Lêi nãi ®Çu
§Êt ®ai ®îc coi lµ tµi nguyªn v« cïng quý gi¸ ®èi víi mçi quèc gia v× nã lµ t
liÖu s¶n xu©t ®Æc biÖt, lµ thµnh phÇn quan träng hµng ®Çu cña m«i trêng sèng vµ
còng lµ n¬i ph©n bæ d©n c, x©y dùng c¸c c¬ së kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi, an ninh vµ
quèc phßng.
Tõ bao ®êi nay, tr¶i qua nhiÒu thÕ hÖ, ®©n téc ta ®· tèn biÕt bao nhiªu c«ng søc,
x¬ng m¸u míi t¹o lËp vµ b¶o vÖ ®îc vèn ®Êt ®ai nh ngµy nay ®Ó con ch¸u m·i m·i
vÒ sau coi ®©y lµ " TÊc ®Êt tÊc vµng". Tuy nhiªn nguån tµi nguyªn quý gi¸ nµy
kh«ng ph¶i qu¶n lý sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ ®îc qui ®Þnh t¹i ®iÒu 17, 18 vµ
84 cña HiÕn ph¸p níc Céng Hoµ X· Héi Chñ NghÜa ViÖt Nam n¨m 1992. HiÕn
ph¸p ®· quy ®Þnh chÕ ®é qu¶n lý sö dông ®Êt ®ai, quyÒn vµ nghÜa vô cña ngêi sö
dông ®Êt. §Êt ®ai vèn lµ thµnh phÇn quan träng hµng ®Çu cña m«i trêng sèng, mäi
ho¹t ®éng cña con ngêi trong lÜnh vùc qu¶n lý vµ sö dông ®Êt ®ai ®Òu cã liªn quan
t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn m«i trêng sèng ( KÓ c¶ m«i trêng x· héi ). ChÝnh v× vËy, khi
ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vÒ ®Êt ®ai, x©y dùng quy ho¹ch kÕ ho¹ch sö dông vµ ph©n bæ
®Êt ®ai ph¶i tÝnh to¸n ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè kinh tÕ - x· héi liªn quan ®Õn m«i trêng
sèng, m«i trêng sinh th¸i cña quèc gia vµ tõng ®Þa ph¬ng ,®¬n vÞ sö dông ®Êt cho
®óng môc ®Ých ®îc giao quyÒn sö dông.ViÖc qu¶n lý khai th¸c , sö dông ®Êt ®ai sao
cho cã hiÖu qu¶ lµ nhiªm vô cÊp b¸ch cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn tõ Trung ¬ng ®Õn
®Þa ph¬ng , ChÝnh v× lÏ ®ã mµ luËt ®Êt ®ai ®îc ban hµnh nh»m t¹o cho c¸c cÊp chÝnh
quyÒn c¸c c¬ quan c¸c tæ chøc x· héi vµ nh©n d©n ®ang qu¶n lý sö dông ®Êt cã c¬
së ph¸p lý vÒ tr¸ch nhiÖm quyÒn h¹n vµ nghÜa vô cña m×nh ®èi víi nhµ níc.LuËt ®Êt
®ai lµ mét nghµnh luËt ®éc lËp vµ cã nguyªn t¾c c¬ b¶n riªng ®ång thêi cã mèi quan
hÖ víi nhiÒu cÊp, ngµnh kh¸c trong viÖc ph¸t huy quyÒn n¨ng vÒ qu¶n lý vµ sö dông
®Êt ®ai.
§Ó hoµn thµnh bµi tiÓu luËn nµy, t«i ®· ®i t×m hiÓu, nghiªn cøu c¸c quy ph¹m ph¸p
luËt vÒ ®Êt ®ai, khiÕu n¹i tè c¸o vµ thùc tr¹ng thùc hiÖn ph¸p luËt cña c¸ nh©n, tæ
chøc trong lÜnh vùc nµy ®ång thêi ®a ra nh÷ng kÕt luËn, kiÕn nghÞ nh©t ®Þnh trong
viÖc qu¶n lý sö dông ®Êt ®ai. Do hiÓu biÕt vÒ chuyªn m«n trong lÜnh vùc qu¶n lý ®Êt
®ai cã h¹n, kinh nghiÖm trongviÖc nghiªn cøu cha nhiÒu do vËy bµi tiÓu luËn nµy
ch¾c ch¾n cßn nhiÒu ®iÓm thiÕu sãt cÇn ®îc chØnh söa cho hoµn thiÖn h¬n. KÝnh
mong ®îc c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o chØ b¶o.
T«i xin ch©n thµnh c¸m ¬n.
1
PhÇn A:
mét sè vÊn ®Ò chung vµ néi dung
qu¶n lý nhµ níc vÒ ®Êt ®ai
I: Mét sè vÊn ®Ò chung.
§©t ®ai thuéc së h÷u toµn d©n do nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lý. §©y lµ c¬
së ph¸p lý cao nhÊt, x¸c ®Þnh râ Nhµ níc lµ chñ së h÷u duy nhÊt vµ tuyÖt ®èi toµn
bé vèn ®Êt cña quèc gia. Së h÷u toµn d©n ®èi víi ®Êt ®ai ®îc thÓ hiÖn tríc hÕt ®Êt
®ai lµ t liÖu s¶n xuÊt ®Æc biÖt, chñ yÕu trong s¶n xu¸t n«ng nghiÖp. MÆc dï Nhµ níc
x¸c ®Þnh râ gi¸ ®Êt nhng kh«ng thÓ coi ®Êt ®ai lµ tµi s¶n th«ng thêng, ®Êt ®ai ®îc lu
chuyÓn mét c¸ch ®Æc biÖt theo nh÷ng quy ®Þnh cña Ph¸p luËt. Nhµ níc lµ chñ së
h÷u, do ®ã Nhµ níc cã trong tay c¸c quyÒn ®Þnh ®o¹t ®Êt ®ai, Nhµ níc cã quyÒn
2
giao ®Êt, thu håi ®Êt, cho thuª ®Êt, quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp ®Êt ®ai…
mµ chñ thÓ kh¸c tham gia vµo quan hÖ ®Êt ®ai kh«ng cã ®îc.
Toµn bé ®Êt ®ai trªn ®Êt liÒn hay h¶i ®¶o thÒm lôc ®Þa dï cho bÊt kú ai sö
dông vµo môc ®Ých nµo th× ®Êt ®ã vÉn lµ cña toµn d©n, Nhµ níc vÉn lµ chñ së h÷u.
Nhµ níc kh«ng thõa nhËn viÖc ®ßi l¹i ®Êt ®· giao cho ngêi kh¸c sö dông trong qu¸
tr×nh thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®Êt ®ai cña ViÖt Nam.
Nhµ níc më réng tèi ®a c¸c quyÒn cña hé gia ®×nh khi ®îc Nhµ níc giao
®Êt nh»m híng cho quan hÖ ®Êt ®ai vËn ®éng vµ ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ trêng díi
sù qu¶n lý cña Nhµ níc, theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
Nhµ níc thèng nhÊtt qu¶n lý toµn bé ®Êt ®ai theo quy ho¹ch vµ Ph¸p lô©t
( §îc ghi nhËn t¹i ®iÒu 18 - HiÕn ph¸p 1992 vµ §iÒu 1 cña LuËt ®Êt ®ai). §iÒu nµy
thÓ hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc XHCN vµ qu¶n lý mäi mÆt cña ®êi sèng kinh
tÕ - x· héi. Trong ®ã qu¶n lý ®Êt ®ai, môc ®Ých lµ ngêi sö dông lµm sao khai th¸c tèt
tiÒm n¨ng cña ®Êt, phôc vô cho môc ®Ých kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc. ChÝnh v× vËy
®Êt ®ai ph¶i ®îc thèng nhÊt vµ qu¶n lý theo quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch. Sö dông ®Êt ®ai
ph¶i hîp lý vµ tiÕt kiÖm, u tiªn b¶o vÖ ®Êt n«ng nghiÖp, thêng xuyªn b¶o vÖ c¶i t¹o,
båi bæ ®Êt ®ai, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i. Cô thÓ lµ ph¶i thùc hiÖn ®óng môc ®Ých
sö dông ®Êt ®ai ®· ®îc quy ho¹ch. ViÖc giao ®Êt, cho thuª ®Êt, chuyÓn quyÒn sö
dông ®Êt, chuyÓn môc ®Ých sö dông ph¶i trªn c¬ së quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông
®Êt ®· ®îc c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn phª duyÖt.
X©y dùng vµ thùc hiÖn quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt ph¶i qu¸n triÖt
tinh thÇn tËn dông ®Êt ®ai ®Ó sö dông vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp mét
c¸ch cã hiÖu qu¶, gi÷ v÷ng ph¸t triÓn vèn ®Êt s¶n xu¸t n«ng nghiÖp vµ ®Êt rõng
®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ sö dông ®Êt ®ai trong qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸
- HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. ViÖc sö dông ®Êt n«ng nghiÖp vµo môc ®Ých kh¸c th× ph¶i cã
biÖn ph¸p bï ®¾p cho vèn ®Êt n«ng nghiÖp bÞ gi¶m vµ ph¶i theo quy ho¹ch, kÕ
ho¹ch cña Nhµ níc.
Nhµ níc cã chÝnh s¸ch miÔn gi¶m tiÒn ®Êt, thuÕ sö dông ®Êt khi khai
hoang vì ho¸ ®Ó ®a ®Êt hoang vµo sö dông cho n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp. Lô©t ®Êt
®ai cã nh÷ng chÕ ®Þnh nh»m khuyÕn khÝch ngêi sö dông ®Êt ®Çu t lao ®éng, vËt t,
tiÒn vèn vµ ¸p dông nh÷ng thµnh tùu KHKT ®Ó cïng Nhµ níc b¶o vÖ, c¶i t¹o lµm
t¨ng ®é mµu mì cña ®Êt ®ai, ®ång thêi Nhµ níc còng nghiªm cÊm viÖc huû ho¹i ®Êt
®ai. ViÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ó b¶o vÖ lµm t¨ng kh¶ n¨ng sinh lîi cho ®Êt võa
lµ tr¸ch nhiÖm cña Nhµ níc ®ång thêi còng lµ nghÜa vô quan träng cña ngêi sö dông
®Êt. VÊn ®Ò nµy ®îc thÓ hiÖn trong viÖc lËp vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c quy ho¹ch, kÕ
3
ho¹ch ph¬ng ¸n sö dông ®Êt ®ai cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c ®¬n vÞ ®Ó ®¶m b¶o kh¶
n¨ng sinh lîi tèi ®a trªn tõng khu ®Êt cô thÓ, trong ph¹m vi toµn x· héi.
II/ Néi dung qu¶n lý nhµ níc vÒ ®Êt ®ai quy ®Þnh t¹i ®iÒu 13- LuËt ®Êt
®ai gåm c¸c ®iÓm sau:
1- §iÒu tra, kh¶o s¸t, ®o ®¹c, ®¸nh gi¸ vµ ph©n h¹ng ®Êt, lËp b¶n ®å ®Þa
chÝnh.
2- Quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ho¸ viÖc sö dông ®Êt.
3- Ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p lô©t vÒ qu¶n lý sö dông ®Êt ®ai vµ tæ chøc
thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n ®ã.
4- Giao ®Êt, cho thuª ®Êt, thu håi ®Êt.
5- §¨ng ký ®Êt ®ai, lËp vµ qu¶n lý sæ ®Þa chÝnh, qu¶n lý c¸c hîp ®ång sö
dông ®Êt, thèng kª, kiÓm kª ®Êt, cÊp giÊy chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt.
6- Thanh tra viÖc chÊp hµnh c¸c chÕ ®é, thÓ lÖ vÒ qu¶n lý sö dông ®Êt.
7- Gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp vÒ ®Êt ®ai, gi¶i quyÕt c¸c khiÕu n¹i tè c¸o
c¸c vi ph¹m trong viÖc qu¶n lý sö dông ®Êt.
* Trong b¶n tiÓu luËn nµy chØ ®i s©u vµo néi dung gi¶i quyÕt tranh chÊp
®Êt ®ai, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o viÖc qu¶n lý sö dông ®Êt ®ai.
PhÇn B
Néi dung t×nh huèng, ph©n tÝch t×nh huèng x©y dùng vµ
lùa chän ph¬ng ¸n.
I/ Néi dung t×nh huèng
Tranh chÊp ®Êt ®ai t¹i x· H HuyÖn Thanh Hµ tØnh H¶i D¬ng.
1. VÞ trÝ x¶y ra t×nh huèng vµ nh÷ng ngêi cã liªn quan.
T¹i x· H- huyÖn Thanh Hµ - tØnh H¶i D¬ng x¶y ra mét vô tranh chÊp ®Êt
®ai gåm 2 hé gi¸p ranh nhau lµ «ng TriÖn vµ «ng Hµo ¤ng TriÖn sö dông thöa ®Êt
182 thuéc tê b¶n ®å sè 03, diÖn tÝch sö dông ®Êt lµ 494m 2 ( Theo tê b¶n ®å vÏ n¨m
1983). ¤ng Hµo sö dông thöa ®Êt 98, thuéc tê b¶n ®å sè 03, diÖn tÝch sö dông lµ
601m2( Theo tê b¶n ®å vÏ n¨m 1983). PhÇn gi¸p gianh gi÷a nhµ «ng Hµo vµ nhµ
«ng TriÖn cã mét lèi ®i réng 2,4m ch¹y dµi tõ ®êng c¸i chÝnh ra ®ång (khu ®Êt canh
t¸c) ®· bÞ x©y bÞt hai ®Çu, nhµ «ng TriÖn ®Òu ë xãm 02 do «ng Ph¸t lµm bÝ th chi bé
kiªm trëng xãm.Theo b¶n ®å hiÖn tr¹ng ®o ®¹c n¨m 1991 ( cha ®ñ thñ tôc vÒ mÆt
ph¸p lý) th× hé «ng Hµo cã diÖn tÝch lµ 673 m2 hé «ng TriÖn cã diÖn tÝch lµ 494 m2
2. Néi dung t×nh huèng
4
N¨m 1980, ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc ®i l¹i s¶n xuÊt cho ®«ng ®¶o bµ con
trong xãm nªn ®· ®Ò nghÞ xãm häp vµ vËn ®éng hé «ng TriÖn vµ hé «ng Hµo ñng hé
bµ con trong xãm , mçi gia ®×nh bá ra mét phÇn ®Êt ®Ó ra mét lèi ®i cho bµ con
trong xãm bµ con sÏ gãp tiÒn hç trî ®Òn bï cho 2 hé theo tho¶ thuËn ( mçi hé bá ra
chiÒu réng 1.2 m; chiÒu dµi ch¹y theo chiÒu dµi thöa ®Êt 30m). Nh vËy mçi hé bá ra
36m2 ®Êt vên lµm lèi ®i chung cho xãm. Cuéc häp ®îc thèng nhÊt, «ng Ph¸t lµm bÝ
th chi bé kiªm trëng xãm ®· b¸o c¸o vµ ®Ò nghÞ UBND x· H néi dung nguyÖn väng
cña bµ con trong xãm 2.. UBND x· H ®· giao cho ®ång chÝ c¸n bé ®Þa chÝnh (ngµy
®ã lµ trëng ban ®Þa chÝnh x·) cïng víi xãm 2 gi¶i quyÕt nguyÖn väng cña bµ con x·
viªn xãm 2. VËn ®éng «ng TriÖn vµ «ng Hµo nhîng l¹i mçi hé 36 m2 ®Ó xãm lµm
lèi ®i chung phôc vô viÖc ®i l¹i vµ s¶n xuÊt cña khu vùc xãm 2 vµ båi thêng cho
mçi hé lµ 50.000 ®ång ( tiÒn x· viªn gãp). C¶ 2 hé ®Òu nhÊt trÝ víi néi dung bµ con
trong xãm ®· ®Ò nghÞ vµ c¸ch gi¶i quyÕt cña UBND x· vµ nhËn tiÒn båi thêng cña
mçi hé lµ 50.000 ®ång. ViÖc gi¶i quyÕt vµ ®o ®Êt cña c¸n bé ®Þa chÝnh cïng c¸n bé
xãm ®îc ®«ng ®¶o bµ con hoan nghªnh. Sau ®ã 2 hé ®· x©y têng bao b»ng g¹ch.
§Õn n¨m 1983 thùc hiÖn chØ thÞ 299 cña thñ tíng ChÝnh phñ, UBND x· ®· tiÕn hµnh
®o ®¹c vµ ®¨ng ký quyÒn sö dông ®Êt cho c¸c hé sö dông ®Êt, b¶n ®å dîc ph©n ®Þnh
râ ranh giíi 2 nhµ cô thÓ, ë gi÷a 2 hé lµ mét lèi ®i chung cho xãm cã chiÒu réng
2,4m; chiÒu dµi 30 m; diÖn tÝch 72m2. VËy ®Êt hé «ng TriÖn ®îc ®¨ng ký sö dông
hîp ph¸p lµ 494 m2, «ng Hµo ®îc ®¨ng ký sö dông hîp ph¸p lµ 601 m2 ®îc ®¨ng ký
trong sæ ®Þa chÝnh vµ b¶n ®å thêi kú 1983 thùc hiÖn chØ thÞ 299 cña ChÝnh phñ.
Th¸ng 12/1989 «ng TriÖn xe ph©n ra ®ång b»ng xe c¶i tiÕn lµ ®æ têng
bao nhµ «ng Hµo, 2 gia ®×nh ®· x¶y ra x« x¸t kh«ng tho¶ thuËn ®îc. ¤ng Hµo bùc
tøc x©y chÆn lu«n 2 ®Çu lèi ®i vµ kh«ng cho xãm ®i l¹i n÷a. ¤ng TriÖn ®· lµm ®¬n
lªn UBND x· H ®Ò nghÞ gi¶i quyÕt, UBND x· kh«ng gi¶i quyÕt døt ®iÓm mµ chØ
khuyªn 2 gia ®×nh tho¶ thuËn hoµ gi¶i, nhêng nhÞn nhau vµ kh«i phôc l¹i lèi ®i cho
xãm. ¤ng TriÖn kh«ng chÞu vµ tiÕp tôc cã ®¬n nhng vÉn kh«ng ®îc UBND x· gi¶i
quyÕt.
N¨m 1991 thùc hiÖn ch¬ng tr×nh cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt
(b×a ®á), UBND x· H hîp ®ång víi bªn ®o ®¹c 102- Côc ®o ®¹c ®Ó ®o l¹i ®Êt trong
toµn x·, phôc vô cho viÖc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cho c¸c hé x·
viªn. Khi ®o ®¹c ®Õn hé «ng Hµo, c¸n bé ®Þa chÝnh lµ ngêi dÉn ®o ®¹c ®Ó «ng Hµo
tù chØ ranh giíi ®Êt cña gia ®×nh «ng vµ ®oµn ®· ®o c¶ phÇn lèi ®i mµ «ng Hµo rµo
l¹i 2 ®Çu vµo ®Êt gia ®×nh «ng Hµo (lóc nµy «ng TriÖn ®i v¾ng ). VËy b¶n ®å n¨m
1991 kh¸c víi b¶n ®å ®o n¨m 1983. §Êt nhµ «ng Hµo diÖn tÝch lªn 673 m 2, ®Êt nhµ
5
«ng TriÖn diÖn tÝch lµ 494m2. B¶n ®å n¨m 1991 cha ®îc c¬ quan ®Þa chÝnh tØnh c«ng
nhËn.
§Õn n¨m 1995 «ng TriÖn ph¸t hiÖn ra trªn b¶n ®å nhµ «ng Hµo cã c¶
diÖn tÝch phÇn lèi ®i chung cña xãm, «ng TriÖn viÕt ®¬n göi UBND huyÖn Thanh
Hµ kiÖn c¸m bé ®Þa chÝnh x· ®· c¾t ®Êt cña nhµ «ng cÊp cho gia ®×nh nhµ «ng Hµo
chiÕm ®Êt cña «ng phÇn «ng bá ra lµm lèi ®i chung (36m2)
UBND huyÖn ®· chuyÓn ®¬n cña «ng TriÖn vÒ UBND x· H yªu cÇu chñ
tÞch UBND x· gi¶i quyÕt theo thÈm quyÒn vµ b¸o c¸o b»ng v¨n b¶n vÒ UBND
huyÖn kÕt qu¶ gi¶i quyÕt.
Chñ tÞch UBND x· H giao cho c¸n bé ®Þa chÝnh cïng víi c¸n bé th«n
gi¶i quyÕt ®¬n cña «ng TriÖn.
UBND x· gi¶i quyÕt nh sau
HiÖn t¹i gi÷ nguyªn mèc giíi cña hai hé v× cho lµ ®Êt cña 2 hé ®· ®îc ®o
vµ vÏ trªn b¶n ®å n¨m 1991. ¤ng TriÖn kh«ng nhÊt trÝ víi c¸ch gi¶i quyÕt cña
UBND x· nªn «ng ®· ph¶n øng gay g¾t vµ tiÕp tôc göi ®¬n khiÕu n¹i lªn UBND
huyÖn ®Ò nghÞ gi¶i quyÕt (v× kh«ng nhÊt trÝ víi c¸ch gi¶i quyÕt cña UBND x· H).
C¨n cø vµo luËt khiÕu n¹i tè c¸o, quy tr×nh xem xÐt vµ gi¶i quyÕt ®¬n,
chñ tÞch UBND huyÖn giao cho phßng chøc n¨ng chuyªn m«n (phßng §Þa chÝnh
huyÖn) xem xÐt thÈm tra tr×nh Chñ tÞch UBND huyÖn quyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt.
II/ Ph©n tÝch t×nh huèng, x©y dùng ph¬ng ¸n gi¶i quyÕt.
1- Ph©n tÝch t×nh huèng.
a) §©y lµ mét vô tranh chÊp ®Êt ®ai, giµnh giËt lèi ®i gi÷a 2 hé «ng Hµo
vµ «ng TriÖn.
Nguån gèc tõ xa (tríc 1983) phÇn ®Êt nµy ®ªï cña 2 gia ®×nh. §Õn n¨m
1982 do nhu cÇu cña xãm 2 nªn 2 gia ®×nh ®· nhÊt trÝ bá ra mçi hé 36 m 2 ®Ó lµm
lèi ®i chung vµ ®· nhËn tiÒn båi thêng cña xãm ®ãng gãp. Hai gia ®×nh ®· x©y têng
bao, do «ng TriÖn lµm ®æ têng nªn 2 bªn gia ®×nh ®· cã x« x¸t, sau ®ã «ng Hµo rµo
2 ®Çu lèi ®i laÞ (n¨m 1985). LÏ ra ngay sau khi «ng Hµo rµo l¹i th× «ng TriÖn ph¶i
cã ý kiÕn ®Ò nghÞ UBND x· gi¶i quyÕt th× míi kh«ng x¶y ra t×nh huèng tiÕp theo.
b) N¨m 1991 khi ®oµn ®o ®¹c ®i thùc ®Þa ®Ó ®o cÊp giÊy chøng nhËn
quyÒn sö dông ®Êt (b×a ®á), c¸n bé ®Þa chÝnh kh«ng xem xÐt ®Õn nguån gèc ®Êt ®ai,
tù ý ®Ó «ng Hµo chØ mèc câi cña m×nh, h¬n n÷a gia ®×nh «ng TriÖn kh«ng cã mÆt ë
6
nhµ. M·i ®Õn n¨m 1995 «ng TriÖn míi ph¸t hiÖn diÖn tÝch trªn b¶n ®å cña nhµ «ng
Hµo cã c¶ phÇn lèi ®i vµ ph¸t sinh khiÕu kiÖn.
c) Sù viÖc x¶y ra trªn, UBND x· vµ l·nh ®¹o xãm 2 cha c¬ng quyÕt vµ
cha tËp chung gi¶i quyÕt, cha ph¸t huy ®îc chøc n¨ng quyÒn h¹n cña m×nh dÉn tíi
c«ng d©n khiÕu n¹i göi ®¬n kiÖn lªn UBND huyÖn.
d) UBND x· H thùc hiÖn chÝnh s¸ch qu¶n lý ®Êt ®ai cha chÆt chÏ ®Ó «ng
Hµo sö dông ®Êt phÇn lèi ®i 72 m2 cña tËp thÓ kÐo dµi tõ n¨m 1985
®) C¸ch gi¶i quyÕt cña UBND x· H cha ®óng ph¸p lô©t, lÉn lén gi÷a viÖc
gi¶i quýªt ranh giíi víi viÖc gi¶i quyÕt lÊn chiÕm ®Êt lèi ®i cña tËp thÓ ( hå s¬ n¨m
1985 ®· ®îc x¸c ®Þnh, ®· ®îc ®¨ng ký ®Êt ®ai, diÖn tÝch lèi ®i kh«ng n»m trong
®¨ng ký n¨m 1983 cña 2 hé).
e) UBND x· H cha quan t©m ®Õn viÖc gi¶i quyÕt ®¬n th kiÕn nghÞ cña
c«ng d©n, cha biÕt kÕt hîp søc m¹nh cña ®oµn thÓ, MÆt trËn tæ quèc vµ c¸c tæ chøc
x· h«Þ vµo thuyÕt phôc, hoµ gi¶i ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých.
f) Do kh«ng gi¶i quyÕt ®îc døt ®iÓm cña UBND x· nªn sù viÖc ®· kÐo
dµi.
2- X©y dùng ph¬ng ¸n gi¶i quyÕt
a) Quy ®Þnh cña ph¸p lô©t ®Ó gi¶i quyÕt t×nh huèng
Mçi mét t×nh huèng ®ßi hái ngêi c¸n bé gi¶i quyÕt ph¶i hiÓu vµ x¸c ®Þnh
néi dung cña t×nh huèng cÇn gi¶i quýªt ®Ó ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña Ph¸p lô©t ®Ó
gi¶i quyÕt, ë t×nh huèng trªn cÇn ¸p dông nh÷ng ®iÒu sau:
+ §iÒu 1 cña LuËt ®Êt ®ai quy ®Þnh: " §Êt ®ai thuéc së h÷u toµn d©n,
do Nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lý".
+ §iÒu 6 cña luËt ®Êt ®ai quy ®Þnh: " Nghiªm cÊm viÖc lÊn chiÕm ®Êt
®ai, chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt tr¸i phÐp, sö dông ®Êt kh«ng ®óng môc ®Ých ®îc
giao huû ho¹i ®Êt".
+ §iÒu 15 cña lô©t ®Êt ®ai quy ®Þnh: " ChÝnh phñ chØ ®¹o vµ tæ chøc
viÖc lËp b¶n ®å ®Þa chÝnh thèng nhÊt trªn ph¹m vi c¶ níc".
+ §iÒu 34 cña luËt ®Êt ®ai quy ®Þnh: " Sæ ®Þa chÝnh ®îc lËp theo mÉu
do c¬ quan qu¶n lý ®Êt ®ai ë Trung ¬ng quy ®Þnh. Néi dung cña sæ ®Þa chÝnh ph¶i
phï hîp víi b¶n ®å ®Þa chÝnh vµ hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt".
+ §iÒu 38 cña LuËt ®Êt ®ai quy ®Þnh: " Nhµ níc khuyÕn khÝch viÖc hoµ
gi¶i c¸c tranh chÊp ®Êt ®ai trong nh©n d©n, UBND x·, phêng, thÞ trÊn cã tr¸ch
nhiÖm phèi hîp víi MTTQ ViÖt Nam, héi n«ng d©n, c¸c tæ chøc thµnh viªn kh¸c
7
cña mÆt trËn, c¸c tæ chøc x· héi, c¸c tæ chøc kinh tÕ c¬ së vµ c«ng nh©n hoµ gi¶i
c¸c tranh chÊp ®Êt ®ai"
+ §iÒu 280 cña Lô©t d©n sù quy ®Þnh: " QuyÒn vµ lèi ®i qua bÊt ®éng
s¶n liÒn kÒ mét chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n bÞ bao v©y bëi c¸c bÊt ®éng s¶n cña chñ së
h÷u kh¸c mµ kh«ng cã lèi ®i ra cã yªu cÇu cña chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ
giµnh cho m×nh mét lèi ®i thuËn tiÖn vµ hîp lý ra ®êng c«ng céng. Ngêi ®îc yªu
cÇu cã nghÜa vô ®¸p øng yªu cÇu ®ã. Ngêi giµnh ®îc lèi ®i ph¶i ®Òn bï cho chñ së
h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c ".
b) Ph¬ng ¸n gi¶i quyÕt, ®¸nh gi¸ c¸c ph¬ng ¸n.
* Ph¬ng ¸n 1:
Ph¬ng ¸n gi¶i quyÕt cña UBND x·: Gi÷ nguyªn mèc 2 gia ®×nh ( tøc lµ
lèi ®i bÞ «ng Hµo chÆn l¹i vµ ph©n ®Êt lèi ®i ®ã. V× b¶n ®å ®o n¨m 1991 ®· thÓ hiÖn)
- Ph¬ng ¸n nµy cã u ®iÓm: T«n träng hiÖn tr¹ng sö dông.
- Nhng cã nhîc ®iÓm:
+ ThiÕu tÝnh ph¸p lý v× sè hiÖn tr¹ng ®o n¨m 1991 kh«ng kh¸ch quan,
thiªn vÒ «ng Hµo, «ng TriÖn kh«ng nhÊt trÝ.
V× bµ con xãm 2 ®· bá tiÒn ra båi thêng thiÖt h¹i tõ n¨m 1980 víi diÖn
tÝch 72 m2 cã BÝ th chi bé vµ bµ con trong xãm chøng kiÕn vµ ®îc ®Þa chÝnh x· x¸c
nhËn. ChÝnh v× vËy mµ gi¶i quyÕt theo c¸ch nµy kh«ng s¸t thùc, bµ con xãm 2
kh«ng cã lèi ®i ¶nh hëng ®Õn s¶n xuÊt vµ ®i l¹i cña bµ con.
+ Cã thÓ tiÕp tôc g©y mÊt ®oµn kÕt, xãm kh«ng nhÊt trÝ dÔ g©y khiÕu
kiÖn ®«ng ngêi.
* Ph¬ng ¸n 2:
Ph¬ng ¸n do phßng ®Þa chÝnh tham mu gióp UBND huyÖn gi¶i quyÕt:
Thu håi 72m2 «ng Hµo ®ang sö dông ®Ó UBND x· qu¶n lý vµ lµm lèi ®i chung v×:
+ C¨n cø nguån gèc ®Êt ®ai tríc n¨m 1980 phÇn lèi ®i 72m 2 (mçi hé bá
ra 36m2) do nhu cÇu cña xãm 2 më lèi ®i ®· ®îc 2 gia ®×nh nhÊt trÝ bá ra lµm lèi ®i
chung vµ ®· nhËn tiÒn båi thêng cña xãm. Nh vËy c¨n cø vµo §iÒu 280 cña LuËt
d©n sù vµ §iÒu 1 cña LuËt ®Êt ®ai th× 72 m 2 thuéc ®Êt tËp thÓ lµm lèi ®i chung cho
xãm 2, phÇn ®Êt nµy do UBND x· qu¶n lý.
+ C¨n cø hå s¬, b¶n ®å ®Þa chÝnh:
B¶n ®å ®Þa chÝnh n¨m 1983 quy ho¹ch râ ranh giíi hai hé «ng Hµo vµ
«ng TriÖn ®· x©y têng lµm c¨n cø mèc câi ®Ó 72 m2 lµm ®êng xãm. Theo b¶n ®å
n¨m 1983 diÖn tÝch hîp ph¸p cña «ng Hµo ®îc sö dông lµ 601 m2, «ng TriÖn ®îc sö
dông hîp ph¸p lµ 494m2 vµ ®îc ghi nhËn trong sæ ®Þa chÝnh b¶n ®å.
8
+ C¨n cø §iÒu 34 LuËt ®Êt ®ai quy ®Þnh hå s¬ b¶n ®å, sæ s¸ch hiÖn tr¹ng
n¨m 1983 lµ phï hîp víi ®¨ng ký cña 2 hé ( theo néi dung chØ thÞ 299 cña ChÝnh
phñ).
B¶n ®å n¨m 1991 tuy ®· ®îc ®o vÏ nhng theo quy ®Þnh cña §iÒu 15 LuËt
®Êt ®ai ë trªn lµ kh«ng cã c¬ së ph¸p lý, kh«ng ®îc x©y dùng theo quy tr×nh ®· ban
hµnh, cha ®îc nghiÖm thu xÐt duyÖt cña c¬ quan cã thÈm quyÒn nªn cha cã tÝnh
ph¸p lý.
* Ph¬ng ¸n 3:
2
PhÇn ®Êt 72 m tr¶ lai cho 2 gia ®×nh (mçi gia ®×nh 36m2) nh tríc khi cha
lËp lèi ®i cho xãm ( n¨m 1980).
- Ph¬ng ¸n nµy cã u ®iÓm: §îc hé «ng TriÖn nhÊt trÝ.
- Cã nhîc ®iÓm:
+ Kh«ng t¹o ®îc c¸i chung cho lîi Ých chung
+ Kh«ng ®îc nh©n d©n xãm 2 ñng hé.
+ ThiÕu c¨n cø ph¸p lý.
c) Lùa chän ph¬ng ¸n:
Qua 3 ph¬ng ¸n ®· nªu ë trªn th× ph¬ng ¸n 2 cã tÝnh hîp lý, hîp ph¸p,
phï hîp víi nguyÖn väng cña ®«ng ®¶o nh©n d©n. LËp kÕ ho¹ch b¸o c¸o UBND
huyÖn quyÕt ®Þnh giaØ quyÕt theo ph¬ng ¸n 2.
Ph¬ng ¸n nµy ®îc lùa chän v× nã thÓ hiÖn ®îc:
+ §¶m b¶o tÝnh t«n träng lÞch sö trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông ®Êt ®ai.
+ §¶m b¶o tÝnh ph¸p lý cao. §¶m b¶o lîi Ých hîp ph¸p cho bµ con trong
xãm cã lèi ®i chung, ®îc ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n ñng hé. C¸ch gi¶i quyÕt
cã tÝnh kh¶ thi cao, t«n träng ph¸p lô©t, t«n träng lÞch sö, t«n träng thùc tÕ.
PhÇn c
KiÕn nghÞ, nh÷ng gi¶i ph¸p vµ kÕt luËn
I/ KiÕn nghÞ vµ nh÷ng gi¶i ph¸p
Trong giai ®o¹n CNH - H§H hiÖn nay, viÖc qu¶n lý vµ sö dông ®Êt ®ai
ph¶i ®¶m b¶o thóc ®Èy cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn. ChÝnh v× vËy t¨ng cêng c«ng t¸c
qu¶n lý ®Êt ®ai v« cïng quan träng vµ cÊp b¸ch. §Ó t¨ng cêng qu¶n lý sö dông ®Êt
®ai trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p sau:
1- KiÕn nghÞ c¸c cÊp cã thÈm quyÒn t¨ng cêng c«ng t¸c tuyªn truyÒn
gi¸o dôc ph¸p lô©t mét c¸ch s©u réng ®Õn mäi tÇng líp nh©n d©n. N©ng cao nhËn
9
thøc vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm cña cÊp uû §¶ng, chÝnh quyÒn, c¸c tæ chøc x· héi,c¸c
®oµn thÓ ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý sö dông ®Êt ®ai.
2- Nhµ níc cÇn c«ng khai kÞp thêi c¸c quy ho¹ch. KÕ ho¹ch vÒ sö dông
®Êt cho tõng vïng, miÒn ®Ó c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ nh©n d©n biÕt. Hoµn thiÖn c¸c
v¨n b¶n ph¸p lô©t vÒ ®Êt ®ai. M¹nh d¹n giao quyÒn cho c¬ së trong viÖc qu¶n lý ®Êt
®ai theo quy ho¹ch, kÕ ho¹ch , ®óng ph¸p luËt nh»m ph¸t huy tÝnh chñ ®éng s¸ng
t¹o trong viÖc qu¶n lý sö dông ®Êt ®ai cã hiÖu qu¶ cao.
3- T¨ng cêng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra trong qu¶n lý vµ sö dông ®Êt
®ai ®Ó ph¸t hiÖn vµ ng¨n ngõa t×nh tr¹ng sö dông tr¸i môc ®Ých, lÊn chiÕm tr¸i
phÐp, gióp c¬ së qu¶n lý ®Êt ®ai theo ®óng Ph¸p luËt.
4- Xö lý nghiªm minh c¸c trêng hîp vi ph¹m ph¸p lô©t ®Êt ®ai, lËp l¹i
trËt tù kû c¬ng trong lÜnh vùc qu¶n lý ®Êt ®ai mét c¸ch cã hÖ thèng theo quy ho¹ch
cña Nhµ níc.
5- Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch u ®·i vÒ thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp,
chÝnh s¸ch vÒ gi¸ ®Êt, t¹o ra mét c¬ chÕ th«ng tho¸ng trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông
®Êt ®ai nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao, thu lîi cao tõ ®Êt.
II/ KÕt luËn
- C«ng t¸c qu¶n lý ®Êt ®ai taÞ x· H kh«ng ®îc chÆt chÏ, cßn ®Ó «ng Hµo
chiÕm dông lèi ®i cña tËp thÓ. Khi gia ®×nh «ng TriÖn cã ý kiÕn UBND x· l¹i kh«ng
gi¶i quyÕt nhanh lµm ph¸t sinh khiÕu kiÖn. Tr¸ch nhiÖm nµy thuéc vÒ UBND x· ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh lµ ®ång chÝnh chñ tÞch UBND x· vµ ®ång chÝ c¸n bé ®Þa
chÝnh x·.
- ViÖc «ng Hµo x©y chÆn hai ®Çu lèi ®i kh«ng cho bµ con xãm 2 ®i l¹i lµ
viÖc lµm sai. Do bùc tøc c·i cä nhau kh«ng hoµ gi¶i ®îc dÉn ®Õn x©y chÆn vµ lÊn
chiÕm sö dông lèi ®i cña tËp thÓ, tr¸ch nhiÖm sai nµy thuéc vÒ gia ®×nh «ng Hµo.
- ViÖc gi¶i quyÕt cña UBND x· H theo ph¬ng ¸n 1 lµ cha hîp lý hîp
t×nh, thiÕu c¨n cø ph¸p lý ¶nh hëng ®Õn t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ë ®Þa ph¬ng,
kh«ng ®îc nh©n d©n ®ång t×nh ñng hé kh«ng ®¶m b¶o ®îc lîi Ých chung t«n träng
lÞch sö vÒ ®Êt.
. NhËn thøc ®óng vÞ trÝ vµ tÇm quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý ®Êt ®ai,
§¶ng vµ Nhµ níc lu«n coi c«ng t¸c qu¶n lý sö dông ®Êt ®ai lµ mét chÝnh s¸ch lín,
v« cïng quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ, nhÊt lµ trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn
nay khi mµ môc tiªu tèi ®a lµ lîi nhuËn trªn ®Êt trë thµnh xu híng quan träng h¬n
bao giê hÕt. Nã lµ t liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu, lµ tµi s¶n v« gi¸ ®Ó Nhµ níc duy tr× vµ
®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ ®¶m b¶o an ninh quèc phßng, ®Èy
10
nhanh CNH - H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n ,®©y còng lµ tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô cña
mçi chóng ta ®èi víi sù nghiÖp x©y dùng ®Êt níc ngµy cµng giÇu ®Ñp v¨n minh ./.
11
- Xem thêm -