Tài liệu Tổng quan về cơ sở dữ liệu

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Ch-¬ng I M« t¶ nghiÖp vô vµ ph¸t biÓu bµi to¸n I. M« t¶ nghiÖp vô. Qu¶n lý lµ c¸ch biÓu hiÖn sù chuyªn nghiÖp vµ kû luËt, nã thÓ hiÖn mét ý chÝ muèn biÕn ®æi vµ thuÇn phôc mét tæng thÓ c¸c hiÖn t-îng, sù viÖc. §ã lµ viÖc t¹o ra c¸c sù kiÖn vµ qu¶n lý chóng mét c¸ch khoa häc thay v× ®Ó c¸c sù kiÖn x¶y ra bét ph¸t. §©y kh«ng ph¶i lµ sù l¾p r¸p c¸c nhiÖm vô rêi r¹c mµ lµ ho¹t ®éng ph©n biÖt râ rµng víi c¸c chøc n¨ng cô thÓ. Tr-íc ®©y do ®iÒu kiÖn thùc tÕ kh«ng cho phÐp nªn m¸y tÝnh ch-a ®-îc sö dông réng r·i trong c¸c hÖ thèng qu¶n lý 1 cho nªn c¸c hÖ thèng qu¶n lý th-êng ®-îc thùc hiÖn mét c¸ch thñ c«ng, manh món do ®ã th-êng x¶y ra t×nh tr¹ng nhÇm lÉn, chång chÐo lªn nhau. Ngµy nay, cïng víi sù ®i nªn cña khoa häc kü thuËt th× C«ng NghÖ Th«ng Tin ®· th©m nhËp m¹nh mÏ v¯o c¸c hÖ thèng qu°n lý. Víi “HÖ thèng th«ng tin qu°n lý thuèc t¹i cöa h¯ng thuèc t©n d­îc “ th× sù trî gióp cña C«ng NghÖ Th«ng Tin ®· khiÕn nã trë thµnh chuyªn nghiÖp, chÝnh x¸c vµ dÔ dµng trong c¸ch xö lý nghiÖp vô. II. Ph¸t biÓu bµi to¸n. Víi bµi to¸n qu¶n lý cöa hµng thuèc t©n d-îc ®· phÇn nµo ®¸p øng ®-îc c«ng viÖc cña nhµ qu¶n lý vµ viÖc b¸n thuèc cña cöa hµng trë nªn ®¬n gi¶n h¬n, gi¶m bít ®-îc c¸c chøc n¨ng ho¹t ®éng thñ c«ng. Thay vµo ®ã lµ c«ng viÖc cña m¸y tÝnh thùc hiÖn nh-: tra cøu, tæng hîp b¸o c¸o, tÝnh to¸n l·i suÊt cña cöa hµng…®· ®ù¬c hoµn thiÖn vµ ¸p 2 dông hoµn toµn trong qu¶n lý tù ®éng, kh¶ n¨ng lµm viÖc nhanh chãng mang hiÖu qu¶ cao vµ ®é chÝnh x¸c lín trong c«ng viÖc. 3 Ch-¬ng II M« h×nh d÷ liÖu II.1. tæng quan vÒ c¬ së d÷ liÖu. C¬ së d÷ liÖu bao gåm c¸c th«ng tin ®-îc l-u tr÷ trong m¸y theo mét quy ®Þnh nµo ®ã. PhÇn ch-¬ng tr×nh cã thÓ xö lý, thay ®æi d÷ liÖu lµ mét bé diÔn dÞch víi ng«n ng÷ bËc acao nh»m gióp ng-êi sö dông cã thÓ dïng ®-îc hÖ thèng mµ kh«ng cÇn quan t©m ®Õn thuËt to¸n chi tiÕt hoÆc biÓu diÔn d÷ liÖu trong m¸y. II.1.1. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n. - Thùc thÓ: Thùc thÓ lµ h×nh ¶nh t-îng tr-ng cho mét ®èi t-îng cô thÓ hay mét kh¸i niÖm trõu t-îng nh-ng cã mÆt trong thÕ giíi thùc. VÝ dô: dù ¸n, con ng-êi, s¶n phÈm,… - Thuéc tÝnh: 4 Trong mét hÖ th«ng tin cÇn lùa chän mét sè tÝnh chÊt ®Æc tr-ng ®Ó diÔn t¶ mét thùc thÓ, c¸c tÝnh chÊt nµy ®-îc gäi lµ thuéc tÝnh cña thùc thÓ ®-îc m« t¶ vµ ®©y chÝnh lµ c¸c lo¹i th«ng tin d÷ liÖu cÇn qu¶n lý. VÝ dô: hä tªn, ®Þa chØ, ngµy sinh,… - Kho¸: Kho¸ cña quan hÖ r trªn tËp thuéc tÝnh R ={ a1,..., an} lµ tËp con K  R sao cho bÊt kú hai bé kh¸c nhau t1, t2 r lu«n tho¶ m·n t1(K)  t2(K) bÊt kú tËp con thùc sù K’  K nµo ®ã ®Òu kh«ng cã tÝnh chÊt ®ã. TËp K lµ siªu kho¸ cña quan hÖ r nÕu K lµ mét kho¸ cña quan hÖ r. Khãa ®ãng vai trß rÊt quan träng v× nhê nã ng-êi ta cã thÓ dÔ dµng t×m kiÕm ®-îc b¶n ghi. PhÐp to¸n t×m kiÕm b¶n ghi trong file d÷ liÖu lµ phÐp to¸n quan träng nhÊt v× chØ sau khi t×m kiÕm xong th× ng-êi ta míi tiÕn hµnh lo¹i bá c¸c 5 b¶n ghi Êy hoÆc bæ sung mét b¶n ghi míi vµo tr-íc hoÆc sau b¶n ghi mµ ta ®· t×m ®-îc. II.1.2. KiÕn tróc mét hÖ c¬ së d÷ liÖu. Mét c¬ së d÷ liÖu ®-îc ph©n lµm nhiÒu møc kh¸c nhau. Ta cã thÓ ph©n thµnh mét c¬ së d÷ liÖu ®¬n gi¶n PhÇn CSDL vËt lý: Lµ c¸c tÖp d÷ liÖu theo mét cÊu tróc nµo ®ã ®-îc l-u trªn c¸c thiÕt bÞ nhí thø cÊp (nh- ®Üa tõ, b¨ng tõ...). PhÇn CSDL møc kh¸i niÖm: Lµ mét sù biÓu diÔn trõu t-îng cña CSDL vËt lý. a. ThÓ hiÖn (instance). b. L-îc ®å (Scheme). c. C¬ së d÷ liÖu vËt lý. d. L-îc ®å kh¸i niÖm vµ m« h×nh d÷ liÖu. e. TÝnh ®éc lËp d÷ liÖu 6 Ch-¬ng III Ph©n tÝch thiÕt kÕ hÖ thèng IIi.1. Tæng quan vÒ ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng. HÖ thèng lµ mét tæ chøc vËn hµnh theo mét môc ®Ých x¸c ®Þnh gåm nhiÒu thµnh phÇn trong mèi quan hÖ víi nhau. HÖ thèng bao gåm: TËp hîp c¸c phÇn tö ( kh«ng ph©n biÖt b¶n chÊt cña nã ). TËp hîp c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c phÇn tö ®ã ( c¸c quan hÖ cã nhiÒu d¹ng kh¸c nhau nh-: c¸c quan hÖ c¬ häc, n¨ng l-îng, th«ng tin vµ c¸c quan hÖ kh¸c rµng buéc bëi: kinh tÕ, th©n h÷u, ph¸p luËt ) T¹o thµnh mét thÓ thèng nhÊt ®Ó cã ®-îc nh÷ng chøc hay môc tiªu ( cña chÝnh nã hay ®-îc con ng-êi g¸n cho ) cña hÖ thèng. 7 Ph©n tÝch lµ c«ng viÖc trung t©m khi x©y dùng mét hÖ thèng th«ng tin. Ph©n tÝch hÖ thèng nh»m x¸c ®Þnh nhu cÇu th«ng tin cña tæ chøc. Nã sÏ gióp cung cÊp nh÷ng d÷ liÖu c¬ së cho viÖc thiÕt kÕ hÖ thèng th«ng tin sau nµy. ThiÕt kÕ hÖ thèng sÏ cho mét ph-¬ng ¸n tæng thÓ hay mét m« h×nh ®Çy ®ñ cña hÖ thèng th«ng tin. Mét ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ lµ sù kÕt hîp cña ba yÕu tè: Mét tËp hîp c¸c kh¸i niÖm, ®Þnh nghÜa vµ m« h×nh, bao gåm c¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n ®-îc sö dông trong ph-¬ng ph¸p cïng víi c¸c c¸ch biÓu diÔn chóng. Mét tiÕn ®é triÓn khai: bao gåm c¸c b-íc ®i lÇn l-ît, c¸c ho¹t ®éng cÇn lµm. Mét c«ng cô trî gióp, lµ mét phÇn mÒm gióp cho viÖc triÓn khai hÖ thèng thùc hiÖn theo ph-¬ng ph¸p ®-îc chÆt chÏ vµ nhanh chãng. 8 Do ®ã, khi lËp tr×nh ®Ó qu¶n lý cöa hµng thuèc t©n d-îc nãi riªng hay bÊt kú mét hÖ thèng qu¶n lý nµo th× cÇn ph¶i ph©n tÝch vµ thiÕt kÕ hÖ thèng. III.1.2. Chøc n¨ng nhiÖm vô vña c¸c ®èi t-îng. 1. Qu¶n lý thuèc. Chøc n¨ng nµy cã nhiÖm vô qu¶n lý chÆt chÏ th«ng tin nhµ cung cÊp vµ kh¸ch hµng, th«ng tin vÒ thuèc nh- m· sè thuèc, sè l-îng, tªn thuèc, lo¹i thuèc, c«ng dông… Qu¶n lý vÒ qu¸ tr×nh b¸n thuèc cña cöa hµng, nhËn ®¬n hµng tõ phÝa kh¸ch hµng, lËp danh s¸ch ®¬n hµng vµ ph©n lo¹i kh¸ch hµng víi c¸c lo¹i thuèc, sè l-îng, gi¸ c¶… 2. Qu¶n lý hãa ®¬n. Chøc n¨ng qu¶n lý hãa ®¬n cã t¸c dông cho biÕt th«ng tin vÒ m· hãa ®¬n, m· thuèc, m· nhµ cung cÊp, sè l-îng, ngµy xuÊt nhËp, ®¬n gi¸, thµnh tiÒn, sè tiÒn ®· thanh to¸n, sè tiÒn cßn l¹i mµ tõ ®ã ng-êi qu¶n lý truy cËp ®-îc c¸c 9 th«ng tin cÇn thiÕt nh- sè tiÒn cßn nî cña nhµ cung cÊp, kh¸ch hµng, v.v… 3. Qu¶n lý nhµ cung cÊp. Qu¶n lý m· nhµ cung cÊp, tªn nhµ cung cÊp, ®Þa chØ, ®iÖn tho¹i, sè tiÒn mµ cöa hµng cßn nî l¹i nhµ cung cÊp, c¸c ®¬n hµng vµ cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ thuèc. 4. Qu¶n lý kh¸ch hµng. Qu¶n lý m· kh¸ch hµng, tªn kh¸ch hµng, ®Þa chØ, ®iÖn tho¹i, c¸c ®¬n hµng vµ cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ thuèc khi ng-êi ta truy cËp ®Õn khãa m· kh¸ch hµng. 5. Tra cøu vµ t×m kiÕm. Lµm nhiÖm vô tra cøu vµ t×m kiÕm nh÷ng yªu cÇu cña ng-êi qu¶n lý ®-a ra nh- c¸c th«ng tin vÒ thuèc, kh¸ch hµng, lo¹i thuèc… 10 IIi.2. BiÓu ®å ph©n cÊp chøc n¨ng. Qu¶n lý cöa hµng thuèc t©n d-îc Qu¶n lý Qu¶n lý NCC vµ Qu¶n lý hãa Tra cøu vµ t×m thuèc kh¸ch hµng ®¬n kiÕm NhËp xuÊt Thªm NhËp xuÊt Hãa ®¬n nhËp/ xuÊt Thªm T×m kiÕm theo NCC Hñy bá Thèng kª Thªm T×m kiÕm theo KH Söa ®æi Tæng hîp Söa ®æi Söa ®æi Hñy bá Hñy bá 11 T×m kiÕm theo m· thuèc Hµng tån kho IIi.3. BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc khung c¶nh. Tr¶ l¹i ho¸ ®¬n Nhµ cung cÊp vµ kh¸ch hµng Giao thuèc §¬n thuèc Ho¸ ®¬n Giao thuèc Qu¶n lý b¸n thuèc §¬n thuèc Th«ng tin thuèc Thuèc 12 IIi.4. BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc ®Ønh. Cung øng thuèc Hãa ®¬n Hãa ®¬n sai Tr¶ tiÒn Tr¶ hãa ®¬n §èi chiÕu Kho thuèc Ph©n lo¹i Hãa ®¬n Thanh to¸n Giao hµng kh«ng khíp Ho¸ ®¬n kh«ng khíp NCC vµ kh¸ch hµng Hãa ®¬n Dù trï Thuèc 13 IIi.5. BiÓu ®å luång d÷ liÖu møc d-íi ®Ønh. 1. BiÓu ®å chøc n¨ng qu¶n lý thuèc. Cung cÊp thuèc Hãa ®¬n Dù trï §èi chiÕu Thuèc L-u thuèc Xö lý hãa ®¬n Ph©n lo¹i Kh«ng khíp Danh s¸ch thuèc §¬n hµng NCC vµ kh¸ch hµng Kho thuèc Hñy thuèc Danh s¸ch ®¬n hµng 14 Söa ch÷a 2. BiÓu ®å qu¶n lý hãa ®¬n. Ho¸ ®¬n nhËp Hãa ®¬n xuÊt Hãa ®¬n Giao hµng kh«ng khíp Ho¸ ®¬n kh«ng khíp NCC vµ kh¸ch hµng §èi chiÕu In hãa ®¬n Tr¶ tiÒn Ho¸ ®¬n §èi chiÕu Danh s¸ch ®¬n hµng 15 III.6. M« h×nh thùc thÓ liªn kÕt E- R 16 Ch-¬ng IV LËp tr×nh vµ c¸c giao diÖn IV.1. Form chÝnh vµ Menu. Form nµy ®-îc khëi ®éng ngay sau khi gäi ch¹y ch-¬ng tr×nh. Form nµy chøa toµn bé c¸c chøc n¨ng cña hÖ thèng, tõ ®©y ta cã thÓ thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc qu¶n lý th«ng qua c¸c menu chän. 17 18 IV.2. c¸c form nhËp. IV.2.1.Form d¹ng thuèc. IV.2.2. Form lo¹i thuèc. 19 IV.2.3. Form qu¶n lý kh¸ch hµng. 20