Tài liệu Tiểu luận hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất chung trong các doanh nghiệp xây lắp

lêi nãi ®Çu Tõ khi níc ta chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, tõ c¬ chÕ kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc, cho ®Õn nay ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu to lín. ë níc ta hiÖn nay nÒn kinh tÕ ®ang tån t¹i c¸c tæ chøc x©y l¾p nh: tæ tæ chøc, xÝ nghiÖp, tæ ®éi x©y dùng… cïng víi sù ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý cña Nhµ níc trong nh÷ng n¨m qua, c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p còng t×m tßi s¸ng t¹o vµ ¸p dông nh÷ng ph¬ng thøc qu¶n lý kh¸c nhau cho phï hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng, ph¸p luËt cña Nhµ níc, ®iÒu kiÖn vµ ®Æc ®iÓm cña ®¬n vÞ m×nh. Trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ mét vÊn ®Ò träng t©m cña c«ng t¸c h¹ch to¸n. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt gióp c¸c ®¬n vÞ n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc vÒ chi phÝ vËt t, nh©n c«ng… h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ®óng ®¾n sÏ gióp c¸c ®¬n vÞ, doanh nghiÖp x©y l¾p x¸c ®Þnh ®îc chi phÝ s¶n xuÊt lµ tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ ®Ó, tõ ®ã ®a ra c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp h¬n cho c«ng t¸c qu¶n lý trong ®¬n vÞ, doanh nghiÖp cña m×nh mét c¸ch ®óng ®¾n vµ cã nhiÒu hiÖu qu¶ h¬n. Do míi chØ lµ mét sinh viªn, viÖc t×m hiÓu c¸c th«ng tin ®¹i chóng, t×m hiÓu qua s¸ch b¸o vµ gi¶ng d¹y cña c¸c thÇy c« gi¸o… vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é nªn ®Ò ¸n nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong ®îc sù gióp ®ì cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó ®Ò ¸n cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n Ths. Ph¹m Thµnh Long ®· híng dÉn em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. 1 phÇn néi dung I. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung trong doanh nghiÖp x©y l¾p 1. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p X©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt quan träng mang tÝnh chÊt c«ng nghiÖp nh»m t¹o ra c¬ së vËt chÊt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Th«ng thêng, c«ng t¸c XDCB do c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p nhËn thÇu tiÕn hµnh. Ngµnh s¶n xuÊt cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: S¶n phÈm x©y l¾p lµ c¸c c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc… Cã quy m« lín, kÕt cÊu phøc t¹p, mang tÝnh ®¬n chiÕc, thêi gian s¶n xuÊt dµi…. Do vËy, viÖc tæ chøc qu¶n lý h¹ch to¸n nhÊt thiÕt ph¶i cã c¸c dù to¸n thiÕt kÕ, thi c«ng. S¶n phÈm x©y l¾p ®îc tiªu thô theo gi¸ dù to¸n hoÆc gi¸ tháa thuËn víi chñ ®Çu t tõ tríc, do ®ã tÝnh chÊt hµng hãa cña s¶n phÈm thÓ hiÖn kh«ng râ. S¶n phÈm x©y l¾p cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt, cßn c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm ®Æt s¶n phÈm. Tæ chøc s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ë níc ta hiÖn nay phæ biÕn theo ph¬ng thøc "kho¸n gän" c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, khèi lîng hoÆc c«ng viÖc cho c¸c ®¬n vÞ trong néi bé doanh nghiÖp (®éi, xÝ nghiÖp…). Trong gi¸ kho¸n gän, kh«ng chØ cã tiÒn l¬ng mµ cßn cã ®ñ c¸c chi phÝ vÒ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô thi c«ng, chi phÝ chung cña bé phËn nhËn kho¸n. Nh÷ng ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh, ®Æc ®iÓm s¶n phÈm, ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý ngµnh nãi trªn phÇn nµo chi phèi c«ng t¸c kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, dÉn ®Õn nh÷ng kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn vÒ c¬ b¶n, kÕ to¸n c¸c phÇn hµnh cô thÓ (TSC§, vËt liÖu, c«ng cô, chi phÝ nh©n c«ng…) trong doanh nghiÖp x©y l¾p còng t¬ng tù nh doanh nghiÖp c«ng nghiÖp. 2. §Æc ®iÓm chi phÝ s¶n xuÊt chung trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p a. Kh¸i niÖm - Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt cña ®éi, c«ng trêng x©y dùng gåm: L¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi x©y dùng, c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l¬ng theo tû lÖ quy ®Þnh (19%) cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi vµ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia x©y l¾p, chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng chung cho ho¹t ®éng cña ®éi, chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ CCDC vµ c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong kú liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña ®éi… 2 - Chi phÝ s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ x©y l¾p lµ toµn bé vÒ chi phÝ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p. b. Néi dung Chi phÝ s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ x©y l¾p gåm: - Chi phÝ NVL trùc tiÕp: lµ chi phÝ cña c¸c vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, vËt cÊu thµnh, gi¸ trÞ thiÕt bÞ kÌm theo vËt liÖu kiÕn tróc… cÇn thiÕt ®Ó tham gia cÊu thµnh thùc thÓ s¶n phÈm x©y l¾p. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Lµ c¸c chi phÝ tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô, phô cÊp l¬ng cña nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia x©y l¾p c«ng tr×nh. Kh«ng bao gåm c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l¬ng nh KPC§, BHXH, BHYT cña nh©n c«ng trùc tiÕp x©y l¾p. - Chi phÝ x©y dùng m¸y thi c«ng: Lµ chi phÝ cho c¸c m¸y thi c«ng nh»m thùc hiÖn khèi lîng c«ng t¸c x©y, l¾p b»ng m¸y. Chi phÝ s¶n xuÊt m¸y thi c«ng bao gåm chi phÝ thêng xuyªn vµ chi phÝ t¹m thêi. - Chi phÝ thêng xuyªn sö dông m¸y thi c«ng gåm: l¬ng chÝnh, l¬ng phô cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y, phôc vô m¸y… chi phÝ vËt liÖu vµ chi phÝ CCDC, chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. - Chi phÝ t¹m thêi sö dông m¸y thi c«ng gåm: Chi phÝ söa ch÷a lín m¸y thi c«ng (®¹i tu, trïng tu…); chi phÝ c«ng tr×nh t¹m thêi cho m¸y thi c«ng (lÒu, l¸n, bÖ, ®êng d©y ch¹y m¸y…). Chi phÝ t¹m thêi ®Ó cã thÓ ph¸t sinh tríc (®îc h¹ch to¸n vµo TK 142) sau ®ã ®îc ph©n bæ dÇn vµo bªn Nî TK 623. HoÆc ph¸t sinh sau nhng ph¶i tÝnh tríc vµo chi phÝ x©y l¾p trong kú (do liªn quan ®Õn viÖc sö dông thùc tÕ m¸y thi c«ng trong kú), trêng hîp nµy ph¶i tiÕn hµnh trÝch tríc chi phÝ sö dông TK 335 (ghi nî TK 623, cã TK 335). II. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p 1. Tµi kho¶n sö dông - TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: TK nµy ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ s¶n xuÊt cña ®éi, c«ng trêng x©y dùng gåm: L¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi x©y dùng, c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l¬ng theo tû lÖ quy ®Þnh (19%) cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi vµ c«ng nh©n trùc tiÕp tham gia x©y l¾p, chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng chung cho ho¹t ®éng cña ®éi, chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ c«ng cô dông cô vµ c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong kú liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña ®éi… TK nµy ®îc më chi tiÕt theo ®éi, c«ng trêng x©y dùng… TK 627 cã 6 TK cÊp 2: 3 - TK 6271 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng: Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, l¬ng phô, phô cÊp l¬ng, phô cÊp lu ®éng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý ®éi x©y dùng,tiÒn ¨n gi÷a ca cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi x©y dùng cña c«ng nh©n x©y l¾p, kho¶n trÝch KPC§, BHXH, BHYT tÝnh theo quy ®Þnh hiÖn hµnh trªn tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, nh©n viªn sö dông m¸y thi c«ng vµ nh©n viªn qu¶n lý ®éi (thuéc biªn chÕ cña doanh nghiÖp). TK 6272 - Chi phÝ vËt liÖu TK 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt TK 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§ TK 6277 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK 6278 - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. - TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang: TK nµy dïng ®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p vµ ¸p dông ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho lµ kª khai thêng xuyªn. TK nµy ®îc chi tiÕt theo ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ. TK 154 cã 4 TK cÊp 2: - TK 1541 - X©y l¾p: Dïng ®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p vµ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm x©y l¾p dë dang cuèi kú. - TK 1542 - s¶n phÈm kh¸c: Dïng ®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¸c vµ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm kh¸c dë dang cuèi kú. - TK 1544 - Chi phÝ b¶o hµnh x©y l¾p: Dïng ®Ó tæng hîp chi phÝ b¶o hµnh c«ng tr×nh x©y dùng, l¾p ®Æt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú vµ gi¸ trÞ c«ng tr×nh b¶o hµnh x©y l¾p cßn dë dang cuèi kú. Chøng tõ, sæ s¸ch kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung: Chøng tõ SH Ngµy DiÔn gi¶i TK ®èi øng 6271 C¸c kho¶n môc chi tiÕt 6272 6273 6274 6277 6278 Tæng céng Tæng céng Cuèi th¸ng kÕ to¸n lËp b¶ng ph©n bè chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó phôc vô viÖc tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p c¸c thÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. B¶ng ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung 4 A - Tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ kú nµy (®ång) B - Tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (®ång) C - Tû lÖ ph©n bæ (®ång) §èi tîng ph©n bæ I. Ho¹t ®éng x©y l¾p C«ng tr×nh A C«ng tr×nh B II. Ho¹t ®éng kh¸c S¶n phÈm A S¶n phÈm B Tiªu thøc ph©n bæ 2 §VT: §ång Sè tiÒn 3 Ngµy……th¸ng…..n¨m 2006 Ngêi lËp b¶ng (Ký, ghi râ hä tªn) KÕ to¸n trëng (Ký, ghi râ hä tªn) 2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n a. H¹ch to¸n chi phÝ NVL trùc tiÕp Chi phÝ NVL trùc tiÕp trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm trÞ gi¸ NVL sö dông phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng tÝnh theo gi¸ thùc tÕ khi xuÊt dïng (kh«ng bao gåm trÞ gi¸ NVL cña bªn chñ ®Çu t bµn giao). Chi phÝ NVL trùc tiÕp ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 621. Bªn nî: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p Bªn cã: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp kho - KÕt chuyÓn hoÆc tÝnh ph©n bæ gi¸ trÞ NVL thùc tÕ sö dông cho hîp ®ång x©y l¾p trong kú vµo TK 154. TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau: - Khi xuÊt kho NVL sö dông phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng Nî TK 621 TrÞ gi¸ NVL xuÊt dïng Cã TK 152 - Trêng hîp doanh nghiÖp mua NVL ®a th¼ng ®Õn bé phËn thi c«ng: 5 + Trêng hîp thuéc ®èi tîng chÞu VAT vµ doanh nghiÖp ¸p dông VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ: Nî TK 621: Gi¸ mua NVL cha cã VAT Nî TK 133: VAT ®îc khÊu trõ Cã TK 331, 111, 112…. tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n. - Trêng hîp doanh nghiÖp ¸p dông VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc kh«ng phô thuéc ®èi tîng chÞu VAT. Nî TK 621 Tæng sè tiÒn theo gi¸ Cã TK 331, 111, 112… thanh to¸n - Nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt, cuèi kú nhËp l¹i kho kÕ to¸n c¨n cø vµo phiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú ghi: Nî TK 152 Cã TK 621 TrÞb¶ng gi¸ NVL kho tÝnh cho tõng ®èi tîng - Cuèi kú c¨n cø vµo kÕt qu¶ ph©nnhËp bæ NVL sö dông NVL theo ph¬ng ph¸p hoÆc ph©n bæ, ghi: Nî TK 154 Cã TK 621 S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ NVL trùc tiÕp (chi tiÕt theo ®èi tîng) TK 152, 111, 331 TËp hîp chi phÝ NVLTT theo tõng ®èi tîng TK 621 TK 154 KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT theo tõng ®èi tîng Gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho 6 b. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (NCTT) Chi phÝ NCTT lµ c¸c chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh hîp ®ång x©y dùng bao gåm c¶ kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng trong biªn chÕ cña doanh nghiÖp vµ cho ngêi lao ®éng thuª ngoµi (kh«ng bao gåm c¸c kho¶n tÝnh trÝch theo l¬ng). Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 622 Bªn nî: Chi phÝ NCTT s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p. Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT sang bªn nî TK 154 TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau: - Khi tÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p. Nî TK 622 TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n x©y l¾p Cã TK 3341 - Khi tÝnh sè tiÒn ph¶i tr¶ nh©n c«ng thuª ngoµi Nî TK 622 Cã TK 3342 tiÒn ph¶i c«ng nh©n - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝSè NCTT sangtr¶ tµi kho¶n 154 thuª ngoµi Nî TK 154 Cã TK 622 S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chiChi phÝphÝ NCTT TK 3341 TK 622 TK 154 TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho CNTTSX trong doanh nghiÖp KÕt chuyÓn Chi phÝ NCTT TK 3342 TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho CNTTX thuª ngoµi c. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh ë c¸c ®éi s¶n xuÊt, bao gåm l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, c¸c kho¶n tÝnh theo l¬ng (KPC§, BHXH, BHYT) theo tû lÖ quy ®Þnh, chi phÝ khÊu hao, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. Tµi kho¶n ph¶n ¸nh cho chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ TK 627 7 Bªn nî: TËp hîp c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kú Bªn cã: C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung - KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung sang bªn nî TK 154 Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau: - TÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý tæ ®éi thi c«ng. Nî TK 627 TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý tæ thi c«ng Cã TK 334 - Khi tÝnh trÝch c¸c kho¶n theo l¬ng (KPC§, BHYT, BHXH) Nî TK 627 C¸c kho¶n trÝch theo l¬ng Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) - Khi xuÊt c«ng cô dông cô, sö dông phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng: + Lo¹i thi c«ng 1 lÇn: Nî TK 627 TrÞ gi¸ CCDC xuÊt dïng Cã TK 153 + Lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn Nî TK 142 TrÞ gi¸ CCDC xuÊt dïng Cã TK 153 Hµng th¸ng ph©n bæ ghi Nî TK 627 Møc ph©n bæ hµng th¸ng Cã TK 142 - Khi trÝch khÊu hao TSC§ sö dông phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng ghi: Nî TK 627 KhÊu hao TSC§ Cã TK 214 Nî TK 009: Sè khÊu hao ®· trÝch - Khi cã c¸c kho¶n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng: + §èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ Nî TK 627: Chi phÝ theo gi¸ cha cã thuÕ Nî TK 133: ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ Cã TK 331, 111, 112, 141: Tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n + §èi víi doanh nghiÖp chÞu VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp: Nî TK 627 Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 311, 111, 112, 141 - Cuèi th¸ng kÕt chuyÓn CFSX sang TK 154: Nî TK 154 Cã TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung 8 d) KÕ to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng: §îc h¹ch to¸n riªng thµnh kho¶n môc vµ ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 623, trong trêng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p tiÕn hµnh x©y l¾p c«ng tr×nh hçn hîp võa b»ng thñ c«ng võa b»ng m¸y. TK 623: Chi phÝ s¶n xuÊt m¸y thi c«ng Bªn nî: TËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng sang tµi kho¶n liªn quan Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau: - Khi tÝnh l¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng: Nî TK 623: TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ Cã TK 334 - Khi xuÊt vËt liÖu sö dông phôc vô cho m¸y thi c«ng Nî TK 623: Cã TK 152 TrÞ gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng - Khi xuÊt CCDC sö dông phôc vô cho m¸y thi c«ng + Lo¹i ph©n bæ 1 lÇn: Nî TK 623: TrÞ gi¸ CCDC xuÊt dïng Cã TK 153 + Lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn: Nî Tk 142 Cã TK 153 TrÞ gi¸ CCDC xuÊt dïng Nî TK 623 Cã TK 142 Møc ph©n bæ hµng th¸ng - Khi tÝnh khÊu hao m¸y thi c«ng: Nî TK 623 Cã TK 214 Nî TK 009: Sè khÊu hao ®· tÝnh KhÊu hao m¸y thi c«ng - Khi cã c¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi sö dông phôc vô m¸y thi c«ng: + Trêng hîp doanh nghiÖp chÞu thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ Nî TK 623: Chi phÝ theo gi¸ cha cã thuÕ Nî TK 133: ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ Cã TK 111, 112, 331, 141: Tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n + Trêng hîp doanh nghiÖp chÞu thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp: Nî TK 623 9 Cã TK 111, 112, 331, 141: Tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n. - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng sang TK 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p. Nî TK 154: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng Cã TK 623 10 S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ m¸y thi c«ng TK 111, 334 TK 623 TK 154 TiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n l¾p m¸y TK 131, TK 153 XuÊt mua vËt liÖu phôc vô cho MC C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ CP sö dông MTC tÝnh cho tõng c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh TK 124 Chi phÝ khÊu hao MTC TK 111, TK 112,331… 621 TK 154 TK 152,111 TK 133 CP dÞch vô mua ngoµi e. Tæng hîp chi phÝ s¶n kh¸c xuÊt x©y l¾p kÕt chuyÓn phÝ NVLTT C¸cvµkho¶n ghi kÕt gi¸ qu¶thµnh chi phÝs¶n phÈm vµChi CP b»ng tiÒn Tµi kho¶n sö dông lµ TK 154. C¸cThuÕ doanh nghiÖp x©y l¾p khi vËn dông VAT TK 154 ph¶i më chi tiÕt cho tõng c«ngkhÊu tr×nh,trõtõng (nÕuh¹ng cã) môc c«ng tr×nh. TK 622kú kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ph¸t sinh trong kú: Cuèi Nî TK 154: chi phÝ x©y l¾p Cã TK phÝ NVLTT Chi621: phÝ Chi NCTT Cã TK 622: Chi phÝ NCTT Cã TK 627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung Cã TK 623: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng TK 623 - Khi tÝnh ®îc gi¸ thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, giai ®o¹n c«ng viÖc cã ®iÓm dõng kü thuËt bµn giao cho bªn TK A 133 Chi Nî phÝ TK sö dông m¸y thi c«ng 632 Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm x©y l¾p Cã TK 154 Gi¸ thµnh x©y l¾p c«ng tr×nh hoµn thµnh S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt TK 627 Chi phÝ s¶n xuÊt chung 11 S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung TK627 (1-8) TK334 TiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô, phô cÊp l¬ng ph¶i tr¶ CNV qu¶n lý ®éi vµ tiÒn ¨n ca cña CNV toµn bé ®éi XD (1) TK154 Ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn CP SXC sang TK tÝnh gi¸ thµnh SP x©y l¾p cuèi kú TK338 (2-4) TrÝch KPC§ BHXH, BHYT theo tiÒn l¬ng cña CNV toµn ®éi XD (19%) (2) TK152 VËt liÖu xuÊt dïng cho ®éi XD (3) TK153 CCDC xuÊt dïng chung cho ®éi XD (4) (lo¹i ph©n bæ 1 lÇn) TK214 KhÊu hao TSC§ dïng chung ë ®éi XD (5) TK142,242,335 Chi phÝ tr¶ tríc, chi phÝ ph¶i tr¶ tÝnh vµo CPSXC cña ®éi XD (6) TK111,112, 331thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung trong c¸c III. Hoµn doanh nghiÖp x©y l¾p vô mua vµ c¸c kh¸ch¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung 1.DÞch Nh÷ng vÊnngoµi ®Ò cßn tånchi t¹iphÝ trong b¶ng tiÒn dïng chung cho ®éi XD (7) t¹i doanh nghiÖp x©y l¾p TK133 Tån t¹i vÒ chÕ ®é h¹ch to¸n (chøng tõ, sæ s¸ch, tµi kho¶n, ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n). VAT 12 ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông chung cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®îc Bé tµi chÝnh ban hµnh ngµy 01/11/1995. Tuy nhiªn do nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt vÒ s¶n phÈm x©y l¾p vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh x©y l¾p cho nªn chÕ ®é kÕ to¸n trªn cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña ngµnh x©y l¾p. ChÝnh v× vËy, ngµy 16/12/1998, Bé tµi chÝnh ®· ban hµnh chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông cho doanh nghiÖp x©y l¾p "Theo quyÕt ®Þnh 1864/1998/Q§-BTC". ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông cho doanh nghiÖp x©y l¾p mét mÆt t«n träng c¸c quyÕt ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ níc vÒ tµi chÝnh - kÕ to¸n, ®¶m b¶o thèng nhÊt nguyªn t¾c kÕ to¸n, kÕt cÊu vµ nguyªn t¾c h¹ch to¸n cña chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp. MÆt kh¸c ®îc bæ sung hoµn thiÖn phï hîp víi c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh cña c¬ chÕ tµi chÝnh, thuÕ vµ phï hîp ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt x©y l¾p. §èi víi doanh nghiÖp cã tæ chøc kinh doanh theo m« h×nh kho¸n, do ho¹t ®éng kinh doanh vµ tæ chøc kinh doanh x©y l¾p theo m« h×nh kho¸n cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt nªn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p còng cã nh÷ng ®Æc trng riªng. §iÒu nµy dÉn ®Õn nh÷ng nÐt riªng cña chÕ ®é kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong ®iÒu kiÖn kho¸n. Tån t¹i vÒ vÊn ®Ò vËn dông chÕ ®é kÕ to¸n vµo thùc tÕ. Kinh doanh x©y l¾p lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt quan träng mang tÝnh chÊt c«ng nghiÖp nh»m t¹o ra c¬ së h¹ tÇng cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Cho nªn cã thÓ nãi, ngµnh x©y l¾p cã vai trß quan träng trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc. Tuy nhiªn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh x©y l¾p nãi chung vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh x©y l¾p theo m« h×nh kho¸n nãi riªng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm rÊt riªng, rÊt kh¸c biÖt so víi nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt kh¸c: S¶n phÈm x©y l¾p lµ nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc… cã quy m« lín, phøc t¹p, mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, thêi gian thi c«ng kÐo dµi gi¸ trÞ c«ng tr×nh lín… Do vËy, viÖc tæ chøc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nhÊt thiÕt ph¶i cã dù to¸n thiÕt kÕ, thi c«ng, ®Æc biÖt, dù to¸n chi phÝ lµm c¬ së cho c¸c kho¶n chi phÝ khi tiÕn hµnh x©y l¾p. Nh÷ng kho¶n chi nµy ®îc thÓ hiÖn râ trong gi¸ kho¸n. S¶n phÈm x©y l¾p thêng cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt, cßn c¸c yÕu tè ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt ph¶i vËn ®éng theo ®Þa ®iÓm s¶n phÈm. Do ®ã, ®Æc ®iÓm nµy g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c qu¶n lý,lµm t¨ng CPSXC. 13 S¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh kh«ng nhËp kho mµ thêng ®îc tiªu thô tríc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt theo gi¸ kho¸n (®èi víi ®¬n vÞ nhËn kho¸n) theo gi¸ dù to¸n, tháa thuËn víi chñ ®Çu t (®èi víi ®¬n vÞ giao kho¸n). Do ®ã, tÝnh chÊt hµng hãa cña s¶n phÈm kh«ng ®îc thÓ hiÖn râ. Nh÷ng ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh, s¶n xuÊt nãi trªn phÇn nµo chi phèi c«ng t¸c kÕ to¸n trong doanh nghiÖp x©y l¾p tæ chøc kinh doanh theo m« h×nh kho¸n, nhÊt lµ c«ng t¸c kÕ to¸n, chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2. Ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung Môc tiªu vµ ph¬ng ph¸p hoµn thiÖn Qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y l¾p lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi mét c¸ch cã ý thøc, cã môc ®Ých c¸c yÕu tè ®Çu vµo thµnh c¸c c«ng tr×nh, lao vô nhÊt ®Þnh. C¸c yÕu tè vÒ t liÖu s¶n xuÊt, ®èi tîng lao ®éng (mµ biÓu hiÖn cô thÓ lµ hao phÝ vÒ lao ®éng vËt hãa) díi sù t¸c ®éng cã môc ®Ých cña søc lao ®éng (biÓu hiÖn lµ hao phÝ vÒ lao ®éng sèng) qu¸ tr×nh biÕn ®æi sÏ t¹o ra s¶n phÈm. §Ó ®o lêng c¸c hao phÝ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra trong tõng kú nh»m tæng hîp. X¸c ®Þnh kÕt qu¶ ®Çu ra, phôc vô yªu cÇu qu¶n lý th× mäi hao phÝ lao ®éng cuèi cïng ®Òu ®îc biÓu hiÖn b»ng thíc ®o tiÒn tÖ vµ gäi lµ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Trong ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p, chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa mµ doanh nghiÖp ®· bá ra liªn quan ®Õn viÖc x©y dùng l¾p ®Æt c«ng tr×nh. Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn "ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông cho doanh nghiÖp x©y l¾p" hiÖn nay nãi chung phï hîp víi c«ng t¸c kÕ to¸n hiÖn nay cña c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. V× vËy ph¬ng híng chung ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ tiÕp tôc ph¸t huy nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi hiÖn cã, t×m c¸ch kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i nh»m ®¶m b¶o h¹ch to¸n võa ®óng chÕ ®é Nhµ níc quy ®Þnh, vµ ®¸p øng ®îc nhu cÇu qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp. Theo ý kiÕn cña em, c¸c biÖn ph¸p cô thÓ kh¾c phôc tån t¹i trong chÕ ®é vµ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ:  VÒ phÝa Nhµ níc ChÕ ®é kÕ to¸n cÇn ®îc hoµn thiÖn h¬n n÷a ®Ó ®¸p øng ®îc c¸c nhu cÇu cña doanh nghiÖp nãi chung, doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng. 14 Thø nhÊt, nªn trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt TiÕp theo, chi phÝ chuyªn gia phôc vô c«ng tr×nh nªn tÝnh vµo CPSX thµnh mét kho¶n chi phÝ hîp lÖ ®Ó tÝnh vµo gi¸ thµnh c«ng tr×nh. Nh vËy sÏ võa ®¶m b¶o chÊt lîng c«ng tr×nh, võa ®¶m b¶o tÝnh hîp lý. Tuy nhiªn kho¶n chi phÝ nµy cÇn ph¶i ®îc kiÓm tra chÆt chÏ. MÆt kh¸c, Nhµ níc còng nªn cã quy ®Þnh híng dÉn cô thÓ thùc hiÖn kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo m« h×nh kho¸n.  VÒ phÝa doanh nghiÖp x©y l¾p Doanh nghiÖp cÇn tu©n thñ nh÷ng quy ®Þnh vÒ qu¶n lý, c«ng t¸c h¹ch to¸n… theo ®óng chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông cho doanh nghiÖp x©y l¾p nh»m ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt trong kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Bªn c¹nh ®ã ®Ó gi¸m s¸t chÆt chÏ chi phÝ s¶n xuÊt t¹o ra ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc tÕ mét c¸ch chÝnh x¸c, ®¬n vÞ giao kho¸n chØ thùc hiÖn giao kho¸n khi: - §¬n vÞ nhËn kho¸n cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o tæ chøc thi c«ng ®óng tiÕn ®é vµ ®¶m b¶o chÊt lîng c«ng tr×nh. - ChØ nªn thùc hiÖn "kho¸n c«ng tr×nh" ®èi víi nh÷ng c«ng tr×nh nhá trong trêng hîp nµy, c«ng ty cÇn tÝnh to¸n cô thÓ, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c yÕu tè chi phÝ, tõ ®ã x¸c ®Þnh møc kho¸n cho phï hîp. Ngoµi ra, còng cÇn ph¶i quy ®Þnh ra møc t¹m øng, vay cña ®¬n vÞ nhËn kho¸n, kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng t¹m øng, vay vît khèi lîng c«ng viÖc thùc hiÖn, tiÒn t¹m øng vÒ mua s¾m thiÕt bÞ, vËt t ph¶i ®îc qu¶n lý theo dâi vÒ hiÖn vËt t¬ng øng. 3. ý kiÕn b¶n th©n §Êt níc ta ®ang trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa. ChuyÓn hãa nÒn kinh tÕ tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi sù c¹nh tranh gay go, quyÕt liÖt, mét doanh nghiÖp chØ cã thÓ tån t¹i vµ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng nÕu biÕt kÕt hîp qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, sö dông ®óng yÕu tè ®Çu vµo, ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng ®Çu ra. ChØ cã lµm ®îc nh vËy th× doanh nghiÖp ®ã míi ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh chãng vµ c¹nh tranh ®îc víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c ë trong níc còng nh trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi… Do ®ã, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung trong c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p nãi chung vµ trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi riªng gi÷ mét vai trß ®Æc biÖt quan träng. Sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt vµ phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét vÊn ®Ò thùc sù cÇn thiÕt vµ lµ nhiÖm vô chñ yÕu cña doanh nghiÖp. Yªu cÇu ®Æt ra lµ ®æi míi kh«ng ngõng c«ng t¸c h¹ch to¸n chi 15 phÝ s¶n xuÊt trong c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p, nh»m thÝch øng víi yªu cÇu qu¶n lý trong c¬ chÕ míi cña Nhµ níc lµ mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p kªu gäi ®Çu t x©y l¾p vµ ký kÕt hîp ®ång x©y l¾p. 16 KÕt luËn Ho¹t ®éng x©y l¾p, x©y dùng c¬ b¶n lµ ho¹t ®éng nh»m t¹o ra c¬ së vËt chÊt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ho¹t ®éng nµy cã nh÷ng nÐt ®Æc thï riªng vµ cã sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ so víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c vµ ®· chi phèi trùc tiÕp ®Õn néi dung vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. Tõ viÖc t×m hiÓu thùc tÕ cïng víi lý luËn em nhËn thÊy viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p lµ mét vÊn ®Ò cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ cña doanh nghiÖp. ViÖc t×m ra mét ph¬ng ph¸p qu¶n lý nh©n c«ng tèt nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lu«n lµ môc tiªu cña c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ cña bÊt cø doanh nghiÖp nµo muèn c¹nh tranh th¾ng lîi trªn th¬ng trêng trong níc còng nh trªn thÕ giíi. ViÖc thùc hiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung trong doanh nghiÖp x©y l¾p mét c¸ch khoa häc kh«ng nh÷ng gióp c¸c nhµ qu¶n lý n¾m ®îc t×nh h×nh lao ®éng s¶n xuÊt cña c«ng nh©n, khuyÕn khÝch c«ng nh©n lµm viÖc h¨ng say vµ cã tr¸ch nhiÖm h¬n, mµ cã ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý, sö dông lao ®éng phï hîp gióp doanh nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n vµ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng. Tuy nhiªn, do em ®ang lµ mét sinh viª chuyªn ngµnh kÕ to¸n viÖc t×m hiÓu qua s¸ch b¸o, c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vµ häc hái qua thÇy c« vµ c¸c b¹n… cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ lý thuyÕt vµ thùc tiÔn trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ viÕt ®Ò ¸n. Nªn kh«ng thÓ tr¸nh ®îc nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy em rÊt mong sù th«ng c¶m vµ gãp ý kiÕn cña thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n cho ®Ò ¸n ®îc hoµn thiÖn mét c¸ch tèt h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! 17 Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh "KÕ to¸n tµi chÝnh doanh nghiÖp", NXB Thèng kª, xuÊt b¶n n¨m 2004, chñ biªn: PGS. TS. §Æng ThÞ Loan - §¹i häc kinh tÕ quèc d©n 2. Gi¸o tr×nh "Tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n" - §¹i häc kinh tÕ quèc d©n 3. Gi¸o tr×nh "Thèng kª doanh nghiÖp", NXB Thèng kª, chñ biªn: PGS.TS. NguyÔn C«ng Nhù - §¹i häc kinh tÕ quèc d©n. 4. T¹p chÝ lao ®éng vµ x· héi sè 242 (1-15/07/2004) - L§ & XH 5. T¹p chÝ lao ®éng vµ x· héi 247 (16-30/09/2004) - L§ & XH 6. Mét sè t¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn 7. T¹p chÝ L§ & C§ 310 (06/2004). 18