Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Tình hình thực hiện các tiêu chí hạ tầng kinh tế xã hội trong xây dựng nông thô...

Tài liệu Tình hình thực hiện các tiêu chí hạ tầng kinh tế xã hội trong xây dựng nông thôn mới ở xã quảng phú, huyện quảng điền, tỉnh thừa thiên huế đến năm 2013

.PDF
99
254
80

Mô tả:

ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ & PHÁT TRIỂN tế H uế ---------------- h KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC in TÌNH HÌNH THỰC HIỆN CÁC TIÊU CHÍ HẠ TẦNG cK KINH TẾ-XÃ HỘI TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở XÃ QUẢNG PHÚ HUYỆN QUẢNG ĐIỀN TỈNH ng Đ ại họ THỪA THIÊN HUẾ ĐẾN NĂM 2013 Giảng viên hướng dẫn: ườ Sinh viên thực hiện: Tr Hồ Thị Thúy Lan ThS. Nguyễn Lê Hiệp Lớp: K44 KTNN Niên khóa: 2010 - 2014 Huế, 5/2012 1 Lời cảm ơn! Khóa luận này là một trong những thành quả học tập của tôi trong 4 năm học tại giảng đường trường Đại học. Để có thể hoàn thành được khóa luận này ngoài uế sự nổ lực cố gắng của bản thân, tôi còn nhận được sự giúp đỡ của nhiều người. Trước hết, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám hiệu nhà trường, tế H khoa Kinh tế & phát triển, cùng toàn thể quý thầy cô trong trường Đại học Kinh tế Huế đã tận tình dạy dỗ, cung cấp cho tôi nhiều kiến thức bổ ích, tạo điều kiện cho tôi có nền tảng vững chắc bước vào đời. h Đặc biệt tôi xin bày tỏ lời biết ơn sâu sắc đến thầy giáo ThS. Nguyễn Lê Hiệp, in là người đã tận tình hướng dẫn, góp ý kiến và truyền đạt kiến thức cho tôi hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này. cK Tiếp theo tôi xin gửi lời cảm ơn đến UBND xã Quảng Phú, người dân xã Quảng Phú đã tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực tập tại địa phương. họ Cuối cùng tôi xin được + nghiệm, trình độ năng lực của bản thân còn hạn chế nên đề tài không thể tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự chỉ Đ ại bảo, đóng góp ý kiến của quý thầy cô, quý cơ quan để tôi có điều kiện bổ sung, nâng cao kiến thức của mình, phục vụ tốt hơn công tác thực tế sau này. Xin chân thành cảm ơn! ng Huế, tháng 5 năm 2014 Tr ườ Hồ Thị Thúy Lan i MỤC LỤC LỜI CÁM ƠN...................................................................................................................i uế MỤC LỤC .......................................................................................................................ii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU........................................................vi tế H DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ VÀ ĐỒ THỊ ......................................................................vii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU................................................................................ viii TÓM TẮT NGHIÊN CỨU ............................................................................................ix PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................................................................1 h 1.Tính cấp thiết của đề tài................................................................................................1 in 2.Mục tiêu nghiên cứu .....................................................................................................2 3.Phương pháp nghiên cứu ..............................................................................................3 cK 4.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................................4 PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................5 họ CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHƯƠNG TRÌNH NÔNG THÔN MỚI.........................................................................................................5 1.1.Cơ sở lý luận..............................................................................................................5 Đ ại 1.1.1.Những vấn đề về nông thôn....................................................................................5 1.1.1.1.Khái niệm về nông thôn ......................................................................................5 1.1.1.2.Đặc trưng của nông thôn .....................................................................................5 ng 1.1.1.3.Khái niệm về mô hình NTM ...............................................................................6 1.1.1.4.Sự khác biệt giữa nông thôn trước đây và NTM .................................................7 ườ 1.1.1.5.Sự cần thiết phải xây dựng NTM ........................................................................8 1.1.2.Khái niệm hạ tầng KT-XH, hạ tầng KT-XH nông thôn và vai trò của hạ tầng Tr KT-XH trong phát triển NTM .......................................................................................11 1.1.2.2.Khái niệm hạ tầng KT - XH nông thôn .............................................................11 1.1.2.3.Vai trò của hạ tầng KT - XH đối với quá trình CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn .......................................................................................................................11 1.1.3.Các chỉ tiêu đánh giá quá trình xây dựng NTM ...................................................12 1.2.Cơ sở thực tiễn.........................................................................................................19 ii 1.2.1.Kinh nghiệm xây dựng NTM ở một số nước .......................................................19 1.2.2.Tình hình xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế ..............................21 1.2.3.Tình hình xây dựng NTM trên toàn huyện Quảng Điền .....................................22 CHƯƠNG II : TÌNH HÌNH THỰC HIỆN CÁC TIÊU CHÍ HẠ TẦNG KINH TẾ- XÃ uế HỘI TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI Ở XÃ QUẢNG PHÚ, HUYỆN QUẢNG ĐIỀN, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ ĐẾN NĂM 2013 ...................................23 tế H 2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội xã Quảng Phú ................................................23 2.1.1. Điều kiện tự nhiên ..............................................................................................23 2.1.2. Điều kiện kinh tế- xã hội ....................................................................................25 2.1.2.1. Dân số, nguồn lao động của xã Quảng Phú......................................................25 h 2.1.2.2. Tình hình sử dụng đất đai của xã Quảng Phú qua 3 năm.................................26 in 2.1.2.3. Tình hình phát triển kinh tế-xã hội của xã Quảng Phú.....................................28 cK 2.1.3. Những thuận lợi, khó khăn trong quá trình thực hiện CT NTM ở xã Quảng Phú30 2.1.3.1. Thuận lợi...........................................................................................................30 2.1.3.2. Khó khăn...........................................................................................................31 họ 2.2. Quy hoạch phát triển hạ tầng KT-XH ở xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế tới năm 2015.......................................................................................31 2.3. Tình hình thực hiện phát triển quy hoạch hạ tầng KT-XH của xã Quảng Phú qua 3 Đ ại năm (2011- 2013) ..........................................................................................................36 2.3.1. Tình hình quy hoạch phát triển giao thông của xã Quảng Phú đến năm 2013....36 2.3.1.1. Kết quả phát triển GTVT của xã đến năm 2013 so với trước khi quy hoạch ng phát triển NTM ..............................................................................................................36 2.3.1.3. Các công việc cần hoàn chỉnh tới 2015 cho phát triển giao thông của xã .......40 ườ 2.3.2. Tình hình thực hiện quy hoạch phát triển mạng lưới thủy nông của xã Quảng Phú đến năm 2013 .........................................................................................................41 Tr 2.3.2.1. Kết quả phát triển mạng lưới thủy nông của xã đến năm 2013 so với trước khi quy hoạch phát triển NTM ............................................................................................41 2.3.3. Tình hình thực hiện quy hoạch phát triển mạng lưới điện của xã Quảng Phú đến năm 2013 .......................................................................................................................44 2.2.3.1. Kết quả phát triển quy hoạch mạng lưới điện đến năm 2013 so với trước khi quy hoạch phát triển NTM ............................................................................................44 iii 2.2.3.2 Nguồn kinh phí thực hiện ..................................................................................46 2.2.3.3 Các công việc cần hoàn chỉnh đến năm 2015 cho phát triển mạng lưới điện của xã ...................................................................................................................................46 2.2.3.4 Những tồn tại cần khắc phục .............................................................................47 uế 2.3.4. Tình hình quy hoạch phát triển trường học của xã Quảng Phú đến năm 2013 ...47 2.3.4.1. Kết quả thực hiện quy hoạch trường học của xã đến năm 2013 so với trước khi tế H quy hoạch phát triển NTM ............................................................................................47 2.3.4.2 Kinh phí thực hiện .............................................................................................51 2.3.4.3 Các công việc cần hoàn chỉnh đến năm 2015 cho phát triển hệ thống trường học của xã Quảng Phú ...................................................................................................51 h 2.3.5 Tình hình thực hiện quy hoạch phát triển cơ sở vật chất văn hóa của xã Quảng in Phú đến năm 2013 ........................................................................................................53 2.3.5.1 Kết quả quy hoạch phát triển cơ sở vật chất văn hóa năm 2013 so với trước khi cK có quy hoạch phát triển NTM........................................................................................53 2.3.5.2 Kinh phí thực hiện .............................................................................................54 2.3.5.3 Các công việc cần hoàn chỉnh đến năm 2015 cho phát triển cơ sở vật chất văn họ hóa của xã ......................................................................................................................56 2.3.5.4 Các tồn tại cần khắc phục ..................................................................................56 Đ ại 2.3.6. Tình hình thực hiện quy hoạch phát triển chợ nông thôn của xã Quảng Phú đến năm 2013 .......................................................................................................................57 2.3.6.1. Kết quả quy hoạch phát triển chợ nông thôn năm 2013 so với trước khi có quy hoạch phát triển NTM ...................................................................................................57 ng 2.3.6.2 Các công việc cần hoàn chỉnh đến năm 2015 cho phát triển chợ nông thôn của xã ...................................................................................................................................57 ườ 2.3.6.3 Các vấn đề tồn tại cần khắc phục ......................................................................58 2.3.7. Tình hình thực hiện quy hoạch phát triển bưu điện của xã Quảng Phú đến năm Tr 2013 ...............................................................................................................................58 2.3.7.1 Kết quả quy hoạch phát triển bưu điện của xã đến năm 2013 so với trước khi có quy hoạch phát triển NTM ............................................................................................58 2.3.7.2. Các công việc cần hoàn chỉnh đến năm 2015 cho phát triển bưu điện xã .....59 2.3.7.3 Các tồn tại cần khắc phục .................................................................................59 iv 2.3.8. Tình hình thực hiện quy hoạch phát triển nhà ở dân cư của xã Quảng Phú đến năm 2013 .......................................................................................................................59 2.3.8.1. Kết quả quy hoạch phát triển nhà ở dân cư năm 2013 so với trước khi có quy hoạch phát triển NTM ...................................................................................................59 uế 2.3.8.2 Các công việc cần hoàn chỉnh đến năm 2015 cho phát triển nhà ở dân cư của xã .............................................................................................................................60 tế H 2.3.8.3. Các tồn tại cần khắc phục .................................................................................61 2.4. Ý kiến của người dân trong quá trình thực hiện các nội dung xây dựng NTM về hạ tầng KT-XH ở xã Quảng Phú ...................................................................................62 2.4.1. Hiểu biết của người dân về chương trình NTM ..................................................62 h 2.4.2. Sự tham gia của người dân vào việc quy hoạch phát triển hạ tầng KT-XH........63 in 2.4.3.Đánh giá của người dân về các vấn đề liên quan đến CT NTM ..........................65 2.4.4.Đánh giá chung về CT NTM ................................................................................68 cK 2.4.5.Ý kiến của người dân............................................................................................69 CHƯƠNG III : ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ........................................................70 3.1. Định hướng ............................................................................................................70 họ 3.2. Giải pháp................................................................................................................70 3.2.1. Giải pháp về tổ chức thực hiện............................................................................71 Đ ại 3.2.2.Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động ....................................................71 3.2.3. Huy động tối đa tất cả nguồn lực xây dựng NTM..............................................72 3.2.4. Giải pháp về quy hoạch phát triển hạ tầng KT-XH............................................72 3.2.5. Giải pháp về kỹ thuật và công nghệ ...................................................................73 ng 3.2.6. Các giải pháp khác...............................................................................................73 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.....................................................................74 ườ 3.1. Kết luận..................................................................................................................74 3.2. Kiến nghị ...............................................................................................................75 Tr 3.2.1. Đề xuất đối với tỉnh Thừa Thiên Huế..................................................................76 3.2.2. Đối với huyện Quảng Điền..................................................................................76 3.2.3. Đối với UBND xã Quảng Phú.............................................................................76 3.2.4. Đối với người dân................................................................................................77 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................78 PHỤ LỤC ......................................................................................................................80 v Công nghiệp hóa- hiện đại hóa NTM Nông thôn mới CT NTM Chương trình nông thôn mới KT-XH Kinh tế- xã hội VH-XH Văn hóa- xã hội CSHT Cơ sở hạ tầng TƯ Trung ương HTX Hợp tác xã HĐND Hội đồng nhân dân UBND Ủy ban nhân dân GDP Tổng sản lượng quốc nội h in cK MTQG Mục tiêu quốc gia Đơn vị tính họ ĐVT GTVT Giao thông vận tải Lao động Đ ại LĐ THCS tế H CNH-HĐH uế DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU Trung học cơ sở Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Bộ VH-TT-DL Bộ Văn hóa-Thể thao-Du lịch Tr ườ ng UBMTTQVN vi DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ VÀ ĐỒ THỊ Bản đồ 1: Bản đồ hành chính huyện Quảng Điền tỉnh Thừa Thiên Huế ......................23 Biểu đồ 1: Cách thức người dân tiếp cận chương trình NTM.......................................62 Tr ườ ng Đ ại họ cK in h tế H uế Biểu đồ 2: Đánh giá chung về chương trình NTM........................................................68 vii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1: Bộ tiêu chí đánh giá nông thôn mới.................................................................13 Bảng 2: Đánh giá theo 19 tiêu chí ở tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2013....................21 uế Bảng 3: Tình hình dân số và lao động của xã Quảng Phú từ năm 2011 – 2013 ...........25 Bảng 4: Tình hình sử dụng đất đai của xã Quảng Phú qua 3 năm (2011-2013) ...........27 tế H Bảng 5: Kết quả sản xuất kinh doanh của xã Quảng Phú qua 3 năm( 2011-2013).......29 Bảng 6: Hiện trạng và quy hoạch hạ tầng KT-XH của xã Quảng Phú giai đoạn 2010-2015.........................................................................................................32 Bảng 7: Thực trạng theo Bộ tiêu chí quốc gia đến năm 2013 .......................................33 h Bảng 8: Kết quả đầu tư xây dựng các tuyến đường ngõ xóm ở các thôn theo quy in định đường loại A và loại B (mặt đường 3,5-4m) cụ thể như sau: ..................38 cK Bảng 9: Tổng hợp nguồn kinh phí để thực hiện quy hoạch phát triển giao thông của xã Quảng Phú ...................................................................................................39 Bảng 10: Kết quả phát triển mạng lưới thủy nông của xã đến năm 2013 so với trước họ khi quy hoạch phát triển NTM .........................................................................42 Bảng 11: Tổng nguồn kinh phí để thực hiện phát triển mạng luới thuỷ nông của xã ...43 Bảng 12: Kết quả phát triển mạng lưới điện của xã đến năm 2013 so với trước khi Đ ại quy hoạch phát triển NTM ...............................................................................45 Bảng 13:Kết quả phát triển hệ thống giáo dục của xã đến năm 2013 so với trước khi quy hoạch phát triển NTM ...............................................................................48 ng Bảng 14: Nguồn kinh phí để thực hiện quy hoạch trường học của xã Quảng Phú .......51 Bảng 15: Kết quả quy hoạch phát triển cơ sở vật chất văn hóa năm 2013 so với ườ trước khi có quy hoạch phát triển NTM...........................................................54 Bảng 16: Kinh phí để thực hiện quy hoạch phát triển cơ sở vật chất văn hoá của xã Tr Quảng Phú đến năm 2013 ................................................................................55 Bảng 17: Kết quả quy hoạch phát triển chợ nông thôn đến năm 2013 .........................57 Bảng 18: Kết quả quy hoạch phát triển nhà ở dân cư năm 2013 so với trước khi có quy hoạch phát triển NTM ...............................................................................60 Bảng 19: Sự tham gia của người dân vào các dự án ở xã (2011-2013) ........................64 Bảng 20: Đánh giá của người dân về chương trình nông thôn mới ..............................66 viii TÓM TẮT NGHIÊN CỨU Chương trình MTQG về NTM là chương trình đã được triển khai rộng rãi trên toàn quốc nói chung và Quảng Phú nói riêng hơn 3 năm (từ năm 2011 đến nay), chương trình đã làm thay đổi một cách căn bản diện mạo nông thôn, nâng cao chất uế lượng cuộc sống cho người dân. Bên cạnh những kết quả khả quan vẫn còn tồn tại một số bất cập trong công tác quản lý cũng như quy hoạch. Xuất phát từ thực tế trên tôi đã tế H tiến hành nghiên cứu đề tài: “Tình hình thực hiện các tiêu chí hạ tầng kinh tế- xã hội trong xây dựng nông thôn mới ở xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2013” làm đề tài nghiên cứu của mình.  Mục đích nghiên cứu đề tài: h - Hệ thống hóa các vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển CSHT KT-XH trong in chương trình xây dựng NTM. cK - Đánh giá tình hình thực hiện quy hoạch phát triển hạ tầng KT-XH trong chương trình xây dựng NTM ở xã Quảng Phú. Phân tích những thuận lợi và khó khăn ảnh hưởng tới tiến trình phát triển CSHT KT-XH của địa phương. họ - Đề xuất những giải pháp phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương để nhằm đẩy mạnh tiến trình thực hiện quy hoạch hạ tầng KT-XH của xã trong thời gian Đ ại tới.  Để thực hiện đề tài nghiên cứu của mình, tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu: (1) phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử; (2) phương pháp ng điều tra và thu thập tài liệu bao gồm: tổng hợp tài liệu thứ cấp; tổng hợp tài liệu sơ cấp-phương pháp điều tra chọn mẫu; (3) phương pháp chuyên gia, chuyên khảo; (4) ườ phương pháp phân tích dữ liệu bao gồm: thống kê mô tả; phương pháp so sánh; phương pháp phân tích định tính. Tr  Phạm vi nghiên cứu đề tài: đề tài được tiến hành nghiên cứu trên địa bàn xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế; từ lúc xã Quảng Phú bắt đầu triển khai CT NTM từ năm 2011 đến hết năm 2013. Đề tài tiến hành nghiên cứu hiện trạng xây dựng nông thôn mới của xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế qua 8 tiêu chí phát triển hạ tầng KT-XH. ix Qua 3 năm hưởng ứng chủ trương xây dựng nông thôn mới của Nhà nước đã gặt hái được những thành công đáng khích lệ, tác động trực tiếp vào cuộc sống của người dân, đưa kinh tế nông thôn phát triển thêm một bước mới. Vóc dáng NTM của xã Quảng Phú đang dần được hình thành, bộ mặt nông thôn ngày càng có nhiều thay đổi. uế Cơ sở hạ tầng như đường giao thông nông thôn, thủy lợi, trường học, chợ, nhà văn hóa,... được xây dựng khang trang sạch đẹp. Đến cuối năm 2013 xã đã đạt 16/19 tiêu tế H chí, còn lại 03 tiêu chí chưa đạt là: Giao thông, trường học và môi trường. Theo đó, đời sống cuả người dân được cải thiện, nhiều hộ dân đã vươn lên làm giàu trên mảnh đất của mình; góp phần làm thay đổi đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn; thu nhập bình quân trên đầu người đạt 20,3 triệu đồng/năm vào năm 2013. in h Mặc dù, quá trình xây dựng NTM tại xã Quảng Phú huyện Quảng Điền tỉnh Thừa Thiên Huế đã thu được nhiều kết quả đáng khích lệ, nhưng vẫn chưa được như mong cK đợi. Các hoạt động vẫn chưa nêu cao được tính tự chủ của người dân, họ vẫn chưa tự nhận thấy vai trò làm chủ cộng đồng của mình, trình độ người dân còn hạn chế và năng lực của các tổ chức hội, đoàn thể còn thấp; Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn họ thấp… Đ ại Cùng với cả nước, trong thời gian tới các cấp lãnh đạo cùng toàn thể nhân dân xã Tr ườ ng Quảng Phú còn phải cố gắng phấn đấu nhiều hơn nữa trong công tác xây dựng NTM. x Khóa luận tốt nghiệp đại học GVHD: ThS. Nguyễn Lê Hiệp PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Tính cấp thiết của đề tài Việt Nam là một nước có nền kinh tế nông nghiệp, lực lượng lao động tập trung uế chủ yếu ở nông thôn, có hơn 70% dân số sống trong khu vực nông thôn. Cùng với tốc độ đô thị hóa ngày càng cao thì sự khác biệt giữa thu nhập và mức sống dân cư sống ở tế H khu vực thành thị với khu vực nông thôn ngày càng lớn. Có rất nhiều khó khăn ảnh hưởng tới quá trình phát triển của nông thôn như: tỉ lệ nghèo đói, tỉ lệ thất nghiệp cao, ô nhiễm môi trường,… Trước yêu cầu của phát triển và hội nhập, mục tiêu đẩy nhanh CNH-HĐH đất h nước đòi hỏi có nhiều chính sách đột phá và đồng bộ nhằm giải quyết toàn bộ các vấn in đề kinh tế, xã hội, văn hóa của nông thôn. Giải quyết tốt vấn đề nông nghiệp, nông dân cK và nông thôn có ý nghĩa chiến lược đối với sự ổn định và phát triển kinh tế đất nước. Để phát triển nông thôn đúng hướng, có cơ sở khoa học và đảm bảo phát triển bền vững thì phải tiến hành quy hoạch phát triển nông thôn, đây là công việc hết sức quan họ trọng. Phát triển nông nghiệp nông thôn đã, đang và sẽ còn là mối quan tâm hàng đầu, có vai trò quyết định đối với việc ổn định kinh tế xã hội đất nước. Nghị quyết Đại hội Đ ại Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng xác định mục tiêu xây dựng NTM là: “ xây dựng NTM ngày càng giàu đẹp, dân chủ, công bằng, văn minh, có cơ cấu kinh tế hợp lý, quan hệ sản xuất phù hợp, kết cấu hạ tầng KT-XH phát triển ngày càng hiện đại”. Cùng với quá trình thực hiện chủ trương của Đảng về phát triển nông thôn, xây ng dựng chương trình NTM, xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế đã ườ tiến hành thực hiện chương trình xây dựng NTM nhằm xây dựng cuộc sống ấm no, văn minh, giàu đẹp. Sau hơn ba năm hưởng ứng phong trào xây dựng NTM đã làm thay đổi một cách Tr căn bản diện mạo nông thôn, đời sống người dân được nâng cao, khôi phục được các thuần phong mỹ tục, tập quán lễ hội,… Chương trình NTM đã xây dựng được niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước. Nói chung, chương trình này đã thúc đẩy được sự tham gia của người dân vào việc xây dựng và phát triển nông thôn. SVTH:Hồ Thị Thuý Lan 1 Khóa luận tốt nghiệp đại học GVHD: ThS. Nguyễn Lê Hiệp Bên cạnh những kết quả khả quan mà xã đã đạt được thì vẫn còn nhiều bất cập, đây là một lĩnh vực mới, trong khi kinh nghiệm của cán bộ chưa cao. Vẫn tồn tại một số hạn chế trong việc triển khai, đó là mô hình NTM tuy đã hình thành nhưng một số nội dung chưa hoàn chỉnh, chưa bền vững. Nhiều hệ thống giao thông hiện nay đang uế xuống cấp và hư hỏng nghiêm trọng, các công trình thủy lợi chưa được kiên cố hóa hoàn toàn, dân cư chủ yếu sống bằng nghề nông, việc sử dụng nguồn vốn hỗ trợ của tế H Nhà nước cho địa phương quản lý và người dân tham gia trực tiếp chưa được cụ thể rõ ràng, sự trông chờ ỷ lại của một bộ phận cán bộ cơ sở, dân cư là khá lớn, … Xuất phát từ vai trò quan trọng của hạ tầng KT-XH trong phát triển NTM cùng với những thực trạng trên, tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Tình hình thực hiện các h tiêu chí hạ tầng kinh tế- xã hội trong xây dựng nông thôn mới ở xã Quảng Phú, mình. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu tổng quát cK in huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2013” làm đề tài nghiên cứu của họ Nghiên cứu tình hình thực hiện các tiêu chí hạ tầng KT-XH trong chương trình xây dựng nông thôn mới ở xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Đ ại Từ đó đánh giá những khó khăn và thuận lợi trong quá trình thực hiện NTM. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hóa các vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển CSHT KT-XH trong ng chương trình xây dựng NTM. - Đánh giá tình hình thực hiện quy hoạch phát triển hạ tầng KT-XH trong chương ườ trình xây dựng NTM ở xã Quảng Phú. Phân tích những thuận lợi và khó khăn ảnh hưởng tới tiến trình phát triển CSHT KT-XH của địa phương. Tr - Đề xuất những giải pháp phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương để nhằm đẩy mạnh tiến trình thực hiện quy hoạch hạ tầng KT-XH của xã trong thời gian tới. SVTH:Hồ Thị Thuý Lan 2 Khóa luận tốt nghiệp đại học 3. GVHD: ThS. Nguyễn Lê Hiệp Phương pháp nghiên cứu 3.1. Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử Phương pháp này nhằm xây dựng tiền đề lý luận của đề tài, để xem xét các sự vật và hiện tượng, sự vận động và biến đổi của nó trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau. uế Từ cách nhìn nhận xem xét vấn đề để tìm ra bản chất các sự vật hiện tượng trong điều 3.2. Phương pháp điều tra và thu thập tài liệu 3.2.1. Thu thập tài liệu thứ cấp tế H kiện cụ thể tại xã Quảng Phú. - Thông tin về địa bàn nghiên cứu: Thông qua báo cáo KT-XH của xã từ năm 2010 đến năm 2013 thu thập các thông tin về diện tích, dân số, lao động, cơ cấu kinh in h tế xã Quảng Phú. - Tình hình xây dựng nông thôn mới: Thông qua báo cáo tình hình xây dựng cK NTM của xã từ 2010-2013 để tiến hành thu thập các số liệu phục vụ cho việc nghiên cứu đề tài. 3.2.2. Thu thập tài liệu sơ cấp họ - Chọn mẫu theo phương pháp ngẫu nhiên: Phỏng vấn 60 hộ dân trong xã ở dựng NTM. Đ ại những thôn đã có xây dựng cơ sở hạ tầng KT-XH nông thôn theo chương trình xây - Thông tin thu thập: Thu thập các thông tin có trong bảng phỏng vấn hộ liên quan tới nhìn nhận của người dân cũng như các phân tích đánh giá và việc sẵn sàng ng tham gia vào CT NTM. - Đối tượng: 60 hộ dân trong xã có tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng KT-XH ườ nông thôn theo chương trình xây dựng NTM của xã Quảng Phú. 3.3. Phương pháp chuyên gia, chuyên khảo Tr Để có những thông tin mang tính chất tham khảo có tính chất bao quát và tầm nhìn chiến lược cũng như phân tích chuyên sâu các vấn đề liên quan tới thực hiện NTM, các kết quả nghiên cứu sẽ được tập hợp, phân tích. Ngoài ra, ý kiến kinh nghiệm của các nhà quản lý cấp xã, huyện về chương trình NTM sẽ được thu thập phục vụ cho nghiên cứu. SVTH:Hồ Thị Thuý Lan 3 Khóa luận tốt nghiệp đại học GVHD: ThS. Nguyễn Lê Hiệp 3.4. Phương pháp phân tích số liệu - Phương pháp thống kê mô tả - Phương pháp so sánh - Phương pháp phân tích định tính Đối tượng và phạm vi nghiên cứu uế 4. 4.1. Đối tượng nghiên cứu tế H Đề tài tập trung đánh giá tình hình thực hiện quy hoạch và nội dung phát triển hạ tầng KT-XH của xã Quảng Phú đến năm 2013, đó là các nội dung thuộc tiêu chí phát triển NTM: giao thông, thủy lợi, điện, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, chợ nông thôn, bưu điện và tình hình phát triển nhà ở của dân cư xã nhà. in h 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về mặt không gian: Đề tài được tiến hành nghiên cứu tại các thôn của xã Quảng cK Phú, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. - Về mặt thời gian: Tình hình thực hiện xây dựng NTM của xã Quảng Phú qua 3 năm ( 2011- 2013). họ - Về mặt nội dung: Đề tài tiến hành nghiên cứu hiện trạng xây dựng nông thôn mới của xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế qua 8 tiêu chí phát Tr ườ ng Đ ại triển hạ tầng KT-XH đã nêu ở trên. SVTH:Hồ Thị Thuý Lan 4 Khóa luận tốt nghiệp đại học GVHD: ThS. Nguyễn Lê Hiệp PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHƯƠNG TRÌNH NÔNG THÔN MỚI 1.1. Cơ sở lý luận uế 1.1.1. Những vấn đề về nông thôn tế H 1.1.1.1. Khái niệm về nông thôn Nông thôn được coi như là khu vực địa lý nơi đó sinh kế cộng đồng gắn bó, có quan hệ trực tiếp đến khai thác, sử dụng, bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên cho hoạt động sản xuất nông nghiệp. h Khi khái niệm về nông thôn người ta thường so sánh nông thôn với thành thị. Có cK lượng dân cư để so sánh với thành thị. in ý kiến cho rằng, khi xem xét nông thôn thì dùng các chỉ tiêu như mật độ dân số, số Có quan điểm lại cho rằng nên dựa vào chỉ tiêu trình độ tiếp cận thị trường, phát triển hàng hóa để xác định vùng nông thôn vì cho rằng vùng nông thôn có trình độ sản họ xuất hàng hóa và khả năng tiếp cận thị trường thấp hơn so với đô thị. Những ý kiến trên thường chỉ đúng trong những trường hợp cụ thể và từng nước Đ ại nhất định, nó phụ thuộc vào trình độ phát triển, cơ cấu kinh tế, xã hội,... Như vậy, khái niệm về nông thôn chỉ có tính chất tương đối theo thời gian và theo trình độ phát triển của mỗi nước. Ở Việt Nam, chúng ta có thể hiểu khái niệm về nông thôn như sau: “Nông thôn là vùng sinh sống của tập hợp cư dân, trong đó có nhiều nông dân. Tập ng hợp cư dân này tham gia vào các hoạt động kinh tế, VH-XH và môi trường trong một ườ thể chế chính trị nhất định và chịu ảnh hưởng của các tổ chức khác” (Giáo trình Phát triển nông thôn, trường ĐHNN Hà Nội, trang 11, 2005). Tr 1.1.1.2. Đặc trưng của nông thôn Nói đến các vấn đề trong nông thôn là các vấn đề không bao giờ lỗi thời ở Việt Nam. Để hiểu hết được các vấn đề bức xúc ở nông thôn thì trước tiên ta phải hiểu được những đặc trưng ở vùng nông thôn: - Nông thôn là vùng sinh sống và làm việc của một cộng đồng dân cư bao gồm chủ yếu là nông dân, là vùng chủ yếu sản xuất nông nghiệp. Các hoạt động sản xuất và SVTH:Hồ Thị Thuý Lan 5 Khóa luận tốt nghiệp đại học GVHD: ThS. Nguyễn Lê Hiệp dịch vụ phục vụ chủ yếu cho nông nghiệp, cho cộng đồng nông thôn. Mật độ dân cư vùng nông thôn thấp hơn thành thị. - Nông thôn có cơ cấu hạ tầng, có trình độ tiếp cận thị trường, trình độ sản xuất hàng hóa thấp hơn so với thành thị. Nông thôn chịu sức hút của thành thị về nhiều mặt, uế dân nông thôn thường tìm cách di chuyển vào thành thị. - Nông thôn là vùng có trình độ văn hóa, khoa học kỹ thuật thấp hơn thành thị, và tế H trong chừng mực nào đó mức độ dân chủ, tự do và công bằng xã hội cũng thấp hơn đô thị. Thu nhập, đời sống vật chất và tinh thần của vùng nông thôn thấp hơn thành thị. - Nông thôn trải trên địa bàn khá rộng, chịu tác động nhiều bởi điều kiện tự nhiên. Đa dạng về quy mô, trình độ phát triển và về các hình thức tổ chức sản xuất và in h quản lý. Tính đa dạng đó diễn ra không chỉ giữa nông thôn các nước khác nhau mà ngay giữa cả các vùng nông thôn trong cả nước. cK 1.1.1.3. Khái niệm về mô hình NTM Nông thôn mới trước hết phải là nông thôn chứ không phải là các thành thị, thị trấn, thị xã. Thứ hai, đó là NTM chứ không phải là nông thôn truyền thống, NTM bao họ gồm cơ cấu mới và chức năng mới. Khái niệm mô hình NTM mang đặc trưng của mỗi vùng nông thôn khác nhau. Đ ại Nhìn chung, mô hình NTM là mô hình cấp xã, thôn được phát triển toàn diện theo định hướng CNH-HĐH, dân chủ hoá và văn minh hoá. Mô hình NTM được quy định bởi các tính chất: Đáp ứng yêu cầu phát triển. Có ng sự đổi mới về tổ chức, vận hành và cảnh quan môi trường. Đạt hiệu quả cao nhất trên tất cả các mặt kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội. Tiến bộ hơn so với mô hình cũ, chứa ườ đựng các đặc điểm chung, có thể phổ biến và vận dụng trên cả nước. Xây dựng NTM là việc đổi mới tư duy, nâng cao năng lực của người dân, tạo Tr động lực giúp họ chủ động phát triển KT-XH, góp phần thực hiện chính sách vì nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Thay đổi cơ sở vật chất và diện mạo đời sống, văn hoá, qua đó thu hẹp khoảng cách sống giữa nông thôn và thành thị. Đây là quá trình lâu dài và liên tục, là một trong những nội dung trọng tâm cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo trong đường lối, chủ trương phát triển đất nước và của các địa phương trong giai đoạn trước mắt cũng như lâu dài. SVTH:Hồ Thị Thuý Lan 6 Khóa luận tốt nghiệp đại học GVHD: ThS. Nguyễn Lê Hiệp Xây dựng NTM giúp cho nông dân có niềm tin, trở nên tích cực, chăm chỉ, đoàn kết giúp đỡ nhau xây dựng nông thôn phát triển giàu đẹp, dân chủ, văn minh. Xây dựng NTM cũng là xây dựng các mô hình NTM. Khái niệm mô hình NTM mang đặc trưng riêng của mỗi vùng nông thôn nhưng nhìn chung đó là các cấp xã, uế thôn được phát triển theo hướng CNH-HĐH gắn với dân chủ và văn minh. Mô hình NTM được hiểu như sau: “Mô hình NTM là tổng thể những đặc điểm, cấu trúc tạo tế H thành một kiểu tổ chức nông thôn theo tiêu chí mới, đáp ứng yêu cầu mới đặt ra cho nông thôn trong điều kiện hiện nay, là kiểu nông thôn được xây dựng mới so với mô hình nông thôn cũ ở tính tiên tiến về mọi mặt”. (Phan Xuân Sơn, Nguyễn Cảnh, Xây dựng mô hình nông thôn mới nước ta hiện nay, Học viện Chính trị - Hành chính Quốc in h gia). 1.1.1.4. Sự khác biệt giữa nông thôn trước đây và NTM cK Có thể nói, xây dựng nông thôn cũng đã có từ lâu tại Việt Nam. Trước đây, có thời điểm chúng ta xây dựng mô hình nông thôn ở cấp huyện, cấp thôn, nay chúng ta xây dựng nông thôn mới ở cấp xã. Sự khác biệt giữa xây dựng nông thôn trước đây với họ xây dựng nông thôn mới chính là ở những điểm sau: hay Thị tứ. Đ ại - Thứ nhất, nông thôn mới trước tiên phải là nông thôn chứ không phải Thị trấn - Thứ hai, NTM không phải là nông thôn truyền thống. Nếu so sánh giữa NTM và nông thôn truyền thống thì NTM phải bao hàm cả cơ cấu và chức năng mới. ng Mô hình NTM là những kiểu mẫu cộng đồng được xét trên những tiêu chí mới, tiếp thu khoa học công nghệ hiện đại nhưng vẫn giữ được nét đặc trưng của vùng quê ườ nông thôn cả về văn hóa lẫn tinh thần. Nếu như mô hình nông thôn cũ làm việc với tư duy bảo thủ, sự quyết định thường rơi Tr vào tay cấp trên, người dân ở trạng thái bị động thì mô hình NTM là việc đổi mới tư duy, nâng cao năng lực của người dân nông thôn, tạo động lực giúp họ chủ động phát triển KT-XH, góp phần thực hiện chính sách vì nông nghiệp, nông dân và nông thôn, thay đổi cơ sở vật chất và diện mạo đời sống, văn hóa, qua đó thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và thành thị. SVTH:Hồ Thị Thuý Lan 7 Khóa luận tốt nghiệp đại học GVHD: ThS. Nguyễn Lê Hiệp 1.1.1.5. Sự cần thiết phải xây dựng NTM Xây dựng nông thôn trong từng giai đoạn và từng thời kỳ là một vấn đề luôn được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước. Những thành tựu đạt được trong phát triển nông nghiệp nông thôn thời kì đổi mới là rất to lớn. Tuy vậy hiện nay đang xuất hiện nhiều bền vững của quá trình CNH-HĐH nông nghiệp nông thôn: tế H Thứ nhất: Nông thôn phát triển thiếu quy hoạch và tự phát uế thách thức mới trong nông nghiệp, nông dân và nông thôn ảnh hưởng tới sự phát triển - Hiện cả nước có 9.111 xã, trong đó tỷ lệ xã đã có quy hoạch xây dựng chiếm 23,4%, quy hoạch nhưng thiếu đồng bộ, tầm nhìn ngắn, chất lượng chưa cao. - Cơ chế quản lý phát triển quy hoạch còn yếu, việc quy hoạch còn thấp, trong đó in h điểm yếu kém nhất là quy hoạch đất phục vụ sản xuất nông nghiệp. văn hóa truyền thống bị mai một. cK - Xây dựng tự phát, kiến trúc cảnh quan làng quê bị pha tạp, lộn xộn, nhiều nét Thứ hai: Kết cấu hạ tầng KT-XH còn lạc hậu không đáp ứng được yêu cầu phát triển lâu dài họ - Thủy lợi chưa đáp ứng đủ nhu cầu sản xuất nông nghiệp và dân sinh. Tỷ lệ kênh mương do xã quản lý được kiên cố hóa mới đạt tỷ lệ chưa cao. Giao thông chất lượng Đ ại thấp, không có quy chuẩn, chủ yếu phục vụ dân sinh, nhiều vùng giao thông chưa phục vụ tốt sản xuất, lưu thông hàng hóa, phần lớn chưa đạt chuẩn quy định. Hệ thống lưới điện hạ thế ở tình trạng chắp vá, chất lượng thấp, quản lý lưới điện ở nông thôn còn ng yếu, tổn hao điện năng cao (22-25%), nông dân phải chịu giá điện cao hơn giá trần Nhà nước quy định. Hệ thống các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở ở nông ườ thôn có tỷ lệ đạt chuẩn về cơ sở vật chất thấp. Mức đạt chuẩn của nhà văn hóa và khu thể thao xã mới đạt 29,6%, hầu hết khác thôn không có khu thể thao theo quy định. Tỷ Tr lệ chợ nông thôn đạt chuẩn thấp, có 77,6% số xã có điểm bưu điện văn hóa theo tiêu chuẩn; 22,5% số thôn có điểm truy cập internet. Cả nước hiện còn hơn hàng nghìn nhà ở tạm bợ (tranh, tre, nứa lá), hầu hết nhà ở nông thôn được xây không có quy hoạch, quy chuẩn. Thứ ba: Quan hệ sản xuất chậm đổi mới, đời sống người dân còn ở mức thấp - Kinh tế hộ phổ biến quy mô nhỏ (36% số hộ có dưới 0,2 ha đất). SVTH:Hồ Thị Thuý Lan 8 Khóa luận tốt nghiệp đại học GVHD: ThS. Nguyễn Lê Hiệp - Kinh tế trang trại chỉ chiếm hơn 1% tổng số hộ nông - lâm - ngư nghiệp trong cả nước. - Kinh tế tập thể phát triển chậm, hầu hết các xã đã có hợp tác xã hoặc tổ hợp tác nhưng hoạt động còn hình thức, có trên 54% số hợp tác xã ở mức trung bình và yếu. uế - Đời sống cư dân nông thôn tuy được cải thiện nhưng còn ở mức thấp, chênh lệch giàu nghèo giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng ngày càng cao, thu thập người giàu và 10% nhóm người nghèo nhất là 13,5 lần). - Tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn còn cao (10%). tế H bình quân đạt 32triệu đồng/ hộ (năm 2012) nhưng chênh lệch thu nhập giữa 10% nhóm Thứ tư: Các vấn đề về văn hóa - môi trường - giáo dục - y tế - Tỷ lệ lao động qua đào tạo rất thấp. in h - Giáo dục mầm non: Còn 11,7% số xã chưa có nhà trẻ, mẫu giáo. - Môi trường sống ô nhiễm. cK - Hệ thống an sinh xã hội chưa phát triển. - Số trạm y tế xã đạt chuẩn quốc gia thấp, vai trò y tế dự phòng của trạm y tế còn họ hạn chế. Thứ năm: Hệ thống chính trị còn yếu (nhất là trình độ và năng lực điều hành) Đ ại - Trong hơn 81 nghìn công chức xã: 0.1% chưa biết chữ, 2.4% tiểu học, 21,5% trung học cơ sở, 75,5% trung học phổ thông. - Về trình độ chuyên môn: Chỉ có 9% có trình độ đại học, cao đẳng; 32,4% trung ng cấp; 9,8% sơ cấp; 48,7% chưa qua đào tạo. - Về trình độ quản lý nhà nước: Chưa qua đào tạo là 44%, chưa qua đào tạo tin ườ học là 87%. Góp phần khắc phục một cách cơ bản tình trạng trên, đưa Nghị quyết của Đảng Tr về nông thôn đi vào cuộc sống, một trong những việc cần làm trong giai đoạn này là xây dựng mô hình nông thôn mới đáp ứng nhu cầu CNH - HĐH và hội nhập nền kinh tế thế giới. Đây là vấn đề cấp thiết của nước ta hiện nay. 1.1.1.6. Vốn, nguồn vốn và cơ chế huy động vốn thực hiện chương trình  Vốn và nguồn vốn thực hiện chương trình - Vốn ngân sách (TƯ và địa phương), bao gồm: SVTH:Hồ Thị Thuý Lan 9
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan