Tài liệu Tieu luan sinh ly thuc vat gibberellin; hoocmon kích thích sinh trưởng gibberellin ở thực vật và những ứng dụng trong sản xuất

TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt A. PHẦN MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI - Thực vật không những cần cho quá trình sinh trưởng, phát triển của mình các chất hữu cơ (prôtêin, gluxit, lipit, axit nucleic…) để cấu trúc nên tế bào, mô và cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của chúng, chúng còn rất cần các chất có hoạt tính sinh lý như vitamin, enzyme và các hoocmon mà trong đó các hoocmon có một vai trò rất quan trọng trong việc điều chỉnh các quá trình sinh trưởng, phát triển và các hoạt động sinh lí của thực vật. Các chất điều chỉnh sinh trưởng, phát triển của thực vật là những chất có bản chất hoá học rất khác nhau nhưng đều có tác dụng điều tiết các quá trình sinh trưởng phát triển của cây từ lúc tế bào trứng thụ tinh phát triển thành phôi cho đến khi cây ra hoa kết quả, hình thành cơ quan sinh sản, dự trữ và kết thúc chu kỳ sống của mình. Các chất điều chỉnh sinh trưởng của thực vật bao gồm các phytohoocmon và các chất điều chỉnh sinh trưởng tổng hợp nhân tạo. Phytohoocmon là những chất hữu cơ có bản chất hoá học rất khác nhau được tổng hợp với một lượng rất nhỏ ở các cơ quan, các bộ phận khác để điều tiết các hoạt động sinh lý, các quá trình sinh trưởng, phát triển của cây và để đảm bảo mối quan hệ hài hoà giữa các cơ quan, bộ phận trong cơ thể. Song song với các phytohoocmon được tổng hợp trong cơ thể thực vật, ngày nay bằng con đường hoá học con người đã tổng hợp nên hàng loạt các chất khác Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 1 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt nhau có hoạt tính sinh lý tương tự với các chất điều chỉnh sinh trưởng tự nhiên (phytohoocmon) để làm phương tiện hoá học điều chỉnh sự sinh trưởng, phát triển của cây nhằm cho năng suất cao và phẩm chất thu hoạch tốt. Các chất điều chỉnh sinh trưởng tổng hợp nhân tạo ngày càng phong phú và đã có những ứng dụng rất rộng rãi trong nông nghiệp. Về đại cương thì các chất điều chỉnh sinh trưởng, phát triển của thực vật được chia thành hai nhóm có tác dụng đối kháng về sinh lí: các chất kích thích sinh trưởng (stimulator) và các chất ức chế sinh trưởng (inhibitor). Các chất điều chỉnh sinh trưởng mà ở nồng độ sinh lí có ảnh hưởng kích thích đến quá trình sinh trưởng của cây được gọi là các chất kích thích sinh trưởng. Còn các chất điều chỉnh sinh trưởng nhìn chung có ảnh hưởng ức chế lên quá trình sinh trưởng của cây được gọi là các chất ức chế sinh trưởng. Thuộc các chất kích thích sinh trưởng có các nhóm chất: auxin, gibberellin, xytokinin. Các chất ức chế sinh trưởng gồm: axit absxixic, etilen, các chất phenol, các chất làm chậm sinh trưởng (retardant), các chất diệt cỏ (herbixit)… Trong phạm vi của tiểu luận này, em chỉ tìm hiểu về chất kích thích sinh trưởng gibberellin với nội dung: “Hoocmon kích thích sinh trưởng gibberellin ở thực vật và những ứng dụng trong sản xuất”. Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô tổ bộ môn Sinh lý Thực vật, trường Đại học sư phạm Hà Nội 2 và PGS, TS. Nguyễn Văn Mã – Giảng viên trực tiếp giảng dạy chuyên đề Sinh trưởng và phát triển ở thực vật ở lớp cao học K12, đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ chúng em hoàn thiện đề tài này. Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 2 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt II. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI 1. Mục đích - Tìm hiểu về bản chất, cơ chế tác động và ứng dụng của các loại hoocmon ở thực vật. - Tìm hiểu về gibberellin và ứng dụng của gibberellin đối với đời sống của thực vật. 2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Tìm hiểu chất kích thích sinh trưởng gibberellin, từ đó thấy được ưu nhược của chúng, từ đó áp dụng hiệu quả vào thực tiễn trong sản xuất. III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU - Các loại hoocmon ở thực vật. - Ứng dụng của hoocmon kích thích sinh trưởng ở thực vật. IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU - Hoocmon kích thích sinh trưởng gibberellin. V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu, phân tích, tổng hợp các tài liệu. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm. - Phương pháp ứng dụng tiễn. Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 3 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt B. PHẦN NỘI DUNG I. GỚI THIỆU CHUNG VỀ HOOMON THỰC VẬT 1. Khái niệm chung: - Sự sinh trưởng phát triển của cây trồng chịu sự tác động của các chất điều hoà sinh trưởng do cây trồng tổng hợp ra gọi là các phytohoocmon. - Hoocmon thực vật (phytohoocmon) là các chất hữu cơ được tổng hợp ở các cơ quan bộ phận trong cây với hàm lượng rất nhỏ, sau đó được vận chuyển đến các bộ phận của cây để điều tiết và đảm bảo sự hài hoà các hoạt động sinh trưởng. 2. Đặc điểm chung của hoocmon - Là những chất hữu cơ phân tử lượng thấp được tạo ra ở một nơi nhưng gây ra phản ứng trong tế bào (TB) hoặc mô ở một nơi khác trong cây. - Với nồng độ thấp nhưng gây ra biến đổi mạnh mẽ trong cây. - Trong cây, hoocmon thực vật được vận chuyển theo mạch gỗ và mạch rây. - Tính chuyên hoá thấp hơn rất nhiều so với hoocmon ở động vật bậc cao. 3. Phân loại: Gồm 2 nhóm: - Nhóm chất kích thích sinh trưởng: + Auxin, Gibberellin: tác động đến sự kéo dài, lớn lên của tế bào. + Cytokinin: có vai trò trong phân chia tế bào. - Nhóm các chất ức chế sinh trưởng: Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 4 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt + Axit abxixic: tác động đến sự rụng lá. + Etylen: tác động đến sự chín của quả. + Chất làm chậm sinh trưởng và chất diệt cỏ. II. GIBBERELLIN VÀ ỨNG DỤNG 1. LỊCH SỬ PHÁT HIỆN a. Lịch sử phát hiện - Gibberellin (GA) là nhóm phytohoocmon thứ hai được phát hiện sau auxin. Từ việc nghiên cứu bệnh lí “bệnh lúa von”, một triệu chứng bệnh rất phổ biến trong trồng lúa của các nước phương Đông thời bấy giờ, dẫn đến nghiên cứu cơ chế gây bệnh và cuối cùng tách được hàng loạt các chất là sản phẩm tự nhiên của nấm bệnh cũng như từ thực vật bậc cao gọi là gibberellin. Từ lâu người ta xác định nấm gây bệnh lúa von là gibberella fujikuroi (thực ra giai đoạn không hoàn chỉnh hay giai đoạn dinh dưỡng gây bệnh của nấm đó gọi là Fusarium heterosporum hay F. moniliforme). -Năm 1926, nhà nghiên cứu bệnh lí thực vật Kurosawa (Nhật Bản) đã thành công trong thí nghiệm gây “bệnh von” nhân tạo cho lúa và ngô. Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 5 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt 6 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt - Yabuta (1934 – 1938) ®· t¸ch ®îc hai chÊt díi d¹ng tinh thÓ tõ lóa nÊm von gäi lµ gibberellin A vµ B nhng cha x¸c ®Þnh ®îc b¶n chÊt ho¸ häc cña chóng. Sau ®ã chiÕn tranh thÕ giíi thø hai bïng næ, lµm ng¾t qu·ng viÖc nghiªn cøu cña c¸c nhµ nghiªn cøu NhËt B¶n nµy. §Õn 1950 c©u chuyÖn vÒ GA vÉn cha ®îc biÕt ë thÕ giíi ph¬ng T©y. M·i ®Õn n¨m 1955 hai nhãm nghiªn cøu Anh vµ MÜ ®· ph¸t hiÖn ra nh÷ng bµi b¸o cò cña ngêi NhËt vÒ GA vµ còng chÝnh n¨m 1955 hä ®· ph¸t hiÖn ra axit gibberellic ë c©y lóa von vµ x¸c ®Þnh c«ng thøc ho¸ häc cña nã (C19H22O6). N¨m 1956 West, Phiney, Radley ®· t¸ch ®îc gibberellin tõ c¸c thùc vËt bËc cao vµ x¸c ®Þnh r»ng ®©y lµ phytohoocmon tån t¹i trong c¸c bé phËn cña c©y. - TÊt c¶ c¸c gibberellin ®Òu cã cïng mét vßng gibban c¬ b¶n, cßn ®iÓm kh¸c nhau nhá gi÷a chóng chñ yÕu lµ vÞ trÝ cña nhãm – OH trong ph©n tö. Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 7 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt - Gibberellin ®îc tæng hîp ë trong ph«i ®ang sinh trëng, trong c¸c c¬ quan ®ang sinh trëng kh¸c nh l¸ non, rÔ non, qu¶ non…Gibberellin ®îc vËn chuyÓn kh«ng ph©n cùc, cã thÓ híng ngän vµ híng gèc tuú n¬i sö dông. Gibberellin ®îc vËn chuyÓn trong hÖ thèng dÉn (xylem vµ floem) víi vËn tèc 5 – 25 mm trong 12 giê. Trong tÕ bµo th× bµo quan tæng hîp gibberellin m¹nh nhÊt lµ lôc l¹p. - Gibberellin ®îc tæng hîp tõ mevalonat qua hµng lo¹t c¸c ph¶n øng dÉn ®Õn hîp chÊt trung gian quan träng lµ kauren, c¬ së cña tÊt c¶ c¸c gibberellin trong c©y. Qu¸ tr×nh nµy ®îc xóc t¸c bëi hµng lo¹t c¸c enzyme ®Æc hiÖu, cÇn cã ATP vµ NADPH. C¸c hîp chÊt nµy ®Òu s½n cã trong lôc l¹p. - Gibberellin trong c©y còng cã thÓ ë d¹ng tù do vµ d¹ng liªn kÕt nh auxin. Chóng cã thÓ liªn kÕt víi glucoz vµ protein. Kh¸c víi auxin, gibberellin kh¸ bÒn v÷ng trong c©y vµ kh¶ n¨ng ph©n huû chóng lµ Ýt. b. Ph©n lo¹i - Vào thời điểm năm 2003, đã có 126 chất gibberellin được biết đến từ thực vật, nấm và vi khuẩn, trong đó axít gibberellin hay còn gọi là gibberellin A3 hay Giberelin X, GA3 là chất có tác dụng sinh học lớn nhất. - Những gibberellin A2, A10 đến A15, A24 và A25 chỉ tách được từ nấm Fusarium moniliforme; các gibberellin A5, A6, A8, A16 đến A23, A26 đến A32 chỉ thấy ở thực vật bậc cao, còn gibberellin A1, A3, A4, A7 và A9 thấy có cả ở nấm Fusarium moniliforme và thực vật bậc cao. Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 8 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt GA1 GA3 ent-gebberellan ent-kauren 2. Vai trß sinh lý cña gibberellin - HiÖu qu¶ sinh lÝ râ rÖt nhÊt cña gibberellin lµ kÝch thÝch m¹nh mÏ sù sinh trëng kÐo dµi cña th©n, sù v¬n dµi cña lãng c©y hä lóa. HiÖu qu¶ nµy cã ®îc lµ do ¶nh hëng kÝch thÝch ®Æc trng cña gibberellin lªn pha d·n cña tÕ bµo theo chiÒu däc. V× vËy khi xö lÝ gibberellin cho c©y ®· lµm t¨ng nhanh sù sinh trëng dinh dìng t¨ng sinh khèi cña chóng. - Gibberellin ¶nh hëng rÊt râ rÖt lªn sù sinh trëng cña c¸c ®ét biÕn lïn. C¸c nghiªn cøu vÒ trao ®æi chÊt di truyÒn cña gibberellin ®· kh¼ng ®Þnh r»ng c¸c ®ét biÕn lïn cña mét sè thùc vËt nh Ng«, ®Ëu Hµ lan (chiÒu cao c©y còng chØ b»ng kho¶ng 20% chiÒu cao c©y b×nh thêng) lµ c¸c ®ét biÕn gen ®¬n gi¶n, dÉn ®Õn sù thiÕu nh÷ng gen nµo ®Êy chÞu tr¸ch nhiÖm tæng hîp c¸c enzyme cña nh÷ng ph¶n øng nµo ®Êy trªn con ®êng tæng hîp gibberellin mµ c©y kh«ng thÓ h×nh thµnh ®îc gibberellin, dï lµ mét lîng rÊt nhá. Víi nh÷ng ®ét biÕn nµy th× viÖc bæ sung gibberellin ngo¹i sinh sÏ lµm cho c©y sinh trëng b×nh thêng. V× ph¶n øng cña c¸c ®ét biÕn lïn rÊt nh¹y víi gibberellin nªn ngêi ta sö dông c¸c ®ét biÕn nµy ®Ó thö x¸c ®Þnh hµm lîng gibberellin b»ng ph¬ng ph¸p biotest (thö sinh häc). - Gibberellin kÝch thÝch sù nÈy mÇm cña h¹t vµ cñ, do ®ã nã cã t¸c dông ®Æc trng trong viÖc ph¸ bá tr¹ng th¸i ngñ nghØ cña chóng. Trong trêng hîp nµy gibberellin kÝch thÝch sù tæng hîp enzyme amilaza vµ c¸c enzyme thuû ph©n Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 9 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt kh¸c nh proteaza, photphataza… vµ lµm t¨ng ho¹t tÝnh cña c¸c enzyme nµy; chÝnh v× vËy mµ xóc tiÕn qu¸ tr×nh ph©n huû tinh bét thµnh ®êng còng nh c¸c polime thµnh monome kh¸c, t¹o ®iÒu kiÖn vÒ nguyªn liÖu vµ n¨ng lîng cho qu¸ tr×nh nÈy mÇm. Trªn c¬ së ®ã, nÕu sö lý gibberellin ngo¹i sinh th× cã thÓ ph¸ bá tr¹ng th¸i ngñ nghØ cña h¹t, cñ, c¨n hµnh kÓ c¶ tr¹ng th¸i ngñ s©u. - Trong nhiÒu trêng hîp gibberellin kÝch thÝch sù ra hoa râ rÖt. ¶nh hëng ®Æc trng cña gibberellin lªn sù ra hoa lµ kÝch thÝch sù sinh trëng kÐo dµi vµ nhanh chãng cña côm hoa. V× vËy trong häc thuyÕt hoocmon ra hoa (florigen) cña Trailachyan th× gibberellin ®îc xem nh lµ mét thµnh viªn cña tæ hîp florigen. Xö lý gibberellin cho c©y ngµy dµi th× chóng cã thÓ ra hoa trong ®iÒu kiÖn ngµy ng¾n vµ lµm t¨ng hiÖu qu¶ cña xu©n ho¸, cã thÓ biÕn c©y hai n¨m thµnh c©y mét n¨m. - Trong sù ph¸t triÓn vµ ph©n ho¸ cña c¬ quan sinh s¶n th× gibberellin ¶nh hëng ®Õn sù ph©n ho¸ giíi tÝnh: øc chÕ sù ph¸t triÓn hoa c¸i vµ kÝch thÝch sù ph¸t triÓn hoa ®ùc. - Trong sù sinh trëng cña qu¶ vµ t¹o qu¶ kh«ng h¹t th× gibberellin cã vai trß gÇn nh auxin v× nã lµm t¨ng kÝch thíc cña qu¶ vµ t¹o qu¶ kh«ng h¹t trong mét sè trêng hîp. HiÖu qu¶ nµy cµng râ rÖt khi phèi hîp t¸c dông víi auxin. - V× gibberellin ¶nh hëng râ rÖt lªn c¸c qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt, c¸c ho¹t ®éng sinh lÝ, ®Õn qu¸ tr×nh sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña c©y nªn gibberellin lµ mét trong nh÷ng chÊt ®iÒu tiÕt sinh trëng ®îc øng dông cã hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. 3. c¬ chÕ t¸c ®éng cña gibberellin - Mét trong nh÷ng qu¸ tr×nh cã liªn quan ®Õn c¬ chÕ t¸c ®éng cña gibberellin ®îc nghiªn cøu kh¸ kÜ lµ ho¹t ®éng cña enzyme thuû ph©n trong c¸c h¹t hä lóa n¶y mÇm. Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 10 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt - Trong h¹t lóa m× th× ph«i h¹t lµ n¬i tæng hîp gibberellin néi sinh. M.Badley (1967) chØ ra r»ng gibberellin ®îc tæng hîp vµo ngµy thø hai cña sù nÈy mÇm ë trong ph«i h¹t. Gibberellin ®îc gi¶i phãng khái ph«i vµ khuÕch t¸n qua néi nhò ®Õn líp tÕ bµo al¬ron ®Ó kÝch thÝch sù h×nh thµnh vµ gi¶i phãng c¸c enzyme thuû ph©n trong al¬ron. Sau ®ã c¸c enzyme nµy ®îc khuÕch t¸n vµo néi nhò ®Ó thuû ph©n c¸c polime thµnh c¸c monome phôc vô cho sù n¶y mÇm cña chóng. C¸c tÕ bµo al¬ron lµ nh÷ng tÕ bµo sèng kh«ng ph©n chia cã chøc n¨ng ®Æc trng lµ h×nh thµnh vµ gi¶i phãng c¸c enzyme tiªu ho¸ khèi néi nhò cña h¹t. - ë ®©y gibberellin ®· c¶m øng víi sù tæng hîp  - amilaza míi vµ c¸c enzyme thuû ph©n kh¸c. Gibberellin g©y nªn sù gi¶i øc chÕ gen (depression) chÞu tr¸ch nhiÖm tæng hîp c¸c enzyme nµy mµ trong h¹t ®ang ngñ nghØ chóng hoµn toµn bÞ trÊn ¸p b»ng c¸c protein histon. Gibberellin ®ãng vai trß nh lµ chÊt c¶m øng më gen ®Ó hÖ thèng tæng hîp protein enzyme thuû ph©n ho¹t ®éng. - Ngoµi vai trß c¶m øng h×nh thµnh enzyme th× gibberellin cßn cã vai trß kÝch thÝch sù gi¶i phãng c¸c enzyme nµy vµo néi nhò. - LiÖu c¬ chÕ t¸c ®éng cña gibberellin trong al¬ron cña h¹t hä lóa cã thÓ lµ c¬ chÕ chung cho t¸c ®éng cña gibberellin trong c©y ®îc kh«ng? Cã thÓ cho r»ng gibberellin ¶nh hëng ®Õn sù ph©n chia tÕ bµo, sù gi·n tÕ bµo, sù ph©n ho¸ hoa… ®îc thùc hiÖn qua c¬ chÕ më gen nhÊt ®Þnh phô thuéc vµo b¶n chÊt tÕ bµo, giai ®o¹n vµ c¸c qu¸ tr×nh mµ nã t¸c ®éng. Ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn c¸ thÓ ®· ®îc m· ho¸ trong cÊu tróc cña ph©n tö ADN nhng c¸c gen ë trong tr¹ng th¸i øc chÕ, kh«ng ho¹t ®éng. Gibberellin lµ mét trong c¸c t¸c nh©n c¶m øng cho sù më gen ®Ó cho ch¬ng tr×nh ®ã ®îc thùc hiÖn. - C¬ chÕ kÝch thÝch sù gi·n cña tÕ bµo bëi gibberellin cã lÏ còng liªn quan ®Õn c¬ chÕ ho¹t ®éng ho¸ b¬m proton nh auxin. Tuy nhiªn c¸c tÕ bµo nh¹y c¶m víi auxin vµ gibberellin cã nh÷ng ®Æc trng kh¸c nhau. §iÒu ®ã liªn quan ®Õn sù cã mÆt cña c¸c nh©n tè tiÕp nhËn hoocmon kh¸c nhau trong c¸c kiÓu tÕ bµo kh¸c nhau. Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 11 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt Tácdụng dụnghoạt hoạthóa hóagen gencủa củaGA GA Tác Kích thích sự nảy mầm của hạt 4. Híng øng dông vµ øng dông thùc tiÔn cña gibberellin chÊt ®iÒu hoµ sinh trëng cña thùc vËt ngµy nay ®· vµ ®ang ®îc sö dông rÊt réng r·i trong trång trät nh lµ mét ph¬ng tiÖn ®iÒu chØnh ho¸ häc quan träng ®èi víi sù sinh trëng, ph¸t triÓn cña c©y nh»m thu ®îc n¨ng suÊt cao vµ phÈm chÊt tèt. Sau ®©y lµ mét sè lÜnh vùc ®îc øng dông phæ biÕn vµ cã hiÖu qu¶ ®èi víi gibberellin. - KÝch thÝch nhanh sù sinh trëng cña c©y, t¨ng chiÒu cao, t¨ng sinh khèi, t¨ng thu ho¹ch: Phun gibberellin cho c¸c lo¹i rau, cá ®Òu lµm t¨ng n¨ng suÊt. Víi mét sè c©y trång cÇn chiÒu cao nh c©y lÊy sîi, c©y MÝa… th× sö dông gibberellin ®Òu cã thÓ ®¹t ®îc môc ®Ých ®ã. VÝ dô: Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 12 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt + Phun dung dÞch gibberellin nång ®é 20 – 50 ppm cho c©y §ay cã thÓ lµm t¨ng chiÒu cao gÊp ®«i, phun cho MÝa cã thÓ lµm t¨ng chiÒu dµi lãng lªn nhiÒu lÇn… + Sö lÝ Nho víi GA3 (5 – 40ppm tuú theo gièng) lµ biÖn ph¸p phæ biÕn vµ quan träng lµm t¨ng n¨ng suÊt Nho lªn gÊp béi vµ c¶i thiÖn ®îc phÈm chÊt. Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 13 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt KÝch thÝch kÐo dµi chiÒu cao cña th©n Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 14 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt 1 2 3 1. Gibberellin kÐo dµi lãng cña hä hoµ th¶o 2. ThÝ nghiÖm sö lÝ GA3 cho cµ chua 3. Vai trß kÝch thÝch sinh trëng GA Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 15 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt GibberellinsPromote Stem Elongation Contribute to flowering Help end dormancy of seeds and buds Grapes stems lengthen, which improved air circulation around grapes and gave them more room to grow. Bigger Grapes! Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 16 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt - §iÒu khiÓn sù ngñ nghØ cña h¹t, cñ, c¨n hµnh: Ngêi ta sö dông chñ yÕu lµ GA3, gibberellin x©m nhËp vµo c¬ quan ®ang ngñ nghØ sÏ lµm lÖch c©n b»ng hoocmon thuËn lîi cho sù nÈy mÇm. VÝ dô: Sö lý gibberellin lµm t¨ng sù nÈy mÇm cña khoai t©y. - §iÒu chØnh sù ra hoa cña c©y. ViÖc sö dông c¸c chÊt tiÕt sinh trëng ®Ó kÝch thÝch sù ra hoa sím còng lµ nh÷ng øng dông phæ biÕn vµ cã hiÖu qu¶ trong trång trät: + Sö dông gibberellin kÝch thÝch sù ra hoa cña c©y Xµ l¸ch ®Ó lÊy h¹t, c¶m øng sù ra hoa cña c©y ngµy dµi hµng n¨m trång trong ®iÒu kiÖn ngµy ng¾n vµ cã thÓ lµm c©y hai n¨m ra hoa trong n¨m ®Çu. + Xö lÝ gibberellin phèi hîp víi nhiÖt ®é thÊp lµm cho hoa loa kÌn ra hoa sím 1 – 2 th¸ng, t¨ng sè lîng hoa lµm t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ lªn rÊt nhiÒu lÇn. Tham gia vào thành phần của hormon ra hoa là GA và antesin Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 17 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt - §iÒu chØnh giíi tÝnh hoa: Sö dông gibberellin sÏ kÝch thÝch sù h×nh thµnh hoa ®ùc, sù ph¸t triÓn cña bao phÊn vµ h¹t phÊn. KÝch thÝch ra hoa ®ùc - T¨ng sù ®Ëu qu¶ vµ t¹o qu¶ kh«ng h¹t: + Qu¶ ®îc h×nh thµnh sau khi x¶y ra qu¸ tr×nh thô phÊn, thô tinh. Hîp tö ph¸t triÓn thµnh ph«i. Ph«i ph¸t triÓn sÏ lµ trung t©m s¶n sinh ra c¸c chÊt kÝch thÝch sinh trëng cã b¶n chÊt auxin vµ gibberellin . C¸c chÊt nµy khuÕch t¸n vµo bÇu vµ kÝch thÝch sù lín lªn cña bÇu thµnh qu¶. V× vËy nÕu kh«ng cã qu¸ tr×nh thô phÊn thô tinh th× hÇu hÕt hoa sÏ rông. Nh vËy nÕu ta dïng auxin vµ gibberellin ngo¹i sinh cho hoa tríc khi thô phÊn thô tinh th× chóng sÏ thay thÕ phytohoocmon néi sinh tõ ph«i vµ qu¶ sÏ ®îc h×nh thµnh, nhng kh«ng th«ng qua thô tinh vµ sÏ kh«ng cã h¹t. Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 18 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt KÝch thÝch sù ®Ëu qu¶ 5. thùc tr¹ng sö dông gibberellin ë viÖt nam - C¸c chÊt kÝch thÝch sinh trëng ë thùc vËt ®îc sö dông réng r·i trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®Ó t¨ng s¶n xuÊt. Tuy nhiªn do ch¹y theo lîi nhuËn mµ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng l¹m dông qu¸ møc c¸c chÊt kÝch thÝch sinh trëng g©y ¶nh hëng ®Õn søc khoÎ ngêi tiªu dïng. - T×nh tr¹ng sö dông thuèc nhËp lËu tõ Trung Quèc vµ thuèc kh«ng râ nguån gèc, kh«ng n»m trong danh môc cho phÐp cña bé y tÕ cßn phæ biÕn. - Kh«ng sö dông theo ®óng híng dÉn vµ theo khuyÕn c¸o. c. phÇn kÕt luËn Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 19 K12 – Sinh häc thùc TiÓu luËn khoa häc Sinh trëng vµ ph¸t triÓn ë thùc vËt - Gibberellin cã hiÖu qu¶ rÊt râ rÖt ®èi víi qu¸ tr×nh sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña c©y trång. - ViÖc sö dông gibberellin cã nhiÒu ý nghÜa trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, mÆc dï vËy còng kh«ng nªn l¹m dông qu¸ møc. - Tuy nhiªn t¸c dông cña gibberellin vÉn cha ®îc hiÓu râ hÕt cÇn cã c¸c híng nghiªn cøu míi vÒ t¸c dông cña chÊt kÝch thÝch sinh trëng nµy. Häc viªn: NguyÔn Xu©n H¹nh nghiÖm 20 K12 – Sinh häc thùc