L ỜI NÓI ĐẦU
§Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, ®ßi hái ph¶i khÈn tr¬ng chÊn
chØnh vµ t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ, mµ tríc hÕt lµ h¹ch to¸n kÕ to¸n..
H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét vÊn ®Ò cã tÇm
quan träng trong kÕ to¸n tµi chÝnh, võa lµ néi dung c¬ b¶n trong kÕ to¸n qu¶n trÞ.
ë c¸c níc ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ trêng, m« h×nh cô thÓ cña kÕ to¸n qu¶n trÞ
còng kh¸c nhau, song cã thÓ qui ra hai lo¹i h×nh c¬ b¶n m« h×nh h¹ch to¸n chi
phÝ cña c¸c níc T©y ¢u (®iÓn h×nh lµ céng hoµ Ph¸p)vµ m« h×nh kÕt hîp h¹ch
to¸n ph©n tÝch vµ qu¶n lý chi phÝ cña c¸c níc B¾c Mü ®ang ®îc vËn dông phæ
biÕn ë c¸c níc §«ng nam ¸. ë níc ta hiÖn nay cha cã sù t¸ch biÖt gi÷a kÕ to¸n
qu¶n trÞ víi kÕ to¸n tµi chÝnh vµ néi dung ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn phô thuéc nhiÒu vµo nh÷ng qui ®Þnh cu¶ nhµ níc. Trong
®iÒu kiÖn ®ã, viÖc nghiªn cøu ph¶i ®îc kÕt hîp gi÷a kinh nghiÖm cña c¸c níc víi
thùc tÕ, mµ tríc hÕt lµ chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh trong h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh
gi¸ thµnh ë c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng vµ ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh
nghiÖp nãi chung ë ViÖt Nam hiÖn nay.
XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p hiÖn nay, cïng víi chÕ ®é kÕ to¸n míi
võa ®îc ban hµnh ngµy 01/ 01/1996 (QuyÕt ®Þnh 1206 ngµy 14/12/1994
TC/C§KT) ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp tõ ngµy 1/1/1996.
T«i ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi:
“HÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n ¸p dông cho doanh nghiÖp vµ mét sè ý kiÕn
vÒ viÖc vËn dông mét sè tµi kho¶n kÕ to¸n vµo viÖc h¹ch to¸n chi phÝ
s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp
x©y l¾p trong giai ®o¹n hiÖn nay”
Chuyªn ®Ò ®îc chia lµm 3 phÇn:
PhÇn I: Sù cÇn thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
PhÇn II: Tr×nh tù - ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
PhÇn III: Mét sè ý kiÕn vÒ viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
Víi kiÕn thøc vµ thêi gian nghiªn cøu cã h¹n, nªn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh
khái nh÷ng sai sãt. RÊt mong ®îc sù gãp ý cña thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n quan t©m
®Õn ®Ò tµi nµy ®Ó bµi viÕt hoµn thiÖn h¬n.
Xin tr©n thµnh c¶m ¬n vµ tr©n träng ý kiÕn ®ãng gãp!
PhÇn I
Sù cÇn thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn qu¸ tr×nh h¹ch to¸n
chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
1
1.
Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt (c¸c doanh
nghiÖp x©y l¾p)
Trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra s¶n phÈm còng lµ qu¸
tr×nh doanh nghiÖp ph¶i bá ra c¸c chi phÝ cho s¶n xu©t.
a. Chi phÝ s¶n xuÊt:
Lµ toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nhgiÖp
thùc tÕ ®· bá ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi k×
nhÊt ®Þnh ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn.
Hao phÝ lao ®éng sèng lµ hao phÝ vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, c¸c kho¶n b¶o
hiÓm x· héi. B¶o hiÓm y tÕ, chi phÝ c«ng ®oµn tÝnh trÝch cña nh©n c«ng trong qu¸
tr×nh s¶n xuÊt.
Hao phÝ lao ®éng vËt ho¸ (cßn gäi lµ hao phÝ lao ®éng qu¸ khø)lµ biÓu hiÖn
b»ng tiÒn cña c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu, hao mßn m¸y mãc thiÕt bÞ trong
qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
b. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt:
Tuú theo tÝnh chÊt kinh tÕ vµ c«ng dông cña chi phÝ, chóng ta cã thÓ ph©n
chi phÝ s¶n xuÊt thµnh 3 lo¹i:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Lµ chi phÝ t¹o nªn thùc thÓ cña s¶n phÈm, lµ ®èi tîng lao ®éng lµ yÕu tè quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm trong chi
phÝ nguyªn vËt liÖu bao gåm: chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ chi phÝ nguyªn vËt
liÖu phô.
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Lµ chi phÝ vÒ tiÒn l¬ng, b¶o hiÓm x· héi, kinh
phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm y tÕ vµ c¸c kho¶n phô cÊp mang tÝnh chÊt tiÒn l¬ng ph¶i
tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ c¸c kho¶n chi phÝ nh: khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ,
chi phÝ qu¶n lý ph©n xëng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, thiÖt h¹i trong s¶n xuÊt.
Trong s¶n xuÊt, chi phÝ lµ mÆt chi ra hay hao lµ hao phÝ ®i. §Ó ®¸nh gi¸ chÊt
lîng kinh doanh cña mét ®¬n vÞ, chi phÝ chi ra ph¶i ®îc xem xÐt trong mèi quan
hÖ chÆt chÏ víi mÆt thø hai vµ còng lµ mÆt c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®ã lµ
kÕt qu¶ thu ®îc, trong quan hÖ nµy ®· h×nh thµnh chØ tiªu gi¸ thµnh.
2.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Gi¸ thµnh lµ chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó s¶n xuÊt ra mét khèi lîng s¶n phÈm nhÊt
®Þnh hoÆc ®Ó hoµn thµnh mét khèi lîng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh
Gi¸ thµnh lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh chÊt lîng ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ b¸n, tÝnh lîi nhuËn
cña ®¬n vÞ. Do ®ã nã lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp. ChØ tiªu gi¸ thµnh bao gåm:
- Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: §îc x¸c ®Þnh tríc khi bíc vµo kinh doanh trªn c¬ së gi¸
thµnh thùc tÕ kú tríc vµ c¸c ®Þnh møc, c¸c dù ®o¸n chi phÝ cña kú kÕ ho¹ch.
-Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Còng ®îc x¸c ®Þnh tríc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt s¶n
phÈm, nhng nã l¹i ®îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh t¹i
tõng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch.
-Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ chØ tiªu ®îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh SXSP
trªn c¬ së c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm.
2
3.
Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
Gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi
nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm. Chi phÝ biÓu hiÖn mÆt chi phÝ cßn
gi¸ thµnh biÓu hiÖn mÆt kÕt qu¶ cóa qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §©y lµ hai mÆt thèng
nhÊt cña cïng mét qu¸ tr×nh. V× vËy, chóng gièng nhau vÒ chÊt. Gi¸ thµnh vµ chi
phÝ s¶n xuÊt ®Òu bao gåm c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ
doanh nghiÖp ®· bá ra trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm
Tuy nhiªn, do bé phËn chi phÝ s¶n xuÊt gi÷a c¸c kú kh«ng ®Òu nhau nªn chi
phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh l¹i kh¸c nhau vÒ lîng ®iÒu ®ã cã thÓ biÓu hiÖn b»ng s¬
®å sau:
chi phÝ SX dë dang
®Çu kú
chi phÝ ph¸t sinh trong kú
chi phÝ SXDD cuèi
kú
Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm
3
Qua s¬ ®å ta thÊy: AC = AB + BC - CD, hay
= + Khi chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú b»ng nhau th× gi¸ thµnh th×
gi¸ thµnh s¶n phÈm trïng víi chi phÝ s¶n xuÊt.
4.
Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh
x¸c vµ tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh.
Chi phÝ s¶n xuÊt g¾n liÒn víi viÖc sö dông tµi s¶n, vËt t, lao ®éng trong s¶n
xuÊt. Qu¶n lý chi phÝ thùc chÊt lµ qu¶n lý viÖc sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm cã hiÖu
qu¶ c¸c lo¹i tµi s¶n, vËt t, lao ®éng tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt.
MÆt kh¸c chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së cÊu t¹o nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm, tiÕt kiÖm chi
phÝ s¶n xuÊt lµ c¬ së ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ nãi chung cña c«ng t¸c qu¶n lý s¶n
xuÊt vµ chi phÝ s¶n xuÊt nãi riªng ®ßi hái xÝ nghiÖp ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n
tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch chÝnh x¸c.
KÕ to¸n chÝnh x¸c chi phÝ SXph¸t sinh kh«ng chØ lµ viÖc tæ chøc ghi chÐp,
ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ, trung thùc tõng lo¹i chi phÝ vÒ mÆt n¨ng lîng hao phÝ
mµ c¶ vÒ mÆt tÝnh to¸n c¸c chi phÝ ®ã b»ng tiÒn, theo ®óng nh÷ng nguyªn t¾c vÒ
®¸nh gi¸ vµ ph¶n ¸nh theo ®óng gi¸ trÞ thùc tÕ cña chi phÝ ë thêi ®iÓm ph¸t sinh
chi phÝ.
KÕ to¸n chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt ®ßi hái ph¶i tæ chøc viÖc ghi chÐp, tÝnh
to¸n vµ ph¶n ¸nh tõng lo¹i chi phÝ SX theo ®óng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ vµ
®óng ®èi tîng chÞu chi phÝ.
Møc h¹ gi¸ thµnh vµ tØ lÖ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông
hîp lý vµ tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, n¨ng lîng trong SX, kh¶ n¨ng sö dông c«ng
suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ vµ tr×nh ®é ¸p dông kü thuËt tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt. KÕt
qu¶ cña viÖc sö dông hîp lý søc lao ®éng vµ t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng cña c«ng
nh©n SX còng ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh cóa doanh nghiÖp.
Muèn sö dông chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm vµo qu¶n lý cÇn thiÕt ph¶i tæ
chøc tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh cña c¸c lo¹i s¶n phÈm do doanh nghiÖp SX.
TÝnh ®óng lµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c vµ h¹ch to¸n ®óng néi dung kinh tÕ cña chi phÝ
®· hao phÝ ®Ó SX ra s¶n phÈm. Muèn vËy ph¶i x¸c ®Þnh ®óng ®èi täng tÝnh gi¸
thµnh, vËn dông ®óng ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp vµ gi¸ thµnh ph¶i
®ùîc tÝnh trªn c¬ së sè liªô kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch chÝnh x¸c.
TÝnh ®ñ lµ tÝnh to¸n ®Çy ®ñ mäi hao phÝ ®· bá ra trªn tinh thÇn h¹ch to¸n kinh
doanh, lo¹i bá mäi yÕu tè bao cÊp ®Ó tÝnh ®ñ ®Çu vµo theo ®óng chÕ ®é qui ®Þnh,
tÝnh ®ñ còng ®ßi hái ph¶i lo¹i bá nh÷ng chi phÝ kh«ng liªn quan cÇn thiÕt ®Õn gi¸
thµnh s¶n phÈm nh nh÷ng kho¶n chi phÝ mang tÝnh chÊt tiªu cùc, l·ng phÝ kh«ng
hîp lý, nh÷ng kho¶n thiÖt h¹i kh«ng ®ù¬c qui tr¸ch nhiÖm ®Çy ®ñ.
ViÖc tÝnh ®óng tÝnh ®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm gióp cho ph¶n ¸nh ®óng ®¾n t×nh
h×nh vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh ®óng
®¾n ®îc kÕt qu¶ tµi chÝnh, tr¸nh ®îc hiÖn tîng l·i gi¶, lç thËt. ChÝnh v× vËy tÝnh
®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa hÕt søc quan träng vµ thiÕt thùc ®èi
víi viÖc t¨ng cêng vµ c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh nãi riªng vµ c«ng cuéc
®æi míi qu¶n lý kinh tÕ nãi chung.
4
5
PhÇn II
Ph¬ng ph¸p tr×n h tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p
I.
kÕ to¸n chi phÝ x©y l¾p:
1.
KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu:
T×nh h×nh nhËp xuÊt nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ®îc
ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n 152 “NVL”kÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong c¸c
doanh nghiÖp x©y l¾p ®îc ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n 621 “chi phÝ nguyªn liÖu - vËt
liÖu “Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng bé phËn s¶n xuÊt hoÆc tõng lo¹i
s¶n phÈm. KÕt cÊu tµi kho¶n 621 nh sau:
- Bªn nî: gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt.
- Bªn cã: kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµo tµi kho¶n 154 vµ
gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt ®a trë l¹i nhËp kho.
Tµi s¶n 621 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau:
a. Theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn:
- Khi xuÊt kho nguyªn vËt liÖu dïng trùc tiÕp cho x©y l¾p:
Nî TK 621
Cã TK 152
Gi¸ trÞ thùc tÕ cña
nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng
-Trêng hîp nguyªn vËt liÖu mua vÒ ®a th¼ng ®Õn bé phËn thi c«ng (tøc lµ
kh«ng qua nhËp kho) c¨n cø gi¸ trÞ thùc tÕ xuÊt dïng.
Nî TK 621 (chi tiÕt tõng ®èi tîng)
Cã TK 331, 111, 112
vËt liÖu mua ngoµi
Cã TK 411
:
vËt liÖu nhËn cÊp ph¸t, liªn doanh
Cã TK 154
:
vËt liÖu tù s¶n xuÊt.
Cã c¸c TK kh¸c (311, 336, 338): vËt liÖu vay mîn
ë ®©y chóng ta cÇn chó ý gi¸ trÞ thùc tÕ cña vËt liÖu trong x©y l¾p lµ toµn bé
sè tiÒn mµ ®¬n vÞ bá ra ®Ó cã ®ùoc nguyªn vËt liÖu ®a vÒ tËp kÕt t¹i kho hoÆc s©n
b·i.
= + +
- Cuèi th¸ng kiÓm kª x¸c ®Þnh nguyªn vËt liÖu cßn l¹i ë c«ng trêng nªn ®a
vÒ kho kÕ to¸n ghi:
Nî TK 152
: Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu
Cã TK 621
: §a vµo nhËp kho
-Trªn cë së ®ã x¸c ®Þnh gi¸ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ ®· dïng vµo thi c«ng ®Ó
kÕt chuyÓn sang tµi kho¶n 154:
6
Nî TK 154
: chi phÝ nguyªn vËt liÖu
Cã TK 621
:
b. S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp.
TK 151, 152, 331
TK 111, 112, 311
TK 621
vËt liÖu tùc tÕ xuÊt
dïng
TK 154
kÕt chuyÓn chi phÝ
vËt liÖu
TK 152
NVL Dïng kh«ng
hÕt nhËp l¹i kho
c. Theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú:
§Çu kú kÕt chuyÓn trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu cßn l¹i ®Çu kú:
Nî TK 611 : gi¸ trÞ cßn l¹i ®Çu kú
Cã TK 151 : gi¸ trÞ hµng mua ®ang ®i ®êng
Cã TK 152 : gi¸ trÞ vËt liÖu cßn l¹i ®Çu kú
Cã TK 153 : gi¸ trÞ c«ng cô, dông cô cßn l¹i ®Çu kú.
-Trong kú cã c¸c nghiÖp vô mua nguyªn vËt liÖu ph¸t sinh:
Nî TK 611
: gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu
Cã TK 111, 112, 131
331, 141
: mua vµo
- Cuèi kú kiÓm kª x¸c ®Þnh vµ kÕt chuyÓn trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu cßn l¹i.
Nî TK 151, 152 153 : trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu
Cã 611
: cßn l¹i cuèi kú
-KÕ to¸n tÝnh vµ kÕt chuyÓn trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu ®· xuÊt dïng trong kú.
Nî TK 621
: trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu
Cã TK 611
: xuÊt dïng
- KÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu sang TK 631 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh.
Nî TK 631
: chi phÝ nguyªn
Cã TK 621
: vËt liÖu
S¥ §å H¹CH TO¸N
TK 331,
111
TK 611
TK 621
7
TK 631
gi¸ trÞ NVL
mua vµo
gi¸ trÞ NVL
xuÊt dïng
kÕt chuyÓn gi¸
trÞ NVL
TK 151, 152, 153
gi¸ trÞ VL cuèi kú
2.
gi¸ trÞ vËtliÖu ®Çu kú
KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
Chi phÝ nh©n c«ng trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p: Lµ tiÒn l¬ng vµ c¸c
kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp thi c«ng, b¶o
hiÓm x· héi, kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm y tÕ, vµ c¶ tiÒn thuª nh©n c«ng ë bªn
ngoµi.
KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 622 “chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp “
-KÕt cÊu cña TK 622 nh sau:
Bªn nî : tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Bªn cã : kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Sang c¸c TK cã liªn quan ®Ó tÝnh gi¸ thµnh
TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau
-Khi tÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp thi c«ng c«ng tr×nh kÓ
c¶ c«ng nh©n viªn chuyÓn NVL trong qu¸ tr×nh thi c«ng kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622
Cã TK 334
TiÒn l¬ng c¸c kho¶n
phô cÊp ph¶i tr¶
- Khi tÝnh trÝch b¶o hiÓm x· héi, kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm y tÕ:
Nî TK 622
: b¶o hiÓm x· héi, kinh phÝ c«ng ®oµn
Cã TK 338
: b¶o hiÓm y tÕ tÝnh trÝch
- Khi ph¶i thuª nh©n c«ng bªn ngoµi:
Nî TK 622
Cã TK 111,338,331
TiÒn thuª nh©n c«ng
bªn ngoµi
- Trêng hîp doanh nghiÖp cã tÝnh trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cho c«ng
nh©n.
Nî TK 622
Cã TK 335
TÝnh tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp
cña c«ng nh©n
8
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang c¸c TK liªn quan ®Ó
tÝnh gi¸ thµnh.
+ §èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Nî TK 154
Cã TK 622
Chi phÝ nh©n c«ng
trùc tiÕp
+ §èi víi doanh nghiÖp ¸p dông theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Nî TK 631
Cã TK 622
3.
Chi phÝ nh©n c«ng
trùc tiÕp
kÕ to¸n chi phÝ s¸n xuÊt chung:
Chi phÝ s¶n xuÊt chung trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p lµ c¸c kho¶n chi
phÝ trùc tiÕp phôc vô cho ho¹t ®éng x©y l¾p ngoµi chi phÝ NVL vµ chi phÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp nh: chi phÝ khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng, chi phÝ c«ng cô
dông cô xuÊt dïng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi (tiÒn ®iÖn, níc phôc vô thi c«ng),
chi phÝ vÐt bïn t¸t níc khi cã ma to, hoÆc m¹ch ngÇm, chi phÝ ®µo hè t«i v«i,
thiÖt h¹i ph¸ ®i lµm l¹i, thiÖt h¹i ngõng thi c«ng do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch
quan vµ c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn....kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung ®îc ph¶n
¸nh trªn TK 627 “chi phÝ s¶n xuÊt chung “ kÕt cÊu TK 627 nh sau:
Bªn nî: tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung
Bªn cã : kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung sang c¸c TK liªn quan ®Ó tÝnh
gi¸ thµnh.
TK 627 cuèi kú còng kh«ng cã sè d c¸ch h¹ch to¸n cô thÓ nh sau:
-Khi tÝnh khÊu hao mÊy mãc thiÕt bÞ thi c«ng:
Nî TK 627
Cã TK 214
KhÊu hao m¸y mãc
thiÕt bÞ thi c«ng
-Khi tÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ vµ c¸c kho¶n phô cÊp mang tÝnh chÊt l¬ng ph¶i
tr¶ trùc tiÕp cho c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng vµ nh©n viªn
qu¶n lý ë c¸c tæ ®éi c«ng tr×nh:
Nî TK 627
Cã TK 334
L¬ng c«ng nh©n §KM,
NVQL, tiÒn l¬ng
- Khi tÝnh trÝch BHXH, Kinh phÝ c«ng ®oµn, BHYT:
Nî TK 627
Cã TK 338
BHXH kinh phÝ c«ng ®oµn,
BHYT tÝnh trÝch
-Khi cã c¸c kho¶n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi nh: tiÒn ®iÖn, tiÒn níc phôc vô
thi c«ng.
9
Nî TK 627
Cã TK 331
tiÒn.
Chi phÝ dÞch vô
mua ngoµi
-Khi cã c¸c kho¶n chi phÝ nh t¸t níc, vÐt bïn, ®µo hè t«i v«i ®· chi b»ng
Nî TK 627
Cã TK 111, 331
C¸c kho¶n
chi phÝ kh¸c
-Khi ph¸t sinh thiÖt h¹i c«ng tr×nh, h¹n môc c«ng tr×nh bé phËn ph¸ ®i lµm
l¹i, th× kho¶n thiÖt h¹i nµy hiÖn nay cã hai quan ®iÓm kh¸c nhau, tõ ®ã h×nh
thµnh hai ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kh¸c nhau.
*Quan ®iÓm 1.: Sö dông TK 138 ®Ó tËp hîp trÞ gi¸ thiÖt h¹i ph¸ ®i lµm l¹i,
vµ theo quan ®iÓm nµy khi ph¶i ph¸ ®i lµm l¹i th× kÕ to¸n ghi:
Nî TK 138
Cã TK 154
TrÞ gi¸ c«ng tr×nh, h¹ng môc
c«ng tr×nh bé phËn ®i lµm l¹i
+ Sau ®ã tuú theo nguyªn nh©n vµ c¸ch sö lý mµ h¹ch to¸n vµo c¸c TK cã
liªn quan.
Nî TK 152
Cã TK 138
TrÞ gi¸ phÕ liÖu
thu håi
+X¸c ®Þnh nguyªn nh©n, nÕu qui ®îc tr¸ch nhiÖm xö lý b¾t båi thêng:
Nî TK 111, 112, 334
Cã TK 138
TrÞ gi¸ thiÖt h¹i
b¾t båi thêng
+NÕu do bªn A g©y nªn nh: giao sai b¶n thiÕt kÕ, giao nguyªn vËt liÖu
kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng, th× ph¶i thu tiÒn ë bªn A, khi thu ®îc tiÒn.
Nî TK 111, 112
Cã TK 138
Sè tiÒn ®· thu ®îc ë Bªn A vÒ
thiÖt h¹i ph¸ ®i lµm l¹i
+ Trêng hîp sè tiÒn thu ®îc lín h¬n gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ th× kho¶n chªnh
lÖch cã thÓ ®a vaß thu nhËp bÊt thêng
Nî TK 111, 112
Cã TK
Kho¶n chªnh lÖch
+Trêng hîp nÕu ph¸ ®i lµm l¹i lµ do nguyªn nh©n kh¸ch quan, ngoµi kh¶
n¨ng kh¾c phôc cña doanh nghiÖp (nh thiªn tai, ho¶ ho¹n...) th× ®a vµo chi phÝ
bÊt thêng.
Nî TK 821
Cã TK 138
TrÞ gi¸ thiÖt h¹i
10
+Trêng hîp do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c mµ doanh nghiÖp tÝnh vµo chi phÝ
s¶n xuÊt.
Nî TK 627
Cã TK 138
TrÞ gi¸ thiÖt h¹i
*Quan ®iÓm 2.: Më chi tiÕt TK 154 ®Ó h¹ch to¸n s¶n phÈm ph¸ ®i lµm l¹i.
NÕu theo quan ®iÓm nµy th× qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nh sau:
+Khi cã c«ng tr×nh, h¹n môc c«ng tr×nh, bé phËn ph¸ ®i lµm l¹i.
Nî TK 154 (s¶n phÈm háng)
Cã TK 154
TrÞ gi¸ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng
tr×nh, bé phËn ph¸ ®i lµm l¹i
+Khi x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n, nÕu b¾t c«ng nh©n ph¶i båi thêng hay do
bªn A ph¶i båi thêng
Nî TK 138
Cã TK 154
TrÞ gi¸ thiÖt h¹i
b¾t båi thêng
+Trêng hîp do nguyªn nh©n kh¸ch quan ngoµi kh¶ n¨ng kh¾c phôc cña
doanh nghiÖp th× tÝnh vµo chi phÝ bÊt thêng.
Nî TK 821
Cã TK 154
TrÞ gi¸ thiÖt h¹i
+ Trêng hîp x¸c ®Þnh ®îc nguyªn nh©n, doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh tÝnh vµo
chi phÝ s¶n xuÊt.
Nî TK 154
Cã TK 154 (s¶n phÈm háng)
TrÞ gi¸ thiÖt h¹i
* Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung sang c¸c TK liªn quan ®Ó tÝnh
gi¸ thµnh.
+ §èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Nî TK 154
Cã TK 627
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
+ §èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Nî TK 631
Cã TK 621
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
11
II.
KÕ to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p:
Do ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng x©y l¾p: n¬i s¶n xuÊt còng chÝnh lµ n¬i tiªu thô,
khi c«ng tr×nh lµm xong bµn giao cho bªn A th× cã nghÜa lµ s¶n phÈm ®îc tiªu
thô vµ ®ã chÝnh lµ ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
1. §èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
Cuèi kú, sau khi ®¸nh gi¸ bé phËn x©y l¾p dë dang, kÕ to¸n tÝnh ®îc gi¸
thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, giai ®o¹n c«ng viÖc hoµn
thµnh bµn giao cho bªn A.
Nî TK 632
Cã TK 154
2.
Gi¸ thµnh thùc tÕ
§èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú:
_ §Çu kú kÕt chuyÓn trÞ gi¸ khèi lîng x©y l¾p dë dang
Nî TK 631
Cã TK 154
TrÞ gi¸ khèi lîng x©y l¾p
dë dang ®Çu kú
-Cuèi kú kÕt chuyÓn c¸c kho¶n chi phÝ SX trong kú.
Nî TK 631
Cã TK 621,622,627
Chi phÝ s¶n xuÊt
trong kú
-KiÓm kª x¸c ®Þnh vµ kÕt chuyÓn khèi läng x©y l¾p dë dang cuèi kú.
-KÐ to¸n tÝnh vµ kÕt chuyÓn gi¸ thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh vµ h¹ng môc
c«ng tr×nh, giai ®o¹n c«ng viÖc ®· hoµn thµnh bµn giao cho bªn A.
Nî TK 632
Cã TK 631
Gi¸ thµnh thùc tÕ
III. KÕ to¸n bµn giao c«ng tr×nh, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng
x©y l¾p:
1)
KÕ to¸n bµn giao c«ng tr×nh:
Trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, viÖc tiªu thô s¶n phÈm lµ bµn giao c«ng
tr×nh - kÕ to¸n bµn giao c«ng tr×nh ®îc ph¶n ¶nh trªn tµi kho¶n 511.
-Khi bµn giao c«ng tr×nh cho bªn A ®· thu ®îc tiÒn hoÆc bªn A chÊp nhËn
thanh to¸n:
Nî TK 111,112,131
Cã TK 5112
Doanh thu theo gi¸
bµn giao c«ng tr×nh
-Trêng hîp nÕu thu ®îc tiÒn do bªn A øng tríc
Nî TK 111
Cã TK 331
Sè tiÒn thu tríc
cña bªn A
12
-Khi bµn giao c«ng tr×nh
Nî TK 331 : Sè tiÒn ®· thu
Nî TK 131 : Sè tiÒn cßn ph¶i thu
Cã TK 5112 : Doanh thu theo gi¸ bµn giao c«ng tr×nh
- Trêng hîp cã triÕt khÊu cho bªn A:
Nî TK 521
Cã TK 111,112,131
Sè tiÒn chiÕt khÊu
-Trêng hîp cã gi¶m gi¸ cho bªn A v× chÊt lîng c«ng tr×nh hay h¹ng môc
bµn giao c«ng tr×nh kh«ng ®óng hîp ®ång.
Nî TK 532
Cã TK 111,112,131
Sè tiÒn gi¶m gi¸
cho bªn A
-Trêng hîp cã bé phËn bÞ bªn A tõ chèi.
Nî TK 531
Cã TK 111,112,131
Sè tiÒn tr¶ l¹i bªn B
v× bÞ tõ chèi
-Cuèi kú kÕt chuyÓn sè tiÒn chiÕt khÊu, gi¶m gi¸, hµng bÞ tõ chèi
Nî TK 5112
ChiÕt khÊu, gi¶m gi¸, trÞ gi¸ h¹n
Cã TK 521,532,531
môc, bé phËn bÞ tõ chèi
-TÝnh thuÕ GTGT
Nî TK 511
ThuÕ GTGT
Cã TK 333
-KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn
Nî TK 511
Doanh thu thuÇn
Cã TK 911
2.
KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng x©y l¾p:
KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng x©y l¾p ®îc thùc hÖn trªn TK911, Cuèi
kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn c¸c chØ tiªu kinh tÕ sang TK 911, cung cÊp sè liÖu x¸c
®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng x©y l¾p (bµn giao c«ng tr×nh)
- Nî TK 511
Cã TK 911
- Nî TK 139,159
Cã TK 911
- Nî TK 911
Cã TK 632
- Nî TK 911
Cã TK 641
- Nî TK 811
Cã TK 642
Doanh thu thuÇn
Hoµn nhËp dù phßng, nî khã
®ßi, gi¶m gi¸ hµng tån kho
Gi¸ thµnh thùc tÕ
Chi phÝ b¸n hµng
Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
13
-KÕ to¸n so s¸nh bªn cã TK 911 víi bªn nî TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ
kÕt chuyÓn sang TK 421
+NÕu bªn cã TK 911 > bªn nî TK 911 th× cã l·i
Nî TK 911
Sè l·i
Cã TK 421
+ NÕu bªn cã TK 911
- Xem thêm -
.DOC 
16 
40 
139 
