Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
Mục Lục
Phần mở đầu................................................................................3
Chương I......................................................................................6
Khái quát về sản xuất và xuất khẩu phần mềm...........................6
I. Một số khái niệm cơ bản......................................................7
1. Khái quát về công nghệ thông tin, công nghệ phần mềm.7
1.1 Công nghệ thông tin nói chung..................................7
1.2 Công nghệ phần mềm và công nghiệp phần mềm.....8
2. Khái niệm, đặc điểm, phân loại phần mềm.......................8
2.1 Định nghĩa.................................................................8
2.2 Phân loại phần mềm...................................................8
2.3 Đặc điểm..................................................................10
II. Thực trạng và quy trình làm phần mềm trên thế giới.........12
1. Thị trường công nghệ phần mềm....................................12
1.1 Tổng quát chung về thị trường phần mềm...............12
1.2 Thực trạng một số thị trường chính.........................16
2. Quy trình làm phần mềm xuất khẩu................................19
2.1 Xuất khẩu phần mềm gia công................................19
2.2 Xuất khẩu phần mềm đóng gói................................21
III. Sự cần thiết phải xuất khẩu phần mềm và thuận lợi, khó
khăn của Việt Nam....................................................................23
1. Lợi ích của xuất khẩu phần mềm....................................23
2. Bài học thành công của 1 số nước như ấn Độ, Philippine
24
3. Thuận lợi và khó khăn của Việt Nam.............................26
3.1 Các khó khăn của phần mềm Việt nam...................26
3.2 Các thuận lợi của phần mềm Việt Nam...................31
Chương II..................................................................................37
Thực trạng sản xuất và xuất khẩu phần mềm tại công ty FPT. .37
I. Khái quát về công ty FPT...................................................37
1. Giới thiệu về công ty FPT...............................................37
1.1 Một số mốc phát triển..............................................37
1.2 Cơ cấu tổ chức FPT.................................................39
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
1
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
1.3 Cơ cấu nhân sự.........................................................45
1.4 Tôn chỉ của công ty..................................................46
1.5 Chính sách chất lượng.............................................46
2. Tình hình hoạt động kinh doanh.....................................47
2.1 Các lĩnh vực kinh doanh chính................................48
2.2 Những thành tựu và danh hiệu đạt được..................51
II. Thực trạng sản xuất và xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT
53
1. Cơ sở vật chất và nguồn nhân lực...................................53
1.1 Cơ sở vật chất..........................................................53
1.2 Phát triển nguồn nhân lực........................................54
2. Quy trình sản xuất phần mềm ở công ty FPT.................59
3. Thị trường xuất khẩu của công ty...................................63
Chương III.................................................................................67
Một số giải pháp phát triển nâng cao năng lực xuất khẩu phần
mềm tại công ty FPT.................................................................67
I. Triển vọng phần mềm của Việt Nam và thế giới trong các
năm tới.......................................................................................67
1. Tiềm năng của thị trường................................................67
1.1 Dự báo về doanh số.................................................67
1.2 Dự báo về các xu hướng phát triển..........................71
2. Các chính sách định hướng của chính phủ.....................75
2.1 Các nhân tố ảnh hưởng đến chính sách...................75
2.2 Định hướng chiến lược của Đảng và Nhà nước.......76
II. Các giải pháp nâng cao năng lực xuất khẩu phần mềm tại
công ty FPT...............................................................................80
1. Giải pháp trước mắt........................................................80
1.1 áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng trong quá trình sản
xuất phần mềm...................................................................80
1.2 Thay đổi phương thức tiếp thị truyền thống để
khuyếch trương năng lực sản xuất và sản phẩm của doanh
nghiệp.................................................................................81
1.3 Đầu tư và hỗ trợ kinh phí đào tạo nhằm nâng cao
năng lực cho nhân viên.......................................................83
1.4 Đẩy mạnh chiến lược tiếp thị qua Internet..............85
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
2
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
2.
Giải pháp lâu dài.............................................................86
2.1 Chuẩn bị nguồn nhân lực.........................................86
2.2 Tập trung đầu tư sản xuất tại các khu công nghệ phần
mềm 87
2.3 Phát triển công nghệ sản xuất phần mềm................89
2.4 Đa dạng hoá kiểu phần mềm....................................90
Kết luận.....................................................................................92
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
3
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
I.
PHẦN MỞ ĐẦU
Tính cấp thiết của đề tài
Thế kỷ 20 được đánh dấu bằng sự bùng nổ cuộc cách
mạng khoa học công nghệ mà đi đầu là sự bùng nổ và xâm nhập
của Công nghệ thông tin (CNTT) vào mọi mặt của đời sống
chính trị, kinh tế, xã hội. Các thành quả của cuộc Cách mạng
CNTT và quá trình hội nhập diễn ra trên qui mô toàn cầu đang
đưa nhân loại bước vào một kỷ nguyên mới của nền văn minh
mới, nền văn minh trí tuệ. Trong nền văn minh này sẽ xảy ra sự
chuyển dịch quan trọng trong vai trò các nguồn lực cơ bản tạo
nên của cải vật chất cho xã hội. Thông tin, trí thức, phần mềm,
đã và đang là những nhân tố tác động sâu sắc đến sự phát triển
của toàn nhân loại nói chung và của mỗi quốc gia nói riêng.
Công nghệ thông tin và Công nghệ phần mềm đang phát
triển như vũ bão trên toàn cầu và đến nay nó đã trở thành một
trong những ngành công nghiệp quan trọng đóng góp một tỷ
trọng lớn trong tổng sản phẩm quốc dân của nhiều quốc gia trên
thế giới. Công nghiệp phần mềm xuất khẩu đang trở thành một
ngành kinh tế mũi nhọn làm thay đổi bộ mặt và vị thế của nhiều
nước đang phát triển.
Từ năm 1993, Chính phủ đã thông qua Nghị Quyết 49/CP
về Công nghệ Thông tin, với mục đích biến CNTT thành một
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
4
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
trong những ngành công nghiệp mũi nhọn của Việt nam trong
thế kỷ 21. Kế hoạch tổng thể phát triển CNTT đến năm 2005
trong đó nêu bật sự cần thiết ưu tiên xây dựng và phát triển công
nghiệp phần mềm Việt Nam đã từng bước định hướng cho công
nghiệp phần mềm trở thành một ngành công nghiệp mới của
nước ta. Và gần đây, nghị quyết 07/2000/NQ-CP của Chính phủ
về việc Xây dựng và phát triển Công nghiệp phần mềm giai
đoạn 2000-2005 đã một lần nữa khẳng định quyết tâm của Đảng
và Chính phủ xây dựng công nghiệp phần mềm thành ngành
kinh tế đột phá của Việt nam trong giai đoạn tới.
Cùng với sự hỗ trợ của Đảng và Nhà nước, và sự đầu tư nỗ
lực của các doanh nghiệp phần mềm Việt nam, công nghiệp
phần mềm nước ta trong những năm qua có nhiều tiến bộ. Phần
mềm đã từng bước trở thành một ngành Công nghiệp mới hỗ trợ
và đóng góp cho sự dịch chuyển cơ cấu nền kinh tế theo hướng
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và đặc biệt, phần mềm
Việt nam xuất khẩu đã có những kết quả ban đầu.
Việc cần thiết xây dựng Công nghiệp Phần mềm là ngành
kinh tế mũi nhọn cho tương lai và hướng tới xuất khẩu phần
mềm ra thế giới là những vấn đề bức xúc đối với đất nước cũng
như với các doanh nghiệp đang tham gia xuất khẩu phần mềm.
Tuy có nhiều thuận lợi nhưng con đường đến với thị trường thế
giới của phần mềm Việt nam còn gặp không ít những khó khăn
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
5
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
và thách thức. Làm thế nào để đưa phần mềm Việt nam tham
gia vào thị trường thế giới đang là bài toán khó cho các doanh
nghiệp sản xuất xuất khẩu phần mềm nước ta, trong đó có công
ty FPT - công ty xuất khẩu phần mềm hàng đầu Việt nam. Luận
văn với đề tài: “Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT – Thực
trạng và giải pháp ”, mong muốn góp phần với sự nghiệp đổi
mới và phát triển kinh tế thông qua việc nghiên cứu việc sản
xuất và xuất khẩu phần mềm tại công ty FPT, từ đó đưa ra triển
vọng và giải pháp phát triển ngành công nghiệp xuất khẩu này ở
công ty FPT và các doanh nghiệp khác trong giai đoạn tới.
Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu về thị trường phần mềm thế giới và
đặc biệt là thị trường gia công xuất khẩu phần mềm cũng như
tìm hiểu thực trạng sản xuất và xuất khẩu phần mềm của công ty
FPT để phân tích những cơ hội và thách thức của phần mềm
FPT nói riêng và Việt nam nói chung trên con đường gia nhập
thị trường quốc tế. Luận văn cũng tìm kiếm giải pháp để đưa
việc sản xuất và xuất khẩu phần mềm đem lại hiệu quả cao cho
công ty FPT trong tương lai.
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Sản xuất và xuất khẩu phần mềm.
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
6
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
Phạm vi nghiên cứu: Công ty FPT, thực trạng công nghệ phần
mềm, xuất khẩu phần mềm ở Việt Nam và thế giới
Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và các
phương pháp thống kê, phân tích, tổng hợp và so sánh trên cơ sở
sử dụng các số liệu, bảng biểu thống kê, tài liệu và các kết quả
nghiên cứu trước đó.
Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, các phụ lục thì luận
văn được trình bày gồm ba chương:
Chương 1: Khái quát về sản xuất và xuất khẩu phần mềm
Chương 2: Thực trạng sản xuất và xuất khẩu phần mềm ở công
ty cổ phần phát triển đầu tư công nghệ FPT
Chương 3: Một số giải pháp phát triển công nghệ phần mềm,
thúc đẩy xuất khẩu phần mềm tại công ty FPT
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
7
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
CHƯƠNG I
KHÁI QUÁT VỀ SẢN XUẤT VÀ XUẤT KHẨU PHẦN MỀM
Ngày nay chúng ta đang sống trong một xã hội mà công
nghệ thông tin (CNTT) đang phát triển nhanh chóng, có vai trò
quyết định đối với nền kinh tế toàn cầu. Phần mềm là nhân tố
xuyên suốt và quyết định của CNTT, là công cụ chủ yếu để con
người có thể khai thác những lợi ích mà CNTT mang lại, chính
vì vậy nên từ lâu phần mềm đã trở thành một loại hàng hoá, tạo
nên một thị trường sôi động trong xã hội CNTT, những sản
phẩm phần mềm đã trở thành những công cụ không thể thiếu đợc trong mọi hoạt động của đời sống kinh tế, xã hội trên toàn
thế giới. Do đó, xuất khẩu phần mềm sẽ trở thành một nghành
kinh tế mũi nhọn, là thế mạnh của Việt Nam trong thời gian tới
với hai tố chất cơ bản của con người Việt Nam : cần cù và thông
minh. Tuy nhiên tìm hiểu về một nền công nghiệp phần mềm,
quy trình để xuất khẩu sản phẩm đặc biệt này cũng như các giải
pháp để nâng cao hiệu quả sản xuất và xuất khẩu, chúng ta cần
có một kiến thức cơ bản về công nghệ thông tin, phần mềm
cũng như tình hình thị trường Việt Nam và thế giới. Chương
một của luận văn sẽ cung cấp các khái niệm cơ bản về phần
mềm, đem lại một cái nhìn tổng quát về thị trường xuất khẩu
phần mềm cũng như những lợi ích, thuận lợi và khó khăn của
các doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia vào thị trường này.
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
8
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
II.
MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN
1.
Khái quát về công nghệ thông tin, công nghệ phần
mềm
1.1 Công nghệ thông tin nói chung
Hiểu theo nghĩa rộng nhất thì CNTT bao gồm 4 lĩnh vực
có liên hệ mật thiết với nhau: viễn thông, điện tử, tin học (kể cả
các thiết bị và phần mềm), và các ứng dụng của tin học trong
khoa học kỹ thuật, trong sản xuất, hành chính, quản trị và kinh
doanh... Không thể xử lý thông tin hữu hiệu nếu không có thông
tin kịp thời và chính xác, nghĩa là vừa dựa trên một mạng viễn
thông tốt, vừa dựa trên những phương pháp và quy định chặt
chẽ trong quá trình sản xuất, trong các hoạt động kinh tế, khoa
học kỹ thuật để ứng dụng được CNTT. Do đó các tiến bộ trong
viễn thông, điện tử và tin học có ảnh hưởng trực tiếp và quan
trọng đến mọi mặt đời sống kinh tế xã hội.
Ta có thể kể đến những tầng lớp sau trong CNTT mà mỗi
tầng lớp được xây dựng trên các tầng lớp phía dưới:
- Tầng thứ nhất là phần mềm gồm Các chương trình ứng
dụng riêng cho từng cơ quan, xí nghiệp.
- Phần tiếp theo là các chương trình phần mềm ứng dụng và
hệ mềm cơ bản. Phần này phức tạp nhất và phong phú
nhất.
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
9
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
- Tầng lớp thứ ba gồm những hệ điều hành phần mềm và hệ
điều hành mạng.
- Tầng lớp thứ tư có thể coi như bao gồm tất cả các hệ máy
và mạng đang hoạt động trên thế giới. Việc sản xuất các
máy này bắt đầu từ: làm ra các bảng mạch trong đó có gắn
các linh kiện điện tử ; rồi lắp ráp với phần điện, cơ khí, các
thiết bị ngoại vi... để trở thành một máy tính hoàn hảo, hay
một bộ phận của một thiết bị công nghiệp hay một sản
phẩm tiêu dùng.
- ở tầng lớp cuối cùng là việc sản xuất các linh kiện điện tử.
Hiện nay chỉ có Mỹ, Nhật và Châu Âu là có công nghệ
hoàn chỉnh làm các mạch tổng hợp. Sau giai đoạn sản xuất
mạch trần (wafers) và in mạch tổng hợp trên mạch trần
cần các nhà máy siêu sạch và siêu chính xác rất tối tân,
công việc còn lại là đặt và hàn những mạch in trần đó vào
hộp thành linh kiện, cần nhiều nhân công rẻ, thường được
các công ty quốc tế làm tại các chi nhánh ở Châu á như
Malaysia, Singapore...
1.2 Công nghệ phần mềm và công nghiệp phần mềm
Công nghệ phần mềm là tổng hợp các phương pháp, tổ
chức để sản xuất ra phần mềm phục vụ ngành khoa học, công
nghiệp, kinh tế xã hội. Công nghệ phần mềm là một bộ phận cấu
thành nên CNTT và là một bộ phận quan trọng nhất, hay nói
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
10
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
cách khác nếu không có ngành công nghệ phần mềm thì không
thể hình thành nên cả một ngành CNTT.
Công nghiệp phần mềm là một ngành kinh tế nghiên cứu,
xây dựng, sản xuất, phân phối các sản phẩm phần mềm, cung
cấp các dịch vụ đi kèm (tư vấn, cung cấp giải pháp, đào tạo, hỗ
trợ kỹ thuật, bảo trì...) cho người dùng vì lợi ích kinh tế.
2.
Khái niệm, đặc điểm, phân loại phần mềm
2.1 Định nghĩa
Phần mềm là các lệnh máy tính và các dữ liệu cần thiết (số
liệu, âm thanh, hình ảnh...) để điều khiển hệ thống thiết bị máy
tính thực hiện các chức năng nhất định.
2.2 Phân loại phần mềm
Phần mềm hệ thống (System Software) gồm các chương
trình hướng dẫn các hoạt động cơ bản của máy tính như hiển thị
thông tin lên màn hình, ghi dữ liệu lên đĩa, in kết quả, liên lạc
với các thiết bị ngoại vi, phân tích và thực hiện các lệnh do
người dùng nạp vào. Phần mềm hệ thống được chia làm 4 loại:
Hệ điều hành (Operating system): là một bộ chương trình
để quản lý việc sử dụng các bộ phận của phần cứng, phối
hợp sự hoạt động của các bộ phận ấy để thực hiện các
chương trình của người dùng đồng thời cung cấp một số
dịch vụ giảm nhẹ công việc của người dùng. Một số hệ
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
11
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
điều hành thông dụng hiện nay là MS DOS, MS Windows,
Unix, OS/2, Macintosh...
Các chương trình tiện ích (Utilities): là các chương trình
bổ sung thêm các dịch vụ cần thiết mà hệ điều hành chưa
đáp ứng được như cứu vãn dữ liệu bị hỏng, bảo mật...
Các chương trình điều khiển thiết bị (Devide drivers): là
các chương trình giúp máy tính điều khiển các thiết bị
ngoại vi nào đó như máy in, máy ảnh kỹ thuật số, web
cam...
Các chương trình dịch: là các chương trình để dịch các
chương trình viết bằng ngôn ngữ thuật toán như Basic, C+
+, Java...
Phần mềm ứng dụng (Application Software) là các
chương trình ứng dụng tổng quát, chuyên cho quản lý, xử lý văn
bản, thống kê tính toán công nghiệp hay tính toán khoa học.
Người dùng cuối cùng có thể viết những ứng dụng dễ dàng hay
cũng có thể sử dụng thẳng mà không cần viết chương trình gì
thêm. Phần mềm ứng dụng được chia làm 4 loại sau:
Phần mềm năng suất: Loại phần mềm này giúp người
dùng làm việc có hiệu quả và hiệu suất cao hơn. Các phần
mềm thông dụng nhất thuộc loại này là các hệ soạn thảo,
các chương trình lập bảng tính, các hệ quản trị cơ sở dữ
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
12
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
liệu, chương trình gửi và nhận thư điện tử, lập lịch, vẽ đồ
hoạ...
Phần mềm kinh doanh: là các chương trình giúp các doanh
nghiệp hoàn thành các nhiệm vụ xử lý thông tin có tính
chất thủ tục, lặp đi lặp lại hàng ngày, hàng tháng hay hàng
năm, đặc biệt ở các lĩnh vực kế toán, quản lý nhân sự,
hàng hoá.
Phần mềm giải trí: bao gồm các trò chơi, nhạc, phim,
multimedia và các bộ chương trình điều khiển, hấp dẫn đối
với những ai muốn nghỉ ngơi sau những giờ làm việc căng
thẳng.
Phần mềm giáo dục và tham khảo: giúp người dùng học
một môn học ví dụ như các mô phỏng của phản ứng hoá
học, vật lý. Các cuốn từ điển, bách khoa toàn thư điện tử
giúp tra cứu bất kỳ chủ đề nào.
2.3 Đặc điểm
Sản phẩm phần mềm có một số tính chất khác hẳn sản
phẩm công nghiệp thông thường. Một mặt là ngành công nghệ
cao, đòi hỏi sáng tạo lớn, tổ chức chặt chẽ và kỷ luật nghiêm,
mặt khác cần sự tự do sáng tạo, năng động rất cao của mỗi cá
nhân. Do đó , san phẩm phần mềm có các đặc điểm riêng biệt
rất khác các sản phẩm công nghiệp khác. Nhìn chung, có thể nói
sản phẩm phần mềm có 7 đặc điểm chính :
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
13
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
Hàm lượng chất xám cao: Giá thành vật chất hầu như
không đáng kể (khoảng 1USD cho 1 đĩa CD), giá thành
chính của sản phẩm là những gì ghi trong sản phẩm mang
tin đó, là chất xám thuần tuý.
Nhân bản dễ dàng: Tạo phần mềm thứ 2 khi đã có một
phần mềm là một lao động giản đơn, chi phí hầu như bằng
0. Việc tạo ra các sản phẩm khác, như 1 chiếc ô tô, không
đơn giản như vậy. Nếu như tạo ra một sản phẩm phần
mềm tốn hàng triệu USD thì để có một phần mềm thứ 2
chỉ tốn 1 USD. Hầu như ai cũng có khả năng nhân bản
phần mềm.
Dễ bị mất bản quyền: Việc nhân bản dễ dàng cũng là điều
kiện để phần mềm dễ bị vi phạm bản quyền. Vi phạm có
thể là sao chép, có thể là tận dụng ý tưởng của người khác
do trong lĩnh vực phát triển phần mềm ý tưởng là của
chung. Giả sử một người có ý tưởng về một phần mềm kế
toán để đơn giản hoá các công việc mà các kế toán viên
phải làm đồng thời nâng cao tính chính xác của công việc
nhiều số liệu này, anh ta có thể lập trình ra một phần mềm
như vậy. Nhưng một khi đã có sản phẩm bán ra trên thị
trường thì việc một người khác dựa trên ý tưởng đó cũng
lập trình ra một phần mềm có các chức năng tương tự
không bị coi là ăn cắp bản quyền. Thực tế trên thị trường
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
14
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
có rất nhiều các sản phẩm phần mềm có cùng công dụng
như phần mềm xử lý văn bản, xử lý ảnh, phần mềm xem
phim, nghe nhạc, phần mềm đồ hoạ, kế toán...
Năng suất tính theo doanh thu/đầu người: Năng suất trong
công nghiệp phần mềm không phải là 1 người làm được
bao nhiêu sản phẩm 1 ngày mà thể hiện qua doanh số bán
chia cho số nhân viên. Nếu 1 sản phẩm phần mềm được
nhiều người công nhận thì doanh số của nó tăng vọt. Giả
sử sản xuất 1 phần mềm tốn 1 triệu USD bán với giá 100
USD thì phiên bản ban đầu lỗ 999.900 USD, và lãi 99
USD cho mỗi phiên bản tiếp theo (chi phí nhân bản là 1
USD). Nếu bán được 20.000 bản thì thu được 1.98 triệu
USD lãi 0.98 triệu USD.
Càng tốt giá càng rẻ: Phần mềm càng tốt càng có nhiều
người dùng nên có thể được bán ra với giá rẻ do chi phí
nhân bản là không đáng kể. Đây là quy luật càng tốt giá
càng rẻ khác hẳn quy luật tiền nào của ấy của sản phẩm
công nghiệp thông thường.
Vòng đời ngắn ngủi: Khoảng thời gian từ khi sản phẩm ra
đời, tồn tại và bị thay thế càng ngày càng ngắn. Sau đó nó
sẽ bị thay thế bởi một phiên bản cao hơn, nếu không sẽ tự
bị đào thải trong quá trình cạnh tranh và phát triển.
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
15
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
Đầu tư cho R&D lớn: Để tạo ra 1 phần mềm mới, có chất
lượng thì đầu tư về nhà xưởng, thiết bị không phải là yếu
tố then chốt, quan trọng nhất là đầu tư cho nghiên cứu,
phát triển ( R&D) nhằm tạo ra các sản phẩm tốt, thoả mãn
nhu cầu của người dùng, thu lợi nhuận cho công ty.
III.
THỰC TRẠNG VÀ QUY TRÌNH LÀM PHẦN MỀM
TRÊN THẾ GIỚI
1.
Thị trường công nghệ phần mềm
1.1 Tổng quát chung về thị trường phần mềm
Xuất hiện và phát triển cùng với máy tính, nghiên cứu phát
triển phần mềm từ một hoạt động nghiên cứu khoa học dành cho
số nhỏ các nhà toán học, ngày nay phần mềm đã trở thành một
ngành công nghiệp có tốc độ phát triển mà không một ngành
công nghiệp nào có thể sánh nổi. Hơn một thập kỷ qua thế giới
đã chứng kiến sự tăng trưởng ngoạn mục của công nghiệp phần
mềm thế giới, tăng trưởng hàng năm đạt khoảng 15 - 20%, cao
gấp 10 lần nhịp độ tăng trưởng chung của nền kinh tế thế giới.
Không kể phần mềm tự phục vụ, tổng giá trị phần mềm được
bán ra chiếm tới 1/3 thị phần của thị trường.
Mỹ là nơi tiêu thụ phần mềm lớn nhất thế giới với tỷ trọng
chiếm đến 49% vào năm 2000. Bên cạnh sự suy giảm nhẹ tốc độ
tăng trưởng của thị trường EU trong vài năm trở lại đây từ thì
thị trường Nhật Bản đang vươn lên với tốc độ tăng trưởng 14Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
16
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
15%/năm. Đặc biệt một số nước thuộc Châu Á-Thái Bình
Dương có tốc độ tăng trưởng thị trường đạt trên 20% một năm.
Về hình thức, phần mềm đóng gói chiếm tỷ trọng lớn nhất
trên thị trường với tổng trị giá các sản phẩm bán ra năm 1999
đạt 140 tỷ USD, chiếm trên 50% thị trường. Các sản phẩm này
được tiêu thụ chủ yếu ở các thị trường của các nước phát triển.
Các sản phẩm phần mềm may đo (là phần mềm không hoàn
chỉnh, không có các tính năng đầy đủ như phần mềm đóng gói)
chiếm tỷ trọng lớn ở khu vực các nước mới phát triển với rất
nhiều hình thức phong phú.
Về tính năng, phần mềm hệ thống chủ yếu bao gồm các hệ
điều hành máy đơn lẻ, các hệ điều hành mạng, các ngôn ngữ lập
trình và các phần mềm tiện ích. Phần mềm ứng dụng phát triển
mạnh trong các lĩnh vực tài chính ngân hàng, cơ sở hạ tầng và
các doanh nghiệp. Phần mềm giáo dục và giải trí được coi là
một hướng đặc biệt dành cho gia đình.
Về công nghệ, cùng với sự phát triển của phần cứng, các hướng
công nghệ chính đang đóng vai trò chủ đạo hiện nay trên thế
giới là các công nghệ thuộc các hướng nội dung đa phương tiện
và mạng cộng tác. Nhóm công nghệ thuộc hướng các hệ thống
thông minh dự báo sẽ có nhu cầu ứng dụng lớn trong vòng 5-10
năm tới ở các nước đang phát triển.
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
17
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
Về nguồn cung cấp, các hãng Mỹ chiếm lĩnh vị trí thống
lĩnh trên thị trường phần mềm thế giới. Các phần mềm hệ thống
và phần mềm ứng dụng chủ yếu trên thế giới đều do các hãng
Mỹ sản xuất như Microsoft, IBM, Oracle, Novell, AutoCAD,
Adobe... Các hãng phần mềm EU chiếm vị trí nhất định trong
các phần mềm kinh doanh. Các hãng Anh chiếm tỷ trọng lớn
trong phần mềm giáo dục. Phần mềm trò chơi thuộc về Nhật.
Một số nước như ấn Độ, Ailen, Israel, Philippines,... đang tham
gia vào thị trường phần mềm thế giới theo hướng phục vụ nhu
cầu nội địa, khu vực và nhất là xuất khẩu đến các thị trường
phát triển dưới hình thức gia công từng công đoạn và thực hiện
dịch vụ phần mềm cho các hãng phần mềm lớn.
Gần đây, cơ cấu hoạt động tin học thay đổi rất nhanh nên
các con số thống kê kinh tế cụ thể về thị trường phần mềm trên
toàn thế giới thường không thực tế và luôn luôn phản ánh dưới
thực sự tầm quan trọng của thị trường phần mềm. Ngoài ra còn
do các xu hướng vận động sau:
Cho đến gần đây các hãng làm máy tính thường làm phần
mềm riêng cho máy tính của mình và bán chung với máy.
Hiện tượng này có trong những phần mềm cơ bản như hệ
điều hành, chương trình biên dịch, v.v. nhiều khi không
đuợc thống kê trong doanh số thiết bị.
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
18
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
Các hệ mềm nằm chìm (embedded systems) hay còn gọi là
phần mềm tích hợp với phần cứng (embedded software)
trong các sản phẩm như máy giặt, TV, xe hơi... cũng cần
một đội ngũ viết chương trình rất lớn và điều này sẽ càng
ngày càng tăng mà chưa được thống kê.
Nhiều công ty lớn đã bắt đầu trong vài năm gần đây bán ra
những hệ chương trình ứng dụng rất lớn của mình, giá
nhiều triệu đôla cho mỗi hệ, cho các hãng cùng ngành, mà
doanh số này cũng không được kể trong doanh số của
công nghiệp phần mềm.
Trong các cơ sở kinh doanh thì ngân quỹ mua thiết bị và
phần mềm đóng gói từ phía công nghiệp là rõ ràng, còn
ngân quỹ để hoạt động thường xuyên, gồm các dịch vụ
bảo trì phần mềm, các dịch vụ thuê cố vấn, ngân quỹ để
viết lấy hoặc thuê viết các chương trình đặc biệt riêng cho
mình... thì cũng không phân biệt rõ ràng mà nằm trong chi
phí quản lý doanh nghiệp.
Chính vì vậy mà thực chất, thị trường phần mềm thế giới
ngày nay vô cùng to lớn, phong phú và đầy tiềm năng. Sự phát
triển hay suy thoái của nó sẽ kéo theo sự biến động liên quan
đến nhiều lĩnh vực trong đời sống kinh tế xã hội của cả thế giới.
Trong trào lưu suy thoái của CNTT thế giới từ giữa năm
2000 vừa qua, thị trường phần mềm thế giới cũng bị ảnh hưởng
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
19
Khoá luận tốt nghiệp
Phạm Anh Dũng A1 K37
nặng nề. Minh chứng cho điều này là giá cổ phiếu trên thị
trường NASDAQ của các công ty phần mềm đứng đầu - đại
diện cho toàn ngành công nghiệp phần mềm của thế giới bị mất
giá nghiêm trọng, (xem bảng dưới) tuy nhiên, cũng giống như
trong các ngành công nghiệp phần cứng và viễn thông, sự suy
thoái đã chững lại và phục hồi vào giữa năm 2001.
Giá cổ phiếu của các công ty phần mềm hàng đầu thế giới
Microsoft
120.00
Oracle
Computer Associates Intl.
100.00
Siebel System
PeopleSoft
80.00
BCM Software
Electronic Arts
60.00
Adobe Systems
Cadence Design Systems
40.00
Veritas Software
20.00
Amazon.com
Yahoo
0.00
01-04- 02-04- 03-04- 04-04- 05-04- 06-04- 07-04- 08-0401
01
01
01
01
01
01
01
Check Point Software
Tech.
Unisys Corporation
Trung binh
Nguồn: Hội Tin học TP Hồ Chí Minh
Hầu hết các công ty phần mềm hàng đầu thế giới đều tập
trung tại Silicon Valley (Mỹ) nên cuộc khủng hoảng vừa qua
người ta còn gọi là cuộc khủng hoảng ở thung lũng Silicon.
Cuộc khủng hoảng này bắt nguồn từ tình trạng giá cổ phiếu của
các công ty “dot Com” vừa và nhỏ bị tuột dốc không phanh và
giá cổ phiếu của các công ty “dot Com” hàng đầu cũng suy
giảm. Tình trạng này buộc nhiều công ty phần mềm ở Mỹ phải
Xuất khẩu phần mềm ở công ty FPT - Thực trạng và giải pháp
20
- Xem thêm -