Tài liệu Tổ chức công tác kế toán nguyên vật liệu tại công ty cổ phần Đạt Phương

Luận văn cuối khoá Học viện tài chính MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU.............................................................................................4 CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN NGUYÊN VẬT LIỆU TRONG DOANH NGHIỆP.................................6 1.1.Sự cần thiết phải tổ chức kế toán NVL trong doanh nghiệp.............6 1.1.1.Khái niệm, đặc điểm NVL...............................................................6 1.1.2.Yêu cầu quản lý NVL:.....................................................................6 1.1.3.Nhiệm vụ kế toán NVL:..................................................................7 1.2.Phân loại và đánh giá NVL:.................................................................8 1.2.1.Phân loại NVL:...............................................................................8 1.2.2.Đánh giá NVL...............................................................................10 1.2.2.1.Nguyên tắc chung đánh giá.....................................................10 1.2.2.2.Tính giá thực tế NVL nhập kho, xuất kho:..............................11 1.2.2.2.1.Tính giá thực tế NVL nhập kho:......................................11 1.2.2.2.2.Tính giá thực tế NVL xuất kho........................................11 1.3.Kế toán chi tiết NVL...........................................................................14 1.3.1.Yêu cầu và mục đích kế toán chi tiết NVL...................................14 1.3.2.Các phương pháp kế toán chi tiết NVL........................................14 1.3.2.1. Hạch toán chi tiết vật liệu theo phương pháp ghi thẻ song song.....................................................................................................15 1.3.2.2. Hạch toán chi tiết NVL theo phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển..................................................................................................16 1.3.2.3. Phương pháp sổ số dư............................................................18 1.4. Kế toán tổng hợp NVL.......................................................................19 Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 1 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính 1.4.1. Kế toán tổng hợp NVL theo phương pháp kê khai thường xuyên .................................................................................................................19 1.4.2. Kế toán tổng hợp NVL theo phương pháp KKĐK......................22 1.4.3.Kiểm kê, đánh giá lại vật liệu........................................................23 1.4.4.Kế toán dự phòng giảm giá NVL tồn kho:...................................25 1.4.5.Sổ kế toán NVL:............................................................................27 CHUƠNG 2 THỰC TRẠNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN NGUYÊN VẬT LIỆU TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẠT PHƯƠNG....29 2.1. Khái quát chung về công ty...............................................................29 2.1.1.Quá trình hình thành và phát triển của công ty cổ phần Đạt Phương...................................................................................................29 2.1.1.1.Sự ra đời..................................................................................29 2.1.1.2.Chức năng, nhiệm vụ của công ty...........................................29 2.1.2.Đặc điểm tổ chức sản xuất và quản lý sản xuất kinh doanh của công ty...................................................................................................31 2.1.2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy của công ty.......................................31 2.1.2.3.Đặc điểm tổ chức công tác kế toán.........................................35 2.1.2.3.1. Tổ chức bộ máy kế toán..................................................35 2.1.2.3.2.Hình thức sổ kế toán.........................................................40 2.1.2.3.3.Đặc điểm hệ thống kế toán công ty đang áp dụng:..........42 2.2.Thực tế tổ chức công tác kế toán NVL tại công ty cổ phần Đạt Phương:......................................................................................................43 2.2.1.Đặc điểm và tình hình quản lý vật liệu của công ty:...................43 2.2.1.1. Đặc điểm vật liệu của công ty Đạt Phương...........................43 2.2.1.2.Phân loại NVL tại công ty.......................................................44 2.2.2.Thủ tục mua, nhập, xuất kho NVL...............................................44 Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 2 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính 2.2.2.1.Thủ tục nhập kho NVL.............................................................44 2.2.2.2.Thủ tục xuất kho NVL:............................................................46 2.2.2.3. Đánh giá NVL.........................................................................53 2.2.2.4. Kế toán chi tiết NVL...............................................................54 2.2.2.4.1. Phương pháp sử dụng......................................................54 2.2.2.4.2. Nội dung ghi chép của thủ kho:......................................55 2.2.2.4.2. Ghi chép tại phòng kế toán..............................................57 2.2.2.5. Kế toán nhập, xuất vật liệu.....................................................57 2.2.2.5.1. Kế toán nhập vật liệu.......................................................58 2.2.5.2. Kế toán xuất vật liệu...............................................................67 2.2.5.3. Tài khoản 152.........................................................................75 2.2.5.4. Kiểm kê, đánh giá lại vật liệu của công ty.............................77 CHƯƠNG 3 Ý KIẾN ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN THIỆN TỔ CHỨC KẾ TOÁN NGUYÊN VẬT LIỆU TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẠT PHƯƠNG...................................................................................................78 3.1. Đánh giá thực trạng tổ chức kế toán NVL của công ty...................78 3.1.1.Ưu điểm..........................................................................................78 3.1.2. Hạn chế:.......................................................................................80 3.2 Các ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán NVL tại công ty cổ phần Đạt Phương.............................................................................82 KẾT LUẬN................................................................................................88 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................90 Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 3 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính LỜI NÓI ĐẦU Nền kinh tế thị trường hoạt động theo các quy luật kinh tế khách quan đã tạo ra một thị trường cạnh tranh khốc liệt mà ở đó để tồn tại và không ngừng lớn mạnh, các doanh nghiệp luôn phải theo đuổi mục tiêu kinh tế cao nhất là lợi nhuận. Thực tế cho thấy các doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả thì mới có thể tồn tại và phát triển. Một câu hỏi đặt ra cho các doanh nghiệp là phải làm gì để đạt lợi nhuận tối đa trong giới hạn năng lực sản xuất của mình. Để giải quyết vấn đề này, các doanh nghiệp phải tìm ra giải pháp tổ chức kinh doanh tối ưu nhất để có thể hoạt động kinh doanh một cách có hiệu quả. Doanh nghiệp phải quan tâm đến tất cả các vấn đề, thực hiện hàng loạt các giải pháp kinh tế để tối đa hoá lợi nhuận, cực tiểu hoá chi phí. Một trong các giải pháp luôn được các doanh nghiệp chú trọng là giải pháp phát huy nội lực. Để thực hiện được các giải pháp phát huy nội lực thì công tác hạch toán kế toán đóng vai trò quan trọng, trong đó hạch toán chi phí NVL được coi là công cụ sắc bén hiệu quả nhất. Trong doanh nghiệp xây dựng, NVL thường chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành sản phẩm. Sử dụng hợp lý, tiết kiệm NVL sẽ làm giảm chi phí, tăng lợi nhuận đáng kể cho doanh nghiệp, điều này phụ thuộc vào phần lớn công tác hạch toán NVL. Vì vậy việc hiểu, vận dụng đúng và sáng tạo trong công tác hạch toán kế toán NVL là vấn đề hàng đầu của doanh nghiệp. Công ty cổ phần Đạt Phương cũng không nằm ngoài quy luật đó. Sử dụng hình thức kế toán tập trung nhưng do đặc điểm sản xuất của công ty là các công trình nằm rải rác ngoài trời nên việc quản lý, giám sát NVL của công ty đang gặp rất nhiều khó khăn. Trong quá trình hạch toán NVL công ty luôn tiến hành mọi biện pháp cải tiến cho phù hợp với tình hình thực tế, tuy nhiên vẫn không tránh khỏi những tồn tại vướng mắc đòi hỏi phải tìm ra phương hướng hoàn thiện. Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 4 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính Sau một thời gian thực tập tại công ty cổ phần Đạt Phương, nhận thấy tầm quan trọng của NVL và những vấn đề chưa hoàn thiện trong công tác kế toán vật liệu, được sự hướng dẫn tận tình của các đồng chí cán bộ phòng ban, nhất là phòng kế toán- tài chính, sự chỉ bảo tận tình của thầy giáo Ngô Xuân Tỵ, em đã tiến hành nghiên cứu đề tài: “Tổ chức công tác kế toán nguyên vật liệu tại công ty cổ phần Đạt Phương”. Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Lý luận chung tổ chức kế toán nguyên vật liệu trong doanh nghiệp Chương 2: Thực trạng tổ chức kế toán nguyên vật liệu tại công ty cổ phần Đạt Phương Chương 3: Ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện công tác kế toán tại công ty cổ phần Đạt Phương Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 5 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính CHƯƠNG 1 LÝ LUẬN CHUNG TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN NGUYÊN VẬT LIỆU TRONG DOANH NGHIỆP 1.1.Sự cần thiết phải tổ chức kế toán nguyên vật liệu trong doanh nghiệp 1.1.1.Khái niệm, đặc điểm nguyên vật liệu NVL trong doanh nghiệp là những đối tượng lao động mua ngoài hoặc tự chế dùng cho mục đích sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp,là những đối tượng lao động được thể hiện dưới dạng vật hoá, chỉ tham gia vào một chu kì sản xuất kinh doanh nhất định và khi tham gia vào quá trình sản xuất dưới tác động của sức lao động chúng bị tiêu hao toàn bộ hoặc thay đổi hình thái vật chất ban đầu để tạo ra hình thái vật chất của sản phẩm và toàn bộ giá trị của vật liệu được chuyểnt hết vào chi phí kinh doanh trong một kì. NVL là yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí sản xuất, do đó nó quyết định chất lượng của cả quá trình sản xuất. Đầu vào có tốt thì đầu ra mới đảm bảo, sản phẩm sản xuất ra mới có chất lượng cao. NVL tồn tại dưới nhiều hình thái vật chất khác nhau, có thế ở thể rắn như sắt, thép,…ở thể lỏng như dầu, xăng, sơn…tuỳ từng loại hình sản xuất. NVL có thể tồn tại ở các dạng như: -NVL ở dạng ban đầu, chưa chịu tác động của bất kì quy trình sản xuất nào. -NVL ở các giai đoạn sản xuất khác: NVL là sản phẩm dở dang, bán thành phẩm để tiếp tục đưa vào sản xuất, chế tạo thành thực thể của sản phẩm. Những đặc điểm trên đã tạo ra những đặc điểm riêng trong công tác hạch toán NVL từ khâu tính giá đến hạch toán chi tiết và hạch toán tổng hợp NVL đồng thời sử dụng và quản lý tốt NVL. 1.1.2.Yêu cầu quản lý nguyên vật liệu Với tỷ trọng chiếm khoảng 60-70% tổng chi phí, NVL cần được quản lý thật tốt. Nếu doanh nghiệp biết sử dụng NVL một cách tiết kiệm, hợp lý thì sản phẩm làm ra càng có chất lượng tốt mà giá thành lại hạ tạo ra mối tương quan có lợi cho doanh nghiệp trên thị trường. Quản lý NVL càng khoa học thì cơ hội đạt hiệu quả kinh tế càng cao. Với vai trò như vậy nên yêu cầu quản lý Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 6 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính NVL cần chặt chẽ trong tất cả các khâu từ khâu thu mua, dự trữ và bảo quản đến khâu sử dụng. -Trong khâu thu mua: các doanh nghiệp phải thường xuyên tiến hành thu mua NVL để đáp ứng kịp thời cho quá trình sản xuất, chế tạo sản phẩm và các nhu cầu khác của doanh nghiệp. Tại đây đòi hỏi phải quản lý chặt chẽ về khối lượng, quy cách, chủng loại và giá cả. -Trong khâu dự trữ và bảo quản: để quá trình sản xuất được liên tục phải dự trữ NVL đầy đủ, không gây gián đoạn sản xuất nhưng cũng không được dự trữ quá lượng cần thiết gây ứ đọng vốn, tốn diện tích. Đồng thời phải thực hiện đầy đủ chế độ bảo quản theo tính chất lý hoá học của vật liệu. -Trong khâu sử dụng: doanh nghiệp cần tính toán đầy đủ, chính xác, kịp thời giá NVL có trong giá vốn của thành phẩm. Do vậy trong khâu sử dụng phải tổ chức tốt việc ghi chép phản ánh tình hình xuất dùng và sử dụng NVL trong sản xuất kinh doanh đảm bảo sử dụng tiết kiệm, hiệu quả. 1.1.3.Nhiệm vụ kế toán nguyên vật liệu Để có thể đáp ứng yêu cầu quản lý, tổ chức kế toán NVL cần phải thực hiện tốt các nhiệm vụ sau: -Tổ chức hệ thống chứng từ cần tuân thủ các quy định về mẫu của Bộ Tài chính, thời gian lập, trình tự luân chuyển, bảo quản và lưu trữ chứng từ. Trình tự luân chuyển phải đảm bảo cung cấp đầy đủ thông tin cho những người quản lý NVL, bảo đảm sự an toàn cho chứng từ, cập nhật vào sổ kế toán đầy đủ, kịp thời, tránh sự trùng lặp hoặc luân chuyển chứng từ qua những khâu không cần thiết và phải giảm thời gian luân chuyển chứng từ tới mức thấp nhất. -Hệ thống tài khoản kế toán vận dụng phải đảm bảo nguyên tắc thống nhất và nguyên tắc thích ứng. Tài khoản tổng hợp của doanh nghiệp xây dựng căn cứ vào chế độ kế toán và thống nhất chung theo chế độ ban hành. Bên cạnh đó các tài khoản chi tiết được xây dựng dựa trên đặc điểm riêng của Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 7 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính doanh nghiệp sao cho phù hợp với công tác kế toán của doanh nghiệp và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho công tác kế toán. -Tổ chức hệ thống sổ sách kế toán NVL cũng cần đảm bảo hai nguyên tắc thống nhất và thích ứng, xây dựng đầy đủ các loại sổ bắt buộc do Bộ Tài chính ban hành đồng thời xây dựng các loại sổ phục vụ cho quản lý NVL cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời. -Các báo cáo về NVL cũng cần được xây dựng theo đúng chế độ kế toán ban hành, đảm bảo lập đúng kỳ và được chuyển đến các bộ phận chức năng quản lý NVL. Cụ thể đối với từng khâu hạch toán NVL cần: -Ghi chép, tính toán, phản ánh chính xác, trung thực, kịp thời số lượng, chất lượng, giá mua thực tế của NVL nhập kho. -Tập hợp và phản ánh đầy đủ, chính xác, kịp thời số lượng, giá trị NVL xuất kho, kiểm tra việc chấp hành các định mức tiêu hao NVL. -Phân bổ hợp lý giá trị NVL sử dụng vào các đối tượng tập hợp chi phí sản xuất kinh doanh. -Tính toán và phản ánh chính xác số lượng và giá trị NVL tồn kho, phát hiện kịp thời NVL thừa, thiếu, kém phẩm chất, ứ đọng để doanh nghiệp có biện pháp xử lý kịp thời hạn chế đến mức tối đa thiệt hại có thể xảy ra. 1.2.Phân loại và đánh giá nguyên vật liệu 1.2.1.Phân loại nguyên vật liệu Trong các doanh nghiệp, NVL rất đa dạng và phong phú, mỗi loại có một vai trò, công dụng và tính năng khác nhau. Vì vậy để quản lý NVL một cách có hiệu quả, các doanh nghiệp cần tiến hành phân loại NVL. Tuỳ theo Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 8 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính yêu cầu quản lý và đặc điểm sản xuất kinh doanh mà có các cách phân loại khác nhau. * Theo công dụng của NVL - NVL chính: là đối tượng lao động chủ yếu cấu thành nên thực thể của sản phẩm. Toàn bộ giá trị của NVL chính được chuyển vào giá trị sản phẩm mới. -Vật liệu phụ: là các loại vật liệu được sử dụng trong sản xuất để làm tăng chất lượng sản phẩm, hoàn chỉnh sản phẩm hoặc phục vụ cho công việc quản lý sản xuất, bao gói sản phẩm…Các loại vật liệu này không cấu thành nên thực thể sản phẩm. -Nhiên liệu: là những thứ có tác dụng cung cấp nhiệt lượng trong quá trình sản xuất kinh doanh, phương tiện vận tải,… -Phụ tùng thay thế:là những vật tư dùng để thay thế, sửa chữa máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải… -Vật liệu và thiết bị xây dựng cơ bản: là những vật tư được sử dụng cho công việc xây dựng cơ bản.Đối với thiết bị xây dựng cơ bản bao gồm thiết bị cần lắp, không cần lắp, công cụ, khí cụ và vật kết cấu dùng để lắp đặt cho công trình xây dựng cơ bản. -Vật liệu khác: là các loại vật liệu không được xếp vào các loại trên.Chủ yếu là các loại phế liệu thu hồi từ quá trình sản xuất hoặc từ thanh lý tài sản cố định. * Theo nguồn gốc -Nguyên liệu vật liệu mua ngoài: là loại NVL không do doanh nghiệp tự sản xuất mà do mua ngoài từ thị trường trong nước hoặc nhập khẩu. -Nguyên liệu, vật liệu tự chế: là loại NVL do doanh nghiệp tự tạo ra để phục vụ nhu cầu sản xuất. -Nguyên liệu, vật liệu khác: là loại NVL được hình thành do được biếu, tặng, góp vốn liên doanh. * Theo mục đích và nơi sử dụng Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 9 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính -NVL trực tiếp dùng cho sản xuất kinh doanh -NVL dùng cho công tác quản lý. -NVL dùng cho các mục đích khác. 1.2.2.Đánh giá nguyên vật liệu 1.2.2.1.Nguyên tắc chung đánh giá Tính giá NVL là một khâu quan trọng trong việc tổ chức hạch toán NVL. Tính giá NVL là việc dùng thước đo tiền tệ để biểu hiện giá trị của NVL theo những nguyên tắc nhất định. Nguyên tắc tính giá NVL: áp dụng điều 04 chuẩn mực kế toán Việt Nam số 02 về hàng tồn kho được ban hành theo Quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2001 của Bộ Tài chính: " Hàng tồn kho được tính theo giá gốc. Trường hợp giá trị thuần có thể thực hiện được thấp hơn giá gốc thì phải tính theo giá trị thuần có thể thực hiện được". Trong đó: -Giá gốc NVL bao gồm: chi phí thu mua, chi phí chế biến và các chi phí liên quan trực tiếp khác phát sinh để được NVL ở địa điểm và trạng thái hiện tại. -Giá trị thuần có thể thực hiện được: là giá bán ước tính của NVL trong kỳ sản xuất kinh doanh bình thường trừ (-) chi phí ước tính để hoàn thành sản phẩm và chi phí ước tính cần thiết cho việc tiêu thụ chúng. -Chi phí mua NVL bao gồm giá mua, các loại thuế không hoàn lại, chi phí vận chuyển bốc xếp, bảo quản trong quá trình mua NVL trừ ra các khoản chiết khấu thương mại và giảm giá hàng mua. -Chi phí chế biến NVL bao gồm các chi phí có liên quan trực tiếp đến sản xuất chế biến ra các loại NVL đó. -Trường hợp sản xuất nhiều loại NVL trên cùng một quy trình công nghệ trong cùng một thời gian mà không thể tách được các chi phí chế biến thì phải phân bổ các chi phí này theo tiêu chuẩn thích hợp. -Trường hợp có sản phẩm phụ thì giá trị sản phẩm phụ được tính theo giá trị thuần có thể thực hiện được, giá trị này đựơc loại khỏi chi phí chế biến đã tập hợp chung cho sản phẩm chính. Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 10 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính -Các khoản chi phí NVL, chi phí nhân công và các khoản chi phí khác phát sinh trên mức bình thường, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp không được tính vào giá gốc của NVL. 1.2.2.2.Tính giá thực tế NVL nhập kho, xuất kho 1.2.2.2.1.Tính giá thực tế NVL nhập kho Giá thực tế của NVL nhập kho được tính tuỳ vào từng nguồn nhập. -Vật liệu mua ngoài: trị giá vốn thực tế bao gồm: Giá mua ghi trên hoá đơn (cả thuế nhập khẩu - nếu có) cộng với các chi phí mua thực tế. Chi phí mua thực tế gồm chi phí vận chuyển, bốc xếp, phân loại, bảo hiểm, công tác phí của cán bộ mua hàng, chi phí của bộ phận mua hàng độc lập và hao hụt tự nhiên trong định mức thuộc quá trình mua NVL. -NVL tự chế biến:trị giá vốn thực tế bao gồm giá thực tế của NVL xuất chế biến cộng với chi phí chế biến. -NVL thuê ngoài gia công: trị giá vốn thực tế bao gồm giá thực tế của NVL xuất thuê ngoài chế biến, chi phí vận chuyển từ doanh nghiệp đến nơi thuê chế biến và ngược lại, chi phí thuê gia công chế biến. -NVL nhận vốn góp liên doanh, vốn góp cổ phần: trị giá vốn thực tế là giá được các bên tham gia liên doanh, góp vốn chấp nhận. -NVL được biếu, tặng, viện trợ: giá thực tế tính theo giá thị trưòng tương đương cộng (+) các chi phí liên quan đến việc tiếp nhận. -Phế liệu thu hồi từ sản xuất: giá thực tế tính theo giá đánh giá hoặc giá thị trường. 1.2.2.2.2.Tính giá thực tế NVL xuất kho Theo chuẩn mực kế toán số 02 – Hàng tồn kho, tính trị giá NVL xuất kho được thực hiện theo các phương pháp sau: -Phương pháp tính theo giá đích danh. -Phương pháp bình quân gia quyền tại thời điểm xuất kho cuối kì. -Phương pháp nhập trước, xuất trước (FIFO). -Phương pháp nhập sau, xuất trước (LIFO). Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 11 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính Việc áp dụng phương pháp nào để tính giá trị NVL xuất kho là do doanh nghiệp tự quyết định. Song, cần đảm bảo sự nhất quán trong niên độ kế toán và phải thuyết minh trong báo cáo tài chính. * Phương pháp tính theo đơn giá bình quân gia quyền - Theo phương pháp này, giá thực tế của vật liệu xuất dùng trong kỳ được tính theo giá đơn vị bình quân của từng loại NVL đầu kỳ và từng loại NVL được mua trong kỳ, giá trị trung bình có thể tính theo thời kỳ hoặc mỗi khi nhập một lô hàng về, phụ thuộc vào tình hình của doanh nghiệp. Giá thực tế NVL xuất kho = Giá bình quân 1 đơn vị NVL x Lượng NVL xuất kho  Cách 1: Phương pháp giá đơn vị bình quân cả kỳ dự trữ: Đơn giá bình quân của vật liệu xuất kho = Giá trị vật tư tồn đầu kì Số lượng vật tư tồn đầu kỳ + + Giá trị vật tư nhập kho trong kỳ Số lượng nhập kho trong kỳ Phương pháp này đơn giản, dễ làm, giảm nhẹ việc hạch toán chi tiết NVL, nhưng công việc hạch toán lại dồn vào cuối kỳ hạch toán nên ảnh hưởng đến tiến độ của khâu kế toán khác, đồng thời sử dụng phương pháp này phải tiến hành tính giá theo từng danh điểm NVL, phương pháp này áp dụng với những doanh nghiệp có ít danh điểm NVL nhưng số lần nhập, xuất của mỗi danh điểm nhiều  Cách 2: Phương pháp giá đơn vị bình quân sau mỗi lần nhập. - Sau mỗi lần nhập, kế toán xác định lại giá bình quân cho từng danh điểm NVL. Căn cứ vào đơn giá bình quân và lượng NVL xuất kho giữa 2 lần nhập kế tiếp để kế toán xác định giá thực tế NVL xuất kho. Đơn giá thực Trị giá thực tế của NVL tồn kho sau mỗi lần nhập tế bình quân = sau mỗi lần SL th Số lượng thực tế của NVL tồn kho sau mỗi lần nhập nhập Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 12 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính - Phương pháp này cho phép kế toán tính giá NVL xuất kho kịp thời nhưng khối lượng tính toán nhiều và phải tiến hành tính toán theo từng danh điểm NVL. Phương pháp này chỉ sử dụng ở những doanh nghiệp có ít danh điểm NVL và số lần nhập của mỗi loại không nhiều. - Phương pháp này có thể thực hiện trong cả tháng và liên hoàn trong tháng. * Phương pháp nhập trước, xuất trước ( FIFO) Theo phương pháp này, giả thiết rằng số vật liệu vào nhập trước thì xuất trước, xuất hết số nhập trước mới đến số nhập sau theo giá thực tế của lô hàng xuất. Và do vậy giá trị vật liệu tồn kho cuối kỳ sẽ là giá thực tế của vật liệu mua vào sau cùng. Như vậy nếu giá cả có xu hướng tăng thì giá trị hàng tồn kho cuối kì sẽ gần sát với thực tế tại thời điểm cuối kì, do đó gía trị hàng tồn kho sẽ cao, gía trị xuất vật liệu sử dụng sẽ nhỏ đi, nên giá thành sẽ giảm, lợi nhuận trong kì sẽ tăng. Ngược lại nếu giá cả có xu hướng giảm thì chi phí vật liệu trong kì sẽ lớn dẫn đến lợi nhuận giảm và giá trị hàng tồn kho cuối kì nhỏ, sát với giá thực tế tại thời điểm này.Phương pháp này thích hợp trong trường hợp giá cả ổn định hoặc có xu hướng giảm. Giá thực tế NVL xuất kho = Số lượng xuất kho của từng lần nhập kho x Đơn giá tính theo từng lần nhập * Phương pháp nhập sau, xuất trước ( LIFO) Theo phương pháp này, giả thiết vật liệu nào nhập kho sau cũng sẽ xuất trước và những vật liệu tồn kho cuối kỳ sẽ gồm vật liệu mua vào đầu kỳ, ngược lại với phương pháp nhập trước xuất trước ở trên, phương pháp nhập sau xuất trước thích hợp trong trường hợp lạm phát Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 13 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính * Phương pháp tính theo giá thực tế đích danh (phương pháp thực tế) Phương pháp này thích hợp với những doanh nghiệp có điều kiện bảo quản riêng từng lô NVL nhập kho. Vì vậy khi xuất kho lô nào thì tính theo giá thực tế nhập kho đích danh của lô đó. Phương pháp này có ưu điểm là công tác tính giá NVL được thực hiện kịp thời và thông qua việc tính giá NVL xuất kho, kế toán có thể theo dõi được thời hạn bảo quản của từng lô NVL. Nhược điểm : Rất phức tạp vì mỗi lần xuất kho, phải tính đến hoá đơn của vật liệu nhập kho hoá đơn đó Tuy nhiên, để áp dụng phương pháp này, thì điều kiện cốt yếu là hệ thống kho tàng của doanh nghiệp cho phép bảo quản riêng từng lô NVL nhập kho. Phương pháp này còn có tên là phương pháp đặc điểm riêng và thường sử dụng với loại vật liệu có giá trị cao và có tính tách biệt. 1.3.Kế toán chi tiết nguyên vật liệu 1.3.1.Yêu cầu và mục đích kế toán chi tiết nguyên vật liệu Kế toán chi tiết NVL là việc theo dõi, ghi chép sự biến động nhập xuất tồn kho của từng thứ vật liệu sử dụng trong sản xuất kinh doanh nhằm cung cấp thông tin chi tiết để quản trị từng danh điểm vật tư. Hàng ngày hoặc định kỳ, khi nhận được các chứng từ nhập, xuất, tồn kho NVL kế toán phải kiểm tra và phản ánh tình hình nhập xuất tồn kho của từng thứ NVL ở từng kho vào các sổ (thẻ) kế toán chi tiết cần thiết cả về mặt số lượng và giá trị. Sau đó tổng hợp và tính toán giá trị NVL xuất kho theo từng đối tượng sử dụng, mục đích sử dụng để lập định khoản và phản ánh vào các tài khoản có liên quan. Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 14 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính 1.3.2.Các phương pháp kế toán chi tiết nguyên vật liệu Hiện nay, việc hạch toán chi tiết NVL giữa kho và phòng kế toán được thực hiện theo các phương pháp sau: + Phương pháp ghi thẻ song song. + Phương pháp sổ số dư. + Phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển 1.3.2.1. Hạch toán chi tiết vật liệu theo phương pháp ghi thẻ song song Phương pháp ghi thẻ song song nghĩa là tiến hành theo dõi chi tiết vật liệu song song cả ở kho và phòng kế toán theo từng thứ vật liệu với cách ghi chép gần như nhau chỉ khác ở chỗ thủ kho chỉ theo dõi tình hình nhập, xuất, tồn kho vật liệu theo chỉ tiêu số lượng, còn kế toán theo dõi cả chỉ tiêu giá trị trên sổ chi tiết vật liệu là các chứng từ nhập, xuất, tồn kho do thủ kho gửi đến sau khi kế toán đã kiểm tra lại, đối chiếu với thủ kho.Ngoài ra để các số liệu đối chiếu kiểm tra với kế toán tổng hợp cần phải tổng hợp số liệu kế toán chi tiết vào bảng tổng hợp nhập, xuất, tồn kho vật liệu cho từng nhóm vật liệu. Có thể khái quát nội dung, trình tự hạch toán chi tiết vật liệu theo phương pháp thẻ song song theo sơ đồ sau Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 15 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính Sơ đồ 1.1: Kế toán chi tiết NVL theo phương pháp thẻ song song. Chứng từ nhập Thẻ kho Số (thẻ) KT chi tiết Bảng tổng hợp NVL Chứng từ xuất Kế toán tổng hợp Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng 1.3.2.2. Hạch toán chi tiết NVL theo phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển - Ở kho:Thủ kho cũng tiến hành ghi chép, phản ánh tình hình nhập, xuất, tồn kho vật liệu như phương pháp thẻ song song. - Ở phòng kế toán: Kế toán mở sổ đối chiếu luân chuyển để ghi chép tình hình nhập, xuất, tồn kho của từng loại vật liệu ở từng kho dùng cho cả năm nhưng mỗi tháng chỉ ghi 1 lần vào cuối tháng. Cuối kỳ trên cơ sở phân loại chứng từ nhập xuất theo từng danh điểm NVL và từng kho kế toán lập bảng kê nhập vật liệu, xuất vật liệu và dựa vào bảng kê này để ghi sổ đối chiếu tổng lượng nhập của từng thẻ kho với sổ đối chiếu luân chuyển, đồng thời từ sổ đối chiếu luân chuyển để đối chiếu với số liệu kế toán tổng hợp vật liệu. Sổ dược dùng để ghi chép và thưo dõi theo từng kho, từng loại vật tư trong cả tháng. Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 16 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính Sơ đồ 1.2: Kế toán chi tiết NVL theo phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển Chứng từ nhập Phiếu giao nhận chứng từ nhập Thẻ kho Bảng luỹ kế N-X-T kho vật liệu Bảng tổng hợp N-X- T kho vật liệu Phiếu giao nhận chứng từ xuất Kế toán tổng hợp Sổ số dư Chứng từ xuất Ghi chú: Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 17 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính 1.3.2.3. Phương pháp sổ số dư - Nguyên tắc hạch toán: ở kho theo dõi từng thứ NVL, phòng kế toán chỉ theo dõi từng nhóm NVL. - Ở kho: Thủ kho cũng dùng thẻ kho để ghi chép tình hình nhập, xuất, tồn theo chỉ tiêu hiện vật, cuối tháng, thủ kho còn sử dụng sổ số dư để ghi chép số tồn kho của vào cuối kỳ theo chỉ tiêu số lượng hoặc hiện vật. - Ở phòng kế toán: Kế toán dựa vào số lượng nhập xuất của từng danh điểm NVL được tổng hợp từ các chứng từ nhập xuất mà kế toán nhận được khi kiểm tra các kho theo định kỳ 3,5 hoặc 10 ngày một lần kèm theo phiếu giao nhận chứng từ và giá hạch toán để tính trị giá thành tiền NVL nhập, xuất theo từng danh điểm, từ đó ghi vào bảng luỹ kế nhập, xuất, tồn (bảng này được mở theo từng kho) cuối kỳ tiến hành tính tiền trên sổ số dư do thủ khi chuyển đến và đối chiếu tồn kho từng danh điểm NVL trên sổ số dư với tồn kho trên bảng luỹ kế nhập, xuất, tồn. Từ bảng luỹ kế nhập, xuất tồn kế toán lập bảng tổng hợp nhập, xuất tồn vật liệu để đối chiếu với sổ kế toán tổng hợp về vật liệu. Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 18 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính Sơ đồ 1.3: Kế toán chi tiết NVL theo phương pháp sổ số dư Chứng từ nhập Bảng kê nhập VL Thẻ kho Sổ đối chiếu luân chuyển Chứng từ xuất Ghi chú: Kế toán tổng hợp Bảng kê xuất VL Ghi hàng ngày Ghi cuối tháng Ghi cuối tháng Đối chiếu, kiểm tra 1.4. Kế toán tổng hợp nguyên vật liệu 1.4.1. Kế toán tổng hợp nguyên vật liệu theo phương pháp kê khai thường xuyên - Khái niệm: Phương pháp kê khai thường xuyên là việc nhập xuất NVL được thực hiện thường xuyên liên tục căn cứ vào các chứng từ nhập, xuất kho để ghi vào tài khoản NVL. - Tài khoản kế toán sử dụng. TK 152: “ Nguyên liệu, vật liệu” TK này phản ánh số hiện có và tình hình tăng giảm NVL theo giá trị vốn thực tế. TK 152 có thể mở chi tiết thành các TK cấp 2, cấp 3...theo từng loại, nhóm, thứ, vật liệu tuỳ thuộc vào yêu cầu quản lý của doanh nghiệp như: - TK 1521: NVL chính. - TK 1522: NVL phụ. Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 19 Luận văn cuối khoá Học viện tài chính - TK 1523: Nhiên liệu. - TK 1524: Phụ tùng thay thế. - TK 1525: Vật liệu và thiết bị XDCB. - TK 1528: Vật liệu khác. Ngoài ra còn sử dụng một số tài khoản khác như TK 151, 159, 111, 112… -Trình tự kế toán: Sv: Cao Thị Thu Giang Lớp: CQ 45/21.10 20