Tài liệu Xây dựng giải pháp để nâng cao khả năng cạnh tranh của công ty cổ phần xây dựng giao thông i thái nguyên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI ----------------------- NGUYỄN TIẾN LONG X©y dùng gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña C«ng ty Cæ phÇn X©y dùng Giao Th«ng I - Th¸i nguyªn LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT QUẢN TRỊ KINH DOANH Hà Nội – 2004 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI ----------------------- NGUYỄN TIẾN LONG X©y dùng gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña C«ng ty Cæ phÇn X©y dùng Giao Th«ng I - Th¸i nguyªn LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT QUẢN TRỊ KINH DOANH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGÔ TRẦN ÁNH Hà Nội - 2004 Trang 1 LuËn V¨n Th¹c SÜ NguyÔn TiÕn Long  Tr-êng ®¹i häc B¸ch Khoa Hn khoa kinh tÕ vµ Qu¶n Lý céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam ®éc lËp - tù do -h¹nh phóc Hµ néi, ngµy 9 th¸ng10 n¨m 2004 lêi cam ®oan T«i xin cam ®oan LuËn v¨n tèt nghiÖp nµy lµ tù m×nh nghiªn cøu vµ viÕt ra, kh«ng sao chÐp hay c¾t ghÐp ë bÊt cø tµi liÖu nµo . NÕu vi ph¹m t«i xin chÞu mäi h×nh ph¹t cña Khoa vµ Nhµ tr-êng Häc viªn NguyÔn TiÕn Long Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi Trang 2 LuËn V¨n Th¹c SÜ NguyÔn TiÕn Long  Lêi më ®Çu HiÖn nay qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp Kinh tÕ Quèc tÕ ngµy cµng diÔn ra mét c¸ch nhanh chãng theo c¶ bÒ réng lÉn chiÒu s©u, víi sù h×nh thµnh c¸c trung t©m kinh tÕ vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ Quèc tÕ ë khu vùc cïng víi c¸c Doanh nghiÖp vµ c¸c tËp ®oµn Quèc tÕ, Kinh doanh còng trë nªn mang tÝnh toµn cÇu. ChÝnh v× vËy ®· t¹o ra mét kh¶ n¨ng c¹nh tranh hÕt søc gay g¾t gi÷a c¸c quèc gia nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp nãi riªng ngay trªn thÞ tr-êng néi ®Þa vµ quèc tÕ. Bµn tay cña c¸c C«ng ty ®a quèc gia, C«ng ty xuyªn quèc gia vµ c«ng ty siªu quèc gia ®· vµ ®ang v-¬n tíi tÊt c¶ c¸c thÞ tr-êng kh¾p toµn cÇu th«ng qua c¸c hiÖp ®Þnh song ph-¬ng, ®a ph-¬ng vµ c¸c cam kÕt gi÷a c¸c chÝnh phñ, c¸c khu vùc th«ng qua c¸c h×nh thøc ®Çu t- hoÆc hîp t¸c, liªn doanh, lªn kÕt... Theo ®ã, c¹nh tranh lu«n g¾n liÒn víi ho¹t ®éng th-¬ng m¹i vµ ®Çu t-, c¸c lé tr×nh thùc hiÖn c¾t gi¶m c¸c rµo c¶n th-¬ng m¹i vµ ®Çu t- cña c¸c hiÖp ®Þnh song ph-¬ng, ®a ph-¬ng mµ ViÖt Nam ®· ký kÕt ®ang ®Õn gÇn, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ chóng ta ph¶i thùc hiÖn viÖc c¾t gi¶m thuÕ quan mËu dÞch cho tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸, vµ tiÕn tíi lo¹i bá hoµn toµn nh÷ng c¶n trë ®Õn ho¹t ®éng th-¬ng m¹i vµ ®Çu t- gi÷a c¸c n-íc trong khèi liªn minh. §iÒu nµy kh¼ng ®Þnh r»ng sÏ cã rÊt nhiÒu c«ng ty vµ tËp ®oµn n-íc ngoµi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh t¹i ViÖt nam, hµng ho¸ n-íc ngoµi trµn vµo. Hµng néi vµ hµng ngo¹i, c¸c c«ng ty néi ®Þa vµ c¸c c«ng ty n-íc ngoµi c¹nh tranh b×nh ®¼ng...§iÒu nµy ®· g©y ra mét søc Ðp c¹nh tranh khèc liÖt ®èi víi c¸c Doanh nghiÖp ViÖt nam nãi chung vµ C«ng ty Cæ phÇn X©y dùng Giao th«ng I- Th¸i nguyªn nãi riªng. VËy lµm thÕ nµo ®Ó c¹nh tranh ®-îc, trong khi mµ qu¸ tr×nh héi nhËp Kinh tÕ Quèc tÕ ®· vµ ®ang ®Õn gÇn? §©y lµ mét c©u hái lµm tr¨n trë mäi ng-êi, mäi Doanh nghiÖp mµ ®Æc biÖt lµ ®èi víi C«ng ty Cæ phÇn x©y dùng Giao th«ng I- Th¸i nguyªn khi mµ trong ngµnh x©y dùng ®ang gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh ®èi víi kh¶ n¨ng c¹nh tranh. §Ó ®ãng gãp mét phÇn nhá bÐ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, t«i m¹nh d¹n ®i s©u vµo nghiªn cøu ®Ò tµi: “X©y dùng gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña C«ng ty Cæ phÇn X©y dùng Giao Th«ng I Th¸i nguyªn". Hy väng sù thµnh c«ng cña ®Ò tµi nµy sÏ lµ tiÒn ®Ò x©y dùng chiÕn Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 3 NguyÔn TiÕn Long  l-îc c¹nh tranh vµ chiÕn l-îc s¶n xuÊt kinh doanh cho C«ng ty Cæ phÇn X©y dùng Giao th«ng I- Th¸i nguyªn trong xu thÕ héi nhËp hiÖn nay. C¨n cø vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña c«ng ty: C¸c yÕu tè thuéc m«i tr-êng Vi m« vµ VÜ m« cña C«ng ty . §ång thêi c¨n cø vµo xu thÕ, nh÷ng quy luËt vËn ®éng, ph¸t triÓn cña ngµnh, cña nÒn kinh tÕ trong n-íc vµ thÕ giíi ®Ó tõ ®ã ph©n tÝch, t×m ra nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña C«n g ty Cæ phÇn X©y dùng Giao th«ng I, trong xu thÕ héi nhËp Kinh tÕ Quèc tÕ. Tõ ®ã, ®-a ra mét sè ®iÒu kiÖn vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m t¨ng c-êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña C«ng ty trong xu thÕ héi nhËp Kinh tÕ quèc tÕ trong giai ®o¹n hiÖn nay vµ t-¬ng lai. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n ThÇy gi¸o, TS. Ng« TrÇn ¸nh- Tæ Tr-ëng Bé M«n Qu¶n TrÞ Kinh doanh, Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lÝ - Tr-êng §H B¸ch khoa Hµ néi ®· tËn t×nh h-íng dÉn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh cuèn luËn v¨n nµy. Qua ®©y t«i còng xin ch©n thµnh c¶m ¬n C¸c ThÇy C« gi¸o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n LÝ- Tr-êng §¹i Häc B¸ch Khoa – Hµ Néi, Ban Gi¸m ®èc vµ tËp thÓ c¸n bé C«ng ty Cæ phÇn X©y dùng Giao Th«ng I- Th¸i nguyªn ®· gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn cho t«i cã ®-îc nh÷ng sè liÖu ®Ó hoµn thµnh luËn v¨n nµy. Tuy nhiªn, do thêi gian vµ tr×nh ®é nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, rÊt mong ®-îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c ThÇy, C« gi¸o vµ ®ång nghiÖp. Häc viªn NguyÔn TiÕn Long Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 4 NguyÔn TiÕn Long  Ch-¬ng i: C¬ së lý luËn vÒ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Doanh nghiÖp. 1.1. Doanh nghiÖp vµ c¹nh tranh hiÖn nay. 1.1.1. Doanh nghiÖp vµ ph©n lo¹i Doanh nghiÖp. 1.1.1.1. C¸c quan ®iÓm vÒ doanh nghiÖp. HiÖn nay trªn ph-¬ng diÖn lý thuyÕt ®· cã kh¸ nhiÒu ®Þnh nghÜa thÕ nµo lµ mét doanh nghiÖp, mçi ®Þnh nghÜa ®Òu mang trong nã cã mét néi dung nhÊt ®Þnh víi mét gi¸ trÞ nhÊt ®Þnh. §iÒu Êy còng lµ ®-¬ng nhiªn, v× r»ng mçi mét ®Þnh nghÜa ®-îc xÐt trªn mét hoÆc mét sè tiªu thøc kh¸c nhau vµ ®øng trªn nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau khi tiÕp cËn doanh nghiÖp ®Ó ph¸t biÓu. Ch¼ng h¹n: a. XÐt theo quan ®iÓm luËt ph¸p: Doanh nghiÖp lµ tæ chøc kinh tÕ cã t- c¸ch ph¸p nh©n, cã con dÊu, cã tµi s¶n, cã quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù ho¹t ®éng kinh tÕ theo chÕ ®é h¹ch to¸n ®éc lËp, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé ho¹t ®éng kinh tÕ trong ph¹m vi vèn ®Çu t- do doanh nghiÖp qu¶n lý vµ chÞu sù qu¶n lý cña nhµ n-íc th«ng qua luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch thuÕ . b. XÐt theo quan ®iÓm chøc n¨ng: Doanh nghiÖp ®-îc ®Þnh nghÜa nh- sau: "Doanh nghiÖp lµ mét ®¬n vÞ tæ chøc s¶n xuÊt mµ t¹i ®ã ng-êi ta kÕt hîp c¸c yÕu tè s¶n xuÊt (cã sù quan t©m gi¸ c¶ cña c¸c yÕu tè) kh¸c nhau do c¸c nh©n viªn cña c«ng ty thùc hiÖn nh»m b¸n ra trªn thÞ tr-êng nh÷ng s¶n phÈm hµng hãa hay dÞch vô ®Ó nhËn ®-îc kho¶n tiÒn chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n s¶n phÈm víi gi¸ thµnh cña s¶n phÈm Êy. (M.Francois Peroux). c. XÐt theo quan ®iÓm ph¸t triÓn th× "Doanh nghiÖp lµ mét céng ®ång ng-êi s¶n xuÊt ra nh÷ng cña c¶i. Nã sinh ra, ph¸t triÓn, cã nh÷ng thÊt b¹i, cã nh÷ng thµnh c«ng, cã lóc v-ît qua nh÷ng thêi kú nguy kÞch vµ ng-îc l¹i cã lóc ph¶i ngõng s¶n xuÊt, ®«i khi tiªu vong do gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n kh«ng v-ît qua ®-îc"(trÝch tõ s¸ch" kinh tÕ doanh nghiÖp cña D.Larua.A Caillat - Nhµ xuÊt b¶n Khoa Häc X· Héi 1992 ) Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 5 NguyÔn TiÕn Long  d. XÐt theo quan ®iÓm hÖ thèng th× doanh nghiÖp ®-îc xem lµ " Doanh nghiÖp bao gåm mét tËp hîp c¸c bé phËn ®-îc tæ chøc, cã t¸c ®éng qua l¹i vµ theo ®uæi cïng mét môc tiªu. C¸c bé phËn tËp hîp trong doanh nghiÖp bao gåm 4 ph©n hÖ sau: s¶n xuÊt, th-¬ng m¹i, tæ chøc vµ nh©n sù. Ngoµi ra cã thÓ liÖt kª hµng lo¹t nh÷ng ®Þnh nghÜa kh¸c n÷a, nh-ng dï xem xÐt doanh nghiÖp d-íi nh÷ng gãc nh×n kh¸c nhau. Song gi÷a c¸c ®Þnh nghÜa vÒ doanh nghiÖp ®Òu cã nh÷ng ®iÓm chung nhÊt, nÕu tæng hîp chóng l¹i víi mét tÇm nh×n bao qu¸t trªn ph-¬ng diÖn tæ chøc qu¶n lý lµ xuyªn suèt tõ kh©u h×nh thµnh tæ chøc, ph¸t triÓn ®Õn c¸c mèi quan hÖ víi m«i tr-êng, c¸c chøc n¨ng vµ néi dung ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp cho thÊy ®· lµ mét doanh nghiÖp nhÊt thiÕt ph¶i ®-îc cÊu thµnh bëi nh÷ng yÕu tè sau ®©y: * YÕu tè tæ chøc: Mét tËp hîp c¸c bé phËn chuyªn m«n hãa nh»m thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý nh- c¸c bé phËn s¶n xuÊt, bé phËn th-¬ng m¹i, bé phËn hµnh chÝnh. * YÕu tè s¶n xuÊt: C¸c nguån lùc lao ®éng, vèn, vËt t-, th«ng tin. * YÕu tè trao ®æi: Nh÷ng dÞch vô th-¬ng m¹i - mua c¸c yÕu tè ®Çu vµo, b¸n s¶n phÈm sao cho cã lîi ë ®Çu ra. * YÕu tè ph©n phèi: Thanh to¸n cho c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, lµm nghÜa vô nhµ n-íc, trÝch lËp quü vµ tÝnh cho ho¹t ®éng t-¬ng lai cña doanh nghiÖp b»ng kho¶n lîi nhuËn thu ®-îc. 1.1.1.2. §Þnh nghÜa doanh nghiÖp. Tõ c¸ch nh×n nhËn nh- trªn cã thÓ ph¸t biÓu vÒ ®Þnh nghÜa doanh nghiÖp nhsau: "Doanh nghiÖp lµ ®¬n vÞ kinh tÕ cã t- c¸ch ph¸p nh©n, quy tô c¸c ph-¬ng tiªn vÒ tµi chÝnh, vËt chÊt vµ con ng-êi nh»m thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, cung øng, tiªu thô s¶n phÈm hoÆc dÞch vô, trªn c¬ së tèi ®a hãa lîi Ých cña ng-êi tiªu dïng, th«ng qua ®ã tèi ®a hãa lîi nhuËn cña chñ së h÷u, ®ång thêi kÕt hîp mét c¸ch hîp lý c¸c môc tiªu x· héi". * Doanh nghiÖp lµ mét ®¬n vÞ tæ chøc kinh doanh cã t- c¸ch ph¸p nh©n: T- c¸ch ph¸p nh©n cña mét doanh nghiÖp lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, nã do Nhµ n-íc kh¼ng ®Þnh vµ x¸c ®Þnh. ViÖc kh¼ng ®Þnh t- c¸ch ph¸p nh©n cña doanh nghiÖp víi t- c¸ch lµ mét thùc Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 6 NguyÔn TiÕn Long  thÓ kinh tÕ, mét mÆt nã ®-îc nhµ n-íc b¶o hé víi c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, mÆt kh¸c nã ph¶i cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi ng-êi tiªu dïng, nghÜa vô ®ãng gãp víi nhµ n-íc, tr¸ch nhiÖm ®èi víi x· héi. §ßi hái doanh nghiÖp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nghÜa vô tµi chÝnh trong viÖc thanh to¸n nh÷ng kho¶n c«ng nî khi ph¸ s¶n hay gi¶i thÓ. * Doanh nghiÖp lµ mét tæ chøc sèng trong mét thÓ sèng (nÒn kinh tÕ quèc d©n) g¾n liÒn víi ®Þa ph-¬ng n¬i nã tån t¹i. Doanh nghiÖp lµ mét tæ chøc sèng v× lÏ nã cã qu¸ tr×nh h×nh thµnh tõ mét ý chÝ vµ b¶n lÜnh cña ng-êi s¸ng lËp (t- nh©n, tËp thÓ hay Nhµ n-íc); qu¸ tr×nh ph¸t triÓn thËm chÝ cã khi tiªu vong, ph¸ s¶n hoÆc bÞ mét doanh nghiÖp kh¸c th«n tÝnh. V× vËy chu k× sèng cña doanh nghiÖp phô thuéc rÊt lín vµo chÊt l -îng qu¶n lý cña nh÷ng ng-êi t¹o ra nã. Doanh nghiÖp ra ®êi vµ tån t¹i lu«n lu«n g¾n liÒn víi mét vÞ trÝ cña mét ®Þa ph-¬ng nhÊt ®Þnh, sù ph¸t triÓn còng nh- suy gi¶m cña nã ¶nh h-ëng ®Õn ®Þa ph-¬ng ®ã. Tuy nhiªn, ®èi víi ViÖt nam th× doanh nghiÖp ®-îc ®Þn h nghÜa trong LuËt doanh nghiÖp ViÖt nam ®· ®-îc Quèc héi n-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt nam kho¸ X, k× häp thø 5 th«ng qua ngµy 12 th¸ng 6 n¨m 1999 vµ cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 01 th¸ng 01 n¨m 2000 th×: “ Doanh nghiÖp lµ tæ chøc kinh tÕ cã tªn riªng, cã tµi s¶n, cã trô së giao dÞch æn ®Þnh, ®-îc ®¨ng kÝ kinh doanh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh»m môc ®Ých thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.” 1.1.1.3. Ph©n lo¹i Doanh nghiÖp. C¨n cø vµo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau mµ ng-êi ta chia doanh nghiÖp thµnh c¸c lo¹i kh¸c nhau. a. C¨n cø vµo tÝnh chÊt së h÷u tµi s¶n trong doanh nghiÖp. Theo tiªu thøc nµy doanh nghiÖp ®-îc ph©n thµnh c¸c lo¹i sau ®©y: - Doanh nghiÖp Nhµ n-íc: Lµ tæ chøc kinh tÕ do Nhµ n-íc ®Çu t- vèn. Nhµ n-íc ng-êi ®¹i diÖn toµn d©n - tæ chøc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý trªn mäi mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kÓ tõ khi thµnh lËp cho ®Õn khi gi¶i thÓ. Doanh nghiÖp nhµ n-íc cã t- c¸ch ph¸p nh©n, cã c¸c quyÒn vµ nghÜa vô d©n sù trong ph¹m vi sè vèn do doanh nghiÖp qu¶n lý. Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 7 NguyÔn TiÕn Long  - Doanh nghiÖp hïn vèn: Lµ mét tæ chøc kinh tÕ mµ vèn ®-îc ®Çu t- do c¸c thµnh viªn tham gia gãp vµo. Hä cïng chia lêi vµ cïng chÞu lç t-¬ng øng víi phÇn vèn ®ãng gãp. Tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña tõng h×nh thøc cã nh÷ng ®Æc tr-ng kh¸c nhau. Theo LuËt doanh nghiÖp, vÒ lo¹i h×nh c«ng ty cã c¸c lo¹i c«ng ty hîp danh, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn. - Doanh nghiÖp t- nh©n: Theo h×nh thøc nµy th× vèn ®Çu t- vµo doanh nghiÖp do mét ng-êi bá ra. Toµn bé tµi s¶n cña doanh nghiÖp thuéc quyÒn së h÷u cña t- nh©n. Ng-êi qu¶n lý doanh nghiÖp do chñ së h÷u ®¶m nhËn hoÆc cã thÓ thuª m-ín, tuy nhiªn ng-êi chñ doanh nghiÖp lµ ng-êi ph¶i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé c¸c kho¶n nî còng nh- c¸c vi ph¹m trªn c¸c mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp tr-íc ph¸p luËt. b. C¨n cø vµo lÜnh vùc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Theo tiªu thøc nµy, doanh nghiÖp ®-îc ph©n thµnh c¸c lo¹i: - Doanh nghiÖp n«ng nghiÖp: lµ nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, h-íng vµo viÖc s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm lµ c©y, con. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña nh÷ng doanh nghiÖp nµy phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn. - Doanh nghiÖp c«ng nghiÖp: lµ nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp, nh»m t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm b»ng c¸ch sö dông nh÷ng thiÕt bÞ m¸y mãc ®Ó khai th¸c hoÆc chÕ biÕn nguyªn vËt liÖu thµnh thµnh phÈm. Trong c«ng nghiÖp cã thÓ chia ra: c«ng nghiÖp x©y dùng, c«ng nghiÖp chÕ t¹o, c«ng nghiÖp ®iÖn tö v.v... - Doanh nghiÖp th-¬ng m¹i: lµ nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th-¬ng m¹i, h-íng vµo viÖc khai th¸c c¸c dÞch vô trong kh©u ph©n phèi hµng hãa cho ng-êi tiªu dïng tøc lµ thùc hiÖn nh÷ng dÞch vô mua vµo vµ b¸n ra ®Ó kiÕm lêi.. Doanh nghiÖp th-¬ng m¹i cã thÓ tæ chøc d-íi h×nh thøc bu«n b¸n sØ hoÆc bu«n b¸n lÎ vµ ho¹t ®éng cña nã cã thÓ h-íng vµo xuÊt nhËp khÈu. - Doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô: Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, lÜnh vùc dÞch vô cµng ®-îc ph¸t triÓn ®a d¹ng, nh÷ng doanh nghiÖp trong ngµnh dÞch vô ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn nhanh chãng vÒ mÆt sè l-îng vµ doanh thu mµ cßn ë tÝnh ®a d¹ng vµ phong phó cña lÜnh vùc nµy nh-: ng©n hµng, tµi chÝnh, b¶o hiÓm, b-u chÝnh viÔn th«ng, vËn t¶i, du lÞch, kh¸ch s¹n, y tÕ v.v... . - Doanh nghiÖp x©y dùng: Lµ nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong lÜnh vùc x©y dùng c«ng tr×nh: X©y dùng c¬ së h¹ tÇng vËt chÊt, kinh doanh ®Êu Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 8 NguyÔn TiÕn Long  thÊu x©y dùng, ®Çu t- theo c¸c ph-¬ng thøc BOT, BTO, BT, vµ thùc hiÖn c¸c dÞch vô x©y dùng. - Doanh nghiÖp hçn hîp: s¶n xuÊt, kinh doanh th-¬ng m¹i vµ dÞch vô. Ngoµi ra, theo tÝnh chÊt s¶n phÈm vµ dÞch vô cßn chia ra doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh vµ doanh nghiÖp c«ng Ých. c. C¨n cø vµo quy m« cña doanh nghiÖp: §Ó ph©n biÖt c¸c doanh nghiÖp theo quy m« nh- trªn, hÇu hÕt ë c¸c n-íc ng-êi ta dùa vµo nh÷ng tiªu chuÈn nh-: - Tæng sè vèn ®iÒu lÖ cña doanh nghiÖp. - Sè l-îng lao ®éng trong doanh nghiÖp. - Doanh thu cña doanh nghiÖp. - Lîi nhuËn hµng n¨m… Trong ®ã tiªu chuÈn tæng sè vèn vµ sè lao ®éng ®-îc chó trong nhiÒu h¬n, cßn doanh thu vµ lîi nhuËn ®-îc dïng kÕt hîp ®Ó ph©n lo¹i. Tuy nhiªn, khi l-îng hãa nh÷ng tiªu chuÈn nãi trªn th× tïy thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt ë mçi quèc gia, tïy thuéc tõng ngµnh cô thÓ, ë c¸c thêi kú kh¸c nhau mµ sè l-îng ®-îc l-îng hãa theo tõng tiªu chuÈn gi÷a c¸c quèc gia kh«ng gi èng nhau. ThuËt ng÷ doanh nghiÖp nhá (Small Enterprise-SE) lµ nãi ®Õn c¸c tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cã qui m« nhá. Nh-ng ®Ó nãi chÝnh x¸c nh- thÕ nµo lµ qui m« nhá th× cßn lµ mét vÊn ®Ò cã nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau gi÷a c¸c nhµ kinh tÕ trong vµ ngoµi n- íc. Mét doanh nghiÖp ®-îc xem lµ tæ chøc kinh doanh nhá t¹i Hoa Kú, NhËt B¶n hay §øc cã thÓ ®-îc coi lµ mét doanh nghiÖp võa hay lín ë ViÖt Nam hay mét quèc gia ®ang ph¸t triÓn kh¸c. Th«ng th-êng, viÖc x¸c ®Þnh quy m« doanh nghiÖp lín hay nhá vµ võa (DNN&V) hay doanh nghiÖp lín cña mét n-íc lµ sù c©n nh¾c, xem xÐt vÒ nhiÒu mÆt, theo tõng giai ®o¹n cña ph¸t triÓn kinh tÕ, nhu cÇu gi¶i quyÕt viÖc lµm, tÝnh chÊt ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp vµ møc ®é ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. * Theo kinh nghiÖm cña n-íc ngoµi: - Hµn Quèc: trong lÜnh vùc chÕ t¹o, khai th¸c, x©y dùng,...doanh nghiÖp cã d-íi 300 lao ®éng th-êng xuyªn vµ tæng sè vè ®Çu t- d-íi 600.000 USD ®-îc coi lµ DNN&V. Trong sè nµy, doanh nghiÖp nµo cã díi 20 lao ®éng thêng xuyªn ®îc coi lµ nhá. Trong lÜnh vùc th-¬ng m¹i, doanh nghiÖp cã d-íi 20 lao ®éng thêng xuyªn Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 9 NguyÔn TiÕn Long  vµ doanh thu d-íi 250.000 USD/n¨m (nÕu b¸n lÎ) vµ d-íi 500.000 USD/n¨m (nÕu b¸n bu«n) ®-îc coi lµ doanh nghiÖp nhá. - NhËt B¶n: §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, cã d-íi 300 lao ®éng hoÆc vèn ®Çu td-íi 1.000.000 USD ®-îc coi lµ DNN&V. Trong sè nµy, doanh nghiÖp nµo cã d-íi 20 lao ®éng ®-îc coi lµ nhá. §èi víi doanh nghiÖp b¸n bu«n, doanh nghiÖp cã d- íi 100 lao ®éng hoÆc vèn ®Çu t- d-íi 300.000 USD ®-îc coi lµ DNN&V. Trong sè nµy, doanh nghiÖp nµo cã d-íi 5 lao ®éng ®-îc coi lµ nhá. - Th¸i Lan: Doanh nghiÖp võa cã tõ 50 ®Õn 200 lao ®éng, doanh nghiÖp nhá cã d- íi 50 lao ®éng. * §èi víi ViÖt Nam: Theo §iÒu 3 - NghÞ ®Þnh cña chÝnh phñ sè 90/2001/ND-CP ngµy 23 th¸ng 11 n¨m 2001 vÒ trî gióp ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa th×: - §Þnh nghÜa doanh nghiÖp nhá vµ võa : Doanh nghiÖp nhá vµ võa lµ c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh ®éc lËp, ®· ®¨ng ký kinh doanh theo ph¸p luËt hiÖn hµnh, cã vèn ®¨ng ký kh«ng qu¸ 10 tû ®ång hoÆc sè lao ®éng trung b×nh hµng n¨m kh«ng qu¸ 300 ng-êi. C¨n cø vµo t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi cô thÓ cña ngµnh, ®Þa ph-¬ng, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p, ch-¬ng tr×nh trî gióp cã thÓ linh ho¹t ¸p dông ®ång thêi c¶ hai chØ tiªu vèn vµ lao ®éng hoÆc mét trong hai chØ tiªu nãi trªn. - Doanh nghiÖp cã quy m« lín lµ c¸c doanh nghiÖp thuéc cßn l¹i. Tuy nhiªn, theo nghÞ ®Þnh nµy th×: C¨n cø vµo t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi cô thÓ cña ngµnh, ®Þa ph-¬ng, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p, ch-¬ng tr×nh trî gióp cã thÓ linh ho¹t ¸p dông ®ång thêi c¶ hai chØ tiªu vèn vµ lao ®éng hoÆc mét trong hai chØ tiªu nãi trªn. C¸c doanh nghiÖp lín, víi sè l-îng Ýt, lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, vÝ dô nh- c¸c tæng c«ng ty (Tæng c«ng ty hµ ng kh«ng, xÝ nghiÖp liªn doanh dÇu khÝ VIETSOPETRO, Tæng c«ng ty Than, Tæng c«ng ty B-u chÝnh ViÔn th«ng, Tæng c«ng ty ThÐp, Tæng c«ng ty GiÊy Gç Diªm, Tæng c«ng ty Xi m¨ng, Tæng c«ng ty §iÖn lùc ViÖt nam…) d. NÕu c¨n cø vµo c¸c h×nh thøc së h÷u trong nÒn kinh tÕ quèc d©n (®©y còng lµ c¸ch ph©n lo¹i phæ biÕn nhÊt hiÖn nay) th× cã c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp sau ®©y: Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 10 NguyÔn TiÕn Long  * Doanh nghiÖp Nhµ n-íc: Lµ tæ chøc kinh tÕ do Nhµ n-íc ®Çu t- vèn, thµnh lËp vµ tæ chøc qu¶n lÝ, ho¹t ®éng kinh doanh hoÆc ho¹t ®éng c«ng Ých, nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi do Nhµ n-íc giao (Theo LuËt Doanh nghiÖp Nhµ n-íc®-îc Quèc héi th«ng qua ngµy 20/4/1995). * Doanh nghiÖp t- nh©n : Lµ Doanh nghiÖp lµ doanh nghiÖp do mét c¸ nh©n lµm chñ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng toµn bé tµi s¶n cña m×nh vÒ mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. (Theo luËt Doanh nghiÖp ViÖt nam) * C«ng ty cæ phÇn : Lµ Doanh nghiÖp cã t- c¸ch ph¸p nh©n, vèn do c¸c cæ ®«ng gãp, cæ ®«ng cã thÓ lµ c¸ nh©n hoÆc tæ chøc, cæ ®«ng chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n vÒ nî cña c«ng ty, sè l-îng cæ ®«ng lín h¬n hoÆc b»ng ba vµ c«ng ty ®-îc ph¸t hµnh chøng kho¸n ra c«ng chóng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ chøng kho¸n. ( Theo LuËt Doanh nghiÖp ViÖt nam) * C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n (c«ng ty TNHH cã tõ 2 thµnh viªn trë lªn vµ c«ng ty TNHH 1 thµnh viªn) : Lµ doanh nghiÖp trong ®ã: Thµnh viªn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c cña doanh nghiÖp trong ph¹m vi sè vèn ®· cam kÕt gãp vµo doanh nghiÖp; PhÇn vèn gãp cña c¸c thµnh viªn chØ ®-îc chuyÓn nh-îng theo quy ®Þnh ; Thµnh viªn cã thÓ lµ tæ chøc, c¸ nh©n; sè l-îng thµnh viªn kh«ng v-ît qu¸ n¨m m-¬i ; C«ng ty kh«ng ®-îc quyÒn ph¸t hµnh cæ phiÕu ; Lµ doanh nghiÖp cã t- c¸ch ph¸p nh©n kÓ tõ ngµy ®-îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng kÝ kinh doanh. * C«ng ty hîp danh: Lµ doanh nghiÖp, trong ®ã: Ph¶i cã Ýt nhÊt hai thµnh viªn hîp danh; ngoµi c¸c thµnh viªn hîp danh, cã thÓ cã thµnh viªn gãp vèn; Thµnh viªn hîp danh ph¶i lµ c¸ nh©n, cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ uy tÝn nghÒ nghiÖp vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng toµn bé tµi s¶n cña m×nh vÒ c¸c nghÜa vô cña c«ng ty ; Thµnh viªn gãp vèn chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n nî cña c«ng ty trong ph¹m vi sè vèn ®· gãp vµo c«ng ty. C«ng ty hîp danh kh«ng ®-îc ph¸t hµnh bÊt k× lo¹i chøng kho¸n nµo . (Theo LuËt Doanh nghiÖp ViÖt nam) * Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t- n-íc ngoµi: Doanh nghiÖp liªn doanh vµ doanh nghiÖp 100% vèn n-íc ngoµi; c¸c doanh nghiÖp thuéc khu chÕ xuÊt (EPZ) vµ c¸c doanh nghiÖp thuéc khu c«ng nghiÖp tËp trung (IZ). (Theo luËt §Çu t- n-íc ngoµi t¹i ViÖt nam). Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 11 NguyÔn TiÕn Long  * Ngoµi ra cßn cã c¸c doanh nghiÖp tËp thÓ vµ mét sè lo¹i hµnh kinh doanh kh¸c. e. C¨n cø theo tr¸ch nhiÖm ph¸p lý: Theo ®ã, ng-êi ta chia thµnh c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp sau : * Doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ v« h¹n : Doanh nghiÖp t- nh©n, doanh nghiÖp chung vèn… * Doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ h÷u h¹n : C«ng ty TNHH, C«ng ty Cæ phÇn. * Doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ hçn hîp : C«ng ty hîp danh. 1.1.2. C¹nh tranh cña Doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng. NÒn kinh tÕ thÞ tr-êng lµ nÒn kinh tÕ chñ yÕu ®-îc ®iÒu tiÕt bëi thÞ tr-êng. MÆt kh¸c kinh doanh lµ ph¶i g¾n víi thÞ tr-êng, kh«ng cã thÞ tr-êng th× kh«ng cã kinh doanh. NÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i gi¶i quyÕt vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái lµ: S¶n xuÊt c¸i g×, s¶n xuÊt nh- thÕ nµ o vµ s¶n xuÊt cho ai ? §ång thêi trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c quy luËt Cung-CÇu, quy luËt C¹nh tranh, quy luËt Gi¸ trÞ gi¸ c¶. ChÝnh v× vËy, bÊt k× mét doanh nghiÖp nµo tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trªn th× tr-êng th× ®Òu ph¶i chÊp nhËn c¹nh tranh vµ c¹nh tranh lµ mét tÊt yÕu khi Doanh nghiÖp tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh trªn thÞ tr-êng. VËy C¹nh tranh lµ g× ? Theo Marx th×: "C¹nh tranh lµ sù ganh ®ua, sù ®Êu tranh gay g¾t gi÷a c¸c Nhµ t- b¶n nh»m giµnh giËt nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ho¸ ®Ó thu ®-îc lîi nhuËn siªu ng¹ch". Theo cuèn tõ ®iÓn kinh doanh (xuÊt b¶n n¨m 1992 ë Anh) th×: "C¹nh tranh trong c¬ chÕ thÞ tr-êng lµ sù ganh ®ua, sù k×nh ®Þch gi÷a c¸c Nhµ kinh doanh nh»m tranh giµnh cïng mét lo¹i tµi nguyªn s¶n xuÊt vÒ phÝa m×nh". Nh- vËy, hiÓu theo mét nghÜa chung nhÊt, c¹nh tranh lµ sù ganh ®ua gi÷a c¸c Doanh nghiÖp trong viÖc giµnh giËt thÞ tr-êng vµ kh¸ch hµng. Thùc chÊt cña c¹nh tranh lµ sù tranh giµnh vÒ lîi Ých kinh tÕ gi÷a c¸c chñ thÓ tham gia thÞ tr-êng. §èi víi ng-êi mua, hä muèn mua ®-îc lo¹i hµng ho¸ cã chÊt l-îng cao, víi gi¸ rÎ. Cßn ng-îc l¹i, c¸c Doanh nghiÖp bao giê còng muèn tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cña m×nh. V× môc tiªu lîi nhuËn, hä ph¶i t×m mäi c¸ch gi¶m chi phÝ vµ t×m c¸ch giµnh giËt kh¸ch hµng vµ thÞ tr-êng vÒ phÝa m×nh. Vµ nh- vËy, c¹nh tranh sÏ xÈy ra. Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 12 NguyÔn TiÕn Long  C¹nh tranh kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh ®Êu tranh gi÷a c¸c Doanh nghiÖp, quèc gia, khu vùc kh¸c nhau trªn mét thÞ tr-êng nh»m ®øng ch©n ®-îc trªn thÞ tr-êng vµ t¨ng lîi nhuËn, trªn c¬ së t¹o ra vµ sö dông -u thÕ vÒ gi¸ trÞ sö dông, gi¸ b¸n vµ tæ chøc tiªu thô s¶n phÈm cña hä. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng hiÖn ®¹i, trong ®ã c¸c c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty ®a quèc gia ph¸t triÓn m¹nh mÏ, s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc tiÕn hµnh trªn c¬ së c«ng nghÖ thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, th«ng tin, s¶n phÈm s¸ng t¹o (chÊt x¸m, ph¸t minh s¸ng chÕ, s¸ng kiÕn c¶i tiÕn…), uy tÝn, dÞch vô c¸c lo¹i … trë thµnh hµng ho¸ ®Æc biÖt vµ chiÕm tû träng cao. C¬ cÊu kinh tÕ ph¸t triÓn lµ c¬ cÊu kinh tÕ hiÖn ®¹i trong ®ã tû träng ngµnh c«ng nghiÖp chiÕm 20 %, n«ng nghiÖp chiÕm 10% vµ dÞch vô chiÕm 70%. Nh- vËy, ®Æc tr-ng c¬ b¶n cña kinh tÕ thÞ tr-êng lµ hµng ho¸, lµ tù do kinh doanh hµng ho¸ trong khung khæ ph¸p luËt. Do m-u cÇu lîi Ých cña con ng-êi vµ do ®-îc tù do kinh doanh nªn trong kinh tÕ thÞ tr-êng c¹nh tranh diÔn ra m¹nh mÏ, quyÕt liÖt vµ ®a d¹ng. Tõ ®ã, chóng ta cã thÓ ph¸t biÓu r»ng “ NÒn kinh tÕ thÞ tr-êng lµ nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng chñ yÕu theo quy luËt c¹nh tranh ®¸p øng nhu cÇu hµng ho¸”. C¹nh tranh trong thiªn nhiªn ë mäi lóc, mäi n¬i kh«ng tuú thuéc vµo ý muèn cña riªng ai nªn nã lµ mét quy luËt thóc ®Èy sù ph¸t triÓn. Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp th× “ C¹nh tranh lµ sù giµnh giËt thÞ tr-êng, kh¸ch hµng, ®èi t¸c trªn c¬ së c¸c -u thÕ vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm - hµng ho¸, thêi h¹n, thuËn tiÖn vµ uy tÝn l©u dµi“. C¹nh tranh theo kh¸i niÖm nµy lµ c¹nh tranh lµnh m¹nh. §Ó cã lîi thÕ vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm, dÞch vô th× Doanh NghiÖp ph¶i ®Çu t- tho¶ ®¸ng cho viÖc nghiªn cøu ®æi míi s¶n phÈm, ®æi míi qu¶n lý, ®æi míi c«ng nghÖ, cho nh©n tè con ng-êi. §Ó cã c¸c -u viÖt vÒ chÊt l-îng s¶n phÈm, gi¸ chµo b¸n, gi¸ b¸n hµng ho¸ th× Doanh NghiÖp kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i th-êng xuyªn quan t©m ®Çu t- qu¶n lý tèt tÊt c¸c c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, c¸c ho¹t ®éng thµnh phÇn. ChÊt l-îng s¶n phÈm -u thÕ so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh tr-íc hÕt lµ chÊt l-îng ®¸p øng, phï hîp víi yªu cÇu cña ng-êi tiªu dïng. Nh- vËy, khi qu¶n lý kinh doanh cÇn n¾m b¾t ®-îc chÊt l-îng mµ ng-êi tiªu dïng yªu cÇu ®èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸ vµ ph¶i biÕt quan hÖ gi÷a chÊt l-îng víi chi phÝ. Tr-íc ®©y trong nhiÒu tr-êng hîp ®Ó ®¶m b¶o, n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, dÞch vô ph¶i sö dông vËt t-, thiÕt bÞ ®¾t tiÒn (khÊu hao t¨ng lªn) , tiÕn hµnh thªm mét sè ho¹t ®éng …t¨ng mét sè lo¹i chi phÝ, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµm gi¶m lîi thÕ vÒ gi¸. Nh-ng trong Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 13 NguyÔn TiÕn Long  nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng do ®¶m b¶o chÊt l-îng phï hîp víi yªu cÇu cña ng-êi tiªu dïng nªn s¶n l-îng s¶n xuÊt- tiªu thô t¨ng phÇn chi phÝ cè ®Þnh cho mét s¶n phÈm, gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm, dÞch vô gi¶m, tøc lµ lîi thÕ c¹nh tranh ®-îc ®¶m b¶o. C¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c nhµ s¶n xuÊt, gi÷a c¸c nhµ cung øng t¹o ra nhiÒu ph¶n øng d©y chuyÒn tÝch cùc ®em l¹i nhiÒu lîi Ých thiÕt thùc tr-íc hÕt cho ng-êi tiªu dïng, cho nh÷ng Doanh nghiÖp c¹nh tranh thµnh c«ng, cho céng ®ång vµ cho toµn x· héi. TiÕn hµnh c¹nh tranh lµnh m¹nh lµ ph¶i lµm viÖc thùc sù nghiªm tóc, kh«ng ngõng s¸ng t¹o, sö dông s¶n phÈm s¸ng t¹o, lµ ph¶i biÕt chi nhiÒu ®Ó thu ®-îc nhiÒu h¬n, lµ ph¶i m¹o hiÓm, chÊp nhËn rñi ro …Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ph-¬ng ph¸p qu¶n lý hiÖn ®¹i vµ tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ lµ hai vò khÝ c¹nh tranh s¾c bÐn. S¶n xuÊt Kinh doanh cã c¹nh tranh rÊt cÇn tiÕn bé qu¶n lý vµ tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ. Vµ b¶n th©n s¶n xuÊt kinh doanh cã c¹nh tranh l¹i lu«n thóc ®Èy hai lÜnh vùc ho¹t ®éng ®ã nhanh chãng ph¸t triÓn. Doanh nghiÖp nµo tôt hËu trong hai lÜnh vùc ho¹t ®éng ®ã lµ nguy c¬ thÊt b¹i trong c¹nh tranh, nguy c¬ ph¸ s¶n, ®æ vì. Do vËy, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng th-êng doanh nghiÖp chñ ®éng bá tiÒn mua thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ, ph-¬ng ph¸p qu¶n lý hiÖn ®¹i hoÆc ®Çu tnghiªn cøu-triÓn khai (R&D) ®Ó t¹o ra c¸c lîi thÕ c¹nh tranh can s¶n phÈm, dÞch vô. Trong thùc tÕ lu«n tån t¹i nhøng Doanh nghiÖp kh«ng chÞu hoÆc kh«ng biÕt tiÕn hµnh c¹nh tranh lµnh m¹nh, tøc lµ lu«n cã kh¶ n¨ng xuÊt hiÖn, tån t¹i c¹nh tranh th« b¹o. Do vËy, Nhµ n-íc cã nhiÖm vô , tr¸ch nhiÖm t¹o ®iÒu kiÖn cho c¹nh tranh lµnh m¹nh ph¸t triÓn, kiÓm so¸t vµ xö lý c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh (Ban hµnh luËt c¹nh tranh vµ chèng ®éc quyÒn). Nh- vËy, bÊt k× mét Doanh nghiÖp nµo khi tham gia ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trªn thÞ tr-êng th× ®Òu ph¶i chÊp nhËn c¹nh tranh. C¹nh tranh lµ mét quy luËt kh¸ch quan. C¸c doanh nghiÖp b¾t buéc ph¶i chÊp nhËn c¹nh tranh, ganh ®ua víi nhau, ph¶i lu«n kh«ng ngõng tiÕn bé ®Ó giµnh ®-îc -u thÕ t-¬ng ®èi so víi ®èi thñ. NÕu nh- môc tiªu chñ yÕu cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh can Doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn th× c¹nh tranh b¾t buéc hä ph¶i tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cao nhÊt nh»m thu ®-îc lîi nhuËn tèi ®a. ë ViÖt nam, cïng víi sù chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ th× c¹nh tranh ®-îc thõa nhËn lµ mét quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan vµ ®ùoc coi lµ mét nguyªn t¾c c¬ b¶n trong tæ chøc ®iÒu hµnh kinh doanh trong tõng Doanh nghiÖp. Do vËy, c¹nh tranh lµ tÊt yÕu kh¸ch quan trong nÒn Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 14 NguyÔn TiÕn Long  kinh tÕ thÞ tr-êng, kh«ng cã c¹nh tranh th× kh«ng cã kinh tÕ thÞ tr-êng. MÆt kh¸c, doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng th× ph¶i tu©n thñ c¸c quy luË t trong ®ã cã quy luËt c¹nh tranh. Quy luËt c¹nh tranh lµ c¬ chÕ vËn ®éng cña thÞ tr-êng hay cã thÓ nãi c¬ chÕ thÞ tr­êng lµ “vò ®µi c¹nh tranh”, lµ n¬i gÆp gì cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh (C¸c doanh nghiÖp), mµ kÕt qu¶ sÏ lµ mét sè doanh nghiÖp bÞ thua cuéc vµ bÞ g¹t ra khái thÞ tr-êng, trong khi mét sè Doanh nghiÖp kh¸c vÉn tån t¹i vµ ph¸t triÓn lín m¹nh h¬n. C¹nh tranh còng lµ mét quy luËt chän läc nghiÖt ng· vµ nã ®· chia c¸c Doanh nghiÖp thµnh hai nhãm : Nhãm n¨ng ®éng vµ nhãm tr× trÖ. §iÒ u ®ã ®Æt ra cho nh÷ng Doanh nghiÖp ®ang yÕu kÐm vµ lóng tóng ph¶i nhanh chãng thÝch nghi, v× nÕu thÝch nghi ®-îc th× ®ã lµ c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn vµ ng-îc l¹i nÕu kh«ng thÝch nghi ®-îc ®ã lµ dÊu hiÖu can sù ph¸ s¶n. V× vËy, trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang nÒ n kinh tÕ thÞ tr-êng ®¹t ®Õn ®-îc mét kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao lµ con ®-êng ®¶m b¶o ch¾c ch¾n cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi Doanh nghiÖp. 1.2. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Doanh nghiÖp. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh lµ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp, ngµnh, quèc gia… cã thÓ b¸n ®-îc nhiÒu s¶n phÈm, t¨ng thÞ phÇn, t¨ng lîi nhuËn, t¨ng ®iÒu kiÖn sèng tèt cho ng-êi lao ®éng, tõ ®ã t¨ng tr-ëng nhanh vµ bÒn v÷ng. 1.2.1. LÜnh vùc c¹nh tranh cña Doanh nghiÖp. Tuú thuéc vµo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau mµ ng-êi ta ph©n chia ph¹m vi lÜnh vùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng thµnh c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau. Nh-ng xÐt d-íi gi¸c ®é ph¹m vi kinh tÕ th× c¹nh tranh ®-îc chi ra thµnh 3 lÜnh vùc ®ã lµ: C¹nh tranh gi÷a c¸c quèc gia, c¹nh tranh gi÷a c¸c ngµnh vµ c¹ nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong néi bé ngµnh. §Ó giµnh lîi thÕ trªn thÞ tr-êng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i n¾m v÷ng c¸c lÜnh vùc c¹nh tranh nµy ®Ó x¸c ®Þnh ®óng ®èi thñ c¹nh tranh, tõ ®ã lùa chän chÝnh x¸c vò khÝ c¹nh tranh phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ ®Æc ®iÓ m cña m×nh. 1.2.1.1. C¹nh tranh gi÷a c¸c Quèc gia: Lµ c¹nh tranh gi÷a c¸c Nhµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt, xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, dÞch vô cã quèc tÞch kh¸c nhau. Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸, h×nh thµnh c¸c liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ mang tÝnh khu vùc vµ thÕ giíi nªn c¸c quèc gia trong liªn kÕt th-êng thùc hiÖn cam kÕt lo¹i bá c¸c hµng rµo c¶n trë ®Õn th-¬ng m¹i vµ ®Çu t-, ®-êng biªn giíi gi÷a c¸c quèc gia d-êng nh- biÕn mÊt hoÆc lu mê, nh-êng chç cho sù ra ®êi vµ Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 15 NguyÔn TiÕn Long  ho¹t ®éng víi quy m« xuyªn quèc gia cña nhiÒu tËp ® oµn khæng lå. ViÖc níi láng c¸c ®Þnh chÕ kinh tÕ vµ tõng b-íc h×nh thµnh thÞ tr-êng tù do trong khu vùc vµ trªn toµn cÇu. §Æc biÖt ®èi víi ViÖt nam , th¸ng 7/1995 chóng ta ®· chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn cña HiÖp héi c¸c n-íc §«ng Nam ¸ (ASEAN), th¸ng 11/1998 chóng ta ®· trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña DiÔn §µn Hîp T¸c Kinh TÕ Ch©u ¸ Th¸i B×nh D-¬ng (APEC), vµ chóng ta ®ang tõng b-íc xóc tiÕn ®Ó gia nhËp tæ chøc Th-¬ng M¹i ThÕ Giíi (WTO)… Ngoµi ra; ViÖt nam cßn tham gia kÝ kÕt c¸c hiÖp ®Þnh song vµ ®a ph-¬ng víi c¸c n-íc trªn thÕ giíi. §iÒu nµy mang l¹i c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp, song còng ®Èy c¸c doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ cña quèc gia nãi chung tr-íc sù c¹nh tranh khèc liÖt víi c¸c quèc gia trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. 1.2.1.2. C¹nh tranh gi÷a Doanh nghiÖp trong c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c nhau: Lµ cuéc ®Êu tranh gi÷a c¸c Nhµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt, mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô trong c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c nhau nh»m thu lîi nhuËn vµ cã tû suÊt lîi nhuËn cao so víi vèn ®· bá ra vµ ®Çu t- vèn vµo ngµnh cã lîi nhÊt cho sù ph¸t triÓn. Sù c¹nh tranh gi÷a c¸c ngµnh dÉn ®Õn viÖc c¸c Doanh nghiÖp lu«n t×m kiÕm nh÷ng ngµnh ®Çu t- cã lîi nhÊt nªn ®· chuyÓn vèn tõ ngµnh cã tû suÊt sinh lêi thÊp sang ngµnh cã tû suÊt sinh lêi cao. Sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh, sù ®i Òu chuyÓn tù nhiªn theo tiÕng gäi cña lîi nhuËn nµy, v« h×nh dung h×nh thµnh lªn sù ph©n phèi vèn hîp lý gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt, dÉn ®Õn kÕt qu¶ cuèi cïng lµ c¸c chñ Doanh nghiÖp ®Çu t- ë c¸c ngµnh kh¸c nhau víi sè vèn b»ng nhau chØ thu ®-îc lîi nhuËn nh- nhau. 1.2.1.3. C¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong néi bé ngµnh: Lµ sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp cïng s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét lo¹i hµng ho¸ hoÆc dÞch vô nµo ®ã. C¹nh tranh trong néi bé ngµnh dÉn ®Õn sù h×nh thµnh gi¸ c¶ thÞ tr-êng ®ång nhÊt ®èi víi hµng ho¸ dÞch vô cïng lo¹i trªn c¬ së gi¸ trÞ x· héi cña hµng ho¸ dÞch vô ®ã. Trong cuéc c¹nh tranh nµy, c¸c doanh nghiÖp th«n tÝnh lÉn nhau. Nh÷ng doanh nghiÖp chiÕn th¾ng sÏ më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña m×nh trªn thÞ tr-êng, nh÷ng doanh nghiÖp thua cuéc sÏ ph¶i thu hÑp kinh doanh, thËm chÝ bÞ ph¸ s¶n. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, môc tiªu tèi cao vµ duy nhÊt trong kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn tèi ®a, v× ®ã lµ thu nhËp hiÖn t¹i cña chñ së h÷u doanh nghiÖp vµ lµ tiÒn ®Ò ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp, t¹o thu nhËp Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 16 NguyÔn TiÕn Long  trong t-¬ng lai cho hä. Bªn c¹nh ®ã, trªn thÞ tr-êng cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp cïng kinh doanh mét lo¹i hµng ho¸, c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng lµ kh«ng tr¸nh khái v× ®ã lµ cuéc c¹nh tranh v× lîi Ých vËt chÊt gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau. Vµ nh- vËy, c¹nh tranh lµnh m¹nh nh- lµ mét ®éng lùc quan träng ®Ó ph¸t triÓn lùc l-îng s¶n xuÊt, tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt, qu¶n lý, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó gi¸o dôc tÝnh th¸o v¸t, n¨ng ®éng, nhËy bÐn vµ ãc s¸ng t¹o cña c¸c Nhµ qu¶n lý Doanh nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, c¹nh tranh gi÷ vai trß lµm cho gi¸ c¶ hµng ho¸, dÞch vô gi¶m xuèng, nh-ng chÊt l-îng hµng ho¸ dÞch vô ngµy cµng cao, phï hîp víi mong muèn cña ng-êi tiªu dïng. MÆt kh¸c, c¹nh tranh sÏ mang l¹i nh÷ng t¸c ® éng sau: Thø nhÊt; C¹nh tranh sÏ lo¹i bá c¸c doanh nghiÖp cã chi phÝ cao trong s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸ dÞch vô vµ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp cã chi phÝ thÊp. §iÒu nµy ®· t¹o ¸p lùc buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó gi¶m thiÓu chi phÝ ®Çu vµo trong s¶n xuÊt kinh doanh. MÆc dï ®iÒu nµy lµ phï hîp víi lîi Ých l©u dµi cña x· héi, song còng lµm cho mét sè doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n vµ n¹n thÊt nghiÖp lµ kh«ng thÓ kh«ng xÈy ra vµ kh«ng kh¾c phôc ®-îc. Thø hai; C¹nh tranh lµ c«ng cô ®Ó t-íc quyÒn thèng trÞ vÒ kinh tÕ trong lÞch sö. Thø ba; C¹nh tranh buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng ®-a tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt vµo s¶n xuÊt. §ång thêi, c¹nh tranh còng buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i n¾m b¾t th«ng tin kÞp thêi, tËn dông ®-îc nh÷ng thêi c¬ hÊp dÉn. Thø t-; C¹nh tranh ®· t¹o ra nh÷ng nhµ kinh doanh giái, ch©n chÝnh. Tãm l¹i; C¹nh tranh kh«ng ph¶i lµ huû diÖt mµ lµ sù thay thÕ, thay thÕ nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç, sö dông l·ng phÝ nguån lùc cña x· héi b»ng nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, nh»m ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu cña x· héi, thóc ®Èy nÒn kinh tÕ cña ®Êt n-íc ph¸t triÓn. Cã thÓ nãi r»ng, c¹nh tranh lµnh m¹nh lµ ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ cña mçi mét quèc gia còng nh- cña tõng doanh nghiÖp. C¹nh tranh lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ph¸t triÓn lùc l-îng s¶n xuÊt, tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt, lµ ®iÒu kiÖn gi¸o dôc tÝnh th¸o v¸t, n¨ng ®éng vµ s¸ng kiÕn cho c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh. Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi LuËn V¨n Th¹c SÜ Trang 17 NguyÔn TiÕn Long  1.2.2. Nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Doanh nghiÖp. Cã c¸c yÕu tè c¬ b¶n sau ®©y quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®ã lµ: Theo nh- quan ®iÓm chung nhÊt th× c¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp bao gåm c¸c nh©n tè bªn trong (néi t¹i) vµ c¸c nh©n tè bªn ngoµi (kh¸ch quan). C¸c nh©n tè bªn trong bao gåm : Nh©n - Tµi - VËt - Lùc , tøc lµ Con ng-êi- Tµi chÝnh- Tµi s¶n vËt chÊt, m¸y mãc vµ thiÕt bÞ - Nguån lùc nhlµ vèn, c«ng nghÖ, nguyªn vËt liÖu vµ c¸c yÕu tè ®Çu vµo… Cßn c¸c nh©n tè bªn ngoµi bao gåm: M«i tr-êng kinh doanh, kh¸ch hµng, chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña nhµ n-íc, ®Þa bµn kinh doanh, hoµn c¶nh ®Þa lý vµ m«i tr-êng tù nhiªn, c¸c quy luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng, xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ v…v. Nh-ng c¸c nh©n tè nµy th-êng t¸c ®éng tæng hîp ®Ó t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨n g c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp bao gåm tµi s¶n c¹nh tranh kÕt hîp víi ph-¬ng thøc (hay qu¸ tr×nh) c¹nh tranh. Khi cã ®-îc tµi s¶n c¹nh tranh mµ l¹i cã ®-îc mét ph-¬ng th-c c¹nh tranh tèi -u còng nh- ®-îc qu¶n lý mét c¸ ch cã hiÖu qu¶ th× sÏ ®¹t n¨ng suÊt cao vµ dÉn ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao. §ång thêi, dÉn ®Õn chi phÝ b×nh qu©n trªn ®¬n vÞ s¶n phÈm thÊp, nh-ng l¹i ®¸p øng vµ v-ît møc nh÷ng nhu cÇu vµ ®ßi hái cña kh¸ch hµng, tõ ®ã sÏ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. H×nh 1.1: M« h×nh kÕt hîp gi÷a ph-¬ng thøc c¹nh tranh víi tµi s¶n c¹nh tranh T¹o ra KÕt hîp víi Kh¶ n¨ng c¹nh tranh Tµi s¶n c¹nh tranh Ph-¬ng thøc c¹nh tranh ThÞ phÇn Lîi nhuËn T¨ng tr-ëng TÝnh l©u bÒn ... C¬ së h¹ tÇng Tµi chÝnh C«ng nghÖ Con ng-êi ... ChÊt l-îng Thêi gian Tho¶ m·n kh¸ch hµng DÞch vô ... Nguån: Gi¸o tr×nh chÊt l-îng, n¨ng suÊt vµ søc c¹nh tranh NXB Thèng kª n¨m 1999 (Trang 60). Tµi s¶n c¹nh tranh ®-îc kÕt hîp víi mét ph-¬ng c¹nh tranh phï hîp sÏ t¹o ra kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng so víi ®èi thñ c¹nh tranh. NÕu kh«ng biÕt sö dông mét ph-¬ng thøc c¹nh tranh phï hîp th× sÏ dÉn ®Õn l·ng phÝ tµi Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi Trang 18 LuËn V¨n Th¹c SÜ NguyÔn TiÕn Long  s¶n vµ h¹ thÊp kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Theo quan ®iÓm truyÒn thèng, kh¶ n¨ng c¹nh tranh phô thuéc vµo nh÷ng lîi thÕ so s¸nh vÒ nguån lùc tµi nguyªn vµ nh©n lùc. Nh-ng ®iÒu nµy kh«ng thÓ gi¶i thÝch ®-îc cho c¸c n-íc cã nguån tµi nguyªn nghÌo nµn nh-ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh l¹i cao do n¨ng suÊt cao h¬n, sö d ông hîp lÝ vµ tèi -u c¸c nguån lùc hay tµi s¶n c¹nh tranh ( cã mét ph-¬ng thøc c¹nh tranh hîp lÝ). H×nh 1.2: Mèi quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè: C¹nh tranh cao h¬n: - Søc m¹nh c¹nh tranh ®-îc duy tr× - ThÞ phÇn cao h¬n... PhÇn ph©n phèi lín h¬n: - L-îng cao h¬n - Lîi nhuËn cao h¬n - §Çu t- cao h¬n... §¸p øng nhu cÇu kh¸ch hµng: - ChÊt l-îng s¶n phÈm cao Chi phÝ lao ®éng/ ®¬n vÞ s¶n phÈm thÊp: - §Çu ra lín h¬n - Chi phÝ thÊp h¬n Sù trao ®æi th«ng qua n¨ng suÊt cao h¬n Tµi s¶n c¹nh tranh - C¬ së h¹ tÇng - Tµi chÝnh - C«ng nghÖ - Con ng-êi Ph-¬ng thøc c¹nh tranh - ChÊt l-îng - Thêi gian - Tho¶ m·n kh¸ch hµng - DÞch vô... Nguån: Gi¸o tr×nh chÊt l-îng, n¨ng suÊt vµ søc c¹nh tranh, NXB Thèng kª n¨m 1999 (Trang 60). Trong c¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp th× cã c¸c nh©n tè chñ yÕu quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp ®ã lµ c¸c nh©n tè sau ®©y: Líp Cao häc QTKD – Th¸i nguyªn 2002 - Tr-êng §HB¸ch Khoa Hµ Néi