Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành được tốt bài khóa luận tốt nghiệp này, trước tiên tôi xin chân
thành cảm ơn PGS.TS Nguyễn Quang Hùng đã trực tiếp hướng dẫn, cung cấp tài
liệu và tạo mọi điều kiện để tôi hoàn thành bài khóa luận này.
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo đã dạy dỗ, chỉ bảo và truyền
đạt cho tôi những kiến thức trong suốt thời gian tôi học tập tại trường, cảm ơn khoa
Kế toán tài chính - Trường Đại học Thương mại đã tạo môi trường tốt cho tôi học
tập và nghiên cứu.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các cô, các chú, các anh, các chị trong
Công ty trách nhiệm hữu hạn Châu Á Linh đã tạo điều kiện tốt nhất cho tôi tham gia
thực tập và hướng dẫn tận tình để tôi có thể hoàn thành tốt khóa luận tốt nghiệp
này.
Tôi xin chân thành cảm ơn.
Hà nội, ngày 19 tháng 05 năm 2012
Sinh viên
Hoàng Thị Long
SV: Hoàng Thị Long
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU:
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................1
1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI......................................................................1
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU..................................................................................2
3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU.............................................................3
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI............................................................3
4.1.1. Phương pháp thu thập dữ liệu......................................................................3
4.1.2. Phương pháp phân tích dữ liệu....................................................................5
4.1.2.1. Phương pháp so sánh..................................................................................5
4.1.2.2. Phương pháp thay thế liên hoàn.................................................................5
4.1.2.3. Phương pháp dùng bảng, biểu phân tích....................................................6
4.1.2.4. Phương pháp khác.......................................................................................6
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ DOANH THU VÀ PHÂN TÍCH DOANH
THU.......................................................................................................................... 7
1. 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ DOANH THU VÀ PHÂN TÍCH DOANH THU............7
1.1.1 Một số khái niệm cơ bản................................................................................7
1.1.2 Một số lí thuyết liên quan đến doanh thu bán hàng.....................................8
1.1.2.1 Mục đích phân tích doanh thu bán hàng.....................................................8
1.1.2.2 Nguồn tài liệu liên quan đến phân tích doanh thu bán hàng.....................9
1.2 NỘI DUNG PHÂN TÍCH DOANH THU BÁN HÀNG.....................................9
1.2.1 Phân tích doanh thu theo tổng mức và kết cấu............................................9
1.2.1.1 Phân tích doanh thu bán hàng theo nghiệp vụ kinh doanh.......................9
1.2.1.2 Phân tích doanh thu bán hàng theo nhóm hàng và những mặt hàng chủ
yếu........................................................................................................................... 10
1.2.1.3 Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức bán.............................10
1.2.1.4 Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức thanh toán..................11
SV: Hoàng Thị Long
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
1.2.1.5 Phân tích doanh thu bán hàng theo các đơn vị trực thuộc......................11
1.2.2 Phân tích doanh thu bán hàng theo tháng, quý..........................................11
1.2.3 Phân tích tốc độ phát triển của doanh thu qua các năm...........................12
1.2.4 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng.....................12
1.2.4.1 Phân tích các nhân tố định tính ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng.....12
1.2.4.2 Phân tích các nhân tố định lượng ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng..13
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG DOANH THU BÁN HÀNG TẠI
CÔNG TY TNHH CHÂU Á LINH......................................................................16
2.1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA NHÂN TỐ MÔI TRƯỜNG
ĐẾN DOANH THU BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH CHÂU Á LINH.............16
2.1.1 Giới thiệu công ty TNHH Châu Á Linh......................................................16
2.1.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của công ty........................................16
2.1.1.2 Đặc điểm hoạt động kinh doanh của công ty.............................................16
2.1.1.3 Đặc diểm tổ chức quản lí của công ty........................................................17
2.1.1.4 Đặc điểm bộ máy kế toán của công ty........................................................17
2.1.1.5 Kết quả kinh doanh của công ty giai đoạn 2010 - 2011.............................18
2.1.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng tại công ty TNHH Châu
Á Linh..................................................................................................................... 19
2.1.2.1 Các nhân tố thuộc về môi trường bên ngoài..............................................19
2.1.2.2 Các nhân tố thuộc môi trường bên trong doanh nghiệp...........................19
2.2 PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG DOANH THU BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY
TNHH CHÂU Á LINH...........................................................................................20
2.2.1 Phân tích doanh thu theo tổng mức và kết cấu..........................................20
2.2.1.1 Phân tích doanh thu bán hàng theo nghiệp vụ kinh doanh......................20
2.2.1.1 Phân tích doanh thu bán theo nhóm hàng và những mặt hàng chủ yếu..21
2.2.2.3 Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức bán.............................22
2.2.2.4 Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức thanh toán..................22
2.2.2 Khái quát sự biến động của doanh thu qua các kì.....................................24
2.2.3 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng.....................25
SV: Hoàng Thị Long
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
2.2.3.1 Phân tích mức độ ảnh hưởng của số lượng hàng bán và đơn giá bán
hàng........................................................................................................................ 25
2.2.3.2 Phân tích mức độ ảnh hưởng của số lượng lao động và năng suất lao
động........................................................................................................................ 25
CHƯƠNG III: CÁC KÊT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT NHẰM TĂNG DOANH THU
BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH CHÂU Á LINH........................................27
3.1. CÁC KẾT LUẬN VÀ PHÁT HIỆN QUA NGHIÊN CỨU VỀ PHÂN TÍCH
DOANH THU BÁN HÀNG TẠI CÔNG TY TNHH CHÂU Á LINH...................27
3.1.1. Những kết quả đã đạt được.........................................................................27
3.1.2. Những mặt còn tồn tại và nguyên nhân.....................................................28
3.2. Các đề xuất, kiến nghị nhằm tăng doanh thu bán hàng cho công ty..........29
3.2.1 Giải pháp 1....................................................................................................29
3.2.2 Giải pháp 2...................................................................................................30
3.2.3 Gải pháp 3: Phát triển mạng lưới tiêu thụ sản phẩm hàng hóa hợp lý.. . .31
3.2.4 Giải pháp 4: Tổ chức đào tạo nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ công nhân
viên.......................................................................................................................... 32
3.2.5 Giải pháp 5: Xây dựng và hoàn thiện chiến lược và kế hoạch tiêu thụ
hàng hóa sản phẩm................................................................................................33
KẾT LUẬN............................................................................................................34
SV: Hoàng Thị Long
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU:
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức của công ty TNHH Châu Á Linh
Biểu 2.1 Trích một số chỉ tiêu BCKQKD năm 2010 – 2011
Biểu 2.2 Phân tích doanh thu bán hàng theo nghiệp vụ kinh doanh
Biểu 2.3: Phân tích doanh thu bán hàng theo nhóm hàng và mặt hàng chủ yếu
Biểu 2.4 Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức bán
Bảng 2.5 Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức thanh toán
Biểu 2.6 Phân tích doanh thu qua các năm
Biểu 2.7 Phân tích mức độ ảnh hưởng của số lượng hàng bán và đơn giá bán hàng
Biểu 2.8 Phân tích mức độ ảnh hưởng của số lượng lao động và năng suất lao động
SV: Hoàng Thị Long
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
TNHH
Trách nhiệm hữu hạn
TTĐB
Thuế tiêu thụ đặc biệt
XK
Xuất khẩu
GTGT
Giá trị gia tăng
DTBHH
Doanh thu bán hàng hoá
DTCCDV
Doanh thu cung cấp dịch vụ
TBTH
Thiết bị tin học
TBĐT
Thiết bị điện tử
TBVP
Thiết bị văn phòng
DTBB
Doanh thu bán buôn
DTBL
Doanh thu bán lẻ
TLĐ
Tổng lao động
NSLĐBQ
Năng suất lao động bình quân
BCKQKD
Báo cáo kết quả kinh doanh
SV: Hoàng Thị Long
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
* Về lý thuyết
Doanh thu bán hàng là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh tổng doanh thu bán
hàng, thành phẩm và cung cấp dịch vụ của một doanh nghiệp. Nó là nguồn tài chính
quan trọng giúp doanh nghiệp trang trải các khoản chi phí trong quá trình hoạt động
sản xuất kinh doanh nhằm đảm bảo cho quá trình kinh doanh của doanh nghiệp diễn
ra một cách thường xuyên liên tục. Đồng thời nó cũng là chỉ tiêu phản ánh kết quả
hoạt động sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định
đảm bảo cho doanh nghiệp thực hiện tốt nghĩa vụ đối với nhà nước.
Do đó tăng doanh thu bán hàng có ý nghĩa quan trọng đối với doanh nghiệp và đối
với cả xã hội:
•
Đối với doanh nghiệp:
-
Thứ nhất, tăng doanh thu bán hàng đồng nghĩa với việc tăng lượng hàng
hóa bán ra trên thị trường hay điều này đã tạo điều kiện để doanh nghiệp thực hiện
tốt chức năng nhiệm vụ kinh doanh
-
Thứ hai, tăng doanh thu bán hàng cũng là tăng lượng tiền thu về cho doanh
nghiệp, vì vậy nó giúp doanh nghiệp có thể thu hồi vốn nhanh từ đó bù đắp các chi
phí sản xuất kinh doanh, tạo những điều kiện để mở rộng đầu tư hoặc đầu tư chiều
sâu cho hoạt động kinh doanh, thực hiện tốt nghĩa vụ với Nhà nước.
-
Thứ ba là tăng doanh thu bán hàng sẽ ảnh hưởng đến việc xác định kết quả
hoạt động kinh doanh của doanh nghiêp, góp phần tăng lợi nhuận, tạo điều kiện
tăng thu nhập cho người lao động.
•
Đối với xã hội:
-
Khi lượng hàng hóa bán ra trên thị trường ngày càng tăng thì người tiêu
dùng có thể thoải mái lựa chọn những mặt hàng theo ý muốn của mình. Điều này
cũng có nghĩa là tăng doanh thu bán hàng sẽ góp phần thỏa mãn tốt hơn các nhu cầu
tiêu dùng hàng hóa cho xã hội.
-
Thứ hai là doanh thu bán hàng tăng nghĩa là lượng hàng hóa mà doanh
nghiệp tung ra thị trường cũng đang tăng lên, điều này đã thúc đẩy sản xuất phát
SV: Hoàng Thị Long
1
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
triển, đảm bảo cân đối cung cầu, ổn định giá cả thị trường và mở rộng giao lưu kinh
tế giữa các vùng, miền và với các nước trong khu vực.
Như vậy, có thể nói doanh thu bán hàng có ý nghĩa rất quan trọng đối với doanh
nghiệp nên việc tăng doanh thu có ý nghĩa rất lớn.
* Về thực tế
Qua khảo sát tại công ty TNHH Châu Á Linh, em thấy công ty vẫn còn
nhiều hạn chế, tồn tại trong việc thực hiện các chỉ tiêu và kế hoạch doanh thu như:
_
Qua kết quả điều tra cho thấy, nhiều ý kiến thống nhất cho rằng việc tiêu
thụ hàng hóa của công ty chưa được tiến hành hợp lý, công ty đang chủ yếu thực
hiện tiêu thụ hàng hóa theo phương thức bán lẻ, chưa chú trọng đến bán buôn nên
lượng hàng hóa tiêu thụ không được nhiều.
_
Cũng qua điều tra, khảo sát tất cả các ý kiến thu được đều công nhận: Tốc
độ tăng, giảm doanh thu giữa các năm của công ty không ổn đinh thậm chí, doanh
thu năm sau còn giảm so với năm trước.
Ngoài ra, qua điều tra, phỏng vấn cũng cho thấy, vấn đề tăng doanh thu cũng đang
là một vấn đề bức thiết đối với công ty nói riêng và các doanh nghiệp thương mại
nói chung và có những giải pháp nào nhằm tăng doanh thu vẫn là một câu hỏi muôn
thủa mà các doanh nghiệp quan tâm. Nhận thức được tầm quan trọng của việc tăng
doanh thu bán hàng, em đã lựa chọn nghiên cứu về chỉ tiêu doanh thu bán hàng
nhằm tìm ra các giải pháp giúp công ty có thể tăng doanh thu trong những năm tiếp
theo.
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• Nghiên cứu đề tài này nhằm hệ thống hóa những vấn đề lý luận về doanh
thu, doanh thu bán hàng và nội dung phân tích doanh thu bán hàng tại các doanh
nghiệp
• Tìm ra những mặt công ty đã đạt được như: về nguồn nhân lực, về mặt hàng
kinh doanh, về đối tác kinh doanh cũng như tìm ra được những mặt còn hạn chế và
nguyên nhân như : về cơ sở hạ tầng, về thị trường tiêu thụ mà công ty cần phải khắc
phục trong những kỳ kinh doanh tiếp theo.
SV: Hoàng Thị Long
2
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
•Đưa ra một số giải pháp giúp doanh nghiệp trong việc tăng doanh thu bán
hàng.
3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• Về đối tượng nghiên cứu
“Doanh thu bán hàng” tại công ty TNHH Châu Á Linh
• Về không gian
Tại công ty TNHH Châu Á Linh - số 24, ngõ 603, Lạc Long Quân – Tây Hồ - Hà
Nội
• Về thời gian
Các số liệu được sử dụng phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài là các số liệu về doanh
thu bán hàng từ năm 2010, 2011
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI
4.1.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
Thu thập số liệu là bước đầu tiên, quan trọng cần phải tiến hành trước hết trong
bất kỳ cuộc điều tra, nghiên cứu nào. Để thu thập tài liệu, số liệu phục vụ cho việc
nghiên cứu đề tài này, em đã sử dụng một số phương pháp sau:
* Phương pháp điều tra: Quá trình thu thập dữ liệu bằng phiếu điều tra diễn ra theo
4 bước:
+ Bước 1: Xác định đối tượng điều tra:giám đốc công ty, trưởng phòng kinh doanh,
nhân viên phòng kế toán.
+Bước 2: Xác định thông tin cần điều tra:
-
Việc tăng doanh thu có phải là bức thiết đối với công ty không?
-
Nhân tố nào tác động chủ yếu tới việc tăng doanh thu
-
Việc tiêu thụ hàng hoá của công ty đã được tiến hành hợp lý hay chưa?
-
Tốc độ tăng giảm doanh thu của công ty qua các năm
-
Các giải pháp chủ yếu để tăng doanh thu bán hàng
+ Bước 3: Phát phiếu điều tra cho các đối tượng trong công ty: gồm 5 phiếu điều
tra:
-
Giám Đốc: Hồ Hải Quảng
-
Trưởng phòng kinh doanh: Ngô Quang Nghĩa
SV: Hoàng Thị Long
3
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
-
Kế toán trưởng: Nguyễn Thị Thuỷ
-
Thủ quỹ: Trịnh Ngọc Minh
-
Nhân viên kế toán bán hàng: Lương Minh Châu
+ Bước 4: Thu phiếu điều tra sau đó tổng hợp kết quả điều tra.
* Phương pháp phỏng vấn: Phương pháp này được áp dụng để phỏng vấn một số
cán bộ chủ chốt trong công ty nhằm thu thập những thông tin chung về tình hình
kinh doanh của Công ty , sức tăng trưởng cũng như mục tiêu về doanh thu của công
ty. Qua phương pháp phỏng vấn người phỏng vấn sẽ thu thập được thông tin chính
xác, cụ thể, chi tiết… mà phương pháp điều tra không có được. Các bước tiến hành
phỏng vấn:
+ Bước 1: Xác định đối tượng cần phỏng vấn: Giám đốc, Kế toán trưởng, kế toán
bán hàng.
+ Bước 2: Đưa ra c ác câu hỏi phỏng vấn:
+ Bước 3: Tiến hành phỏng vấn :
-
Phỏng vấn Giám Đốc Hồ Hải Quảng
-
Phỏng vấn kế toán trưởng Nguyễn Thị Thuỷ
-
Phỏng vấn kế toán bán hàng Lương Minh Châu
+ Bước 4: Tổng hợp dữ liệu phỏng vấn
Phương pháp tổng hợp số liệu: Số liệu thu thập gồm: báo cáo tài chính (báo cáo kết
quả hoạt động kinh doanh của đơn vị từ các năm 2005-2009), sổ chi tiết về doanh
thu, kế hoạch doanh thu…Ngoài ra, số liệu còn được thu thập trên các phương tiện
truyền thông như: báo, internet,…
Tổng hợp số liệu thu thập được. Số liệu được xử lý theo phương pháp cộng dồn để
phục vụ mục tiêu và nội dung phân tích.
Phương pháp nghiên cứu số liệu: Áp dụng nghiên cứu các tài liệu bên trong và tài
liệu bên ngoài doanh nghiệp. Tài liệu bên trong được sử dụng trong luận văn là các
báo cáo tài chính, các báo cáo về doanh thu và kế hoạch doanh thu của công ty. Tài
liệu bên ngoài bao gồm các luận văn, chuyên đề tốt nghiệp của các khoá trước, các
chuẩn mực, thông tư, các bài báo, tạp chí của các nhà nghiên cứu,…
SV: Hoàng Thị Long
4
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
4.1.2. Phương pháp phân tích dữ liệu
Để phục vụ cho việc phân tích các số liệu về doanh thu tại công ty TNHH Châu Á
Linh, em đã sử dụng các phương pháp sau:
4.1.2.1. Phương pháp so sánh
So sánh là một phương pháp nghiên cứu để nhận thức các sự vật hiện tượng
thông qua quan hệ đối chiếu tương hỗ giữa sự vật hiện tượng này với sự vật, hiện
tượng khác.
Trong đề tài này, phương pháp so sánh được sử dụng để thấy được các chỉ
tiêu tốc độ phát triển liên hoàn, định gốc và bình quân. Qua đó nhằm mục đích:
-
Đánh giá được mức độ hoàn thành kế hoạch doanh thu đã đề ra
-
Thấy được sự thay đổi của doanh thu giữa năm nay với các năm trước, cũng
như giữa các quý trong năm nay với cùng kỳ năm trước.
-
Thấy được sự biến động và xu thế biến động của các chỉ tiêu doanh thu bán
hàng qua từng thời kỳ kinh doanh nhất định
Để thấy được rõ mục đích của phương pháp so sánh trong đề tài này ta tiến
hành so sánh giữa các nội dụng sau:
-
So sánh chỉ tiêu doanh thu bán buôn với doanh thu bán lẻ của năm 2009 so
với năm 2008 để thấy được tỷ trọng của hai loại doanh thu trên trong tổng doanh
thu và thấy được xu hướng biến động của doanh thu của mỗi phương thức bán.
-
So sánh doanh thu bán hàng giữa các nghiệp vụ kinh doanh thực hiện trong
năm 2009 với năm 2008: Doanh thu bán hàng hóa và doanh thu cung cấp dịch vụ
nhằm đánh giá mức độ thực hiện kế hoạch doanh thu so với năm trước và tìm ra
giải pháp tăng doanh thu.
-
So sánh doanh thu bán hàng giữa các quý trong năm 2011 với nhau và với
các quý trong năm 2010 để thấy được sự biến động và xu hướng biến động của
doanh thu qua các quý có đồng đều hay không và mức độ thực hiện kế hoạch doanh
thu bán hàng so với các quý của năm liền trước đó.
-
So sánh doanh thu bán hàng năm 2009 với những năm trước (4 năm) để
thấy được tốc độ phát triển doanh thu qua các năm.
4.1.2.2. Phương pháp thay thế liên hoàn
SV: Hoàng Thị Long
5
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
Tiến hành phân tích doanh thu bán hàng ngoài sử dụng phương pháp so
sánh để thấy được sự biến động tăng, giảm của các chỉ tiêu ảnh hưởng, đề tài còn sử
dụng phương pháp thay thế liên hoàn để thấy được mức độ ảnh hưởng của từng
nhân tố tới doanh thu bán hàng.
Phương pháp này được sử dụng để tính toán mức độ ảnh hưởng của các
nhân tố tới chỉ tiêu phân tích. Cụ thể đối với đề tài này nhằm mục đích:
-
Thấy được sự ảnh hưởng của số lượng và giá bán tới doanh thu bán hàng.
-
Thấy được sự ảnh hưởng của số lượng lao động và năng suất lao động tới
doanh thu bán hàng.
Từ đó đánh giá được mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố trên tới sự tăng,
giảm của doanh thu bán hàng.
4.1.2.3. Phương pháp dùng bảng, biểu phân tích
Mục đích của phương pháp này là để phản ánh một cách trực quan những ảnh
hưởng của số liệu phân tích.
Ngoài ra, qua việc trình bày các số liệu phân tích trên bảng biểu ta cũng dễ dàng so
sánh các số liệu về tỷ trọng, tỷ lệ của các chỉ tiêu phân tích. Từ đó thấy được mức
độ hoàn thành của các chỉ tiêu này giữa các kỳ kinh doanh khác nhau.
4.1.2.4. Phương pháp khác
Ngoài 3 phương pháp phân tích dữ liệu chính ở trên thì để phục vụ cho việc
nghiên cứu đề tài ‘Phân tích doanh thu bán hàng tại công ty TNHH Châu Á Linh”,
em còn sử dụng một vài phương pháp khác để hỗ trợ cho việc nghiên cứu phân tích
như: Phương pháp chỉ số kết hợp với phương pháp thay thế liên hoàn để tính toán
mức độ ảnh hưởng của số lượng hàng bán và giá bán.
SV: Hoàng Thị Long
6
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ DOANH THU VÀ PHÂN
TÍCH DOANH THU
1. 1 CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ DOANH THU VÀ PHÂN TÍCH DOANH THU
1.1.1 Một số khái niệm cơ bản
a. Doanh thu
• Doanh thu là tổng giá trị của các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã thu được
hoặc sẽ thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh thông
thường của doanh nghiệp góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Các khoản thu hộ bên
thứ ba không phải là nguồn lợi ích kinh tế, không làm tăng vốn chủ sở hữu của
doanh nghiệp sẽ không được coi là doanh thu (Chế độ kế toán doanh nghiệp ban
hành theo quyết định số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài
Chính)
• Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế thu được trong kỳ kế toán phát
sinh từ các hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp
phần làm tăng vốn chủ sở hữu – Chuẩn mực kế toán 14: Doanh thu và thu nhập
khác.
b. Doanh thu bán hàng
• Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ được xác định theo giá trị hợp lý
của khoản đã thu được tiền hoặc sẽ thu được tiền từ các giao dịch và nghiệp vụ phát
sinh doanh thu như bán sản phẩm, hàng hóa, bất động sản đầu tư, cung cấp dịch vụ
cho khách hàng bao gồm cả các khoản phụ thu và phí thu thêm ngoài giá bán (Chế
độ kế toán doanh nghiệp, quyết định 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 của Bộ
trưởng Bộ Tài chính)
• Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là một chỉ tiêu phản ánh kết quả
hoạt động sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định
(Giáo trình phân tích kinh tế doanh nghiệp thương mại - Đại học Thương Mại)
c. Doanh thu thuần
• Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ được xác định bằng công
thức sau:
SV: Hoàng Thị Long
7
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
Doanh
thu
thuần
và cung
cấp
dịch vu
=
Tổng
doanh
thu bán
hàng và
cung
cấp
dịch vu
trong ki
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
-
Chiết
khấu
thương
mại
-
Giảm
giá
hàng
bán
-
Hàng
bán bị
trả lại
-
Thuế
TTĐB,
thuế
GTGT
theo
PPTT
phải
nộp
• Chiết khấu thương mại: Là khoản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho
khách hàng mua hàng với khối lượng lớn
• Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ cho người mua do hàng hóa kém
phẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu thị hiếu.
• Giá trị hàng bán bị trả lại: Là giá trị khối lượng hàng bán đã xác định là tiêu
thụ bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán. (Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 14
– Doanh thu và thu nhập khác.)
Thuế GTGT là loại thuế gián thu, được tính trên khoản giá trị gia tăng
thêm của hàng hóa dịch vụ phát sinh trong quá trinhg sản xuất, lưu thông tới tiêu
dùng.
Thuế TTĐB là loại thuế đặc biệt đánh trên hàng hóa đặc biệt theo quy
định của nhà nước.
d. Doanh thu tài chính
Là giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được từ hoạt động tài chính hoặc kinh
doanh về vốn trong kì kế toán. Doanh thu hoạt động tài chính phát sinh từ các
khoản tiền lãi, tiền bản quyền , cổ tức và lợi nhuận được chia của doanh nghiệp, chỉ
được ghi nhận khi thỏa mãn 2 điều kiện sau:
- Có khả năng thu được lợi ích từ giao dịch đó.
- Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
1.1.2 Một số lí thuyết liên quan đến doanh thu bán hàng
1.1.2.1 Mục đích phân tích doanh thu bán hàng
Phân tích tình hình doanh thu bán hàng nhằm mục đích nhận thức và đánh giá một
cách đúng đắn, toàn diện và khách quan tình hình thực hiện các chỉ tiêu doanh thu
bán hàng của doanh nghiệp trong kì về số lượng, kết cấu chủng loại và giá cả hàng
SV: Hoàng Thị Long
8
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
bán… qua đó thấy được mức độ hoàn thành số chênh lệch tăng giảm của các chỉ
tiêu kế hoạch doanh thu bán hàng của doanh nghiệp. Đồng thời qua phân tích cũng
nhằm mục đích thấy được những mâu thuẫn tồn tại và những nguyên nhân ảnh
hưởng khách quan cũng như trong khâu bán hàng để từ đó tìm ra những chính sách,
biện pháp quản lí thích hợp nhằm đẩy mạnh bán hàng, tăng doanh thu.
Những số liệu, tài liệu phân tích doanh thu bán hàng là cơ sở căn cứ để phân tích
các chỉ tiêu kinh tế như: phân tích tình hình mua hàng, phân tích tình hình chi phí
hoặc lợi nhuận kinh doanh. Ngoài ra doanh nghiệp cũng sử dụng các số liệu phân
tích doanh thu bán hàng làm cơ sở, căn cứ xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh
cho kì sau.
1.1.2.2 Nguồn tài liệu liên quan đến phân tích doanh thu bán hàng
- Các chỉ tiêu kế hoạch doanh thu bán hàng của doanh nghiệp trong kì. Các chỉ tiêu
kế hoạch doanh thu bán hàng của doanh nghiệp được xây dựng tùy thuộc vào chức
năng nhiệm vụ và đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như căn cứ vào yêu
cầu quản lí của doanh nghiệp. Doanh thu bán hàng có thể được xây dựng theo các
nghiệp vụ kinh doanh: doanh thu bán hàng hóa, doanh thu thành phần, doanh thu
dịch vụ… Ngoài ra doanh thu bán hàng có thể được xây dựng theo ngành, nhóm
hàng hoặc các mặt hàng chủ yếu theo phương thức bán…theo địa điểm kinh doanh.
- Các số liệu kế toán doanh thu bán hàng được sử dụng trong phân tích tình hình
doanh thu bán hàng bao gồm cả kế toán tổng hợp, kế toán chi tiết, các hợp đồng bán
hàng và các đơn đặt hàng, các chứng từ hóa đơn…
- Các số liệu thông tin kinh tế thị trường, giá cả của những mặt hàng mà doanh
nghiệp sản xuất kinh doanh bao gồm cả thông tin trong nước và thông tin trên thị
trường quốc tế và khu vực.
- Các chế độ, chính sách về thương mại, chính sách tài chính - tín dụng và các
chính sách có liên quan đến hoạt động doanh nghiệp do nhà nước hoặc do nghành
ban hành.
1.2 NỘI DUNG PHÂN TÍCH DOANH THU BÁN HÀNG
1.2.1 Phân tích doanh thu theo tổng mức và kết cấu
1.2.1.1 Phân tích doanh thu bán hàng theo nghiệp vụ kinh doanh
SV: Hoàng Thị Long
9
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
Phân tích doanh thu bán hàng theo nội dung này nhằm nhận thức và đánh giá
chính xác mức độ hoàn thành các chỉ tiêu doanh thu bán hàng, qua đó xác đinh kết
quả theo từng nghiệp vụ kinh doanh. Đồng thời qua việc phân tích này còn giúp cho
chủ doanh nghiệp có những cơ sở, căn cứ đề ra những chính sách, biện pháp đầu tư
thích hợp trong việc lựa chọn các nghiệp vụ kinh doanh mang lại hiệu quả kinh tế
cao.
Nguồn số liệu: căn cứ vào các số liệu kế hoạch, kế toán tổng hợp và chi tiết về
doanh thu bán hàng theo nghiệp vụ kinh doanh của doanh nghiệp.
Phương pháp phân tích chủ yếu: áp dụng phương pháp so sánh và lập biểu so sánh
các số liệu thực hiện với kế hoạch, trên cơ sở tính toán các chỉ tiêu tỉ lệ phần trăm,
số chênh lệch và tỉ lệ doanh thu của từng nghiệp vụ kinh doanh.
1.2.1.2 Phân tích doanh thu bán hàng theo nhóm hàng và những mặt hàng chủ
yếu
Mục đích của nội dung phân tích này là nhằm nhận thức, đánh giá một cách toàn
diện, chi tiết tình hình doanh thu bán hàng theo nhóm hàng, mặt hàng, thấy được sự
biến động của tăng giảm và xu hướng phát triển nhu cầu tiêu dùng của chúng làm
cơ sở cho việc hoạch định chiến lược đầu tư theo nhóm mặt hàng kinh doanh của
doanh nghiệp.
Nguồn số liệu: căn cứ vào những số liệu kế hoạch và hạch toán chi tiết doanh thu
bán hàng để so sánh giữa số liệu thực tế và số liệu kế hoạch và thực hiện kì trước.
1.2.1.3 Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức bán
Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức này nhằm mục đích đánh giá
tình hình biến động tăng giảm của các chỉ tiêu doanh thu theo phương thức bán, tìm
ra ưu; nhược điểm trong từng phương thức bán và khả năng đa dạng hóa các
phương thức bán của doanh nghiệp, qua đó lựa chọn phương thức bán phù hợp nhất
cho doanh nghiệp.
Nguồn số liệu: Phân tích nội dung này cần sử dụng những số liệu thực tế kỳ báo
cáo và kỳ trước để tính toán, lập biểu so sánh.
SV: Hoàng Thị Long
10
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
1.2.1.4 Phân tích doanh thu bán hàng theo phương thức thanh toán
Việc thanh toán tiền hàng trong doanh nghiệp hiện nay thực hiện bằng nhiều
phương thức thanh toán khác nhau (thanh toán tiền mặt, chuyển khoản, tiền séc, các
loại tín phiếu…) Doanh nghiệp phải tiến hành phân tích doanh thu bán hàng theo
phương thức thanh toán mục đích là nhằm nghiên cứu, đánh giá tình hình biến động
của các chỉ tiêu doanh thu bán hàng và tình hình thu tiền bán hàng. Thông qua đó
tìm ra những biện pháp hữu hiệu để thu hồi nhanh tiền bán hàng và có định hướng
hợp lý trong việc lựa chọn phương thức bán và thanh toán tiền bán hàng trong kỳ
tới.
Nguồn số liệu: số liệu hạch toán tổng hợp và chi tiết các khoản doanh thu TK 511,
TK phải thu khách hàng 113, tài khoản dự phòng phải thu khó đòi TK 139, và các
tài khoản liên quan: 111, 112…
Phương pháp phân tích: so sánh giữa số liệu kì thực hiện và kì kế hoạch để thấy
được sự biến động tăng giảm.
1.2.1.5 Phân tích doanh thu bán hàng theo các đơn vị trực thuộc
Phân tích doanh thu bán hàng theo nội dung này với mục đích nhận thức và đánh
giá đúng đắn tình hình thực hiện kế hoạch doanh thu bán hàng, qua đó xác định kết
quả kinh doanh của từng đơn vị trực thuộc hạch toán kinh tế nội, thấy được sự tác
động ảnh hưởng của từng đơn vị đến thành tích, kết quả kinh doanh chung của
doanh nghiệp. Đồng thời qua việc phân tích cũng thấy được ưu, nhược điểm và
những mặt còn tồn tại trong việc tổ chức và quản lý kinh doanh trong từng đơn vị
trực thuộc để đề ra những chính sách, biện pháp quản lý thích hợp.
Phương pháp: so sánh giữa số liệu và kì thực tế của từng đơn vị để thấy được mức
độ hoàn thành, số chênh lệch tăng giảm. Đồng thời so sánh số chênh lệch tăng giảm
của đơn vị trực thuộc với kế hoạch chung của công ty, để thấy được mức độ tác
động đến tỉ lệ tăng giảm chung của toàn doanh nghiệp.
1.2.2 Phân tích doanh thu bán hàng theo tháng, quý
Để kiểm tra mức độ hoàn thành doanh thu một cách thường xuyên và nhằm thực
hiện tốt kế hoạch doanh thu đòi hỏi doanh nghiệp phải phân bổ chỉ tiêu doanh thu
bán hàng theo tháng, quý. Phân tích doanh thu bán hàng theo nội dung này còn cho
SV: Hoàng Thị Long
11
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
ta thấy được sự biến động của doanh thu qua các thời điểm khác nhau và những
nhân tố ảnh hưởng tới chúng để có những chính sách và biện pháp thích hợp trong
việc chỉ đạo kinh doanh nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của xã hội theo mùa vụ và
nó có ý nghĩa đặc biệt đối với những doanh nghiệp kinh doanh các mặt hàng mang
tính thời vụ trong sản xuất hoặc tiêu dùng
Phương pháp phân tích: chủ yếu là so sánh giữa số liệu thực tế và số kế hoạch để
thấy được mức độ hoàn thành, tăng giảm. Đồng thời so sánh doanh thu thực tế theo
từng tháng , quý với kế hoạch năm để thấy được tiến độ hoàn thành kế hoạch.
1.2.3 Phân tích tốc độ phát triển của doanh thu qua các năm
Phân tích doanh thu bán hàng cần phải phân tích tốc độ phát triển của nó qua các
năm, với mục đích nhằm đánh giá tính quy luật về sự biến động của tổng doanh thu
qua các năm, đưa ra những thông tin dự báo nhu cầu của thị trường làm cơ sở cho
việc xây dựng kế hoạch kinh doanh trung hạn hoặc dài hạn.
Nguồn số liệu: các số liệu doanh thu bán hàng thực tế qua các năm
1.2.4 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng
1.2.4.1 Phân tích các nhân tố định tính ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng
Nhân tố định tính ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng có 2 loại nhân tố: nhân tố bên
ngoài và bên trong doanh nghiệp. Nhân tố bên ngoài là những nhân tố thuộc môi
trường kinh doanh mà chủ doanh nghiệp và các nhà quản lí doanh nghiệp phải
thường xuyên nghiên cứu phân tích. Phân tích nhân tố định tính bao gồm các nhân
tố:
Phân tích tình hình nhu cầu và cung ứng của mặt hàng kinh doanh
- Phân tích tình hình phát triển kinh tế và thu nhập của dân cư. Nếu
doanh nghiệp hoạt động kinh doanh trong địa phương có tình hình kinh tế tăng
trưởng và mức thu nhập của dân cư tăng thì nhu cầu và sức mua của nhu cầu tăng,
do vậy sẽ ảnh hưởng đến doanh thu và ngược lại. việc phân tích ảnh hưởng của
nhân tố này căn cứ vào những số liệu khảo sát về tình hình phát triển kinh tế trong
địa phương mà doanh nghiệp hoạt động. đồng thời cần phân tích tố độ phát triển của
tong doanh thu bán hàng và tốc độ phát triển thị phần doanh thu bán hàng của doanh
nghiệp trong nhiều năm.
SV: Hoàng Thị Long
12
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
- Phân tích tình hình biến động của môi trường và nhu cầu của khách hàng:
môi trường khách hàng của doanh nghiệp thương mại có thể bao gồm: người tiêu
dùng trực tiếp, các nhà sản xuất, các nhà buôn trung gian, các cơ quan, doanh
nghiệp, các tổ chức kinh tế xã hội và các nhà xuất khẩu.
Phân tích tính chất và mức dộ nhu cầu của những mặt hàng kinh doanh
của doanh nghiệp
-
Tính chất nhu cầu của mặt hàng
Mặt hàng có nhu cầu thường xuyên, mặt hàng có nhu cầu định kì, nhu cầu thời vụ
hay nhu cầu tạm thời. Việc nghiên cứu phân tích tính chất nhu cầu tiêu dùng của
mặt hàng kinh doanh là cơ sở để định ra chính sách mua bán thích hợp.
-
Độ tuổi tiêu dùng của mặt hàng: mặt hàng đó xuất hiện trên thị trường
đang hưng thịnh hay có xu hướng giảm.
Để thấy được mức độ nhu cầu và xu hướng biến động của nhu cầu đối với mặt hàng
nào đã ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng cần phải căn cứ vào sự biến động của các
chỉ tiêu doanh thu qua nhiều năm để tính toán các chỉ tiêu tốc độ phát triển. Có thể
thực hiện qua kinh nghiệm thực tế, qua khảo sát và thăm dò thị trường.
1.2.4.2 Phân tích các nhân tố định lượng ảnh hưởng đến doanh thu bán hàng
a. Phân tích mức độ ảnh hưởng của nhân tố số lượng hàng bán và đơn giá hàng
bán.
Mối quan hệ của hai nhân tố số lượng hàng bán và đơn giá hàng bán ảnh hưởng
tới chỉ tiêu doanh thu được thể hiện qua công thức sau:
Doanh thu bán hàng = Số lượng hàng bán × đơn giá bán
Hay
M
= q*p
Số lượng hàng bán và giá bán tỷ lệ thuận với chỉ tiêu doanh thu, khi lượng hàng bán
và giá bán tăng thì doanh thu tăng và ngược lại. Trong khi sự thay đổi của số lượng
hàng hóa bán ra thị trường nằm trong tầm kiểm soát của doanh nghiệp vì nó nằm
trong kế hoạch sản xuất và tiêu thụ sản phẩm mà doanh nghiệp đã đặt ra từ đầu kỳ.
Thì sự thay đổi của nhân tố giá bán lại được coi là nhân tố khách quan nằm ngoài
tầm kiểm soát của doanh nghiệp. Nhân tố giá bán chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố
SV: Hoàng Thị Long
13
Lớp: SB14B
Khóa luận tốt nghiệp
Hùng
GVHD: PGS.TS Nguyễn Quang
như: Giá trị của hàng hoá, cung cầu hàng hoá trên thị trường, các chính sách của
Nhà nước và chịu ảnh hưởng của yếu tố cạnh tranh...
Phương pháp dùng để phân tích mức độ ảnh hưởng của nhân tố lượng và giá tới
doanh thu thường được sử dụng là phương pháp thay thế liên hoàn và phương pháp
số chênh lệch.
b. Phân tích mức độ ảnh hưởng của số lượng lao động và năng suất lao động đến
doanh thu bán hàng
Doanh thu bán hàng = Tổng số lao động × Năng suất lao động bình quân
M=T* W
Hay
Trong đó:
M: Doanh thu bán hàng
T: Tổng số lao động
W : Năng suất lao động bình quân
Hoặc doanh thu bán hàng = Tổng số lao động × thời gian lao động × năng suất lao
động bình quân
Hay
M = T * SN * W
Khi một trong ba nhân tố tổng số lao động, thời gian lao động, năng suất lao động
bình quân thay đổi thì doanh thu thay đổi. Trong đó số lao động được coi là nhân tố
khách quan, năng suất lao động được coi là nhân tố chủ quan. Dựa trên cơ sở áp
dụng phương pháp so sánh và phương pháp số chênh lệch ta thấy được mức độ ảnh
hưởng cụ thể của ba nhân tố trên tới doanh thu bán hàng của doanh nghiệp.
c. Phân tích ảnh hưởng của nhân tố quỹ hàng tới doanh thu bán hàng
Nhân tố quỹ hàng hay còn gọi là khâu lưu chuyển hàng hóa, bao gồm các chỉ tiêu
như: tồn kho hàng hóa đầu kỳ và cuối kỳ, chỉ tiêu mua hàng và hao hụt hàng hóa.
Sự ảnh hưởng của chúng tới doanh thu thể hiện qua công thức sau:
Doanh thu bán
Tồn kho
Hàng mua
Hao hụt
Tồn kho
hàng trong kỳ = hàng hóa + vào trong - hàng hóa - hàng hóa
(giá vốn)
Hay:
đầu kỳ
kỳ
trong kỳ
cuối kỳ
B= D1 + N – H – D2
Trong đó:
SV: Hoàng Thị Long
14
Lớp: SB14B
- Xem thêm -