Tài liệu Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở học viện quốc phòng trong giai đoạn hiện nay

0 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUÂN SỰ š › PHẠM NGỌC THỤY XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ TRÌ CƠ QUAN Ở HỌC VIỆN QUỐC PHÒNG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC CHÍNH TRỊ HÀ NỘI 2004 1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUÂN SỰ š › PHẠM NGỌC THỤY XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ TRÌ CƠ QUAN Ở HỌC VIỆN QUỐC PHÒNG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY Chuyên ngành: Xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam Mã số: 60 31 23 LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC CHÍNH TRỊ Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN VĂN QUYẾT HÀ NỘI 2004 2 MỤC LỤC MỞ ĐẦU Chương 1 XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ TRÌ CƠ QUAN Ở HỌC VIỆN QUỐC PHÒNG – MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1. Đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan và một số vấn đề cơ bản về xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng Trang 4 8 8 1.2. Thực trạng xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng hiện nay, nguyên nhân và một số kinh nghiệm Chương 2 PHƯƠNG HƯỚNG, YÊU CẦU VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ TRÌ CƠ QUAN Ở HỌC VIỆN QUỐC PHÒNG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY 33 53 2.1. Những yếu tố tác động và phương hướng, yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng hiện 53 nay 2.2. Một số giải pháp chủ yếu xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng trong giai đoạn hiện nay KẾT LUẬN DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 65 93 96 101 3 BẢNG CHỮ VIẾT TẮT Viết đầy đủ Viết tắt 1. Ban Chấp hành Trung ương BCHTW 2. Công tác đảng, công tác chính trị CTĐ,CTCT 3. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá CNH,HĐH 4. Đảng uỷ Quân sự Trung ương ĐUQSTƯ 5. Nhà xuất bản Nxb 6. Quân đội nhân dân Việt Nam QĐNDVN 7. Quân nhân chuyên nghiệp QNCN 8. Sĩ quan SQ 4 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đội ngũ cán bộ có vai trò rất quan trọng, là cầu nối liền giữa Đảng và các cơ quan lãnh đạo của Đảng với quần chúng. Cán bộ vừa là người tuyên truyền, giáo dục các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước cho dân chúng hiểu và thi hành; vừa là người nắm tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng , chính phủ hiểu rõ để đề ra chủ trương đường lối đúng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “ Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Trong quân đội, đơn vị có vững mạnh và hoàn thành tốt nhiệm vụ hay không phụ thuộc quyết định vào chất lượng của đội ngũ cán bộ. Học viện Quốc phòng là một trong những trung tâm giáo dục đào tạo của quốc gia, là cơ sở đào tạo và nghiên cứu khoa học về quốc phòng, quân sự của đất nước, có vai trò rất quan trọng xây dựng quân đội, trong hoạch định các vấn đề về chiến lược, nghệ thuật quân sự, về xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng thế trận tiến hành chiến tranh nhân dân... nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước giao cho, Học viện Quốc phòng cần phải được xây dựng vững mạnh toàn diện, trong đó có công tác xây dựng đội ngũ cán bộ. Các cơ quan ở Học viện Quốc phòng là bộ phận cấu thành hệ thống tổ chức của Học viện, là cơ quan tham mưu đắc lực cho Đảng uỷ, Ban Giám đốc Học viện về các mặt công tác theo chức năng. Cơ quan vững mạnh toàn diện là một nhân tố cơ bản, trực tiếp quyết định mức độ, khả năng hoàn thành nhiệm vụ của Học viện; là điều kiện để xây dựng Học viện vững mạnh toàn diện. Song, sự vững mạnh của cơ quan lại phụ thuộc quyết định vào chất lượng của đội ngũ cán bộ cơ quan mà trước hết là đội ngũ cán bộ chủ trì. Vì vậy, xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan có chất lượng tốt là vấn đề có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, không những góp phần to lớn vào việc xây 5 dựng cơ quan, xây dựng Học viện vững mạnh mà còn góp phần vào việc xây dựng các tổ chức đảng ở cơ quan và xây dựng Đảng bộ Học viện trong sạch vững mạnh; củng cố, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với các mặt công tác, nhằm đảm bảo cho mọi hoạt động của Học viện luôn đúng hướng và đạt hiệu quả cao. Trước yêu cầu của sự nghiệp cách mạng, yêu cầu xây dựng quân đội và xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội; trước yêu cầu nhiệm vụ của Học viện trong tình hình mới đã và đang đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với việc nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác của các đơn vị nói chung và các cơ quan của Học viện nói riêng. Điều đó đòi hỏi phải không ngừng nâng cao chất lượng toàn diện của đội ngũ cán bộ mà một trong những khâu trọng tâm là nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ cơ quan, trong đó xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan vững mạnh, ngang tầm nhiệm vụ là vấn đề then chốt. Bên cạnh những ưu điểm là cơ bản, trong thời gian qua đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng vẫn còn bộc lộ những hạn chế nhất định, chưa thật sự ngang tầm với yêu cầu, nhiệm vụ ngày càng cao trong giai đoạn mới, chưa tương xứng với vị thế của Học viện. Điều đó, ít nhiều đã làm ảnh hưởng đến việc hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan và của toàn Học viện. Vì vậy, để nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo và nghiên cứu khoa học của Học viện Quốc phòng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới cần phải tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng có đủ phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ. Đây là một nội dung quan trọng có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn, thực hiện tốt nội dung này là cơ sở vững chắc để xây dựng cơ quan, xây dựng Học viện vững mạnh toàn diện theo 5 tiêu chuẩn của Bộ Quốc phòng; bảo đảm cho Học viện Quốc phòng luôn hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Từ những vấn đề trên, việc nghiên cứu làm sáng tỏ cơ sở lý luận, thực tiễn và đề xuất một số giải pháp chủ yếu có tính khả thi nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng thực sự vững mạnh là vấn đề vừa có ý nghĩa cơ bản lâu dài, vừa mang tính cấp thiết hiện nay. 6 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ luôn là nội dung trọng yếu trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng quân đội nên vấn đề này đã được các nhà lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu như: Luận án phó tiến sĩ khoa học quân sự của tác giả Trần Danh Bích: “Xây dựng cơ cấu hợp lý đội ngũ cán bộ Quân đội nhân dân Việt Nam trong giai đoạn cách mạng mới”(1996); Luận án tiến sĩ lịch sử của đồng chí Nguyễn Hồng Châu: “Nâng cao chất lượng đội ngũ chủ nhiệm hậu cần trung đoàn binh chủng hợp thành Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay”(2003); Luận án tiến sĩ lịch sử của tác giả Nguyễn Tiến Quốc: “ Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ trì Ban chỉ huy Quân sự các huyện miền núi phía Bắc trong giai đoạn hiện nay”(2003). Ngoài ra còn nhiều công trình khoa học của các cơ quan nghiên cứu, các nhà khoa học đề cập đến vấn đề cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ dưới các góc độ khác nhau. Tuy nhiên đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu một cách toàn diện, có hệ thống về: "Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng trong giai đoạn hiện nay" . 3. Mục đích, nhiệm vụ, đối tượng và phạm vi nghiên cứu * Mục đích: Nghiên cứu, luận giải rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng vững mạnh trong giai đoạn hiện nay. * Nhiệm vụ: - Làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn về xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng. - Đánh giá đúng thực trạng hoạt động xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan, chỉ rõ nguyên nhân, rút ra một số kinh nghiệm xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng. 7 - Xác định phương hướng, yêu cầu và đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng vững mạnh. * Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn là: Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng trong giai đoạn hiện nay. * Phạm vi nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu việc xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng đến năm 2010 - Các số liệu, tư liệu điều tra, khảo sát tính từ năm 1998 đến nay. 4. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu * Cơ sở lý luận: Cơ sở lý luận của luận văn là hệ thống những quan điểm, nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, những quan điểm của Đảng Cộng sản Việt nam, của ĐUQSTƯ về cán bộ và xây dựng đội ngũ cán bộ. * Cơ sở thực tiễn: Thực tiễn hoạt động xây dựng cơ quan và đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan của Học viện Quốc phòng thời gian qua và hiện nay; các báo cáo tổng kết CTĐ,CTCT, công tác cán bộ; những số liệu, tư liệu điều tra, khảo sát ở Học viện Quốc phòng là cơ sở thực tiễn của luận văn. * Phương pháp nghiên cứu của luận văn Trên cơ sở phương pháp luận Mác- Lênin, đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu của khoa học liên ngành, chuyên ngành, chú trọng phương pháp phân tích, tổng hợp, phương pháp lôgíc, lịch sử, tổng kết thực tiễn và phương pháp chuyên gia... 5. Ý nghĩa của luận văn 8 - Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần cung cấp những cơ sở khoa học cho lãnh đạo, chỉ huy các cấp và cơ quan chức năng trong xây dựng đề án và chỉ đạo xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng. - Đề tài có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy ở các học viện nhà trường trong quân đội. 6. Kết cấu của luận văn Luận văn gồm: Phần mở đầu; 2 chương (4 tiết); Kết luận; Danh mục tài liệu tham khảo; Phụ lục. 9 Chương 1 XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ TRÌ CƠ QUAN Ở HỌC VIỆN QUỐC PHÒNG MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1. Đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan và một số vấn đề cơ bản về xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng 1.1.1. Đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng Học viện Quốc phòng là Học viện cao nhất của quân đội đồng thời cũng là một trong ba học viện lớn của quốc gia. Ngoài nhiệm vụ đào tạo cán bộ chỉ huy tham mưu cấp chiến dịch, chiến lược; đào tạo sau đại học và nghiên cứu khoa học; hiện nay Học viện Quốc phòng còn có nhiệm vụ bồi dưỡng kiến thức quốc phòng - an ninh cho các cán bộ chủ chốt ở các tỉnh, thành phố và các bộ, ban, ngành đoàn thể Trung ương. Đây là trung tâm giáo dục, đào tạo nằm trong hệ thống các nhà trường quân đội và của quốc gia, là cơ sở nghiên cứu khoa học lớn về quân sự, quốc phòng của đất nước, có vai trò to lớn trong xây dựng quân đội nhất là trong nghiên cứu hoạch định các vấn đề về chiến lược quân sự, quốc phòng, nghệ thuật quân sự, trực tiếp đáp ứng cho sự nghiệp xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng thế trận tiến hành chiến tranh nhân dân và yêu cầu của sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Theo Quyết định số: 716/TTg ngày 07/ 11/ 1995, Học viện Quốc phòng được tổ chức theo mẫu biểu chung về tổ chức biên chế của các học viện, nhà trường trong quân đội bao gồm: Ban Giám đốc, các cơ quan, các khoa giáo viên và các hệ quản lý học viên. 10 Hệ thống cơ quan ở Học viện Quốc phòng được tổ chức thành năm đầu mối lớn là Cục Huấn luyện - Đào tạo, Cục Chính trị, Cục Hậu cần - Kỹ thuật, Viện nghiên cứu Khoa học Nghệ thuật Quân sự và Văn phòng. Trong mỗi cục, viện và văn phòng có các phòng, ban đặt dưới sự quản lý, chỉ huy của thủ trưởng cục; ngoài ra còn một số phòng, ban trực thuộc Ban Giám đốc Học viện. Các cơ quan ở Học viện Quốc phòng là bộ phận cấu thành hệ thống tổ chức của Học viện, là cơ quan tham mưu đắc lực cho Đảng uỷ, Ban Giám đốc Học viện về các mặt công tác theo chức năng. Cơ quan có vai trò rất quan trọng, là cầu nối liền giữa Bộ Quốc phòng, Bộ Giáo dục - Đào tạo với Học viện. Cơ quan chính là nơi trực tiếp tiếp nhận các chủ trương, đường lối của trên theo ngành dọc, báo cáo và đề xuất với Đảng uỷ, Ban Giám đốc Học viện về phương hướng, giải pháp tiến hành đồng thời trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ các đơn vị trong toàn Học viện tổ chức thực hiện thắng lợi những mục tiêu và giải pháp đó. Học viện có vững mạnh toàn diện và hoàn thành tốt nhiệm vụ hay không tuỳ thuộc vào sự vững mạnh và khả năng hoàn thành nhiệm vụ của từng cơ quan. Song, sự vững mạnh và khả năng hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan lại phụ thuộc quyết định vào chất lượng của đội ngũ cán bộ cơ quan, đặc biệt là chất lượng người cán bộ chủ trì. Theo Đại Từ điển tiếng Việt do Nhà xuất bản Văn hoá Thông tin ấn hành năm 1998 định nghĩa: Chủ trì là người “điều hành và chịu trách nhiệm chính về công việc” (chủ trì cuộc họp, chủ trì đề tài khoa học cấp Bộ) [ 9, tr.394]. Trong quân đội, hiểu một cách chung nhất, cán bộ chủ trì là người đứng đầu một tổ chức, người có chức vụ cao nhất trong một đơn vị, cơ quan, nhà trường hay bệnh viện, chịu trách nhiệm quản lý, chỉ huy, điều hành cơ quan, đơn vị nhà trường hay bệnh viện đó thực hiện những nhiệm vụ được giao. Thành phần của đội ngũ cán bộ chủ trì trong quân đội hiện nay phân theo loại 11 chức danh cán bộ gồm cán bộ chủ trì về quân sự (người chỉ huy); cán bộ chủ trì về CTĐ, CTCT(phó chỉ huy trưởng về chính trị); cán bộ đầu ngành về chuyên môn, kỹ thuật, nghiệp vụ. Thông thường khi đề cập đến cán bộ chủ trì người ta thường nói tới hai chức danh cơ bản trong một đơn vị là cán bộ chủ trì về quân sự và cán bộ chủ trì về CTĐ, CTCT. Riêng ở cơ quan, cán bộ chủ trì là người cấp trưởng và cấp phó nhưng giữ cương vị bí thư chi bộ, đảng bộ ở cơ quan đó. Từ cách tiếp cận trên, có thể quan niệm: Đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng là bộ phận cơ bản cấu thành đội ngũ cán bộ Quân đội nhân dân Việt Nam nói chung và đội ngũ cán bộ của Học viện Quốc phòng nói riêng, được cấp có thẩm quyền bổ nhiệm các chức vụ trưởng ban, trưởng phòng, cục trưởng và một số cấp phó; là người đứng đầu, chịu trách nhiệm chính về lãnh đạo, chỉ huy mọi mặt xây dựng và hoạt động của các ban, phòng, cục theo chức trách; là lực lượng trực tiếp, giữ vai trò quyết định việc quán triệt và tổ chức thực hiện đường lối chính trị, quân sự của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, chỉ thị của Bộ Quốc phòng, Nghị quyết, chỉ thị của Đảng uỷ, Ban Giám đốc Học viện trong cơ quan. Quan niệm trên đã chỉ rõ phạm vi, đối tượng cũng như vị trí, vai trò của đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng. Đội ngũ này bao gồm những đồng chí có chức danh là trưởng ban, trưởng phòng, cục trưởng, viện trưởng, chánh văn phòng và những đồng chí là cấp phó nhưng đảm nhiệm cương vị bí thư chi bộ ở các ban, phòng và bí thư đảng uỷ ở các cục, viện, văn phòng của Học viện. Họ là người đứng đầu, người phụ trách cơ quan, chịu trách nhiệm trước cấp trên và trước Đảng uỷ, Ban Giám đốc Học viện về mọi mặt xây dựng và hoạt động của cơ quan mình; họ cũng chính là lực lượng kế cận và là nguồn bổ sung cho đội ngũ cán bộ chủ trì cấp trên. Đội ngũ cán bộ 12 chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng có vị trí, vai trò rất quan trọng, là yếu tố cơ bản, trực tiếp quyết định khả năng hoàn thành nhiệm vụ và sự vững mạnh của cơ quan cả về con người và tổ chức đồng thời còn góp phần rất lớn vào sự vững mạnh và khả năng hoàn thành nhiệm vụ của toàn Học viện. Vai trò của đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng được quy định bởi vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của cơ quan và của Học viện. Trong hoạt động thực tiễn, người cán bộ chủ trì cơ quan có rất nhiều những mối liên hệ, mỗi mối liên hệ khác nhau thì vai trò của người cán bộ chủ trì cơ quan cũng khác nhau. Song tựu trung lại, vai trò đó được thể hiện ở những vấn đề cơ bản sau đây. Một là, đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng là người trực tiếp lĩnh hội, quán triệt và tổ chức thực hiện đường lối chính trị, đường lối quân sự của Đảng, nghị quyết và nhiệm vụ chính trị của Học viện ở cơ quan. Mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, chỉ thị, mệnh lệnh của cấp trên có được quán triệt đầy đủ và thực hiện triệt để hay không là phụ thuộc phần lớn vào năng lực, ý thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan. Đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan có năng lực tốt, có ý thức trách nhiệm cao, nhiệt tình, hăng say công tác thì việc quán triệt và tổ chức thực hiện mọi nhiệm vụ của cơ quan sẽ đạt hiệu quả tốt. Ngược lại, nếu đội ngũ này yếu về năng lực, lại thiếu nhiệt tình, trách nhiệm với đơn vị thì mọi hoạt động của cơ quan sẽ trì trệ và kém hiệu quả. Hai là, đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng là thành viên chủ chốt, là nhân tố cơ bản quyết định năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu và hiệu quả lãnh đạo trên thực tế của các chi bộ, đảng bộ cơ quan. Đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan đều là bí thư hoặc phó bí thư, là thành viên chủ chốt trong cấp uỷ của chi bộ, đảng bộ cơ quan, là những người trực 13 tiếp nghiên cứu các chỉ thị, nghị quyết của trên và tình hình thực tiễn của cơ quan mình để xây dựng nghị quyết lãnh đạo của tổ chức đảng, trước khi đưa ra chi bộ, đảng bộ thảo luận và biểu quyết; đồng thời họ cũng chính là người triển khai thực hiện nghị quyết và kiểm tra việc thực hiện nghị quyết của các đảng viên và tổ chức đảng. Mọi hoạt động lãnh đạo của tổ chức đảng như xây dựng cấp uỷ, xây dựng đội ngũ đảng viên và tổ chức đảng, việc duy trì và chấp hành nguyên tắc tổ chức, chế độ sinh hoạt đảng, việc bồi dưỡng nâng cao trình độ mọi mặt cho đội ngũ đảng viên, việc phát triển đảng, kiểm tra và thi hành kỷ luật đảng, việc quản lý, giáo dục, rèn luyện đảng viên... có đúng nguyên tắc, chế độ và đạt hiệu quả tốt hay không đều tuỳ thuộc vào phẩm chất, năng lực, phong cách lãnh đạo và uy tín của đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan. Ba là, đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng có vai trò quan trọng hàng đầu trong xây dựng và hoạt động của cơ quan, là điều kiện bảo đảm cho sự vững mạnh và khả năng hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan. Xây dựng cơ quan vững mạnh toàn diện, đủ sức làm tham mưu cho Đảng uỷ, Ban Giám đốc Học viện về công tác chuyên môn là trách nhiệm của mọi tổ chức và mọi thành viên trong cơ quan nhưng trách nhiệm lớn nhất, nặng nề nhất thuộc về đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan. Vai trò, trách nhiệm của cán bộ chủ trì cơ quan thể hiện trước hết ở việc nghiên cứu nắm chắc các chị thỉ, hướng dẫn của cơ quan ngành dọc cấp trên và yêu cầu nhiệm vụ cũng như tình hình thực tiễn của Học viện để báo cáo, đề xuất với cấp uỷ, chỉ huy những chủ trương, giải pháp thực hiện. Sau khi đã có chủ trương của Đảng uỷ, Ban Giám đốc Học viện, theo nhiệm vụ được phân công, người cán bộ chủ trì cơ quan trực tiếp lập kế hoạch công tác, tiến hành quán triệt và tổ chức cho toàn cơ quan thực hiện. Mọi mặt công tác trong cơ quan, từ việc quản lý chắc tình hình số lượng, chất lượng con người và trang bị, quản lý, duy trì kỷ 14 luật, tổ chức điều hành hoạt động của cơ quan đến việc bồi dưỡng nâng cao năng lực, nghiệp vụ công tác chuyên môn và phuong pháp tác phong công tác cho cán bộ, chiến sĩ thuộc quyền... Chất lượng, hiệu quả xây dựng và hoạt động của cơ quan, cao hay thấp đều gắn liền với trách nhiệm và phụ thuộc trước hết vào năng lực tổ chức, hướng dẫn hành động của đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan. Bốn là, đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng vừa là người trực tiếp hiệp đồng công tác vừa là người trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ các cơ quan, khoa, hệ trong Học viện tiến hành công tác chuyên môn nghiệp vụ, bảo đảm cho các cơ quan, đơn vị trong toàn Học viện hoạt động theo đúng chỉ thị, hướng dẫn của trên và chủ trương chung của Học viện. Qua đó góp phần xây dựng các cơ quan, khoa, hệ vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Như vậy, vai trò quan trọng của đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan không những chỉ thể hiện trong mối quan hệ với cơ quan và tổ chức đảng ở cơ quan mà còn thể hiện trong mối quan hệ với cấp uỷ, chỉ huy cấp trên và với các cơ quan, đơn vị khác trong toàn Học viện. Cũng như đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan nói chung, đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng có hai chức năng cơ bản: Một là, lãnh đạo, chỉ huy và quản lý mọi mặt hoạt động của toàn thể cán bộ, đảng viên, chiến sĩ, nhân viên trong cơ quan, hướng mọi hoạt động của cơ quan theo đúng quan điểm, đường lối của Đảng, Nghị quyết của Đảng uỷ Học viện. Hai là, tham mưu, đề xuất với Đảng uỷ, Ban Giám đốc Học viện những vấn đề có liên quan đến công tác chuyên môn nghiệp vụ đồng thời giúp Đảng uỷ, Ban Giám đốc hướng dẫn, đôn đốc và kiểm tra việc thực hiện chủ trương, đường lối của các cơ quan đơn vị trong Học viện. Để hoàn thành được chức năng trên, đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng có nhiệm vụ: Tích cực xây dựng cấp uỷ, tổ chức đảng 15 và đội ngũ đảng viên trong cơ quan trong sạch, vững mạnh, thường xuyên quản lý chắc tình hình số lượng, chất lượng cán bộ, chiến sĩ cũng như trang thiết bị của cơ quan; chăm lo công tác giáo dục chính trị tư tưởng, rèn luyện về phẩm chất đạo đức, lối sống cho cán bộ, chiến sĩ, nhân viên thuộc quyền; tích cực bồi dưỡng nâng cao năng lực công tác chuyên môn cho cấp dưới. Tổ chức điều hành toàn cơ quan hoạt động nhịp nhàng, có hiệu quả, theo đúng nghị quyết của các tổ chức đảng và chỉ thị, mệnh lệnh của cấp trên. Duy trì và giải quyết tốt các mối quan hệ trong nội bộ cấp uỷ, nội bộ cơ quan, mối quan hệ với cấp uỷ, chỉ huy cấp trên và với các cơ quan, đơn vị khác trong Học viện. Quản lý, duy trì tốt kỷ luật và việc thực hiện các nền nếp, chế độ, bảo đảm cho toàn cơ quan luôn là một khối thống nhất cả về ý chí và hành động, có đủ khả năng hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Thực hiện tốt công tác chính sách, hết sức quan tâm, chăm lo đến đời sống vật chất, tinh thần và sự tiến bộ trưởng thành của cán bộ, chiến sĩ và nhân viên trong cơ quan, động viên, giúp đỡ, tạo điều kiện cho họ ổn định cuộc sống, ổn định công tác để họ yên tâm, gắn bó với đơn vị từ đó hăng hái, tích cực phấn đấu xây dựng cơ quan, xây dựng Học viện ngày càng vững mạnh. Từ chức năng, nhiệm vụ và vị trí, vai trò đối với cơ quan và đối với Học viện đòi hỏi đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng phải đáp ứng những yêu cầu về phẩm chất, năng lực sau: Yêu cầu về phẩm chất: đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan phải thật sự là người tiêu biểu về phẩm chất chính trị và phẩm chất đạo đức, lối sống. Có bản lĩnh chính trị vững vàng, trên cơ sở lập trường giai cấp công nhân, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, với nhân dân; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, sẵn sàng hy sinh bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa. Phấn đấu thực hiện có kết quả đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật 16 của Nhà nước, yên tâm gắn bó xây dựng quân đội, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Có tinh thần cảnh giác cách mạng cao, ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm, giữ vững kỷ cương, giữ gìn bí mật quân sự, bí mật quốc gia. Cần kiệm, liêm chính, chí công, vô tư. Trung thực thẳng thắn, không cục bộ bản vị, không tham vọng cá nhân, không tham nhũng và kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, không cơ hội và chống mọi biểu hiện của cơ hội. Yêu cầu về năng lực: Người cán bộ chủ trì cơ quan phải có trình độ kiến thức lý luận chính trị, quân sự, nắm vững và vận dụng sáng tạo quan điểm chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng vào xây dựng quân đội nhân dân, xây dựng nền quốc phòng toàn dân. Có trình độ khoa học nghệ thuật quân sự và những kiến thức cần thiết về quản lý kinh tế, xã hội, pháp luật, có trình độ chuyên môn kỹ thuật, nghiệp vụ theo yêu cầu của từng chức danh; có năng lực trí tuệ và năng lực hoạt động thực tiễn; có tư duy sắc sảo, nhạy bén, đủ khả năng tham mưu, đề xuất, góp phần hoạch định chủ trương, đường lối; có năng lực hướng dẫn, chỉ đạo hoạt động của các cơ quan đơn vị theo chức năng, biết làm việc một cách chủ động, tự lực, sáng tạo có hiệu quả. Có độ tuổi và sức khoẻ phù hợp với từng cương vị công tác. Cùng với phẩm chất, năng lực, người cán bộ chủ trì cơ quan còn phải có phong cách lãnh đạo, chỉ huy tốt, phát huy được dân chủ tập thể, giữ gìn đoàn kết thống nhất, sâu sát đơn vị, gắn bó với quần chúng, với nhân dân, được quần chúng tín nhiệm. Tuy nhiên do vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của người cán bộ chủ trì cơ quan rất quan trọng đòi hỏi ngoài những yêu cầu tiêu chuẩn trên cấp uỷ các cấp còn phải đặc biệt chú trọng xây dựng cho người cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng có năng lực lãnh đạo, quản lý, điều hành cơ quan giỏi, có tính quyết đoán cao, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, 17 có tư duy sáng tạo mang tầm chiến lược, nhanh nhạy, sắc sảo trong tham mưu đề xuất, có hành vi và lối sống mẫu mực là tấm gương sáng cho cấp dưới noi theo. Nói tóm lại, đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan phải là những người có đủ cả tài và đức, đức là gốc. Đây chính là những yêu cầu cơ bản là điều kiện để đảm bảo cho người cán bộ chủ trì cơ quan luôn có đủ khả năng hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ của mình. Là một bộ phận không tách rời của đội ngũ cán bộ chủ trì trong quân đội, đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng cũng mang đầy đủ những đặc điểm cơ bản của đội ngũ cán bộ chủ trì nói chung và đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan nói riêng. Song, do vị trí, vai trò, nhiệm vụ của Học viện Quốc phòng có những nét đặc thù so với ở đơn vị và các học viện, nhà trường trong quân đội nên đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng ngoài những đặc điểm chung còn mang những đặc điểm riêng đó là: Về tuổi quân, tuổi đời và cấp bậc quân hàm của đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng cao hơn ở một số học viện và các trường sĩ quan. Ngoài trừ một số ít cán bộ sau khi tốt nghiệp ở các học viện, nhà trường được điều về và sau một thời gian công tác được bổ nhiệm lên là ở độ tuổi trẻ, còn lại phần đông các cán bộ được điều động về Học viện Quốc phòng, nhất là những cán bộ được bổ nhiệm thẳng làm cán bộ chủ trì thường là những cán bộ đã có thời gian thực tiễn công tác tương đối dài và cũng đã đảm nhiệm một cương vị quản lý, chỉ huy nhất định ở các cơ quan, đơn vị trong toàn quân. Đặc điểm nổi bật của những cán bộ này là đã tích luỹ được nhiều kinh nghiệm, kể cả kinh nghiệm quản lý, chỉ huy đơn vị và kinh nghiệm cuộc sống. Hiện nay, hầu hết cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng đều đã trải qua và được rèn luyện, thử thách trong chiến đấu qua cuộc kháng chiến chống Mỹ và chiến tranh biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc nên có bản lĩnh chính trị vững vàng, có bản lĩnh tâm lý bền vững, dày dạn kinh nghiệm, có độ vững vàng, 18 chắc chắn trong lãnh đạo, quản lý, chỉ huy. Đặc biệt, trước những biến động phức tạp của tình hình, đội ngũ này đã thể hiện rõ sự trung kiên, thực sự là chỗ dựa tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị. Đây chính là những thuận lợi rất cơ bản, là điều kiện đảm bảo cho đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng có đủ khả năng hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ. Tuy nhiên, do tuổi quân, tuổi đời cao, theo quy luật phát triển tâm, sinh lý con người, khi tuổi đời càng cao thì sức ì càng lớn, khả năng nhanh nhạy trong hoạt động cũng như trong tiếp thu và nắm bắt những tri thức mới, đặc biệt là tiếp thu khoa học kỹ thuật công nghệ hiện đại hạn chế. Với những cán bộ này, nếu tổ chức không có kế hoạch bồi dưỡng và bản thân các cán bộ đó không tích cực phấn đấu học tập, rèn luyện dễ dẫn đến sự tụt hậu về kiến thức và rơi vào chủ nghĩa kinh nghiệm. Hơn nữa, trong đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan nhiều đồng chí có cùng độ tuổi, sự chênh lệch cao, thấp không nhiều; theo quy định của Luật Sĩ quan, khoảng từ 3 đến 5 năm tới nhiều đồng chí đều đã đến tuổi miễn nhiệm, nếu công tác cán bộ không có quy hoạch, kế hoạch khoa học, hợp lý dễ dẫn đến tình trạng hẫng hụt trong đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan. Đó chính là những khó khăn gây ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực hiện nhiệm vụ của cơ quan và của Học viện trong những năm tới. Từ đặc điểm, vị trí, vai trò và chức năng, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng; trước yêu cầu, nhiệm vụ của cơ quan và của Học viện trong tình hình mới đòi hỏi Học viện cần phải có chiến lược xây dựng đội ngũ cán bộ, đặc biệt là xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan vững mạnh, ngang tầm nhiệm vụ. 1.1.2. Một số vấn đề cơ bản về xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng * Quan niệm về xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cơ quan ở Học viện Quốc phòng 19 Cán bộ và công tác cán bộ có mối quan hệ biện chứng, chỉ ở đâu, ở đơn vị nào làm tốt công tác cán bộ thì ở đó mới có được đội ngũ cán bộ tốt, ngược lại nếu ở đơn vị nào có đội ngũ cán bộ tốt thì ở đó các mặt công tác đều hoàn thành tốt, trong đó có công tác cán bộ. Nói về vai trò của cán bộ và công tác cán bộ C.Mác đã khẳng định: “Muốn thực hiện tư tưởng thì cần có những con người sử dụng lực lượng thực tiễn” [ 30, tr.181]. Kế thừa luận điểm của C.Mác, kết hợp với tổng kết thực tiễn tình hình cách mạng nước Nga, V.I. Lênin đã khái quát: “Trong lịch sử chưa hề có một giai cấp nào giành được quyền thống trị, nếu nó không đào tạo ra được trong hàng ngũ của mình những lãnh tụ chính trị, những đại biểu tiên phong có đủ khả năng tổ chức và lãnh đạo phong trào” [ 29, tr.473]. Chủ tịch Hồ Chí Minh, người trực tiếp tổ chức và lãnh đạo cách mạng Việt Nam đồng thời là người sáng lập và rèn luyện Đảng ta đã sớm nhận rõ vai trò to lớn của đội ngũ cán bộ và tầm quan trọng của công tác cán bộ. Người cho rằng: “Công việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém” [ 31, tr.273]. Chính vì vậy, trong suốt 24 năm trên cương vị đứng đầu nhà nước Người thường xuyên quan tâm, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng; Người coi công tác cán bộ là công việc luôn luôn cần kíp và trọng yếu trong công tác xây dựng Đảng. Người còn yêu cầu Đảng ta phải biết trọng nhân tài, trọng cán bộ và phải coi công tác “huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng [ 31, tr.269]. Trung thành và vận dụng sáng tạo các quan điểm của chủ nghĩa Mác -Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề cán bộ và công tác cán bộ, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng Đảng ta luôn khẳng định: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng” [ 14, tr.66]. Đảng đã thường xuyên quan tâm, chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng