 1.92 gam
D. 1,38 gam
Bµi gi¶i:
http://megabook.vn
12
Kim lo¹i m¹nh ®Èy kim lo¹i yÕu ra khái dung dÞch muèi (ph¶n øng thÕ bëi kim lo¹i)
2Al + 3CuSO4 Al2(SO4)3 + 3Cu
2Al + 3Cu2+ 2Al3+ + 3Cu (rót gän)
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng ta cã:
Cø 2 mol Al ®· t¹o ra 3 mol Cu nh- vËy khèi l-îng t¨ng:
( 3. 64 - 2. 27) = 138g
Theo bµi ra th× x mol Cu khèi l-îng t¨ng: 46,38 - 45 = 1,38g
x n Cu 3.
1,38
0, 03mol mCu 0, 03.64 1,92g C ®óng
138
A sai
Chó ý: + NÕu mCu = 0,01 . 64 = 0,64g
+ NÕu mCu = 0,5 . 0,4 . 64 = 12,8
B sai
+ NÕu mCu = 46,38 - 45 = 1,38g
D sai
¸p dông khi gÆp bµi to¸n cã PT rót gän: nA + mB n+ nAm+ + mB (Trong ®ã: n, m lÇn
l-ît lµ ®iÖn tÝchcña kim lo¹i B vµ A) th× ta ¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng. Khèi
l-îng t¨ng hay gi¶m mét l-îng ®-îc tÝnh theo c«ng thøc trÞ tuyÖt ®èi
m.MB n.MA
sau ®ã
dùa vµo d÷ kiÖn cña ®Ò ra ®Ó tÝnh to¸n
Bµi to¸n 7:
Nhóng mét thanh kim lo¹i A hãa trÞ a ( kh«ng tan trong n-íc) nÆng m 1 gam vµo V
lÝt dung dÞch B (NO3)b xM. Sau mét thêi gan lÊy thanh A ra vµ c©n nÆng m 2 gam. Khèi l-îng m
kim lo¹i B tho¸t ra lµ:
A.
C.
a.M B m 2 m1 .
B.
a.M B b.M A .
a.M A m 2 m1 .
D.
a.M A b.M B .
b.MA
b.M A m 2 m1 .
a.M B b.M A .
b.M B m 2 m1 .
a.M A b.M B .
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng: bA + aB bAa+ + a.B
Theo ph-¬ng tr×nh th× cø bmol A sÏ t¹o ra amol B nh- vËy khèi l-îng t¨ng hoÆc gi¶m
b+
a.MB - b.MA
m B a.
. Theo bµi ra th× n mol B khèi l-îng t¨ng hoÆc gi¶m
m2 m1
m2 m1
.M B a.M B m 2 m1 : aM B bM A A ®óng
a.M B b.M A
Chó ý: §Ó lµm nhanh kÕt qu¶ chÝnh x¸c ta cÇn ghi nhí c«ng thøc tÝnh ë trªn.
Bµi to¸n 8: Hßa tan 5,94 gam hçn 2 muèi clorua cña 2 kim lo¹i A, B (®Òu cã hãa trÞ II) vµo n-íc
®-îc dung dÞch X. §Ó lµm kÕt tña hÕt ion Cl - cã trong dung dÞch X ng-êi ta cho dung dÞch X t¸c
dông víi dung dÞch AgNO3 thu ®-îc 17,22 gam kÕt tña. Läc bá kÕt tña thu ®-îc dung dÞch Y. C«
c¹n Y ®-îc m gam hçn hîp muèi khan. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 11,28 gam
B. 9,12 gam
C. 12,30 gam
D. 13,38 gam
Bµi gi¶i:
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng (tù viÕt PT nÕu ch-a thµnh th¹o)
Cø 1mol MCl2 1mol M(NO3)2 vµ 2mol AgCl th× khèi l-îng t¨ng:
2. 62 - 71 = 53
http://megabook.vn
13
mµ:
53.0,12 6,36
17, 22
3,18g
0,12molAgCl th× khèi l-îng t¨ng
2
2
143, 5
mmuèi nitrat = mhh + m(t¨ng) = 5,94 + 3,18 = 9,12g B ®óng
Chó ý:
+ NÕu m = 17,22 - 5,94 = 11,28g
A sai
+ NÕu m = 5,94 + 6,36 = 12,30g
C sai
+ NÕu m = 5,94 + 2 62 = 13,38g
D sai
Bµi to¸n 9: Mét b×nh cÇu dung tÝch 448 ml ®-îc n¹p ®Çy oxy råi c©n. Phãng ®iÖn ®Ó ozon hãa.
Sau ®ã n¹p thªm cho ®Çy oxi råi c©n. Khèi l-îng trong hai tr-êng hîp chªnh lÖch nhau 0.03 gam.
BiÕt c¸c thÓ tÝch n¹p ®Òu ë (®ktc). Thµnh phÇn % vÒ thÓ tÝch cña ozon trong hçn hîp sau ph¶n øng
lµ:
A. 4,69%
B. 40,00% C. 13,49%
D. 9,375%
Bµi gi¶i:
ThÓ tÝch h×nh kh«ng ®æi, do ®ã khèi l-îng chªnh lµ do sù ozon ho¸ cø 1mol oxi ®-îc thay
b»ng 1mol ozon khèi l-îng t¨ng 16gam .
VËy khèi l-îng t¨ng 0,03 am th× sè ml ozon (®ktc) lµ
%O3
0, 03
.22, 4 0, 042(l)
16
0, 042
.100% 9, 375% D ®óng.
0, 448
Chó ý:
0, 021
.100% 4, 69%
0, 448
32
+ NÕu %O3
.100% 40%
32 48
+ NÕu %O3
A sai
B sai
Bµi to¸n 10: Hßa tan hoµn toµn 4 gam hçn hîp MCO3 vµ M’CO3 vµo dung dÞch HCl thÊy tho¸t ra
V lÝt khÝ (®ktc). Dung dÞch thu ®-îc ®em c« c¹n thu ®-îc 5,1 gam muèi khan. Gi¸ trÞ cña V lÝt lµ:
A. 2,24 lÝt
B. 1,12 lÝt
C. 3,36 lÝt
D. 4,48 lÝt
Bµi gi¶i:
MCO3 2HCl MCl2 H 2 O CO 2
4g
M 60
x
5,1g
xmol
M 71
1mol
m t¨ng 5,1 4 1,1gam
m t¨ng 1,1gam
1,1
0,1mol V 0,1.22, 4 2, 24 lÝt A ®óng
11
Bµi to¸n 11: Cho 1,26 gam 1 kim lo¹i t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 lo·ng t¹o ra 3,42 gam muèi
sunfat. Kim lo¹i ®ã lµ:
A. Cr
B. Fe
C. Zn
D. Al
Bµi gi¶i:
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng
http://megabook.vn
14
Cø 1mol kim lo¹i t¸c dông t¹o thµnh muèi sunf¸t khèi l-îng t¨ng lªn 96 gam. Theo bµi ra khèi
l-îng t¨ng 3,42 - 1,26 = 2,16 gam
sè mol kim lo¹i M lµ
VËy
M
2,16
0,0225mol
96
1, 26
56
0,0225
M lµ Fe
B ®óng
Chó ý: Ta cã thÓ ¸p dông ph-¬ng ph¸p kh¸c vÉn ra kÕt qu¶, nh-ng mÊt nhiÒu thêi gian h¬n. VÝ dô
cã thÓ viÕt ph-¬ng tr×nh råi tÝnh to¸n th«ng th-êng.
2M + n H2SO4 M2(SO4)3 + n H2 (1)
2.
3, 42
1, 26
M = 56
2M 2n.96
M
B ®óng
Bµi to¸n 12: Hßa tan hoµn toµn 12 gam hçn hîp 2 kim lo¹i X vµ Y b»ng dung dÞch HCl ta thu
®-îc 12,71 gam muèi khan. ThÓ tÝch lÝt khÝ H2 thu ®-îc(®ktc) lµ:
A. 0,224 lÝt
B. 0,448 lÝt
C. 0,112 lÝt
D. 2,24 lÝt
Bµi gi¶i:
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng: Cø 1mol Cl - sinh ra sau ph¶n øng khèi l-îng
muèi t¨ng lªn 35,5 theo ®Ò t¨ng 0,71 gam do ®ã sè mol Cl - ph¶n øng lµ 0,02 mol.
1
n 0, 01mol V = 0,224 A ®óng
2 Cl
Chó ý: + NÕu n H n 0, 02mol
V = 0,448 B sai
2
Cl
n H2
+ NÕu n H
2
1
n 0,005mol V = 0,112 C sai
2 Cl
Bµi to¸n 13: NhiÖt ph©n m gam Cu(NO3)2 sau mét thêi gian, sau ®ã c©n thÊy khèi l-îng cßn (m0,54) gam. Khèi l-îng gam muèi Cu(NO3)2 ®· bÞ nhiÖt ph©n lµ:
A. 1,08 gam
B. 0,94 gam
C. 0,54 gam
D. 0,80 gam
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng: Cu(NO3)2
0
t CuO + 2NO +
2
1
O2
2
(1)
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng : Cø 188g Cu(NO3)2 ph©n huû thµnh CuO
lµm khèi l-îng chÊt r¾n gi¶m 188 - 80 = 108g. (Khèi l-îng gi¶m chÝnh lµ khèi l-îng NO2 vµ O2).
Bµi ra th× khèi l-îng chÊt r¾n gi¶m 0,54g th× khèi l-îng Cu(NO 3)2 ph©n huû lµ
0, 54
.188 0, 94g B ®óng
108
Bµi to¸n 14: Ph©n hñy 66,2 gam Pb(NO3)2 thu ®-îc 55,4 gam chÊt r¾n. HiÖu suÊt ph¶n øng ph©n
hñy lµ:
A. 50%
B. 100%
C. 75%
D. 25%
Bµi gi¶i:
Pb(NO3)2 PbO + 2NO2 +
http://megabook.vn
1
O2
2
15
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng: Cø 331 gam Pb(NO3)2 ph©n huû thµnh 223 g
PbO lµm khèi l-îng chÊt r¾n gi¶m 331- 223=108gam, theo bµi ra th× khèi l-îng chÊt r¾n gi¶m
66,2 - 55,4 = 10,8g th× khèi l-îng Pb(NO3)2 ph¶n øng lµ:
VËy H
33,1
.100% 50%
66, 2
10,8
x331 33,1gam
108
A ®óng
Bµi to¸n 15: NhiÖt ph©n hoµn toµn 9,4 gam muèi nitrat kim lo¹i trung b×nh thu ®-îc 4 gam oxit
r¾n. C«ng thøc muèi ®· ®em nhiÖt ph©n lµ:
A. Pb(NO3)2
B. Hg(NO3)2 C. Cu(NO3)2
D. AgNO3
Bµi gi¶i:
Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng nhiÖt ph©n:
2M (NO3)n
0
t M O + 2nNO +
2 n
2
n
O2
2
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng: Cø 2(M + 62n)g ph©n huû thµnh M2On lµ khèi
l-îng chÊt r¾n gi¶m: (2M + 124n) - (2M + 16n) = 108n gam
Theo bµi ta khèi l-îng gi¶m: 9,4 - 4 = 5,4gam th× khèi l-îng M(NO3)2 ph©n huû lµ
5, 4
.2(M 62n) 9, 4 M = 32n
108n
n = 2 M = 64 C«ng thøc muèi: Cu(NO3)2 C ®óng
Bµi to¸n 16: §Ó 2,7 gam mét thanh nh«m ngoµi kh«ng khÝ, mét thêi gian sau ®em c©n thÊy
thanh nh«m nÆng 4,14 gam. PhÇn tr¨m khèi l-îng thanh nh«m ®· bÞ oxi hãa bëi oxi cña kh«ng
khÝ lµ:
A. 65,21%
B. 30%
C. 67,5%
D. 60%
Bµi gi¶i:
Khèi l-îng cña oxit tham gia ph¶n øng víi thanh nh«m lµ:
4,14 - 2,7 = 1,44 gam m Al( p)
%Al
2 1, 44
.
.27 0, 06.27 1, 62g
3 16
1, 62
.100% 60%
2, 7
D ®óng
Chó ý:
2 1, 44
1,8225
.
.27 1.8225g %Al
.100% 67,5% C sai
3 32
2,7
2 1, 44
0,81
+ NÕu m Al( p) .
.27 0,81g %Al
.100% 30% B sai
3 32
2,7
2, 7
+ NÕu %Al
A sai
.100% 65, 21%
4,14
+ NÕu m Al( p)
Bµi to¸n 17: Cho dßng khÝ CO qua mét oxit s¾t ë nhiÖt ®é cao, sau khi ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn
khèi l-îng chÊt r¾n gi¶m ®i 27,58 %. C«ng thøc oxit s¾t ®· dïng lµ:
A. FeO
B. Fe3O4
C. Fe2O3
D. Fe4O3.
http://megabook.vn
16
Bµi gi¶i:
¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng: Khèi l-îng chÊt r¾n gi¶m ®i 27,58% chÝnh lµ oxi.
C«ng thøc oxit s¾t: FexOy:
27, 58
16y
x 3
.100
56x 16y
y 4
16
.100 22, 22%
72
64
.100 27,58%
+ B: Fe3O4: %O
232
48
.100 30%
+ C: Fe2O3: %O
160
48
.100 17, 64%
+ D: Fe4O3: %O
272
Chó ý : + A: FeO:
%O
Fe3O4 B ®óng
(kh«ng tho¶ m·n)
(tho¶ m·n d÷ kiÖn)
(kh«ng tho¶ m·n)
(kh«ng tho¶ m·n)
Bµi to¸n 18: Hßa tan hoµn toµn 3,34 gam hçn hîp 2 muèi ACO3 vµ B2(CO3)3 b»ng dung dÞch
HCl d- thu ®-îc dung dÞch X vµ 0,896 lÝt khÝ Y ®ktc. Khèi l-îng gam muèi trong dung dÞch X
lµ:
A. 4,33 gam
B. 5,00 gam
C. 3,78 gam
D. 5,80 gam
Bµi gi¶i:
NÕu HCl kh«ng d- th× ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng song HCl d- nªn ¸p dông
ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng:
PT ph¶n øng xÉy ra: ACO3 + 2HCl ACl2 + CO2 + H2O
B2(CO3)3 + 6HCl 2BCl3 + 3CO2 + 3H2O
n Y n CO2
Cø 1mol muèi
CO32
(1)
(2)
0,896
0, 04mol ,
22, 4
2mol Cl- + 1mol CO2,
khèi l-îng muèi t¨ng: 71 - 60 = 11g.
VËy khèi l-îng hçn hîp muèi t¨ng lªn: 11.0,04=0,44 gam.
VËy mX = 0,44 + 3,34 = 3,78 g
C ®óng
Bµi to¸n 19: Cho 2,81 gam hçn hîp gåm 3 «xit: Fe2O3, MgO, ZnO tan võa ®ñ trong 300ml dung
dÞch H2SO4 0,1 M th× khèi l-îng muèi sunfat khan t¹o ra lµ:
A. 5,33 gam
B. 5,21 gam
C. 3,52 gam
D. 5,68 gam
Bµi gi¶i:
+ ¸p dông ph-¬ng ph¸p t¨ng gi¶m khèi l-îng: Cø 1mol H2SO4 ph¶n øng, ®Ó thay thÕ O
SO24 trong c¸c kim lo¹i th× khèi l-îng t¨ng: 96 - 16 = 80 gam.
Theo bµi ra n H SO ph¶n øng lµ 0,03 th× khèi l-îng t¨ng 2,4g
2
4
(trong oxit) b»ng
VËy khèi l-îng muèi khan thu ®-îc lµ: 2,81 + 2,4 = 5,21g B ®óng
+ Cã thÓ gi¶i c¸ch kh¸c nh-: ¸p dông ®Þnh luËt b¶o toµn khèi l-îng:
B¶n chÊt th× 2H+ cña axit sÏ chiÕm lÊy 1 oxi trong oxÝt kim lo¹i ®Ó t¹o H2O
2H+ + O2- H2O
n H O n H SO 0, 03mol
2
http://megabook.vn
2
4
17
2,81 + 0,03 98 = mmuèi + 18. 0,03 m = 5,21 gam B ®óng
Bµi to¸n 20: Cho 8 gam hçn hîp A gåm Mg vµ Fe t¸c dông hÕt víi 200ml dung dÞch CuSO 4 ®Õn
ph¶n øng kÕt thóc, thu ®-îc12,4 gam chÊt r¾n B vµ dung dÞch D. Cho dung dÞch D t¸c dông vãi
dung dÞch NaOH d-, läc vµ nung kÕt tña ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi l-îng kh«ng ®æi thu ®-îc
8gam hçn hîp gåm 2 «xit.
1.
Khèi l-îng Mg vµ Fe trong hçn hîp A lÇn l-ît lµ:
A. 2,4 gam vµ 5,6 gam
B. 5,2 gam vµ 2,8 gam
C. 1,2 gam vµ 6,8 gam
D. 3,6 gam vµ 4,4 gam.
2. Nång ®é mol/lÝt cña dung dÞch CuSO4 lµ:
A. 0,15 mol/lÝt
B. 0,75 mol/lÝt
C. 0,30 mol/lÝt
D. 0,25. mol/lÝt
3. ThÓ tÝch NO tho¸t ra khi hßa tan B trong dung dÞch HNO3 d- lµ:
A. 2,24lÝt
B. 6,72 lÝt
C. 3,36 lÝt
D. 1,12lÝt.
Bµi gi¶i:
1) Ph-¬ng tr×nh ph¶n øng:
x
x
Mg CuSO4 MgSO4 Cu
y
y
Fe CuSO4 FeSO4 Cu
Dung dÞch D gåm MgSO4 vµ FeSO4 , chÊt r¾n B bao gåm Cu vµ Fe dMgSO4 + 2NaOH Mg(OH)2 + Na2SO4
FeSO4 + 2NaOH Fe(OH)2 + Na2SO4
0
Mg(OH)2
t
MgO + H2O
t0
2Fe2O3 + 4H2O
4Fe(OH)2 + O2
Gäi x, y lµ sè mol Mg vµ Fe ph¶n øng, sù t¨ng khèi l-îng tõ hçn hîp A (gåm Mg vµ Fe)
hçn hîp B (gåm Cu vµ Fe cã thÓ d-) lµ:
(64x + 64y) - (24x + 56y) = 12,8 - 8 = 4,4
hay
5x + y = 0,55 (I) Khèi l-îng c¸c oxÝt MgO vµ Fe 2O3:
m = 40x + 80y = 8, hay x + 2y = 0,2 (II) Tõ (I) vµ (II) tÝnh ®-îc x = 0,1; y= 0,05
mMg = 24. 0,1 = 2,4 g; m Fe = 8 - 2,4 = 5,6 gam
A ®óng
2) n CuSO x y 0,15 CM
4
0,15
0, 75M
0, 2
B ®óng
3) Hçn hîp B Cu vµ Fe d-: nCu = 0,15mol; nFe = 0,1 - 0,05 = 0,05mol
Khi t¸c dông víi dung dÞch HNO3, theo ph-¬ng ph¸p b¶o toµn e:
- ChÊt khö lµ Fe vµ Cu:
Fe3+
0,05 0,15mol
3a = 0,15 + 0,3 a = 0,15mol
2+
Cu - 2e Cu
0,15 0,3mol
Fe - 3e
- ChÊt oxi ho¸ vµ HNO3: N5+ + 3e N2+ (NO)
3a
a
(a)
VNO = 0,15 . 22,4 = 3,36 lÝt C ®óng
http://megabook.vn
18
V. bµi to¸n tù gi¶i
Bµi 1: Hßa tan 20 gam hçn hîp 2 muèi MCO3 vµ N2(CO3)3 b»ng dung dÞch HCl d− , thu ®− îc
dung dÞch A vµ 0,672 lÝt khÝ (®ktc). C« c¹n dung dÞch A th× thu ®− îc m gam muèi khan. m cã gi¸
trÞ lµ:
A. 20,33 gam
B. 20,46 gam C. 15,26 gam
D. 18,43 gam
Bµi 2: Hßa tan 5,94 gam hçn hîp 2 muèi clorua cña 2 kim lo¹i A, B (®Òu cã ho¸ trÞ II) vµo n− íc
®− îc dung dÞch X. §Ó lµm kÕt tña hÕt ion Clo cã trong dung dÞch X ng− êi ta cho dung dÞch X t¸c
dông víi dung dÞch AgNO3 thu ®− îc 17,22 gam kÕt tña. Läc bá kÕt tña, thu ®− îc dung dÞch Y.
C« c¹n Y ®− îc m gam hçn hîp muèi khan. m cã gi¸ trÞ lµ:
A. 8,36 gam
B. 12,6 gam
C. 10,12 gam
D. 9,12 gam
Bµi 3: Hoµ tan hoµn toµn 0,4 gam hçn hîp XCO3 vµ YCO3 vµo dung dÞch HCl
thÊy tho¸t ra V lÝt khÝ (®ktc). Dung dÞch thu ®− îc ®em c« c¹n thu ®− îc 0,51 gam muèi khan. Gi¸
trÞ cña V lµ:
A. 0,1344 lÝt
B. 0,168 lÝt
C. 0,224 lÝt
D. 0,448 lÝt
Bµi 4: Cho 2,52 gam mét kim lo¹i t¸c dông víi dung dÞch H2SO4 lo·ng t¹o ra 6,84 gam muèi
sunfat. Kim lo¹i ®ã lµ
A. Zn
B. Fe
C. Mg
D. Al
Bµi 5: Hßa tan hoµn toµn 24 gam hçn hîp hai kim lo¹i X vµ Y b»ng dung dÞch HCl ta thu ®− îc
25,42 gam muèi khan. ThÓ tÝch khÝ H2 thu ®− îc(®ktc) lµ
A. 0,224 lÝt
B. 0,224 lÝt
C. 0,336 lÝt
D. 0,448 lÝt.
Bµi 6: Cho hoµ tan hoµn toµn x gam Fe3O4 trong dung dÞch HCl, thu ®− îc dung dÞch A, cho A
t¸c dông víi dung dÞch NaOH d− , läc kÕt tña ®Ó ngoµi kh«ng khÝ ®Õn khèi l− îng kh«ng ®æi n÷a,
thÊy khèi l− îng kÕt tña t¨ng lªn 3,4 gam. §em nung kÕt tña ®Õn khèi l− îng kh«ng ®æi ®− îc y
gam chÊt r¾n. Gi¸ trÞ cña x, y lÇn l− ît lµ:
A. 46,4 vµ 48,0 gam
B. 46,4 vµ 68,4 gam
C. 42,9 vµ 48,0 gam
D. 36,2 vµ 44,4 gam
Bµi 7: Cho 10,8 gam hçn hîp gåm 3 oxit Fe2O3, MgO, ZnO tan võa ®ñ trong 300 ml dung dÞch
H2SO4 0,1M th× khèi l− îng hçn hîp c¸c muèi sunfat khan t¹o ra lµ:
A. 13,2 gam
B. 14,8 gam
C. 15,2 gam
D. 14,8 gam
Bµi 8: Cho 8,8 gam hçn hîp gåm 3 oxit FeO, MgO, Al 2O3 tan võa ®ñ trong 100 ml dung dÞch
H2SO4 0,3M th× khèi l− îng hçn hîp c¸c muèi sunfat khan t¹o ra lµ:
A. 10,2 gam
B. 12,8 gam
C. 11,2 gam
D. 14,4 gam
Bµi 9:Cho 22,8 gam hçn hîp gåm 3 oxit Fe2O3, CuO, FeO tan võa ®ñ trong 100 ml dung dÞch
H2SO4 0,5 M th× khèi l− îng hçn hîp c¸c muèi sunfat khan t¹o ra lµ:
A. 26,8 gam
B. 24,8 gam
C. 25,2 gam
D. 32,8 gam
Bµi 10: Cho V lÝt hçn hîp khÝ (®ktc) gåm CO vµ H2 ph¶n øng víi mét l-îng d- hçn hîp r¾n
gåm CuO vµ Fe3O4 ®un nãng. Sau khi c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn, khèi l-îng hçn hîp r¾n
gi¶m 0,64 gam. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:
A. 0,448 lÝt
B. 0,336 lÝt
C. 1,344 lÝt
D. 0,896 lÝt.
Bµi 11: Cho V lÝt hçn hîp khÝ (®ktc) gåm CO vµ H2 ph¶n øng víi mét l-îng d- hçn hîp r¾n gåm
CuO, FeO vµ Fe3O4 ®un nãng. Sau khi c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn, khèi l-îng hçn hîp r¾n
gi¶m 0,16 gam. Gi¸ trÞ V lÝt lµ:
A. 0,448 lÝt
B. 0,224 lÝt C. 0,560 lÝt
D. 0,112 lÝt
Bµi 12: Cho hçn hîp bét gåm 0,1 mol Al vµ 0,1mol Fe vµo 1lÝt dung dÞch AgNO 3 0,55 M, sau
khi c¸c ph¶n øng xÈy ra hoµn toµn thu ®-îc m gam chÊt r¾n, gi¸ trÞ m lµ: ( biÕt thø tù trong d·y
thÕ ®iÖn hãa: Fe3+/ Fe2+ ®øng tr-íc Ag+/Ag).
http://megabook.vn
19
A. 42,4 gam
B. 54,8 gam C. 59,4 gam
D. 54,8 gam
Bµi 13: Cho mét l-îng bét Zn vµo dung dÞch X gåm FeCl 2 vµ CuCl2, khèi l-îng chÊt r¾n sau khi
c¸c ph¶n øng xÉy ra hoµn toµn nhá h¬n khèi l-îng bét Zn ban ®Çu lµ 1,4 gam. C« c¹n phÇn dung
dÞch sau ph¶n øng thu ®-îc 14,8 gam muèi khan. Tæng khèi l-îng c¸c muèi trong X lµ:
A. 13,4 gam
B. 17,4 gam C. 29,2 gam
D. 16,2 gam
Bµi 14: Hßa tan 11,7 gam hçn 2 muèi clorua cña 2 kim lo¹i A, B (®Òu cã hãa trÞ II) vµo n-íc
®-îc dung dÞch X. §Ó lµm kÕt tña hÕt ion Cl - cã trong dung dÞch X ng-êi ta cho dung dÞch X t¸c
dông víi dung AgNO3 thu ®-îc 17,22 gam kÕt tña. Läc bá kÕt tña thu ®-îc dung dÞch Y. C« c¹n
Y ®-îc m gam hçn hîp muèi khan. Gi¸ trÞ m gam lµ:
A. 12,28 gam
B. 28,92 gam
C. 12,30 gam
D. 14,88 gam
http://megabook.vn
20
- Xem thêm -