Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng từ thực tiễn quận 7, thành phồ hồ...

Tài liệu Xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng từ thực tiễn quận 7, thành phồ hồ chí minh

.PDF
81
305
117

Mô tả:

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI BÙI HỮU TRUNG XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG TỪ THỰC TIỄN QUẬN 7, THÀNH PHỒ HỒ CHÍ MINH Ngành : Luật hiến pháp và luật hành chính Mã số : 8 38 01 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: GS.TS Phạm Hồng Thái HÀ NỘI - 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của cá nhân tôi. Các kết quả nghiên cứu, điều tra xã hội học trình bày trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các thông tin, tư liệu trích dẫn trong luận văn có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Bùi Hữu Trung LỜI CẢM ƠN Luận văn này được thực hiện tại Học viện Khoa học Xã hội, cơ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh. Để hoàn thành được luận văn này, tôi đã nhận được rất nhiều sự động viên, giúp đỡ của nhiều cá nhân và tập thể. Trước hết tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn chân thành, sâu sắc tới GS.TS Phạm Hồng Thái đã hướng dẫn tôi thực hiện đề tài này. Xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến các thầy cô, những người đã đem lại kiến thức vô cùng hữu ích cho tôi trong suốt hai năm học qua. Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Ban Giám đốc, Phòng Đào tạo của Học viện cùng toàn thể cán bộ, giáo viên cơ sở Học viện tại Thành phố Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện cho tôi trong quá trình học tập. Cuối cùng, tôi xin gửi tới gia đình, bạn bè, đồng nghiệp những người đã luôn bên tôi, động viên và khuyến khích tôi trong quá trình học tập và thực hiện đề tài nghiên cứu của mình. MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ VỀ XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG .................................. 7 1.1. Khái niệm, đặc điểm xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng ..... 7 1.2. Nội dung, hình thức xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng. ... 12 1.3. Các điều kiện (yếu tố) bảo đảm xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng ................................................................................................................. 22 Chương 2 THỰC TRẠNG XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 7, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.............................................................................................................. 26 2.1. Thực trạng pháp luật xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng ... 26 2.2. Trật tự xây dựng và thực trạng vi phạm hành chính về trật tự xây dựng trên địa bàn Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh ....................................................... 34 2.3. Thực trạng xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng trên địa bàn Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh. .................................................................. 40 2.4. Những hạn chế, khó khăn, vướng mắc trong xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng trên địa bàn Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh. ............... 52 Chương 3 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ XỬ PHẠT HÀNH CHÍNH VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN 7, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ................................................... 55 3.1. Quan điểm về nâng cao hiệu quả xử phạt hành chính về trật tự xây dựng. ......................................................................................................................... 55 3.2. Các giải pháp nâng cao hiệu quả xử phạt hành chính về trật tự xây dựng. ......................................................................................................................... 60 KẾT LUẬN .................................................................................................... 69 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TTXD Trật tự xây dựng VPHC Vi phạm hành chính XPHC Xử phạt hành chính QPPL Quy phạm pháp luật VPPL Vi phạm pháp luật DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU 1. Bảng 2.1: Tình hình vi phạm trong lĩnh vực trật tự xây dựng từ năm 2014-2018…………………………………………………………………... 41 2. Bảng 2.2: Kết quả xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng từ năm 2014-2018……………………………………………………………… 47 3. Biểu đồ 2.1: Tình hình vi phạm trong lĩnh vực trật tự xây dựng (20142018)………………………………………………………………………… 42 4. Biểu đồ 2.2: Các hình thức vi phạm trong lĩnh vực trật tự xây dựng (2014-2018)…………………………………………………………………. 43 5. Biểu đồ 2.3: Kết quả thực hiện quyết định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng (2014 - 2018)…………………………………………… 48 6. Biểu đồ 2.4: Quyết định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng (2014 - 2018)………………………………………………………….. 48 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Phát triển nền kinh tế thị trường trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, nhà đất trở thành một loại hàng hóa có giá trị rất cao, thu được rất lớn nhiều lợi nhuận, do đó những hành vi vi phạm pháp luật về xây dựng, trục lợi từ việc xây dựng sai phép, không phép hay xây dựng trên đất không được phép xây dựng diễn ra ngày càng phổ biến và nghiêm trọng. Những hành vi vi phạm hành chính về trật tự xây dựng diễn ra ở nhiều nơi gây khó khăn cho quản lý nhà nước về xây dựng và xử lý vi phạm hành chính về trật tự xây dựng Trong những năm qua, việc xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng đã được nhiều địa phương chú trọng thực hiện, kết quả đã xử lý nhiều vụ việc vi phạm, nhất là những vụ vi phạm nổi cộm gây nhiều bức xúc trong dư luận. Tuy nhiên, việc xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng ở một số tỉnh, thành vẫn còn chưa nghiêm, còn nhiều bất cập, trách nhiệm xử lý còn chồng chéo giữa các cấp có thẩm quyền nên hiệu quả quản lí còn thấp. Tại thành phố Hồ Chí Minh, tình hình vi phạm hành chính về trật tự xây dựng và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng diễn ra rất phức tạp, cụ thể: Theo báo cáo, năm 2018, Thanh tra Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh đã phát hiện 1.082 trường hợp xây dựng sai phép, giảm 52 trường hợp so với năm 2017. Số trường hợp sai phép tập trung nhiều ở các quận đang trong quá trình đô thị hóa, như các quận: 2, 7, 9, Thủ Đức, Bình Tân. Còn số trường hợp xây dựng không phép là 1.008, giảm 650 trường hợp so với năm 2017. Số trường hợp không phép tập trung nhiều ở các quận: 9, Thủ Đức, 12, Bình Tân, Bình Thạnh và huyện Củ Chi. Do đó, việc nghiên cứu về xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng từ thực tiễn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh là cần thiết, bảo đảm trật tự kỷ cương ngăn ngừa các hành vi vi phạm, qua đó tăng cường quản lý nhà nước về trật tự xây dựng một cách hiệu quả hơn. Xuất phát 1 từ những nguyên nhân trên, tác giả chọn nghiên cứu đề tài “Xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng từ thực tiễn Quận 7, thành phồ Hồ Chí Minh” là vấn đề mang tính cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Nghiên cứu về xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng đã có rất nhiều các đề tài, các công trình nghiên cứu và các bài báo khoa học của tập thể, cá nhân đã được công bố. Qua tìm hiểu các công trình nghiên cứu xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng đã được công bố cho thấy, vấn đề xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng được đề cập dưới nhiều góc độ khác nhau, song về cơ bản bao gồm các nhóm vấn đề sau: Nhóm 1: Nghiên cứu những vấn đề lý luận chung về xử phạt vi phạm hành chính. Các công trình nghiên cứu phần nào đã đề cập tới vi phạm pháp luật, vi phạm hành chính. Đưa ra những chế tài hành chính, đồng thời đánh giá được những bất cập trong các quy định hiện hành về chế tài hành chính. Xác định rõ thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính. Cụ thể như: Vũ Thư (2000), Chế tài hành chính – Lý luận và thực tiễn, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Phạm Hồng Quang (2011) , Chế tài hành chính và những bất cập trong quy định hiện hành về chế tài hành chính,Tạp chí Nghiên cứu lập pháp, số 21, tr.16. Lương Minh Tuân (2011), đề tài Xử phạt hành chính, Báo cáo khoa học, Viện nghiên cứu lập pháp, Hà Nội. Nhóm 2: Nghiên cứu những vấn đề chung trong xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng. Các đề tài đưa ra các quan điểm về vi phạm hành chính, pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng; phân tích các quan điểm đã và đang tồn tại về xử lý VPHC về trật tự xây dựng. Trên cơ sở đó xây dựng khái niệm xử lý VPHC về trật tự xây dựng; đồng thời chỉ ra đặc điểm, vai trò cũng như nguyên tắc trong xử lý vi phạm hành chính về trật tự xây dựng. Đưa 2 gia những giải pháp hoàn thiện pháp luật về xử lý VPHC về TTXD, các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng. Cụ thể như: Quân Ngọc Anh (2009), Hoàn thiện pháp luật về xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng, liên hệ qua thực tiễn thành phố Hà Nội, Luận văn thạc sỹ Luật học, Khoa Luật- Đại học Quốc gia Hà Nội. Phạm Sơn Lâm (2012), Công tác xử lý vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn Huyện Đông Anh. Thực trạng và giải pháp, Luận văn tốt nghiệp, Trường đào tạo cán bộ Lê Hồng Phong, Hà Nội. Trịnh Văn Quang (2016), Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự đô thị từ thực tiễn quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng, Luận văn thạc sĩ Luật học, Học viện Khoa học xã hội. Các công trình nghiên cứu khoa học của tập thể, cá nhân từ nhiều góc độ và cách tiếp cận đã tập trung phân tích, làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng. Đây là nguồn tư liệu, tài liệu tham khảo phong phú, quý giá để tác giả nghiên cứu và kế thừa có chọn lọc. Song, đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu một cách đầy đủ, có hệ thống về xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng từ thực tiễn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh. Vì vậy, đề tài “Xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng từ thực tiễn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh” không trùng lặp với bất kỳ công trình khoa học nào đã được công bố. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu. 3.1. Mục đích nghiên cứu Làm rõ cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng vi phạm hành chính về trật tự xây dựng, xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng ở địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh. Trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả xử phạt hành chính về trật tự xây dựng nói chung và địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh nói riêng. 3 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Phân tích cơ sở lý luận của xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng. Khái quát hóa mục đích, vai trò và nội dung, hình thức xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng, từ đó xác định các yếu tố ảnh hưởng đến xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng. Đánh giá thực trạng về xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng trên địa bàn Quận 7, xác định nguyên nhân của những kết quả đã đạt được và những hạn chế còn tồn tại. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả xử phạt hành chính về trật tự xây dựng từ thực tiễn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu những vấn đề chung xử phạt hành chính về trật tự xây dựng, cơ sở pháp lý trong các quy định của pháp luật hiện hành xử phạt hành chính về trật tự xây dựng trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Đề tài nghiên cứu quá trình xử phạt hành chính về trật tự xây dựng. Các tư liệu, số liệu phục vụ nghiên cứu từ năm 2014 đến hết năm 2018. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu các trường hợp nổi bật trên địa bàn Quận 7, tại thành phố Hồ Chí Minh. Trong thời gian từ năm 2014 đến hết năm 2018. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu Luận văn nghiên cứu trên cơ sở quan điểm của chủ nghĩa Mác- Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các đường lối quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò của xử phạt vi phạm hành chính. Luận văn tiếp cận không chỉ từ ở góc độ Luật học mà còn ở góc độ xã hội học, cụ thể là tìm hiểu nguyên nhân về tình trạng vi phạm trong lĩnh vực xây dựng và áp dụng biện pháp thi hành quyết định 4 xử phạt không chỉ từ tính chất pháp lý mà điều kiện sinh hoạt, tâm lý của các đối tượng áp dụng. Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu của các khoa học chuyên ngành và liên ngành, trong đó chú trọng các phương pháp: tổng hợp, phân tích; thống kê, so sánh; lôgíc và lịch sử; điều tra xã hội học, tổng kết thực tiễn và phương pháp chuyên gia. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn Kết quả nghiên cứu góp phần bổ sung, hoàn thiện những vấn đề lý luận, thực tiễn; cung cấp thêm những luận cứ khoa học để nghiên cứu về các trường hợp vi phạm và quá trình xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng trên địa bàn. Đề tài nghiên cứu thực trạng xây dựng trên địa bàn cùng với những hành vi vi phạm dẫn đến quyết định xử phạt hành chính về trật tự xây dựng. Từ đó, đưa ra những biện pháp làm giảm tình trạng vi phạm dẫn đến thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng trên địa bàn Quận 7. Nghiên cứu nhằm tìm ra những khó khăn, những thách thức xoay quanh về tình hình vi phạm hành chính về trật tự xây dựng, kiến nghị các giải pháp nâng cao hiệu quả xử phạt hành chính về trật tự xây dựng trên địa bàn hiện nay. 7. Kết cấu của luận văn Luận văn bao gồm 3 chương: Chương 1: Những vấn đề lý luận, pháp lý xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng Chương 2: Thực trạng xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh. 5 Chương 3: Quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả xử phạt hành chính về trật tự xây dựng trên địa bàn Quận 7, thành phố Hồ Chí Minh. 6 Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN, PHÁP LÝ VỀ XỬ PHẠT VI PHẠM HÀNH CHÍNH VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG 1.1. Khái niệm, đặc điểm xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng 1.1.1. Khái niệm xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng 1.1.1.1. Vi phạm hành chính Dưới góc độ lý luận về pháp luật, vi phạm pháp luật được cấu thành bởi các mặt khách quan, chủ quan, khách thể và chủ thể của nó. Tổng hợp các yếu tố đó ta có thể hiểu vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật và có lỗi, do chủ thể có năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện, xâm hại các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ. Pháp lệnh Xử lý vi phạm hành chính được ban hành lần đầu tiên năm 1989. Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 có hiệu lực từ ngày 01 tháng 7 năm 2013, đã đánh dấu sự phát triển mới trong xây dựng pháp luật về xử lý vi phạm hành chính ở nước ta. Khoản 1 Điều 2 của Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 quy định [21]: Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành chính. Tóm lại, từ những phân tích trên đây, theo chúng tôi, có thể định nghĩa chính xác vi phạm hành chính như sau: Vi phạm hành chính là hành vi (hành động hoặc không hành động) trái pháp luật, có lỗi (cố ý hoặc vô ý) do cá nhân có năng lực trách nhiệm hành vi hành chính hoặc tổ chức thực hiện, xâm phạm trật tự nhà nước và xã hội, trật tự quản lý, sở hữu của Nhà nước, của tổ chức và của cá nhân, xâm phạm các quyền, tự do và lợi ích hợp pháp của công dân mà theo quy định của pháp luật phải chịu trách nhiệm hành chính. 7 Trong định nghĩa trên, thuật ngữ “trật tự nhà nước và xã hội” chỉ tất cả những quan hệ xã hội hình thành trong hoạt động của Nhà nước và xã hội, thuật ngữ “trật tự quản lý” chỉ tất cả những quan hệ xã hội hình thành trong hoạt động nội bộ các cơ quan, tổ chức nhà nước. 1.1.1.2. Xử phạt vi phạm hành chính : Luật xử lý vi phạm hành chính quy định tại Khoản 2 Điều 2: Xử phạt vi phạm hành chính là việc người có thẩm quyền xử phạt áp dụng hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính. Do đó, có thể đưa ra khái niệm về xử phạt vi phạm hành chính: Xử phạt vi phạm hành chính là hoạt động áp dụng pháp luật, trong đó, người có thẩm quyền áp dụng chế tài pháp luật hành chính (hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả) đối với chủ thể vi phạm hành chính (cá nhân, tổ chức) theo thủ tục do luật hành chính quy định, kết quả là chủ thể thực hiện vi phạm hành chính phải gánh chịu những hậu quả bất lợi, thiệt hại về vật chất và tinh thần so với trạng thái ban đầu của họ. 1.1.1.3. Xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng căn cứ vào Nghị định số 180/2007/NĐ-CP ngày 07/12/2007 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật xây dựng về xử lý vi phạm trật tự xây dựng đô thị. Nghị định số 121/2013/NĐ-CP ngày 10/10/2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng; kinh doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý, phát triển nhà và công sở. Hai Nghị định này hướng dẫn cho Luật xây dựng năm 2003, nhưng Luật này đã hết hiệu lực kể từ ngày 01/01/2015 do bị thay thế bởi Luật xây dựng năm 2014. Nghị định số 139/2017/NĐ-CP ngày 27/11/2017 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm 8 hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng; khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà và công sở thay thế Nghị định số 180/2007/NĐ-CP và Nghị định số 121/2013/NĐ-CP. Nghị định số 139/2017/NĐ-CP có nhiều nội dung mới, khắc phục được tính thiếu đồng bộ giữa Luật xây dựng mới và văn bản hướng dẫn. Khoản 21 Điều 3 Luật Xây Dựng năm 2014 quy định: “ Hoạt động xây dựng gồm lập quy hoạch xây dựng, lập dự án đầu tư xây dựng công trình, khảo sát xây dựng, thiết kế xây dựng, thi công xây dựng, giám sát xây dựng, quản lý dự án, lựa chọn nhà thầu, nghiệm thu, bàn giao đưa công trình vào khai thác sử dụng, bảo hành, bảo trì công trình xây dựng và hoạt động khác có liên quan đến xây dựng công trình”. Để hoạt động xây dựng thực hiện có nền nếp theo đúng quy định của pháp luật hiện hành đòi hỏi hoạt động xây dựng phải bảo đảm tính trật tự đó là tình trạng ổn định, có tổ chức, có kỷ luật. Do đó trật tự xây dựng là hoạt động xây dựng có tính ổn định, nền nếp, hoạt động có tổ chức, có kỷ luật, được thiết lập trên cơ sở các quy định của pháp luật, quy tắc về xây dựng. Nghị định 139/2017/NĐ-CP ngày 27/11/2017 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng, khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở; quản lý sử dụng nhà ở và công sở. Tại khoản 1 Điều 1 quy định như sau “Nghị định này quy định về hành vi vi phạm hành chính, hình thức và mức phạt, biện pháp khắc phục hậu quả, thẩm quyền lập biên bản và xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng; khai thác chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây 9 dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật (trong đô thị, khu đô thị mới, dự án phát triển nhà ở, khu công nghiệp, khu kinh tế và khu công nghệ cao); kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà và công sở”. Từ những phân tích trên có thể nêu khái niệm vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng như sau: “Vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng đô thị là hành vi trái pháp luật, có lỗi (cố ý hoặc vô lý) do tổ chức, cá nhân có năng lực trách nhiệm pháp luật hành chính thực hiện, vi phạm các quy định về xây dựng mà không phải là tội phạm mà theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt hành chính”. Trên cơ sở những luận cứ trên ta có thể đưa ra khái niệm của xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng: “Xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng là hoạt động áp dụng pháp luật, trong đó, người có thẩm quyền áp dụng chế tài pháp luật hành chính (hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả) đối với chủ thể vi phạm hành chính về trật tự xây dựng (cá nhân, tổ chức) theo thủ tục do luật hành chính quy định, kết quả là chủ thể thực hiện vi phạm hành chính phải gánh chịu những hậu quả bất lợi, thiệt hại về vật chất và tinh thần so với trạng thái ban đầu của họ”. 1.1.2. Đặc điểm xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng 1.1.2.1. Đặc điểm của xử phạt vi phạm hành chính Cơ sở để xử phạt vi phạm hành chính là vi phạm hành chính: Không có VPHC thì không có trách nhiệm hành chính, cũng như cơ sở của trách nhiệm hình sự là tội phạm, của trách nhiệm dân sự là vi phạm quan hệ dân sự, của trách nhiệm kỷ luật là vi phạm kỷ luật. - Hoạt động xử phạt vi phạm hành chính chủ yếu do các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật và do đó được áp dụng theo thủ tục hành chính do các quy phạm thủ tục hành chính quy định. 10 Vì VPHC là những vi phạm nhỏ và phổ biến nên việc XPVPHC không theo thủ tục tư pháp như đối với truy cứu trách nhiệm hình sự và trách nhiệm dân sự, mà theo thủ tục hành chính và chủ yếu do các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền thực hiện. Không phải bất kỳ cơ quan quản lý nhà nước nào cũng có thẩm quyền XPVPHC mà chỉ có một số cơ quan nhất định trong số đó được nhà nước trao quyền hạn này. Hoạt động xử phạt vi phạm hành chính, cũng như việc áp dụng các biện pháp cưỡng chế hành chính nói chung, nằm ngoài hoạt động xét xử của Tòa án. Còn các biện pháp trách nhiệm hình sự, dân sự được thực hiện theo trình tự xét xử của Tòa án. Tuy nhiên, Tòa án cũng có thẩm quyền XPVPHC trong trường hợp ngoại lệ đặc biệt (đó là đối với những hành vi gây rối trật tự tại phiên tòa). Thủ tục XPVPHC đơn giản hơn thủ tục áp dụng cưỡng chế trong lĩnh vực hình sự và dân sự. - Hoạt động xử phạt vi phạm hành chính không chỉ nhằm đảm bảo thực hiện, bảo vệ các quy phạm vật chất của ngành luật hành chính mà còn bảo đảm thực hiện và bảo vệ các quy phạm vật chất của các ngành luật khác (như luật tài chính, ngân hàng, đất đai, môi trường…) - Mối quan hệ giữa chủ thể bị áp dụng các biện pháp xử phạt vi phạm hành chính và cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử phạt không có quan hệ trực thuộc. Đây là đặc điểm quan trọng phân biệt việc áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính và các biện pháp cưỡng chế kỷ luật – dạng cưỡng chế mà cơ quan quản lý nhà nước cũng có quyền áp dụng rộng rãi trong hoạt động của mình. 1.1.2.2. Đặc điểm của xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng Đối tượng vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng: 11 Tổ chức, cá nhân trong nước và tổ chức cá nhân nước ngoài có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, trừ trường hợp Điều ước quốc tế mà Việt nam là thành viên có quy định khác. Xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng là một biện pháp pháp lý mang tính độc lập nên có những đặc điểm nhất định. Một là, Xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng mang tính bắt buộc của Nhà nước, do Nhà nước đặt ra dưới hình thức ban hành văn bản quy phạm pháp luật để áp dụng đối với đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật về xây dựng. Nói cách khác xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng là biện pháp áp dụng đối với các cá nhân, tổ chức vi phạm về trật tự xây dựng Hai là, đối tượng bị xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng là cá nhân, tổ chức Việt Nam; cá nhân, tổ chức nước ngoài tham gia hoạt động đầu tư xây dựng Ba là, xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng là việc áp dụng các biện pháp bắt buộc đối với đối tượng vi phạm trật tự xây dựng do chủ thể có thẩm quyền ra quyết định xử phạt. 1.2. Nội dung, hình thức xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng. 1.2.1. Nội dung xử phạt hành chính về trật tự xây dựng Nghị định 139/2017/NĐ-CP ngày 27 tháng 11 năm 2017 Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng, khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở; quản lý sử dụng nhà ở và công sở. Thông tư 03/2018/TT-BXD ngày 24/4/2018 Quy định chi tiết một số điều của Nghị định 139 chỉ rõ cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm hành chính được hiểu như sau: 12 - Tổ chức trong nước, tổ chức nước ngoài, doanh nghiệp được gọi chung là tổ chức. - Hộ gia đình, cộng đồng dân cư, cá nhân trong nước, cá nhân nước ngoài, cá nhân là người Việt Nam định cư ở nước ngoài được gọi chung là cá nhân. Đối với tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng tại dự án đầu tư xây dựng công trình có nhiều công trình, hạng mục công trình, mà có hành vi vi phạm hành chính thì việc xử phạt hành chính được quy định : Tổ chức, cá nhân thực hiện cùng một hành vi vi phạm hành chính tại nhiều công trình, hạng mục công trình thuộc dự án đó mà chưa bị xử phạt và chưa hết thời hiệu xử phạt hành chính, nay bị phát hiện thì bị coi là vi phạm hành chính nhiều lần; Một hành vi vi phạm hành chính mà tổ chức, cá nhân đã chấp hành xong quyết định xử phạt vi phạm hành chính của người có thẩm quyền hoặc đã thực hiện xong quyết định cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính của người có thẩm quyền, trong thời hạn 01 năm (đối với hình thức phạt tiền) kể từ ngày thực hiện các quyết định này mà lại tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm hành chính đó thì bị coi là tái phạm. Đối với vi phạm về trật tự xây dựng quy định tại Điều 15 Nghị định 139 chỉ rõ: Xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không che chắn hoặc có che chắn nhưng để rơi vãi vật liệu xây dựng xuống các khu vực xung quanh hoặc để vật liệu xây dựng không đúng nơi quy định đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ hoặc đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng hoặc lập dự án đầu tư xây dựng. Xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp phép sửa chữa, cải tạo như : Xây dựng nhà ở riêng lẻ tại đô thị; xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc công trình xây dựng khác; xây dựng công 13 trình có yêu cầu phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng hoặc lập dự án đầu tư xây dựng. Xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình vi phạm quy định về quản lý chất lượng công trình xây dựng gây lún, nứt hoặc hư hỏng công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình lân cận (mà các bên không thỏa thuận được việc bồi thường theo quy định của pháp luật dân sự); gây sụp đổ hoặc có nguy cơ gây sụp đổ công trình lân cận nhưng không gây thiệt hại về sức khỏe, tính mạng của người khác như: Xây dựng nhà ở riêng lẻ tại nông thôn; xây dựng nhà ở riêng lẻ tại đô thị; xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng hoặc lập dự án đầu tư xây dựng. Xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp đối với trường hợp cấp phép xây dựng mới như: Xây dựng nhà ở riêng lẻ tại đô thị; xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa; xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng hoặc lập dự án đầu tư xây dựng. Xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng như: Xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa; xây dựng nhà ở riêng lẻ tại đô thị; xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng hoặc lập dự án đầu tư xây dựng. Xử phạt đối với hành vi xây dựng công trình không đúng thiết kế xây dựng được thẩm định, phê duyệt trong trường hợp được miễn giấy phép xây dựng. Xử phạt đối với một trong các hành vi sau đây: - Xây dựng công trình không phù hợp với quy hoạch xây dựng được duyệt; - Xây dựng công trình vi phạm chỉ giới xây dựng; - Xây dựng công trình sai cốt xây dựng; - Xây dựng công trình lấn chiếm hành lang bảo vệ công trình quốc phòng, 14
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan