§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
Lêi më ®Çu:
Tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) lµ c¬ së vËt chÊt kh«ng thÓ thiÕu trong nÒn kinh tÕ
quèc d©n còng nh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo. Trong
m«i trêng kinh doanh c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t vµ nh÷ng tiÕn bé cña khoa
häc kü thuËt, c«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh nãi chung vµ kÕ to¸n TSC§ nãi
riªng ngµy cµng ®îc c¸c doanh nghiÖp quan t©m . ViÖc kÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh ®îc thÓ hiÖn trªn nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau : Tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§, x¸c
®Þnh nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh, ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh vµ
tr×nh bµy th«ng tin trªn b¸o c¸o tµi chÝnh.BÊt kÓ nghiÖp vô h¹ch to¸n nµo còng
ph¶i xem xÐt trªn nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau ®Æc biÖt lµ c¸c nghiÖp vô liªn quan
®Õn viÖc b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh v× nã liªn quan ®Õn thuÕ mµ doanh nghiÖp
ph¶i nép cho nhµ níc, khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh lµ mét trong nh÷ng chi phÝ ®îc ®a vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
V× vËy viÖc h¹ch to¸n TSC§ còng lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®îc nhiÒu
doanh nghiÖp quan t©m.KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh th× mang tÝnh kh¸ch quan nhng
viÖc kÕ to¸n trÝch khÊu hao th× l¹i lµ vÊn ®Ò mang tÝnh kh¸ch quan . Doanh
nghiÖp ph¶i biÕt ¸p dông ph¬ng ph¸p nµo cho cã lîi cho m×nh nhiÒu nhÊt mµ vÉn
®¶m bo¶ tÝnh hîp lý cña chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ vÉn cã thÓ c¹nh tranh ®îc víi thÞ trêng ®Çy biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng.V× vËy em chän ®Ò tµi: “
C¸c vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh” trong doanh
nghiÖp lµm ®Ò ¸n m«n häc cña m×nh .Em rÊt mong nhËn ®îc sù gióp ®ì cña thÇy
gi¸o ®Ó ®Ò tµi cña em ®îc hoµn thiÖn.
Sinh viªn thùc hiÖn.
1
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
Danh môc tõ viÕt t¾t :
Tµi s¶n cè ®Þnh:TSC§
Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh:TSC§HH
Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh: TSC§VH
2
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ tµi s¶n cè ®Þnh vµ khÊu hao
tµi s¶n cè ®Þnh
I .Tµi s¶n cè ®Þnh
1.Tiªu chuÈn nhËn biÕt TSC§HH
T liÖu lao ®éng lµ nh÷ng tµi s¶n h÷u h×nh cã kÕt cÊu ®éc lËp, hoÆc lµ mét
hÖ thèng gåm nhiÒu bé phËn tµi s¶n riªng lÎ liªn kÕt víi nhau ®Ó cïng thùc
hiÖn mét hay mét sè chøc n¨ng nhÊt ®Þnh mµ nÕu thiÕu mét trong nh÷ng bé
phËn ®ã th× c¶ hÖ thèng kh«ng thÓ ho¹t ®éng ®îc, nÕu tho¶ m·n ®ång thêi
bèn tiªu chuÈn díi ®©y th× ®îc coi lµ TSC§HH:
- Ch¾c ch¾n thu ®îc lîi Ých kinh tÕ trong t¬ng lai tõ viÖc sö dông tµi s¶n
®ã;
- Nguyªn gi¸ tµi s¶n ph¶i ®îc x¸c ®Þnh mét c¸ch tin cËy
- Cã thêi gian sö dông tõ mét n¨m trë lªn;
- Cã gi¸ trÞ tõ 10.000.000 (mêi triÖu ®ång) trë lªn
Trêng hîp mét hÖ thèng gåm nhiÒu bé phËn tµi s¶n riªng lÎ liªn kÕt víi nhau
vµ nÕu thiÕu mét bé phËn nµo ®ã mµ c¶ hÖ thèng vÉn thùc hiÖn ®îc chøc
n¨ng ho¹t ®äng chÝnh cña nã nhng do yªu cÇu qu¶n lý sö dông TSC§ ®ßi hái
ph¶i qu¶n lý riªng tõng bé phËn tµi s¶n th× nÕu mçi bé phËn cña tµi s¶n ®ã
cïng tho¶ m·n ®ßng thêi bè tiªu chuÈn cña TSC§ ®îc coi lµ mét TSC§HH
®éc lËp.
§èi víi sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n phÈm , th× tõng con sóc vËt tho¶ m·n
®ång thêi bèn tiªu chuÈn cña TSC§ ®îc coi lµ TSC§HH.
§èi víi vên c©y l©u n¨m th× tõng m¶nh vên c©y , hoÆc c©y tho¶ m·n ®ång
thêi bèn tiªu chuÈn cña TSC§ ®îc coi lµ TSC§HH.
2. Tiªu chuÈn nh©n biÕt TSC§VH hiÖn nay.
Mäi kho¶n chi phÝ thùc tÕ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra tho¶ m·n ®ßng thêi
bèn tiªu chuÈn quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 ®iÒu nµy , mµ kh«ng h×nh thµnh
TSC§HH th× ®îc coi lµ TSC§VH . Nh÷ng kho¶n chi phÝ kh«ng ®ång thêi
tho¶ m·n c¶ bèn tiªu chuÈn trªn th× ®îc h¹ch to¸n trùc tiÕp hoÆc ®îc ph©n bæ
vµo chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Riªng c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong giai ®o¹n triÓn khai ghi nhËn lµ TSC§VH ®îc t¹o ra tõ néi bé doanh nghiÖp nÕu tho¶ m·n b¶y ®iÒu kiÖn sau:
- TÝnh kh¶ thi vÒ mÆt kü thuËt ®¶m b¶o cho viÖc hoµn thµnh vµ ®a tµi s¶n
v« h×nh vµ sö dông theo dù tÝnh hoÆc ®Ó b¸n;
- Doanh nghiÖp dù ®Þnh hoµn thµnh tµi s¶n v« h×nh ®Ó sö dông hoÆc ®Ó
b¸n;
- Doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng sö dông hoÆc ®Ó b¸n tµi s¶n v« h×nh ®ã;
- Tµi s¶n v« h×nh ®ã ph¶i t¹o ra ®îc lîi Ých trong t¬ng lai;
- Cã ®Çy ®ñ c¸c nguån lùc vÒ kü thuËt, tµi chÝnh vµ c¸c nguån lùc kh¸c
®Ó hoµn thµnh c¸c giai ®o¹n triÓn khai, b¸n hoÆc sö dông tµi s¶n v«
h×nh ®ã ;
- ¦íc tÝnh cã ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian sö dông vµ gi¸ trÞ theo quy ®Þnh
cho TSC§VH;
Chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp , chi phÝ ®µo t¹o nh©n viªn , chi phÝ qu¶ng
c¸o ph¸t sinh tríc khi thµnh lËp doanh nghiÖp , chi phÝ giai ®o¹n nghiªn cøu,
chi phÝ chuyÓn dÞch ®Þa ®iÓm, lîi thÕ th¬ng m¹i kh«ng ph¶i lµ TSC§VH mµ
®îc ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ kinh doanh trong thêi gian tè ®a kh«ng qu¸ ba
n¨m kÓ tõ khi doanh nghiÖp b¾t ®Çu ho¹t ®éng.
II. KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh
1.C¸c kh¸i niÖm
Trong qu¸ tr×nh sö dông, TSC§ bÞ hao mßn. Cã hai lo¹i hao mßn :
+ Hao mßn h÷u h×nh
3
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
+ Hao mßn v« h×nh
1.1Hao mßn h÷u h×nh
- Hao mßn h÷u h×nh lµ sù hao mßn vËt lý trong qu¸ tr×nh sö dông do bÞ
cä s¸t , bÞ ¨n mßn , bÞ h háng tõng bé phËn. Hao mßn h÷u h×nh cña tµi
s¶n cã thÓ diÔn ra díi hai h×nh thøc díi ®©y:
+ Hao mßn díi d¹ng kü thuËt x¶y ra trong qu¸ tr×nh sö dông
+ Hao mßn do t¸c ®éng cña thiªn nhiªn(®é Èm, h¬i níc, kh«ng
khÝ…) kh«ng phô thuéc vµo viÖc sö dông
Do sù hao mßn h÷u h×nh nªn TSC§ mÊt dÇn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông lóc
ban ®Çu, cuèi cïng ph¶i thay thÕ b»ng mét TSC§ kh¸c.
1.2Hao mßn v« h×nh
- Lµ sù gi¶m gi¸ trÞ cña TSC§ do tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt. Do ¶nh
hëng cña khoa häc kü thuËt ngµy cµng cã nhiÒu TSC§ ®îc s¶n xuÊt víi
chi phÝ thÊp h¬n vµ cã nhiÒu tÝnh n¨ng h¬n. ViÖc s¶n xuÊt ra c¸c TSC§
cã nhiÒu tÝnh n¨ng h¬n , gi¸ rÎ h¬n ®· lµm cho c¸c TSC§ s¶n xuÊt tríc
®©y mÊt dÇn gi¸ trÞ.
Trong hai lo¹i hao mßn trªn, hao mßn h÷u h×nh lµ yÕu tè chñ quan.
Lo¹i hao mßn nµy phô thuéc nhiÒu vµo viÖc sö dông vµ ®iÒu kiÖn b¶o qu¶n
TSC§ . C¸c doanh nghiÖp cÇn chó ý vµ sö dông, b¶o qu¶n TSC§ hîp lý
theo c¸c yªu cÇu kü thuËt cña tõng lo¹i TSC§ ®Ó gi¶m bít sù hao mßn h÷u
h×nh.
Ngîc l¹i hao mßn v« h×nh lµ yÕu tè kh¸ch quan kh«ng phô thuéc vµo
yÕu tè chñ quan cña doanh nghiÖp. §Æc ®iÓm nµy ®ßi hái doanh nghiÖp
ph¶i c©n nh¾c kü khi cã kÕ ho¹ch mua s¾m TSC§ . Mét nguyªn t¾c ®Æt ra
lµ chØ mua s¾m TSC§ khi cÇn thiÕt víi ph¬ng ¸n sö dông hîp lý, hiÖu qu¶
®Ó tr¸nh bÞ gi¶m gi¸ trÞ do hao mßn v« h×nh cña chóng, hoÆc khi ph¶i tÝnh
®Õn hao mßn v« h×nh th× chi phÝ cho hîp lý.
1.3 KhÊu hao
Trong qu¸ tr×nh sö dông TSC§ kÓ c¶ TSC§HH & TSC§VH bÞ hao
mßn dÇn vÒ gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt, phÇn gi¸ trÞ hao mßn ®îc chuyÓn dÞch vµo
gi¸ trÞ s¶n phÈm lµm ra díi d¹ng h×nh thøc trÝch khÊu hao.
Nh vËy khÊu hao TSC§ kÓ c¶ TSC§HH & TSC§VH chÝnh lµ sù biÓu
hiÖn b»ng tiÒn cña phÇn gi¸ trÞ ®· hao mßn.
PhÇn chi phÝ khÊu hao nµy ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
cña doanh nghiÖp.
2.C¬ së ph¬ng ph¸p luËn cña viÖc tÝnh khÊu hao
2.1 B¶n chÊt cña khÊu hao TSC§
V× TSC§ cè ®Þnh ®îc mua ®Ó sö dông nªn TSC§ nh mét lîng
h÷udông ®îc ph©n phèi cho c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong suèt
thêi gian h÷u Ých cña nã. Tuy nhiªn, v× thêi gian h÷u Ých cña TSC§ ( ngo¹i
trõ ®Êt ®ai) lµ cã h¹n nªn l¬ng h÷u dông nµy cña TSC§ thêng ®îc m« t¶
nh sù gi¶m gi¸, vµ trong kÕ to¸n, thuËt ng÷ nµy ®îc dïng ®Ó m« t¶ qu¸
tr×nh ph©n bæ vµ tÝnh chi phÝ cña tÝnh h÷u dông nµy cho c¸c kú kÕ to¸n cã
sö dông TSC§ ®ã.
ThÝ dô, khi c«ng ty mua mét chiÕc xe ®Ó sö dông trong kinh doanh,
còng cã nghÜa lµ c«ng ty mua mét lîng h÷u dông , mét lîng chuyªn chë.
Chi phÝ sÏ tiªu hoa trong suèt thêi gian h÷u dông cña chiÕc xe lµ chi phÝ
cña chiÕc xe trõ ®i sè tiÒn thu ®îc do b¸n hoÆc ®æi khi hÕt thêi gian h÷u
dông. Chi phÝ sÏ tiªu hao trong thêi gian h÷u dông cña chiÕc xe ph¶i ®îc
ph©n bæ cho c¸c kú kÕ to¸n ®· sö dông xe, nãi mét c¸ch kh¸c , nã ph¶i ® îc khÊu hao. Qu¸ tr×nh khÊu hao kh«ng ®¸nh gi¸ sù gi¶m gi¸ thÞ trêng cña
xe mçi kú vµ còng kh«ng ®¸nh gi¸ sù h háng vËt chÊt cña xe, mçi kú khÊu
hao chØ lµ sù ph©n bæ chi phÝ.
2.1.1Thêi gian h÷u dông cña TSC§
4
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
Thêi gian h÷u dông cña TSC§ lµ ®é dµi thêi gian mµ TSC§ ®· ®îc
sö dông trong c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp . §iÒu nµy cã thÓ kh«ng
gièng nh thêi gian kh¶ dông cña TSC§ . ThÝ dô, mÆc dï m¸y ®¸nh ch÷ cã
thêi gian kh¶ dông tõ 6 ®Õn 8 n¨m, c«ng ty cã thÓ cã kÕ hoach ®æi m¸y
®¸nh ch÷ cò lÊy m¸y ®¸nh m¸y míi sau 3 n¨m. Trong trêng hîp nµy, m¸y
®¸nh ch÷ cã thêi gian h÷u dông lµ 3 n¨m. H¬n n÷a trong c«ng ty nµy, chi
phÝ cña m¸y ®¸nh ch÷, trõ ®i gi¸ trÞ trao ®æi dù ®Þnh, sÔ ®îc tÝnh cho phÝ tæ
khÊu hao trong 3 n¨m.
Thêi gian h÷u dông cña tµi s¶n thêng khã mµ dù ®o¸n v× mét sè
nh©n tè. Sù hao mßn vµ h háng quyÕt ®Þnh thêi gian h÷u dông cña rÊt nhiÒu
TSC§ . Tuy nhiªn hai nh©n tè kh¸c kh«ng t¬ng xøng vµ lçi thêi còng cÇn
ph¶i quan t©m xem xÐt. Th«ng thêng khi doanh nghiÖp mua TSC§ , doanh
nghiÖp cè g¾ng mµ dù ®o¸n kh¶ n¨ng t¨ng trëng cña doanh nghiÖp vµ råi
sau ®ã mua TSC§ víi quy m« vµ kh¶ n¨ng cã thÓ ®¸p øng ®îc mhu cÇu
t¨ng trëng sau nµy. Tuy nhiªn nÕu donh nghiÖp t¨ng trëng víi tèc ®é nhanh
h¬n dù ®o¸n th× n¨ng lùc cña TSC§ sÏ trë nªn qu¸ nhá ®èi víi nhu cÇu s¶n
xuÊt cña doanh nghiÖp. Khi ®iÒu nµy x¶y ra TSC§ trë nªn kh«ng cßn t¬ng
xøng n÷a.
TÝnh lçi thêi gièng nh sù kh«ng t¬ng xøng, rÊt khã mµ dù ®o¸n v×
th«ng thêng cã thÓ tuyªn ®o¸n tríc c¸c ph¸t minh míi, thÕ nhng c¸c ph¸t
minh míi thêng lµm cho TSC§ trë nªn lçi thêi mµ khiÕn nã bÞ lo¹i bá rÊt
sím tríc khi nã hoµn toµn h háng.
NhiÒu lóc c«ng ty còng cã kh¶ n¨ng íc tÝnh thêi gian h÷u dông cña
TSC§ míi c¨n cø trªn kinh nghiÖm ®· qua vÒ mét TSC§ cïng lo¹i. Trong
c¸c trêng hîp kh¸c, khi doanh nghiÖp kh«ng cã kinh nghiÖm vÒ mét lo¹i
TSC§ riªng biÖt nµo th× c«ng ty ph¶i phô thuéc vµo n¬i kh¸c hoÆc qua kinh
nghiÖm vµ ®¸nh gi¸.
2.1.2Gi¸ trÞ tËn dung.
Tæng møc khÊu hao ph¶i tÝnhcho thêi gian h÷u dông cña mét TSC§
lµ chi phÝ cña TSC§ trõ ®i gi¸ trÞ tËn dông íc tÝnh cña TSC§ ®ã. Gi¸ tri
tËn dông cña TSC§ lµ sè tiÒn sÏ thu håi khi TSC§ hÕt thêi h¹n sö dông.
NÕu nh dù ®Þnh trao ®æi TSC§ cò lÊy TSC§ míi th× gi¸ trÞ íc tÝnh lµ gi¸ trÞ
tËn dông.
Khi viÖc chuyÓn nhîng TSC§ liªn quan ®Õn mét sè chi phÝ nhÊt
®Þnh nh chi phÝ th¸o dì th× gi¸ trÞ tËn dông lµ gi¸ trÞ thuÇn tuý thùc hiÖn ®îc tõ viÖc b¸n TSC§ . Gi¸ trÞ thuÇn tuý thùc hiÖn ®îc lµ sè tiÒn thu tõ b¸n
TSC§ trõ ®i chi phÝ chuyÓn nhîng.
3. Sù cÇn thiÕt ph¶i tÝnh khÊu hao
Ngµy nay, víi sù ph¸t triÓn chãng mÆt cña khao häc kü thuËt, ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu. NÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn víi nhiÒu thµnh phÇn
®a d¹ng phøc t¹p. C¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i trªn thÞ trêng, ®Ó cã thÓ
c¹nh tranh ®îc víi doanh nghiÖp kh¸c th× ph¶i cã n¨ng xuÊt lao ®éng cao
hoÆc t¹o ®îc nh÷ng s¶n phÈm cã tÝnh n¨ng vît tréi xuÊt ra thÞ trêng. §iÒu
Êy tríc tiªn ®îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc ®Çu t trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü
thuËt hiÖn ®¹i vµ khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ cña nh÷ng TSC§ ®ang ®îc sö
dông lµ tiÒn ®Ò cho viÖc mua s¾m TSC§ míi ®Çu t cho kinh doanh. Chóng
ta cã thÓ ®a ra bèn lý do chñ yÕu lµ:
+ Hao mßn vËt chÊt
+T¸c nh©n kinh tÕ
+ T¸c nh©n thêi gian
+ Sù hao c¹n
4. Nh÷ng quy ®Þnh chung vÒ trÝch khÊu hao vµ sö dông tiÒn trÝch
khÊu hao TSC§
5
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
C¨n cø luËt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp sè 09/2003/QH11 ngµy
17/6/2003.
C¨n cø nghÞ ®Þnh sè 86/2002/N§- CP ngµy 5/11/2002 cña ChÝnh
Phñ quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc Bé Tµi
ChÝnh.
§Ó t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý, sö dông vµ trÝch khÊu hao TSC§
trong c¸c doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp trÝch ®óng , trÝch
®ñ sè khÊu hao TSC§ vµo chi phÝ kinh doanh, thay thÕ ®æi míi m¸y mãc,
thiÕt bÞ theo híng ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn, kü thuËt hiÖn ®¹i phï hîp
víi yªu cÇu kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ cña nÒn kinh tÕ
Nh÷ng quy ®Þnh ®ã ®îc thÓ hiÖn trong ®iÒu 9 môc III QuyÕt ®Þnh
cña Bé trëng Bé Tµi ChÝnh sè 206/2003/Q§- BTC ngµy 12/12/2003 vÒ ban
hµnh chÕ ®é qu¶n lý, sö dông vµ trÝch khÊu hao TSC§ .
4.1Nguyªn t¾c trÝch khÊu hao TSC§ .
Mäi tµi s¶n cña doanh nghiÖp cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh
doanh ®Òu ph¶i trÝch khÊu hao. Møc trÝch khÊu hao TSC§ ®îc h¹ch to¸n
vµo chi phÝ s¶n suÊt kinh doanh trong kú.
Doanh nghiÖp kh«ng ®îc trÝch khÊu hao víi nh÷ng TSC§ ®· khÊu
hao hÕt nhng vÉn tÝnh sö dông vµo ho¹t ®éng kinh doanh.
§æi víi nh÷ng TSC§ cha khÊu hao hÕt ®· háng doanh nghiÖp ph¶i
x¸c ®Þnh nguyªn nh©n quy tr¸ch nhiÖm ®Òn bï, båi thêng thiÖt h¹i…vµ tÝnh
vµo chi phÝ kh¸c
Nh÷ng TSC§ kh«ng tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh th× kh«ng
ph¶i trÝch khÊu hao bao gåm:
+ TSC§ thuéc dù tr÷ nhµ níc giao cho doanh nghiÖp gi÷ hé , qu¶n
lý hé.
+ Nh÷ng TSC§ phôc vô c¸c ho¹t ®éng phóc lîi trong doanh nghiÖp
nh nhµ trÎ, c©u l¹c bé, nhµ truyÒn thèng,nhµ ¨n…®îc ®Çu t b»ng quü phóc
lîi.
Nh÷ng TSC§ phôc vô nhu cÇu chung toµn x· héi, kh«ng phôc vô
cho ho¹t ®éng kinh doanh riªng cña doanh nghiÖp nh ®ª ®Ëp, cÇu cèng, ®êng x¸…mµ nhµ níc giao cho doanh nghiÖp qu¶n lý.
+ TSC§ kh«ng tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh.
Doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc qu¶n lý theo dâi TSC§ ®©y nh dïng
trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tÝnh khÊu hao cña TSC§ (nÕu cã )
møc hao mßn hµng n¨m ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy nguyªn gi¸ chia cho
thêi gian sö dông cña TSC§ . X¸c ®Þnh theo quy ®Þnh ban hµnh theo quy
®Þnh ban hµnh theo QuyÕt §Þnh 206/2003/Q§-BTC ngµy 12/12/2003 cña
Bé trëng Bé Tµi ChÝnh.
NÕu c¸c TSC§ cã tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh th× trong thêi
gian TSC§ tham gia vµo ho¹t ®éng kinh daonh , doanh nghiÖp thùc hiÖn
tÝnh khÊu hao vµ trÝch khÊu hao vµo chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Doanh nghiÖp cho thuª TSC§ ph¶i thùc hiÖn trÝch khÊu hao ®èi víi
TSC§ cho thuª.
Doanh nghiÖp ®i thuª TSC§ tµi chÝnh ph¶i trÝch TSC§ víi TSC§
thuª tµi chÝnh nh TSC§ thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp theo quy ®Þnh hiÖn
hµnh. Trêng hîp ngay t¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª tµi s¶n doanh nghiÖp ®i
thuª TSC§ tµi chÝnh cam kÕt kh«ng mua tµi s¶n thuª trong suèt hîp ®ång
thuª tµi chÝnh, th× doanh nghiÖp ®i thuª ®îc tÝnh khÊu hao TSC§ thuª tµi
chÝnh theo thêi h¹n thuª trong hîp ®ång.
ViÖc trÝch hoÆc th«i trÝch khÊu hao TSC§ ®îc thùc hiÖn b¾t ®Çu tõ
ngµy( theo sè ngµy cña th¸ng) mµ TSC§ t¨ng gi¶m hoÆc ngõng tham gia
vµo ho¹t ®éng kinh doanh.
6
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
QuyÒn sö dông ®Êt l©u dµi lµ TSC§VH ®Æc biÖt, doanh nghiÖp ghi
nhËn lµ TSC§VH theo nguyªn gi¸ nhng kh«ng ®îc tÝnh khÊu hao.
4.2 Quy ®Þnh vÒ ph¬ng ph¸p trÝch khÊu hao TSC§ (theo ®iÒu 13)
C¨n cø kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn ¸p dông quy ®Þnh cho tõng
ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§ , doanh nghiÖp ®îc lùa chän c¸c ph¬ng
ph¸p tÝnh khÊu hao phï hîp víi tõng lo¹i TSC§ cña doanh nghiÖp:
+ Ph¬ng ph¸p khÊu hao ®êng th¼ng:
Tµi s¶n cè ®Þnh tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh ®îc trÝch khÊu hao
theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng.
C¸c doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao ®îc khÊu hao nhanh nhng tèi ®a
kh«ng qu¸ hai lÇn møc khÊu hao x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng ®Ó
nhanh chãng ®æi míi c«ng nghÖ. TSC§ tham gia vµ ho¹t ®éng kinh doanh
trÝch khÊu hao nhanh lµ m¸y mãc, thiÕt bÞ , dông cô lµm viÖc, ®o lêng, thÝ
nghiÖm, thiÕt bÞ vµ ph¬ng tiÖn vËn t¶i, dông cô qu¶n lý, sóc vËt, vên c©y
l©u n¨m. Khi thùc hiÖn trÝch khÊu hao nhanh, doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o
kinh doanh cã l·i.
+ Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh
TSC§ tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh ®îc trÝch khÊu hao theo ph¬ng
ph¸p sè d gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau:
- Lµ TSC§ ®Çu t míi( Cha qua sö dông)
- Lµ c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ , dông cô ®o lêng , thÝ nghiÖm;
Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh ¸p dông ®èi víi
c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c lÜnh vùc cã c«ng nghÖ ®ßi hái ph¶i thay ®æi
ph¸t triÓn nhanh.
+ Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè lîng, khèi lîng s¶n phÈm.
TSC§ tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc trÝch khÊu hao
theo ph¬ng ph¸p nµy lµ c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ tho¶ m·n ®ång thêi c¸c
®iÒu kiÖn sau:
- Trùc tiÕp liªn quan ®Õn s¶n xuÊt s¶n phÈm;
- X¸c ®Þnh ®îc tæng sè lîng, khèi lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt theo c«ng suÊt
thiÕt kÕ cña TSC§
- C«ng suÊt sö dông b×nh qu©n th¸ng trong n¨m tµi chÝnh kh«ng thÊp
h¬n 50% c«ng suÊt thiÕt kÕ
Doanh nghiÖp ph¶i ®¨ng ký ph¬ng ph¸p trÝch khÊu hao TSC§ mµ doanh
nghiÖp lùa chän ¸p dông víi c¬ quan thuÕ trùc tiÕp qu¶n lý khi thùc hiÖn
trÝch khÊu hao. Trêng hîp lùa chän cña doanh nghiÖp kh«ng trªn c¬ së cã
®ñ c¸c ®iÒu kiÖn quy ®Þnh th× c¬ quan thuÕ cã tr¸ch nhiÖm th«ng b¸o cho
doanh nghiÖp biÕt thay ®æi ph¬ng ph¸p khÊu hao cho phï hîp.
Ph¬ng ph¸p khÊu hao ¸p dông cho tõng lo¹i tµi s¶n mµ doanh nghiÖp ®·
lùa chän vµ ®¨ng ký ph¶i thùc hiÖn nhÊt qu¸n trong suèt thêi gian sö dông
cña TSC§ ®ã.
4.3 Quy ®Þnh thêi gian sö dông TSC§
-Kh¸i niÖm:
Lµ thêi gian doanh nghiÖp dù tÝnh sö dông TSC§ vµo ho¹t ®éng s¶n
xuÊt, kinh doanh hoÆc x¸c ®Þnh theo sè lîng, khèi lîng s¶n phÈm dù kiÕn
s¶n xuÊt ®îc tõ viÖc sö dông TSC§ theo quy ®Þnh hiÖn hµnh, ë ®iÒu kiÖn
b×nh thêng, phï hîp víi c¸c th«ng sè kinh tÕ, kü thuËt cña TSC§ vµ c¸c
yÕu tè kh¸c cã liªn quan ®Õn sù ho¹t ®éng cña TSC§ .
4.3.1 X¸c ®Þnh thêi gian sö dông TSC§HH.
§èi víi TSC§HH cßn míi cha qua sö dông, doanh nghiÖp ph¶i c¨n
cø vµo khung thêi gian sö dông TSC§ quy ®Þnh ban hµnh kÌm theo quyÕt
®Þnh sè 206/2003 Q§-BTC ngµy 12/12/2003 cña Bé trëng Bé Tµi ChÝnh
7
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
®Þnh:
§èi víi TSC§ ®· qua sö dông, thêi gian sö dông cña TSC§ ®îc x¸c
Thêi gian sö dông =
cña TSC§
Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§
Gi¸ trÞ cña TSC§ míi cïng
lo¹i( hoÆc cña TSC§ t¬ng ®¬ng trªn thÞ trêng)
*
Thêi gian sö
dông cña TSC§
míi cïng lo¹i
Trong ®ã:
Gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n lµ gi¸ trÞ mua hoÆc trao ®æi thùc tÕ ( trong
trêng hîp mua b¸n trao ®æi) gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ( trong trêng hîp ®îc
cÊp ®îc ®iÒu chuyÓn) gi¸ trÞ theo ®¸nh gi¸ cña hîp ®ång giao nhËn(trong
trêng hîp ®îc cho ®îc biÕu tÆng, nhËn vèn gãp).
Trêng hîp doanh nghiÖp muèn x¸c ®Þnh thêi gian sö dông cña
TSC§ kh¸c víi khung thêi gian nh trªn th× doanh nghiÖp ph¶i gi¶i tr×nh râ
c¸c c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian sö dông cña TSC§ ®ã ®Ó Bé Tµi ChÝnh
quyÕt ®Þnh theo 3 tiªu chuÈn sau:
+ Tuæi thä cña TSC§ theo thiÕt kÕ.
+ HiÖn tr¹ng TSC§ (thêi gian TSC§ ®· qua sö dông, thiÕt kÕ , t×nh
tr¹ng thùc tÕ cña TSC§ ).
+ Tuæi thä kinh tÕ cña TSC§
Trêng hîp c¸c yÕu tè t¸c ®éng nh viÖc n©ng cÊp hay th¸o dì mét hay mét
sè bé phËn cña TSC§ … nh»m kÐo dµi hoÆc rót ng¾n thêi gian sö dông ®·
x¸c ®Þnh tríc th× doanh nghiÖp tiÕn hµnh x¸c ®Þnh l¹i thêi gian sö dông
cña TSC§ .
4.3.2 X¸c ®Þnh thêi gian sö dông cña TSC§VH.
Doanh nghiÖp tù x¸c ®Þnh thêi gian sö dông cña TSC§VH nhng tèi ®a
kh«ng qu¸ 20 n¨m. Riªng thêi gian sö dông cña quyÒn sö dông ®Êt cã thêi
h¹n lµ thêi h¹n ®îc phÐp sö dông ®Êt theo quy ®Þnh.
5. Nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm vÒ quy ®Þnh míi trong chÕ ®é ¸p dông
cho viÖc tÝnh khÊu hao TSC§ hiÖn nay.
Víi môc ®Ých t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý sö dông vµ trÝch khÊu hao
TSC§ . quy ®Þnh trong chÕ ®é míi cã tÝnh u viÖt h¬n h¼n:
+ Thø nhÊt thèng nhÊt gi÷a chÕ ®é vµ chuÈn mùc kÕ to¸n hiÖn nay.
VÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§ , tríc kia chÕ ®é quy ®Þnh c¸c doanh
nghiÖp tÝnh khÊu hao TSC§ theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng tr¸i víi chuÈn
mùc sè 03 vÒ TSC§ cho phÐp ¸p dông 3 ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao lµ : ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng, ph¬ng ph¸p sè d gi¶m dÇn vµ ph¬ng ph¸p theo sè lîng khèi lîng s¶n phÈm. HiÖn nay chÕ ®é cho phÐp ¸p dông 3 ph¬ng ph¸p
tÝnh khÊu hao nh vËy phï hîp víi chuÈn mùc hÕ to¸n.
+ Thø hai : TÝnh chÝnh x¸c trong viÖc tÝnh khÊu hao
Trong chÕ ®é tríc kia viÖc trÝch hoÆc th«i trÝch khÊu hao ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p trßn th¸ng tøc lµ møc khÊu hao th¸ng nµy ®îc tÝnh theo c«ng
thøc:
Møc khÊu hao th¸ng nµy=Møc khÊu hao th¸ng tríc + Møc khÊu hao t¨ng
trong th¸ng – Møc khÊu hao gi¶m trong th¸ng
Nh vËy cã nghÜa lµ TSC§ dï ®îc ®a vµo sö dông hay th«i kh«ng sö dông
TSC§ ®Çu th¸ng hoÆc cuèi th¸ng th× vÉn trÝch hoÆc th«i trÝch khÊu hao cho
c¶ th¸ng.
HiÖn nay trong chÕ ®é quy ®Þnh viÖc trÝch hoÆc th«i trÝch khÊu hao TSC§
®îc thùc hiÖn b¾t ®Çu tõ ngµy ( theo sè ngµy cña th¸ng) mµ TSC§ t¨ng
gi¶m hoÆc ngõng tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh.
Nhîc ®iÓm:
8
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
Trong viÖc x¸c ®Þnh thêi gian sö dông cña TSC§VH th× viÖc tÝnh thêi gian
sö dông l¹i tuú thuéc vµo doanh nghiÖp . §iÒu nµy liªn qua ®Õn gi¸ trÞ
trÝch khÊu hao vµ liªn quan ®Õn chi phÝ kinh doanh cña toµn doanh nghiÖp.
Quy ®Þnh cho phÐp doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu
hao cho riªng m×nh cho phï hîp miÔn nhng ph¶i c«ng khai viÖc lùa chän .
Mµ trong mét doanh nghiÖp cã rÊt nhiÒu lo¹i tµi s¶n víi tÝnh n¨ng kh¸c
nhau cho nªn rÊt khã kiÓm so¸t viÖc tÝnh khÊu hao trong toµn doanh
nghiÖp.
6. C¸c ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao:
6.1 Ph¬ng ph¸p khÊu hao ®êng th¼ng
- Néi dung ph¬ng ph¸p:
TSC§ trong doanh nghiÖp ®îc trÝch khÊu hao theo ph¬ng ph¸p khÊu hao
®êng th¼ng nh sau:
+ C¨n cø c¸c quy ®Þnh trong chÕ ®é qu¶n lý, sö dông vµ trÝch khÊu
hao TSC§ ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh, doanh nghiÖp x¸c ®Þnh thêi gian
sö dông cña TSC§
+ X¸c ®Þnh møc trÝch khÊu hao cho TSC§ trung b×nh hµng n¨m theo
c«ng thøc sau:
Møc trÝch khÊu hao
Nguyªn gi¸ TSC§
=
trung b×nh hµng n¨m
cña TSC§
Thêi gian sö dông
Møc khÊu hao trung b×nh hµng th¸ng b¨ng sè khÊu hao ph¶i tÝnh c¶
n¨m chia cho 12 th¸ng
Trêng hîp thêi gian sö dông hay nguyªn gi¸ TSC§ thay ®æi, doanh
nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh l¹i møc khÊu hao trung b×nh cña TSC§ b»ng c¸ch
lÊy gi¸ trÞ cßn l¹i trªn sæ s¸ch kÕ to¸n chia cho thêi gian x¸c ®Þnh l¹i hoÆc
thêi gian sö dông cßn l¹i( ®îc x¸c ®Þnh lµ chªnh lÖch gi÷a thêi gian sö
dông ®· ®¨ng ký trõ ®i thêi gian ®· sö dông )cña TSC§
Møc khÊu hao cho n¨m cuèi cïng cña TSC§ ®îc x¸c ®Þnh lµ hiÖu
sè gi÷a nguyªn gi¸ TSC§ vµ sè khÊu hao luü kÕ ®· thùc hiÖn ®Õn tríc n¨m
cuèi cïng cña TSC§ ®ã
6.2 Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh
- Néi dung cña ph¬ng ph¸p:
Møc trÝch khÊu hao TSC§ theo ph¬ng ph¸p sè d gi¶m dÇn ®iÒu chØnh ®îc
x¸c ®Þnh nh sau:
+ X¸c ®Þnh thêi gian sö dông TSC§
+ X¸c ®Þnh møc trÝch khÊu hao n¨m cña TSC§ trong c¸c n¨m ®Çu
tiªn theo c«ng thøc díi ®©y:
Møc trÝch khÊu
Gi¸ trÞ cßn
Tû lÖ khÊu hao
=
hao hµng n¨m
l¹i TSC§ *
nhanh
cña TSC§
Trong ®ã :
Tû lÖ khÊu hao nhanh ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Tû lÖ khÊu hao
nhanh(%)
Tû lÖ khÊu hao
HÖ sè ®iÒu
theo ph¬ng *
chØnh
ph¸p ®êng
th¼ng
Tû lÖ khÊu hao theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
=
9
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
Tû lÖ khÊu hao theo
ph¬ng ph¸p ®êng
th¼ng
1
=
*
HÖ sè ®iÒu
chØnh
Thêi gian sö
dông cña TSC§
HÖ sè ®iÒu chØnh x¸c ®Þnh theo thêi gian sö dông cña TSC§ quy ®Þnh t¹i
b¶ng díi ®©y:
Thêi gian sö dông cña TSC§(t)
HÖ sè ®iÒu chØnh(lÇn)
§Õn 4 n¨m(t<= 4 n¨m)
1.5
Trªn 4 ®Õn 6 n¨m(46)
2.5
Nh÷ng n¨m cuèi, khi møc khÊu hao n¨m x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p sè d
gi¶m dÇn nãi trªn b»ng(hoÆc thÊp h¬n) møc khÊu hao tÝnh b×nh qu©n gi÷a
gi¸ trÞ cßn l¹i vµ sè n¨n sö dông cßn l¹i , th× kÓ tõ n¨m ®ã møc khÊu hao ®îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ chia cho sè n¨m sö dông cßn l¹i cña
TSC§
Møc khÊu hao hµng th¸ng b»ng sè khÊu hao ph¶i trÝch chia cho 12 th¸ng.
6.3 Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè lîng, khèi lîng s¶n phÈm.
- Néi dung ph¬ng ph¸p:
TSC§ trong doanh nghiÖp ®îc trÝch khÊu hao theo ph¬ng ph¸p khÊu hao
theo sè lîng, khèi lîng s¶n phÈm nh sau:
+ C¨n cø vµo hå s¬ kinh tÕ kü thuËt cña TSC§ , doanh nghiÖp x¸c
®Þnh tæng sè lîng, khèi lîng s¶n phÈm theo c«ng thøc thiÕt kÕ cña TSC§ ,
gäi t¾t lµ s¶n lîng theo c«ng suÊt thiÕt kÕ
+ C¨n cø t×nh h×nh thùc tÕ s¶n xuÊt, doanh nghiÖp x¸c ®Þnh sè lîng,
khèi lîng s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt hµng th¸ng, hµng n¨m cña TSC§
+ X¸c ®Þnh møc trÝch khÊu hao TSC§ trong th¸ng theo c«ng thøc
sau:
Møc trÝch khÊu
hao trong th¸ng
cña TSC§
=
Sè lîng s¶n
phÈm s¶n xuÊt
trong th¸ng
10
*
Møc trÝch khÊu
hao b×nh qu©n
tÝnh cho ®¬n vÞ
s¶n phÈm
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
Trong ®ã:
Møc khÊu hao b×nh
qu©n tÝnh cho 1 ®¬n
vÞ s¶n phÈm
Nguyªn gi¸ cña
TSC§
=
S¶n lîng theo c«ng
suÊt thiÕt kÕ
+ Møc trÝch khÊu hao n¨m cña TSC§ b»ng tæng møc khÊu hao cña
12 th¸ng trong n¨m, hoÆc tÝnh theo c«ng thøc:
Møc trÝch khÊu
Møc khÊu hao n¨m
Sè lîng s¶n
hao b×nh qu©n
=
cña TSC§
phÈm s¶n *
tÝnh cho1 ®¬n vÞ
xuÊt trong
s¶n phÈm
n¨m
Trêng hîp c«ng suÊt thiÕt kÕ hoÆc nguyªn gi¸ cña TSC§ thay ®æi
doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh l¹i møc trÝch khÊu hao cña TSC§
7. Nh÷ng u diÓm vµ tån t¹i trong viÖc ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh
khÊu hao TSC§
7.1 Ph¬ng ph¸p khÊu hao ®êng th¼ng
7.1.1 ¦u ®iÓm:
Sö dông ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao theo ph¬ng ph¸p ®êng th¼ng cho
TSC§ cã nh÷ng u ®iÓm sau:
+ §¬n gi¶n dÔ tÝnh:ChØ cÇn íc tÝnh ®îc sè n¨m sö dông cña TSC§
vµ c¨n cø vµo nguyªn gi¸ khi mua
+ Ph¬ng ph¸p nµy sÏ chÝnh x¸c h¬n nÕu viÖc trÝch hoÆc th«i trÝch
khÊu hao ®îc tÝnh b¾t ®Çu tõ ngµy
+ Gi¶m nhÑ c«ng t¸c kÕ to¸n khi h¹ch to¸n TSC§ vÒ møc khÊu hao,
gi¸ trÞ cßn l¹i.
+ ThÝch hîp víi nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh ®îc dïng vµo ho¹t ®éng kinh
doanh cña doanh nghiÖp mét c¸ch ®Òu ®Æn trong n¨m
7.1.2 Nhîc ®iÓm
Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm th× ph¬ng ph¸p nµy cßn chøa ®ùng nh÷ng
nhîc ®iÓm:
+ Ph¬ng ph¸p nµy mang tÝnh chñ quan
KhÊu hao TSC§ lµ yÕu tè kh¸ch quan nhng viÖc trÝch khÊu hao TSC§ do
viÖc lùa chän sè n¨m l¹i lµ yÕu tè chñ quan
+ ChØ chÝnh x¸c mét c¸ch t¬ng ®èi khi tÝnh trßn n¨m hoÆc trßn
th¸ng
+ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cßn l¹i vµ thêi gian sö dông sau khi n©ng cÊp
lµ rÊt khã cã thÓ kiÓm so¸t ®îc
+ Ph¬ng ph¸p nµy chØ nªn ¸p dông víi nh÷ng TSC§ mµ tµi s¶n ®ã
®îc sö dông mét c¸ch ®Òu ®Æn gi÷a c¸c th¸ng trong n¨m tµi chÝnh
+ Kh«ng thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt nh÷ng mÆt
hµng theo mïa vô
7.2 Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn cã ®iÒu chØnh
7.2.1 ¦u ®iÓm
Trong thùc tÕ, nhiÒu lo¹i tµi s¶n ph¸t huy ®îc n¨ng lùc vµ hiÖu qu¶
s¶n xuÊt khi cßn míi vµ gi¶m dÇn n¨ng lùc s¶n xuÊt trong giai ®o¹n sau
nªn ph¬ng ph¸p nµy phï hîp thùc tr¹ng tån t¹i cña TSC§
¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c lÜnh vùc cã c«ng nghÖ
®ßi hái ph¶i thay ®æi, ph¸t triÓn nhanh
11
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
T¨ng chi phÝ trong giai ®o¹n ®Çu nªn ®îc sö dông ®Ó gi¶m bít g¸nh
nÆng vÒ thuÕ trong giai ®o¹n nµy
7.2.2 Nhîc ®iÓm
+ Ph¬ng ph¸p nµy kh«ng ®iÒu hoµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cho
doanh nghiÖp
+ Ph¹m vi ¸p dông hÑp
Lµ nh÷ng tµi s¶n ®Çu t míi( cha qua sö dông) hoÆc lµ c¸c lo¹i m¸y mãc,
thiÕt bÞ , dông cô lµm viÖc ®o lêng thÝ nghiÖm
+ ChØ thÝch hîp víi doanh nghiÖp cã c«ng nghÖ cao
+ C¸ch tÝnh to¸n phøc t¹p , phô thuéc nhiÒu yÕu tè
7.3 Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè lîng, khèi lîng s¶n phÈm
7.3.1 ¦u ®iÓm
+ G¾n liÒn viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm nghÜa lµ cã sù t¬ng xøng gi÷a chi
phÝ vµ doanh thu
+ TÝnh ®óng gi¸ trÞ TSC§ tham gia vµo s¶n xuÊt kinh doanh
+ChÝnh x¸c khi TSC§ ®îc sö dông theo c«ng suÊt thiÕt kÕ
7.3.2 Nhîc ®iÓm
+ Ph¹m vi ¸p dông: ChØ tÝnh cho nh÷ng TSC§ dïng trùc tiÕp cho
s¶n xuÊt s¶n phÈm
+Nh÷ng lo¹i h×nh s¶n xuÊt mµ tÝnh ®îc tæng sè lîng , khèi lîng s¶n
phÈm s¶n xuÊt theo c«ng suÊt thiÕt kÕ cña TSC§
+ Nh÷ng TSC§ ph¶i cã c«ng suÊt sö dông thùc tÕ b×nh qu©n th¸ng
trong n¨m tµi chÝnh kh«ng thÊp h¬n 50%
+Kh«ng chÝnh x¸c khi TSC§ kh«ng hÕt c«ng suÊt
8. ¶nh hëng cña ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh
8.1 Sù kh¸c biÖt gi÷a khÊu hao vµ chi phÝ
KhÊu hao lµ mét lo¹i chi phÝ ®Æc biÖt. Kh¸c víi chi phÝ th«ng thêng
khÊu hao kh«ng g¾n liÒn víi c¸c kho¶n thanh to¸n t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh
chi phÝ .Bëi vËy khÊu hao lµ mét kho¶n chi phÝ “phi tiÒn tÖ” (“Non- cash”
expense) . Nh vËy khÊu hao lµ mét biÖn ph¸p ®Ó doanh nghiÖp thu håi l¹i
sè tiÒn ®Çu t mua s¾m TSC§ tríc ®©y.
KhÊu hao kh«ng liªn quan ®Õn c¸c kho¶n chi tiÒn mÆt. Bót to¸n kÐp
víi khÊu hao kh«ng ¶nh hëng g× ®Õn TSC§ vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶. Trong
sæ s¸ch c¸c chi phÝ kh¸c lµm gi¶m tiÒn mÆt cßn chi phÝ khÊu hao lµm gi¶m
gi¸ trÞ TSC§ ghi trong sæ s¸ch.
8.2 Sù ¶nh hëng cña khÊu hao ®Õn chi phÝ
Nh môc trªn ta biÕt khÊu hao kh«ng liªn quan g× ®Õn kho¶n chi tiÒn
mÆt hay kho¶n ph¶i tr¶ t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nhng nã vÉn lµ mét lo¹i chi
phÝ. Cã ®iÒu chi phÝ nµy ®îc h¹ch to¸n vµ ph©n bæ dÇn vµo c¸c kú s¶n xuÊt
kinh doanh trong kú.
§îc h¹ch to¸n th«ng qua bót to¸n:
Nî TK “Chi phÝ”
Cã TK “214”
§iÒu ®ã cã nghÜa lµ khÊu hao lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
trong kú . Tuú thuéc vµo lo¹i tµi s¶n vµ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao nhÊt
®Þnh mµ doanh nghiÖp lùa chän khi mua s¾m hay söa ch÷a n©ng cÊp …gi¸
trÞ khÊu hao ®îc tÝnh cô thÎ chi tõng kú vµ ®îc tÝnh cho ®Õn hÕt thêi gian
khÊu hao cña TSC§
ChÝnh v× ®iÒu nµy mµ viÖc tÝnh khÊu hao TSC§ trong doanh nghiÖp
còng cùc kú quan träng . Ph¶i biÕt ch¾c ch¾n lo¹i TSC§ cÇn khÊu hao, ph¬ng ph¸p khÊu hao vµ cuèi cïng lµ gi¸ trÞ khÊu hao. §iÒu nµy lµm t¨ng
hoÆc gi¶m chi phÝ vµ liªn quan ®Õn viÖc nép thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp
cho nhµ níc.
12
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
PhÇn II : Ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§ trong chuÈn mùc
kÕ to¸n quèc tÕ vµ chuÈn mùc kÕ to¸n viÖt nam
I . Trong chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ
1.Quy ®Þnh chung
Víi xu híng toµn cÇu ho¸ hiÖn nay, xuÊt hiÖn c¸c nhu cÇu ngµy cµng
cao vÒ tiªu chuÈn ho¸ vµ hµi hoµ ho¸ c¸c néi dung , nguyªn t¾c kÕ to¸n
gi÷a c¸c quèc gia víi nhau, ®Æc biÖt lµ hµi hoµ vµ thèng nhÊt trong viÖc lËp
vµ tr×nh bµy c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh . V× vËy cã rÊt nhiÒu quèc gia quan t©m
®Õn viÖc nghiªn cøu , x©y dùng vµ c«ng bè c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ
(IAS) xu híng vËn dông chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ ®Ó x©y dùng chuÈn
mùc kÕ to¸n quèc tÕ.
ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ vÒ khÊu hao ®îc quy ®Þnh trong IAS 4 :KÕ
to¸n khÊu hao
ChuÈn mùc nµy ®îc ¸p dông trong kÕ to¸n khÊu hao TSC§ , nã ®îc ¸p
dông cho tÊt c¶ c¸c TSC§ cã thÓ khÊu hao. C¸c tµi s¶n cã thÓ khÊu hao
chiÕm mét phÇn quan träng trong c¸c tµi s¶n cña doanh nghiÖp. KhÊu hao
cã thÓ lµ mét ¶nh hëng quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh vµ thÓ hiÖn vÞ trÝ tµi
chÝnh, kÕt qu¶ c¸c ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nµy. ChuÈn mùc nµy
x¸c ®Þnh thêi gian sö dông cña TSC§ , gi¸ trÞ thu håi vµ c¸c ph¬ng ph¸p
khÊu hao
- Quy ®Þnh vÒ khÊu hao nhµ xëng, m¸y mãc, thiÕt bÞ:
Theo luËt cña mét sè níc th× phÝ khÊu hao hµng n¨m cho mét kho¶n môc
nhµ xëng,m¸y mãc , thiÕt bÞ sÏ kh¸c víi khÊu hao ®îc c¬ quan thuÕ cho
phÐp. §iÒu nµy dÉn ®Õn chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ ghi sæ kÕ to¸n vµ gi¸ trÞ c¬
së cho tÝnh thuÕ kho¶n môc ®îc trÝch khÊu hao
+ Sè khÊu hao ®îc ph©n bæ mét c¸ch hÖ thèng trong suèt thêi gian
sö dông cña TSC§ .
+ Ph¬ng ph¸p khÊu hao ph¶n ¸nh c¸ch thøc tiªu dïng dù tÝnh bao
gåm c¸c ph¬ng ph¸p:
- KhÊu hao ®êng th¼ng
- KhÊu hao theo sè d gi¶m dÇn
- Tæng ®¬n vÞ s¶n phÈm
+ §Êt ®ai nhµ cöa lµ nh÷ng tµi s¶n cã thÓ t¸ch biÖt ®îc. Nhµ cöa lµnh÷ng
tµi s¶n cã thÓ tÝnh khÊu hao
+ Ph¬ng ph¸p khÊu hao vµ tû lÖ khÊu hao cho tõng lo¹i tµi s¶n
ChuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ chØ mang tÝnh ®Þnh híng chung cho kÕ
to¸n ®Ó lµm sao cã tÝnh hµi hoµ c¸c néi dung nguyªn t¾c kÕ to¸n gi÷a c¸c
quèc gia kh¸c nhau
ViÖc lùa chän ph¬ng ph¸p khÊu hao nµo lµ tuú thuéc vµo c¸ch chän
lùa cña c¸c doanh nghÖp kh¸c nhau trong c¸c quèc gia kh¸c nhau lµm sao
cho phï hîp ®¶m b¶o kh«ng vi ph¹m vµo chuÈm mùc chung.
Trªn ®©y lµ mét sè quy ®Þnh chung vÒ kÕ to¸n TSC§ vµ ph¬ng ph¸p
tÝnh khÊu hao TSC§ . §i vµo nghiªn cøu cô thÓ vÒ viÖc tÝnh khÊu hao
TSC§ trong mét sè níc T©y ¢u vµ B¾c Mü ®Ó thÊy ®îc sù vËn dông cña
c¸c níc trong viÖc tÝnh khÊu hao TSC§ trong doanh nghiÖp.
2 . Ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao trong mét sè níc
2.1 Trong hÖ thèng kÕ to¸n Anh
Trong kÕ to¸n Anh thùc hµnh cho r»ng kÕ to¸n dïng thuËt ng÷ “
khÊu hao” ®Ó miªu t¶ viÖc chuyÓn dÇn gi¸ trÞ TSC§ vµo chi phÝ. §iÒu cÇn
chó ý lµ khÊu hao kh«ng ph¶i lµ sù gi¶m dÇn gi¸ trÞ cña TSC§ theo thêi
gian. KhÊu hao lµ sù ph©n bæ dÇn nguyªn gi¸TSC§ thµnh chi phÝ cña c¸c
kú kÕ to¸n mµ tµi s¶n ®îc sö dông.
XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm vÒ khÊu hao TSC§ mµ kÕ to¸n Anh ®a ra
hai ph¬ng ph¸p ®Ó tÝnh khÊu hao TSC§ lµ :Ph¬ng ph¸p khÊu hao trùc
13
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
tuyÕn vµ ph¬ng ph¸p khÊu hao gi¶m dÇn. NhiÒu nhµ kÕ to¸n cho r»ng mÆc
dï trong nh÷ng trêng hîp cô thÓ ngêi ta cÇn vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p
kh¸c, song nh×n chung ph¬ng ph¸p trùc tuyÕn vÉn lµ ph¬ng ph¸p ®îc ¸p
dông réng r·i nhÊt:
+ Ph¬ng ph¸p trùc tuyÕn:
Nguyªn gi¸
Gi¸ trÞ khÊu hao =
Sè n¨m sö dông
Nh vËy ë ph¬ng ph¸p nµy ta ph¶i íc lîng sè n¨m sö dông( hay trong
mét sè trêng hîp c¶ gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi) cña tµi s¶n mµ ta ®Þnh khÊu
hao.
+ Ph¬ng ph¸p gi¶m dÇn:
ë ph¬ng ph¸p nµy ngêi ta ®Þnh tû lÖ khÊu hao cho méy lo¹i TSC§ .
KhÊu hao ë n¨m thø nhÊt b»ng nguyªn gi¸ cña TSC§ * tû lÖ khÊu hao.
KhÊu hao n¨m thø hai b»ng gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ * tû lÖ khÊu hao.
KhÊu hao n¨m tiÕp theo tÝnh t¬ng tù
Ta nhËn thÊy r»ng khi sö dông ph¬ng ph¸p nµy th× khÊu hao trong
nh÷ng n¨m míi sö dông lín h¬n nhiÒu so víi nh÷ng n¨m cuèi. Ph¬ng
ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng lo¹i TSC§ nh xe cé v× c¸c lo¹i tµi s¶n nµy
®ßi hái chi phÝ söa ch÷a vµ b¶o dìng ë nh÷ng n¨m ®Çu Ýt h¬n so víi chi
phÝ ë nh÷ng n¨m cuèi cña TSC§ . KhÊu hao ®îc trÝch do ®ã cã xu híng tû
lÖ nghÞch víi chi phÝ b¶o tr×, hîp lý ho¸ sù ph©n bæ chi phÝ liªn quan ®Õn
tµi s¶n trong toµn bé thêi gian sö dông.
Ngoµi ra nhiÒu c«ng ty cßn sö dông khÊu hao gi¶m dÇn trong b¸o
c¸o tÝnh thuÕ v× ph¬ng ph¸p nµy dån chi phÝ khÊu hao vÒ nh÷ng n¨m ®Çu
tiªn do ®ã ®×nh ho·n läi Ých chÞu thuÕ trong sæ s¸ch ®Õn nh÷ng n¨m tiÕp
theo.
2.2Trong hÖ thèng kÕ to¸n Mü
Cã rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p ph©n bæ tæng møc khÊu hao cña TSC§ cho
mét sè kú kÕ to¸n trong thêi gian h÷u dông ®· ®îc sö dông. Tuy nhiªn cã
rÊt nhiÒu c«ng ty sö dông ph¬ng ph¸p b×nh qu©n ®Ó ph©n bæ khÊu hao
trong c¸c sæ s¸ch b¸o c¸o tµi chÝnh cña hä. Ngoµi ra mét sè tµi s¶n ®îc
khÊu hao theo ph¬ng ph¸p s¶n lîng. TiÕp ®ã lµ ph¬ng ph¸p khÊu hao
nhanh.
+Ph¬ng ph¸p khÊu hao b×nh qu©n
Ph¬ng ph¸p nµy ph©n mæ møc khÊu hao b»ng nhau cña tæng møc khÊu
hao TSC§
+ Ph¬ng ph¸p s¶n lîng.
Môc ®Ých cña viÖc kÕ to¸n chi phÝ khÊu hao lµ tÝnh mét phÇn chi phÝ hîp
lý cña TSC§ cho mçi kú kÕ to¸n sö dông TSC§ ®ã . Ph¬ng ph¸p trung
b×nh tÝnh mét phÇn nh nhau trong mçi kú kÕ to¸n. NÕu TSC§ ®îc sö dông
hÇu nh mét lîng nh nhau trong mçi kú kÕ to¸n th× ph¬ng ph¸p nµy ph©n
bæ rÊt c«ng b»ng chi phÝ khÊu hao. Nhng trong mét sè ngµnh kinh doanh
viÖc sö dông TSC§ thay ®æi rÊt nhiÒu tõ kú kÕ to¸n nµy sang kú kÕ to¸n
kh¸c . ThÝ dô trong mét sè c«ng ty x©y dùng cã thÓ sö dông mét m¸y mãc,
thiÕt bÞ chuyªn dïng trong th¸ng råi sau ®ã kh«ng sö dông nã trong nhiÒu
th¸ng. §èi víi lo¹i TSC§ nh vËy, v× viÖc sö dông TSC§ tõ kú nµy sang kú
kh¸c nªn ph¬ng ph¸p khÊu hao theo s¶n lîng cung cÊp mét c¸ch tÝnh phï
hîp nhÊt:
Chi phÝ – Gi¸ trÞ tËn dông
Gi¸ trÞ khÊu hao =
S¶n lîng íc tÝnh
+ C¸c ph¬ng ph¸p khÊu hao nhanh
14
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
Mét sè ph¬ng ph¸p khÊu hao cã c¸c møc khÊu hao rÊt lín trong nh÷ng
n¨m ®Çu cña thêi gian h÷u dông cña TSC§ vµ cµng vÒ nh÷ng n¨m sau,
møc khÊu hao cµng gi¶m dÇn. C¸c ph¬ng ph¸p nµy gäi lµ ph¬ng ph¸p
khÊu hao nhanh.
Theo luËt thuÕ cña Mü, cho phÐp sö dông ph¬ng ph¸p nµy theo nhiÒu t×nh
huèng. Vµ v× chóng ®îc sö dông nh»m môc ®Ých tÝnh thuÕ nªn nhiÒu
doanh nghiÖp còng sö dông chóng trong c¸c sæ s¸ch tµi chÝnh cña hä.
§iÒu nµy lµm cho qu¸ tr×nh ghi sæ kÐp ®îc dÔ dµng.
Vµ kÓ tõ ngµy 21/12/1980 , luËt thuÕ Mü kh«ng cho phÐp sö dông c¸c ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn vµ theo tæng sè n¨m ®èi víi nh÷ng
TSC§ ®îc mua vµo. Do ®ã trong nhiÒu n¨m, tõ n¨m 1980 qu¸ tr×nh ghi sæ
s¸ch kÕ to¸n, rÊt Ýt c«ng ty sö dông hai ph¬ng ph¸p nµy ®Ó khÊu hao TSC§
mua vµo. Tuy nhiªn, rÊt nhiÒu TSC§ cã thêi gian h÷u dông dµi ®îc mua
tríc n¨m 1981 vÉn tiÕp tôc trÝch khÊu hao theo hai ph¬ng ph¸p nµy. H¬n
n÷a v× c¸c ph¬ng ph¸p nµy thuéc c¸c nguyªn t¾c kÕ to¸n ®· ®îc thõa nhËn
nªn mét sè c«ng ty tiÕp tôc sö dông chóng cho c¸c môc tiªu kÕ to¸n tµi
chÝnh.
- Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn.
Theo ph¬ng ph¸p nµy, gi¸ trÞ tËn dông kh«ng ®îc tÝnh ®Õn, tû lÖ khÊu hao
®îc tÝnh b»ng c¸ch nh©n ®«i tû lÖ khÊu hao ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p
trung b×nh.
- Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo tæng sè c¸c n¨m
Theo ph¬ng ph¸p nµy, c¸c sè n¨m cña thêi gian h÷u dông cña TSC§ ®îc
céng l¹i víi nhau. Tæng cña chóng trë thµnh mÉu sè d·y c¸c tû sè , ®îc
dïng ®Ó ph©n bæ tæng møc khÊu hao c¸c n¨m trong thêi gian h÷u dông
cña TSC§ . Tö sè cña c¸c tû sè nµy lµ sè thø tù n¨m h÷u dông theo thø tù
ngîc l¹i.
- Ph¬ng ph¸p khÊu hao nhanh theo tû lÖ thêi gian.
Khi khÊu hao nhanh ®îc sö dông vµ c¸c kú kÕ to¸n kh«ng trïng khíp víi
c¸c n¨m cña thêi gian h÷u dông cña TSC§ th× khÊu hao ph¶i ®îc tÝnh theo
tû lÖ cña c¸c kú kÕ to¸n.
Lîi Ých mµ ph¬ng ph¸p khÊu hao nhanh mang l¹i lµ ho·n tr¶ tiÒn thuÕ thu
nhËp tõ nh÷ng n¨m ®Çu tiªn cña TSC§ ®Õn nh÷ng n¨m cuèi cïng cña
TSC§ ®ã . Theo ph¬ng ph¸p khÊu hao nhanh , c¸c møc khÊu hao rÊt lín
trong nh÷ng n¨m ®Çu. §iÒu nµy dÉn ®Õn nh÷ng kho¶n thu nhËp nhá vµ do
®ã thuÕ thu nhËp còng nhá trong nh÷ng n¨m nµy. Tuy nhiªn tiÒn thuÕ chØ
ho·n ®îc chø kh«ng tr¸nh ®îc. C¸c møc khÊu hao cao h¬n trong nh÷ng
n¨m ®Çu ®îc bï ®¾p b»ng møc khÊu hao thÊp h¬n trong c¸c n¨m cuèi, vµ
nh vËy c¸c kho¶n thu nhËp vµ thuÕ thu nhËp lín h¬n sÏ ®îc b¸o c¸o vµ
ph¶i tr¶ trong n¨m cuèi cña thêi gian h÷u dông cña TSC§
2.3Trong hÖ thèng kÕ to¸n Ph¸p
Trong kÕ to¸n Ph¸p cho r»ng viÖc tÝnh khÊu hao bÊt ®éng s¶n cã thÓ ®îc
¸p dông nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau. Nhng thêng ®îc sö dông hai ph¬ng
ph¸p sau:
+ Ph¬ng ph¸p khÊu hao cè ®Þnh( hay ph¬ng ph¸p khÊu hao ®Òu)
§îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
Møc khÊu hao n¨m = Gi¸ trÞ bÊt ®éng s¶n * Tû lÖ khÊu hao n¨m* Thêi
gian sö dông trong n¨m(n)
(V0)
(t)
Trong ®ã:
Gi¸ trÞ bÊt ®éng s¶n lµ nguyªn gi¸ kh«ng cã thuÕ GTGT
Tû lÖ khÊu hao ®îc tÝnh nh sau:
1
T= Tû lÖ khÊu hao n¨m(%) =
* 100
15
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
Sè n¨m sö dông =
Sè n¨m sö dông
100
t
Thêi gian sö dông trong n¨m tÝnh lµ mét n¨m th× c«ng thøc tÝnh khÊu hao
n¨m sÏ lµ:
Møc khÊu hao n¨m = Gi¸ trÞ bÊt ®éng s¶n * HÖ sè khÊu hao n¨m *1
Thêi gian sö dông trong n¨m tÝnh theo th¸ng:
Møc khÊu hao n¨m = Gi¸ trÞ bÊt ®éng s¶n * Tû lÖ khÊu hao n¨m* Sè
th¸ng sö dông trong n¨m /12
Thêi gian sö dông tÝnh theo ngµy:
Møc khÊu hao n¨m = Gi¸ trÞ bÊt ®éng s¶n * Tû lÖ khÊu hao n¨m *
Sè ngµy sö dông trong n¨m/ 360 ngµy
+ Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn
Theo ph¬ng ph¸p nµy, sè khÊu hao hµng n¨m kh«ng tÝnh tû lÖ trªn
gi¸ cè ®Þnh mµ tÝnh trªn gi¸ cßn l¹i cña bÊt ®éng s¶n sau mçi lÇn khÊu
hao. Nh vËy møc khÊu hao hµng n¨m sÏ gi¶m dÇn theo thêi gian sö dông
cña bÊt ®éng s¶n.
Tuy nhiªn , theo ph¬ng ph¸p nµy ta kh«ng thÓ tÝnh ®îc khÊu hao hÕt
nguyªn gi¸ cña bÊt ®éng s¶n trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. V× sau mçi lÇn
khÊu hao gi¸ trÞ cña bÊt ®éng s¶n sÏ gi¶m, cø nh vËy kÐo dµi v« h¹n. Do
®ã ®Õn cuèi cïng ta ph¶i tÝnh khÊu hao 100% gi¸ trÞ cßn l¹i.
2.4 So s¸nh ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§ trong hÖ thèng chuÈn
mùc Quèc TÕ vµ ViÖt Nam
* Gièng nhau:
Trong chuÈn mùc kÕ to¸n Quèc TÕ vµ ViÖt Nam ®Òu cã ba ph¬ng ph¸p
tÝnh khÊu hao:
+ Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo ®êng th¼ng
+ Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè d gi¶m dÇn
+ Ph¬ng ph¸p khÊu hao theo sè lîng, khèi lîng s¶n phÈm
VÒ c¸ch tÝnh
*Kh¸c nhau:
+ §iÒu kiÖn ¸p dông
+ Quy ®Þnh thêi gian sö dông TSC§HH & TSC§VH
2.2 So s¸nh víi hÖ thèng kÕ to¸n cña Anh, Mü , Ph¸p
+ KÕ to¸n Anh cã ph¬ng ph¸p tÝnh ®¬n gi¶n, chØ ®a ra hai c¸ch tÝnh
phæ biÕn. C¸ch h¹ch to¸n khÊu hao còng kh«ng phøc t¹p cho c«ng t¸c kÕ
to¸n
+ KÕ to¸n Mü: Cã rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao ®îc ¸p dông
trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c nhau.
KÕ to¸n Mü cã hÖ thèng kÕ to¸n thuÕ riªng cã lîi cho c¸c nhµ qu¶n trÞ
doanh nghiÖp khi thùc hiÖn môc ®Ých kinh doanh cña m×nh trong viÖc thùc
hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc
+ KÕ to¸n Ph¸p: Cã tÝnh u viÖt h¬n hai hÖ thèn kÕ to¸n trªn v× ®a ra
c«ng thøc tÝnh khÊu hao mét c¸ch chÝnh x¸c ®Õn tõng ngµy, tõng th¸ng,
tõng n¨m. H¬n n÷a còng ph¶i nãi r¨ng kÕ to¸n Ph¸p cã hÖ thèng tµi kho¶n
chi tiÕt phôc vô cho viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt rÊt hiÖu qu¶.
Nhng trong kÕ to¸n Ph¸p th× ph¬ng ph¸p ¸p dông tÝnh khÊu hao cho nh÷ng
TSC§ chØ sö dông theo mïa vô kh«ng ®îc dïng mét c¸ch thêng xuyªn cha ®îc ®a ra dïng mét c¸ch phæ biÕn. §ã chÝnh lµ ph¬ng ph¸p khÊu hao
theo s¶n lîng , khèi lîng s¶n phÈm ®Ó kh¾c phôc nhîc ®iÓm cña ph¬ng
ph¸p khÊu hao ®Òu.
16
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
2.3 Nh÷ng nhËn xÐt tõ viÖc xem xÐt c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao cña
mét sè níc vµ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao cña ViÖt Nam theo chÕ ®é
míi
HÖ thèng kÕ to¸n ViÖt Nam theo xu híng cña kÕ to¸n Ph¸p
Ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao cña ViÖt Nam theo chuÈn mùc vµ chÕ ®é míi
ban hµnh. Trong môc III ®iÒu 9 & 14 QuyÕt §Þnh Cña Bé Trëng Bé Tµi
ChÝnh sè 206/2003/Q§- BTC ngµy 12/12/2003 . Ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu
hao cña ViÖt Nam cã nhiÒu u ®iÓm :
Cho phÐp ¸p dông ba ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao vµ quy ®Þnh râ rµng vÒ
®iÒu kiÖn ¸p dông cña tõng ph¬ng ph¸p trong c¸c lo¹i s¶n riªng vµ trong
c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp cô thÓ .
Cho phÐp viÖc trÝch hoÆc th«i trÝch khÊu hao bÊt ®Çu tõ ngµy. V× vËy viÖc
tÝnh khÊu hao cho TSC§ ®îc chÝnh x¸c h¬n
So víi hÖ thèng kÕ to¸n cña ba níc trªn vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao th×
ViÖt Nam cã c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao hoµn thiÖn h¬n
3. Nh÷ng kiÕn nghÞ , ®¸nh gi¸ trong viÖc ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh
khÊu hao TSC§ trong chuÈn mùc vµ chÕ ®é kÕ to¸n ViÖt Nam.
Ngµy nay, víi xu thÕ héi nhËp kÕ to¸n quèc tÕ. ViÖt Nam cÇn ph¶i
t¨ng cêng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo c¬ chÕ thÞ trêng
®Þnh híng XHCN . HÖ thèng kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp còng ph¶i ®îc kiÓm so¸t chÆt chÏ h¬n ®Æc biÖt lµ TSC§ v× ®©y lµ lo¹i tµi s¶n chiÕm tû
träng lín. Trªn c¬ së ®ã em xin ®a ra mét sè kiÕn nghÞ nhá cña m×nh trong
viÖc trÝch khÊu hao TSC§ vµ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao.
3.1 Thø nhÊt: N©ng cao ý nghÜa cña ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu
hao TSC§ .
Hao mßn TSC§ lµ hiÖn tîng kh¸ch quan nhng trÝch khÊu hao TSC§
lµ yÕu tè chñ quan trong qu¶n lý nh»m thu håi gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ ,
tÝch luü l¹i ®Ó h×nh thµnh nguån vèn ®Çu t, mua s¾m TSC§ khi nã bÞ h
háng.
ViÖc trÝch khÊu hao TSC§ trong qu¸ tr×nh sö dông ®Ó tÝnh vµo chi
phÝ lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt trong c«ng t¸c kÕ to¸n. Kh«ng nh÷ng thÕ nã
cßn cã ý nghÜa lín vÒ ph¬ng diÖn kinh tÕ, tµi chÝnh, thuÕ vô.
3.2 Thø hai: N©ng cao ý nghÜa cña c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao vÒ
ph¬ng diÖn kinh tÕ, tµi chÝnh vµ thuÕ.
+ VÒ ph¬ng diÖn kinh tÕ:
KhÊu hao cho phÐp doanh nghiÖp ph¶n ¸nh ®îc gi¸ trÞ thùc cña TSC§ (gi¸
trÞ cßn l¹i) ®ång thêi lµm gi¶m lîi tøc rßng cña doanh nghiÖp.
+VÒ ph¬ng diÖn tµi chÝnh:
ViÖc trÝch khÊu hao sÏ lµm gi¶m gi¸ trÞ thùc cña TSC§ nhng l¹i lµm t¨ng
gi¸ trÞ cña TSC§ kh¸c mét c¸ch t¬ng øng(tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng) .
§iÒu nµy cho phÐp doanh nghiÖp cã thÓ mua l¹i TSC§ khi ®· khÊu hao ®ñ.
Nh vËy khÊu hao lµ mét ph¬ng diÖn tµi trî doanh nghiÖp, gióp doanh
nghiÖp t¸i t¹o tµi s¶n phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh.
+ VÒ ph¬ng diÖn thuÕ:
Khi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p khÊu hao nhanh th× gióp doanh nhµ
qu¶n trÞ doanh nghiÖp cã thÓ ®iÒu chØnh møc thuÕ cña m×nh ph¶i thùc hiÖn
nghÜa vô víi ng©n s¸ch nhµ níc phï hîp kh¶ n¨ng tµi chÝnh hiÖn cã cña
doanh nghiÖp vµ ®Ó ®Çu t cho ho¹t ®éng kh¸c khi nguån vèn ®· t¬ng ®èi
th× chÞu møc thuÕ cao h¬n.
17
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
3.3 Thø ba: Trong doanh nghiÖp cÇn ph©n lo¹i TSC§ ®Ó qu¶n lý mét c¸ch
dÔ dµng h¬n, ¸p dông ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao mét c¸ch chÝnh x¸c theo
tõng ngµy phæ biÕn trong ®iÒu kiÖn thÝch hîp thay cho ph¬ng ph¸p tÝnh
trßn th¸ng .
C¸c doanh nghiÖp biÕt ®îc tÇm qua trängcña tÝnh khÊu hao vµ ¸p dông ph¬ng ph¸p nµo cho phï hîp trong tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp, lo¹i tµi s¶n
®Ó cã hiÖu qu¶ cao.
18
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
PhÇn III: KÕt luËn chung.
Trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung
quan liªu, bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng, hÖ thèng kÕ to¸n níc ta ®ang
tõng bíc thay ®æi. Tuy nhiªn, víi viÖc h×nh thµnh nhiÒu c«ng ty, tËp ®oµn
liªn doanh víi níc ngoµi. Víi qu¸ tr×nh nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang tõng bíc tham gia vµ héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi th× viÖc nghiªn cøu vµ t×m
hiÓu c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ còng nh hÖ thèng kÕ to¸n ®ang ®îc ¸p
dông t¹i c¸c níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®èi víi
nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c kÕ to¸n vµ qu¶n lý ë níc ta.
KÕ to¸n ®îc coi lµ c«ng cô trî gióp trong viÖc ph¶n ¸nh vµ qu¶n lý
trªn gãc ®é tµi chÝnh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ.
Sù ph¸t triÓn cña kÕ to¸n ë c¸c níc diÔn ra sù kh¸c nhau vÒ c¸c quy
®Þnh vµ thùc hµnh kÕ to¸n. Khi mµ c¸c hÖ thèng kinh tÕ vµ c¸c ®iÒu kiÖn
th¬ng m¹i kh¸c nhau tõ níc nµy sang níc kh¸c th× c¸c m« h×nh vµ ph¬ng
ph¸p kÕ to¸n còng kh¸c nhau. C¸c nh©n tè ¶nh hëng lµ møc ®é tËp trung
kinh tÕ, møc ®é kiÓm so¸t cña nhµ níc ®èi víi doanh nghiÖp, b¶n chÊt cña
c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ tõ x· héi b×nh qu©n ®¬n gi¶n ®Õn doanh nghiÖp kinh
doanh tæng hîp.Giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ, sù ph¸t triÓn kinh tÕ ë c¸c níc Ch©u ¸ . Khi xem xÐt mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng nh thÕ nµo th× ngoµi
yÕu tè tµi s¶n còng lµ vÊn ®Ò v« cïng quan träng.
Tµi s¶n cè ®Þnh chiÕm tû träng rÊt lín trong doanh nghiÖp lµ ®iÒu
kiÖn tiÒn ®Ò , lµ t liÖu lao ®éng hÕt søc cÇn thiÕt con ngêi dïng nã ®Ó phôc
vô ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. V× vËy kÕ to¸n TSC§ cã t¸c dông thiÕt
thùc vµ cÇn thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp khi dïng chi phÝ khÊu hao ®Ó
mua s¾m TSC§ ®Çu t cho ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh.
Trong ®Ò tµi nµy em xin chän mét ®Ò tµi nhá trong viÖc h¹ch to¸n
TSC§ lµ “ C¸c vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§” . Qua ®Ò tµi
nµy em rÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn, sù bæ xung söa ch÷a cña
thÇy gi¸o ®Ó ®Ò tµi ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Sinh viªn
19
§Ò ¸n m«n häc:Mét sè vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o:
1.T¹p chÝ kÕ to¸n sè 26
2.T¹p chÝ kÕ to¸n sè 31/2001
3. T¹p chÝ kÕ to¸n sè 22/2000
4.T¹p chÝ kÕ to¸n sè 30/2001
5.T¹p chÝ kÕ to¸n sè 22/2002
6.T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn 121/2000
7.T¹p chÝ tµi chÝnh 9/2000
8.T¹p chÝ kinh tÕ & ph¸t triÓn sè 73/2003
9.T¹p chÝ kinh tÕ & ph¸t triÓn sè 45/2002
10.T¹p chÝ tµi chÝnh 12/2003
12.Gi¸o tr×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp – trêng §HKTQD
13.C«ng b¸o sè 211(1866) ngµy 14/12/2003
Bé tµi chÝnh 12/12/2003 – QuyÕt ®Þnh sè 206/2003/Q§ - BTC vÒ ban hµnh chÕ
®é qu¶n lý, sö dông vµ trÝch khÊu hao TSC§
14.Gi¸o tr×nh kÕ to¸n tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp
15.Gi¸o tr×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp
16.Gi¸o tr×nh kÕ to¸n quèc tÕ
17.C¸c chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam míi ban hµnh
18.LuËt kÕ to¸n
19.T¹p chÝ kÕ to¸n sè 45/2002
20.KÕ to¸n chi phÝ vµ doanh thu trong doanh nghiÖp vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh hîp
nhÊt
21. C¸c chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ IAS 4
22. KÕ to¸n tµi chÝnh theo hÖ thèng kÕ to¸n Mü- Nhµ xuÊt b¶n thèng kª n¨m
1994 (KERMITD. LARSON)
23 KÕ to¸n thùc hµnh Anh
20
- Xem thêm -
.DOC 
22 
37 
83 
