Tài liệu Tổ chức kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty cptm công nghệ hoàng hoa

Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ Môc lôc Néi dung Trang Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë doanh nghiÖp..........................................................................1 I.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë doanh nghiÖp...................................................................................................1 I.1.1. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n vµ vai trß cña viÖc b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng.................................................................................................................1 I.1.1.1. Kh¸i niÖm hµng ho¸............................................................................1 I.1.1.2. Kh¸i niÖm b¸n hµng............................................................................1 I.1.1.3. Kh¸i niÖm kÕt qu¶ b¸n hµng...............................................................1 I.1.1.4. Vai trß cña b¸n hµng...........................................................................1 I.1.2. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng........2 I.1.3. NhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng.............2 I.2. X¸c ®Þnh thêi ®iÓm b¸n hµng....................................................................3 I.3. Tæ chøc kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n t¹i doanh nghiÖp.................................4 I.3.1. Tµi kho¶n, chøng tõ, sæ s¸ch tæng hîp vµ chi tiÕt trong kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n..........................................................................................................4 I.3.2. KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n...............................................................................6 I.3.3. KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho............................................11 I.4. Tæ chøc kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng......................................................12 I.4.1. Tµi kho¶n, chøng tõ, sæ s¸ch tæng hîp vµ chi tiÕt trong kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng........................................................................................................12 I.4.2. Tr×nh tù h¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n hµng ë doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kÕ khai thêng xuyªn....................................................17 I.4.2.1. B¸n bu«n hµng ho¸............................................................................17 Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 1 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ I.4.2.1.1. H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc giao hµng trùc tiÕp.................................................................................................................18 I.4.2.1.2. H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµng .......................................................................................................................19 I.4.2.1.3. H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc giao hµng trùc tiÕp (h×nh thøc giao tay ba)............................................................20 I.4.2.1.4. B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc chuyÓn hµng..............20 I.4.2.2. B¸n lÎ hµng ho¸.................................................................................22 I.4.2.2.1. H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n lÎ hµng ho¸ thu tiÒn trùc tiÕp.................23 I.4.2.2.2. H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n hµng tr¶ gãp...........................................23 I.4.2.3. B¸n ®¹i lý, ký göi..............................................................................24 I.4.2.4. H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n hµng kh¸c.................................................27 I.4.2.4.1. H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n hµng néi bé............................................27 I.4.2.4.2. H¹ch to¸n nghiÖp vô hµng ®æi hµng...............................................27 I.4.2.4.3. H¹ch to¸n trêng hîp dïng hµng ho¸ thanh to¸n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng cho c«ng nh©n viªn........................................................................................28 I.4.2.4.4. H¹ch to¸n trêng hîp xuÊt hµng ho¸ ®Ó tiªu dïng néi bé, khuyÕn m¹i, qu¶ng c¸o, héi trî, triÓn l·m, phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp............................................................................................................29 I.4.3. Tr×nh tù h¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n hµng ë c¸c doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú....................................................29 I.4.4. KÕ to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu................................................30 I.5. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp....................31 I.5.1. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng.....................................................................31 I.5.2. KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.................................................34 I.6. KÕ to¸n dù phßng ph¶i thu khã ®ßi.........................................................36 I.7. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng........................................................37 I.8. H×nh thøc sæ kÕ to¸n...............................................................................38 Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 2 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ Ch¬ng II:Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë C«ng ty Cæ phÇn Th¬ng m¹i C«ng nghÖ Hoµng Hoa..................41 II.1. Giíi thiÖu s¬ lîc vÒ C«ng ty Cæ phÇn Th¬ng m¹i C«ng nghÖ Hoµng Hoa41 II.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty..................................41 II.1.2. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh...............................................42 II.1.3. C¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý cña ®¬n vÞ......................................................43 II.2. §Æc ®iÓm tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n cña Hoµng Hoa JSC.......................48 II.2.1. Bé m¸y tæ chøc kÕ to¸n......................................................................48 II.2.2. NhiÖm vô............................................................................................49 II.2.3. H×nh thøc kÕ to¸n ¸p dông t¹i Hoµng Hoa JSC..................................50 II.3. Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng...52 II.3.1. Thùc tÕ c«ng t¸c qu¶n lý hµng hãa.....................................................52 II.3.2. Ph¬ng thøc b¸n hµng ë C«ng ty Cæ phÇn Th¬ng m¹i C«ng nghÖ Hoµng Hoa vµ c¸c h×nh thøc thanh to¸n...................................................................52 II.3.3. Tr×nh tù tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng t¹i c«ng ty Cæ phÇn Th¬ng m¹i C«ng nghÖ Hoµng Hoa...........................................................................54 II.3.3.1. KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n................................................................54 II.3.3.2. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng...........................................................56 II.3.3.3. KÕ to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu...........................................59 II.3.3.4. Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp t¹i C«ng ty CP TM C«ng nghÖ Hoµng Hoa.......................................................60 II.3.3.4.1. Tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng.................................................60 II.3.3.4.2. Tæ chøc kÕ to¸n Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp..........................620 II.4. KÕ to¸n kÕt qu¶ b¸n hµng......................................................................63 Ch¬ng III: Nh÷ng ph¬ng híng, biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng ë C«ng ty Cæ phÇn Th¬ng m¹i C«ng nghÖ Hoµng Hoa...................................................................................................87 Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 3 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ III.1. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸nh hµng ë C«ng ty Cæ phÇn Th¬ng m¹i C«ng nghÖ Hoµng Hoa....................................87 III.1.1. NhËn xÐt chung.................................................................................87 III.1.2. NhËn xÐt cô thÓ.................................................................................88 III.1.3. Nh÷ng h¹n chÕ cÇn hoµn thiÖn.........................................................89 III.2. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i C«ng ty CP TM C«ng nghÖ Hoµng Hoa.......................92 III.2.1. Yªu cÇu cña viÖc hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng...............................................................................................................92 III.2.2. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i C«ng ty CPTM C«ng NghÖ Hoµng Hoa.......................93 Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 4 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ Lêi më ®Çu Trong xu thÕ ph¸t triÓn cña thÕ thÕ giíi ngµy nay vµ ®Æc biÖt lµ cña ViÖt Nam trong vµi n¨m trë l¹i ®©y, sù tù do th¬ng m¹i ngµy cµng ®îc më réng. Do vËy, ®Ó ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn ®îc trªn thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m mäi c¸ch ®Ó æn ®Þnh, chiÕm lÜnh thÞ trêng vµ t¹o lßng tin ®èi víi kh¸ch hµng. Cã thÓ nãi, thÞ trêng lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña mçi doanh nghiÖp, mäi ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ®Òu g¾n víi thÞ trêng. MÆt kh¸c, trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®îc tù do ph¸t triÓn nhµ níc u tiªn khuyÕn khÝch viÖc t nh©n ho¸, cæ phÇn ho¸. C¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh víi nhau vµ b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt. ChÝnh v× thÕ viÖc s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®· khã nhng viÖc tiªu thô cßn khã h¬n nhiÒu. Do ®ã, c¸c doanh nghiÖp rÊt coi träng viÖc b¸n hµng vµ tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng trong toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n. C«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng lµ mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu vµ ®Æc biÖt quan träng trong toµn bé qu¸ tr×nh kÕ to¸n t¹i c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i vµ dÞch vô. Nã ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng cña hµng ho¸, qu¸ tr×nh tiªu thô cña hµng ho¸ vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ ®em l¹i ®ång thêi ph¶n ¸nh t×nh h×nh tiªu thô vµ c«ng nî, ®Ó tõ ®ã lµm c¬ së cho l·nh ®¹o doanh nghiÖp ®a ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n kÞp thêi. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò tiªu thô hµng ho¸ trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty Cæ phÇn Th¬ng m¹i C«ng nghÖ Hoµng Hoa, ®îc sù giup ®ì tËn t×nh cña c« gi¸o Ph¹m Minh Hoa vµ c¸c c¸n bé trong C«ng ty em ®· vËn dông lý thuyÕt ®· häc ®Ó ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi: “Tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i C«ng ty CPTM C«ng nghÖ Hoµng Hoa” víi mong muèn ®îc t×m hiÓu thùc tÕ vµ n©ng cao sù hiÓu biÕt vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 5 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ * Néi dung cña LuËn V¨n tèt nghiÖp gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng I. Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë doanh nghiÖp. Ch¬ng II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë c«ng ty cæ phÇn th¬ng m¹i c«ng nghÖ hoµng hoa. Ch¬ng III . Nh÷ng ph¬ng híng, biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng ë C«ng ty Cæ PhÇn Th¬ng M¹i C«ng NghÖ Hoµng Hoa. Do thêi gian thùc tËp còng nh kiÕn thøc chuyªn m«n ãc h¹n nªn nh÷ng vÊn ®Ò em ®a ra trong luËn v¨n kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, vËy em rÊt mong nhËn ®îc sù gãp ý cña thÇy c« vµ c¸c b¹n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o Ph¹m Minh Hoa ®· gióp em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 6 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ Ch¬ng I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë doanh nghiÖp I.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë doanh nghiÖp. I.1.1. C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n vµ vai trß cña viÖc b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. I.1.1.1. Kh¸i niÖm hµng ho¸. Hµng ho¸ lµ mét kh¸i niÖm dïng ®Ó chØ s¶n phÈm, vËt thÓ cã gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông ®îc c¸c doanh nghiÖp mua vÒ ®Ó b¸n phôc vô cho nhu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña x· héi. I.1.1.2. Kh¸i niÖm b¸n hµng. B¸n hµng: Lµ viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u vÒ hµng hãa thµnh phÈm, dÞch vô cho kh¸ch hµng. Doanh nghiÖp thu ®îc tiÒn hoÆc ®îc quyÒn thu tiÒn. XÐt vÒ mÆt chu chuyÓn vèn th× b¸n hµng lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn kinh doanh tõ vèn thµnh phÈm, vèn hµng hãa sang vèn b»ng tiÒn vµ h×nh thµnh kÕt qu¶. I.1.1.3 Kh¸i niÖm kÕt qu¶ b¸n hµng. KÕt qu¶ b¸n hµng ®îc t¹o ra tõ qu¸ tr×nh b¸n hµng biÓu hiÖn b»ng sè tiÒn l·i hoÆc lç. KÕt qu¶ b¸n hµng lµ nguån ®Ó doanh nghiÖp t¸i s¶n xuÊt, lµ nguån ph©n phèi cho c¸c chñ së h÷u, lµm nghÜa vô víi Nhµ níc, c¶i thiÖn ®íi sèng cho ngêi lao ®éng. I.1.1.4. Vai trß cña b¸n hµng. B¸n hµng lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh tuÇn hoµn vèn ë ®¬n vÞ kinh doanh (T- H- H’), nã cã vai trß quan träng kh«ng chØ ®èi víi mçi ®¬n vÞ kinh tÕ mµ cßn ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 7 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ §èi víi b¶n th©n c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c Doanh nghiÖp Th¬ng m¹i cã b¸n ®îc hµng th× míi cã thu nhËp ®Ó bï ®¾p c¸c chi phÝ ®· bá ra vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ kinh doanh. Nh vËy b¸n hµng sÏ quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña doanh nghiÖp, hµng hãa ®îc lu th«ng th× doanh nghiÖp míi cã kh¶ n¨ng t¸i s¶n xuÊt. B¸n hµng, xÐt trªn ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ tiÒn ®Ò c©n ®èi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, gi÷a tiÒn vµ hµng trong lu th«ng ®Æc biÖt lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ. I.1.2. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ kÕt qu¶ b¸n hµng. Tæ chøc viÖc tiªu thô hµng hãa (hay tæ chøc b¸n hµng) lµ tæ chøc kÕ ho¹ch vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch tiªu thô ®èi víi tõng thêi kú, tõng kh¸ch hµng, tõng hîp ®ång kinh tÕ, tæ chøc vÒ sè lîng, chÊt lîng mÆt hµng, thêi gian tiªu thô, trÞ gi¸ vèn cña hµng tiªu thô, chi phÝ lu th«ng ph©n bæ cho hµng tiªu thô, t×nh h×nh thanh to¸n tiÒn hµng cña kh¸ch hµng.... ViÖc tæ chøc c«ng t¸c b¸n hµng gióp doanh nghiÖp ph©n biÖt ®îc doanh thu b¸n hµng vµ tiÒn b¸n hµng nhËp quü, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c thêi ®iÓm kÕt thóc qu¸ tr×nh b¸n hµng, gióp bé phËn qu¶n lý t×m ra ph¬ng thøc thanh to¸n hîp lý vµ cã hiÖu qu¶, chñ ®éng sö dông nguån vèn ®em l¹i nguån lîi lín nhÊt cho doanh nghiÖp. Tõ ph©n tÝch trªn ta thÊy r»ng thùc hiÖn tèt c«ng t¸c b¸n hµng cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c¸c Doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ Doanh nghiÖp th¬ng m¹i. I.1.3. NhiÖm vô cô kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. Trong qu¸ tr×nh b¸n hµng, Doanh nghiÖp ph¶i chi ra nh÷ng kho¶n tiÒn phôc vô cho viÖc b¸n hµng, cho viÖc qu¶n lý doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tÝnh ra kÕt qu¶ b¸n hµng trªn c¬ s¬ ®ã so s¸nh gi÷a doanh thu vµ chi phÝ ho¹t ®éng. §©y lµ c«ng viÖc rÊt quan träng v× vËy kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng cÇn ph¶i thùc hiÖn ®îc c¸c yªu cÇu sau: - Ghi chÐp, ph¶n ¸nh kÞp thêi ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c t×nh h×nh b¸n hµng cña doanh nghiÖp trong kú c¶ vÒ gi¸ trÞ vµ sè lîng cña hµng b¸n. Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 8 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ - TÝnh to¸n vµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c tæng gi¸ thanh to¸n cña hµng b¸n ra bao gåm c¶ doanh thu b¸n hµng, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra cña tõng nhãm mÆt hµng, tõng hãa ®¬n. - X¸c ®Þnh chÝnh x¸c gi¸ mua thùc tÕ cña lîng hµng ®· tiªu thô, ®ång thêi ph©n bæ chi phÝ thu mua cho hµng tiªu thô nh»m x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. - KiÓm tra, ®«n ®èc t×nh h×nh vµ thu håi qu¶n lý tiÒn hµng, qu¶n lý kh¸ch nî, theo dâi chi tiÕt theo tõng kh¸ch hµng, sè tiÒn kh¸ch nî. - TËp hîp ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, kÞp thêi c¸c kho¶n chi phÝ b¸n hµng thùc tÕ ph¸t sinh vµ kÕt chuyÓn (hay ph©n bæ) chi phÝ b¸n hµng cho hµng tiªu thô, lµm c¨n cø x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. - Cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt vÒ t×nh h×nh b¸n hµng, phôc vô cho viÖc chØ ®¹o, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Tham mu cho l·nh ®¹o vÒ c¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy qu¸ tr×nh b¸n hµng. I.2. X¸c ®Þnh thêi ®iÓm b¸n hµng. B¸n hµng lµ viÖc chuyÓn giao quyÒn së h÷u hµng hãa cho kh¸ch hµng, ®¬n vÞ b¸n kh«ng cßn së h÷u hµng n÷a. V× vËy, x¸c ®Þnh thêi ®iÓm b¸n hµng ®óng ®¾n rÊt quan träng bëi lÏ nã sÏ ph©n t¸ch râ rµng t¹i thêi ®iÓm nµo th× hµng hãa thùc sù ®îc chuyÓn giao quyÒn së h÷u. Cã x¸c ®Þnh ®óng ®¾n thêi ®iÓm b¸n hµng th× míi x¸c ®Þnh ®îc thêi ®iÓm kÕt thóc viÖc qu¶n lý b¸n hµng, sö dông ®óng ®¾n c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n vµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ doanh thu trong kú. Trªn c¬ së ®ã, tÝnh to¸n c¸c kho¶n nghÜa vô ®èi víi Ng©n s¸ch Nhµ níc, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong kú cña doanh nghiÖp. VÒ nguyªn t¾c, chØ khi nµo hµng hãa ®îc chuyÓn giao quyÒn së h÷u tõ ®¬n vÞ b¸n sang ®¬n vÞ mua thi khi ®ã hµng hãa ®îc x¸c ®Þnh lµ ®· b¸n (hµng hãa ®îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô). C¸c trêng hîp sau ®îc ghi nhËn lµ hµng ®· b¸n vµ ph¶n ¸nh doanh thu: + Hµng hãa ®îc b¸n theo ph¬ng thøc göi hµng: Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 9 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ \ Khi doanh nghiÖp cha nhËn ®îc tiÒn hµng nhng nhËn ®îc th«ng b¸o chÊp nhËn thanh to¸n cña kh¸ch hµng. \ Doanh nghiÖp ®· nhËn ®îc tiÒn hµng do bªn mua tr¶. + Hµng hãa b¸n theo ph¬ng thøc giao hµng t¹i kho cña doanh nghiÖp hoÆc giao hµng tay ba, ®¬nvÞ mua ®· thanh to¸n tiÒn ngay hoÆc cha thanh to¸n ®Òu ph¶i ký x¸c nhËn hãa ®¬n giao hµng th× coi nh hµng ®· b¸n vµ ph¶i ghi nhËn doanh thu. I.3. Tæ chøc kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n t¹i doanh nghiÖp. I.3.1. Tµi kho¶n, chøng tõ, sæ s¸ch tæng hîp vµ chi tiÕt trong kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n. * Tµi kho¶n sö dông. + §èi víi ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn. KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n sö dông tµi kho¶n sau: TK 632 “ Gi¸ vèn hµng b¸n” Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña thµnh phÈm- hang ho¸, lao vô dÞch vô ®· b¸n, c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn liÖu, nh©n c«ng gi¸ trÞ khÊu hao hôt vèn ®îc tÝnh voµ gi¸ vèn hµng b¸n còng nh trÝch lËp vµ hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. KÕt cÊu TK 632 theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Bªn Nî: - Ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ®· tiªu thô trong kú. - Ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn vËt liªu, chi phÝ nh©n c«ng vît trªn møc b×nh thêng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng phh©n bæ kh«ng ®îc tÝnh vµo gi¸ trÞ hµng tån kho mµ ph¶i tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n trong kú. - Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n hoa hôt, mÊt m¸t cña hµng tån kho trõ phµn båi thêng tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n g©y ra. - Ph¶n ¸nh chi phÝ x©y dùng, tù chÕ tµi s¶n cè ®Þnh trªn møc b×nh thêng kh«ng ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ x©y dùng, tù chÕ hoµn thµnh. Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 10 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ - Ph¶n ¸nh sè chªnh loch gi÷a sè dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ph¶i lËp n¨m nay lín h¬n kho¶n ®· lËp dÑ phßng n¨m tríc. Bªn Cã: - Ph¶n ¸nh hoµn nhËp sè chªnh loch dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho n¨m tríc lín h¬n sè lËp n¨m nay. - KÕt chuyÓn gi¸ vèn cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ®· tiªu thô trong kú ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶. TK 632 kh«ng cã sè d cuèi kú. TK 156 “ Hµng Ho¸” Dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ hµng hãa t¹i kho, t¹i quÇy, chi tiÕt theo tõng kho, quÇy, tõng lo¹i, nhãm... hµng hãa. Bªn Nî: - TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng ho¸ nhËp trong kú. - Sè tiÒn ®iÒu chØnh t¨ng gi¸ hµng ho¸ khi ®¸nh gi¸ l¹i - TrÞ gi¸ hµng ho¸ thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª. Bªn Cã: - TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt b¸n trong kú. - Sè tiÒn gi¶m gi¸, chiÕt khÊu th¬ng m¹i hµng mua. - Sè tiÒn ®iÒu chØnh gi¸m gi¸ hµng ho¸ khi ®¸nh gi¸ l¹i. - TrÞ gi¸ hµng ho¸ thiÕu ph¸t hiÖn khi kiÓm kª. Sè d bªn Nî: - Ph¶n ¸nh gi¸ vèn thùc tÕ hµng ho¸ tån cuèi kú. TK 156 ®îc chi tiÕt theo 3 tµi kho¶n cÊp 2: TK 1561- trÞ gi¸ mua hµng ho¸. TK 1562- chi phÝ thu mua TK1567- hµng ho¸ bÊt ®éng s¶n. + §èi víi ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Ngoµi c¸c tµi kho¶n ®· giíi thiÖu ë trªn kÕ to¸n cßn sö dông tµi kho¶n: Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 11 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ TK 611 “ Mua hµng ho¸” Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t, hµng ho¸ t¨ng, gi¶m trong kú. KÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh sau: Bªn Nî: - KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t, hµng ho¸ tån kho ®Çu kú. - TrÞ gi¸ cèn thùc tÕ cña vËt t, hµng ho¸ t¨ng trong kú. Bªn Cã : - KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn thùc tÕ vËt t, hµng ho¸ tån kho cuèi kú. - TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t, hµng ho¸ gi¶m trong kú. TK 611 kh«ng cã sè d, ®îc më chi tiÕt theo 2 tµi kho¶n cÊp 2: TK6111- Mua nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô. TK 6112- Mua hµng ho¸. * Chøng tõ sö dông. KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n sö dông chñ yÕu chøng tõ sau: - PhiÕu xuÊt kho - C¸c chøng tõ kÕ to¸n kh¸c cã kh¸c cã liªn quan (Biªn b¶n kiÓm kª vËt t, s¶n phÈm, hµng ho¸...) * Sæ s¸ch tæng hîp vµ chi tiÕt sö dông trong kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n. Trong qu¸ tr×nh kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n thêng sö dông nh÷ng sæ s¸ch kÕ to¸n tæng hîp, chi tiÕt sau: - Sæ tæng hîp gåm: Sæ c¸i TK 632 - Sæ chi tiÕt: Cã thÓ më sæ chi tiÕt gi¸ vèn hµng b¸n cho tõng nhãm hµng b¸n, tõng lo¹i hµng b¸n. I.3.2. KÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n. §Ó x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ b¸n hµng cÇn x¸c ®Þnh ®óng ®¾n trÞ gi¸ vèn hµng b¸n. Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 12 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ TrÞ gi¸ vèn hµng b¸n lµ toµn bé c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh b¸n hµng. Nã ®îc tÝnh trªn c¬ së cña trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho hµng b¸n ra trong kú. C«ng thøc tÝnh nh sau: TrÞ gi¸ vèn cña hµng ®· b¸n = TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n + Chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ QLDN ph©n bæ cho hµng ®· b¸n §èi víi t×nh lo¹i h×nh doanh nghiÖp cô thÓ th× viÖc x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n lµ kh¸ch nhau: + §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt: TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n hoÆc thµnh phÈm hoµn thµnh kh«ng nhËp kho ®a b¸n ngay chÝnh lµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña thµnh phÈm xuÊt kho hoÆc gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña thµnh phÈm hoµn thµnh. + §èi víi doanh nghiÖp th¬ng m¹i: TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n bao gåm: trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n vµ chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho sè hµng ®· b¸n. Theo chuÈn mùc kÕ to¸n hµng tån kho, khi xuÊt kho hµng hãa, kÕ to¸n vËn dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau ®Ó tÝnh ra gi¸ trÞ hµng ho¸ xuÊt kho ®Ó b¸n: a. Ph¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh: Theo ph¬ng ph¸p nµy, khi xuÊt kho hµng hãa c¨n cø vµo sè lîng hµng xuÊt kho thuéc l« hµng nµo vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho. Ph¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp cã chñng lo¹i vËt t Ýt vµ nhËn diÖn ®îc tong l« hµng. Víi ph¬ng ph¸p nµy ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý, theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt thµnh phÈm,hµng hãa theo tõng l« hµng. b. Ph¬ng ph¸p gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn: Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 13 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ Theo ph¬ng ph¸p nµy, trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n ®îc tÝnh c¨n cø vµo sè lîng hµng xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn, theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®Ó b¸n Sè lîng vËt t xuÊt kho = §¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn x Trong ®ã: §¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau: §¬n gi¸ b×nh qu©n = Sè lîng hµng tån ®Çu kú TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng tån ®Çu kú + + TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng nhËp trong kú Sè lîng hµng nhËp trong kú - §¬n gi¸ b×nh qu©n thêng ®îc tÝnh cho tõng vËt t, hµng hãa. - §¬n gi¸ b×nh qu©n cã thÓ x¸c ®Þnh cho c¶ kú ®îc gäi lµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n c¶ kú hay ®¬n gi¸ b×nh qu©n cè ®Þnh. Theo c¸ch tÝnh nµy, khèi lîng tÝnh to¸n gi¶m nhng chØ tÝnh ®îc chØ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng hãa vµo thêi ®iÓm cuèi kú nªn kh«ng thÓ cung cÊp th«ng tin kÞp thêi. - §¬n gi¸ b×nh qu©n cã thÓ x¸c ®Þnh sau mçi lÇn nhËp ®îc gäi lµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n liªn hoµn hay ®¬n gi¸ b×nh qu©n di ®éng; theo c¸ch tÝnh nµy, x¸c ®Þnh ®îc trÞ gi¸ vèn thùc tÕ vËt t, hµng hãa hµng ngµy cung cÊp th«ng tin kÞp thêi. Tuy nhiªn, khèi lîng c«ng viÖc tÝnh to¸n sÏ nhiÒu h¬n nªn ph¬ng ph¸p nµy rÊt thÝch hîp ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ®· lµm kÕ to¸n m¸y. c. Ph¬ng ph¸p nhËp tríc, xuÊt tríc (FIFO). Ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh hµng nµo nhËp tríc sÏ ®îc xuÊt tríc vµ lÊy ®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸ nhËp, c¨n cø vµo sè lîng vµ gi¸ nhËp kho cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh. TrÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ cña nh÷ng lÇn nhËp sau cïng. Ph¬ng ph¸p nµy kh¸ chÝnh x¸c nhng l¹i ®ßi hái doanh nghiÖp khi tÝnh to¸n vµ qu¶n lý cÇn ph¶i ph©n biÖt lo¹i thµnh phÈm, hµng hãa nªn c«ng viÖc ho¹ch to¸n phøc t¹p. Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 14 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ d. Ph¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tríc (LIFO). Theo ph¬ng ph¸p nµy ta gi¶ thiÕt r»ng hµng nµo nhËp sau th× sÏ xuÊt tríc, lÊy ®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸ nhËp vµ c¨n cø vµo sè lîng vµ gi¸ nhËp kho cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh. TrÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú ®îc tÝnh theo ®¬n gi¸ cña nh÷ng lÇn nhËp ®Çu tiªn. Trong thùc tÕ ngoµi c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ theo chuÈn mùc kÕ to¸n hµng tån kho quy ®Þnh th× c¸c doanh nghiÖp cßn ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p sau: + Ph¬ng ph¸p tÝnh theo ®¬n gi¸ tån ®Çu kú: Theo ph¬ng ph¸p nµy, trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®îc tÝnh trªn c¬ së sè lîng hµng xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ cña hµng tån ®Çu kú, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ vËt t xuÊt kho = Sè lîng vËt t xuÊt kho x §¬n gi¸ thùc tÕ tån ®Çu kú + TrÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho tÝnh theo gi¸ h¹ch to¸n. Gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ do doanh nghiÖp tù quy ®Þnh ®îc sö dông thèng nhÊt trong doanh nghiÖp mét thêi gian dµi. Hµng ngµy sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng cña hµng ho¸. Cuèi kú kÕ to¸n tÝnh ra trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña vËt t, hµng hãa xuÊt kho theo hÖ sè gi¸. HÖ sè gi¸ ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau: HÖ sè gi¸ (H) TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng tån ®Çu kú TrÞ gi¸ h¹ch to¸n Hµng tån ®Çu kú = TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng nhËp trong kú TrÞ gi¸ h¹ch to¸n Hµng nhËp trong kú + + TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho ®îc tÝnh: TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt kho = Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 TrÞ gi¸ h¹ch to¸n cña hµng xuÊt kho 15 x HÕ sè gi¸ (H) LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ §Õn cuèi kú kÕ to¸n ph©n bæ chi phÝ thu mua cho sè hµng ®· b¸n.Tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ mua hµng ®îc lùa chän: - Sè lîng - Träng lîng - TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng hãa Chi phÝ thu mua Chi phÝ thumua ph©n Chi phÝ thu mua + ph©n bæ Bæ cho hµng ®Çu kú ph¸t sinh trong kú x = cho hµng ®· Tæng tiªu thøc ph©n+bæ cña hµng b¸n trong kú tån cuèi kú vµ hµng®· b¸n trong kú Tiªu thøc ph©n bæ cña hµng ®· b¸n trong kú Sau ®ã, kÕ to¸n x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng hãa xuÊt kho theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt= kho TrÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng xuÊt kho + Chi phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng ho¸ xuÊt kho Sau khi tÝnh ®îc trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt kho ®Ó b¸n, kÕ to¸n tËp hîp Chi phÝ b¸n hµng vµ Chi phÝ QLDN tiÕn hµnh ph©n bæ cho sè hµng hãa tiªu thô trong kú (sÏ tr×nh bµy ë môc sau). Tr×nh tù kÕ to¸n gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n trong doanh nghiÖp: * S¬ ®å 1: S¬ ®å kh¸i qu¸t kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n ®èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn: TK 156 TK 632 TK 157 (3) (1a) TK 156 (4) (1b) TK 911 TK111,112,131 (2b) Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 (5) (2a) TK 133 16 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ (1a) Hµng göi ®i b¸n chê chÊp nhËn. (1b) TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ hµng ®· tiªu thô. (2a) TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng b¸n kh«ng qua kho. (2b) ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã). (3) TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng göi b¸n ®îc chÊp nhËn. (4) TrÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (5) KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. * S¬ ®å 2: S¬ ®å kh¸i qu¸t gi¸ vèn hµng b¸n ®èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: TK 156,157 TK611 (1) TK 632 (4) TK 111,112,131 (2b) (5) TK 911 TK 156,157 (2a) TK133 (3) (1) §Çu kú kÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng cha tiªu thô. (2a) TrÞ gi¸ hµng hãa nhËp trong kú. (2b) ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ (nÕu cã). (3) Cuèi kú kÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng cßn l¹i cuèi kú. (4) X¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú. (5) KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. I.3.3. KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. §Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc tiÕn hµnh b×nh thêng, doanh nghiÖp ph¶i cã lîng hµng tån kho nhÊt ®Þnh. Hµng hãa tån kho cã thÓ bÞ gi¶m gi¸ do n¨ng suÊt lao ®éng x· héi t¨ng, tiÕn bé khoa häc kü thuËt ngµy cµng ph¸t triÓn lµm cho gi¸ c¶ cña mét sè mÆt hµng bÞ gi¶m sÏ g©y thiÖt h¹i vÒ vèn dù trõ vËt t, hµng hãa cña doanh nghiÖp. Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 17 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ ChÝnh v× vËy trong c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh hiÖn hµnh, Nhµ níc cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ®îc xem xÐt c©n nh¾c, ph¸n ®o¸n kh¶ n¨ng nh÷ng mÆt hµng tån kho nµo cã thÓ bÞ gi¶m gi¸ trong niªn ®é kÕ to¸n sau ®Ó lËp dù phßng thiÖt h¹i gi¶m gi¸ hµng tån kho. Cuèi kú kÕ to¸n n¨m, khi gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®îc hµng tån kho nhá h¬n gi¸ gèc th× lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Sè dù phßng cÇn trÝch lËp nh sau: Sè dù phßng cÇn trÝch lËp = cho n¨m N+1 Sè lîng hµng tån kho ngµy 31/12/N §¬n gi¸ _ gèc hµng tån kho x §¬n gi¸ íc tÝnh cã thÓ b¸n ViÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ vËt t, hµng hãa ®îc tÝnh riªng cho tõng mÆt hµng (tõng thø) ®îc thùc hiÖn vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n (ngµy 31/12/N) tríc khi lËp B¸o c¸o tµi chÝnh n¨m. ChØ lËp dù phßng cho vËt t, hµng hãa thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp. S¬ ®å 3- kh¸i qu¸t kÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: TK 632 TK 159 (1a) LËp dù phßng gi¶m gi¸ HTK TK 159 (2) Hoµn nhËp phÇn chªnh lÖch dù phßng gi¶m gi¸ HTK (sè dù (n¨m tríc) (1b)TrÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸HTKvµo phßng cÇn lËp cho n¨m tíi nhá cuèi niªn ®é kÕ to¸n (nÕu sæ cÇn trÝch lËp h¬n sè dù phßng cßn l¹i cña cho n¨m tíi lín h¬n sè dù phßng cßn l¹i) n¨m nay) I.4. Tæ chøc kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng. I.4.1. Tµi kho¶n, chøng tõ, sæ s¸ch tæng hîp vµ chi tiÕt trong kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng. * Tµi kho¶n sö dông. §Ó h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô b¸n hµng, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau: TK511 "Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô" Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 18 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô cña doanh nghiÖ trong mét kú h¹ch to¸n cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tõ c¸c giao dÞch vµ c¸c nghiÖp vô sau: - B¸n hµng: ë c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ b¸n hµng hãa mua vµo. - Cung cÊp dÞch vô: Thùc hiÖn c«ng viÖc ®· tháa thuËn theo hîp ®ång trong mét kú hoÆc nhiÒu kú kÕ to¸n nh cung cÊp dÞch vô vËn t¶i, du lÞch, cho thuª TSC§ theo ph¬ng thøc cho thuª ho¹t ®éng. * KÕt cÊu cña TK 511 nh sau: Bªn Nî: - ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hoÆc thuÕ xuÊt khÈu vµ thuÕ GTGT tÝnh theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp ph¶i nép tÝnh trªn doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp trong kú. - C¸c kho¶n ghi gi¶m doanh thu b¸n hµng (gi¶m gi¸ hµng b¸n, trÞ gi¸ hµng bÞ tr¶ l¹i vµ chiÕt khÊu th¬ng m¹i). - KÕt chuyÓn doanh thu bna shµng thuÇn sang TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Bªn Cã: - Doanh thu b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ vµ cung cÊp lao vô, dÞch vô cña doanh nghiÖp trong kú thùc hiÖn trong kú h¹ch to¸n. TK 511 kh«ng cã sè d cuèi kú. Tµi kho¶n 511 gåm 4 tµi kho¶n cÊp 2, ®ã lµ: TK 5111 "Doanh thu b¸n hµng hãa": ®îc sö dông chñ yÕu cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh vËt t hµng hãa. TK 5112 "Doanh thu b¸n c¸c thµnh phÈm": tµi kho¶n nµy ®îc sö dông ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt chÊt nh:c«ng nghiÖp, x©y l¾p, l©m nghiÖp, ng nghiÖp. TK 5113 "Doanh thu cung cÊp dÞch vô": ®îc sö dông cho nh÷ng nghµnh kinh doanh dÞch vô nh giao th«ng vËn t¶i bu ®iÖn du lÞch, dÞch vô c«ng céng. DÞch vô khoa häc kü thuËt. Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 19 LuËn v¨n tèt nghiÖp Trêng §¹i häc C«ng nghiÖp Hµ Néi Khoa Kinh tÕ TK 5114 "Doanh thu trî cÊp, trî gi¸": ®îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thu tõ trî cÊp, trî gi¸ cña nhµ níc khi doanh nghiÖp thùc hiÖn nhiÖm vô cung cÊp hµng hãa, dÞch vô theo yªu cÇu cña Nhµ níc. TK 512 "Doanh thu néi bé" Tµi kho¶n nµy ®îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô trong néi bé doanh nghiÖp h¹ch to¸n kÕ to¸n ®éc lËp (gi÷a ®¬n vÞ chÝnh vµ c¸c ®¬n vÞ phô thuéc vµ gi÷a c¸c ®¬n vÞ phô thuéc víi nhau). Tµi kho¶n 512 cã néi dung gièng tµi kho¶n 511 TK512 ®îc chi tiÕt thµnh 3 tµi kho¶n cÊp 2: TK 5121 "Doanh thu b¸n hµng hãa" TK 5122 "Doanh thu b¸n thµnh phÈm" TK 5123 "Doanh thu cung cÊp dÞch vô" Néi dung ph¶n ¸nh cña tµi kho¶n 512 t¬ng tù nh tµi kho¶n 511 TK 521 "ChiÕt khÊu th¬ng m¹i" Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh kho¶n tiÒn mµ doanh nghiÖp ®· gi¶m trõ hoÆc ®· thanh to¸n cho ngêi mua hµng do viÖc ngêi mua hµng ®· mua hµng (s¶n phÈm, hµng ho¸), dÞch vô víi khèi lîng lín theo tho¶ thuËn vÒ chiÕt khÊu th¬ng m¹i ghi trªn hîp ®ång kinh tÕ mua b¸n hoÆc c¸c cam kÕt mua, b¸n hµng. * KÕt cÊu cña TK 521 nh sau: Bªn Nî : - Sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i ®· chÊp nhËn thanh to¸n cho kh¸ch hµng. Bªn Cã: - KÕt chuyÓn toµn bé sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i sang TK “Doanh thu bn¸ hµng vµ cung cÊp dÞch vô” ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn cña kú h¹ch to¸n. Tµi kho¶n 521 kh«ng cßn sè d cuèi kú, ®îc chi tiÕt theo 3 tµi kho¶n cÊp 2: TK 5211 "ChiÕt khÊu hµng hãa": Ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn chiÕt khÊu th¬ng m¹i ( tÝnh trªn sè lîng hµng ho¸ ®· b¸n ra ) cho ngêi mua hµng ho¸. Mai ThÞ Thuú Anh - KT4 - K5 20 LuËn v¨n tèt nghiÖp